Katalog

'4 EYLÜL 1984 KÜLTÜR YAŞAM SINEMA XHLL\ DORSAY CUMHURİYET/5 Duyduk Gördük Önümüzdeki mevsimin filmleri: 4 Türk sinemash, birbirinden ilginç fihnler vaat ediyor Zeki Ökten veAli Özgentürk, uzunca bir aradan sonra yeniden fılm çeviriyorlar. "Pehlivan" ve "Murtaza", Tank Akan ve Müjdat Gezen'in yarattıklan son yapıtlar. Jut, Nur Surer \e Fikret Hakanı izleyeceğız. Sinemada aralıklı olarak çalışan Feyzi Tuna, " 3 tstanbul" TV dizisinden sonra ilk kez "Tutku" filmini yönetiyor. Filmde Hulya Avşar ve Kenan Kalav oynayacaklar. . Kartal Tibet, mevsimin beklenen filmlerinden olan "Bir Sevgi tstiyorum"la karşımıza çıkacak. Filmin başlıca özelliği, "yıhn çifti" Tiırkfin Şoray ve Cihan Ünal'ı evhhklerinden sonra ilk kez karşımıza getirecek olması... Tibet, her yıl yaptığı Kemal Sunal'lı filmlere bu yıl da bir tane ekleyecek: "Şabaniye",.. Kemal Sıınal'ın ayrıca birkaç guldurude daha karşımıza çıkacağıru belirtmek, sanırım kehanet olmaz. karşımıza çıkacak yönetmenler de var. Nesli Çölgecen'in "Kardeşim Benim'M geçen yıl çekilmiş ve Sedat Simavi yarışmasında odul almıştı. Bu ilginç filmin bu yıl dağıtım sorunlanm çözumleyerek seyirci karşısına çıkması bekleniyor... TV'den gelen Yusuf Kurçenli'nın "Ve Recep Ve Zehra Ve Ayşe"sı de geçen mevsimden kalma filmlerden... Başarılı olduğu söylenen bu yapıtta Neclâ Nazır, Mahmut Cevher ve Pemne Mutlu'yu izleyeceğiz... Senaryo yazarlığmdan sonra ilk kez yönetmenliğe soyunan Yavuz Turgul, mevsimin en iddiah filmlerinden biriyle karşırruzda olacak. Ahmet Muhip Dıranas'ın unlu bir şiirinden "esnleneri" "Fahriye Abla"da Müjde Ar ve yeni oynncu Tank Tarcan oynuyorlar... trfan Tözüm de bu yıl ilk yönetmenlik denemesıyle sınav verecek... "Birkaç Giîzel Gün tçin" adlı filminde Cuneyt Arkın ve Neclâ Nazır başrollerde... Mevsimin merakla beklenen ni Şerif Gören, 3 filmle bu yıl kendinden söz ettirecek. " F i rar", Osman Şahin'in bir öykusunden Erdoğan Tunaş'ın yazdığı senaryoya dayanıyor ve Hiilya Koçyiğit'le Talat Bulut'u (Derman'dan sonra bir kez daha) bir araya getiriyor... Mehmet Aydın'ın bir senaryosuna dayanan "Giıneş DogarkerT'de Kadir İnanır, yine Hülya Avşar'la bir arada olacak... Gören'in çekmeye haarlandığı 3. fılm, Safa Önal'ın bir senary'osuna dayanan "Sevdanın Bereketi" olacak... TRTnin makasladıgı öpücükler 11 eylül salı gecesi TV'de gösterilen "Yasak Aşk" filminde tüm öpiışme sahneleri makaslanmıştı. kichard Quine'in "Yasak Aşk"uıı izlediniz mi? Hayır, filmin ne kotu bir melodram olduğunu yineleyecek değilim. Filmdeki "öpüşme" sahnelerinin nasıl makaslandığına dikkat çekmek istiyorum yalnızca.. Kirk Douglas'la Kim Novak arasındaki "ihtiras"ı kuşkusuz en kısa yoldan simgeleyen tüm bu sahneler kesildi. Filmin bundan neler yitirdiğini söylemeye gerek yok. Ama asıl ilginç olan, bu sahnelerin yanı sıra, filmdeki tüm opuşmelerin kesilmiş olmasıydı. Bu kez kankoca arasında, yanı "meşru" olan, üstelik sabah aynlırken adamın kansını opmesi gibi en "masum" olanları bile deneticinin hışmına uğramıştı. Kirk Douglas'ın başkasımn kansı Kim Novak'ı opmesi, haydi diyelim ki deneticileri rahatsız etti. (Ki ashnda bu da anlamsızdı, çünkü film, sonunda 'yasak aşk'ı mahkum eden ve 'evli evine, köylu köyüne' büdirisini veren bır 'ahlaksal final'le sonuçlanıyordu). Ama filmdeki karıkocalann, üstelik ateşli bile olmayan öpucuklerini kesmeye ne anlam vardı? Bu sahnelerdeki atlamalar, tüm bu kesilmeleri açıkça belli ediyordu. Bir dönemde "D»llas"lar, "Flamingo Yollan", karmakarışık turluçeşıtli ilişkileri işleyen ve gösteren filmler.. Bir dönem sonra karıkocanm sabah vedalaşmalannı bile kesen bir anlayış... Bizim TRT'nin ikisınin ortasını ne zaman bulacağını mı sormah, yoksa artık sagır sultanın bile duyduğu Toskay usulü kadrolaşmanın TRT'yi nerelere dek götureceğınin bir belirtisi mı saymalı? Siz karar verin... Evet, Atatürk önce ihtilalcidir Geçenlerde TV, Sıvas Kongresi'nin yıldönümü dolaytsıyla ilginç bir program yayınladı. Programm sunucusu, dazlak kafalı, izleyiciye sarkık gibi gelen bıyıklı, dili beyaz cama ve radyo mikrofonuna yakışmayacak kadar kötü bir genç adamdt. Hem o kadar kötüydu ki konuşması, yer yer Alı Galıp derken Galıp'in "a"sıru uzatmayı bile beceremiyor ya da bu adm nasıl okunması gerektiğini bilmiyordu. Peki, nereden bulunup çıkanhyordu TV ekranına bu cahil, ağzı boıuk, kabadayı kılıklı kişiler? Sayın Toskay 'ın ' 'teleksçtlennden'' ya da "elektrıkçilerinden" biri miydi yoksa? Sakın teleksçüiği ya da elektrikçiliği küçümsediğimiz sanılmasın. Ama insaf edip elimizi vicdanunıza koyalım. Teleksçinin müzik yayınıyla ne kadar ilpsi varsa, ekranda gördüğümüz vatandaşm konusmacılık ya da sunuculukla o kadar ilgisi vardı. Ancak izleyenlerin gözünu açan, bu konuşmasını beceremeyen delikanlımn bir yerde Ataturk'u tanımlaması oldu. Ataturk'un bir ıhtılalcı değil, kurtancı ve devlet kurucusu olduğunu soyleyiverdi. Şimdi bu noktada duralım ve TRT'ye egemen olan hazretlere soralım:Yuz yıla yakm bir süredir temelleri uzerinde sallanan Osmanlı Imparatorluğu'na hâlâ içte kimse karşı çıkamazken, Mustafa Kemal'in yaptığı nedir? tstanbul Hukümetine karşı çıkıp isyan bayrağı açmaya, bu hukümeti yok saymaya ihtilal değil de ne denir? Mustafa Kemal'in yaptığı ihtilalcüik değilse, neden tstanbul Hukümeti onu olüm cezasına çarptırmıştır? Ataturk kurtancıdır tabii, devlet kurucudur tabii. Bunlan TRT ekranlannda iğreti iğreti sıntan ağzı bozjuk deükanhlardan oğrenecek değiliz. Ama Ataturk, Ataturk olmadan önce Mustafa Kemal'dir ve bal gibi de ihtilalcidir. Bu boyle biline! JVrabesk modası iyiden iyiye tavsamışa benzerken, önemli yazarların katkısıyla oluşturulan senaryolar sık sık gündeme geliyon Bunların çoğu önemli tasarılar. Türk sinemasıyla ilgili derlemelerde, genel bakışlarda yıllardan beri (belki 60'Iarın patlayışından beri) hep geçen, hiç değişmeyen bir sözcük vardır: Bunalım. Kuşkusuz sinemamızın yıllanmış sorunlan tum haşmetleriyle yine sürup gidiyor. Temel sorunlarda önemli bir değişiklik yok. Yine de, şu 198485 mevsimine bir baktığımızda karşımızda beliren toplam öylesine zengin ve olumlu ki, kötumser olmak mumkun de değil, gerekli de... Sınemamız sanki birden şaha kalkmış gibi.. Birbiri ardına filmler çevriliyor, projeler yapıhyor, yenieski birçok yönetmen kolları sıvamış, harıl harıl film çekiyorlar. Üstelik bunlann birçoğu ilginç, olumlu, gideTek önemli tasarılar, çabalar.. Arabesk modası iyiden iyiye tavsamışa benzerken, populer güldürulerin ve bayatlamış melodramlann yanı sıra ilginç konular, önemli yazarların katkısıyla oluşturulan senaryolar da sık sık gündeme geliyor. Bir tek çiçekle... Kadınlara seçme ve seçilme hakkı veriunesinin 50. yılı olan 5 arahk gunünun gorkemü biçünde kutlanması için, bu haktan yararlanarak, şu anda TBMM'de yasama görevi yapan 12 bayan milletvekiti yoğun çaba içinde hulunuyorlar. Kutlama Komitesi Başkanı ANAPyh Turkan Arıkan, bir yandan program hazırlıklannı yurütürken, öte yandan düzenlediği basm toplannlanyla çaiışmaların kamuoyuna yansıtıiması için çaba harcıyor. Turkan Arıkan'm kamuoyuna mesajınm baştnda, "Türkka • dmlarına çalışma hayatında her düzeydekı gorevın açık tutulması ve her turlu fırsatın verilmesı ko • nusunda yetkılılerden rıca" geliyor. Bir bankaya aünacak mü " fettiş yarduncılan için sınav ilanında, "Yalnızca erkekler başvurabılir" sozü komîte uyeleri arasında büyuk tepki uyandırdı. 5 aralıkta Atatürk'un huzu ' runda yaptlacak saygı duruşuna , Turk kadmlan ellerinde "tek bir • çiçek"le kanlacaklar. TümiUer • de Ataturk ve Zubeyde Hanım . anılarına "tek bır çıçek" konu ' lacak. 512 arahk gunleri Türkiye'de kadınlann yükselecek olan seslerine erkekler mutlaka kulak vermeliler. Özgentürk ve Ökten cephesi Turk sinemasının en önemli işimleri arasında yer alan Zeki Ökten ve Ali Ozgentiırk de uzunca bir aradan sonra yeniden fılm çeviriyorlar. Zeki Ökten, "Faiıe HücunT'dan sonra ilk kez "Pehlivan"ı yönetti. Kırkpınar'da çekilen ve yağlı gureş pehlivanlanmn yaşamma değinen fılm, "Faiıe Hiicum" gibi Efekan'ın filmleri ve arabesk cephesi Mevsimin bir diğer çalışkan yönetmenı, Ümit Efekan olacak. Efekan, "Kızlar Sınıfı" isimli guldürüde "vefakâı" oyuncusu uyas Salman'ın yanı sıra, Münir Hatice Teyze piyusada dukkânın bulunduğu caddenin bir koşesinde kaldırıma koyvermiş yıllanmış bedenini Hatice Teyze Belkigelinine yaranmak, belki dırdırdan kurtulmak, belki de geçimini emeğiyle sağlamak için ileriyaşında karar vermiş pîyasaya çıkmaya. Sıcağa karşın uzun siyah pardesusu sırtında, çevreyle Hgilenmeden "uretımıne" devam ediyor. Onunde işlediği oyalar. Birbirinden değişik, birbirinden guzel. Hatice Teyze bunlan gruplara ayırmış, her birinin fiyatı 4 bin lira. Daha once evde yapıp yine evde sattığı oyalarını ilk kez piyasaya çıkaran Hatice Teyze'yi komşu dukkân sahipleri de merakla izliyor. Bizim yanına yaklaşmamızı fırsat bilen komşu dukkân sahibi genç, "Teyzeın, kımsen \ar mı7"diye sorunca hırsla kafasmı kaldırıyor: "Var tabii!" Sonra tekrar kafasmı onune eğip, çevreye aldırmadan elindeki şişi ustaca parmağma sardığı ipe sokuyor ha sokuyor... (Fotoğraf. RIZA EZERj Olumlu görünümün bazı nedenleri Bu olumlu görünümün kuşkusuz bırçok nedeni vardır. Dış pazan zorlama ve artık iyiden iyiye kendini duyuran Türk sinemasının yenı ve düzeyli urünlerini dışanya satma umudu, en önemlisi. Bunun yanı sıra özellikle Almanya'da Turklere yönelik video pazannı elinde tutanlann günden güne artan film gereksınmesi ve bu nedenle film yapımcılarına açtıkları kredi, bır zamanlann unlü "işletmeci kredisi"nin nerdeyse yerini almış olarak, sinemamıza katkıda buhınuyor. Diğer yandan ise, geçen yıl bazı fîlmlerin elde ettiği rekor hasılatlar ve bu yıl, İstanbul'da sınema bilet fıyatlarmın en azından haftanın 4 gunu serbest bırakılması (ve şimdüik 300 liraya çıkması) ile beliren gise gelirinde patlama umudu, fılm yapımını hızlandıran diğer nedenler arasında.. HAYVANLAR ÎSMAÎL GÎLGEÇ 'Eski kuşak'tan ilginç filmler Bu genel gorunum içinde beliren başlıca filmler şöyle sıralanabilir... Aüf Ydmaz'ın Lâtife Tekin'in bir senaryosuna dayanarak çektiği "Bir Yudum Sevgi", ilk göze çarpan filmlerden.. Gecekondu semtlerinde yaşanan sıradışı bir aşkı işleyen filmde Kadir tnanır ve Hale Soygazi oynuyor. Bakalım, merakla izlenen bu film, Tekin'in romanı "Sevgili Arsız Oliun"dekı fantastik ' usluptan izler taşıyacak mı? Ertem Eğilmez, Başar Sabuncn'nun senaryosuna dayanan "Namusln" filmiyle sinemaya dönüş yapıyor. Bu filmde Şener Şen, başrolde.. Orhan Aksoy'un dönüş filmi ise, bir Aydemir Akbaş guldurüsu olacak: "Üşiitük". Bir diğer yıllanmış sinemacı, Osman Seden de çalışkan bir mevsim geçiriyor. "Nefret", Fatma Girik'in Hülya Avşar'm annesi rolunu yuklendıği bir melodram.. Baş erkek rolünu Bülent Aras oynuyor.. Seden'in bir diğer filmi "Yabancı" olacak. Bu filmde Kadir lnanır, yılın en çok fılm çeviren yıldızı olmaya aday Hülya Avşar ve Btıknt Bilgiç oynuyor lar. Bir diğer eski sinemacı, "Kayıp Kızlar" ve "Metres"le geçen yılın ış rekortmeni Orban Elraas. " Ü ç İstanbuF'un Adnan'ı Burçin Oraloğlu'nu perdeye getiren filmi yönetiyor.. "Kadın Bir Defa §ever"de Ahu Tuğba ve Sevda Ferdağ, filmin kadın oyuncuları. KİM KIME DUM DUMA BEHİÇ AK u 9ft emefdılik hıkayesi tutar mı o«sı BEŞ YIL SONRA Atıf Ytlmaz'ın filmi "Bır Yudum Sevgi", geçen yaym mevsiminin gozde yazan Latıfe Tekın 'in özgun bir senaryosuna dayanıyor. Bu, Tekm 'in sinemayia ilk ahşverişi olacak. Filmde Kadir İnanır'la birlikte beş yıl sonra sinemaya donuş yapan Hale Soygazi basrolleri oynuyorlar. Fehnti Yaşar'ın senaryosuna dayanıyor ve Tank Akan, Meral Orhonsay, Yavuz Çetinkaya gibi oyunculara sahip... Özgentürk ise, uzun süredir ustunde çahştığı bir projeyi, Orhan Kemal'in unlü romanından uyarlanan "Murtaza"yı yeni bitirdi. Bu önemli projede başrol, Müjdat Gezen'in... Özkul ve Ayşen Gruda'mn başını çektiği geniş bu guldurü oyuncusu kadrosuna dayanıyor... Efekan'ın bir diğer filmi "Çılgın Arzular" olacak.. Bu filmde Ferdi Tayfur'a sinemanuzın genç ve ılgı çekıci oyuncusu Yaprak Özdemirogln eşlik edecek... Tajfur'dan söz etmişken, arabesk cephesinde yine belli bır hareket olduğunu belirteüm. Burada ayrmtısına girmeyeceğimiz bazı filmlerde Muslim Gürses, Vahdet Vural, Selâhattin Cesur gibi isimler, meraklılannın karşısına çıkacak.. Bu arada İbranim Tatlıses, yeni bir yönetmenlik denemesiyle perdeye gelecek: "Sevdalandım"... Bu filmde Tatlıses'e Hülya Avşar eşlik ediyor... Bir aralar umut vermiş bir yönetmen olan Aykut Düz'un iddialı bir filmi de göze çarpıyor.. "Kader Kurbam"nda Cüneyt Arkın ve Ahmet Mekin bir bir diğer Turk filmi ise, kuşkusuz Erden Kıral'ın Almanya'da çektiği ve en son Venedik Şenliği'nde resmi (yanşmalı) bölume katılan çok az sayıdaki fılm arasına seçilme iaşansmı elde eden "Ayna".. Osman Şahin'in bir öyküsunden uyarlanan ve başrollerinde Nur Sürer ve Hikmet Çelik'in oynadıklan bu filmin bu yıl bizde de gösterilmesi bekleniyor. Bunlara, kuşkusuz, bir Turk filmi olmamasına karşın bir Türk romanından uyarlanan ve Peter Ustinov'un imzasını taşıyan Ingüiz yapımı "Ince Memed" eklenebihr. 'Va/b, erken emeklı Mjzun yıllor emefcli aylıgı odemıyc ( k ı devlef. ÇvnkO in^onlor erk.en : ölOyor T u k d e Ama bend emekliolup ERKEN IL6IÜ NE PÜŞÛNÖ 2 yönetmenin dönüşü Pek eski kuşaktan olmamalarına karşın, sinemayı uzunca bir süredir boşlamış olan 2 yönetmen, bu yıl sinemaya dönuyor. Bilge Oigaç, uzun bır suskunluktan sonra "Kaşık Düşmanı" filmini yönetti. Gerçek bir olaydan, bir köydeki duğün evinde tupgaz patlaması nedeniyle çıkan faciadan yola çıkaraİc çekilen filmde, Perihan Savaş, Halil Ergün ve Aliye Rona oynuyor. Erdoğan Tokaüı'mn ise 12 yıl sonra " d ö n ü ş " filmi, senaryosunu da kendisinin yazdığı "Fidan".. Bu filmde Talat Bu Seyircive düşen... Işte mevsüTun genel bir panoraması... Unuttuğumuz filmler olduysa bağışlansın... Süıemaseverlere ise Turk sinemasının bu ilginç çıkışını izlemek, bu filmleri olabildiğı olçude gormek ve böylece başta devletin ki, herkesin desteğinden yoksun, kendi başına yasama savaşı veren sinemamıza destek olmak kalıyor... TARIHTE BUGUN \WMTAZ AW0L4ı\ 1321'OB BU&ÜN, 8UYÛK jmiYAH OZAUI DAtfTEALfGH(ERl, 56 YAŞINDA GAVENNA'DA OLDU. 6BNÇ YA$TA,DOĞI>UĞU j KENTOLAU FlCBAHSA'OAKt OİNÎPOUrtK MÜCADE / L£YE KAT/CM/pf DESTBKIEPIĞI 8AĞIMSCUK YANUSl PAKTİhtlN, PAPA yANOAfl PABTlYE YEML&1SİYLE t>B UZUN SUR6ÛN YAÇAMlNA 8AÇLAMIÇV. BN BuYUkC YA PlTI "TANRlSAL /COME0YA"YI YA2MAYA SÜfSGUHDE KOVÜtDU. DANTZ BU VtAPlTTA, CEMNET, CEHEA1N&4 VE AKAF'A YAPTIĞı DUŞSEL YOLCULUĞÜ ANLATIR. KENDISINB LÂrtN O24A1I VER6IUJS VE PÜYÜK AÇKl BEATRICE KILAMJZLUK EDEGL£R. U2UN gtR. ŞlİR OlAKI TMRtSAL KOMEOYA, RONESAUS'l MUJDEL£Y£U BİR HUMANİZMANIN , OZANIN YAŞAPIĞt DEI/İeDEN Â VE AHLÂK. LBCE6B UZAUAM &R 14 Eylül : TANRISAL KOMEDYA arada... Gören'in tiç filmi Sinemamızın iddialı yönetme Umnt veren ilk filmler İlk filmlerini çeken ve bu yıl GALERILER BELCE SANAT EVI REHA YALNIZCIK 528 66 29 DESTEK SANAT GALERİSİ GOHSEL TftbARIM ÇIPLAKLAR Avni Arbaş Muzaffer Bekem Orhan Delıorman İsmet Doğan Gurdal Duyar Leyla Gamsız Öktay Gunday Arif Kaptan Necdet Kalay Mehmetcan Köksal Halıl Paşa Orhan Peker Rasin Ayetullah Sumer Yavuz Tanyeli Burhan Uygur Aydın Ulken Nazmi Yılmaz Kemal Yukselengıl Husrev Cerede Cad 126 TejvıArıve Meydanı Tel 141 27 13 Resım Sergısı 1130 Eylul Kokteyt 11 Eyiül saat 17.00 18 Eylul Salı gunu SMI 17 00'öe Oe»M Yinızcık ve Sanatı konulu tm açık oturum ü2enienm\şt Aç* oturuma Hayai Asüyaaa. Suleyman tfo^u, Bertan Onarafi Şahap Bateıoğlu konuçmac olarak KatHacaklard» Resım Sergısı 10 Eylâl 20 Eylil BILGÇ PASAJI BOORUM TtL abvn 2911 ERTUĞRUL ATEŞ 325 EYLÛL Istanbul Erkek Lisesi 100. Yıl Resim Sergisi Abdı Ipekcı Cad 75 Maqka 1460354 50 YIL ONCE Cumhuriyet u Eyim tm kutuphanelerın akşamları hukumetten müsaade înhisar kapanma saatlen hakkmda istemektedır. ricada bulunmuşlardır. çakmakları Hukumetçe bu Kibrıt tnhisan şırketı, hükumetm kati karar ve emrı uzerine kendisinde mevcut çakmak stokunu yeniden damgalamış ve bunlan son gunlerde sattşa çıkarmıştı. Kibrıt şırketı eski tıpte ve kaçak taş ıstımaline musait bır halde bulunan çakmakların taklidi kabıl olmayan ve ancak inhısarm taşlarile yanabılen yeni bir tip çakmakla değistirilmesi için teklıf kabul edıldiği takdırde, şırket halkın elindeki mustamel çakmakları sahiplerıne hıçbir masraf tahmıl etmeden toplıyarak, yerıne yeni tıpte çakmaklar verecektır. 1934 1984 bır Kanser hastaltğı Klevland 13 (a.a.) Doktor Makdonald kanserin inkişafı mekanizmasının keşfedüdiğmı ve tedavısı usulunun de beş sene zarfmda bulunabileceğini beyan evlertıştır. RESIM ONARIM M MERKEZl Ltd. Resim çiçektir, bakım ister. MaçkaCad 73/1 Teşvıkıye / istanbul Tel 148 22 35 . 6ALERI ILANLARI HER.GUN BU KOŞEDE Kitapçıların müracaatı Şehrımizdekı kıtapçılar Belediye Daimi eneumenine müracaat ederek Kıtapçılar, kıtaplara aıt işlerın asıl saat yediden ıtibaren başladığını, taşraya gonderılecek kıtap ambalajlarının hazırlanması ıçın yediden sonra da dukkânlarımn açık bulunmasına müsaade edilmesini istemişlerdir. Belediye kıtapçıların saat yediden sonra satış yapmamak şartile açık bulunmalarına müsaade etmiştir.