Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER çıkarmaM, hak arama yollanna işlerlik kazandırması ve olağanustu koşulların olumsuz uygulamalarını duzeltmesi gerekir. Toplumun barışçı bir ortamda olağan koşullara kavuşması için bu tur onlemkrin alınması.hak ve özgurluklere işlerlik kazandınlması gerekır. Kısaca, iktidann, rejim konusundaki sorumluluğunu ustlenmesi gerekmektedir. Unutulmaması gereken, özel gırışım özgurluğunun tek başına sermaye kesımı ıçın de yeterlı olrnadığıdır. EKONOMİDEKİ OLUMSUZLAR İktidann ekonomik gelişme anlayışı da, özellikle bu konuda yaratılan olumlu havaya karşın, somut sorunlara somut çözumler getiricı nitelikte değildir. Ekonomik ve toplumsal bunalımın en önemli göstergelerinden birı olan ışsızlık konusunda hükümetın nasıl bır çözum aradığı belirsizdir. Resmi açıklamalara göre, ulkede çahşmak ısteyen her beş kışıden bırı işsızdır. Işsizler ordusu içinde, başta lise mezunlan olmak üzere, diplomalılann oranı çok yuksektir. Ancak iktidann, örneğın bu yıl içinde kaç lise mezununa ış bulacağı konusunda bır açıklaması yoktur Geleneksel olarak izlenen sanayileşme politıkalan unutulmuş; sanayileşmeden tumüyle vazgeçılmiştir. Ekonomı pohtikasının öbıir alanlannda neler yapılacağını, IMF ve Dünya Bankası saptamaktadır. Ekonomi politikasının oluşturulmasını bu kuruluslara bırakan hukümet, başta temel mal ve hizmetler olmak üzere, her konuda yaptığı fıyat artışlanyla ilginç bir yol izlemektedir. Enflasyonu durdurmanın yolu daha yuksek oranlı enflasyon olarak görulmektedir. Bir başka yönden yapılan zamlann nedenlerini kamuoyuna açıklama gereği bile duyulmamaktadır. örneğin şekerin kilosuna vapılan 30 TL. fıyat artışından sağlanacak yaklaşık 35 milyar TL'nın nasıl kullanılacağını açıklama yoluna gidilmemektedir. Bunun gıbi, temel tüketim mallarına yapılan zamlann doğrudan ve dolaylı etkilenni, seçimle gelen bir hükümetin, kamuoyuna açıklama gereği duymaması herhalde bizim demokrasimıze özgudür. Getirilen köklü duzenlemelerle, kamu bürokrasisinin etkin çalışması değıl, allak bullak edilmesı, ya da etkinlığini yitirmesı söz konusudur. Bu durumda, bir taraftan kamu kurumlarının sağlıklı karar uretmesi, öte yandan da, kamu denetim mekanizmalarının etkınliği sınırlandırılmakta; neredeyse ortadan kaldırılmaktadır. Oysa etkin çalışan bir kamu burokrasisi, toplumsal ve ekonomik gelişmenin aynlmaz bır parçasıdır. İktidann, gerek rejim, gerekse ekonomik gelişme sorunlanna yaklaşımında, özellikle, bir hafife »Ima, bir umursamazlık söz konusudur. Gerçek sorunlan yok sayma, ya da onlardan dudak ucuyla söz etme, iktidann belirleyici niteliğidir. Muhalefetın ığdiş edıldiği, toplumsal kurumsallaşmanın ve denetim mekanızmalannın yokluğunda, iktidann sorumluluğu daha da artmaktadır. Ancak bu süreçte asıl görev, basın başta olmak üzere, kamuoyu oluşturan çevrelere düşmektedir. Yapılması gereken, iktidann her yaptığına, oduncunun hık deyicisi gibi alkış tutmak defil, yaptıklannın kamuoyu önunde tartışılmasını gerçek sorunlara sahip çıkmasını ve hükümet etmesini sağlamak olmalıdır. Sormnlulıık tktidann, gerek rejim, gerekse ekonomik gelişme sorunlanna yaklaşımında, özellikle bir "hafife alma" bir umursamazlık söz konusudur. PENCERE 24 NİSAN 1984 İlhan Selçuk, yıllık iznının bir bölümünü kullandığmdan, yazılarına bir süre ara verecektir. Prof. Dr. YAKUP KEPENEK Yerel seçimlerin sonuçlan lizerine yorura ve değerlendirmeler sürüyor. Bu yorum ve değerlendirmelerin bıiyük bir bölumu, iktidar partısinin kunılu düzene karşı çıktığı, bürokrasıyi ufalayacağı, devlete karşı ferdi savunduğu ve piyasayı yabancı mallarla doldurarak bolluk yaratacağı izleninuni verdiği için seçimlerden başanyla çıktığını vurguluyor. Oysa bu alkış tufanı içinde yapılması gereken, ıktıdann gerçek sorunlara ve sorumluluğuna sahip çıkmasını sağlamaktır. TEK PARTÎ DÖNEMİ BENZERİ İKTtDAR Üikede son yülarda görulen sıyasal gelişmelerin ve bılimkurgusal duzenlemelerin aynntılı incelemesi gelecek yıllarda yapılacaktır. Bu nokta bir yana, güncel sorunlann yorumlanmasında siyasal oluşumun niteliğjni belirlemek gerekiyor. Yerel seçımler sonrasında Buyıik Millet Meclisi'nde muhalafetin oy tabanı yok olmuş; muhalefet, denetım görevini yapamayacak kadar zayıflatılmıştır. Aynı biçimde, başta yönetimın yargısal denetımi olraak uzere, iktidann demokratik denetimı süreçlerı askıya alınmış ya da ışlemez olduğundan, tekparti benzeri bir siyasal iktidar oluşmuştur. Demokrasiden yana olanlara düşen, bu durumda, iktidann kullanım biçimıni izlemek ve temel sorunlara çözüm getinnesini sağlamak olmalıdır. tktidar sorumluluğu, öncelikle, başlıca sorunlara sahip çıkmayı ve bunlara çözüm getirmeyı gerektinr. Ek olarak da iktidar gucunün, uzun dönemde demokratik hak ve özgıirlukleri kısıtlayıcı yönde kullanımının engellenmesi gerekır. Demokratik denetım mekanizmalannm sırurlı oluşu, bu noktalan, güncel ve önemlı kılmaktadır. tKİ ÖBEKTE TOPLANAN SORUNLAR Iktıdann gündeminde bulunması gereken temel sorunlan iki gruba ayırma olanağı bulunmaktadır. Birincisı, olağan demokratik ortama nasıi ve ne zamaD geçileceği; ikincisi de ekonomik ve toplumsal gelişmenın nasıl sağlanacağıdır. Iktıdann, demokratik ortama nasıl geçileceği, temel hak ve özgürlüklerin işlerliği, kısaca rejim konusundakı polıtıkasının boyutlan, en azından şimdiye dek yapılan apklamalardan çıkanlamaz. Bu önemli sorun, bir bakırna, başkalanna bırakıbnıştır: hükümet ıçın bu tur bır sorun yoktur. Devletin karşısında bireyi savunduğu önenıle vurgulanan bir anlayıştan, öncelikle, ınsan haklannın korunmasını dne AMAC. INONU VAKFI 24 Eytul 1984 den rtıbaren 100 doğum yılı kutl*nac*k obn buyiik dmtet adamı lnnal İnbnCnun bütün hayıtınca Bmfn « f d ı j ı TiHkiY«'nm nnat aianında ge«$m«ın« yardımcı olmak amacıyla » ı yıMa bır deg*m«lı olarak çagd» r w m *• h*yk«l yanşmalan yafMİacaktır. 1984 yılındakı yarçma r » ı m dalmda olacaktır 1984 yıh RESIM YARIŞMASI KATILMA KOSULLARI Sanatçılar »on fcı yıl ıçınd* maydana gatırdikları yaprtlanaan en u fcı, an çok uç tanasayla yarspnaya katılabıhrtar. Ancak bu yaprtlar daiıa onee baaka bır ysfıjmaya varılma) olmamalıdır. A Yanamaya •erılank yapıtlarYa$ıbova. akrılık vaya dayanıklı harhangı bır maiztmryl» tual «eya uygun herhangı bır zamın uzerına yapıtms olmaiıdfr. Yapıtların buyuk kanarı 100 emjdan küçuk oknamalı. 200 cm yı asmamalıdır Yapıtlar sargıtonrmya hazır durumda ve gerakryona oarcevalflfimif olarak teslım edıtmelıdır 15 Ekım 1984 tarii.ne kadar asagıdakı adras» kat bır ozgaçmçlart ile bıHıkte teslım etmelfdfrter, INONU V A K F I Pemba Kojk Sıtesı 8 2 Blok, Daıre 1 Şehrt Erıan Cad. ÇankayaAnkara B HESAPLAŞMA BURHAIS ARPAD OKURLARDAN Üsküdar Thnusbağı Muratağa Sokağı'nın sağında cezaevinin bahçesine prefabrik büyük bir inşaal yapümaktadır. Aynca bu inşaata bağlı olarak ikinci bir bina daha başlaulmıştır. Bu inşaatm bir bolümunün yatakhane, diğer bölümünün ise hamam ve tuvaletlere mahsus olduğunu öğrenmLş bulunuyoruz. Bu inşaatların tam karşısında sıra apartmanlar ve bunlarda oturan binlerce aile buhınmaktadır. Inşaatla aramızda çok yakın bir mesafe vardır. tnşaat biliminde butün mahalle halkı rahatsız olacak tır. tlgililerin bu inşaata nasıl olup da izin verdikleri doğrusu anlaşılamamiftır. Zaten mahalle içinde cezaevi bulunması bile sakıncalıyken, cezaevi koruyucusu erlere, apartmanlara yakın barakalar yaptirüması bizleri son derece üzmüstür. Bu barakalann başka bir yere nakli için sayın gazetenizin ilgüilerin dikkatini çekmesini, mahalle sakinleri adına saygılanmla dilerim. Şükran Şerdil Üsküdar Tunusbağı Muratağa Sokağı Çelikars Apt. Yantmaya katılmak nteyen sanatçılar yaprtlarını an g*f Öz ve Atasözü: "Özü sözü bir adam" der. Güvenilir ve tutarlı kişiyi anlatmak tçin. özellikle 1950'den günümüze Turkıye'nın polrtika olayian ve kimi politikacılann davrantşı bu atasozunü sık sık düşünduruyor Saytn Turgut Özal, Anavatan Partısı Genel Başkanı olarak seçıme girerken pek çok şeye söz verdı. vferdiğı sözlen tutup tutmadığtnı, ya da tutamadığını tartışacak değılim Fakat bürokrasi konusunda verdiği kesın ve açık sözü unutmuş goründüğünü duraksamadan soyieyebttirim. Sayın özal, parti genel başkanı olarak bu konuda kesın konuşmuştu: "Yurttaşı bürokrasi canavanndan kurtaracağım." Böytestne apaçık bir sözun şu, ya da bu yana çekilmesi olanak dışı. Parti genel başkanı olarak verdiği sözü Başbakan olarak nasıl da unuttuğunu, uygulamalardan dört örnekle iteri süreceğim: \fergi iadesi, emlak vergisi tasarısı, üç kopyalı reçete, emekJi aytıklan ödenme uygulanması /Aylardır büyük gürültülerle duyurulan vergi iadesi daha Hk uygulamalarda balon gıbı sönüverdi. Nısan içinde bankalann servis dummunu görmek yeterdi, vergi iadesi baJonunun gerçek yanım kavramak içtn. Mekanizma, ana çizgtleriyie şoyte: Bettrii mallann kasa fişlenni saklayıp bunu faturayia değiştireceksiniz. Bunlan her ay bıriktırecek ve emekliysenız aytık aldığınız bankaya, çaltşmaktaysanız 19 yerinıze, bir formülere ekleyıp, vereceksınız. Banka, ya da ısyerinız, Sosyal Sıgortalar, ya da Emekii Sandığı günun bınnde bunlan onaylayıp gerı göndenrse, banka, özel hesabınıza yazacak, sız de alacaksınız. Ya da ayiık ihbarlı hesap'ta faızden ek gelir sağlayacaksınız! Kaç para mı? Bildıreceğinız belgelı faturalann tutan, ayiığınızm yüzde onunu geçmemek koşuluyla. Söz gelişi ayitğınız 25.000 liraysa vergi adenız 2500 TL. •\fergi iadesi' kuyruklannın sokaklara tastığı banka şubeierinden birinde, yaşlı bir bayan yüksek sesle söylenıyordu: "Bizım apartmanda bütun bayanlar çıldtrmış galıba! Durmamacasına kâğıt biriktınyodari' dıye. tfeşJı bayan böyie söylenıyordu ve bOrokrasıyt kakjıracağına söz vermiş otan Anavatan Partisi Genel Başkanı Özal, dar geliriılerde yüzde on arbş uygulayacağına, dolarnbaçlı bürokrasi uygulamalanyia yurttaşı canından bezdiriyordu. Emlak vergisi ıçın yenı tasan da bir başka ömek En son geçen yıl bütün taşınmazlar yenıden değerlendinldi Malıye Bakarv lığı'nın saptad»ğı arsa değerlen ve Bayındırlık Bakanlığı'nın yapı giderterj ölçüsüne uyarak, bir çesıt 'Beyan' usuluydü Yurttaş degertendiriyordu taşınmazını Eski degeri bir mılyon göstenlmış bır konut böviece on mılyona yükseltilmış oluyordu. Yenı tasan, yurttaşın 'Beyan' değerlendırmesıne guvenmiyor. Yurttasa güveneceğini bağıra bağıra açıklamış Genel Başkan ve Başbakan Sayın Özal'ı yalancı çıkanrcasına. Tasan yasalaşınca kurulacak vergitendirme heyetlen semt semt, sokak sokak dolaşarak taşınmazı yeniden değertendirecek. Sayın Özal taşınmaz sahibı yurttaş«n beyanına guvenmiyor ve bürokrat yurriaşın 'Tahrir" değerlendirmesini güvenilir buluyor! Neden bu aynm? Oysa, paranın düşmesinden yurttaşı sorumlu tutan bir yönetim, daha kolay bir yol bulabılirdi Para değennde görülen düşme oranında taşınmazın değennı yükselterek. Üç ayda btr banka kapılannda yağmur, ya da güneş altında saatlerce beldeşen emeklilere uygulanacak yenı buluş da yurttaştan yana değıl Yurttaş eskıden üç ayda bır ışkenceye katlanırdı, ama doksan gunlük para bır tahtada sayılırdı. Şımdiyse, her emeklıye bır banka hesabı açtınlacak ve üç ayiıklar toptan değH, aydan aya ödenecek. Böylece Emekli Sandığı, ya da Sosyal Sigortalar Kurumu ikincı ve uçüncu aylığı 30 ve 60 gün daha geç elden çıkarmış olacak. Emekli yurttaş sırtından faiz gelin sağlanarak! Partak bır maliyeci buluşu! En son ömek de, receteler konusunda. Gazetelerde okuduklanmdan aniadığıma göre, receteler üç nüsha yazılacak ve üç ayn renk olacak. Bir kopya eczanede kalacak, bır kopyası hekimde, bir kopyası da Sağlık Bakartlığı'nda Bakanlık bilgisayarlarta eczanelenn uyuştuaıcu ılaç satışını denetieyebılecek! Teknik yaptsı dökülen ve bürokrasi mekanızması karmaştk bır ülkede bu uygulamadan ofumlu sonuç bekteyenlere ne demeli? Dıyecek çok şey vaıi Bir atasözüyie başlamtştım. Bir başka özlü sözte bitıriyorum: "Âyınesi ıştir kişının lâfa bakılmaz." Mahalle içindeki cezaevi ve usulsüz yapılan hamamı Bir memurdan yakınma yapan minibüsler, traflk kontrollerinin azaldığı saat 21.00'den sonra tam bir rezalet. Işte buna bir ömek: 16 nisanı 17 nisana bağlayan aksam saat 21.15'te BeyazıtBeşyuzevler seferini yapan 34 FC 006 plakalı minibüs, muavin kullanarak, araçta oturanlann 2 misli ayakta yolcu alarak sefer yaptığına tanık oldum. Balık istifl gibi sıkıştırılan yolcular arasında, toplum geleneklerine ters düşecek şekilde kadın ve kız yolcular goğus göğüse, arka arkaya yolculuk yaptırıldı. Kadmlann ve diğer yolculann, bu denli fazla yolcu almantn traflk açısindan sakıncah ve yasak olduğu yolundaki ikazlan ise şofor tarafmdan suskunluk, 1718 yaşlanndaki muavinin ise küstah ve terbiyesizce yamtlan ile karşılık buldu. Istanbul traflk yetkililerinden rica ediyoruz, sert ve etkin önlemlerle bu kendini bilmez minibusçüler, traflk kaidelerine uymaya zorlanarak minibüs rezaleti ortan kaldınlmalıdır. AYNI ARAÇTA YOLCULUK YAPAS BÎR YOLCU Müdurü ödemiyor. 3 yıl aynı derecede çalışmam şartmış. Ben aynı derecede 3 değil, 13 yü çalıştım. Yaptığım müracaatlardan olumlu bir yanıt alamadım. Turkiye nin diğer başmudurluklerinde tzmir hariç benim durumum gibi olanlann durumlan düzeltilmiş. Aynı Başmudürluğun doner sermayeden maaş alan aynı durumda olanlann bekletilmeksizin odemeleri yapılmış. Acaba yasalar, yönetmelikler ve Saytştay kararlan Türkiye'nin her tarafında geçerli değil mi? Neden tzmir Orman Bolge Başmüdürluk Saymanı uygulamaz? tzmir Orman Başmüdıirlüğtinden Bır Memur Diyarbakır Belediye Başkanlığt 'na açık mektııp Büindiği gibi kentimizde yaşayan insanlann tek eğlem'p dinlendikleri yerler sinemalardır. Son asnn buluşlan içinde olan sinemanm, tiyatronun ve yazjnsal türlerin başaramadığı şeylert başardığı bir gerçektir. Amacına uygun kullanıtdığı takdirde, halk eğitimi açısmdan önemi tartışılmayacak biçimde kabul edümiştir. Fakat şehrimizde smema Minibüs Traflk kontrolleri endişesiyle sabah ve akşarn 20.00'ye kadar norrnal yolcu ile sefer rezaleti tzmir Orman Bölge Başmudürlüğu 'nde 24 yıldır çauşmaktayım. 13 seneden beri 9. derecede ve 4 yıldır da 9. kademede çahşmaktayım. 6 ay once 7. dereceden bir kadro verildi. Fakat Sayman salonlan amacına uygun olarak kuüamlmamakta, halk sağuğım gizli gizU kemirmektedir. Şöyle ki: Her seansta yüzlerce insanın gittiği bu salonlarda sigara içilmekte, salonlar solunum yapümayacak biçimde sigara dumanıyla dolmaktadır. Salonlarda kabuklu yemif vb. yenildiğinden ve temizlik denetimi yapümadığından pislik ve rutubet had safhadadır. Bu arada, yeşil alan ve çay bahçesi sınırlı otan şehrimizde, belediyenin işletmekte olduğu traflk bahçesinin bitişiğindeki çay bahçesine bekârlann girmesi yasaklanmıştır. Hatta çağımız insanınm utanç duyması gereken bir tabela bu bahçenin girişine asılmıştır. "BEKÂRLAR GtREMEZ" Batıhlasma yolunda önemli adımlar atmış, genç Türkiye'nin her çağdaş kafah insanınm bundan utanç duyduğunu samyorum. Çağdaş uygarhğı benimsemiş hangi ulkede acaba bekârlık suçtur? Bekârlar belirli yerlere giremez? 25 marttan önceki yönetime bu sorunlan yazı ile ttettiğim halde hiçbir olumlu adım atümadı. Yeni yönetimin bu konulara eğileceğini umarken, genç kafalan düşünmeye çağirınm. CEMtL TUFAN DtCLE ÜNtVERStTESl DtYARBAKlR ÖDULLER : Bırıncıye Ikıncıye Uçuncuye 750 000 TL. 500 000 TL. 250 000 TL Jurınm ıe«ae«9i yaprtlar. 15 gun sure ile tergılenecektır Odul kazanan yaprtlar INONU V A K F I ' m n malı olacaktır SEÇICILERKURULU Prof Adnan Çoker Prof Turan Erol Prof. Sabrı Berkel Prof Dr Gunsel Renda Ressam Coskun Gurkan (KOMET) ? £ jMMlii|et| KIVANÇLA SUNAR ÜLKEMİZİN ÜLUSIARARASI UNE SAHİP EN BÜYÜK ÇİZERf ABDÜLCANBAZ KÜLÜYATI Turhan Sclçuk'un kaleminden sürüyor YENI BIR H1ZMET 27 Nisan'dan ıtibaren haftanın 5 «zünü KOLN e 3 3Ü11Ü HAMBURG a aktarmasız tarifeli sefer yalnız TÜRK HAVA YOLIARI ile Türk Hava Yolları, Almanya'da Frankfurt, Münih ve Berlin tarifeli hatlarına ilaveten, 27 NİSAN 1984, Cuma gününden itibaren KÖLN ve HAMBURG'a da aktarmasız tarifeli seferlere başlıyor. Şimdiye kadar Çarter seferleri olarak yapılan KÖLN ve HAMBURG hatlarında Almanya'da çalışan vatandaşlarımızın yanı sıra diğer yolcularımız ile yük taşımaları aşağıdaki programa göre yapılacaktır. İstanbulKölnİstanbul AnkaraKölnAnkara IstanbulHamburglstanbul AnkaraHamburgAnkara Pazartesi, Çarşamba, Cuma, Cumartesi. Perşembe, Cumartesi. Perşembe, Cuma, Cumartesi. Cuma. B U T U N G A Z E T E B A V I L E R I M Z D t HFR M T V l^OLIRA Milliyet Yayın A.Ş. Prof. Kâztm tsmail Gürkan No: 10 Cağaloğbı Istanbul Tel: 528 42 67 hil yayın'd an SİNEMASEVERLERE (Emre Kongar'ın onsozuyle) SANAT KİTABEVİ veÜMİTYAŞAR SANAT CALERİSİ işbirliğiyle 24 28 Nisan 1984 SİNEMA vc ÇAĞIMIZ1 ÂTİLL DORSAY • Atatürk ve Slnema • Slnema ve Slyaset • Slnema ve Savas . Slnema ve Cinsellik . slnema ye Oln . gnema ve Faslzm • Sinema ve Yenilrkcılık • Stnema ve Tarih llCltTCISI • Sanatçının yurtiçi ve yurdışmda vayımlanmış tüm yapıtlan ve elyazısıyla sanatından örnekler sergisi • Fotoğraflarla, belgelerle yaşamından kesıtler • Kazandığı öduller hakkındakı yazılardan kupurler • Hafta boyunca her gün saat 14 30 17 00 arası imza saatleriyie Kitabevı Calerı armağanı ımzalı fotoğrafları • Okurlanyla söyleşıler ıstikiâl Caddesı Paşabaftçe vanı, Terkos Çıkmazı, Yapıkur Han Kat 1 Telefon 144 96 33 sinema dizisinin ilk kitabı hilyaym YABANCI DİL BİLENLER'e Cıddı hır kuruluı>un CağaloSlu'ndakı merke/ınde valı^lırılmak ıı/cre. Ingılı/.c hransı^a. Almanca \e l u h a i K d dıllerındcn bırıııı ı\ı bılen ve o/cllıkle ga/cte>.ılık yuksek okuİunu ve askcrlığını bıtırmı^ gcn»,leı aranıyor KıekİJİerın kısa bır üzgeçmı^len ile bırer loıoğrallarını, Kıanbul, Posıa kıılıısu 950 adresme gondermelerı rıca olunur NOT Ba^^u^ula^ gı/lı ııııulac.ıkur JAZZ KULÜP BODRUM N Ü K H E T RUACAN Orkestra METİN ÇOTAL ve Grubu Rez: 149 11 99 Kulak Burun Boğaz Mütehassısı 500 lıraMt oosö pulu yada poita hwates gondennu (5 ve dahı çok sıpanşienie %25 uygulanır) PJt. 7 U NCÎ LÜTFEN NOT EDİNtZ! TELEFON DEĞtŞİKLİĞt Türk dilinin uyak (kafıye) sözlüğü nevzat erkmen TURK HAVA YOLLARI TURKISH AJRLINES Rezervasyon sabf burolanma »» IATA AcBrtetmUmz ile temas edHmesinı Saym Yotculanrntzt duyururuı Op. Dr. EKREM GENÇ'iri 17 38 55 olan telefon numarası 25 38 55 olarak defişmiştir. Yüksel Cad. Karanfil Sok. 12/12 ANKARA