Katalog

CVMHURÎYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER karları açısından bır meslek oda sı olarak büyük yararlar görmekteyız DEVLET ELİNDE GELİŞME 1979 yılına kadar dünya bor rezervlennın % 40'ının ülkemız de olduğu bılınmekteydı 2172 ve bunu ızleyen 2840 sayılı devletleştırme yasalarından sonra dev ralınan dokuz adet bor sahasında devletçe yapılan arama çalışmaları sonucunda, bu sahalarda çok büyük rezerv artışları sağlanarak, dünya bor rezervlennın % 66'sının ülkemızde olduğu or taya çıkarılmıştır Oysa devlet leştırılen bu dokuz bor sahasında eskı ruhsat sahıplerınce 8 mıl yon ton rezerv olduğu belırtılmıştı Bunun en ılgınç örneğı, daha önce özel sektör elınde bulunan ve 0,5 mılyon ton bor re zervı olduğu belırtılen Yenı Espey sahasında devletleştırılme den sonra yapılan çalışmalar so nucunda, 70 mılyon ton görunür ve 50 mılyon ton muhtemel rezerv ortaya çıkarılmıştır Görüldüğü gıbı, özel sektör elınde bulundurduğu sahaların gerçek rezervını bıle ortaya çıkarmak ıçın kaynak ayırmamaktadır Ote yandan özel sektör, devletleştırmeye kadar geçen süre ıçerısınde bu çok değerlı doğal kaynağımızın daha ıyı değerlendırılebılmesı ıçın gereklı olan bor türevlerının üretımı konusunda tek bır tesıs bıle kurma yoluna gıtmemıştır Oysa Etıbank, bor tuzlarının daha rasyonel ışletılmesı ve hammadde yerıne ışlenmış ürün saiımı ıçın 100 mılyar TL'lık yatırım gerçekleştırmıştır önumuzdekı beş yıl ıçınde 85 mılyar TL'lık bır yatırımı da uygulamaya koyduğu bılınmektedır Devletleştırme sonucunda Etı bank'a geçen bor sahalarının bır Ö7elliğı de, buradakı bor yatak larının arsenıksız oluşudur Bı lındığı gıbı arsenıksız kolemanıt cevhenmn satış fıyatı arsenıklı bor cevherlerıne oranla ton başına yaklaşık 100 dolar daha fazladır Bu durum özel sektör tarafından bılınçlı olarak gözardı edılerek kamuoyunda özel sektörün bor tuzlarını devletten daha yüksek fıyatlarla ıhraç ettığı ızlenımı yaratılmaya çalışılmaktadır Gervekte Etıbank, bor tuzları ve türevlerının tek elden pazarlanmasının verdıği avantajdan faydalanarak, son yıllarda fiyatlarını yükseltebılmış ve ıhracattan daha çok gelır elde etmıştır ö r neğın, 1976 yılında özel sektör ve Etıbank, bor ıhracatından topIam olarak 38 mılyon dolar elde etmış, 1984 yılında ıse Etıbank, 145 mılyon dolarhk bor ıhracatı yapmıştır özel sektörün konuya yaklaşım bıçımını bütünüyle kavrayabılmek ıçın bır örnek daha vermek yerınde olacaktır Etibank'ın 1981 yılında, sadece özel sektörden devraldığı sahalardan elde ettığı kâr, 4 mılyar TL'dır Devletleştırılen bor tuzu sahalarının tekrar özel sektöre verılmesı halınde ortaya çıkacak sonuçlann ülkemızın (,'karlanyla bağdaştırılamayacağına ınanıyoruz Çünkü 1 Bor tuzlarını ışleten özel kesım, devletleştırmeden sonra ser mayesını madencilik dışı alanla ra yatırdığmdan, halen verımlı bır şekilde işletilmekte olan bu sahalar, yasal, malı ve teknık sorunların tekrar ortaya çıkması nedeniyle uzunca bır sUre âtıl durumda kalacaktır Dolayısıyla, Etibank'ın tekel olmanın verdı ğı avantajla sağlamış olduğu dünya pazarlarındaki < 7 o 26'lık payımız, gerıleyecektir 2 Bor üretımı ve pazarlama sında devlet tekeh kalkacağından, eskıden olduğu gıbı devletözel sektör rekabetının yanı sıra özel sektörün de kendı ıçerısındekı rekabetı sonucu fıyatlar düşecekür. 3 En büyük madencilik kııruluşlanmızdan bırı olan Etibank'ın gelırlerı azalacağından, gerek bor ve gerekse öbür madenlerın değerlendırılmesı ıçın yürütülmekte olan yattrımlar aksayacaktır Bunun doğal sonucu olarak, zaten GSMH'da % 2 dolay larında olan madencılığımızın payı daha da azalacaktır Güncelhğı nedeniyle yenıden ele alınan bor, gerçekte madencılığımızın bır aynasıdır 1 NÎSAN 1985 Bor: Madeııeil iğiıııiziıı Aynası Bor tuzlarını ışleten ozel kesim, devletleştırmeden sonra sermayesini madencilik dışı alanlara yatırdığmdan halen verımlı bır şekilde işletilmekte olan bu sahalar, yasal, malı ve teknık sorunların tekrar ortaya çıkması nedeniyle uzunca bir sure atıl durumda kalacaktır. Dolayısıyla Etibank'ın tekel olmanın verdıği avantajla sağlamış olduğu dünya pazarlarındaki yüzde 26'lık payımız gerıleyecektir. CUMHURtYET'te» OKURLARA... OKAY GÖNENStN Daha İyi Bir Cumhuriyet İçin l / e Işte yıne kaçınılmaz bir zam gunu Son 5 yılın W 6 zammı Okurlarımızın buyuk çoğunluğunun, zorunluluğunu bızım kadar iyı bılmelerlne karşın yıne de guçlukle alınan bır zam kararı Bırıncı sayfamızda bu kararı dayatan tum koşullar ayrıntısıyla açıklanıyor Gazetecılık görevımızı yerıne getırebılmek, bağımsızlığımızı koruyabllmek ıçın temel dayanağımız okurlarımızdır, ve görevımız okurlarımıza her sabah daha ıyı bır gazete sunmak için çaba göstermektır, ekonomık koşulların daha dolgun, daha nıtelıklı bir gazete sunmaktan vazgeçirmesı Cumhurıyet'ın "anayasası"nda yazmaz * er sabah daha Iyı, daha dolgun bır Cumhuriyet İçin kadromuz bugun biraz daha guçlenıyor önce Cuneyt Arcayurek Dun yayımlamaya başladığımız çarpıcı röportaji bile kendı başına, 38 yıl önce mesleğe başladığı ılk gunun heyecanını surdurduğunu kanıtlamaya yetmez mı? Cuneyt Arcayurek'ı tanıtmaya hıç gerek yok Belkı klml genç okurlarımız az tanıyor olabılırler, onlar da artık Cumhurıyet'te yer alacak haberlerı, "Cuneyt Arcayurek yazıyor"larıyla tanıyacaklar onu Bır de ılk beş cıldı yayımianan ve 1947'den başlayarak tum görduklennı, ızle'lıklerını anlattığı "Cuneyt Arcayurek açıklıyor" genel başlıklı kıtaplarını önerırız, en azından bugunu daha ıyı kavramak ıçın Erhan Akyıldız, uzun yıllannı Mıllıyet'te çeşıtlı dallarda başanlı bir habercllıkle geçırdıkten sonra ıstıhbarat şeflığı görevınin ardından Gelışım grubuna geçmıştı, oradan da aılemize katıldı Erhan Akyıldız da daha ayağının tozuyla ılgınç bir araştırma hazırladı ve daha onu tamamlarken kendıni Erdal Inonu ıle bırlıkte Malatya yollarında buldu Leyla Emeç Tavşanoğlu da bu sabahtan ıtıbaren Haber Merkezı I 'Idurumuz Yalçın Bayer'/n > pında yerını alıyor Uzun ga. ^cılik deneyıminln buyuk bt ,fyunü THA'da geçıren, so/!/görevı Guneş'te muhabırlfr o//p Leyla Emeç Tavşanoy,ıu tup haberlerın koordına Syonu 3IDI ağ'r Dır görevı ustıBnıripn yalnızca kultur sanat hpberlerınden "kurtulhiuş" o\(cak, çunku Kulturİ5anat s&n/ısımızın şefi, ağabey, Aydın t™*Ç YBZI ışlerıncje de gec? sorunrtıUmuz Nec^et Doğan ıle S/yasef 85'ın pemen tum yukunj UZUn surŞdır taşıyan Umıt KıvançV/7 asHsrlık göre\/ierı için aram'zdan lianyia doğan boşluğu Ture ıle Turhan y kapayacakiar Taygun Ture, uzun yıllar HJrnyet'te guncfuz ve gece sekmterliğınin ardından gazetemizde gece sekreterı olarak göreve başladı Meslek kuruiuşlannda da faal göre/ler almış olan Taygun Ture arkadaşımız anık sabethlara kadar taşan gece yukijnun önemlı bölumunu ustienecek Turhan Gunay da Gunaydın grubu ve daha so,nra lletişım'de taşıdığı Sorumlulukların ardından öncelıkle Sıyaset 8i,'in duzenlenmesını ustlenecek ve tum yazı işlerı çalıpmasında yerını alacak Cuntiyt ağabey, Erhan, Leyla, Tayg m, Turhan hoşgeldınız, sızlerle daha ıyı bır Cumhurıyet ıçın ' her sabah yenıden başlttyan koşuşturmalar, tartıç>ma)ar ve hatta kavgalar bıra z dah& canlı, bıraz daha nıtelıklı olacak SEÇKİN İNCEEFE Maden Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ülkemızde bor üretımı 19 yüzyıl sonlarında, tamamen yabancı şırketlerın gınşımı ve denetımı ıle başlamış ve üretılen bor mınerallerı antılmak (rafıne edılmek) üzere Avrupa'ya taşınmıştır EskışehırKırka bölgesındekı bor tuzu yataklarımız uzun ca bır süre "TUrk Boraks" adlı gerçekte yabancı olan bır şırket tarafından ışletılmıştır Ülkemızın dünya pazanna gırmesının önlenmesı ıçın bu şırketçe re zervler bılınçlı olarak kuçük gösterılnııştır ARTTIRILAN İŞLEV 1960 1970 yıllarında Maden Mühendisleri Odası'nın öncülüğünde yapılan gırışımler sonucunda konunun önemı anlaşıldıktan sonra Etibank'ın bor madencılığıne ılışkın ışlevlerı arttı rılmıştır Bunu ızleyen yıllarda, Kırka ve Emet'tekı bor yataklarımızın değerlendırılmesı ıçın ışletme, zengınleştırme, Bandırma'da da bor türevlerını üreten tesısler kurulmuştur Bılındığı gıbı, bor tuzu ve türevlerının çok değışık tüketım alanlannda kullanılması, tuketımın büyük bır hızla artması ve bunun yanında başka bır madde ıle ıkame edılemeyışı, her geçen yıl bu doğal kaynağımızın önemını daha da arttırmaktadır Boraks, razorıt, asıt borık ve sodyum perborat bellı başlı ürünlerı olup bunların değışık endüstrı dallarında 60'tan fazla kullanım yerı bulunmaktadır En önemlı kullanım alanları, sırasıyla, fıberglas, cam, seramık, emaye, sabun, deterjan, meta lurjı ve tarım sektörüdür 6309 sayılı Maden Kanunu'nun yürürlüğe gırdığı 1954 yılın dan, 2172 sayılı Devletleştırme Yasası'nın uygulanmaya başlandığı 1979 yılına kadar aradan geçen 25 yıllık süıedekı madenulık yatınmlarına bakıldığında özel sektör payının hıçbır zaman % 5'ı geçmedığı görülmektedır Bunun ana nedenlerınden bırı madencılığın özellıkle arama aşamasında rısklı ve ayrıca bü yük sermaye gerektıren bır gırı şımcılık olmasıdır Bır başka neden de, genellıkle, madencilik yoluyla elde edılen kazançlann sektör dışında, daha az rısklı alanlara kaydırılmasıdır Bu konuda en güzel örneğı oluşturan ve güncelhğı yenıden gıttıkçe ar tan bor madencılığını tekrar gözler önüne sermekte, Ulkemız çı H OKTAY AKBAL EVET/HAYIR Açık Konuşmak Yurekliliği... Kultur ve Turizm Bakanı Bay Taşçıoğlu'ndan ses çıkmıyor! Bu gunlerde butun ışı otel yaptırmak, Araplara kıralık yer aramak, yanı bır çeşıt komısyonculuk ışlerı Arada bır de kıtapların önemınden de soz etmeyı unutmuyor? Unuttuğu, hıç anımsamak ıstemedığı bır konu var, o da bakanlık depolarına hapsettığı kıtaplar! Hem de bunlar Kultur Bakanlığı'nın yayınları Bu kaçınçı yazışım! 197879 arasında Kultur Bakanlığı yayınlarında bırçok kıtap çıkti O dönemde bu kıtapları ınceleyen bır Danışma Kurulu vardı Ecevit hukumetı ışbaşından çekılıp yerıne Demırel'ın azınlık hukumetı gelınce, Kultur Bakanlığına Bay Tevfık Koraltan atandı Bay Koraltan öncekı Kultur Yapıtları Danışma Kurulu'nu dağıtıp yenı bır kurul seçtı Bu kurulda Bay Kaplan, Bay Göze gıbı kışiler vardı Yenı kurul öncekı dönemde basılmış kıtapların bır bölumunu kendınce "sakıncalı" gördu, pıyasadan toplatıp depolara tıktırdı Derken 12 Eylul oldu, Kultur Bakanlığı'na da Cıhat Baban geldi Baban bu 'yasak' kıtapları ıncelettı, bır bölumünde suç öğesı bulunmadığını anlayınca satışını serbest bıraktı Ama bırçok kıtap yıne de 'sakıncalı' sayılarak depolarda kaldı Bay Taşçıoğlu ışbaşına gelince durum böyleydı Doğruydu, kitapları 'sakıncalı' bulduran komısyonu o seçmemıştı, kıtapları o toplatmamıştı Yıne de ıkıde bır bu kıtapların başına dert olduğunu, bırı çıkıp alsa rahat edeceğını, ama o kıtapları yaktırmayacağını söyleyıp duruyordu Biz de sorduk, bu kıtapların yazarları kımdır, adları nedır, bu yapıtları sakıncalı bulan komısyonda bulunanlar kımlerdır, sakıncalı olduklan nasıl saptanmıştır? Ama nedense Bay Taşçıoğlu, gerçekten 'taş' gıbı, susuyor sosuyor susuyor Bu arada, 197879 dönemının Kultur Bakanı Doçent Dr Ahmet Taner Kışlalı'dan ılgınç bır mektup aldım Depolarda çurumeye bırakılan sözum ona 'sakıncalı' kıtapların yayımlandığı dönemın bakanı Bu konuyu gundeme getırdığım ıçın bana teşekkur edıyor ve şunları yazıyor "Devlet adamı aldığı kararlann sorumluluğunu sonuna kadar yüklenebılmelı Ben de kendı donemımden önce Kultur Bakanlığı'nca yayımlanmış bulunan ıkı kıtabın satışını durdurmak zorunluluğunu duymuştum Çünku bu ıkı kıtap da Ataturk'un devnmlerıne ve Cumhurıyet ılkelerıne açıktan karşıydı Bu tur yayınların özel olarak yanı özel yayınevlerı aracılığı ıle yapılabılmesını özgurlukçu demokrasının bırgereğı saymakla bırlıkte, aynı şeyın devlet aracılığı ıle yurutulmesı hoş gorulemezdı O ıkı kıtapla ılgılı kanıtları her vesıleyle açıkladım ve kımse de 'haksızsın' demek cesaretını gösteremedı" Sayın Kışlalı'nın sözunu ettığı ıkı kıtabı bılıyorum Bu sutunda da vaktıyle sozunu etmıştım Cumhurıyet hukumetlerı anayasa çızgısınde kalmak, Ataturk ılke ve devrımlerıne bağlı davranmak zorundadırlar Bakanlık yayınlarında Ataturk'e ve devrımcı atılımlarına karşı çıkan kıtapların yer alması elbette kı yanlıştır Ne var kı, Kışlalı'nın dedığı gıbı, bu tur yasaların sınırları içındekı bılımsel ya da duygusal eleştırıler, goruşler ozel yayınlarda pekala yapılabılır Bu konular ustunde tartışılır, goruşler açıklanır, kımse bır şey diyemez Ama Kultur Bakanlığı yayınlarında Atatürk Devrimıne ters duşen goruşlerın yer alması yanlıştır Sayın Kışlalı da açık yurekle bu tur ıkı kıtabın satışını durdurduğunu soylemekten kaçınmıyor Oysa Bay Taşçıoğlu, hem de kendı dönemınde de yapılmamış bır yanlış tutumu savunuyor nedense! Sayın Kışlalı mektubunu şu sözlerle bıtırıyor "Şımdı Sayın Kultur Bakanı da yasaklamayı surdurduğu çok sayıda kıtabın adını, yazannı ve yasaklama nedenını kamuoyuna açıklamalıdır Açıklamalıdır kı, yasaklamalardakı gerçek etkenın ne olduğu ortaya çıksın Bu açıklama somut nedenlere dayanmalı, yasaklamanın kıtabın dılınden mı, yazarından mı, ıçerlğlnden ml kaynaklandığı anlaşılabılsın " Evet, ^ay Taşçıoğlu'ndan bu konuda hâlâ yanıt beklemekteyızl İktısat Bankası Genel Mudurluk telefonları değışti: 172 7000 (20 Hat) Lütfen not ediniz. İKTİSAT BAINKASI Satıhk Bakkalıye Koru Gıda Pazan Ijıkveren Sok No. 3/3 (Zuhratbaba) Bakırkö>lst anısı yolumuza ışık t ufuyor MEHMET ALİ YALÇN', ölümünün 5.yılında saygıyla anıyoruz YALÇIN YATINLARI îOMurcukisfendiyar erzik İSTANBUL ÜNİVERSITESI GENÇLİK YILI RESİM YARIŞMASI lstanbul Unıversılesı Oenı, 1 ürk sdnatı,ıldrını ozendırmek ve Türk resım sanatına özgün yapıtlar kazandırmak amacı ıle 1525 yaş arasındakı gen<,lere açık bır resım yarısması düzenlenııstır Kıınu "Gençlık Gözü ıle lstanbul" YARIŞMAYA KATILMA KOŞULLAR1: 1 Yarışma 15 2^ yas drasındakı gen^lere aı,ıklır 2Her sanaıçı yarışmaya bır yapıtla katılabılır 3Yarışmaya kdtılacak yapılların leknığı serbesl bırakılmıstır 4Yapıtların kısa kenan 50 cm u/un kenarı ıse 100 cra 'den fazla olmamalıdır 5Yapıtlar en geç 17 Mayıs 1985 günü saat 17 OO'ye kadar lstanbul Ünıversıtesı Rektörlüğüne makbuz karşılıgı teslım edılcektır 6Yapıtların arkasına 5 rakamlı bıı lümuz yazılaıdk Sanatçının açık kımlığı, adres ve telefonu ile özgeçmışı ve kendı totogralı, ayrı ca yapıtın adı, yapılış yılı nidlzemesı ve boyutldrını belırten bır yazı bır /arf ıçıne konatak, zarf kapatılacak vc üzerıne 5 rakam lı rümuz yazılarak teslım edıleek 7Sergılenmeye layık bulunan ve ödul ve mansıyon kazanan yapıı ların sergısı 24 Mayıs 4 Hazıran 1985 tarıhlerı arasında Ydpı Kredı Bankası Galdtasaray Kazmı Taşkenl I ( l ) Sergı Salonu nda dü/enlenetek ve açılış gunu aynı zamanda ödül dağıtım törenı yapılacaktır OUÜLLI.R1 Uı, Ödül 300 000 O X 100 000 Tl ) 2 Altı Mansıyon 150 000 (6x25 000 1 1 ) Basın 14148 r I • Grafıkere Taksımde Telefonlu büro. 150 25 05 Kuruluşumuzda gorevlendirilmek Kun üzere üzeı Süratli ve titiz daktilo yazabilen Süı lyi derecede ingilizce bilen ivl Tercihan tecrübell Te Dinamik, çalışkan BAYAN SEKRETER alınacaktır. Tercümaıı LAMA Renkli televizyonvideo teslimatı ve dağıtımı Muracaatların BURLA A.Ş. 155 59 50 (dahili 45'e) yapılması rica olunur. TEK S.S, MERAM ELEKTRİK P£ĞITIM MÜESSESE MÜDÜRLÜĞÜNDEN 1 Müessesemız ıhtıyacı, 4 HP gücünde benzınlı veya dı/el mo tora dırekt akuple 50 Hz 230 V gerılımh, 1 5 KVA gütünde mona fa/e 3000 devırlı 3 adct jenaratör fiyat ve teklıf alma usulüyle ve şart namesı gereğınce satın alınaıaktır 2 Bu ışle ılgılı teknık şartname müessesemız Makıne Ikınal ve Satınaimu Müdürlüğü Mıhcızadc lş Hanı Kat 2 No 12 Konya ad resınden temın edılebılır (Telefon 20925) 3 lhaleye ıştırak edecekler, şartnamesıne uygun olarak hazırlayacakları teklıflerıne önerdıklen jcnaratöre aıt kalıtc, marka ve menşelerı gösterır bılgı ve belgelerı de ekleyerek, lcklıflcnnı 15 4 1985 günü saal 16 00'ya kadar Oazıalemsah Malı MUmıne Hatun Sk Büyük Sarıhan lş Hanı Konya adresındekı TEK Meram blektrık Dağı tım ll Işlelme MudUrluğü Muhaberat servısıne vcrmış olacaklardır 4 Bu ış ıçın 42 000 TI geçıcı temınat yalırılataktır 5 Oeçıcı temınat vermeyenlerın teklıflerı ıle her türlü geukme ler ve telgrafla yapılacak teklıfler nazan ıtıbare alınmayacaktır 6 Müessesemız ıhdleyı yapıp yapmamaku veya kısnıcn dıledığıne yapmakta serbesttır 7 Müessesemız 2886 sayılı kanuna tabı değıldır Basın 13956 BENZİNLİ VEYA DİZEL JENLRATÖR SATIN ALINACAKTIR INGILTERE; Akjjit Tur Sunar BAŞLAM ITT Renkli Televizyon ve Video Kampanyamızın çekilişleri BEYTUR Bilgisayar lletişim Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bilgi Işlem Merkezi'nde istanbul 8. Noterl Sayın Celâl ÖZDEMİR huzurunda yapılmaktadır. Günlük çekiliş sistemine göre yapılan çekilişlerde televizyon ve video alma sırası gelenlerin listeleri bugünkü Tercüman gazeteslnde yayınlandı. Her gün 342 kişilik listeler Tercüman gazetesinde yayınlanacak ve teslimat da aynı gün yapılacaktır. Sayın iştiıakçilerimize çekilişlerde iyi şanslar dileriz. İNGİLİZCE Tesllerle kurslarla cocugunuzu yormj yınız Amac ona Ingılızce kazandırmak sa bu yaz bız/m/e Ingıltere ye Yaz okıı lumuza gondennız ona mukemmel bıı Ingılızce kazandıralım 32 yıldır basan sı kanıtlanmıs metodumuz en kestırme en ekonomık ogrelım yoludur Aynntılı bılqı ıcın kuponu doldurarak vcya telc lon ederek tanılıcı brosurumuzu ıslcyınız YOL KESEN IRMAK H.V. Velidedeoğlu 350 lıra, Çağdaş Yaymları, TUrkocagı Caddesı 39/41 Cağaloğlu/htanbul Istıklâl Cad 193 Beyoğlu Ist Adım Soyadım Adresım LIMASOLLU NACİ Tel. 145 52 98 SATILIKKIRALIK Bayramoğlu'nda yalı daırelerı Tel: 163 16 26