Katalog

W NtSAN 1985 KÜLTÜRYAŞAM CUMHUntYET/5 ÎSMAIL GÜLGEÇ Uluslararası önemde bir sergi Le Corbusier: Doğu'ya Tfolculuk Genç Charles Edouard Jeanneret, Le Corbusier adım almadan Türkiye'ye kadar uzanan bir geziye çıkmış (1911); bu geziden, izlenimlerini not ettiği bir defter, çizdiği krokiler, fotoğraflar kalmıştı. Mimarlık tarihçisi luiliano Gresleri, 70 yıl sonra bir arkeolog gibi çalışarak )u belgeleri ortaya çıkardı. Çalışmasının üriinü olan Le Corbusier, "Doğuya Yolculuk 1911" sergisi, ttalya'dan sonra Türkiye'de açıldı. Daha sonra dünyanın belli başlı ülkelerini dolaşacak. 20. yüzyıl mimarhk tarihine, Le Corbusier adıyla geçmeden önce, Charles Edouard Jeanneret, 1910 yıhnda Almanya, Çekoslovakya ve Avusturya'da bir inceleme gezisine çıkar. 1911 yıhnda, bu gezisini doğuya doğru sürdürecektir: Viyana'dan Macaristan, Yugoslavya, Bulgaristan ve Türkiye'ye uzanan bu ikinci gezisi, Yunan adaları ve Atina üzerinden Ualya'da son bulacaktır. Genç Jeanneret'nin (bu gezileri gerçekleştirdiğinde 2324 yaşlanndadır) bu iki yolculuğundan, "Mimann Gezi Notlan" diye adlandırabileceğimiz, izlenimlerini not ettiği defterleri, çizdiği krokiler, yakınlanna yazdığı mektuplar ve... fotoğraflar kalmıştır. Bunlar, yalnız Charles Edouard Jeanneret'nin nasıl çağımızm en önemli mimarlanndan biri olan Le Corbusier'ye dönüştüğünü, daha açık bir deyişle, "yaratıcüık" dedigimiz olgunun temel etmenlerini, (yetenek, kültür, geniş ilgi alanı, merak öğesi...) ortaya koymakla kalrmyor, aynı zamanda, bir sergide ya da bir kitapta bir araya geldiğinde, tarihsel/toplumsal bir belge niteliğinekavuşuyor. la yakm bir süre sonra Le Corbusier'nin izini sürdü. Elinde Le Corbusier'nin o dönemde yararlandığı "gezi kitabı" vardı. Fotoğraflann asıllannı (yani sokakları, alanları, çeşmeleri, anıtlan, mezarhklan, evleri, saraylan, kiliseleri, camileri) aradı. "Asdtannı" büseniz de bilmeseniz de, Le Corbusier, yalnız bükanlardır gerçek olan, arkeolog yük bir mimar değil, önemli bir ressam, aynı zamanda usta bir ların düşledikleri değil. Arada fotoğraf sanatçısı olaıak beliribir düşle gerçek çakışabilir. Büyor bu belgelerde. Yalnız bakan yük bir mutluluktur bu. Bana bu serüveni anlatan Gu bir göz değil, gören bir gözü var. Yalnız gören bir göz de değil, Uiano Gresleri'ye sordum: Sizingördüğünü anlayan, yorumlaki böylesine bir"mutlu son" yan, dersler çıkaran bir göz, bir muydu? kafa. Doğrusu, bu kadarını düşleBerlin'de olsun, Prag'da olmemiştim, dedi. sun; Budapeşte'de ya da BelgGresleri'nin düşlemediği neyrad'da olsun; Edime'de ya da Isdi? tanbul'da olsun; yalmz mimari Bir kitap, bir sergi oluşturacak yapüarla değil, insanlarla, insandenli zengin bir fotoğraf malzelann içinde yaşadığı toplumsal mesiyle karşüaşacağını düşlemeatmosferle de ilgileniyor ve her mişti; bir de negatiflerin yaklakentin kendine özgü dokusunu şık yetmiş yılhk bir süre içinde sezmeye çahşıyor, bunu yaparbozulmamış olacagını. ken körüklü fotoğraf makinesiGresleri, nice araştırmalardan ne pek güvenmiyor olsa gerek ki, sonra, Le Corbusier aüesinin renkli (suluboya) ya da karakaFransa'daki malikânesinin bodlem krokiler çiziyor. Bununla da rumunda, bir sandık içinde, sa yetinmiyor, eskiz niteliğinde natçırun 1910/11 yıllannda yapplanlar çiziyor, bunlann üzerine, tığı gezilerde çektiği fotoğraflaayaktadır. Ama on'arı çevreleyen doğal örtü ve yapısal örgü öylesine değişmiştir ki, bu yapılan, "kendi içlerinde" değerlendirmek son derece güçleşmiştir. Kasımpaşa'daki Piyale Paşa Camü'nin, 1911'de Le Corbusier'nin çektiği fotoğraflarla, bugünkü durumu karşüaştınldığında geçen yıllarm doğada ve yapıdaki olumsuz etkileri görülebilir. Piyale Paşa Camii örneklerden yalnızca biridir. Kısaca söylemek gerekirse bu sergi, uzak ya da yakm her ülkenin kültüründen, sanatmdan, her zaman öğrenilecek bir şeyler olduğunu ve dünyaya açılmadan, öğrenmek susuzluğunu duymadan önemli bir yerlere vanlamayacağını kanıthyor. Le Corbusier, zamarunın ünlü mimarlarmdan, Viyana'da Josef Hoffmann'dan; Lyon'da Tony Garnier'den; Paris'te Auguste Perret'den öğrendiklerinden çok daha fazlasmı bu gezilerinde öğrenmiş olsa gerek. Çağımız sanatındaki en büyük yenilikler, en önemli atıhmlar, kendisini, belli bir kültür ve sanatm verileriyle sınırlamayan sanatçılar tarafından gerçekleştirildi. Eskisiyle, yenisiyle, doğusuy HAYVANLAR P İ K N Î K PİYALE MAÜH4 BİZLEOİ SÜCOOJ SOBU... H1ZLI GAZETEO NFAIDET ŞKN ve Hia.1 CAVCAV EPEPORSUM . &CZ. SVZINLE KUÇİİK Bİ« VİMM6. TURU YfifVUJM '••• "Arkeolojik" bir araçtırma Le Corbusier'nin, bu gençlik yıllan gezileri bilinmiyor değildi, Çeşitli yazılannda, özellikle "L'Esprit Nouveau" adlı dergide, bu yolculuklara ilişkin desenleri, krokileri yayımlarruşu. Bunlan inceleyen bir mimarhk tarihçisi, ttalyan Guiliano Gresleri, desenlerinde, krokilerinde çok küçük aynntüara önem veren Le Corbusier'nin, yüzyıl başlannda büyük bir gelişme gösteren fotoğrafa mutlak ilgi duyması gerektiğini düşünmüş ve bu yönde araştırmalara başlanuş. llkin, Le Corbusier'nin babasının, o yıllarda bir fotoğraf makinesine sahip olduğunu öğrenmiş. Böylesi bir yolculukta, oğluna destek olan bir baba, fotoğraf makinesini niçüı oğluna ödünç vermiş olmasın? Doğru bir düşunce. Ne var ki Guiliano Gresleri bu fotoğTaflan düşlediğinde, ne negatifleri, ne pozitifleri vardı ortada. Paris'teki Le Corbusier Vakfı arşivlerinde bile bunlann izine rastlamadı. Gresleri, bir arkeolog gibi, var olduğunu düşlediği, ama henüz yeralündan yerüstüne çıkaramadığı için varlığını kannlayamadığı bu belgelerin peşine düştü. Gerçekten tam bir arkeolog gibi. Çünkü arkeologlar, kazdıkları toprağın altında bir seyler olduğunu büirler, hatta ' onu düşleyebilirler de, ama ancak kan sonucunda ortaya çı Le Corbusier'nin belgelerindeki Türk mimariık yapıtları tüm yıpranmalanna karşın, beş aşağı on yukarı ayaktadır. Ama onları çevreleyen doğal örtü ve yapısal örtü öylesine değişmiştir ki, bu yapılan, "kendi içlerinde" değerlendirmek son derece güçleşmiştir. Kasımpaşa'daki Piyale Paşa Camii'nin 191l'de Le Corbusier'nin çektiği fotoğraflarla bugünkü durum karşılaştmldığında geçen yıllann doğada ve ESKİZEYREK 1911 yıhnda tstanbul'u ziyaret eden Charles Ed yapıdaki olumsuz etkileri mond Jeanneret, bu gezisinden ilginç çitgiler bıraktı. Le Corbusier görülebilir. adıyla ünUnectk olan büyük mimann bu çizgisinden bir ömek: "Eski Zeyrek'te Bir Sokak." nn negatiflerini buldu. Bunlar, Le Corbusier'nin, Cupido 80 marka, körüklü fotoğraf makinesiyle çektiği fotoğrafların tümüydü. Kimi negatifleri, aradan geçen yülar etkilemişti, ama büyük bir çoğunluğu baskıya olanak veriyordu. Dolayısıyla, Guiliano Gresleri, Le Corbusier'nin 1910/11 yolculuklarını, gerek sanatçırun daha önceki yayımlanndan, gerek Le Corbusier Arşivindeki belgelerden, gerek bu fotoğraflardan yola çıkarak izleyebiür, bu yolculuklann Le Corbusier'nin daha sonraki çalışmalanna etkisini incelemek isteyenlere gereken bilgi ve belgeleri sunabilirdi. Greskri'nin arkeolojik araştırmaları sona ermişti. Bundan sonrası yolculuklar gerektiriyordu. kimi ölçüleri not ediyor. Örneğin, lstanbul'da yalmz Osmanlı sivil mimarisinin örneklerini değil, Hasköy maşathğını, Karacaahmet mezarhğını incehyor, fotoğraflıyor. Bir çeşme, diyelim ki Tophane Çeşmesi, yahıız mimari yapısıyla değil, o yapıyı oluşturan doku, motifler ve taş işçiüği ve çevre halkıyla da ilgisini çekiyor. (lşin garibi, o yıllarda, bu meraktaki bir kişinin casus olarak enselenip içeri tıkılmasıdır.) Le Corbusier'nin bu ilk ve büyük yolculuğunun belgeleri, yalnız Istanbul, Edirne gibi bizim kentlerimizde değil, Peşte, Belgrad, Atina, Berlin.. gibi kentlerde de savaşm, belki ondan da beteri çağdaş kentleşmenin getirdiŞ yıkımlann ve yapımlann getirdiği kötü değişimleri ortaya koyuyor. Konunun Türkiye ile ilgili bölümüne değinmek gerekirse, denebilir ki, Le Corbusier'nin belgelerindeki Tü.k mimarhk yapılan tüm yıpranmalara karşın, beş aşağı on yukarı la, batısıyla, ükeliyle, gelişmişiyle tüm kültür ve sanatlara kapılanm açık tutanlar oluşturdu çağımız sanatıru. Mimarhkta, bunu ilk sezenlerden biri, belki de birincisi, Le Corbusier idi. Türk ve ts^am Eserleri Müzesi'ndeki (tbrahim Paşa Sarayı) Le Corbusier'nin Dogu'ya Yolculuk Sergisi, bu gerçeğin bir kanıtı. Dolayısıyla yahıız mimarların, sanat tarihçilerinin değil; kültür, sanat sorunlanna ilgi duyan herkesin görmesi gereken bir sergi. Yakında Paris, Cenevre ve Roma'dan sonra, New York'ta Modern Sanatlar Müzesi'nden başlayarak belli başlı tüm ABD kentlerini dolaşacak bu serginin, İtalya dışında ilk kez Türkiye'de gerçekleştirilmesinin kuşkusuz özel bir anlamı var: Le Corbusier'nin Türk mimarisine ve Türkiye'ye göstermiş olduğu yakm ilgi. Umarım ki bu sergi, "tarafımızdan" da gereken yakın ilgiyi görür. EK6KUUZ M l EFFENPİ •• f^LOT fcuBİNİNE. Q)R)Ş AYVS4A. VEL PtRPttlî ÜL S E M İ . . . TÂÂL VS1LLAAH. ...SORA DEPİ Ki ANLATTIKLARI/VII CİZİVCIR5UM OIİL M\ 9.. TARIHTE BUGUN MCMTAZ ARIKAS 30 Nisan SANDVİCİN MUCİDİ İT9Z 'O£ aUGÜH, İN6ÎÜ2 UXOU JDMV MOHm6ü£AHDWKH, * YAŞINM ÖLDÜ. P#dU\MEN7XX>A LOR0LAR MMA8ASl ÜYESİ OtAM S4AIPU/fCH,AyefCA AMİRALLfK O4/eSSİN/N DE giZİNCl LO/İPÜYOU. DENİZCİUĞ£ MEKAKl NEDBHİYLe ÜNLÜ KÂŞİF J&MES COOK'UN DİMJyA D£NİZLE£İNDE YAPTIĞt AKAÇT1RM/\ GEZiL£.f£İMt PAKA5AL AÇ(OAM OESTacLEMİŞTİ. BUNA KAISŞtUK VEIZMEK İSTİYEN KAP77W CÛOC DA, 1l>WS't>E KEÇFETTİĞİ ADALAR. GeuBUNA ONUU APlNI VER.MifTİ: SAUDU/IO4 AMlA£j(HAWAIl). BU ARADA, tÜJARA ÇDK DÜŞKÜN OUVJ LOGD SAUDU/tCH, 24 SAAT MASAMKt KAUCMAPAN OYtJtYAgiLMEK:İÇİN t?6Z'De İ APIYLA AMLAN SAMOVİÇİ /CAT ETMfÇTİ. SANDVİÇ ASIRMR 8OYU S ü Ü TÜM PÛNYADA £ Le Corbusier'nin izinde Elinde, Le Corbusier'nin planlan, gezi defteri ve Cupido 80 körüklüsüyle çektiği fotoğraflar, Guiliano Gresleri, yetmiş yı 50 YIL ONCE Cumhuriyet Atatürkün Dünyn kadınlarına cevapları Ankaraya giden konferans üyeleri arasında bir kadın gazeteci Atatürke şu suali sormuştur: " Türk kadınlarmı asker yapacak mısınız?" Atatürk bu suale şu cevabı vermistir: " Biz erkeklerimizi bile harb felaketinden uzak bulundurmak isteyen insanlarız. Fakat harb eımek zorunda bırakılırsak yurd kavgasında kadmlanmız 30 Nisan 1935 beraber Zonguldak taraflarmda kurulması daha muhtemeldir. İki ocaktan şimdilik yalmz biri kullamlacaktır. Esasen şimdilik bir ocağın işlemesi de ihüyacı karşıhyabilecektir. Demir sanayiinin kurulmasile ilk almacak netice demir çubuk ve levhamn memleket içinde imalidir. Bunun için lazım olan ham demir hariçten ithal edilecektir. Esasen tngiltere bile tspanyadan demir ithal etmektedir. Memleketimizdeki demir damarlarında yapılan ilk tetkikat bunlardan bir 19351985 kısmının yüz sene yetisecek kadar cevhere malik olduğunu göstermiştir. erkeklerimizle beraber bulunacaktır." €ALERİLER İFSAK FOTOĞRAF KURSU 1. Grup : 8 Mayıs, Çarşamba / 18.3020.30 2. Grnp : 11 Mayıs, Cumartesi / 13.3015.30 ŞEKİZ HAFTA SÜRELİ Ifsak / TaksimSıraselviler, Hocazade Sok. Çakar Apt. 17Kat2 Tel: 143 14 01 (16.0021.00) Kayıt (Hergon |18.00'den sonra) ATÖLYE GAMSIZ Yüriaçttııl S28 66 29 526 10 00/412 AÇILIŞ KARMA SERGİSt ustu. Osmanbet 146 48 5 Demir sanayiinin temeli Ankara 29 (Telefonla) Ekonomi Bakanlığı memleketimizde Sümer Bank elile kurulacak olan demir sanayii etrafmdaki tetkiklerine devam ediyor. Bu tetkikat neticesinde Sümer Banka işe başlaması için direktifler verilecektir. Memlekette şimdilik iki buyük izabe ocağı ve bir haddehane yapılacaktır. İzabe ocaklanmn Kastamonu civarında kurulacağı söylenmekle Saçları dökülenler Çerçeve Floransadır GAIBRİVEPA fınmsa FLORANSA ANTİK VARAKLl TABLO ÇERÇEVELERİ FLORANSA TİPİ PATİNE OVAL ÇERÇEVELİ AYNALAR MODERN KESİM ÇERÇEVELERİ VE PROFİL SANAYİİ Adres: Teşvıkiye Ihlamur Yolu No: 1 (Teşvikiye Camii Arkası) Ist DESTK SMUT WURtSl Nevin Çokay 24 Abdı İDekcı Cad 7b H60354 Resim Sergisi 20 Nisan 10 Mayıs BUTİK ve HEDİYELİK EŞYA SAT1CILARININ DİKKATİNE ! Komojen Kanzuk Saç Eksiri oğullan BeyoOkı. teyM So* 2V1 A.Tado«j evıkası Tunel Şubesi Sokatı Anadolu Medenıyetıerı desenlerı ile bezenmi$ elişi MUM BATİK kupon kumas. bluz. tışort, heybe, tablo, kartpostal. eşarp plaj giysilen satış ve sıpanşine başlamıştır. Kuçjkayasofya Caa No 35 SultanaimetISTANBUL Tel 527 47 09523 73 98 ILAN TEKİRDAĞ TAPULAMA MAHKEMESİ'NDEN Dosya No: 1982/874 Davacı Maliye Hazinesi'ne izafeten Tekirdağ Defıerdarlığı ile davalı Yakup Ateş ve arkadaşlan arasında mahkememizde görülmekte olan tespite itiraz davasımn yapılan açık yargılaması sırasında verilen ara karar gereğince: Davahlar Yakup Ateş, Hüseyin Ateş, tbrahun Ateş ve Salim Esen'in bildirilen Tekirdağ merkez ilçe Yeniköy adreslerine davetiye çıkanlmış olup da\etiyelere verilen meşruatta adı geçenlerin köyde tanınrnadığı ve kesin adreslerinin de tespit edilemedigi bildirilmiş olmakla, adı geçen davalılar hakkında ilanen tebligat yapılmasına karar verilmiştir. Bu nedenle, adı geçen davalılann duruşmanın bırakıldığı 6.6.1985 günü saat 10.15'te bizzat rnahkemede hazır buluntnalan veya bir vekille kendilerini temsil ettirmeleri, aksi halde mahkemenin gıyaplarında görüleceği tebligat yerine kâim olmak üzere ilanen tebliğ olunur. Basın: 15552 MURVET GURSEL ŞENOL YUSUF GÜRSEL'tN doğumunu akraba ve dostlanna müjdeler Caddebostan 24.4.1985 1. İSTAHMH MUTM TİYATM l a j t a ı • 5 Mayu) •00 0ifMbatf«M Ytr BHadd ÛahtnllMİ ÖFB Tiyatn Satonn 29 Nisan, ( ) 18.30 30 Nisan ( ) 17.30 1 Mayrs ( ) 17.30 2 M*ys ( ) "Oyuniaria Yasayanbr". BÖO Yaz: OAuz Atay "ŞMflfe". IsOnbul Betediye Konsefvaluvan. YSnetman "Bir Oyun Tastajı: Fantazya". BÜO Yuyon: Metimel Açaf "Buyuk Romıte". Ege Üniversitesi Tıyatro Top. Ya2. Fnedrich Ourrenmatt. "72. Koğus", Istantıul Deneysel Sahne Yaz: Oıtıan Kemai, Yon: ErtuOnıl Elendiojhi"BozukDuzen", M.S.Ü. OevtetKonservatuvan Yaz: GunerSumtr, Yon: Musffc Kenttr. Keşanlı Mı Destanı1 . Uludag U Gosterı Sanatlan (EtlunlıOı Yaz Haldun Taner. Yön Sevinc ÇetınoK,' "An KJSI Oyun". AST/Gençiik Tıyatrosu Oyku v« Oyunlar: Anton Çahov. "Amattr tiyatromuz. soruntar. lımiHer. çizuırter" Tel: 1330619 5274006 5268933 Telex: 22627 ISTGTR 547 CİMOK SERGİSİ 27niscn*18 mayıs TAŞYONTAR URART GALER1S1 İsmet Doğan Esat Tekand i 223 Mayıs Mres Te$viKrye ftlamur Yolu No: 1 (Teşvikiye Camii Artosı) ist.Tel. 1330619 GftLERI BAftAZ ORHAN TAMER Kurtun» Cad 191 KTM4BUL Resim 25 140 47 83 Msaa 15 Td GÜZELSANMliAROAIJERİSt HÜSREV CEREDE CAD 80/1 TEŞVlKlYE •TEL:160 71 30 160 89 13 161 62 06 i Rose Marie Wagner 11 NitfMty* C M . 44/2 Etıler TH: 165 19 35 B I L SA K •lUM^ANAT/KULTtnt HİZMFOE»! KURUMU SANRTGKUatfSt görsel sanatlarda gözetiminde çalışmaları Fahrettin Baykal İsaÇelik Kayıtlar 6 Mayıs a kadar sürüyor Soğancı Sokağı No. 7 Sıraselvıler/143 28 99 SÜMERBANK ÇANAKKALE SENTETİK DERİ FABRİKASINDAN DUYURULUR 1 Fabrikamız için, 9 Ton Mark229 veya muadili ile (Köpuk Stabilizatörü) 29 Ton MarkLL veya muadili (BaCd Stabilizatörü) kapah teklif almak suretiyle satınalınacaktır. 2 Geçici teminaı: 2.000.000. TL.'dir. 3 Kapah teklif mektuplarının bir miktar teklif numunesiyle birlikte 6 Mayıs 1985 Pazartesi gunü saat 17.00'ye kadar Fabrikamız Haberleşme Servisinde bulunacak şekilde gönderilmesi gerekmektedir. Geciken teklifler nazara alınmaz. 4 Mütemmim malumat teknik özellikler ve şartlar Fabrikamız Ticaret Servisinden alınabilir. 5 Fabrikamız 2886 sayılı kanuna tabi de|ildir. İlan olunur. PVC STABILIZATORÜ ALINACAKTIR 20.30 3 Maye ( ) 20.30 4 Mayıs 1300 4 Maye 20 30 5 Mays ( ) 20.30 5 Mays PANEL 12.30 SEMİNERLER: Istıkliı Cıd PJMtuhce yan> Tentos Cıkm«ı Yapoıut Han< Kil 1 No 27 34 Btyo^lu isunöu' lefeton 144 96 33 TH3LAT | Huseyin Yüce | «ı ıT Haykel Sırgtaİ 25 Msaıı 16 Mayıs MtydanIST T« 141 V 11 Zerrin Bölükbaşı AKBANK BEBEK sanat galerisi fotoğraf DİLEK IŞIKSEL RetMSırgitl 25 «Isaıı • 10 Mayıs GALERI ILANLARI HER GUN BU KOŞEDE Prof. Of. Cevat Çapan S Kuçu« Bebek CaC Çınvaıu *pı Oaıre 2 Bebek Tel 163 10 31 Bügı ve rezervasyon için: 1631500/331336 BHetter ünw8rsıteden temin edüebilir.