Katalog

GAZİ M.KEMAL PAŞA'nın SONBAHAR GEZİLERİ Günümuz diline ve yeni harflere çeviren: 400 lıra Çağdaş Yayınlan Turkocağı Cad. 39/41 Cağaloğtu/lstanbul Nuri Onat Cu m hu r iyet 62. Yıl; Sayı: 21814 Kurucusu: Yunus Nadi 70 TL.^DK•*.*<;; 18 Mayıs 1985 Cumartesi Hukumetin sıkıyönetim ilanına gerek duymadan olağanüstü hal koşulları uygulamanın yollarını aradığını belirten lnonu, Anayasa Mahkemesi'nin tasanyı iptal etmesi gerektiğini, bunun bır "dttzen sınavı" olduğunu kaydetti. Başbakan Ozal ile yaptığı goruşmede, tasarı ile ilgili kaygılarnıı dile getırdiğini anlatan Inönu, özal'ın bu kaygılara katılmadığını belirterek, şunları söyledi: "Bu tasarı ile polise ancak olağanüstü hallerde kısa dönemler için verilebilecek olağanüstü yetkiler, olağan haller için sürekli olarak verilmektedir. Bunlar, gerekli hallerde sadece valinin emriyle kişilerin ustunu arama. telefonları dinleme, her turlu özel belgeleri inceleme, mektuplan açma, yargıç kararı olmaksızın gozaltında tutma, cezaevlerindeki tutuklulan tekrar sorguya alma, sendika, dernek \e meslek kuruluşlarını, eğlence yerlerini, orneğin tiyatrolan polis karan ile kapatma veya faaliyetten alıkoyma gibi yetkilerdir. tçişleri Bakanı da tasanyı savunurken, polis eskiden de yargıç kararıyla bu işleri yapabiliyordu. şimdi bu işlemi kısalttık dedi. Temel hak ve ozgurluklerin işlemleri kısaltma bahanesiyle sınırlandınlması. ortadan kaldınlması duşunulemez. Tasarı ile getirilen sınırlamalar hetn anayasaya, hem anayasanın temel hak ve hürriyetlene ilgili 'genel ve ozel sınırlamalar demokratik (oplum duzeninin gereklerine aykın olamaz ve ongoriıldukleri amaç dışında kullanılamaz' kuralına aykın düşmektedir." Inönu, ANAP ıktidarının tasanyı yasallaştıracağını, son umudun Anayasa Mahkemesi'nde olduğunu ifade ederek, "Eğer bu da olmazsa o zaman mevcut anayasanın, temel hak ve özgurluklerin sürekli olarak sınırlandırılmasını engelleyemeyecek bir yapısı olduğu ortaya çıkacaktır" dedi. (Arkası Sa. 11. Sü. Vde) Salih BozokCemil Ş. Bozok (Başyaver Salih Bozok ve oğlumın anıları) 750 Lıra Çağdaş Yayıplan Turkocağı 39'41 Cağaloğlu/İstanbul ? ^ HEP ATATÜRK'ÜN YANINDA tnönü: Amaç polis devleti "ÖZAL'I UYARDIM" SODEP lideri: Polise olağanüstü yetkiler getiren tasarı Anayasa Mahkemesi için bir sınavdır Bu tasarı ile ancak olağanüstü hallerde kısa dönemler için verilebilecek olağanüstü yetkiler, olağan haller için sürekli olarak verilmektedir. Ozal'la yaptığım görüşmede, tasarı ile ilgili kaygılanmı ilettim, ancak kendisi bu kaygılanma katılmadığını belirtti Son umut Anayasa Mahkemesi'nde. Eğer bu da olmazsa o zaman mevcut anayasanın, temel hak ve özgürlüklerin sürekli olarak sınırlandırılmasını engelleyemeyecek bir yapısı olduğu ortaya çıkacaktır. ANKARA, (Cumhuriyet Bıirosu) SODEP Genel Başkanı Erdal İnönü, polisin yetkilerını arttıran tasarının olağanüstü hal koşullarını olağan dönemlerde de surdurmeyi amaçladığını. bu sistemin "polis devleti" olarak niteleneceğini belirterek, tasarının yasalaşması surecinın Anayasa Mahkemesi ve anayasa için bir sınav mteliği taşıdığmı söyledi. Erdal Inonü, dun duzenlediği basın toplantısında, tasarı ile polise ancak olağanüstü hallerde kısa dönemler için verilecek yetkilerin, olağan haller için surekli olarak getirildığini ifade ederek, "Birçoğu bugün sıkıyönetim yasasına gore, sıkıyonetım makamlannın emri ile kullanılabilen bu yetkiler, şimdi polisin olağan yetkileri haline getirilmektedir" dedi. htnnbuVda £SSÖ?ZJ5; olarak Türkiye'yi resmen ziyaret eden Mtsır Devlet Başkanı Hüsnü Mubarek, Ankara'daki temaslarmı tamamlayarak dün sabah tstanbula geldi Esenboğa Havaümanı'ndan torenle uğurianan Mübarek, Cumhurbaskanı Kenan Evren'e, "Yararlı görüsmeler yaptık. Tarihi bir ziyaret olduğuna inanıyorum. Elimizden geleni yapahm ve üişkilerimizigetistirelim" dedi. Cumhurbaskanı Evren, konuğunun düsuncelerine katıldığını belirtti. İstanbul Yeşilköy Havaalanı'nda İstanbul VaUsi Nevzat Ayaz, 1. Ordu ve Sıkıyönetim Komutanı Orgeneral Necip Tbrumtay, İstanbul Belediye Başkanı Bedrettin Dalan, 3. Kolordu ve Batı Garnizon Komutanı KorgeneralDoğan Güneş, Mısır'ın İstanbul Başkonsolosu Abdülkadir Zeyneldin tarafından karşılanan Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mubarek, havaalanmdan Harbiye OrduevVne kadar yol boyunca yurttaşlann ve öğrencilerin sevgi gosterilerine muhatap oldu. Mübarek'in gezisi dolayısıyla İstanbul, MısvTürk bay(Devamı Sa. 6. Sü. 1) MISIR DIŞİŞLERİ BAKANI ZÎYARETİ DEĞERLENDİRDİ 'Desteğiniz Mısır için büyük kazaııç Türk hükümeti, Ürdün Kralı Hüseyin ile FKÖ SEDAT ERGİN lideri Arafat tarafından başlatılan girişime ANKARA Mısır Dışişlerı destek vereceği konusunda bizi temin etti. Bakanı Dr. Ahmet Esmad Abdülmecid, Hiisnu Mübarek'in ziBulgaristan 'daki Müslüman Türk azınlığa yaretinin sıyasi sonuçlarını yapılanları teessüfle karşılıyoruz. Bulgar "Cumhuriyet" için değerlendırdi ve Türkiye'nin, Ürdun Fılıshükümetinin davranışlanna şaşırdık. tin anlaşması için verdiği desteğin kendileri için buyük bir kazanç olduğunu bildirdı. Mısır Devlet Başkanı Mübarek'in ABD ile Ürdun Filistin ortak heyeti arasında diyaloğun kurulması için çalıştığını anlatan Abdülmecid, Türkiye'nin de bu girişimlen Reagan yönetimi nezdinde destekleyeceğını açıkladı. Abdülmecid, "Bu konuda Türk tarafı bize söz verdi" dedi. Mısır Dışişleri Bakam'na yönelttiğımız sorular ve kendisinden aldığımız yanıtlar şöyle: Goruşmelerinizde Ürdıin Filistin konfederasyonu konusunda nasıl bir sonuç ortaya çıktı? ABDÜLMECİD Turk tarafına Ürdün Filistin anlaşmasıyla ilgili gelışmeler ve özellikle ABD Dışişleri Bakanı George Shultz'un hafta sonu Kahire'ye yaptığı ziyaret sonrasında ortaya çıkan durumu anlattık. Barış surecinin devam edeceği yolundaki umudumuzu ifade ettik. Cumhurbaskanı Sayın Evren'in Ürdun Filistin anlaşmasına verdiği destekten son derece mutlu olduk. Bu bızce çok onemli bır aşamadır. Türkiye'nin desteği bizim açımızdan çok onemli bir kazançtır. Türkiye'nin göruşlerini Reagan yönetimine iletmesini bekliyor musunuz? ABDÜLMECtD Bunun yapılacağını umuyoruz. Yapılacaktır da. Bu konuda söz aldık. Turk hukumeti Ürdun Kralı Huseyın ile FKÖ lideri Arafat tarafından başlatılan girişime destek vereceği konusunda bizi temin etti. Bu konuda göruşlerimiz birbirini tam anlamıyla tutmaktadır. Aynı göruş birliği barış göruşmelerine Filistinliler adına FKÖ'nun katılması konusunda da soz konusu mudur? ABDÜLMECİD Evet. Katılım ortak bir Ürdun Filistin heyeti aracılığıyla olacaktır. Cumhurbaskanı Mubarek ABD ile diyalog tesis edılmesını öner(Arkası Sa. 6. Sü. Vde) 9 haziranda Mstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı'mn izin metninde, "toplantıda taşmacak pankartların vilayet makamının kontrolünden geçeceği" bildirildi. Haber Merkezi SODEP'in Istanbul'da 9 haziranda yapacağı mitıng için Sıkıyönetim Komutanhğı gerekli iznı verdı. Bırınci Ordu ve Sıkıyönetim Komutanhğı'nın konuya iiişkın yazısı İstanbul Vali Muavını İhsan Yalçın tarafından SODEP Istanbul ll 2. Başkanı Sadullah Usumi'ye tebliğ edildi. SODEP bir sure once Sıkıyönetim Komutanlığına başvuruda bulunarak Istanbul'da rnitıng yapmak uzere izin istemışti. SO(Arkası Sa. 11. Sü. Vde) SODEP'in Istanbul mitingine izin çıktı • AETbilerle kavga Halefoglu: Hükümet, AET'ye gerçekten girmek istiyor. Rahmi Koç: Özel sektör, AETye gb're hazırlandu Sakıp Sabancı: AET bize önyargılı bakıyor. K â m r a n l a a n : Bizi dışarı itmek istiyorlar. Şener Akyol: 20 yıl önceki imzalannı inkâr ediyorlar. Alman Fellermaier: Şu anda Türkiye'nin AET içinde yeri yok. Belçikalı Herman: Biz kendi sorunlanmızı çözemiyoruz. Emile Noel: Türkiye'den bazı işaretler bekliyoruz. MERAL TAMER tktisadi Kalkınma Vakfı tarafından duzenlenen "Türk • AET Üişkilerinin 20 Yılı" konulu uluslararası toplantının ikinci gunünde gerek Turk, gerekse Avrupah konuşmacılar seslerini yükseltince, ortam epey gerginleşti. Toplantının ilk gununde Avrupalı konuşmacılann "AET'ye girmeyin" yolundaki imalı ve dolaylı mesajlarına kahve molalarında ve koridorlarda tepki gösteren ve kızgmlıklannı dile getiren Türk işadamlan, öğretim üyesi ve parlamenterler, dün konuşmaa olarak duygulannı yüksek sesle telaffuz ettiler ve "AET bizi biinyesine kabul etmemek için çeşitli bahaneler ortaya koyuyor" mesajını verdiler. özellikle Sakıp S«bancı ve Kâmran tnan'ın sözlerinde somutlaşan bu mesaj üzerine Avrupalı konuşmacılar da daha "nel ve somut" konuşarak Türkiye'nin Avnıpa topluluğuna katılmak için yeterince demokratikleşmedigini, aynca genişledikçe sorunlan büyüyen AET'nin yeni bir genişlemeyi düşünmediğini dile (Arkası Sa. 8. Su. 4'de) Tekstilde baskıya boyıın eğdîk 0rtak Pazar ve ABD'nin istediği oldu, tekstil ihracatmda vergi iadeleri yübaşında sıfırlamyor. Ekrem Pakdemirli bu konuda, "uluslararası söz" vermişü. ANAPhn kuruluş Turgut Özal'ın bugün çıkacağı Japonya gezisi nedeniyle üç gün öncesinden kutlandı. Sheraton Oteti'nde dün gece verilen kokteyl ve duzenlenen baloya bakanlar, parti yöneticileri, bazı belediye baskanlan, işadamlan, sanatçüar ve gazete yöneticilerinden oiuşan 500 kisilik davetli grubu katıldı. özal, baloda yaptığı konusmada, açıkça söylememekle birlikte, bir erken seçim olmayacağmı vurguladı. Uyguladıklanpolitika ile Türkiye'de biryapı değişikliği olduğunusöyleyen Özal, bu değisikliklerin 34 yü daha devam edeceğini ve bu uygulamanın hayırlı olacağını belirterek, "1988 seçimlerinde sonucunu göreceğiz" dedi. Başbakanın esi Semra Özal, Ankara 'da geçirdiği haflf traflk kazasmdan sonra, baloya eli bandajlı olarak katıldı. Kazada aynca boynu incinen Semra Özal'ın yemeğe otururken de boynuna boyunluk taktığı görüldü. Ozal Japonya yolunda MMört günlük Japonya ziyaretinin hedefleri ekonomik: Japon sermayesini çekmek; Türkiye'de kurulacak serbest bölgelerle ilgilenmelerini sağlamak; Japon bankalarına Türkiye'de şube açtırmak; Japonya'ya dışsatımıarttırmak ve Japonya açısından Türkiye'nin Avrupa ve Ortadoğu arasında oynayabileceği "köprü" rolü. ANKARA, (Cumhuriyet Bıirosu) Başbakan Turgut Özal.kalabalık bir işadamları ve gazeteci heyetiyle bugun THY'nin bir DC10 özel uçağı ile Japonya'ya yola çıkıyor. Heyette yer alan isadamlannın sayısı 73 civannda. Yaklaşık 16 saat süre(Arkası Sa. 8. Sü. 4'de) ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Tekstil ıhracatında Ortak Pazar ve ABD'nin baskıları "meyye" verdi. Turk ihracatçılar için "acı" olan bu "meyve"ye gore dokuma, konfeksiyon urunleri ile iplik ihracatında uygulanan vergi iade oranları 1986 yılı başından itibaren sıfırlanacak. Devlet Planlama Teşkilatı'nın Resmi Gazete'nin dunku sayısında yer alan tebliği ile her turliı tekstil ihraç kalemine uygulanacak vergi iade oranının 1 Ocak 1986 tarihinden itibaren sıfır olacağı hükme bağlandı. Bu karann istisnası, ihraç bağlantısı 1 Eylul 1984 tarihi ile 27 Mayıs 1985 arasında kurulan ve akreditifi gelen mallar için uygulanacak.bu durumu bir "müktesep hak" olarak niteleyen yetkililer, söz konusu mal sevklerinde eski vergi iade oranlannın tanmacağını açıkladılar. Bugun Japonya yokuluğuna çıkacak olan Başbakan TurTebliğin üçuncu maddesi iie gut Özal'ın gidis ve gelişte izleyecegi yoL (Arkası Sa. 11. Sü. Vde) Ithalatta üç yasak kaldı KAÇAKÇILIKTA HAPİSTEN KURTULAN ARTIYOR rosu) Ozal hukumeti ithalat cezası verilecek malların da ta1. tthali yasak mal sayısı 127'den 3'e indirildi. Böylece la bazı firmalan uzerken, bazısadece silah ve uyuşturucu üstüne çalışan kaçakçilar, larını da sevindirdi. hapis korkusu duyacak. 1 İthalatı yasak mallar 127 maddeden 3'e ındınldi. Bunlar 2. Ufukta yerlisine zam görünen bazı mallarm ithalatı sılah, muhımmat, uyuşturucu ucuzlatıldı. 3. Çok sayıda malın fonları yeniden ayarlanırken, bazı maddeler ve ıthali özel yasalardemir çelik ürünleri, motosiklet ve bisiklette yerli ürünlerela yasaklanmış maddeler. Bo>lece dış tıcaretin serbestleşmesı kısmen avantaj sağlandı. yonunde bir adım daha atıldı. 4. Şofben, elektrik süpurgesi ve küçük buzdolabında Yasak lıstesinden çıkan mallar, fonlar düştü. Hazine ve Dış Tıcaret Bakanlı5. îş makinelerinde yerli üretici, ithalat karşısında ğı'run iznine tabi olacak. korunma fırsatı buluyor. Ithali yasak mal sayısının konusundaki bir dizi yeni kararANKARA, (Cumhuriyet Buazaltılması, kaçakçılığına hapis mamen daraitılması anlamını taşıyor "Kaçakçılığın men ve takibine dair yasa"da ongorulen değışıklikte sadece "ithali ve ihracı yasak maJlar"ın kaçakçılarına hapis cezası ongöruluyor. Dığerleri para cezasına tabi. 2 Yurt içinde "muhtemel zam" gerekçesiyle bazı malların fonları duşuruldu. Daha once izne tabi mallar listesınde bulunan 22 kalem mal da artık serbestçe (Arkası Sa. 11. Sü. Vde) Özal'ın Japonya Seferi. 1 urgut özal Japonya'ya ilk defa gitmiyor; bundan önce tam onüç kez bulunmuş Japonya'da. Ondördüncü seferini ise Türkiye Cumhuriyeti'nin Başbakanı olarak yapıyor. Ayrıca bu Uzakdoğu ülkesini Adnan Menderes'ten sonra zıyaret eden ikinci Türk Başbakanı sıfatını da yarın Tokyo'ya ayak bastığında kazanmış olacak. Gezinın ağıriık noktası kuşkusuz ekonomik tir. Özal'la birlıkte gezıye katılan yetmış kışilik özel sektör heyetinin yapısına şöyle bir gözatmak bile ziyaretin temel hedefini göstermeye yeterlidir. Türkıye dış ekonomik ilışkilerine bir boyut daha kazandırmak amacıyla Japonya ziyareti iie bir başlangıç adımı atmaktadır. Bu yeni boyut, bir bakıma "Pasifik boyutu" olarak da nitelenebılir. Japonya'nın Amerika'dan sonra dünyanın (Arkası Sa. 8, Sü. Vde) SİYASET85 SİYASET'85'te Japonya kalkındı Türkiye neden kalkınamadı? Başbakan Özal'ın gezisi dolayısıyla özel sayı SİYASET 85 Yarın ve her pazar Cumhuriyet'le UGUR MUMCU GOZLEM Odalar Birliği: Ücretler yenildi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Eski Odalar Birliği Başkanı Mehmet Yazar'uı izini taşıyan "İktisadi Rapor"da, enflasyonu besleyen en onemli faktör olarak butçe açıkları gosterildi. Raporda, "Ekonomik durgunluğun devamlı hale gelmesi, bu konuda tedbirlerin alıamasında geç (Arkası Sa. 8. Su. Vde) Toplu Para... Ekonominin en sağlam göstergelerinden biri şirketlerin içinde bulundukları ödeme güçlüklerıdir. Sozgelışı devlet inşaatlarını yapan büyük şirketlere "avans"adıytaodemeler yapılır. Ancak bu avanslar ya yerınde harcanmaz ya da inşaat rnalıyetlerı bu avanslan aşar. (Arkası Sa. 8. Su. 1 'de) HASAN CEMAL