Katalog

CUMHURIYET/8 1984 Lise öğrencilerinde gazete okuma eğilîmi SEZGİS TİZÜ1\ Imam hatıp Iıselennın Mılh Gazete ve Tercuman'dan sonra uçuncu gazetesı olarak Turkıye Gazetesı görunmekteaır Bır dığer de>ışle, genel okunma oranının uzerınde bır oranla Turkı>e Gazetesı yalnızca ımam hatıp lıselennde okunmaktadır Turkıve Gazetesının lıse öğrencılerı arasında okunma oranı % 430'dur Bu oran ımam hatıp Iıselennde Vo 10 39'dur TABLO XVI Tttrkiye Gazelesının okul turüne ve cınsıvetıne gore okunma oranları Genel lise Yabancı Vleslekı İmam Toplam Iısesı eg. >.l. hatıp 1 Kız 2.81 0.60 2.74 6.28 2.67 Erkek 4.49 0.25 5.26 10.50 5.37 Toplam 3.82 0.41 4.03 10.39 4.30 Turkıye Gazetesı genel olarak lıselı oğrencıler tarafından en az okunan gazete olmasına karşın, meslekı ve genel lıselerde Mılh Gazeteve oranla daha fazla okunmaktadır Bu olgu da, gazetenın >oPolitik haberler, genel lise oğrencilerı için uçüncu nelım alanının Mılh Gazeteye göre daha geniş olduğunu ortaya ko yar sırada iken (yuzde 12.17), meslek lisesı oğrencileri için Turkıye Gazetesının bölgelere göre okunma oranlan dağılırru şo>le bu tur haberler ancak sekizincı sırada (yuzde 7.66). elde edılmıştır Marmara ("»o 4 79), Ege (<% 5 44), Iç Anadolu (»"o 7 31), Akdenız (ro 3 59), Karadenız (<"o 4 34), Guneydoğu (°7o 3 21) Meslek lısesi oğrencileri için uçuncu sıraya dert köDoğu Anadolu Co 6 67), metropolıten alan ('"o 2 42) şelerı (yuzde 11.29) geliyor. Yukanda okunma oranlan tek tek ıncelenen dokuz gazete, toplu olarak kımler tarafından okunduğu açısından ele alındığında, ol Tüm liseli öğrencilerin yuzde 17.3'u, gazetelerin en dukça ılgınç bulgular ortaya çıkmaktadır Gazetenın genel okunma oranlarının uzerınde okunduğu bolge çok spor sayfası ile ilgilendıklerini soylüyorlar. ler önemlı farklıhkları orta>a ko>uyor Aşağıda her gazetenın hanTablo,gazetelerin arka sayfalanndan okunmaya başlandığını söygı bölgelerde ortalamanın uzerınde okunduğunun lıstesı verılmış 2 Ust \e orta toplumsal tabakadakı ailelerin lıse çağındakı erkek luyor Tum lıselı öğrencilerin mo 17 3'u gazetelerin en çok spor say çocukları Cumhurıvet Gazetesıne \onelmektedırler tir fası ıle ılgılendıklennı söyluyorlar Bu oran ımam hatıp hselılerde Marmara/Akdenız/Karadenız/Guneydoğu 3 Orta toplumsal tabakadakı ailelerin kız çocukları Gunavdın Ga Hurrıyet Gazetesı en vuksek < 3 21 75) Bu lıselerde kızlann oranının çok duşuk olzetesı okurlandır Marmara/metropohten alanlar Gunaydın Gazetesı 4 Orta ve alt toplumsal tabakadakı aılelenn kız çocukları Buhar, masından öturu olsa gerekmeslek lıselılerde ıse en duşuk (^o 15 04) Marmara/Akdenız/Karadenız/metropoh Güneş Gazetesı erkek çocukları Tercüman Gazetelerını veğlıvorlar ten alanlar Lıse öğrencılerı açısından ıkıncı önemlı sütun ya da savfa, gaze5 Mılh Gazete ve Turkıye Gazetesı alt toplumsal tabakadakı aıle telerde ekonomı haberlerının olduğu kesımler C?o 12 33) Yalnız buMarmara/ Ege/İç Anadolu/Akdenız/Do Tercüman Gazetesı lenn kız \e erkek çocuklarınca seçılen Gazetelerdır ğu Anadolu rada kuçuk bır farklılaşma var, orta toplumsal tabakalının orta dıMavıs 1982'de G A M E D A venlerınden vararlanarak, vedı gazete rek mı desek çocuklannm okuduğu genel ve meslekı lıseler ıçın böy Metropolıten alanlar Mıllıyet Gazetesı ıçın, ay ıçı gunluk ortalama satışların dağılımını hesapladık Lıse Doğu Anadolu/ metropolıten alanlar Cumhurı>et Gazetesı le Alt ve ust toplumsal tabakadakı ailelerin çocuklarının okuduğu gençlığının okumayı yeğledığı uç gazete behrlemesmden hareketle, yabancı dılle eğıtım yapan lıseler ıle ımam hatıp hselerı öğrencılerı, Bulvar Gazetesı Marmara' Ege/Akdenız yedı Gazetenın net satış oranlan ıle karşılaştırdık Çıkan sonuç Mıl poh f ık önemdekı haberlerı ıkıncı sırava alıyorlar Mılh Gazete Marmara/tç Anadolu/Gune>doğu/Doğu lıyet ve Cumhurıyet dışındakı tum gazeteler, butun ıçındekı net saAnadolu Pohtık haberler genel lıse öğrencılen ıçın uçüncu sırada ıken ( % • Marmara/Ege/lç Anadolu/Karadenız/ Do tış oranlarından daha duşuk bır vuzde ıle lıse oğrencileri tarafınTurkıye Gazetesı 12 17), meslek lısesı öğrencılerı ıçın bu tür haberler, ancak sekızından okunan gazeteler arasına gırıvorlar ğu Anadolu cı sırada (% 7 66) Meslek lısesı öğrencılen ıçın uçuncu sıraya dert koşelerı ("o 11 29) geliyor Yukandakı dökum, Marmara bolgesınde bulunan lıse öğrencıleTABLO X\II Yedı gazetenın 1982 mavış avındakı Pürkı>e net «atış rının Mıllıyet ve Cumhurıyet Gazetelerı dışındakı tum gazetelere, Sınema \e ses sanatçılanyla ılgılı haberler, dert koşelerı, vıldız falı, oranlan ve lıse gençlıginın okunıa>ı vegledıgı gazelelenn Ege bölgesındekı oğrencılerın Tercüman, Bulvar ve Turkıye Gazeresımlı romanlar, pohsıye haberler en çok lıselerde okuyan orta toporansal dağılımı telenne, Iç Anadolu dakı lıselılerın Tercüman, Mılh ve Turkıye GaLıse gençlığının lumsal tabakanın venı devımıyle ortadıreğm çocuklannı ılgılendızetesıne, Akdenız de bulunan oğrencılenn Hurnyet, Guneş, Tercüm o r (Meslek lıselennde % 45 80, genel hselerde ""o 37 55) Orta \et satış okumayı \eğledıği man ve Bulvar Gazetesıne, Karadenızlılenn Hurrıyet, Guneş ve Turkdıreğın altındakı ve ustundekıler ıçın bu tür haberler daha az önemlı oranlan gazetelerin oranlan ıye gazetesıne Guneydoğu Anadolu, Hurrıyet \e Mılh Gazete>e, DoHurnyet 26.17 21.03 (Imam Hatıp Lıselıler ıçın wo 29 60, yabancı dılle eğıtım yapan lıse ğu ^nadolu'da okuvan lıse öğrencılerının ıse Tercüman, Cumhurıöğrencılerı ıçın "'o 26 03) Gunaydın 21.51 20.60 yet ve Turkıve Gazetelerıne lıselıler tarafından genel okunma oranGüneş 20.06 18.57 Mızah sayfası tek başına ele alındığında her on öğrencıden bırını larının uzerınde ılgı gösterdıklerını ortaya koymaktadır MetropoTercüman 13.65 13.44 ılgılendıren bır sa\ fa hazırlamış oluyorsunuz Bu sayfava en fazla hten alanlarda ıse, Mılhyet, Gunaydın, Cumhunyet \e Guneş GaMilhyet 8.02 11.86 ılgıyı yabancı dılle eğıtım yapan lıselerın öğrencılerı gösterıyor ("/a zetelen, lıselıler tarafından genel okunma oranlarının uzerınde bır Cumhunyet 3.59 8.64 15 16), en az ılgıyı gosterenler ıse meslek lıselen öğrencılen ("o 9 78) ılgıyı çekmektedırler Bulvar 7.00 5.86 Ses ve sınema sanatçılarının haberlerıyle pohsıye haberlennın buDokuz Gazetenın hangı gruplar tarafından daha fazla okundu Toplam 100.00 100.00 tunleştırıldığı, yıldız falı ve dert köşesı ıçeren, spor haberlerı guçğu, okul turu ve cınsıyet ılışkısını yansıtan tablolarda açıkca görullendırılmış bır gazete çıkarılsa ve buna bır de mızah sayfası eklenNet satışlarıyla nufusun kuçuk bır kesımıne seslenebılen gazetemektedır se, ışte sıze yalnızca lıse öğrencılerı arasında 240 987 net satışlı bır lerin, "'o 47 31*ı her gun gazete okuduğunu sovleven Iıse gençhğıne Hurnyet Yabancı dılle eğıtım yapan lıselerın kız ve erkek gazete (Burada tıraj hesabında 781 164 lıse öğrencısının sureklı gayonelecek, ılende daha buyuk bır satış potansıvelı varatabılecek gı oğrencılerınce, zete okuduğunu söyleyen % 47 31'ının bu sutunlan yeğleme oranıbı görunuvorlar Özellıkle bu potansıvel öncelıkle Cumhunyet ve Gunaydın Genel ve meslek Iıselennın kız oğrencılerınce, nı temel aldık Bu ozellıklerı taşıyan bır gazete genel lıse öğrencıleGuneş \abancı dılle eğıtım >apan lıselerın kız ve erkek sonra da Mıllıyet gazetesı açısından önemlı bır açılım getırebılır rının "/o 65 54'unun, yabancı dılle eğıtım yapan lıselerın ""o oğrencılerınce, Gazete okuma oranlan, gazete sevımı konusunda okudukları okul 70.62'sının \e ımam hatıp lısesı öğrencılerının % 61 78'ının ıstemıTercüman Meslek ve ımam hatıp Iıselennın erkek öğrencıle turune gore farkhlaşan lıse öğrencılerı, acaba ılgı duydukları konune uygun) Yalnız burada kuçuk bır sorun var Nasıl bır mızah ve rınce, lar açısından da farklı eğıhmlerı mı taşıvorlar 9 Bu sorunun vanıtı, spor anlayışı, hangı ağırhkta sanatçı \e pohsıye olay haberlen ve Mıllıyet Yabancı dılle eğıtım yapan lıselerın kız ve erkek lıse gençlığının gazetelerde ılgısını çeken sutunlarla belırlı bır oran öncehklı dertlerın neler olacağının belırlenmesı oluşturuyor bu oğrencılerınce, da verılebılır sorunu Cumhunyet Genel lıselerın ve yabancı dılle eğıtım yapan lıseTABLO XV III Haber, sütun, sayfa tercıhlermden hareketle bır başka gazete de lerın erkek oğrencılerınce Okul tbrune gore »avfa. sutun >e haber tertıhlerı hazırlayabılırız Ekonomık ve pohtık haberlerle öruhnuş, sanat, mıMılh Gazete Imam hatıp lıselılenn kız ve erkek oğrencılerınGenel 1. Yabancı Meslekı Imam Toplam zah ve spor sayfalarıyla desteklenmış bır gazete. Bu gazetenın de ce, Sınema ve ses d.eg.y.l. lise hatıp 1. lıselıler arasında gunluk ortalama net satış olanağı 205 112 olarak Türkıye Gazetesı Imam hatıp Iıselennın kız ve erkek öğrencılerınsanatçılanyla goruluyor Ne var kı, burada söz konusu olan sorun bırey farkıyla ce, en buyuk oranda okunmaktadır 5.06 ılgılı haberler 9.30 7.41 10.39 9.18 ekonomık ve pohtık haberlerle, sanat, mızah ve spor anlayışlannLıse oğrencılerını okudukları okulun turune gore, anne ve babaSpor sayfası 17.60 19.88 15.04 21.75 17.30 dakı ıdeolojık farklılaşma Çunkü gazete seçımınde bu öğe, onemh larının eğıtım duzevı, baba mesleğı, ortalama aylık gehr gruplan 4.68 Sanat sa\fası 4.43 7.15 4.06 4.48 bır farklılaşmavı ortaya koyuyor Bu sorunun yanıtını bulmak açıdırması açısından tabakalaştıracak olursak, "ust, orta, alt" olmak 2.23 6.81 Yıldız falı 6.61 5.21 8.71 sından, okul turlerıne göre yeğlenen gazetelere ve bu gazetelenn yaküzere uç toplumsal tabaka oluşur Ust toplumsal tabakada, yaban9.52 Dert koşesı 8.93 4.37 11.29 9.46 laşım ve ıçenklenne kabaca bır bakmakta, eğer vanılmıyorsak, yacı dılle eğıtım yapan lıselerın öğrencılerının aılelerı, orta toplumsal 11.88 12.33 Ekonomık h. 12.98 10.84 11.54 rar olsa gerek tabakada genel lıse \e meslekı lıse öğrencılerının aılelerı ve alt top12.76 11.02 Pohtık h. 12.17 15.61 7.66 lumsal tabakada da ımam hatıp lısesı öğrencılerının aılelerı >er alır Pohsıye h. 16.33 4.32 6.64 6.03 6.29 Bu belırlemeden sonra, "farklı toplumsal tabakalardakı ailelerin çoBITTİ 10.43 10.46 Mızah sayfası 10.39 15.16 9.78 cuklan hangı Gazetelen okuyorlar?" sorusuna yanıt verme olana1.92 1.31 Reklam, ılan 11.19 0.60 1.47 (Bu yazı dızısı, Hacettepe Ünıversıtesı Sosyal Çalışma ve Sosyal ğı bulabıhrız \ ukarıdakı Gazetelere gore, okul turu ve cınsıyet be 6.76 7.06 Resımlı rom. 6.38 4.72 8.77 Hızmetler Bolumu bır grup çalışamvla Gençlık ve Spor Bakanlığı hrlemesı sorunun yanıtını da ıçınde taşımaktadır 6.98 4 30 Başlıklar 3.66 4.72 4 65 ıçın yapılmış ve raporu bakanlığa sunulmuş araştırmanın bazı ven1 Ust toplumsal tabakadakı ailelerin lıse çağındakı çocukları HurToplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 lerınden yararlanılarak hazırlanmıştır ) rıyet, Guneş, Mıllıvet Gazetelerını seçmektedırler Gençler, gazetelerı arka sayfalarından okumaya başhyor MEHMED KEMAL POLITIKA VE ÖIESI Parayı düşürmeden de Oyları ıle muhalefetı bastıran Ozal'a arka cıkan seçnenler acaba onun ekonomı polıtıkasını ve para polıtıkasını dsonayladılar mı 7 Olsa da oimasa da para yazısını yazacağu Ataturkculuğun her turlusu anlatıldı, kendıierını hangı tt Ataturkçu sayanlar da dusuncelennı soyledıler Yazı, gıyım kalkınma, dıl tarıh kadın, oyunculuk koyculuk kentcılık ekonomı, bağımsızlık konuları hep anlatsldı Acaba Ataturk paraçın ne dusunuyordu9 Yakınlarının konusmalarından cıkarıyonm paranın Ingılız Sterlını gıbı olmasını ıstermıs Duyunu Umuiıye yı Kapıtulasyonları görmus olan Ataturk parayla oynannamasını ıstermıs Kesın buyruğu boyle ımış Eh bır dolar stksen kuruş olduğuna gore, herhalde bır sterlın de ıkı katı, yızellı kurus fıfandı Bu yontem uzun yıllar değıstırılemedı 2 ten değıstırmey de kımse goze alamazdı Paranın karşılığı atındı Kağıt parayı altın yoksa altın değerınde tutmak zordu Bır yurt gezısınde parayı buğdaya bağlamayı onerenler olmus tu Oyle sertlesmıs kı sankı soyleyenın dılını kesesı gozlerım oyası gıbı olmus Sakaryada Baskomutanlık Meydan Savası na gırısıleceğı zaman karsıtları Bu parasızlıkla nasıl saldırırsınız"?' dıye sor muşlardı Verdıgı yanıt bugun de gecerlıdır 'Benım ıcın para ıle ordu ayrı ayrı seylerdır Sıze her zaman soyluyorum para olsun olmasın ordu vardır surgıt var olacaktır Hep boyle olageldığını gordunuz şımdı de oyle olacaktır Dusmana saldıracağız ordusunu yenecek, kutsal vatan topraklarından dışan atacağız' Dedığını yaptı cunku ınanmıs ınsan kıtlesı paradan sılahtan da ustundur Insanı, ureten ınsanı yanınıza almadığınız zaman paranız da olsa vız gelır Dedığı doğrudur 'Para ıle ordu ayn ayrı seylerdır' Dun de oyleydı, bugun de oyle Para ıle orduyu bırbırıne karıştıranlardır kı gıdısı yozlastırmıslar Vergılendırme oyledır Herkes âsann kaldırılamayacağını soylerdı Dınsel ılkelere bağlı sanılan bu vergıyı kaldırdı Neydı âşar? Uretıcıler tarlasından bağından, bahcesınden kaldırdığı her urunun harcanan emek, tohum para ne olursa olsun yuzde onunu, daha sonra onıkısını, devlete vermek zorunda ıdı Don olmuş /ağmur yağmış, su basmış, çekırge gelmıs guve yemış ne olursa olsun uretıcı yuzde onu vermek zorurVdaydı Hele bır multezımler vardı kı, (vergıcıler) hafazan Allah koy luye, kentlıye kan kustururdu Vergıde Ataturk kaldırılmaz sanılanı kaldırmıstı Âsann kaldırıldığı yılda 1922'nın kasım ayında bır ınceleme gezısıne cıkmıstı Karanlık bır ıstasyonda kendını fenerler, lambalar davullar, zurnalarla gece yarısı karsılayan köylulere "Nasılsınız? Boyle geç vakıt zahmet ettınız' "Sız sağ olun Pasam sızı gormekle cok sevındık" 'Bu yıl urun nasıl memnun musunuz?" "Urun cok lyıdır cok memnunuz Paşam ' "Her yanda bu hosnutluğu gorduğüm ıcın ben de memnunum Nasıl multezımlerın kalkması tyı oldu mu7" 'Çok sukur Pasam, bu beladan kurtulduk Allah sıze uzun ömurler versın1 "Âşarkalkmaz denılıyordu, âşarşer'ıdır kımse kaldıramaz kımsenın gucu yetnez dıyorlardı, sıze böyle soyleyenler oluyordu, değıl mı?" 'Evet Pasam boyle soyleyenler vardı ' "Iste goruyorsunuz Cumhunyet âşarı kaldırdı Multezımlerın baskısına son verdı" 'Yasa çok yasa Paşam ' Reşrt Paişa, adı ustunde Tanzımatcı ıdı Mıthat Paşa Teskılatı Esasıyecı, (anayasacı) Ataturk'un bunlardan ayrılan yanı Cumhurıyetçı olmasıdır Reşıt Paşa da Mıthat Pasa da padışahsız ış göremıyorlardı akıllarına padısahlığı kaldırmak bır turlu gelmıyordu Aklına hem padısahlığı kaldırmayı koyan hem de kaldıran Ataturk olmustur Ataturk'un otekı gelısmecılerden de reformıstlerden de ayrımı buradadır Daha Sıvas yollannda ıken Mazhar Mufıt Kansu'nun defterıne yazdırdığı hedeflerın basında Cumhunyet gelıyordu Çızılen hedef önemlı olduğu gıbı ona gıdılecek yol da önemlıdır Gelısımcıler de anayasacılar da bırer hedef çızmıslerdır Ancak hedef de gıdılecek yol da, onları enseceklerı yere bır turlu goturememıştır Tanzımat da, meşrutıyet de kucuk bır azınlığın mutluluğu ıcın olunca halk buna kanstırılmayınca her şey olduğu yerde sayıyor Şımdı sorabılırız Bu para durmadan neden dusuruluyor buyuk coğunluk ıcın mı yoksa bellı, perde ardında bır kume ıcın mı? Bu ulkede parayı duşurmeden de cok ısler yapan onderler cıkmıstır ÇALIgANLARLM SORIJXARI/SORUISLARI YILMAZ ŞFPAL H a y a t k a d ı n l a r ı ve " m ü b r e m ihtiyaçları'*' "Dunvanın en eskı mesleğı" olarak tanımlanan, bıze gore de dunyanın en zcr mesleğı olarak gorulen havat kadınhğı ve bu "meslegı ıcra eden" kadınların durumu "Fuhuşla ve Fuhuş Yuztınden Bulaşan Zuhrevı Hastalıklarla Mucadele Tuzuğu" ıle duzenlenmış olup, bu tuzuk, "genel kadınlann genelev sahıplenvle aralarındakı hukuki munasebef'ın mahıvetı hakkında herhangı bır hukum ıhtıva etmemekte, sadece umumun sağhk ve ahlak bakımından konırmasına matuf tedbırlenn alınması hususunda hukumlere ver vermış bulunmaktadır SSK'ya ıntıkal eden vakalardan genelev ışleten kımselerın, evlerınde çalışan genel kadınlar uzerınde, bunların gununde muayeneye gönderümelen, evınden aynlanlann polıse bıldırılmesı, ge nelevlerın saglık şartlarına uygun bır şekılde muhafazası gıbı tu zukle konan mukellefiyetler dışında murakabe ve talımat verme gıbı herhangı bır yetkısının bulunmadığı, genel kadınların beledıyelerce tespıt olunan ucretlerı muştenlerden doğrudan doğruva kendılerımn aldıklan ve bu ucretlerın yansını, teamul gere ğınce, gunluk mubrem ıhtıyaçlarını karşılavan genelev sahıbıne verdıklen, aynca tuzuk hukumlerıne aykın hareketlennden do layı Fuhuşla Mucadele Komısyonu'na karşı şahsen sorumlu oldukları ve bunun dışında ıstedıklerı evde, ıstedıklerı zaman ve şekılde çalışmakta serbest olduklan "Sosyal Sıgortalar Kurumunun 29.5.1974 tarıh >e 1741 sajılı genelgesınden" anlaşılmakta dır Genelge şovle devam etmektedır "Bu durum nuvacehesınde genelev kadınlannın çalışma durumları oazara alınarak, hunları ışverene bır hızmet akdı ıle bağlı teiakkı etme>e ımkân bulunmamakta ve bu gıbılenn kendı nam ve hesabına calışanlar mev^nında kabul edılerek, sıgortalı sayümamaları ıcabctmektedır." "Teamul gereğince, gunluk mubrem ıhti)açlannı karşılajan genelev sahıbıne" aldıklan ucretın yansını veren ha>at kadınları "kendı nam ve hesabına calışanlar meyanında" kabul edılmıştır Bu genelgenın ustunden dort >ıl geçecek ve bu havatın en zor mesleğıne sahıp ha>at kadınları 11 7 1978'den geçerlı olarak sı gortalı sayılacaklardır Ancak, bılgı bekledığımız bır konu. kaç hayat kadını vardır ve ne koşullarda aldıklan ucretın vansını "mubrem ıhtivaçlan" ıçın genelev sahıbıne veren "kendı nam >e hesabına çalışan" bu kadınlardan ka; tanesı Sosyal Sıgortalar Kurumu'na bıldırılmıştır Sorması bızden. vanıt Sosval Sıgortalar kurumu'ndan IL\N İKINCI SILH HIKIK HAKIMLIGrNDFN 62^ ve^avet Kadıkov Fıkırtepesı Bo<ıan Sokak No 21 savılı adrote ıka IIKI eden Mahır Ba\lu avnıad r sie ıkameı eden u\e\ kardesı \a/bahar Duzgıd;r e veıım ol ması nedenı ıle \a^ ıa\ın edıl mışıır Kevfıyet ılan olunur Basın 3939 "Cezaevlerinde kasti kötü muamele yok" ANKARA (Cumhunvet Burosu) Genelkurmav Baskanlığı, Sıkıyo netım Askerı Ceza ve Tutukevlerın de tutuklu bulunanların durumları na ılışkın bır açıklama vaptı Açık lamada, "tşkence ıddıalan, vıkKi ve bolucu orgul raensuplannın Turkıve'yı uluslararası ılışkılerde muşkul vaayette bırakmak ıçtn vapdmış asılsız ve mesnetsız bır propaganda olarak" nıtelendınldı Alınan yasal on lemlen ışkence ve ınsanhk dışı muamele olarak mtelendıren bazı tutuk lulann açlık grevı gosterısıne gınştık len belırtılen aıiklamada, 26 aralık 1978'den bu vana askerı ıezae\lerı ne gıren 63 bın 92 kışıden 53'unun son bır kaç av ıçınde de Dıyarbakır' da 6 kışının çeşıtlı nedenlerle oldu ğu bıldınldı \çıklamada "4sken cezaevlerınde nadır bıreysel olavlar dışında.sıstematıkvekastıkotu muamele ve ışkencenın soz konusu olmadıgı" kaydedıldı Genelkurmav Bajkanlığı'nınaçık lamasının başmda "Son gunlerde Sıkıvonetım Askerı Ceza >e Tulukevlennde tutuklu bulunan sanıklara ışkence yapıldıgı, ınsanlık onunına avkın ve vakışıksız muamelelerc manız bırakıMıklan, çok kotu vaşam koşullan ıçınde bulunduklan ' şekhnde ıd dıaların veraldıgı bır propagandanın yavgın bır şekılde gundeme genrıldı ğının anlaşıldığı belırtıldı Devlete, yonetıme ve Sılahlı Kuv vetlere karşı bır cephe oluşturmanın amaçlandıgı belırtılen aı,ıklamada, "bu sonuçlara ulaşmak ıçın Marksıst ıdeolojı>e baglı anarşıst lerorısl ve bolucu ıhanel mıhrakiannca asken ceza ve tulukevlenndekı vandaşlanna gonderılen ve ele geçırılen" belgelere göre harekel edıldıgının saptandığı kavdedıldı A^ıklamada söz konusu belgeler de sayıldı 80 GOREVLİ CEZAL^NDIRILDI Sıkıyonetımın ılan edıldığı 26 ara lık 1978'den bu vana ışkence ve ko tu muamelede bulunma suçlanndan dolavı toplam 80 guvenlık görevhsi nın çeşıtlı cezalara ^arptırıldığı kay dedılen açıklamada, daha sonra ozet le şövle denıldı Genelkurmayhn açıklaması AÇIKLAMADAN Mamak Ceza ve Tutukevi'nde 22 şubat 1984'te başlatılan açlık grevı zaman zaman gıda alan 290 tutuklu tarafından devam ettiriliyor. Bu tutuklulardan 46'sı hastaneye kaldırıldı. Dıyarbakır Cezaevi'nde ıkısı açlık grevi, ikısi kendılerini asarak ıntihar, ikisi de hastalıktan 6 olum olayı meydana geldı. lık grevı sonunda olum 2'sı ışkence ve kotu muamele sonucu olum, 7'sı ıse adlı soruşlurması devam eden olum olarak belırlenmıştır DIV\RBAK1R CEZVEVİ NDE In^eleme he>elınm bıılgulanna göre son bırkaç av ıçınde Dıvarbakır Askerı Ceza ve Tutukevı'ndekı olum olavlan ıçın şu bılgı venldı "Butun ınsanı ve lıbbı mudahalelere ragmen Cemal Aral ve Orhan Keskın adındakı tutuklulann açlık grevı, Vlmaz Demır ıle Remzı Av"Butun bu gerçeklere ragmen du ce tutuklulara vemeklenmn her ogun turk'un kendılennı asarak ıntıhar. Isrumu bır kere de lum avnnlılan ıle muntazaman venldığı, ancak bu vemet Karakın ın pankreas kanserı, vcrınde gonıp ıncelemek ve hakıka meklerın venmedıgı, greve devam Necmeltın Buvukkava'nın da beyın tı kamuovunun gozlen onune sermek edenlerın, saglık dunımlannın daba kanaması sonucu olduklen ve butun ıcın Genelkurmav Başkanlıgı'ndan vakından takıbı ıçın avnlan avn koolum olavlanna Asken Savcıtıklarca uç general. S subav ıle Adalet ve Sag guşlarda vatınldıgı, greve devamınel konuldugu anlaMİmışlır" lık Bakanlıklan >elkılılennden olu caher gun saglık kontrollannın vapılAskerı teza \e luiuke\lenn şan 9 kışılık bır hevel teşkıl edılerek dıgı, durumu cıddı gozukenienn ha>dekı tutuklulann tumunun asken dı özellıkle şıkâvetlere hedef olan Mkı taneve sevkedıldıgı, burada durum<ıplın usullerıvle asken vasalara ta >onetım asken ve cezaevlennde 1929 larının kendılenne anlatılarak tedabı olduklannın belırtıldığı avıklama mart 1984 tanhlen arasında ıdan bır vılennın vapılması gerektıgının belırda şovle denıldı ınceleme vaptınlmıştır lıldığı, ancak tum ısrarlara ragmen " Buna gore de, askerı ceza ve tubazı tutuklulann tedavı kabul elmeBu ıncelemede, MarksıstLenınıst tukev lenndekı sıvıl tutuklulara, şu verek serum dahıl her turlu übbı muıdeoloji)e baglı bır kısm tutuklunun veva bu sebeple asken dısıplın ve olodahalevı reddellıklerı, halla bu hu sıstematık bır şekılde ceza ve tutukev ntevı zedelevecek herhangı bır mulen kurallanna avkın davranışlarda susu yazılı olarak belgeledıklerı, bu samahada bulıınulmasının ve tavız bulunduklanmn belırlendıgı, bu lur davranışlardanvazgeçmelen ıcın ken venlmesının bahıs konusu olmayacaolumsuz davranışlann onlenmesı ve dı aıle vakınlannın labıplerın, psı gı aşıkârdır Bununla bırlıkte kesın cezaevı dısıplınının saglanması ıçın kologlann, dın atlamlannın ve ct/a olarak ıfade edılebılır kı, her ınsaf ve alınan onlemler sırasında personel ıle evı gorevlılennm her turlu fırsalı kul ızan sahıbı vatandaşlanmızuı da taklutuklular arasında bazı surtusmele lanarak nasıbat ve telkınde bulun dır edecegı gıbı, askerı ceza ve tutunn mevdana geldıgı, bu sırada ıkı ta duklan ıfade edılmekledır ' kevlennde nadır bırevsel olavlar dırafın da muessır fiıle maruz kaldık MAMAk CE2\E\ 1\DE şında sıstematık ve kastı bır kotu mulannın belırlendıgı, ancak bu olavlaıa Açıklamada, "Mamak \sken Ce amele ve ışkence bahıs konusu sebebı>e( verenler kım olursa olsun za ve Tutukevi'nde 22 subat 1984'te degıldır haklarmda adlı ışlem yapılmıştır" başlatılan açlık grev ının zaman zaAvnı mılletın çocuklan olan bu tuman gıda alan 290 tutuklu laralın Açıklamada daha sonra he>etın tuklulann vaıiıgı, oncelıkle Turk dan devam ettınldıgı, bunların. adaietının ve Turk Sılahlı Kuvvetlevaptığı ıncelemeye gore alınan sonut 46'sının hastaneve kaldınldıgı ' rı nın kontrol ve hımavesı altındadır lara değınılı>or "Bulun bu ev lemlen onlemek uze belırtıldı Gerçek durum Turk kamuo;unun OLUM OLAYLAR1 re alınan vasal tedbırlen ışkence ve bılgısıne sunulurken asken ceza ve ınsanlık dışı muamele olarak nıtelenEldekı resmı ve adlı kavıiiara go tutukevlenndekı tutuklulann. adaledıren bazı tutuklulann açlık grevı re 26 aralık 1978'den bugune kadar lın tecelltsını sukunet ıçınde beklemegosterısıne gınştıklen, bu evlemlerı, a»kerı ceza \e tutukev len ne gırmıs lerının bunların akraba ve aılelerıaralannda gnıplara bolunerek nobet bulunan 63 092 tutukludan 5''unun nın de kastı propagandalara kanarak leşe bır şekılde surdurduklerı, bov olduğu belırtılerek, olum nedenlen ıdarevı suçlama >enne, tutuklu çolece açlık grevı olavının devamlı ola şovle sıralandı cuklannı ve vakınlannı dogru vola rak kamuovunda canlı lululmava ça"14'u kendısını asmj. vakma, bı sevkedıcı gavret ve (elkınlerde bulunlışıldığı, bır kısmının ıse aralıksz ola leklennı kesme gıbı muhtelıf şekıller malannın mevcut problemı hallede rak greve devam eltıgı, açlık grevı sı de ıntıhar, 23'u çeşıtlı hastahklar so cek lek çıkar>ol olduğu tum ılgılılerasında ceza ve tutukevlen ıdarelenn nucu tedavıve ragmen olum, 7'sı aç re venıden hatıriatılır." 1900lerin başlarmda ıpekten dokunan kadın çoraplan kadının en değerlı sus unsurlarından bınydı. \aylon kadın çoraplarıysa gunumuz kadınınm vazgeçilmez ihtıyaçlarından bın oldu Kadınların tek dertlerı çabuk kaçan naylon çoraplarapara yetıştırememek ve çabuk deforme olmalan. Batıda bunun çaresı bulunmuş. \aylondan daha dayamkh ı e nerede ıse korse yerıne kullamlabılecek kadar sıkıca bacağı kavrayan ve deforme olmayan, "Lycra" elyafından dokunmuş kadın çoraplan bırazpahalı olmakla bırlıkte kadınların gonlunu kazanmış. Bır Turkfirması da buelyafla dokunan çorabı uretip, ılk kez pıyasaya suruyor. Çorabın dısko gençhğıne yarayacağı kesın. Çunku saatlerce danseden genç bayanlann bacaklarının yorulmasım engelhyor bu "dısko çoraplar" (Fotoğraf FUAT KOZLUKLb) Disko çorap VEFATLAR İÇİN Yurı ıçı >urt dışı cenaze nakledılır Cenaze ılaçlama malzeme. tabuı butun ışlemler hassasıyel ve suratle vapılır ASLI ÖZEL HASTA REFAKAT BÜROSU Hastalarınıza dıplomalı hemşıreler ıle bakılır 150 49 44 Hu\ıyet euzdanımı, şebekemı ve pasomu kaybettım Hukumsuzdur HALtM HÜRRİYET ÇETİN • Nufus euzdanımı kaybettım Geçersızdır ISMAtL ÇAYOĞLU Tel: 147 20 06 140 68 86 Işleımedt aynca 18 ambulans mevtuılur Cenaze ılanlanndan hı/meı bedelı alımnar < ı gunlerınuı pa>laşır gunun htr saatınde emrınızdevız İSI \M CTNAZfc İSLERİ • Marmara Unuers'tcsı kını lık kartımı kavbcı ım Hukum MUU. KML'LA Y AKPINA R