Katalog

2 AĞUSTOS 1984 EKONOMİ CUMHVRİYET/9 Dolar 3 mark ve 2.5 Isviçre Frangı sınırlannı zorluyor ihmcatin Doların tırmanışı Türk Lirasmı da etkiledi Merkez Bankası döviz alış kuru 380 lira 70 kuruştan 382 lira 35 kuruşa yükseltildi. Ekonomi Servisi Amerikan dolan dün yeniden tırmanışa geçerek Avrupa'yı kasıp kavurdu. Dün sabah saatlerinde İsvıçre Frangı karşısında 2.4722 franklık yeni bir rekora erişen dolar Alman Markı karşısında da 2.90 mark sınırını hızla aşarak 2.9170 marktan işlem gördü. Bu, doların Alman Markı karşısında 11 yıldan beri eriştiği en yüksek değerdi. Dolar, İtalyan Lireti karşısında 1,789.75 liretlik, Fransız Frangı karşısında da 8.95 franklık yeni rekorlara tırmandı. Ingiliz Sterlininin değeri de 1.30 dolara kadar düştu. Yapılan hesaplamalar ABD Dolarının ticaret ağırlıkh değerinin tarihsel bir rekora ulaştığını gösteriyor. Japon Yeni de dahil bütün önemli paralar karşısında değer kazanan Amerikan Dolarının tırmaruşında birinci etken olarak gene ABD'deki faiz oranları gösteriliyor. ABD'de Federal Rezerv Bankası'nın uyguladığı faiz oranını yükseltmesi kısa vadeli faiz oranlarının yükseleceği beklentisine güç katarak doların tırmanışına yeniden ivme kazandırdı. Çeşitli Avrupa borsalannda ilgililer doların tırmanışının nerede duracağını artık kimsenin tahmin edemeyeceğini, şu anda her şeyin doların lehine geliştiğini söylediler. Başkan Reagan'ın yeniden seçilme şansının güçlenmesinin de doların değerini olumlu etkileyeceği ve önümüzdeki günler ya da haftalarda doların 2.50 Isviçre Frangı ve 3 Alman Markı sınırını aşmasının sürpriz sayılmayacağı belirtiliyor. Doların durdurulamayan tırmanışı sürerken petrol fiyatlarındaki düşme eğiliminin yarattığı çalkantının da etkisiyle altın fıyatlan küçuk oynamalarla inip çıkmaya devam ediyor. Önceki gün Londra borsasında kapanış saatlerinde onsu 340 dolardan işlem gören altın dün sabah 337 dolara kadar duştü. Doların gücü ve petrol piyasasının gevşekliği sürerken altının toparlanması kolay görünmuyor. Doların tırmanışı Türk lirası karşısındaki değerini de etkiledi ve önceki gün 380 lira 70 kuruş olan Merkez Bankası döviz alış kuru 382 lira 35 kuruşa yukseldi. Lira, mark karşısında 30 kuruş değer kazanırken, altın fiyatlarında ise küçük bir gerileme görüldü. Cumhuriyet altını dün 150 lira kadar deger kaybetti. 6 aylık ihracat, ithalatın % 73'ünü karşılıyor n ISCEVEV EVRENEVDEN ŞÜKRAN KETENCİ Günün Avnası Yabancı sermaye izin ahyor. ama giriş ynpmak için bekliyor ANKARA (ANKA) Türkiye'de yatınm için yabana sermayenin ilgisinde belli bir canlanma olmasına ve özellikle yeni yatınmlar için giderek artan tutarda yabancı sermaye izni alınmastna karşın, doğrudan yabancı sermaye girişinin düşiik düzeyde kaldıgı gözleniyor. Yılın ilk yarısında Türkiye'ye gelmesi için 356 milyon dolarlık yabancı sermaye izni verildi. Buna karşın gerçekleşen giriş miktarı 60 mihon dolar dolayında kaldı. Yabancı sermayenin özellikle giriş izni aldığı yeni yatınmlarla ilgili olarak isi ağırdan aldığı gözleniyor. Nitekim, yılın ilk yansında 356 milyon dolarbk ya : bancı sermaye izninin 303,1 milyon dolan yeni, 18,3 milyon do | lan da tevsii yatınmlarla ilgili ol j duğu halde kayda değer bir giri | şimin henüz olmadığı gözlendi. ! Bu arada, yabancı sermayenin I yeni yatırımlar konusunda turizm alanında yoğunlaştığı, tevsii yatınmlar konusunda ise Özal Hükümeti'nce önceük verilen gıda sanayiinde hareketli olduğu belirlendi. Bu arada, bankaalık alanında, hem sermaye artışı, hem de yeni yatırım kapsamında Türkiye'ye yönelik ilgi sürüyor. Haziran ayı ihracatı 522 milyon dolar olarak gerçekleşirken, ithalat 846 milyon dolar, dış ticaret açığı ise 324 milyon dolar oldu. Ocakhaziran döneminde geçen yıla oranla % 32 artarak 3 milyar 529 milyon dolara yükselen ihracatımızda sanayi ürünlerinin payı % 75'e yükseldi. Geçen yılın ilk yarısında 1 milyar 777 milyon dolar olan dış ticaret açığı, bu yılın ilk altı ayında % 27 azalarak 1 milyar 298 milyon dolar oldu. hlZl kesİldİ Ferdi konut kredisi için başvuru 6 ağustosta başlıyor ANKARA (a.a.) Toplu konut kanununa göre ferdi kredi kullanmak isteyenler, 6 ağustos pazartesi gününden itibaren Emlak Kredi Bankası'na başvurabilecekler. Türkiye Emlak Kredi Bankası Genel Miıdürlüğü'nden yapılan açıklamaya göre, ferdi kredi almak isteyen vatandaşlar Emlak Kredi Bankası'ndan kredi talebinde bulunacaklara ilişkin "beyanname" alacaklar. Açıklamada, 2985 Sayüı Toplu Konut Kanununa ilişkin uygulama yönetmeliğinde öngörulen ve Emlak Kredi Bankası tarafından kullandırılacak olan konut alıcı kredisiyle (ferdi kredi) ilgili çahşmaların önemli bir bölümünün tamamlandığı, kredi talebinde bulunacaklann dolduracakları beyannamelerin basılarak, bütün şubelere dağıtıldığı bildirildi. Ferdi kredi almak isteyen vatandaşlann dolduracakları be, yannamelerde, edinecekleri konutun yeri, briit inşaat alanı, kendilerine, eşlerine veya velayet altındaki çocuklanna ait tapııda kayıtlı bagımsız konut bulunup bulunmadığı. almak istedikleri konut için başka kaynaktan kredi kullanıp kullanmayacaklanna ilişkin bilgi yeri yer alacak. ANKARA, (ANKA) Haziran ayında, bu yılın en düşük aylık ihracatı gerçekleşti. Devlet Istatistik Enstitüsü'nden yapılan açıklamaya göre, haziran ayı ihracatı 521.5 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu tutar, geçen yılın eş ayındaki 406.9 milyon dolarlık ihracata göre yuzde 28.1 oranmda artış kaydetmesine karşın, bu yılın en düşük aylık ihracatı oluyor. Ocak ayında 541.3 milyon dolar olan ihracat, hayali ihracatın da etkisiyle şubat ayında 600.4 milyon dolara, mart ayında 713.3 milyon dolara kadar yükseldi. Daha sonra azalma eğilimine giren ihracat, nisanda 612.4 milyon dolar, mayısta 540.5 milyon dolar olarak gerçekleşti. DİE'nin açıklamasında haziran ayı ithalatının 846 milyon dolar olarak gerçekleştiği belirtildi. Buna göre, geçen yılın eş ayındaki 724.5 milyon dolarlık ithalata oranla yüzde 16.8'lik bir artış kaydedildi. Ocak haziran dönemleri itibarıyla ise, ihracat geçen yıla göre yüzde 32 oranında artışla 2 milyar 674 milyon dolardan 3 milyar 529 milyon dolariık bir biiyüklüğe ulaşıyor. Yılın ilk yarısına ait 4 milyar 828 milyon dolarlık ithalat ise, geçen yılın eş dönemindeki 4 milyar 450 milyon dolarlık ithalata göre yüzde 8.5 oranında bir artışı gösteriyor. İhracatın artış hızının ithalatın artış hızındın fazla olması, dış ticaret açığını azaltırken, ihracatın ithalatı karşılama oranını da ytikseltiyor. Yapılan hesaplamalar, yılın ilk yarısına ait 1 milyar 298 milyon dolarlık açığın, geçen yılın eş dönemindeki 1 milyar 777 milyon dolarlık açığa göre yüzde 26.9 oranında azaldığını gösteriyor. thracatıo ithalatı karşılama oranı ise, geçen yılın ilk yarısında yüzde 60 düzeyinde iken, bu yılın eş döneminde yüzde 73.1'e yükseldi. Öte yandan, ocak haziran döneminde tanm ürunleri ihracatının gerilediği görüldü. 1983ün ilk yarısında 827.8 milyon dolarlık tanm urünü ihraç edilirken, bu yılın eş döneminde böz konusu ihracat, 792.1 milyon dolar olarak gervekleşti. Buna karşın, sanayi üriinleri ihracatı yüzde 49.6 oranında artışla 1 milyar 757 milyon dolardan 2 milyar 623 milyon dolara, madencilik ke&imi ihracatı, yüzde 22.1 oranında artışla 88.8 milyon dolardan 108.4 milyon dolara yükseldi. Sanayi ürunleri ibracatının toplam ihracat iciadeki payı, ise geçen yılın ilk yarısında yüzde 65.7 iken, bu yılın e$ döneminde yüzde 74.5 olarak belirlendi. Bu arada, yatınm maddeleri ithalatı yüzde 2.6 oranında artışla 1 milyar 193 milyon dolara, tüketim maddeleri ithalatı yüzde 111.1 oranında artışla 215.1 milyon dolara, hammadde ithalatı yüzde 7.4 oranında artışla 3 milyar 419 milyon dolara yükseldi. Bu yılın ilk yarısında Turkiye'nin AET ülkelerine yaptıgı ihracat 1 milyar 317 milyon dolara, bu ülkelerden yaptıgı ithalat ise, 1 milyar 496 milyon dolara çıktı. Böylece, geçenyılın eş dönemine göre ihracatta yüzde 34.6, ithalatta yuzde 15 oranında artış gerçekleşti. Kıdem Tazminatı Hakkına Ne Oldu?.. "Anlıyamıyorum. Bizimkiler ilk gün çok iyi idiler. Yıllardır kıdem tazminatına göz koymuş bazı hocalar bile görüşlerinde geri adım atmışlardı. Ortak deklarasyon nasıl kabul edildi? Türklş emeklilik yaşının da yüksettilmesini benimsemiş gibi bir konuma nasıl düşüruldü? Doğrusu açıklamasını yapamıyorum.." diyor bir Türkİş yetkilisi. Kıdem Tazminatı Fonu Yasa Tasarısı gündemi ile toplanan Çalışma Meclisi sonunda taratların birleştikleri bildirilen bir ortak deklarasyonla kapandı. Şimdi de bu deklarasyonun ne getirip, nelerı götürdüğü kamucyunda tartışılıyor. İşin içirtden çıkabilen olduğunu da sanmıyoruz. Herkes kıdem tazminatının bir fonda toplanmasında birieşmiş gözükmekte. Ancak "kazanılmış işçi haklannda bir kayıba yol açılmadan işverenierin yeni küifetlere sokulmaması" nasıl sağlanacak? İşçinin kıdem tazminatı hakkı işverenin kasasından, hakta bir kısıtlama olmadan aynen çıkacaksa, işveren yıllar sonra ödeyeceği bir parayı, kendisi işletmekten vazgeçip neden fona aktarmak istesin? Beiki de işçinin dayanamayıp işten aynlacağı, ya da suçlu duruma düşeceği koşullar doğacak ve hiç kıdem tazminatı vermeyecek. Hele bu ödememe olasıltğını yitirmeye hiç yanaşmak istemez. Doğrusu biz işçinin kazanılmış hakları korunarak ve işverene yeni yükümlülükler getirilmeden kıdem tazminatı hakkının bir fonda toplanmasına kolay kolay bir formül bulunacağı inancında değiliz. Böyle olduğu içindir ki daha Bahir Ersoy'un Çalışma Bakanlığı döneminde başlayan yasa tasarısı çalışmalarının hiçbirinde fonun yasaya dönüştürulmesı aşamasına gelinememiştir. Hazırlanan her taslakta hak kayıplarının, özellikle işçilor aleyhine tablolar çizmesi nedeni ile işçi kesimi ağırlıkh, her iki tarafın sert tepkileri ile karşılaşılmıştı. Çalışma Meclısi'nden çıkan deklarasyonda yer alan beylik sözlerin bir anlam taşımadığı, eylül ayına doğru hazır olacağı bildirilen bakanlık taslağının son şekli ortaya çıktığında aniaşılacaktır. Çalışma Meclisi'nde dile gelen işçi ve işveren görüşlerı göz önüne alındığında, ortaya çıkan çelişkıler öylesıne çok yönlü ki, bakanlığın bütün görüş seçimlerinde bir taraf zaraıiı çıkacaktır. Sonuçta işçi kesiminin çok daha büyük hak kayıplarına uğrayacağını söylemek için ise önyargılı olmaya hiç gerek yok. Öncelikle Çalışma Bakanlığı'nın, Çalışma Meclisi'ne sunduğu ve yem taslağa temel olacak ilk taslak, işçilerin çok önemli hak kayıplanna yol açacak nitelikli. İkıncisi ve daha önemlisi ise, kıdem tazminatının işçinin işten ayrılması sırasında işveren için maddi bir yük olma niteliğinin kaldırılması. yani bir fonda toplanması, ne kadar işçi lehine düzenlenirse düzenlensin, başka yasalarda önlemler alınmazsa, işçi aleyhine sonuçlar verecektir. Demokrasilerdeki hak ve yasal düzenlemelerle karşılaştırıldığında, her alanda geride kalan Türk işçısinın hakları, sadece ve sadece kıdem tazminatı ile emeklilik yaşı koularında gelişmiş gözükmektedir. Ne yazık ki işçi işveren ilişkileri ele alınırken her alanda geride kalınan haklar göz ardı olmuş, sadece ve sadece bu gelişmiş iki hak alanında sınırlamalar eğilimi ağırlık basmıştır. Türk işçisinin işsizlik sıgortası, işgüvencesinin olmadığı ve kıdem tazminatının bu işlevleri de yapmaya çalıştığı göz ardı edilerek, 2320 ve 2457 sayılı yasalarla kıdem tazminatı hakkına önce tavan sınırlaması getirilmiş, sonra da memur emeklilik ikramiyesini aşamayacağı sonucuna varılmıştı. Yasal hukuk düzenlemesinde yeri olmaması gerektiğı halde, toplu sözleşmelerle kıdem tazminatı hakkının geliştırilmesi, aynlma halinde de tazminat ödenebilmesi ve belırlenen tavan üzerinde ödeme yapılması yasaklanmıştı. Aynı türden bir gelişme, emeklilik hakkında da işçi aleyhine yasa değişıkliği ile noktalanmıştı Erken emekliliğin ülkemizde işsizliğin sonucu olduğu göz ardı edilerek, (yıllık ortalama işçi çıkarmalarının yüzde 3050 oranlarına ulaştığı ve bir işçinin sürekli, hele yaşı 30'lan geçtiğinde iş bulmasının olanaksızlaştığı gerçeği bir yana itilerek) yasa değişikliği ile, emekliliğe esas prim günleri işçi aleyhine arttırılmıştı. Kıdem Tazminatı Fon Yasa Tasarısı için toplanan Çalışma Meclisi'nden, fpnla birlikte emeklilik yaşının yükseltilmesinin de benımsetildiği bir sonuçla çıkılması, Özal hükümeti Çalışma Bakanlığı'nın bir planı idiyse, doğrusu önemli bir başarı sağlanmıştır. Kamuoyunda işçi ve işveren taraflarla, hükümet tarafı tam bir görüş birliği içinde kaldıkları izlenimi yaratılmıştır. Kıdem tazminatı alacaklarının fonda toplanması, emeklilik yaşının yükseltilmesi, bu koşullarda yasal düzenlemelere girdiğinde, Türk işçisi haklarda gelişme kaydettiği bu iki alanda da gerileyecek, böylece tüm haklannda demokrasilerdeki düzenlemelerın, çağının az ya da çok gerısinde kalacaktır. İşverenlerinki doğal, ancak Türkİş bu sonuca nasıl "evef" der. Türkİş yöneticileri şimdi dert yanıyorlar; "Kamu sektöründe bile işçilerin kıdem tazminatı alacakları milyarlarla binkir, ödenmezken, kıdem tazminatının fonda toplanmasına karşı çıkamazdık. Ancak biz hükumetin Çalışma Meclisi'ne sunduğu taslağı şiddetle eleştırdik. İşsizlik sigortası, iş güvencesi gelmeden, yani Kıdem Tazminatı Yasası da dahil, diğer yasalarda, kıdem tazminatının kazanmış olduğu işlevleri yerine getirecek yeni değişiklikler yapılmadan, fona karşı olduğumuzu bildirdik. Bu koşullarda deklarasyona imza artık" diyorlar. Erken emeklilik ise bakanın bir oldu bittisi imiş. Bakanın ortak deklarasyon diye açıkladığı metnin, erken emekliliğin de benimsendiği sonucunu veren son cümlesinin deklarasyonda yer almadığına, metne sonradan konulduğuna yemin ediyorlar. Umalım bir kez daha işçi sınıfı oldu birtiye, oyuna getirilmemiş olsun. Hiçbir yeni hak alamadan, ileri göründüğü son haklarını da yitirmiş olmasın. Bankerlik piyasası kış uykusunda ttükümet bir yandan sermaye piyasasım canlandırmaya çalışırken, diğer yandan da uyguladığı ekonomik politikayla tahvil ve hisse senedi piyasasım durgunluğa itmiş oluyor. Hıırda ihracında 7 ayrı türe iziıı verildi ANKARA, (a.a.) Bakanlar Kurulu yedi ayrı tür hurdanın ihracına, 1938 yılında getirilen yasaklamayı kaldırdı. 1938 yılında alınan bir karar la, demir, bakır, kurşun, kalay, tutya, alüminyum, antimuan ve nikel hurdc. an ıle bunlann hurda haline getirilmiş alaşımlannın ihracı yasaklanmıştı. DOVIZ KURLARI Merkez Bankası doların esas kurunu 382 lira 35 kuruş olarak belirledi Dövizin Cinsi 1 ABD Dolan 1 A vustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 tsveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 İtalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinarı 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Döviz Efektif Efektif Alış Satış Alış Satıs 382.35 386.21 390.00 382.35 324.87 318.50 321.72 302.58 18.68 18.87 19.05 18.68 131.15 132.47 133.77 131.15 6.49 6.56 6.17 6.62 35.88 36.24 36.60 35.88 43.59 42.74 43.17 42.74 116.02 117.19 116.02 118.34 45.36 45.82 46.27 45.36 154.67 156.23 157.76 154.67 21.40 21.62 21.83 20.33 155.50 157.07 158.61 147.73 292.25 295.20 298.10 277.64 1.283.05 1.296.01 1.218.90 1.308.71 45.64 46.10 46.55 43.36 497.44 502.46 497.44 507.39 108.92 110.02 111.10 103.47 ÇAPRAZ KURLAR 20.4684 58.9137 8.9459 8.4292 1786.68 1.3083 3.5103 1A 1 ABD DOLARI Avusturya Şilini 2.9153 10.6563 Belçika Frangı Fransız Frangı 3.2955 Isveç Kronu 2.4720 245.88 İtalyan Lireti Kanada Dolan 8.3775 S.Arabistan Riyali vustralya Dolan: 0.8330 1 Kuveyt Dinarı: 3.3557 1 Sterlin: 1.3010 B . Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini Isviçre Frangı Japon Yeni Norveç Kronu ABD DOLARI ABD DOLARI ABD DOLARI ALTEV GUMUŞ FrEATLARI ALIŞ Cumhuriyet Reşat 24 Ayar Külçe 22 Ayar Bilezik 900 Ayar Gümüş 28.900 30.000 4.280 3.900 85.00 SATIŞ 29.000 30.500 4.290 4.200 87.00 ijj ^ 2 AğuStOS 1984TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI T.C. Z.RAAT BANKASI DÖVİZ AUSTL. 382.60 318.51 18.75 131.20 6.50 35 92 42.75 116.10 45.37 154.72 21 42 155.52 292.26 1283 16 45 65 497.53 108.95 gjj \ ^ DÖVİZİN CİNSİ ABODOLARI AVUSTRALYA DOLARI I AVUSTURYA ŞİLİNİ I BATI ALMAN MARKI I BELÇİKA FRANGI I DANİMARKA KRONU 1 FRAMSIZ FRANGI 1 H0LUMDA FUMdHİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI 100 İTALYM ÜRETt 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ EFEKTİF SAHSTL. 393 49 327.58 19.28 134.93 6.68 36.94 43.96 119.40 46.66 159.12 22.02 159.94 300.58 1319.68 46.94 511 69 112.05 Demir ithal edilecek SATIS TL. AUŞTL. 386.21 382 60 321.51 302 58 18.92 18.75 132.44 132.15 6.17 656 36.25 35.92 43.15 42.75 117 19 116.10 45.79 45.37 156.18 154.72 21.62 20.34 156.98 J 147.74 295.01 277.64 1295 27 1219.00 46.08 43 36 502 22 497 53 109.97 103.50 T.C. ZİRAAT BANKASI "Gücüne erişilemeı" bulunmak şirket yöneticilerine rasyonel gözükmüyor. Bunun yerine 34 aylık bir nakit gereksinmesini biraz daha pahalı olsa da banka kaynaklarına başvu\ükselen banka faizleri, tahvil ihraç maliyetlerini de yukarı çekince rarak çözmek yeğleniyor. Buna ek olarak şirketlerin artık dış şirketler tahvil ihraç etmez oldular. Mal arzı azalınca talep olmasına kaynakla çalışmaktan kaçındıkrağmen tahvil piyasasında işler durgunlaştı. ları ve mümkün olduğunca öz le getiriyorlar. dığı ekonomik politikaya bağlıkaynaklarına yöneldikleri belirMERAL TAMER Şirketlerin neden tahvil ihraç yorlar. Bu durumda hükümet, ülerek, bu gelişmenin de tahvil etmediğine gelince... Tahvil ihbir yanda sermaye piyasasım Yaz aylarının en sıcak günleihracını caydıran nedenler araraç maliyetinin oldukça yükselcanlandırmaya çalışırken, aynı rini yaşıyoruz... sında yer aldığı dile getiriliyor. miş olması ve tahviller en az iki zamanda da aldığı ekonomik kaAma bankerlerin iskambil kâNitekim 1984 yılının ilk 6 ayırarlarla bankerlik piyasasım dur yıl süreli olduğundan 2 yıl son na ilişkin tahvil ihraç rakamları ğıdı gibi ardı ardına çökmeye rasına dönük bir enflasyon tah da, bu yılki tahvil ihracının gunluğa itmiş oluyor. başladıkları 1981 yazındarr bu minini şimdiden yapmanın zor TAHVİL PİYASASI yana "canlandınlmaya" çalışı1983'te ihraç edilen 15.6milyaroluşu, şirketleri tahvil ihraç etNEDEN DURGUN? lan bankerlik piyasası, bu sıcak lık tahvile oranla yüzde 15 daha günlerde kış uykusunda görunüTahvil piyasasındaki durgun mekten caydınyor. Gerçi şirket düşük olacağını gösteriyor. ler için tahvilin maliyeti, bankayor. luğun temel nedeni, şirketlerin Hisse senedi piyasası da alalardan alacakları kısa ve orta va bildigine durgun. Üstelik bu piBanker ya da yeni adıyla tahvil ihraç etmemesinden, yani "mali aracı kurum" piyasasının piyasada alımsatımı yapılabile deli krediden daha ucuz. Ama yasa çok canlı bir 1983 yılı getahvilin süresi en az iki yıl oldu çirdikten sonra büyük bir durönde gelenleri; gerek tahvil, gecek tahvil bulunmamasından rekse hisse senedi piyasasının kaynaklanıyor. Bankerlik kuru ğu için ve özal hükümeti ısrarla gunluğa girmiş durumda. Bu pison derece durgun olduğunu diluşlannın yetkilileri, "Tahvile enflasyonu düşüreceğini vaat etyasadaki durgunluk ise, sermatiği için, 2 yıl süreyle yüzde le getirirlerken, bu durgunluğu talep var, ama elimizde satacak ye piyasasım canlandıracağı son tahlilde hükumetin uygulamal yok" diyerek bu dunımu di 58.5'luk faiz ödeme vaadinde umulan yeniden değerlemenin, sıkı para yüksek faiz politikasıyla aynı döneme rastlamasına PARAM OLSAYDI HAZİNE bağlanıyor. Hesaplamalar, hisse senedi fıyatlarının 1977 yılımn BONOSU AURDIM düzeyine dek düştüğünü gösteDİYEN KASTELLİ rirken, hisse senedi piyasasına ilişkin ciddi düzenlemeler yapılmadığı takdirde, bu piyasanın daha uzun süre kış uykusunda kalabileceği dile getiriliyor. Hisse senedi piyasasının bugünkü haliyle bir yanda öz kaynak finansmanı için hisse senedi ihraç eden fırmalann bu taleplerini karşılamaktan uzak olduCevher Özden: Devlet ğu, diğer yanda da tasarruf sagüvencesinde % 55 faiz uygulaması hibi açısından çekici olmadığı müthiş bir şey. Piyasa faizi yüksek için hisse senedi ihraç eden firmanın ortak bulmakta da zorolsa bile çok riskli. Tefeciye verilen landığı ifade ediliyor. paranın dönüşü olmaz Bunlann Bu durumda bu yılın ekim ayı acıları geçmişte yaşandı. içinde büyük "atılım projderi" İSTANBUL (UBA) Banker Kastelli olarak huriyeli daha önce görmedi. Bu dönemde, devlet olduğunu belirten Sermaye PiyaANKARA (ANKA) Turkitanınan Abidin Cevher Özden, parası olmadığı güvencesinde yüzde 55 faiz uygulaması müthiş bir sası Kurulu'nun tahvil ve hisse ye'nin enerji üretiminde önemli için Hazine bonolarından alamadığını belirterek, şey. Piyasa faizi daha yüksek olsa bile çok riskli. senedi piyasasım canlandırabilmek için ivedilikle yeni önlemleı bir paya sahip olan Keban Ba"Türkiye Cumhuriyeti böyle kelepir bir faiz uyTefeciye verilen paranın dönüşü olmaz. Bunların alması gerekiyor. Ama bundar rajı'nda üretim, yılın ilk aylanngulaması görmedi" dedi. acılan geçmişte yaşanmıstır." da önemlisi enflasyonun gerile da geçen yıla göre yan yarıya Parası olmadığı için Hazine bonosu alamadığını tilmesi ve devletin her türlü re azaldı. söyleyen Cevher Özden, şöyle dedi: "Tasfiyelerin bitmesi" ve "hakkındaki mahkekabet şansını yok eden koşullar 1983'ün ocaknisan dönemini melerin sonuçlanması" olmak iizere iki şeyi dü"Devletin iki kez satışa çıkardığı Hazine bonola tahvil ya da Hazine bonosu ih kapsayan ilk dört ayında Keşünerek yaşadığını da belirten Özden, bunlar solarından daha cazip ve kârlı birşey olamaz. Paraç ederek özel tasarruflara ta ban'ın üretimi 2,6 milyar kiloram olmadığı için bonolardan hic satın alamadım. nuçlanmadan bankerlik için bir başvuru da bulunlip olmaktan vazgeçmesi. Bu kowatsaat olmasına karşın, bu yımayacağını söyledi. Böyle kelepir bir faiz uygıdamasıoı Türkiye Cumşullar gerçekleşmediği sürece serlın eşdöneminde üretim 1,1 milmaye piyasasının ancak lafta geyar kilowatsaat olarak gerçekleşlişebileceği görülüyor. ti. Üretim düşüşü yüzde 55,4 düzeyinde bulunuyor. Keban'da üretim gerilemesi, tüm hidrolik santrallarm elektrik TİMSE Genel Başkanı Sami Türkiye Demir Çelik İşletmeleri 20 bin ton pik üretiminde gerilemesine neden San, fabrikada 100 lira olan deoldu. ve 80 bin ton inşaat demiri ithal edecek. miri, karaborsada 140 liraya alTermik santrallarda üretim İnşaatçtlar Federasyonu: Devlet, demiridıklarını, oysa bir hafta önceki yüzde 20 oranında artışla 4 milkaraborsa fiyatının 130 lira olihtiyaç sahiplerine aracısız ulaştırmalı. yar kilowatsaaten 4,8 milyar kiduğuna dikkat çekti. TİMSE Başhant Sart: Demir satışları lowattsaate yükseldi. Bu sayede Demir çelik tevzi bürolarında, de TEK'in toplam üretimi yüztahsise bağlansın. Fabrikada 100 lira olan demir, inşaatçıların demir alamadıklade 4,9 oranında artış kaydetti. ANKARA (ANKA) "Sürını, demir satışımn ruhsata bağkaraborsada 140 lira. TEK'in hidroelektrik ve termik lanmaması nedeniyle, tevzi satış per faizli" Hazine bonolannın santrallardaki üretimi, geçen yıKARABÜK (Cumhuriyet) den edinilen bilgilere göre pik ve merkezlerindeki demirin büyük satışı hızla devam ediyor. lın ilk dört ayında 8 milyar kiİhracat bağlantılan nedeniyle pi demir ithalatı iç piyasanın arz ve bir kısmını demir karaborsacılaHazine ve Dış Ticaret Müstelovvatsaat iken, bu yılın eşdöneyasaVa yeterince demir ve pik ve talebine göre ayarlanabilecek. rından almak zorunda kaldıkla şarhğı yetkililerinden edinilen minde 8,4 milyar kilowattsaate remeyen Türkiye Demir Çelik işrını kaydeden Yusuf Köseoglu, bilgiye göre, satışına 24 temmuzçıktı. letmeleri Genel Mudürlüğü iç ta Tiirkiye İnşaatçılar Federasyonu yaptığı açıklamada şoyle konuş da başlanan 50 milyar liralık lebi karşılamak amacıyla 20 bin Genel Başkanı Yusuf Köseoglu, Ayrıcalıklı kuruluşlar tarafıntu: Demir çelik tevzi satış mer ikinci parti Hazine bonolannın ton H2 piki ile 30 bin ton inşaat îriA'ya yapüğı açıklamada dan uretilen enerji yüzde 35,5 kerieri ihtiyaç sahiplerinin demir 20 milyar liralık bölümü satıldı. demiri ithal edecek. demir saiışlaruıııı mutlaka ruhoranında artışla 504 milyon kigereksinimine cevap veremiyor. Böylece, 30 milyar liradan oluDökum sanayiinin en önemli sata bağlanmasını isterken, kaTevzi satış merkezlerinde demi şan ilk parti ile birlikte bonola lowatsaattan 683 milvon kilogirdisi olan pik ile çeşitli inşaat raborsadan önemli olçüde etkivvacsaaıe; diğer kuruluşlar tararin satış fiyatı 100 ile 105 lira nn satışı 50 milyar liraya ulaşmış demiri ithal etmek için teşebbu lendiklerini belirten TIMSE Gefından uretilen enerji yüzde 58 iken, bugün demiri karaborsa bulunuyor. se geçen Türkiye DemirÇelik İş nel Başkanı Sami Sarı, "İnşaat oranında artışla 621 milyon kidan 132 lira ile 140 liradan alıBankaların ilgisizliğini, bazı letmeleri Genel Müdurluğü, ay sektörii can çekişirken, demir lowatsaatten 981 milyon kiloyoruz. Bu da konut maliyelleri bankacılar "nakit sıkıntısı"na watsaate yükseldi. rıca yıl içerisinde Irak'al83bin karaborsası had safhaya ulaştı. ni arttınyor. Devlet demiri ihti bağlarken, bazı bankacılar Hayaç sahiplerine aracısız ulaştır zine bonolannın daha az gelir ton çeşitli inşaat demiri ihraç Demir satışları bir an once tabBöylece, yurt içinde uretilen malı." edecek. Demir Çelik yetkililerin sise bağlanmalıdır" dedi. toplam enerji bu yılın ilk dort sağlayacağını savunuyorlar. "Türkiye, böyle kelepir bir faiz i" uygulaması görmedi Kebanhn elektrik üretiminde düşüş ayında 10 milyar kilowatsaate ulaşırken, geçen yılın eşdönemindeki 9,1 milyar kilowatsaatlik üretime göre, yüzde 10,2 oranında artış kaydetmiş oluyor. Yurtiçi üreümde TEK'in payı yüzde 83,4 ayrıcalıklı kuruluşlann payı yüzde 6,8 diğer kuruluşların payı ise yüzde 9,8 olarak belirlendi. Ddnci parti Hazine bonolannın 20 milyarlık bölümü satıldı İlk dört ayda verilen teşvik belgelerinde %27 azalma ANKARA, (a.a.) 1984 yılının ilk dört aylık döneminde, toplam yatınm tutan 202 milyar 786 milyon liralık 298 adet yatınm projesine teşvik belgesi verildi. Çeşitli teşvik imkânlanndan yararlanacak yatınm projesi sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre yuzde 27 oranında azahrken, öngorülen yatınm miktarı, yüzde 11.1 arttı. 1983 ocaknisan döneminde, yatınm tutan 182 milyar 580 milyon lirayı bulan 409 proje, teşvik belgesinden yararlandınlmıştı. Söz konusu yeni projelerden tamamlandıktan sonra 5 yıl içinde 1 milyar 28 milyon dolarlık ihracat yapma taahhüdü alındı. Projeler bittiğinde, ayrıca çeşitli sektörlerde toplam 14 bin 318 kişiye yeni iş alanı yaratılmış olacak.