Katalog

/ AĞUSTOS 1984 DIŞ H ABERLER CUMHURIYET/3 Ozetle "Parayı verin infazımı seyredin " ABD'nin Caüfomia eyalerinde 1978 'de 15 ve 16 yaşlanndaki iki çocuğu öldurmekten ölume mahkum edilen Robert Harris adlı tutuklu, infazı yayınlama hakkını televizyona satacağım açıkladı. Gaz odasında idam edilecek olan Roberto Harris, onerisinin kabuhi halinde alacağı parayıne yapacağau belirtmedi. Harris, "Idamı üç kez ertelediler, herhalde bu da bende auşkanlık yarattı" dedi. (a.a.) Sovyetler'le müttefikleri arasındaki görüş ayrîlıgı su ytizüne çıktı Doğu Almanya susuyor Sovyetler, Batı Almanya'ya yaklaşmasının Doğu Almanya için iç huzursuzluklar yaratacağı düşüncesiyle davramyor. Dış Haberler Servisi Sovyetler Birliği'nin Federal Almanya'ya yönelttiği suçlama kampanyasına Sovyetler'in sadık müttefiki Demokratik Almanya'nın katılmayışı, Sovyetlerle Demokratik Almanya arasında derin göruş aynlıklannın bulunduğu yorumlanna yol açıyor. ABDSovyet ilişkileri gitgide gerginleşirken, bu eüçlerin en sadık müttefikleri Federal Almanya ile Demokratik Almanya arasındaki ilişkılerin aksine gehşme«ini Ingiltere'nin BBC radyosu "Doğu Almanya Batı Almanya ile ilişkide kararlı" biçiminde yorumladı. Muhafazakâr "Frankfurter Allgemeine" gazetesi ise, Demokratik Almanya'nın Sovyetler'in diğer müttefikleriyle olan farklannı vurguluyor. Sovyetler Birliği Varşova ittifakının ortak çizgisinden sapan Romanya ve Macaristan'ı azarlamakla yetinebilir. Ancak Moskova,Demokratik Almanya'nın Batıya yaklaşmasının bir çapkınlıktan ibaret olmadığını, Demokratik Almanya'nın iç politik dengesini tehlikeye sokabileceğini düşunüyo. Oysa gazeteye göre Demokratik Aİman yönetimi, aksine Federal Almanya ile ilişkılerin kopanlması halinde sadece ekonomik zarara uğramakla kalmayıp, içte de gereksiz gerginliklerin doğacağını savunuyor. Sovyet resmi yayın organı Pravda, Federal Almanya'yı "Demokratik Almanya'daki Sosyalist duzenin lemelini sarsmaya calışmak" ve İkinci Dunya Savaşıyla kaybedilmiş toprakları geri almaya çalışan "intikama eğilimleri" yureklendirmekle suçlamıştı. Federal Almanya Başbakanı Hetmut Kohl, Sovyet suçlamaları konusunda, "bu tiradları bir kenara bırakarak asıl gundeme geçelim" dedi. Kohl, Sovyet kampanyasının etkisiz kalacağun iddia ederek, "Dogu Blokundan gelen her zivaretçiyi Federal Almanya'da intikamcı bir eğilimi gostermeye davet ediyorum" dedi. Kohl ayrıca, "keskin çıglıklar atan şu ya da bu kuçük grup olabilir, ama bu genellikle siyasi degil, tıbbi bir sorundur" dedi. Sovyetler Birliği'nin "intikamcılık" suçlaması, iki Alman devleti arasındaki en hassas noktaya yöneliyor. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'nın dört işgal bölgesine ayrılmasından sonra 1949'da Amerikan, lngiliz ve Fransız işgal bölgeleri Uzerinde Federal Almanya, Sovyet işgal bölgesinde Demokratik Almanya devletleri kurulmuştu. İki alman devletinin birleştirilmesi için görüşmeler 1954'e kadar sürmüştü. Bölünmenin kesinleşmesinden sonra Demokratik Almanya kendini "egemen devlet" ilan ederek, "ayn \Ax ulus" statüsü istemişti. Buna karşılık Federal Almanya'nın anayasasında Doğu ile birleşme maddesi yeralmaya devam ettiği için, Federal Almanya Demokratik Almanya'yı ayn bir devlet olarak tanımamıştı. Federal Almanya'nın Demokratik Almanya'yı fıilen ayn devlet olarak tanımasına rağmen, bu konu iki Alman devleti arasındaki en ciddi sürtüşme konusunu oluşturuyor. Polonya'da 14 bin 488 tutuklu serbest Polonya'nın başkenti Varşova'da dun akşam 5.000 kişi, kapatılan Bağımsız Dayanışma Sendikası lehinde bir gösteri yaptı. Varşova ayaklanmasmın 40. yüdönümü dolayısıyla düzenlenen ve Polonya Başpiskoposu Josef Glemp'in yönettiği ayinden çıkan 5.000 dolayında her yaştan insan, Dayanışma Sendikası 'nın simgesi olan v şeklinde sıralanarak, Krakovski Przedmiescie caddesinde ilerledi ve Meçhul Asker Anıtı 'na kadar yürüdükten sonra anıta çelenk koydu. Dayanışma lehinde gösteri Polonya 'da genel af yasasmın yürürlüğe girdiği 23 temmuz tarihinden bu yana 450'sisiyasi tutuklu toplam 14 bin 4S8 kişinin serbest bırakıldığı açıklandı. Varşova 'da tutuklu bulunan on bir muhalefet liderinden üçünün de serbest bırakılanlar arasında olduğu büdiriliyor. Serbest bırakılan üç liderin kapatılan Dayanışma Sendikası eski yoneticileri olduğu açıklandı. Af yasası, 652 siyasi tutuklu ve 35 bin adi suçlunun serbest bırakümasmı öngöruyor. (a.a.) Hindistan haynıyor 2 kentte sokağa çıkma yasağı Haydarabad ve Srinagar kentlerinde MüslümanHindu çatışmasımn yol açtığı gerginlik sürüyor. HAYDARABAD, (Ajanslar) Hindistan'ın iki büyük kenti Haydarabad ve Srinagar'da gerginliğin tehlikeli boyutlara ulaşması üzerine dün sokağa çıkma yasağı uygulanmaya başlandı. Askeri birliklerin yerleştirilmiş olduğu Haydarabad'da önceki gün tutuklanan 4 parlamento üyesınden 3'unün Musluman birininse Hindu olduğu açıklandı. Tutuklama nedeni söylenmedi. Kentte Muslümanlar ve Hındular arasında 23 temmuzda çıkan ve üç gun süren çarpışmalarda 12 kişi ölmuş, 170 kişi yaralanmıştı. Polis yetkilileri olaylarla ilgili olarak 750'den fazla kişiyi tutuklamıştı. Haydarabad'da gerginliğin sürmesi üzerine önceki gün askeri birlikler yerleştirilmişti. Ancak gerek Haydarabad gerekse Srinagar'da MüslumanHindu çatışmalannın yol açtığı gerginliğin sürmesi üzerine dün sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Ulusal Güvenlik Yasası'na göre güvenlik kuvvetleri neden göitermeksizin 6 ay tutuklama yetkisine sahip bulunuyor. Her iki kentte güvenlik kuvvetlerinin surekli devriye gezdiği büdiriliyor. KeşmirJammu eyalet başkenti Srinagar'da bunalım, eyalet valisi Faruk Abdullah'ın, "Pakistan yanlısı Musluman fanatikleri ve Sihleri korudugu" gerekçesiyle merkezi hükümetçe görevden alınması üzerine patlak vermişti. ALMANALMANSINIRI Bir tarafta Almanlar, diğer tarafta Almanlar. Ama trankjurt va 'ya gitmek buradaki üç adımhk mesafeyi geçmekten kolay. tan Paris'eya da Doğu Berlin'den Mosko Moskovcfyı kaygüandıran bir düş: "Birleşik Almanyu" İsrail ve SSCB lsrail yetkilileri, Sovyetler Birliği'nin Uluslararası Ortadoğu Konferansı çağnsma karşı çıkarak, "Moskova, bölgede arabuluculuk rolü oynamayı umit etmeden önce, iyi diplomatik ilişkiler kurmalı" dediler. Sovyetlerin önerisinde, tsrail'e dtğer Arap komşularına ve Fiüstin Kurtuluş Örgütü'ne, tVashington ve Moskova'nın yardanı ile Ortadoğu sorununa çözüm bulmayı amaçlayan bir banş konferansında bir araya gelmeleri çağrısında bulunulmuştu. İsraiVde ulusal birlik hükumeti için ilke anlaşması KUDÜS (aJL) Israil Başbakanı ve iktidardaki Likud Bloku lideri Izak Şamir ile muhalefetteki tşçi Partisi Başkam Şimon Perez, bir "ulusal birlik hükumeti" kurulmasından >ana olduklannı açıkladılar. Birlik hükumeti için görüşmeler bugün başbyor. İki lider bu açıklamayı, tsrail Devlet Başkam Haim Herzog'la görüştükten sonra yaptılar. Izak Şamir, böyle bir hükümetin başkanlıfına getirilecek kişinin Likud ve Işçi Partisi arasındaki görüşmelerle belirleneceğini ve birlik hükumetinin kurulması konusunda İşçi Partisi ile görüşmelere başlayacağını bildirdi. Başbakan iki büyük parti arasında ekonomik sorunlaı ve Lübnan konusuyla ilgili görüş aynlıklanmn "önemsiz" olduğunu kaydetti Israü'de yapılan genel seçimler sonunda iki büyük partiden hiçbiri mutlak çoğunluğu elde edememişti. 120 üyeli parlamentoda muhalefetteki İşçi Partisi 46, Likud ise 41 sandalye kazanmıştı. îki buyuk parti dışmda 13 kuçük parti de bu seçimler sonunda parlamentoya girdi. Batı Almanya yanaşıyor yor. Kohl, geçen yıl Demokratik Bonn ve Doğu Berlin'in ilişkileri şimdi Almanya'ya 85 milyon dolarlık daha güçlü. Ancak Moskova, iki hükümet bir devlet yardımında bulundu. arasında daha sıcak bağlantıların Bununyanısıra,Volkwagen ve kurulmasıyla Kohl'un Honecker'i Siemens gibi Federal Alman şirtarafsızlığa yöneltebileceğinden ve Varşovaketlerine, ortak fabrikalar kurmak amacıyla milyonlarca doPaktı'nı zayıflatacağından korkuyor. larlık anlaşmalar yapmalan izni yaklaşım, Demokratik Almanya safında iki ulke arasındaki ulaşımı kolaylaştırmak ve HoneckeT'in Batı Almanya ziyaretinin olasüığını arttırmak gibi sonuçlara gebe olabilir. İki lider öylesine sıki fıkı oldular ki artık Bonn'da bu ikiliye "Helmut ve Erich Gösterisi" deniliyor. Kohl'un Doğu Berlin'le sıcak ilişkiler kurması tek tük ve genel ayrıntılannda eleştirilirken, aslında Federal Almanya politik sahnesinde herkesçe destekleniverildi. Bu çabalar meyvelerini topluyor. Demokratik Almanya iki ülke arasında seyahat ve göç konulanndaki kısıtlamalarını azaltarak, Doğudaki akrabalannı gormek isteyen Batılıları bir ölçüde rahatlattı. Geçen hafta iki ulke, sınır geçme ziyaretlerinin 60 güne çıkanlmasına ve sınır vergilerinin azaltılmasına karar verdiler. Honecker, 1983 yılının iki katı sayıda 30 bin Doğu Almanyahnın Batıya göçüne izin verirken, bu akımın süreceğine inanılıyor. Kohl Honecker yakınlaşması en başta Sovyetler Birliği'nin gözunü korkutuyor. Sovyet basını Kohl hükumetine bir dizi suçlamalar yönelterek, Bonn'a milliyetçilikten, Almanya'nın II. Dünya Savaşı sonrası kaybettiği toprakları yeniden kazanmak amacı guden Neo Nazi ve rövanşist planlar yapmaya dek birçok alanlarda öfke püskürüyor. İki Almanya iuşkilerini sağlamlaştırmaya başladığında Sovyetler, Honecker'in Batı Almanya'daki tarafsız ve Batı karşıtı oğeleri ortaya çıkaracağını umdu. Fakat şu sıralarda Moskova, Kohl'un Doğu Almanya'yı tarafsızbğa çekeceğinden ve Varşova Paktı'nı zayıflatacağından korkuyor. Demokratik Almanya ekonomik alanda Batı Almanya'ya bağımhhğmı arttınyor. Bunun en önemli gostergesi de, Batılı ülkeler arasında en büyük dışsatımın yuzde 40'la Federal Ahnanya'ya yapılması. Pravda'mn geçen haftaki bir yorumunda, "Federal Almanya, Demokratik Alman devletindeki sos>alist sistemin temellerini yıkmak için tüm ekonomik ve si>asal yollara başvuruyor" dendi. İki ulke arasındaki yumuşama en fazla Honecker'in Batı Almanya ziyaretinin başansını arttıracak gibi gözukuyor. Her şey planlandığı gibi giderse ilişkiler daha da arttınlabilir. Ancak iki ulkenin yeniden bırleşeceğini düşleyenler düş kırıklığına uğramaya mahkum. Çünkü İkinci Dünya Savaşımn anıları hâlâ tazeyken ne Sovyetler Birliği ne de NATO bağlaşıkları bu birleşmeye izin vermeyecektir. Dış Haberler Servisi Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl'un uzun süredir bir hayali vardı: İki Almanya'yı birleştirmek. Şimdiye dek, Federal Almanya dışmda, bu düşünce pek ciddiye alınmazken son zamanlarda Kohl ve Demokratik Almanya lideri Erich Honecker'in ilişkÛerini arttırdıkları gözleniyor. Geçen hafta içinde Bonn hükumeti daha da ileri giderek Demokratik Almanya'ya acele bir borç verileceğini ilan etti. Bu îngütere'de Edinburgh Glasgow seferbü yaparken raydan çıkan trende 13 kişi öldu. 100'den fazla kişi de yaralandı. Iskoçya bölgesindeki kazaya, yolunu şaşırarak raylar üzerine çıkan bir ineğin yol açtığı sanıhyor. Trende 200'den fazla kişi bulunuyordu. Hastaneye kaldınlan yarahlardan çoğunun kolunu veya bacağını kaybettiği bildirildi. Kaza İngiltere'de 17 yıldan bu yana meydana gelen en buyük demiryolu kazası oluyor. îngikere'de tren raydan çıktı: 13 ölü Biri Haitili, diğeri Kolombiyalı 2 hava korsanı öldürüldü, yolcular yaralanmadan kurtuldu. CURAZAO, (Ajanslar) İki gun önce kaçınlan ve Karaipler'in Curazao adasına indirilen Venezuela yolcu uçağına ABD Venezüela ve Hollanda özel birllkleri baskın yaptı. Baskmda iki hava kcrsanı öldürüldü, 79 rehine kurtarıldı. Yetkililer, mürettebat ya da yolculaıdan kimsenin baskın sırasında yaralanmadığını söylediler. Venezüela uçağı, iki gun önce Caracas Curazao seferi sırasında kaçırılmış ve Karaipler'e Kaçırılan Venezüela uçagına baskın inmişti. Hava korsanlarının birinin Havvaili diğerinin ise Kolombiyalı olduğu açıklandı. Hawaih hava korsanının, ulkenin yaşam boyu Devlet Başkam olan Jean Oaude Duvallier'ı devirmeye çalışmaktan tutuklanmış eski bir subay olduğu açıklandı. Washington'un özel birlikler gönderdiği baskından iki saat kadar önce hava korsanlan, pilottan uçağı kaldırmasını istediler. Karaipler'de Hollanda ya aıt olan Curazao adasında bulunan yetkililer, uçağı bir sure oyaladı. Bu arada özel birlikler uçağın ön lastiğini patlattı ve piste itfaiye araçlanndan barikat yaptı. Ardından ABD, Venezüela ve Hollanda birliklerinin harekâtı gerçekleşti. Hava korsanlan uçağı kaçırdıktan sonra Karaipler'deki Curazao adasına indirmişler, silahlar ve 3 milyon dolar para istemişlerdi. Yetkililer, hava korsanlanmn laleplerini kabul etmedi ve uçağı bavaya uçurmakla tehdit eden korsanlan sürekli oyaladı. Hava korsanlan daha sonra yolculardan altısını serbest bırakmış ve silah talebinden vazgeçmişti. Hava korsanlarının elinde reain kalan yolcular arasmda Arjantinli bir kadın, çocuğunu duşürdü. Kadınm eşi, serbest bırakılan altı kişi arasında bulunuyordu. Uçaktaki yolcular arasında panik ve susuzluk tehlikesi başladı. Bunun üzerine hava korsanlan, yetkililerin uçağa yiyecek getirmelerine izin verdiler. 40 dereceyi bulan sıcaklık nedeniyle Operasyona Amerikan özel birliği de katıldı NATO Sonbahar Manevraları uçağa buz ve soğuk su da taşındı. Venezüela yetkilileri, uçağı Martinik adasına götürmek isteyen korsanlann isteklerine boyun eğmeyeceklerini bildirdiier. Hilerant adlı Dominikli korsan silah kaçakçılığından 1983'te tutuklanmış, o tarihte basına yaptığı açıklamada Haiti Devlet başkanı Duvalier'yi devirmeyi amaçladığını soylemişti. Bu amaçla bulduğu Dominikli paralı askerler arasında Castillo adını saymıştı. Venezüela uçağmı birlikte kacırdığı arkadaşırun adı da Castillo. i Craxi hükümetinde atamalar Eylül ve ekim aylannda Avrupada yapüacak NATO Sonbahar Manevralanna 250 binden fazla asker katüacak. NATO karargâh sözcüsü, Belçika'nm Casteau kentinde yaptığı açıklamada, "Automne Forge" adlı tnanevralann her yıl aynı tarihlerde Federal Almanya, Belçika, HoUanda, Lüksemburg, Danimarka, Norveç, ttalya, Yunanistan ve Türkiye'de yapudığım hatırlatn. NATO Sonbahar Manevralannda, kara, deniz ve havada 26 tatbikat yapüacak. Sanat Olimpiyatlan BAŞBAKANLIK HAZINE VE DIŞ TICARET MÜSTEŞARIJGnNpAN BtLDtRİLMİŞTİR Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından satışa sunulan 1984IIL tertip Hazine bonolarına ilgi büyük olmuş ve kupürleri tükenmiştir. Bastırılan yeni kupürlerin 25 Temmuz 1984 tarihinden itibaren satışlarına Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası ve Anadolu Bankası şubelerinde kısa bir süre devam edilecektir. Kamuoyuna duyurulur. Basın: a.9110 ttalya 'da Bettino Craxi başkanuğındaki kabinede boş bulunan Bütçe ve Ekonomik Program Bakanlığı'na Pierluigi Romite, Yerel Yonetim Bakanuğı 'na da Carlo Vizzini getirildiler. Gö'zlemciler, özellikle Bütçe ve Ekonomik Program Bakanlığı'na atanan Pierluigi Romite 'yi son derece güç bir görevin beklediğini belirtiyorlar. Andreotti, Fortani ve Fanfani hükümetlerinde BiUmsel Araştırma Bakanlığı dayapan Romite 'nin, Craxi hükumeti tarafından uygulamaya konulan yeni ekonomik politikanın yurütulmesiyle sorumlu olacağı kaydedildi. (a.a.) Siyonistlerin Afrika'daki oyunları Moskova da haftalık olarak yayınlanan "Nec Time" dergisi, Siyonistlerin Afrika'ya sızabilmek için teror hareketlerini desteklediklerini ve ırkçı Güney Afrika Cumhuriyeti ile işbirliği yaptıklanm öne sürdü. "Siyonistlerin" Birleşik Amerika'nm da desteğiyle Afrika 'yı kendileri için bir çıkar bölgesi haline dönuştürmek istediklerini kaydeden dergi, şu gönişlere yer verdi: "Siyonistler, Batılı ülkelerle işbirliği yaparak, Afrika ülkelerinin doğal kaynaklannı somurmek ve buradaki işgücunden yararlanmak amacmdadır." I Sinemadan tiyatroya, baleye kadar ayrıntılarıyla Los Angeles Sanat Olimpiyatlan Özel Bölümü... I Salâh Birsel, Yiğitleme'yi yazdı. I Fethi Naci'den Eleştiri Günlüğü... I Selim İleri, Yalancı Şafak romanını anlatıyor. I Oktay Rıfat'tan şiirler... I Bilgesu Erenus, Lillian Hellman'ı inceledi. I Sungu Çapan, MacCarthy'ye karşı direnen ünlü sinemacı Joseph Losey'i tanıtıyor. I Metin And, sahne sanatçısı Zati Sungur'u bütün yönleriyle sergiliyor. I Enis Batur, ünlü düşünür Foucault'yu inceledi. I Liseli ve üniversiteli okurlanmızı deneme ödülüne çağırıyoruz. sanatn nabzm tutcm dergi"