Katalog

6 HAZİRAN 1985 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 ÎSMAİL GÜLGEÇ YAYIN DÜNYASEVDA İNCELEME, ARAŞTIRMA YÖNETEN ŞAHİN ALPA Y HAYVANLAR Popülist demokmsiden otoriterUğe Sonuncu cildi de tamamlanmak üzere olan "Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi" 1923 'ten bu yana ülkemizin siyaset, iktisat, toplum ve kültür hayatımn anlaşılmasma katkı niteliğinde çok sayıda incelemeyi kapsıyor. Bunlardan llkay Sunar'ın "Demokrat Parti ve Popülizm" konulu makalesi, özellikle dikkat çeken bir katkı. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, kitaptan çok ansiklopedilerin satıldığı gunumuz Türkiyesi'nde, ansiklopediden ziyade kitap niteliğinde bır ansiİdopedi. Daha önce Murat Bdge, Yalçın Kiiçük ve Cemil Me'in "Aydınlar" konulu makaeri nedeniyle dikkati çektigimiz bu ansiklopedide, 1923'ten bu yana ülkemizin siyaset, iktisat, toplum ve kültür hayatımn belli başh kurumlan, akımlan ve olaylan üzerine bilimadamlan ve uzmanlar tarafuıdan kaleme alınan incelemeler derleniyor. Yakmda onuncu ve sonuncu cildi de tamamlanacak olan bu derlemede toplumumuzun anlaşılmasına yardımcı nitelikte çok sayıda katkı yer alıyor. Bunlardan bazılan Şerif Mardin ve Niyazi Berkes'in "Batılılaşma", Korkut Boratav'ın "Devletçilik", tlhan Tekeli'nin "Eğitim Kurumlan", Çaglar Keyder'in "Kırsal Yapı", Murat Belge'nin "Kültür", Giilten Kazgan'ın "Sermaye Gruplan", Şirin Tekdi'nin "Seçimler" konulu katkılan. özgun çözümlemeler sunmalan açısından bana özellikle Onemli görunen bazı katkılan da burada kısaca tamtmak istiyorum. Bu katkılardan bıri, Ahmet tnsd'in "Devletçiliğin Anatomisi" (Cilt 2, s. 419425) başhklı makalesi. Türkiye'de iktisadî devletçiliğin dayandığı mantığı; bu mantığın zaman içinde değişen ve değişmeyen yönlerini irdeleyen yazara göre, tekparti döneminde yönetid kadronun "büyiık kuşkusu, iktisat alanının giderek içinde banndırabileceği özerkleşme ve devlet denetimi dışma çıkma eğilimlerini yontmak ve iktisadî yaşamın oluşturacağı toplumsal hareketliliği devlet ekseni içinde tutmak"tır. Çokpartili dönemde ise, "iktisatta gelişen eğilimlerle 'devletin bekası' kuşkusunun karşı karşıya değil de yan yana getirildiği bir siyasal denge" hâkim olur. Insel'in "devletin burjuvazisi" ve "devletin işci sınıfı" kavramlanm da geliştırdiği makalesi, devletçiliğimiz üzerine düşunenler için gerçekten okunmaya değer. KBI KİME DUM DUMA BEHÎÇ AK a İlkay Sunar'a göre, CHPyi "devlet partisi olduğu için eleştiren DP, keruü iktidar döneminde partinindevleti anlayışına" yöneldi. Fotoğrafta DP lideri Menderes 17.5.1960'da tzmir'de göruluyor. .ziyetçiliği "milli irade" anlayışı ile temellendirerek, "siyasal gücü çoğulcu bir kurumlaşma içinde paylaşmaktan" kaçınmış; 1950'lerin sonunda yoğunlaşan muhalefet karşısında "popülist demokrasi" yerini "plebisiter bir otoriterliğe" bırakmıştır. CHP'yi "devletpartisi olduğu için eleştiren DP, kendi iktidar döneminde partinindevleti anlayışına yönehniştir." Sunar, DP'yi "1970'lerin sonuna kadar süren popülist dönemin" öncüsü olarak görtiyor. Zira popülizm, DP'den sonra AP'nin, 1965'ten sonra CHP'nin de temel bir özelliğidir. 1983 seçimleriyle açılan çokpartili hayatm yeni evresinde de popülizmin Türk siyasal hayatının temel bir özelliği olmayı sürdürdügünü rahathkla söyleyebiliriz. lis'lerde yer alan temsilcilerin meslek, öğrenim düzeyi ve Meclis'te bulunma süreleri açılarından özelliklerinin, mensup olduklan partilere ve Meclis'lere göre çözümlenmesi yapıhyor. Bu çözümlemede ortaya çıkan ilginç sonuçlardan biri, 19201983 arasında oluşan meclisterde hukukçular (Vo35) ile asker ve sivil bürokratlann (%33) birlikte Türk siyasal elitinin bu önemli kesiminin üçte ikisini aşan bir çoğunluk meydana getirmeleri. tncelemenin sonunda bugüne kadar çeşith meclislerde yer ahnış kişilerin tam bir listesi veriliyor. Ş.A. "Meclislerin Anatomisi" Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi'nin sonuncu cildinde yer alan ilginç bir katkı da Seyfettin Gürsel'in hazırladığı, "Cumhuriyet Meclislerinin Anatomisi" (Cilt 10, s. 26712682) başhklı araştırma. Kısa bir özeti Yeni Göndem dergisinde de yayımlanan bu incelemede, 19201983 arasındaoluşan Mület Mecüsi, Senato ve Kurucu Meclis niteliğindeki Mec P I K N İ K PİYALE MADRA f HAPŞUUU \ Kısa... Kısa.. Haluk Şahin/TÜRK OLMAK KOLAY DEĞtL, tletişim Yayınlan, tstanbul 1985, 220s. Haluk Şahin, Kasım 1983 Mayıs 1985 arasında Nokta dergisinde çıkan yazılarından seçmeleri bir kitapta topladı. Salıh Memecan'ın karikatürlerinin süslediği kitap, adını, kapsadığı yazılann birinden ahyor. Bahattin Akşit/KÖY, KASABA VE KENTLERDE TOPLUMSAL DECtŞME, Turban KiUbevi, Ankara 1985, 250 s. ODTÜ Sosyoloji Bölümu öğretim üyesi Dr. Akşit, 1965'ten bu yana köy ve kent sosyolojisi, toplumsal değişme, modenileşme ve azgelişmişlik konulannda kaleme almış olduğu teorik ve ampirik çahşmalann bir bölümünü bu kitapta bir araya getiriyor. POLONYA GÜNLÜGÜ, Çev. 1. AlünsayN.Elhüseyni, Metis Yayınlan, İstanbul 1985, 261 s. Metis Yayınlan başlattığı "Yaşadığımız Dünya" dizisinin amacını, "televizyondan izlenemeyen, gazeteden okunamayan" haberleri "onlan yaratanlann gözüyle" yansıtmak şeklinde tanımlıyor. The Solidarity Hondbook'tan (Dayanışma Elkitabı) yapılan bir derlemeyi içeren ilk kitap, Dayanışma Hareketinin Belgeleriyle Polonya Günlügü. tkinci kitap, 1981'de açlık grevinde ölen IRA liderlerinden Boby Sands'in Hiicremde Bir Gün (One Day in my Life) adh yazısı. dığı gezı anılan yeni bir çeviriyle yayımlandı. Jacques Terier / GRAMSCI VE FELSEFE, Çev. Kenan Somer, Birey ve Toplum Yay., Ankara 1985, 160 s. Gramsci üzerine incelemeleriyle tanınan Fransız yazar J. Texier'nin hazırladığı bu kitap, "Gramsci ve Marksizmin Felsefesi" konulu sunuş yazısı ile Gramsci'nin Seçme Yapıtlar'ından alınan felsefe üzerine parçaları kapsıyor. manda dilimize kazandınhnış oluşu sevindirici. YUSUF HİKMET BAYUR'A A R M A G A N , Turk Tarih Kurumu Yayını. Ankara 1985, 340 s. Siyaset adamı ve tarihçi Ord. Prof. Y.H. Bayur'un (18901980) anısına duzenlenen armağanda yer alan katkılar arasında G. Jaschke'nin "Atatürk lndinde Dinin önemi" (Çev. Nimet Arsan); M. Şakıroğlu'nun "Lozan Konferansı Sırasında Kabul Edilen Turk Yunan Ahah' Değişimine Ait Tarihi Notlar" ve B. Şimşir'in "Atatürk'ün ölumunun Selanik'te Yankılan" konulu yazılan bulunuyor. KRİZ: NEOLİBERALtZM VE REAGAN DOSYASI, Der. Ragıp Zarakolu, Çev. Yılmaz Öner ve digerleri, Alan Yayıncıhk, Mayıs 1985, 220 s. Alan Yayıncüık'ın "Dünün ve Bugünun Defterleri" adı altındaki dünya sorunlan dizisinin bu birinci kitabında çeşitli Batılı yazarların "Kriz ve neoliberalizm", "Reagan dosyası" ve "Dünya Krizine A\Tupa ve 3. Dunyadan Bakış" başlıkları altında toplanan incelemeleri bulunuyor. tmzalar arasında O. Kreye, J. Heinrich, F. Fröbel, E. Altvater, N. Chomsky, H. Schmidt var. HIZU GAZETECI SECDET CORC EN ÇOK ESZOTİK POĞU'yu SEVERPÎ..GEMICi SE\ fö SÖRKEML'ı &İR ŞEYD7 O /VVİ5AL ÜLKE5ÎMPE MAVI eÖZLÛ, SARIŞIN &İR DEV OLMAK . MBYO ,'A, YUC5Eİ DEVRİMCİ VEDEMOKRfiT UGURMÜMCU V<Z KlRk: PÛRÛMİLER, DAUA M M M M KİŞ'LİĞİMI PERİMPEM ETKILEMİ^Tİ . ŞU ÛLLAUIM C H Z ^ ı l ŞÖRLİ'YE BİKT1KCA GÜL DUDAKLi RAK LEi?!W ATEŞÜ Ö P Ü O J K L E R M TEWINPE DUV/JR âİBF OUJYOR, ZAVAJJ e ö C L İ ' y J ' B£LKÎ P £ KN6 e&AJVOM'un BULURPL' O 5ERÜVENLERi£ DOLU 6A3A MEÜKE5I 5&/UNDAN SELVAE CEVLAN 6ÖZLÛ ESMER DİLÖERLER ÇE/RE5/MDE P£J?V4NE GİBİ Ö ACA&A •> YA OA CİMLÎ &LJ2EL U KEWpİ5IW! ÖLE5İYE SEVER /MWP'ı VlLYA/A UOLDIU' 5BVDI&İ S/Bî ' "Popttliat Demokraai*~ "Popülizm" kavramını gerek 1950 sonrası Türk siyasetinin, gerekse Demokrat Parti'nin çözümlenmesinde temel kavram olarak kullanan önemli bir inceleme de Ükay Sunar'ın "Demokrat Parti ve Popülizm" (Cilt 8, s. 20762086) başhklı katkısı. Uğur Mumcu/DEVRİMCt VE DEMOKRAT, Tekin Yayınevi, tstanbul 1985, 262 s. Uğur Mumcu, gazetemizde yayımlanan köşe yazılanndan seçmeleri bir kitapta topladı. Sunar'a göre, OsmanhTürk Haziran 1983Mayıs 1985 ara SÜRELİ siyasal tarihinde "ilk defa gerçek sında çıkan yazılardan bir derleYAYEVLARDAN anlamda seçimle iktidara gelebimeden oluşan kitapta Mumcu'len muhalefet" hareketı olan İSTANBUL Ü. İKTİSAT FAnun siyasal gelişmelerimiz üzeriDP, azgelişmiş ülkelerde yaygın KÜLTESİ MECMUASI, CUt ne guncel gözlemlerini kapsayan olarak görülen popülist akım ve yazılan toplanıyor.Devrimciye 41, Sayı: 14, 1985. partilere bir örnektir. Devletten Ülkemizin en eski akademik D«mokrat, Uğur Mumcu'nun bağımsız kurumlaşmanın, çoğuldergilerinden bin olan İktisat Papa, Mafya ve Agca'yı (1984) :u örgütlenmenin ve sımf farkMüslüm Akalın/MİLLİ Fakültesi Mecmuası'nın bu yılizleyen onuncu kitabı. Mumcu'ülıklaşmasının zayıf olduğu ülMÜCADELEDE URFA, ki sayısı, değerli iktisat tarihçinun bu kitabıyla birlikte çıkan kelerde popülist akımlar, Özlem KiUbevi, Urfa 1985, başka bir kitabı da, siyasal mi miz Prof. Dr. Ömer Lütfi Bariktidardışı kalmış sımf ve taba172 s. kan'a Armağan olarak yayımzah yazılannı bir araya getiren kalan, kanşık bir ideoloji ve kaAmatör bir tarihçi olan Aka Liberal Çiftlik. landı. Armağanda H. Sahillioğrizmatik bir lider çevresinde selın'ın, esas olarak Fransız işgali lu, M. B. Guboglu, J. L. Bacferber ederek iktidara yönelmekaltındaki Urfa'yı konu alan araş Jonathan que Grammont, Bernard Letedir. tktidardaki popülist partırması başka yerde yayımlan Scnell/DÜNYAMIZIN wis, G. Veinstein, S. Faroqhi, tinin kitle ile ilişkileri "destek mamış Fransız belgelerine daya KADERİ, Çev. Ercument karşıhğı hizmet sağlama" şeklinM. Kutukoğlu ve diğerlerinin myor ve Mart 1919 Nisan 1920 Seber, Cep Yayınlan, tstanbul de tanımlanabilecek, patronaj katkılan bulunuyor. arası olaylanm aydınlatıyor. ilişkilerine dayanmaktadır. 1985, 286 s. GÜNÜMÜZDE KtTAPLAR, Aylık Kültür Dergisi, Sayı 18, MARCO POLO'NUN GEZtSunar'a göre popülist bir siyaABD'nin unlü New Yorker Haziran 1985. LER KtTABI, Çev. Ömer Gün dergisi yazarlanndan Schell'in sal mobUizasyonla iktidara gelen gören, Yol Yayınlan, Nisan Günümüzde Kitaplar'ın son DP'nin 1960'da devrilmesi, özgun adı The Fate Of the Earth 1985, 223 s. sayısmdaki "Bilim/Felsefe" bo"seçmen desteğini kazanmakta (1982) olan bu kitabı, nükleer saIümü, bu sayfanın izleyicileri bane derdi başarüı olmuşsa, bürokÜnlü 13. yüzyıl gezgini Vene vaş felaketi haUnde dünyamızın kımından özellikle ilginç katkıratik elitlerle uzlaşmakta" o dikli Marco Polo'nun, Cenova' nasıl bir görunüm alacağım anlan kapsıyor. Bu bölümde, feldenli basansız kahnasıyla açıkdaki tutukluluğu sırasında huc latıyor. Batı'da hayli ilgi uyansefenin başka alanlannda oldulanabilir. DP, geleneksel merkere arkadaşı Rusticano'ya yazdır dıran bu uyancı kitabın kısa zağu gibi siyaset felsefesi aJaranda da derin etkileri olan 18. yüzyıl C CUMHURİYET KİTAP KULÜBÜNDEN HABERLER aydınlanma çağının büyük fılozofu Immanuel Kant'ın ve Ordu illeri dışında oturan (17241804) bir düşünür plarak lim. edümektedir. İstanbul merüyelerimize ise genel kataloglaönemi (Onıç Aruoba), bilgi tekez veya temsilciliklerimizin buorisi (Arda Denkel) ve Türkçen posta ile gönderüiyor. lunduğu Ankara, Izmir, Adana de mevcut eserleri (Arslan KayCumhuriyet Kitap Kulübü 'nün nardağ) üzerine yazılar yer ahAYEV EN ÇOK SATAN KİTAPLARI aylık kataloglanndan bir yenisi yor. Bu yazılar, temelinde insadaha hazaianıp basvna girdi. Bu nın bir araç değil amaç olarak ROMAN 8.5.19855.6.1985 ayki katalogda ağırlıkh olarak, görülmesi fikrinin yattığı öğreüye yaymevlerinin bildirdikleri Sıra: Kod: Kitabın Adı: Yazar/Çevinnen: tisiyle özgürlükçü felsefenin en flyat değişiktikleri yer ahyor. Biönemli duşünurlerinden biri olan / 002.224 Berci Kristin Çop Masallan Latife Tekin lindiği gibi Kitap Kulübü, yapıKant'ın ülkemizde daha iyi ta2 001.006 O/Hakkâri'de Bir Mevsim Ferit Edgü lan fiyat değişikliklerini üyelerinınmasına yardımcı olacak nite3 004.032 Kayıp 'Missing' Thomas Hane 4 ayda bir yayımlayarak dulikte katkılar. user/M. T. yuruyor. Öngören MÜLKİYELİLER BtRLİĞİ 4 021.048 Sessiz Ev Orhan DERGtSİ, Sayı 78, Mayıs Pamuk 1985. 5 021.168 Issızhğın Ortasında Mehmet Derginin "Dışa Açılmanın Eroğlu Bedeli" kapak konulu son sayı6 097.191 Bir Düğün Gecesi Adalet Bu yü yenisi nazvlanan Cumhusında Sadun Aren'ın "Dışa AçılAğaoğlu riyet Kitap Kulübü Genel Katama Üzerine," Haluk Gerger'in 7 066.022 Tutunamayanlar Oğuz Atay loğu 'nun üyelere dağıtımı sürü"Yıldızlar Savaşı", Tuncer BuTank Duryor. 180 yayınevinin 6000'iaşkm lutay'ın "Genetik Belirleyicilik 8 152.317 Ona Sevdiğimi Söyle sunK. kitabmm yer aldığı genel katave Sosyobiyoloji Üzerine" ve J.Cortazar / log, merkez veya temsilciu'kleri 9 Baskın Oran'ın "Türk Yunan 021.199 Mırıldandığım Öyküler Tomris Uyar mizde kaydını yaptıran veya tlişkilerİDde Azınlık Sorunu" Sabahattin üyeliğini yenüeyenlere elden tesbaşhklı yazılan dikkat çekiyor 10 022.051 Kuyucakh Yusuf Ali TARIHTE BUGUN MIMTAZ ARIKA\ f66f'P£ 8U3UU, UMLÜ /rALYAN D£VLET APAMI KONT CAMlLLO G4I/OUK 51 YfiŞ/UPA OLDU.KÖKLEKl 12. YÜZrrLA UZANAN SÖYLU &İR AıLEPEH GELEN CAVOUR,18OO'L£&H OZrALAR/NPA, OSIBALA/? g'HÇOK PReNSUK,PAPA PEVLETİ V£ '& OSAUIK7AN OLUŞAN ITALYA'YI 8HSLEŞTIIZAÂEYE ÇAUÇMIÇ71. KONT CAVOUR, F/ZANS/2 Oeveitft/JDEN ÇOK. ETKlLENUlÇTl. BU AeAOA,AVIZUPA U8££AUZMUI leÜYOR.,DlH<N BASKIS/MA KAR$t ÇIKJYOR,SOLajlABlA PA ÇATlÇlYOeUf. BlüLlK ıÇlN KRALUGI PESTEKLEYEM CAVOÜIZ, İZLENECBK YOLLAH KDfUÜSüNOA GARlBALO/ İLE P£K AULAŞAKlAMASlNA XARŞlM,£ONUÇrA İVİLYA (CgALLIGI AMACJNP* BHZLEÇİYOZ YE YAŞAM/AI/N SON YILINDA SUHUtl Ğt GÖRÜYOEPU. ITALYAN B/RLJG/ /Ç/N.. Haziran kataloğu çıkıyor 5 0 YIL ONCE Cumhuriyet 6 Haziran 1935 kısımların akar halıne sonra tayyare ile Istanbuldan Tayyare ile getırilerek başkalarına ıcar Almanyaya ve Fransaya edılmesınden dolayı bır ıhtılaf muntazaman çılek gönderilen çıkımştır. Ihtılafa mevzu olan gonderilecektir. çilekler yerler bılhassa Kopru Şarın Er Frans şirketmin posta uterindekı şırket vapurlarının tayyaresı dun sabah saat yanaşmasına tahsıs ve halkın manzarasını dortte Yeşılkoyden kalkmış ve istirahatı için salonlar Almanyaya 100 kilo Turk yapdması için tefrık edilen bozan çileği göndermiştir. Bu çilekler yerlerin halkın nef'ıne reklamlar dün akşam saat 17.45 te kullanılmıyarak şırket Berlinde satışa çıkarılmışlardır. İlk tecrübe iyı netice verdıği takdırde bundan Şirketı Hayriye ile Şar arasında, Şirketı Hayriye vapur ıskelelerinde, bazı hesabma ıcara verılmesı ve bu ıskeleler sakaflarının, bazı muesseselenn reklamlarına 1935 1985 tahsıs edılmek surenle manzarasımn bozulması teşkil etmektedir. Soa sadraiMB TEYFİK (Paşa) PERŞEMBE Orodo yakın tanhm ı u hatsralan hU btt gazetetlnd* baıkjror. Yeni genel kataloğun dağıtımı sürüyor TİYATROGÖSTERİ lSl K\KARİ ZKKİ MKTİN ALASVA AKPINAR 528 66 29526 10 00/412 YASAKLAR Çar*. Ptrş. Cara CJW: 21J0 C M Pıar 1«JN Muzikal Komedi Kadıkoy 337 01 Z8 MOZAİK '85 KONSERI 8 Ha;ıan 19 30 Yön.: ÖMER KAVUR HAFTASI BODRUM JAZZ KONSER YENİKAPt GAR GAZİNOSU'NDA 523 71 72 Yazac ' n f i T İ trıırııtı BMtor. Z0M TL "BİRBULUTim ARDIJSTDAIT" KÖREBE AH bÜZEL İSTANBUL C u m a i 2 00 15 30 16 4 5 2 1 0 0 Cumanes 12 00 • U 3 0 Pazar 12 00 18 45 21 D0 OĞUZ DURUKAN GURUBU 8 HAZİRAN 85 CUMARTESİ SAAT: 21.00