Katalog

22 MA YIS 1984 EKONOMİ Günün aynası Piyasadan 20 milyar çekildi ANKARA, (ANKA) Mayıs ayının ikinci haftasında piyasadan 20 milyar lira çekildi. Böylece, 11 mayıs günü itibariyle piyasadaki para miktarı 751.75 milyar liraya düşürülmüş oldu. Piyasadaki para miktarı, bu azalışına karşın yılbaşındaki 730.5 milyar liralık büyüklüğüne göre yiizde 3 oranında genişlemiş bulunuyor. Piyasadaki para miktarı, geçen yılın eş döneminde ise 542.7 milyar liradan 523.0 milyar liraya düşürülmüştü. Bu yıl piyasadaki para miktarı artış eğilimine mart ayından sonra girmiş bulunuyor. Şubat ayı sonunda piyasada 660.4 milyar lira bulunuyordu. Maliye Bakanı: Tamm ve hizmetler sektörünün vergilendirilınesi şart Maliye ve Gümrük Bakanı Arıkan, taşıt alım vergisi konusundakiyasa değişikliği tasarısına bazı çevrelerin karşı çıktığını söyledi. Ekonomi Servisi Maliye ve Gümrük Bakanı Vurat Arıkan, tarım kesimiyle hizmetler sektörünün mutlaka vergilendirilmesi gerektiğini söyledi. Taşıt alım vergisi tasarısına bazı çevrelerin karşı çıktığına dikkat çeken Arıkan, konunun Bakanlar Kurulu'nda görüşüldüğünıi belirtti. İktisadi Araştırmalar Vakfının düzenlediği toplantıda "Türk Vergi Sisteminin Yapısı ve Gerekli Yapı Değişiklikleri" konulu bir konferans veren Vural Arıkan Türkiye'deki gelir yapısının mev••' • « T İ kap''^'"*'"1' o'»" Vrv . duğunu söyledi. Vergi kapasitesi iyi değerlendirilir ve vergi idaresinin vergi toplama gayreti de devreye sokulursa, daha etkin bir yapıya kavuşulacağını anlatan Maliye ve Gümrük Bakanı, "Gelir vergisinin Vo 6070'ini ücrellilerin ödediğine" bir kez daha dikkat çekti. Mevcut vergi yapısını bozmadan daha etkin bir vergi alma gayretiyle, "Tarım kesiminin mutlaka daha fazla vergi verir hale getirilmesi gerektiğini" vurgulayan Arıkan, "Vergilendirilmesi gereken bir kapasite de hizmetler sektöründe vardır. Yakında devreye girecek olan katma değer vergisi sayesinde. bu kesimin de daha etkin vergilendirilebileceğini düşiinüyoruz" dedi. Vural Arıkan, ekonomik modelin ve ulkedeki sosyo ekonomik yapının da vergi sistemini etkilediğini belirterek şöyle konuştu: "Bugün piyasanın kendi işleyişine ağırlık veren liberal göriiş, Türk ekonomisine ağırlığını ko>muş durumdadır. Ama bu demek değildir ki, her şes başıboş bırakılacaktır. Havır. Uevfet zamanı gelince müdahale edecektir. Rantlan azaltmaya, tüketiciyi korumaya dikkat edecektir. Kaynak ve gelir dağılımında onemli bir araçtır vergi. Bir ulkede vergi yapısını çok çeşitli faktörler etkiler. Bu faktörlerden bir tanesi siyasal ve sosyal yapıdır. Baskı grupları çeşitli biçimde isteklerini üst kademelere iletir ve uygulamalan etkilemeye çalışırlar. Bir örnek vereyim. Taşıt alım vergisinin maktu vergi olmaktan çıkarılmasını ve nispi tarifeye çevrilmesini gundeme getirdik. Bazı çevreler aman yapmayın dediler. Biz de cevap olarak, kârınızı düşürün o zaman, dedik. Knnıı görüşülüyor." YORUM YALÇIN DOGAN CUMHURİYET/9 Arkadaşımız Yalçın Doğan yıllık izninin bir bölümünü kullandığı için yaztsını yayınlayamıyoruz. KAMU KURULUŞLARI YİNE ÖNDE Menkııl Kıymetler Borsası'nın kuruhış çalışmaları hızlandırıldı ANKARA (ANKA) Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Menkul Kıymetler Borsasf nın en geç ekim ayına kadar kurulması ve faaliyete geçmesi için çalışmalarını hızlandırdı. SPK Başkanı Prof. tsmail Türk, borsanın kurulması ve işleyişine ilişkin iki ayrı yönetmelik hazırladıklarını belirterek, şunları söyledi: "Ekim ayına kadar borsanın faaliyele geçmesi için çaltşmalanmızı hızlandırmış bulunuyonız. Bu çerçevede, birincisi İstanbul Menkul Kıvmeller BorsasTnın kurulmasına ilişkin, ikincisi borsanın işleyişine ilişkin olmak üzere iki ayn yönelmelik hazırlanıyor. İkinci yönetmelik, borsaya üyeliği, leşkilatlanmayı, alım salımlan, borsa koluna alınacak ve çıkanlacak menkul kıymelleri, işlemleri ve u>gulanacak müeyvideleri duzenleyecek. Bu arada, yönetmelikte yer alacak bazı hukiimlerin Bakanlar Kurulu'ndan geçmesi lazım. Bunlan da önıimuzdeki gunlerde Bakanlar Kııralu'na sunacağız." TPAO, 12.7 milyar lira kurumlar vergisi ödedi Ankara'da kurumlar vergisi ödeyen kuruluşlar arasında ilk 5 sırayı kamu kuruluşları ahrken, Shell 6 milyar lira ödeyerek 6. sırada yer aldı. ANKARA, (ANKA) Ankara'da en çok kurumlar vergisi ödeyen mükellefler açıklandı. Ankara Defterdan Hüsv.vin Balyalı'nın yaptığı açıklamaya göre, TPAO geçen yıl olduğu gihi bu yıl da birinciliğinı korurken. ilk 5 sırayı kamu kuruluşları aldılar. Birinci olan TPAO, 1983 yılı kurumlar vergisi olarak 12 milyar 742 milyon lira, ikinci Orman Genel Müdürlüğü 10.8 milyar lira, üçüncü PTT Genel Müdürlüğü 8.7 milyar lira ödediler. Merkez Bankası 1.8 milyar lira ile sekizinci, Turizm Bankası 268 milyon lira ile 27'inci, Emlak Kredi Bankası 230 milyon lira ile 3I'inci sırayı aldılar. Oto Koç 1.07.4 milyar lira, Ormak 90 milyon lira, Kutlutaş 62 milyon lira kurumlar vergisi ödediler. Shell 6 milyar lira ödeyerek 6. sırada yer aldı. Ankara Defterdan Hüseyin Balyalı, 1984 nisan ayında tahakkuk edilen kurumlar vergisinin 1983 yılı nisan ayına oranla yüzde 76 artış gösterdiğini, bu yılın ilk ayındaki tahsilatın 242 milyar lira olarak gerçekleştiğini bildirdi. 1983 yılının ilk dört ayına oranla bu yılın ilk dört ayında kurumlar vergisi tahsilatının yüzde 50 arttığını bildiren Balyalı, ilk dört ayda 241.7 milyar liralık kurumlar vergisi tahakkuku olduğunu, bunun 77.6 milyarının tahsil edildiğini açıkladı. Balyalı, mükelleflerin vergi levhalannı kurumlarına asmalarının zorunlu olduğunu söyleyerek. aksine davrananlara 5 bin lira ceza verildiğini bildirdi. Hüseyin Balyalı, emlak vergisi beyannamesinin geçen yıl verildiğini belirterek, emlak vergisi mukelleflerinin de bu ay sonuna kadar ilk taksitlerini ya da borçlarının tümünü ödemek zorunda bulunduklarını kaydetri. 1 1 22 MAYIS 1984 1 DÖVİZ KURLARI ^^^m 1 Amerıkan Dolar | ^ ^ 1 B.AIman Markı m ALIŞ SATIS Sigortacılar: Liranın değer kaybı bize 3 milyar lira zarar getirdi tZMİR, (Cumhuriyet Ege Biirosu) Türk Sigorta Şirketleri Birliği Yönetim Kunılu üyesi Fadıl Gtivenç, "Türk sigortacılığı, Türk Lirasının değer kaybetmesi nedeniyle 3 mihar lira zarar etmiştir" dedi. Güvenç, liranın değer yitirmesi sonucu Türk sigortacılığının ettiği zararı şöyle açıkladı: "Yabancı sigorta şirketlerinden bir sigorta işi kabul eltiğimiz takdirde Merkez Bankası'ndan dolar olarak aldığımız primi Türkiye'ye getirmek zonındayız. Ömeğin havacdıkta hasarlar birkaç yıl sonra ortaya çıkar. Böylece, 2 liraya aldığımız dolar, birkaç yıl sonra 200 lira olur. Biz de ödemeleri yeni kurlar üzerinden yaptığımızda zarar etraiş olunız." Kârlarının büyük bir kısmını hâlâ dışarıya vermekte olduklannı vurgulayan Güvenç, "Bugünkü mevuatla döviz kazandıncı bir iş yapmamn mümkün olmadığım" belirtti. Bankers Trust, Istanbul'da temsilcilik açtı "Dış krediye talebiniz çok, faizler BAŞKAN YARDIMCISI MUELLERDE\ Ihracatmızın finansmamna katkıda bulunaeağız. Bugün için ülkenizde şube açmayı düsünmüyoruz. Ortadoğu'nun ticaret merkezi olabilirsiniz, ama mali merkezi olmanız bugün için söz konusu olamaz. Ekonomi Servisi ABD'nin ve dünyanın sayılı toptancı bankalarından Bankers Trust'ın dun İstanbul'da irtibat bürosu açması nedeniyle düzenlenen basın toplantısında konuşan Bankers Trust'ın Başkan Yardımcılarından Carl Mueller, "Yıllardan beri Türk Merkez Bankası, htikümetler ve büyük devlet ve özel bankalannızla iş ilişkileri içindeviz. İhracatınızın finansmanında katkımız var. Özal'la gelen yonetici ekibe de büyük güven duyuyoruz. İstanbul'da irtibat bürosu acarak, Türkiye'nin Ortadoğu ve Avrupa ülkelerivle ticaretine daha vakından katılmak istedik." dedi. Ortadoğu'da sadece Bahreyn1 de bir şubeleri olduğunu, Mısır ve Tunus'ta da temsilcilikleri bulunduğunu anlatan Mueller, bir soru üzerine Türkiye'nin bugun için Ortadoğu'nun mali merkezi olma şansının henüz bulunmadığını, çunkü Türkiye'nin ulaşım ve haberleşme olanaklarının bugün hâlâ sınırlı olduğunu, ancak Türkiye'nin kısa sürede Ortadoğu'nun ticaret merkezi haline gelebileceğini söyledi ve "Zaten Londra'dan Hong Kong'a dünyanın tüm büyük mali merkezleri, önce ticari merkez olmıışlar, daha sonra mali merkez olma aşamasına erişmişlerdir" şeklinde konuştu. düşmez" Basın toplantısının ardından Bankers Trust'ın Ne\v York'tan gelcn yetkilileriyle yaptığımız sohbette Türkiye'ye dış ticaretin tinansmanı için verdikleri kredinin faizinin Avrupa para piyasalarındaki faiz oranı olan LİBOR'un 1.25 puan üzerinde olduğunu ve bu faiz oranının gelecek 1,5 2 yıl içinde değişmeyeceğini öğrendik. "Türk ekonomisi sizin deyiminizle hızla düzeldiğine ve Türkive'nin kredi verilebilirliği artlığına göre bu faiz oranları neden düşmeyecek?" şeklindeki sorumuzu ise Bankers Trust yetkilileri şöyle yanıtladılar: "Faiz oranlan düşmez. Çünkü Türkiye'nin dış kredi talebi çok yüksek. Faizleri düşürecek olsak, bu kez vereceğimiz kredi miktarı azalır. Hem şu noktayı da unutmamanız gerek. Pek çok büyük banka şu dönemde Latin Amerika ulkeleri nedenivle zarar ediyor. Bu zararını ancak başka ülkelere verdiği kredilerin faizlerini belli bir düze>de tutarak kapatabilir." 354.07 1 128.00 357.61 129.28 DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası doların t «as kurunu 337 lira 37 kuruş olarak belirledi Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı I Danimarka Kronu I Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 İsveç Kronu I hviçre Frangı 100 ttalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dinarı 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Alış 353.65 316.20 18.23 127.85 6.30 34.95 41.65 113.75 43.62 155.59 20.76 151.75 273.24 1198.20 45.04 492.21 100.43 Döviz Satıs 357.61 319.74 18.43 129.28 6.37 35.34 42.12 115.02 44.11 157.33 20.99 153.45 276.30 1211.62 45.54 497.72 101.55 Alış 353.65 300.39 18.23 127.85 5.99 34.95 41.65 113.75 43.62 155.59 19.72 144.16 259.58 1138.29 42.79 492.21 95.41 Efektif Efektif Satış 360.72 322.52 18.59 130.41 6.43 35.65 42.48 116.03 44.49 158.70 21.18 154.79 278.70 1222.16 45.94 502.05 102.44 BARKERS TRUST BAŞKAN YARDIMCISI CARL MUELLER Türkiye'nin Ortadoğu ve Avrupayia ticaretine daha yakından katılmak istedik. Merkez Bankası Başkanı: Doların gidişini biz tayîn edemeyiz İhracata sanayiciler.hükütnetten hedefin üstünde bir devalüasyon oranı garanti etmesini istediler. tZMİR (Cumhuri)et Ege Burosu) Merkez Bankası Başkanı Yavuz Canevi, "Biz dolann gidişini tayin edemeyiz. Dolar herkesi sinir eltigi gibi bizi de sinir ediyor. Bazılannın istedigi gibi kuru, bir yıl sabil lutamavız" dedi. TanorTavukçulukGrubu tarafından düzenlenen "İhracatın Kinansman Sorunlan" panelinde ihracatçı sanayiciler, hükumetlen hedefin ustünde bir devalüasyon oranı garanti etmesini istediler. Panelde konuşan Reha Tanör ihracattaki artış hızının istenilen düzeye ulaşamadığına dikkat çekti. Panelde soz alan ihracatçı Sanayiciler Derneği Yonetim Kurulu Başkanı Melih Giirsoy ise öngorulen 7 milyar dolarlık ihracat hedenne vanlabilmesi için 800 milvarlık bir finansmana gereksinim olduğunun ortaya çıktığını söyledi. ihracat kredılerinin yüzde 20'lerde tutulmasını da ısteyen Gürsoy, şöyle konuşıu: "Hükümetimiz kendi programı çerçevesinde, hedefin üzerinde maksimum bir devalüasyon oranını garanti ederek bizim en kolii şartlarla hic olmazsa azami bir maliyet tespit edebilmemizi sağlamalı bu dunımda daha giivenli leklif verme imkânımız olacagından iş alma imkânlanmız arlacaktır." Merkez Bankası Başkanı Yavuz Canevi sorunların üç noktada toplandığını, bunların sırasıyla ihracat kredisi, ihracatta uygulanan kur politikası ve yatırım kredileri olduğunu söyledi. Canevi, Merkez Bankası'nın her zaman parası olduğunu, onemli olan konunun ise, tasarrufları finansmana yöneltebilmek olduğunu belirtti. . Canevi, uygulanan kur politikası ile ilgili ihracatçıların istemine değinerek şöyle konuştu: "Biz dolann gidişini tayin edemeyiz. Dolar herkesi sinir ettiği gibi bizi de sinir etmekledir. Ancak bundan yakınan diger ülkelerin şikâyeli Amerikan ekonomi polilikasıdır. Amerika'nın içindeki bir lakıtn gelişmeleri diger ülkelerin ödemesi şekline donuşen bu durumda, yapılacak bir şey yok." Canevi, ayrıca yatırım kredilerinın yuzde 26 faizle 8 yıl vadeli olarak verıldiğini anımsatarak bu olanağı bulamayanların Merkez Bankası'na başvurmalarını istedi. EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Faralyalı ise dolann sürekli değer kazandığına işareı ederek "DoFar yüzde 60'a varan oranda değer kazanacaktır deniyor. Dolara koru körune bağlı olmak ne kadar doğrudur? Dolann surekli ayarlanması yerine başka bir sistem bulunmalıdır" biçiminde konuştu. K)/] mbi'M22 T.C. ZtRAAT BANKASI MAYIS 1984 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLAR DÖVİZİN CİNSİ 1 ABO D0UBI 1 AVUSTRALYA D0URI 1 AVUSTURYA ŞİLİNİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FRANGI 1 DANİMARKA KRONU 1 FRANSD FRANGI 1 HOLLANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI 100 İTALYAN ÜRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAH RİYALİ DÖVİZ ALIŞ TL 354.25 316.23 18.24 128.25 6.31 35.04 41.67 114.03 43 63 155.74 20.77 151.76 273.25 1198.25 45.05 492.33 100.45 SATIŞ TL. 357.61 319.23 18 41 129.47 6.37 35 33 42 06 115.11 44 04 157.21 20.96 153.20 275.84 1209.61 45.47 497.00 101.40 EFEKTİF ALIŞ TL. 354.25 300.42 18.24 128.25 5.99 35 04 41.67 114.03 43.63 155.74 19.73 144.17 259.59 1138.33 42 79 492.33 95 42 m ÇAPRAZ KURLAR / ABD 19.3993 Avusturya Şilini 56.1349 Belçika Frangı 8.4909 Fransız Frangı 8.1075 İsveç Kronu 1.703.51 ttalyan Lireti 1.29428 Kanada Doları 3.5213 S.Arabistan Riyal 1 Avustralya Doları: 1 Kuveyt Dinarı: 1 Sterlin: DOLARI 2.7661 10.1187 3.1090 2.2729 233.04 7.8519 0.8941 3.3881 1.3918 B. Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini tsviçre Frangı Japon Yeni Sorveç Kronu ABD DOLARI ABD DOLARI ABD DOLARI ALTEN GUMUS FIYATLARI Cumhuriyet Resat 24 Ayar (Gr.) 22 Ayar Bilezik 900 Ayar Gumüş ALIŞ 31.100 31.000 4.670 4.230 89.00 SATIŞ 31.200 31.500 4.690 4.540 90.00 SATtŞTL. 364.36 325.26 18.76 131.91 6.49 36.04 42.85 117.28 44.87 160.18 21 36 156.09 281.05 1232.44 46 33 506.38 103.31 "Yılda 20 müyon dolarlık elektrik boşıı boşuna ithal ediliyor" Ekonomi Servisi Kalitesiz elektrik malzemesi kuüanımı yuzünden Türkiye'nin yılda 20 milyon dolarlık elektrik enerjisini boşu boşuna ithal ettiği öne surüldu. Kaleporselen Elektronik Sanayi A.Ş.nin. " 8 . Tiirkiye Yetkili Satıcılan Semineri" dün İstanbul'da başladı. Seminerin açış konuşmasım yapan Kaleporselen Genel Müdürü Ali Coşkun, "Turki>c, ekonomik hıyatı kemiren enflas>onu aşagı çekmeye çalışırken birçok sorunla karşı karşı>adır. Bunlardan biri de elektrik sonınudur. Üretim >etersizligi ve kalitesiz malzeme kullanımı nedeniyle elektrik açıgı buyuk bo>utlara ulasmıştır" dedi. Seminerde, kalitesiz malzeme kullanımı yuzünden Türkiye'nin elektrik enerjisi kaybının yılda 25 milyon doların bulduğu \e bunun 20 milyon dolarını boşu boşuna ithal edilen elektriğin oluşturduğu belirtildi. T.C. ZİRAAT BANKASI "Gücüne erifilemez" Bankers Trust Company Şirketlerden PEKCERE VE EJ\ERJİ'84 SEMPOZYUMU TürkiyeŞişe ve Cam Fabrikalan tarafından düzenlenen "Pencere ve Enerji'84" sempozyumu bugün Büyük Ankara Oteli'nde yapılacak. Açış konuşmasım Genel Müdür Talâl Orhon'un yapacağı sempozyumda pencere camı kullammının enerji, ısı ve gürülfü açısından kullanımları üzerinde tebliğler sunulacak. VtSA KREDİ KA RTI BÜROSU İmar Bankası'mn "Visa Kredi Kartı Bürosu " dün istanbul'da açıldu Bu büro aracılığıyla Visa kredi kartından bundan böyle, içte ve dışta kullanılmak üzere yabancıların yam sıra Türkler de yararlanacak. Kredi kartlarının dışarıda kullandabilmesi için bankada döviz tevdiat hesabımn açılması gerekiyor. İmar Bankası yetkilileri, bürolan yaygmlaştıracaklanm ve Bodrum, Marmaris, Kuşadası, Alanya ve Antalya'da da Visa kredi kartı bürosu kuracaklarım söylediler. TURYAĞ'IIS YENİ TESİSLERİ Turyağ'ın yeni tesislerinin 26 Mayıs 1984 cumartesi günü Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem tarafından açılacağı bildirildi. Yeni tesisler için düzenlenecek törene Erdem ile birlikte, Bruno Nerdelmann, Yapı Kredi Bankası Genel Müdüru Hüsnü Özyeğin ve İzmir Anakent Belediye Başkanı Burhan Özfatura katılacak. Türkiye, İstanbul İrtibat Bürosuhun açılışını kıvançla müjdeler. S.Peter Poullada Banka \fetkilisi olarak atanmıştır. Bankers Trust Co. İstanbul İrtibat Bürosu adresi: Mim Kemal Öke Caddesi, Arel Ap. No.10 Kat 2 Nişantaşı îstanbul Telefon:14018 5414015 88 Teleks:22909 TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş. elemanlar arıyor... Bankanıızın "Genel Müdürlük Teşkilatı"nda görevlendirilmek üzere: En çok 55 yaşında, ' yüksek öğrenim görmüş, iyi derecede Ingilizce bilen, iki yıl bağmısız olarak teltiş yapmış, gerekti^inde iş konularımızla ilgili araştırma ve incelemeler yapabüecek MTJFETTİŞ Yüksek öğrenim görmüş, iyi derecede Ingilizce "bilen ve DIŞ IŞLER. ELEMANI aj?anınaktadır. BankersTrust Company An international banking network in over 35 countries. 280 Park Avenue.NewYork,N.Y. 10017 !>!( O l < < 1 . 1 !r Banka deneyimi olan dış işler elemanlarma öncelik tanınacaktır. Adayların kendi el yazılarıyla yazılmış, bir fotoğraf ekli özgeçmiş mektuplarıyla P K. 640 Beyoğlu İstanbul adresine basvurmaları rica olnnur. Başvurular kesinlikle gLzli tutulacaktır. SATILIK Yuvarlak oreü makinaları Tel.: 526 83 16 527 91 27 Yeşilyurt'ta satılık telefon Müracaat: 585 02 75 • Üsküdar Nüfus Memurluğu'ndan aldığım 732201 No.'Iu nüfus cüzdanımı kaybetti. Hukümsüzdür. BİLGE TASER