Katalog

12 ŞUBAT 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den "Eldeki" yazar kasaya şartlı izin verilecek ANKARA (a.a.) Maliye ve Gümrük Bakanliğı, yazar kasalara ilişkin kanunun yürürlüğe giriş tarihinden önce alınmış kasaların da, belirlenen kurallara uymasa dahi kullanılabilmesine imkân sağladı. Edinilen bilgiye göre, 15 Aralık 1984'ten önce alınan ödeme kaydedici cihazların, kanunda belirlenen şartları taşımasa dahi kullanılabilmesi için bakanlıktan izin alınacak. Mükellefler, bu cihazlann kullanılabilmesi amacıyla yapacaklan başvurularda cihazı üreten firma ya da ithalatçı hakkında ayrıntılı bilgi verecekler. Özel izin almak suretiyle yazar kasa kullanacaklar, başvurulan sırasında yaptıklan işlerin niteliğini, bir önceki dönem satışlannın miktannı, vergi hesap numaralanm ve bağlı bulunduklan, vergi dairelerinin adını da bakanlığa bildirecekler. Enflasyonda ocak patlaması İstanbul Tüketici Fiyatları ocak ayında DÎE'ye göre °7o 7.2, Hazine'ye göre % 6.5, iTO'ya göre ise % 8.2 artış gösterdi. Hazine Müsteşarlığı 'na göre ocak ayında toptan eşya fiyatları yüzde 5.5 arttı. Son 12 aylık artış % 48.7 olarak gerçekleşti. DİE'nin hesaplarına göre de Türkiye tüketici fiyatları ocak ayında yüzde % 5.6 arttı. Yıllık artış ise yüzde 52.8 olarak açıklandı. Ekonomi Servisi Devlet tstatistik Enstitüsü (DtE) endeksi de ocak ayında fiyatlarda " a n o r m a l " bir artış oiduğunu gösterdi. DİE'ye göre tüketici fiyatları ocakta Türkiye genelinde yüzde 5.6 oranında yükseldi. Bu rakam, geçen yılın haziran ayından bu yana kaydedilen en yüksek oranlı aylık artışa işaret ediyor. Geçen yılın ocak ayında yüzde 3.4 olan fiyat artış hızı, haziran ayında yüzde 6.5'e cıkmış, ancak bu tarihten sonra hafif bir yavaşlama kaydederek yıLn son ayında yüzde 1.9'a kadar inmişti. Böylece, 1985 yılının ilk ayında fiyatlarda ani bir sıçrama oldu. Bu sıçramada Katma Değer Vergisi uygulamasmın önemli bir rolü olduğu konusunda görüş birliği var. Nitekim DlE endeksini açıkJayan Enstitü Başkanı Nihat Güner, Katma Değer Vergisi'nin temel gıda maddeleri dışındaki harcamalarda endeksi artıncı etkisi oiduğunu söyledi. DİE'nin endeksine göre, son 12 ayın fiyat artışı da yüzde 52.8'e ulaştı. Aralık ayı itibanyla son 12 aylık artış ise yüzde 49.7 düzeyindeydi. Bölgelere göre fiyat artışlannda ocak şampiyonu yüzde 6.9'la Akdeniz Bölgesi oldu. Yüzde 4.9 oranında artış kaydedilen Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi Çeşitli endekslere göre fıyat artışları Ocak ayı artışı Hazine Toptan Eşya DtE Türkiye Tüketici DİE İstanbul Tüketici Hazine İstanbul Tüketici İTO İstanbul Tüketici ise fıyatlann en az yükseldiği yöre oldu. Son 12 aylık fiyat artışlarında yüzde 54.5'le yine Akdeniz Bölgesi en yüksek, yüzde 51 'le de lç Anadolu Bölgesi en düşük yöre oldu. Kentler içinde ise en pahalı illerden birinin İstanbul olduğu dikkati çekti. İstanbul Ticaret Odası'nın "Ücretliler Geçinme Endeksi"nde yüzde 8.2 olarak belirlenen ocak ayı fiyat artışını DlE de yüzde 7.2 olarak hesapladı. Böylece, Istanbul'da fîyatların "oldukça" hızlı arttığı kanıtlanmış oldu. Ocak ayında perakende fıyatlar Ankara'da yüzde 5 arttı. Diyarbakır ise yüzde 4'Ie en ucuz il oldu. % 5.5 % 5.6 % 7.2 % 6.5 % 8.2 Son 12 ay artışı % 48.7 % 52.8 % 56.6 % 47.5 % 49.8 KDVnin fiyutlara etkisi tüm endeklere yansuh Dolar dünyada yeni rekorlara giderken Tahtakalede düştü Ekonomi Servisi Amerikan Doları, dünya borsalarında bu haftayı yeni rekorlar kırarak açarken, Tahtakale'de 3 lira değer kaybetti. Cuma ve cumartesi günleri Tahtakale'de 481 liradan satılan Amerikan Doları dün dünyada değer kazanmasına rağmen Tahtakale'de 478 liraya düştü. Altın ve dolar piyasasını yakından izleyen çevreler, doların ülkemizde bu hafta başında değer yitirmesini piyasada yeterince Türk parası bulunmamasına, yani para darlığına bağlıyorlar. Aynı çevreler, piyasadaki para darlığı sonucu dövizin yanı sıra altına da talebin düştüğünü ve Türkiye'de altın fiyatlarının gram başına normalden 5060 lira daha düşük oiduğunu dile getiriyorlar. Bu arada doların bugünkü 478 liralık değerinin pek düşük olmadığına, buna karşılık cuma günkü 481 liralık değerinin yüksek olduğuna da işaret ediliyor. Öte yandan Amerikan Doları dün dünya borsalarında başta Fransız Frangı ve Alman Markı olmak üzere hemen hemen tüm sert paralar karşısında son 13 yılın en yüksek düzeyine ulaşarak yeni rekorlar kırdı. 1 Amerikan Doları dün Londra Borsası'nda 3,2522 Alman Markı, 2,782 Isviçre Frangı, 9,902 Fransız Frangı, 3,681 Hollanda Guldenin'den işlem gördü. Baraj satışıyla yeni baraj ANKARA, (ANKA) ıoplu Konut ve Kamu Ortaklığı Fonu Başkanı Vahit Erdem, Boğaz Köprüsü ve Keban Barajı "gelir ortaklığı" senetlerinden elde edilen gelirin 9 baraj ile otoyolu yapımının finansında kullanılacağını açıkladı. Vahit Erdem, fondan ilk aşamada Kapulukaya, Altınkaya ve Menzelet barajlarının finansmanı için 6.5 milyar lira aktarıldığını açıkladı. Erdem, aralarında Kılıçkaya, Karakaya, Altungüzel barajlarının da bulunduğu 6 barajın finansmanı için para aktarılmasına da bu hafta başlanacağını bildirdi. HAZtNE Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'na göre ise ocak ayında toptan eşya fiyatlarındaki artış yüzde 5.5 olarak gerçekleşirken, İstanbul Geçinme Endeksi'nde yüzde 6.5, Ankara Geçinme Endeksi'nde 5.8 oranında artış görüldü. Hazine'den yapılan acıklamaya göre, toptan eşya fiyatlan geçen yılın ocak ayında yüzde 5.3 oranında artmıştı. Son 12 aylık dönem itibariyle ise yüzde 48.7 oranında artış görüldü. Geçinme genel endekslerinin 12 aylık artışı ise Istanbul'da yüzde 47.5, Ankara'da yüzde 51.6 düzeyinde bulunuyor. ^Türkiye Lslanı pazamıda Batı'nın yerini alabilir" Ekonomi Servisi Kasım ayında Istanbul'da yapılan tslam Ülkeleri Ekonomik tşbirliği Toplantısı'nda alınan kararları yaşama geçirmeye dönük ilk etkinliklerden biri dün Istanbul'da başladı. Ortadoğu Ticaret Merkezi (OTlM)'de yaklaşık 24 delegenin katılımı ile İslam Ülkeleri Ticaret Ataşeleri Semineri'nin açılışı yapıldı. Açılışa Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan Ekrem Pakdemirli'nin yardımcısı Mahir Barutçu geldi. Programda yer aldığı halde Pakdemirli açılışta bulunamadı. İslam ülkeleri ticaret ataşeleri semineri, İslam ülkeleri arasındaki bilgi akışını hızlandırmak ve mal bazındaki konuşmalara zemin hazırlamak amacını güdüyor. Seminer, daha önceki İslam ülkeleri toplantılanndan duymaya alışık olduğumuz türden konuşmalarla başladı. Mahir Barutçu, tslam ülkelerinin kendi aralannda çok sınırh ticaret yaptıklarını bir kez daha hatırlatırken Türkiye'nin ihracatında İslam ülkelerinin eskiden yüzde 8 olan payının son yıllarda yüzde 40'a çıktığını vurguladı. Seminere katılan Gambia temsilcisi Omar Cherno Ballow ki, kendisi Londra'da ikamet ediyor sabah oturumu sonresında, gazetecilerle yaptığı sohbett e , ' İslam ülkelerine mal satışında, Türkiye'nin büyük ölçüde Batı ülkelerinin yerini alabileceğini " söylüyordu. Ülkesi, birçok sanayi malını ve tekstili dışandan alan bir ülkeydi. Buna karşılık tarım mallan satıyordu. Pakistan'ın tstanbul Başkonsolosu Tanq Iqbal Puri ise, benzer ürünler üreten Üçüncü Dünya ülkelerinin birbiriyle ticaret yapmasının zorluğunu dile getiriyordu. Gambia temsilcisi ile Pakistan temsilcisi farklı yapılardaki iki ülkenin adamı olarak farklı şeyler söylemiş oluyorlardı. Bir de farklı coğrafi durumlann yaratabileceği olanak ve olanaksızlıklar var. Bir biri ne çok uzak iki İslam ülkesinin ortak dayanışma ile kendi bölgelerinde karşüıklı olarak birbirlerine başka ticaret yollarını açabilmeleri mümkün. Örneğin, Türkiye'nin bugünlerde Tunus'la ortaklaşa olarak kurmaya çalıştığı ihracat şirketinin böyle bir anlamı var. Bu ortak şirket aracılığı ile Türkiye için Tunus basamağı üstünden Afrika pazarına girme olanağı doğabilecek. Tunus, eskiden beri iyi ilişkileri olan Afrika ülkelerine Türkiye'nin daha kolay girmesini sağlarken; Türkiye de Tunus'un şimdiye kadar ilişki kuramadığı başka ülkelerle alışveriş yapmasında rol oynayabilecek. İGEME (thracatı Geliştirme Merkezi) yetkililerinden öğrendiğimize göre, Tunus'la ortaklaşa olarak kuracağımız ihracat şirketi bir araştırma şirketi niteliğinde olacak. Bu şirkete Türkiye'den (henüz adı belirlenmemiş olan) bir ihracatçı sermaye şirketi ortak olacak. Tunus'u ise, şimdilik bu ülkenin İGEME'si niteliğinde bir kuruluş olan Cepeks temsil ediyor. Ama, o da yerini giderek özel bir.şirkete bırakacak. Maliye Bakanı Irak'a gidiyor ANKARA (a.a.) Maliye ve Gümrük Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, Irak Petrol Bakanı Kasım Ahmet Taki'nin davetlisi olarak bugün Bağdat'a gidiyor. Alptemoçin'in Irak yetkilileriyle yapacağı görüşmelerde, petrol boru hattının yapımı konusunda bugüne kadar müşavir firma tarafından gerçekleştirilen çalışmalann değerlendirileceği ve ikinci petrol boru hattı için imzalanacak anlaşmanın esaslarının belirleneceği açıklandı. Bu arada, Bayındırlık ve İskân Bakanı Sefa Giray'ın da yarın Federal Almanya'ya gideceği bildirildi. "Devlet zam yaptığı sürece enflasyon inmez" İZMİR, (THA) Türk Sanayici ve Işadamları Derneği (TÜSİAD) Konsey Başkan Veİrili Şinasi Ertan, "Devlet ürettiği mal ve hizmetlere zam yapmayı sürdühirse, enflasyonu diişüremez" dedi. Ertan, ocak ayında fiyatlarda me>'dana gelen artışm, Katma Değer Vergisi'nin yanı sıra devletin, elektrik, ulaştırma, haberleşme ve gübre gibi bazı mal ve hizmetlere uyguladığı zamlardan kaynaklandığını söyledi. KDV gibi yıllarca seçilmesi istenen vergi düzeninin, fiyatlardaki artışm tek nedeni olarak görülemeyeceğine dikkat çeken Ertan, şöyle konuştu: "Asıl nedeg devletin ürettiği temel mal ve Atatürk KTPleri kurmasaydı bugün özel sektör ohnayacaktı KOÇ'A GÖRE KİTLERİN VERİMLİ ÇAUŞMALARI tÇtN NELER YAPILMALI? Vehbi Koç KIT'lerin 50 yılını anlattı: Tutun dışsatımı ve oluşan fiyatlar İhracat (ton) r . " • • • • . . ^ Gelir (milyon dolar) Ertan KDV tek nedendeğiL hizmetlere sık sık zam vapmasıdır. Devlet bu zamları sürdürdiiğü sürece enflasyon hızını düşiirmek mümkiin olamayacaktır. Dolayısıyla 1985 için öngörıilen enflasyon oranı da gerçekleşemeyecektir." 12 müteahhite ihale yasağı ANKARA (ANKA) Milli Savunma Bakanliğı, 12 müteahhitin 6 ay süreyle ihalelere girmelerini yasakladı. Bakanliğın açıklamasına göre, geçici yasaklama kararı, ihale yasasının 84'üncü maddesine göre ihaleyi üzerine alan müteahhitin sözleşmeyi gereken şekilde yapmaması ya da sözleşme ile verdiği taahhüdü yerine getirmemesi üzerine alındı. 6 ay süreyle ihalelere giremeyecek olan müteahhitlerin bu yasaklama kararı sicillerine de işlenecek. Söz konusu müteahhitler şunlar: Mehmel Gençtürk, Yavuz Bulutoğlu, Aziz Esen, Akım Bulutoğlu. Zekeriya Çakmaker, Vechettin Güçtiimer, Necati Kazancı, Ergun Koçer, Hasan Dogan, tdris Çevik, Mehmet Ali Milletli ve Rıfat Aslan. 'KMT'ler, PTT ve Demiryolları gibi kârın ön planda gelmediği, devletin yapmaya mecbur olduğu işleri yüruten KÎT'ler ve kâr etmesi gereken, rekabete açık KtT'ler olarak ikiye aynlmalı. Rekabete açık KtTlerden iyi çalışmayanlar ve gelecekte de verimli çalıştırılması mümkün olmayanlar tasfiye edilmeli. Verimli KÎT'ler ise holding haline getirilmeli ve her gelen iktidarın bu kuruluşların yönetimlerine müdahale etmelerini önleyecek bir şekil bulunmalı. K f T yöneticileri, her yeni iktidarla görevlerini kaybetmeyeceklerinden, yani yarınlarından emin olmalı. Bunlara yüksek ücret ve güvenli bir çalışma ortamı sağlanmah. Ekonomi Servisi Ülkemizin en kıdemli sanayicisi Vehbi Koç, "Banka ve Ekonomik Yorumlar" dergisinde yer alan "Son yasal düzenlemelerden sonra KİT'lerde yönetim sorunu" konulu açıkoturumda, kuruluşundan bu yana KlT'leri anlattı. "Atatürk, KİTIerin kurulmasına önciiliik etmeseydi, bugün özel sektör olmayacaktı. Özel sektör KİT'lerden bilgi ve eleman alarak yetişti ve bugün 1 'ü durumuna geldi" diyerek sözlerine başlayan Koç Holding Onur Başkanı Vehbi Koç, KlT'lerin bugün içinde bulunduklan sorunlann çözümü için şu öneriler çözümünün, iyileştirilemeyecek durumdaki KlT'lerin tasfiyesine, verimli çalışabilecek KİT'lerde ise siyasal iktidarlarla değişmeyecek, yetenekli üst yönetimlerin kurulmasına bağlı oiduğunu dile getirdi. Vehbi Koç, KlT'lerin kuruluşunu şöyle anlattı: "Ben, Atatiirk'ün Ankara'ya geldiği tarihten itibaren Ankara'da yaşamış bir işadamı olarak söylüyorum. Atatürk Cumhuriyeti kurduktan sonra, en büyiik miicadelenin ekonomiyi canlandırmak oiduğunu biliyordu. Fakat memlekette herhangi bir sanayi kuımak için ne işadamı, ne sermaye ve ne de teknik eleman vardı. (...) 10 yıl tutan çalışma ve denemelerden sonra 1933"te Sümerbank ve Etibank'ı kurdu." Sümerbank ve Etibank'ın ardından birçok İktisadi Devlet Teşebbüsü'nün daha kurulduğunu hatırlatan Koç, böylelikle birçok sanayi dalına el atıldığını ve eleman yetiştirildiğini dile getirdikten sonra, "İkinci Dünya Savaşı sırasında çok sıkıntı çekmememiz, bu kumluşlar sayesindedir. Onlar olmasaydı, ne olurdu Allah bilir. Atatürk tarafından öncülüğü yapılan bu hareket, Türkiye'nin sanayileşmesine temel oldu. Eğer Atatürk teşebbüse geçip bu yolu seçmeseydi, bugün özel sektör olmayacaktı. Ozel sektör KİT'lerden bilgi ve eleman alarak yetişti" dedi. KlT'lerin 1950 yılına değin Türkiye'de pekçok sanayi dalına el atarak değişik ürünler üretmeye başladıklarını söyleyen Koç, 1950'den itibaren ise birçok iktidarın KlT'leri ekonomiye yük olmakla suçlayıp, özel sektöre devrini istediğini, ancak bunun gerçekleşmediğini vurguladıktan sonra, "Zaten bunlann sayısı; azalacağının söylendiği her dönemin sonunda hep çoğalmıştır. Bunu hiç unutmayalım. Benim şahsi kanaatime göre, bu konuda iktidara gelen partiler çok büyük hata yaptılar" dedi. Konuşmasında daha sonra KİT yöneticilerinin yıllar boyu iktidarlarla birlikte değiştiklerinin ve yöneticilerinin ortalama 1 yıl iş başında kalabildiklerinin altını çizen Vehbi Koç, "Hükümetlerin KİT'lere mudahalesi en önemli meseledir. Yönetimlerine müdahale edilen KİT'lere bir de siyasi etkiler baslayınca, bu kuruluşlar işletmecilikten uzaklaşmışlardır. İşletmecilikte iyi yönetim esastır" dedi. Devletin yapması gereken hizmetler dışında kalan KİT'lerde kâıiılık ve verimliliğin temel ilke olması gerektiğine işaret eden Koç, 1980'den bu yana gerçi KİT'lerde kârhlığın arttığmı, ancak bu kârhlığın artmasının "iyi idareden değil, yüksek zamlardan" ileri geldiğini, çünkü KİT'lerin çoğunluğunun iç piyasada tekel durumunda olduklarını söyledikten sonra. "KİT'lerde fiyatlarla oynamaktan çok, iyi bir işletmecilik yapılmalıdır" diyerek, hükümete de bir uyarıda bulunmuş oldu. Vehbi Koç, ülkemizde KİT'lerin verimli çalışır hale getirilmeleri için alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı: • KİT'ler, PTT ve Demiryolları gibi kâr amacı ön planda olmayan ve devletin yapmaya mecbur olduğu işleri yürüten KİT'ler, kârlılık ve verimliliğin ön planda olduğu, rekabete açık KİT'ler olarak ikiye aynlmalı. • Devletin yapmaya mecbur olduğu işleri yürüten KİT'ler zarar ederse, onların yükü bütçeden çekilmeli. • Mensucat, demirçelik gibi rekabete açık olan KİT'ler ise holding haline getirilmeli ve her gelen iktidarın bu KlT'lerle istedikleri gibi oynamalarını önleyecek bir şekil bulunmalı. • KİT'lerde çalışan personelin devlet memuru olmadığı kabul edilmeli. Bu personelin aylığı, çalışma koşullan, işe alınması, işine son verilmesinde işletmecilik fikrinden yola çıkılmalı. • KİT'lerin yönetim kurullarında görev alacaklarla genel müdür ve genel müdür yardımcıları gibi üst yöneticiler, iktidarlarla birlikte görevlerinden uzaklaştırılmayacaklarından emin olmalı, gelecek güvencesinin var olduğu bir ortamda çalışılmalı. • Verimli hale getirilmesi mümkün olmayan KİT'ler tasfiye edilmeli. Vehbi Koç, iyi çahşmayan KtT'ler konusunda, "Özel sektöre satanm deniliyor. Bunlar laftır. Hiçbir şey olmaz. Özel sektör iyisini almaya kalkar, kötüsünü almaz. Yine kalanlar, devletin sırtına yük olur" dedi. Konuşmasında kaliteli eleman ve yöneticinin öneminin ısrarla altını çizen Vehbi Koç, özel sektörün özellikle kuruluş yıllarında KİT'lerdeki başarılı yöneticileri transfer ettiğini, o yöneticiler olmasaydı, özel sektörün bugünkü durumuna gelemeyeceğini, bir kuruluşta kaliteli yöneticinin, kurulu fabrika, makine ve araç gereçten daha önemli oiduğunu söyledikten sonra, KİT'lerin verimlilik ve kârlılığının yetenekli yöneticiye gerek para, gerekse iş güvencesinin verilmesivle sağlanabileceğine işaret etti. 197Sİ976 79.000 39.000 19761977 56.000 19771978 109.000 19791979 82.000 19791980 92.000 19801981 111.000 19811982 75.000 19821983 80.000 19831984 Kaynak: tge Iutun thracatçılar Birliği m 138 322 240 280 364 278 164 273 Ortalama ihraç fiyatı (kg/dolar) 3.58 3.53 2.93 2.95 2.92 3.04 3.27 3.07 3.44 Daha çok tütün satıp daha az aolar kazandık CELAL BAŞLANGIÇ İZMİR Bakkal raflarını süsleyen Marlboro, Kent, Salem gibi Tekel bandrollu yabancı sigaralan gördükçe aklımıza Türk tütünü geliyor. Virginia ve Burley tütünleriyle yapılan bu sigaraiann içinde ihraç ettiğimiz şark tipi tütünden yüzde 10 dolayında var. Acaba yabancı sigarayı kaça alıyoruz, şark tipi kaliteli tütünü kaça ihraç ediyoruz? Yıllardır yaptığımız ihracat büyümüş mü, küçülmüş mü? tütünümüzün dolar karşılığı değerinde bir yitme olmuş mu? TZOB Genel Başkan Vekili Reşit Kurşun, "Tüccann ihracatta çağdaş yöntemlerle çalıması"nı gündeme getiriyor. Kurşun şöyle diyor: Biz tütün üreticisi olarak Türkiye'ye yüda 300 milyon dolara yakın döviz girdisi sağlıyoruz. Ancak bundan büyük payı alan tüccar ihracatta gereken özeni gösteriyor mu? Tütün thracatçılan Birliği'nin verilerine bakıyoruz: 197576 ihracat sezonunda 79 bin ton tütünün dışsatımı sağlanmış ve Türkiye tütünden 283 milyon dolar döviz girdisi kazanmış. Ortalama tütün ihraç fiyatı 3 dolar 58 sent olarak oluşmuş. Ancak 198081 ihraç sezonuna gelindiğinde aynı görünümü saptamak olanaksız. Adı geçen yıllarda tütün dışsatımı 197576 ihraç sezonuna göre 13 bin ton daha fazla gerçekleşerek 92 bin ton olmuş, ama döviz girdimiz 3 milyon dolar düşerek 280 milyon dolara inmiş. Ortalama ihraç fiyatı da 54 sent daha düşerek 3.04 sentte oluşmuş. 198384 ihraç sezonunda ise Türkiye'nin sattığı 80 bin ton tütüne karşıhk elde edebildiği döviz girdisi 273 milyon dolar. 197576 ihraç sezonundan bu yana düşen ortalama fiyat, son ihraç sezonunda da 14 sent daha düşerek 3.44 sent olmuş. "TUtünde dış sömürü varmı?" sorumuzu TZOB Ege Bölge Başkanı Erdoğan Şimşek, "yabancı sigaralann fiyatına bak" diye yanıtlıyor. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası îzmir Bölge Şubesi Eski Başkam Ziraat Yüksek Mühendisi Hüseyin Cahit Eker'e Türkiye'ye giren yabancı sigaranın 1975 ve 1985 fiyatlannı soruyoruz. Eker şöyle yanıtlıyor On yıl önce yabancı bir sigaranın on paketi 2.10 dolardı. Bugün ise free shoplarda yabancı sigarlar on paketlik kartonlar halinde 4.93 dolara satılıyor. " A Grad" şark tütününü yurt dışına 4.25 dolardan sattığımızı söylüyor Eker. Bunun karşılığında içine yüzde 10 şark tütünü karıştırılmış bir kilo yabancı sigara (50 paket) Türkiye'ye 25 dolar 65 sente geliyor, Eker bazı sayılar veriyor: Eğer doları bugünkü döviz kurandan değerlendirirsek. Biz bir kilo tütünü şu anda yaklaşık iki bin liraya satıyoruz. Karşılığında, bizim tütüne göre çok daha kalitesiz olan Virginia ve Burley tütünlerinden yapılmıs bir kilo yabancı sigarayı 11 bin 314 Türk Lirası karşılığı döviz olarak ödüvürüz. On yıl önce ne kadar ödüyorduk? Onyıl önce, doları bugünkü değeri üzerinden almak koşuluyla ödediğimiz para 4 bin 819 Türk Lirası karşılığı döviz olarak çıkar karşımıza. Onyıl önceki verileri temel olarak aldığımızda Türkiye daha fazla tütün satıyor. Ancak daha az döviz girdisi sağlıyordu. TÖBANK sermaye arttırıyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Öğretmenler Bankası (TÖBANK) sermayesini şubat ayı içinde 2 milyara, haziran ve temmuz aylarında da 12 milyar liraya yükseltecek. Banka tarafından yapılan açıklamada, 1984 yılına ilişkin henüz kesinleşmeyen sonuçlara göre, TÖBANK'ın öz kaynaklarında yüzde 50, tasarruf mevduatında ise yüzde 57 ile 62 oranında bir artış görüldüğü kaydedildi. KISA... KISA... TÜRKAmerikan Ticaret İlişkileri yarın Hilton Oteli'nde saat 12.30'da yapılacak bir konuşmada ele alınıyor. Konuşmayı, İstanbul Haliç Rotary Kulübü'nün davetlisi olarak Türkiye'ye gelen, ABD'nin uluslararası ticaret konusunda ünlü danışmanlarından Avukat Donald Zarin yapacak. GİYİM Sanayicileri Derneği, Köln Hazır Giyim ve Jeans Fuan'na katılıyor. 1517 şubat tarihleri arasında yapılacak fuarın Türkiye ortak standı Giyim Sanayicileri Derneği tarafından düzenleniyor. Erkek ve spor giyiminde Avrupa'nın önde gelen fuarına 9 Türk firması katılıyor. Batılı ülkelerin çoğu ticarette açık verdi DUNYA'dan LONDRA, (ANKA) Sanayileşmiş ülkeler arasında ticaret açığını kaydeden ülke sayısının bir hayli kabarık olduğu belirIendi. Son ticaret verilerine göre, 12 sanayileşmiş ülkeden 7'si geçen yıl dış ticaretinde açık verdi. Sanayileşmiş ülkeler arasında geçen yıl da "ticaret açığı rekorıT'nu ABD kırdı. Birleşik Amerika, 1984 yılını 107 milyar dolarlık bir ticaret açığı ile kapattı. Öte yandan, geçen yılın dış ticaretinde olumsuz gelişmeler görülen diğer sanayileşmiş ülkeler Avustralya, Belçika, Fransa, İtalya, Isviçre ve İngiltere olduğu belirtiliyor. Bu ülkeler arasında, ABD'den sonra en yüksek ticaret açığı, İtalya'da gözlendi. İtalya'nın dış ticaret açığı, 1984 yılında 9.1 milyar dolara ulaştı. Pamuk üreticisi soyu ekimine yrineldi ANKARA (THA) Dünya muk 1 dolara geliyor, pamuk fipiyasalarında pamuk arzının yatlarındaki artış veya azalışa çokluğu ve girdifiyatlarınınyük paralel olarak, uyguianacak olan sekliğine karşın, pamuk fiyatlafon kesintisi miktarının belirlenrının düşük olması üreticileri demesi gerekir. Aksi halde üretici ğişik ürün ekimlerine yöneltti. finansman sıkıntısından kurtulaAdana Ziraat Odası Meclis mayacaktır. Başkanı Mehmet Taşlı, yaptığı Bu yıl girdilerin maliyetleri açıklamada, şunları söyledi: çok yüksek bir düzeye ulaştı ve "Pamuk ihracatında geçen yıl piyasadaki arz çokluğu ile de fipamuk 180 200 cent iken 32 yatlar, düşük düzeyde kaidı. Pacent fon kesintisi aUnıyordu. Bu muğun maliyeti iki kat artarken, yıl 140 cent ve fon kesintisi 35 fiyatların yüzde 50 duşmesi socente yükseltildi. 1 kilogram panucu zarar eden pamuk üretici*s leri soya, mısır gibi diğer ürenlerin ekimine yöneldiler. Soya ve mısır ekimindeki artış yanında sebze ve meyve ekimi ile seracılığın da geliştiği görüldü." Bu şartlarda büyük serma\e sahipleri kazanırken, ortaklıkla veya yüksek faizli krediler ile iş yapan zarar etti. İhracalın yüzde 50'sini oiuşturan tekstilin hammaddesi yine bir zirai ürün olan pamuk olduğuna göre. zirai kalkınma şarttır." Çin'de "dengeli" dış ticaret PEKİN, (ANKA) Çin Halk Cumhuriyeti'nin dış ticaret hacmi geçen yıl 1983'e göre yüzde 40.14 oranında artarak 50 milyar dolara ulaştı. Resmi verilere göre, Çin geçen yılın ilk 11 ayında 23.32 milyar dolar ihracat 23.34 miiyar dolar da ithalat gerçekleştirdi. Çin'in ihracat ve ithalatı çok az bir farkla eşit durumda bulunuyor. Çin Dış Ticaret Bakanliğı, dış ticaretteki hızlı gelişimin bu yıl da süreceğini bildirdi. Katar da petrol fiyatını ayarladı DOHA (ANKA/DPA) Petrol İhracatçısı"ülkeler Örgütü (OPEC) Bakanlar Komitesi'nin geçen ay aldığı karar çerçevesinde, örgüt üyesi ülkeler fiyatları yeniden ayarlamaya devam ediyor. Son olarak Katar, fiyatlarda yapılan değişikliği açıklayarak, kararın alıcılara duyurulduğunu bildirdi. Buna göre, " L a n d " ham petrolün varili 28.10, " M a r i n e " ham petrolünün varili de 28.05 dolardan satılacak. OPEC Bakanlar Komitesi, kaliteli ve kalitesiz petrollerin fiyatları arasındaki farkın azaltılması ve bu çerçevede, kalitelilerin fiyatının düşürülerek, diğerlerinin arttırılmasına karar vermişti. Marmara tütünü için 1100 Lira başfiyat istendi Bursa Ziaat Odası Başkanı Muhittin Kocaefe tütünün üreticiye 990 Liraya mal oiduğunu söyledi. BURSA (a.a.) Bursa Ziraat Odası Başkanı Muhittin Kocaefe, Marmara Bölgesi Ekici Tütün Piyasası'nın mart ayının ilk haftasında açılmasını istedi. Kocaefe, piyasada başfiyatın en az 1100 lira olmasını istedi. Ege tütünü ile Marmara tütününün, terazinin aynı kefelerine konulmaması gerektiğini söyleyen Bursa Ziraat Odası Başkanı Kocaefe şunları söyledi. "Ege bölgesi tütününe 710 lira başfiyat verildi. Ancak Ege bolgesinde yapılan tütüncülüğün masrafı, Marmara bolgesindeki tütüncülükten azdır. Biz bir maliyet besabı da yaptık ve bir kilo tütünün 990 liraya malolduğunu belirledik. A'dan Z'ye bütün giderlere zam yapıldığı da dikkate alınırsa, Marmara Bölgesi tütününe en az 1100 lira başfiyat verilmelidir." Kocaefe, Bursa Bolgesinde ipekböcekçiliğinin, çiftçi için ikinci gelir kaynağı oiduğunu da kaydetti ve "Bu nedenle Marmara Bölgesi Ekki Tütün Piyasası'nın mart ayının ilk haftasında açılması gerekiyor. Ipekböcekçiliği yapılabilmesi için tütünün mayıs ayına kadar Tekel veya tüccar tarafından satın alınması gerekiyor" dedi. Kocaefe, tütüne uygulanan başfiyatın ve piyasa sonunda gerçekleşen ortalama fiyatın düşük oiduğunu da öne sürerek, bu nedenle tütün ekiminin giderek azaldığını sözlerine ekledi. 5jJ >? T.C. ZİRAAT BANKASI JjJ 12 ŞUBAT 1985 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI S& DÖVİZİN CİNSİ 1 ABO DOLARI 1 AVUSTRALYA D0URI 1 AVUSTURYA ŞJLINI 1 BATI ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FRAN6I 1 DANIMARKA KRONU 1 FRANSIZ FRANGI 1 H0UAN0A FLORİNİ 1 ISVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI 100 ITALYAN LHETI 100 JAPON YEW 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DINARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLIN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ DÖVİZ Ş 351.39 355.19 EFEKTİF Izmir'de esnaf kredileri %100 arttı tZMİR (a.a.) Îzmir Esnaf ve Kefalet Kooperatifleri Birliği kredileri, yüzde yüz oranında arttınldı. İzmir Esnaf ve Kefalet Kooperatifleri Birliği Başkanı Saim Çıkrıkçı, üyelerini ekonomik bunalımdan korumak amacı ile kredileri günün şartlarına uygun şekilde yeniden düzenlediklerini belirtti. Yeni düzenlemeye göre, alıp satıcı grubunun 300 bin lira olan kredileri 600 binliraya700 bin lira olan imalatçı esnafın kredileri de 800 bin liraya yükseldi. 100 bin lira olan kısa vadeli krediler ise 200 bin lira oldu. Izmir Esnaf ve Kefalet Kooperatifleri Birliği Başkanı Saim Çıkrıkçı (AA) Grubu diye tanımlanan imalatçı esnafa bölge müdürlüğünden aynca 500 bin lira verme imkânı yarattıklannı da açıkladı ancak bu limitlerin tavan oiduğunu belirtti. AUŞTL. SATIŞTL. ALIŞ TL. SATIS T l . AET'de şeker stokları büyüdü BRÜKSEL, (ANKA) Avrupa Ekonomik Topluluğu'na üye ülkelerin toplam şeker stokları 2 milyon tona ulaştı. AET'nin stoklann artması ve maliyetlerin yüksekliği nedeniyle Afrika, Karaib ve Pasifik (ACP) ülkelerinden satın aldığı şekerin fiyatını 198586 döneminde de düşük tutmayı planladığı belirtildi. AET, dünyada şeker kıtlığının çekildiği 1975 yılında, ACP ülkeleriyle imzaladığı "şeker protokolü" uyarınca çok yüksek fiyatla şeker satın alıyordu. Ancak 198384 döneminde, dünya şeker üretiminin durumunun tamamen değiştiği gerekçesiyle fiyatları dondurmuştu. AET Komisyonu'nun üye ülkelere, I nisanda başlayacak 198586 döneminde de aynı fiyatı uygulamaları önerisinde bulunduğu belirtiliyor. AET, iki yıldan bu yana ACP ülkelerinden satın aldığı şekeren tonuna 443.4 Avrupa hesap birimi (yaklaşık 300 dolar) ödüyordu. 460.60. 465.59 460.60 474.37 333.82 361.89 ^ 20.06 20.27 20.06 20.65 141.30 142.83 141.30 145.52 6.96 7.03 6.61 7.16 39.52 39.94 39.52 40.70 46.28 46.78 46.28 47.66 124.93 126.28 124 96 128.66 49 86 50.40 49.86 51.35 165.49 167.28 165.49 170.44 22.93 23.17 ! 21.78 23.61 176.66 178.57 167.83 181.94 344.86 348.59 327 62 , 355 17 1496.58 1512.79 1421.75 1541.32 49.16 49.69 46.70 i 50.62 509.51 j 51503 509.51 i 524.74 128.60 129.99 122.17 132.44 TERASPAR T.C. ZİRAAT BANKASI "Gucune erişilemez"