Katalog

Cumhuriyet Yeni Başkan,Çağlayan: Sahibi: Cumhuriyet Malbaacılık ve Gazetecilik Turk Anonim Şirke'.i adına Nadir Nadi, # Genel Yayın Muduru: Hasan Cemal, Müessese Müdürü: Kmine Lşaklıgil, Yazı Işlerı Mudurü: Oka> Gönensin, # Yazı Işleri Mudur Yardımcısı: Ahmel Korulsan. Haber Merkezi Müdurü: Yalçın Ba>er, Sayfa Duzenı Yonetmeni: Ali Acar. TAKVlM 24 Nisan 1984 Imsak: 4.30 Güneş: 6.06 Temsikiler: ANKAR.A: Yalçın Dogan, İZMİR: Hikmel Çelinkava, ADANA: Burolar # Ankara: Konur Sokak No: 244 Yenişehir, Tel; 189851253257 Mehmeı Mercan.0 Servis Şe/lerı: Istanbul Haberleri: Reha Öz, Dış Ha tdare: 183335, • İzmir: Halit Ziya Bulvarı No: 65 3. Tel: 254709131230 berler: Ergun Balcı, Ekonomi: Osman Ulagay. Kultur: Avdın Emeç, Maga 0 Adana: Ataturk Caddesi, T.H.K. Işhanı Kat: 2/13, Tel: 1455019731 zin: Yalçın Peksen, Spor Danışmanı: Abdulkadir Yucelman.Duzeltme: • Basan ve Yayan: Cumhuriyel Matbaaalık ve Gazetecilik T.A.Ş. Turk Refjk Durbas, Araşıırma: $ahin Alpa>. IsSendika: Şukran Kelenci. Ocağı Cad. 39. 41. Cağaoğlu, Ist PK: 246İst. Tel: 5209703 Telex: 22246 Ikindi: 16.54 Akşam: 19.59 Yatsı: 21.28 Öğle: 13.07 5 DOLARA UZAY YOLCULUĞU Bankeriik faciası yüzünden öienlerin sayısı bini aştı ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) Bankerzede ust komitesinde muhalefet grubu, yönetimi ele geçirdi. İki yıldır ust komite başkanlığını surduren emekli Kurmay Albay Necati Özdemir'in yerine emekli Albay Kâmil Çağlayan başkan oldu. DYP'ye girdigi için üst komite başkanlığından ayrıldığını söyleyen eski başkan Özdemir, emekli Albay kâmil Çağlayan'm. daha önce kendi yönetimlerinin. donemin başbakanı Bıilend Ulusu ile iyi ilişki kurdu diye muhalefet yaptığını belirterek, "Şimdi kendisi Turgut Özal ve Kaya Erdem'le ivi iiişki kuruyor" dedi. İddiaları kabul etmeyen Çağlayan ise. bankerlik olayı ile ilgili olarak hazırladıkları ayrıntılı bir dosyayı yetkililere ilettiklerini, sıkı ve disiplinli biçimde çalıştıklarını söyledi. Bankerzede üst komite başkanı olarak ilk demecini veren Çağlayan, bankerzedelerin küskün ve perişan halde olduğunu, bankerlik faciası yüzünden yaşamını yitiren bankerzedelerin sayısının bini aştığmı. çok sayıda bankerzedenin ise hem yokluktan, hem de duydukları acıdan ağır hasta veya ruh sağlığını yitirmiş durumda olduğunu kaydetti. Başbakanın, Cumhuriyet'te çıkan haberler üzerine, tasfiye kurulu çalışmalarını "bir faria. gereken yapılacaktır" sözünün, umutlarını arttırdığını belirten Kâmil Çağlayan şöyle devam etti: "Zaten 3 yıl önce bir gecim derdi ve tasarnıf umuduyla yatırdığımız paralar yiizde 90 değer kaybederek, bugun ne hale gelmiştir? Hemen çözülmezse bu değer sıfıra inecektir. Bankerlerin ve bankere borcu olan sanayici, müteahhit ve ticari kuruluşlann ise bizlerden topladıklan 55 milyar için devlet ciddi önlem alır, gerçekten bu felakeli kesip atmak isterse, toplayacagı para 550 milyarı bile bulur." Çağlayan, kimsenin 1 temmuz bankacılığı sonucu yaratılan bankerlere kaptırdıkları paralann peşini bırakmalarını beklememesi gerektiğini de söyleyerek, "Sonuna kadar davamızı sürdiireceğiz" dedi. ÖZDEMİR: BEN DE VARIM Eski Başkan emekli Kurmay Albay Necati Özdemir, DYP'ye girmesinin nedeni olarak, "Bana, bize gelin katılın çözelim dediler. Anca nedense bir daha ağızlarına bankerlik olayını almadılar. Korktular, ne kendileri bir şey soyledi, ne de bana söylettiler. DYP'ye girdim diye başkanlıktan avrılmışlım. Şimdi DYP'den istifa ettim. Birçok bankerzede telefon edip, hep beraber devam edelim diyor. Kararlıyım, haklı davamm sürdüreceğim. Yakın siirede bankerzedeleri tekrar toplamaya kararlıyım" dedi. Özdemir, bankerlik olayının, tasfîyesine karar verilen 352 banker ve onlardan alacaklı 150 bin kişi ile sınırlı olmadığını, bini aşkın banker ve 1 milyonu aşkın alacaklı bulunduğunu söyledi. Işyeri yetkisî alan 8 sendika, toplusözleşme hazırlığına başlıyor İŞYERİ YETKİSİ ALAN SENDİKALAR Toprak Sulş Sendikası, Türkiye Maden İşçileri Sendikası, Dok Gemiİş Sendikası, Zonguldak Genel Maden İşçileri Sendikası, Türk Harplş Sendikası, Çimseİş Sendikası, Basisen ve Bank SiSen IŞIK KANSU ANKARA Çalışma ve Sosyal üuvenlik Bakanlığı işkollannda yetki alan ve örgutlu bulunduklan çeşitli ışyerlerinde ve işleımelerde yüzde 51'lık işyeri barajını aşan 8 sendikaya işyeri yetkisi verdi. iş sözleşmesi için hazırlıklarına başlayabilecekler. Yasaya göre sendikalar, yetki belgesini aldıkları tarihten itibaren 15 gun içinde karşı tarafı toplu görüşmeye çağıracaklar. Bu süre içinde çağn yapılmazsa, yetki belgesinın hükmü kaimayacak. Çağrının karşı tarafa bildirilmesi tarihinden itibaren 6 işgunu içinde taraflar toplu görüşmenin yer, gun ve saatini aralarında antasarak belirleyecekler. Bu arada Çalışma ve Sosyal Guvenlik Bakanlığı'na işyeri yetkisi için başvurmuş ve yetki belgesi bekleyen sendika sayısı çok kabarık. Barajı aşmış ve işyeri yetkisi için başvurma hakkı doğmuş sendikalann yüzlerce işyeri için yüzbinin üstünde işçiyi kapsayacak biçimde yaptıkları işyeri yetki başvurularına, bakanlıktan yasal 6 gunluk süre içinde yanıt verilemiyor. işkolu barajının belirlenmesinde olduğu gibi Bakanlığın tek tek işyerlerinde yetkili sendikanın belirlenmesine ilişkin çalışmalanrun da güvenilir ve gerçeği yansıtır olmaktan uzak kaldığı yolundaki kaygılar ağır basıyor. İşçi kökenli milletvekilleri ANAP, HP ve MDP'nin işçi kökenli milletvekilleri, bugün bir araya gelerek işçileri ilgilendiren yasalarda yapılacak değişiklikleri görilşecekler. Mılletvekiüeri daha önce TürkIş yöneticileriyle yaptıklan toplantılarda, Turktş'in konuya ilişkin önerilerinı almışlardı tŞTE StMÜLA TÖR 40 kişi kapasiteli bu aygıtın astronot koltuğuna oturduğunuz anda, teknolojinin son gettşmeleri size eğlenceli bir uzay uçuşu sunuyor. Tammda asgari ücret için komîsyon toplanıyor İşSendika Servisi Tanm işkolunda çalışanlar için asgari ücret in brüt 20 bin liraya yaklaşan sayıda belirlenmesi bekleniyor. Tanm işkolunda çalışanların asgari ücretini belirlemek iizere çalışan komisyon, bugün yeniden toplanacak. Bu arada, Türklş'in asgari ücret belirlenirken çahşanla birlikte ailesinin de göz önünde tutulması, tanm çalışanlannm asgari ücretlerinin sanayi çalışanlanndan ayrılmaması gibi önerilerinin kesin bir biçimde reddedildiği öğrenildi. Tanm işkolunda çahşanlann asgari ücretini belirlemek üzere çalışmalarını sürdüren komisyon, bugün yapılacak toplantısında besin içi ve besin dışı harcamaların tanm bölgelerine göre maliyetlerinin hesabını yapacak ve ona göre asgari ucret belirlenmesi yoluna gidilecek. Ancak tanm çalışanlannm asgari ücretindeki artış oranırun, sanayi çalışanlannm asgari ücret artışı oranı üstüne pek çıkması beklenmiyor. Bu nedenle halen brüt 13.200 lira olan tarım çalışanlan asgari ücretinin brüt 20 bin liranın altında bir rakamda belirlenmesi bekleniyor. Bu arada, tanm çalısanları asgari ücreti belirlenirken, bu ücretten yararlanacakların sayısı hakkında komisyona sağlıklı bir bilginin verilemediği beliniliyor. Uzayda uçmak için artık astronot olmak gerekmiyor OSMAN CİDDİ LONDRA Eğer evrende bir uzay aracı ile gezmek istiyorsanız, astronot olmak için zorunlu özel eğitimlerden geçmenize gerek kalmadı. Beş Kanada Doları verdiğiniz anda "Simiilatör"e biniyorsunuz ve kendinizi evrenin derinliklerinde buluyorsunuz. Simülatör 40 oturma yeri ve bir ekranı olan bir tür sinema salonu. Ama belirli hareketleri eksenler üzerinde yapabilen bir sinema salonu. Biletinizi alıp koltuğa bağlandığınız anda astronottan hiçbir farkınız kalmıyor. Flight dergisinde yer alan Crawley kaynaklı habere göre, Kanada'nın Toronto kentinde iki şirket Maple lteractive Enternaintmant ve Helix lnvestmans birleştiler. Bu firmalar National Tovver pazarlama şirketi ile anlaşarak simülatörü gerçekleştirmeye karar verdiler Pazarlama şirketinin yöneticisi Michael Wixon simülatörü tanıtırken, "Sonuç olarak bizim görevimiz bir tür Ulüzyonizmdir" diyor Simülatör isimli kapsül, evrenin bir bölumünu gezdirebilir hale getiren bir tür eğlence merkezi. İzleyicilerine de uçucu, astronot demek daha doğru oluyor. Simülatörde iri bir ekran var. Ama ekranda bir uzay filmi seyretmiyorsunuz, yörungede olduğunuzu görüyor, aynı anda tıpkı bir uzay gemisindeki gibi. bedeninizde ağırlık artışı, ağırlık kaybı gibi değişimleri de duyuyorsunuz. Beş dolar verdikten sonra 15 dakika ucuyorsunuz. Ama kısa gibi sanılan bu sürede güneş sistemini geziyorsunuz. Simülatör, altı eksen üzerinde hareket eden bir uzay kapsülü. Uçuşun bütün duygularını bu eksenlerdeki hareketler veriyor. dan geçiyorsunuz. Simülatörde Aynı anda simulatorün bir paryaşayacağınız ilginç hislerden biçası olarak çalışan "Rediffii&irisi de yörungeye yerleştiğiniz o n " devreye giriyor. Bir TV topanda yerçekiminin etkisinden layıcısı ve yayıcısı olan "Redifkurtulduğunuzu bedeninizde hisfusion" isimli aygıtla uzay uçusetmeniz. şunu aynen yaşıyorsunuz. RedifGüneş sisteminin uyduları fusion'un ekranı duz. Yani penarasına girdiğinizde de güneş uycere izlenimi veriyor ve uzayda ' dularının değişen çekimlerini ki görüntüleri sanki pencereden kendi güçleri oranında bedeniizlemiş hissine kapılıyorsunuz. nizde duyabiliyorsunuz. Hollyvvood yapımcılarından biKanada'da sonbaharda hizrisi de simulator için bir film mete girmesi beklenen simülayaptı. Bu film rediffüsion yayıtörlerin 1989 yılında dünyanın nı ile birlikte ekrana adapte olubelli başlı 23 büyiik kentinde hizyor. Böylece uçuşunuz esnasmmet vermesinin beklendiği belirda bir yapay uydunun da yanıntiliyor. Çalışma ve Sosyal Guvenlik Bakanlığı'nın bugune değin işyeri yetkisi verdiği sendikalar ve ışyerlerı şöyle: Bakanhk 10 nisanda yüzde 10'luk işkolu barajı gerekmeyen tarım işkolunda örgütlü Topraksu Iş Sendikası'na Topraksu Genel Mudürlüğü için işyeri yetkisi verdi. Türkiye Maden İşçileri Sendikası 11 nisanda 30 işçinin çalıştığı Comag Continental, 95 isçinin çabştıgı Ogerman Madencılik Şirketi, 387 işçinın çahştığı Rasih lhsan Madencilik Şirketi ve 65 kişinin çalıştığı Krom Demir Madencilik işyerlerinden işyeri yetkisi verdi. Dokgemilş Sendikası, aralannda Kıyı Gemi İnşaat ile Degaj Tersanesi'nin bulunduğu 6 işyerinde yetki aldı. Türkiye Maden İşçileri Sendikası ile birlesecek olan Zonguldak Merkezli Genel Maden İşçileri Sendikası, MTA Genel Müdürluğü'nde 12 nisan tarihi itibanyla işletme yetkisi aldı. MTA Genel Müdürluğü'nde 2 bin, bolge işletmelerinde ise 3 bin dolaylarında işçi çalışıyor. MTA'da toplu ış sözleşme süreleri geçtiğimiz ocak ayı başında bitmişti. TürkHarplş Sendikası'na bakanhk 13 nisanda toplam 4 bin 500 işçinin çalıştığı Tuslog ve Holmsand Narver işyerleri ile 200 işçinin çalıştığı orduevleri işyerleri için yetki verdi. Bu işyerlerinde toplu sözleşmelerin süresi 1 nisan 1984'te tamamlanmıştı. Çimsetş Sendikası, 500 işçinin çalıştığı Serel Seramik, 400 işçinin çalıştığı Eskişehir Eston Beton Direk Fabrikası ile toplam iki bin işçinin çalıştığı çeşitli tuğla fabrikalannda işyeri yetkisini 16 nisanda aldı. İşyerlerindeki sözleşme süreleri 1 ocak 1984'e kadardı. Banka işkolunda örgütlü Basisen, Türkiye lş Bankası, Şekerbank, Türkiye Imar Bankası, Anadolu Sigorta, Ankara Sigorta, Başak Sigorta, Holantse Bank, Türkiye Bankalar Birliği işyerinde yetki aldı. 17 nisan tarihi itibanyla yetki alınan bu işyerlerinde toplam 25 bin işçi çalışıyor. B.Bank SiSen, Akbank ve Oğretmenler Bankası için ilk yetki alan sendikalar arasında. Hafta içinde sözleşme masasına oturacak. tasarı atağı ALPASLAN IŞIKLI Türklş yönetimi, son günlerde, çalışma mevzuatını ilgilendiren bazı konularda, " t a s a n atagı' olarak nitelendirilen bir caba içine girmiş görünmektedir. İşçi ve sendika hareketinin karşı karşıya bulunduğu sorunlann çözümü amacıyla, parlamentodaki işçi kökenli milletvekilleriyle bir araya gelinmesi, anlaşılıyor ki başvurulan sendikal eylemin özünü oluşturmaktadır. Daha önce Danışma Meclisi'nin bazı üyelerine ziyafet verilmesi biçiminde geliştirilmiş bulunan eylem türünün bugün varmış olduğu sonuçlar ortadadır. Temenni edilir ki, şimdi varılacak sonuç farkh olsun. Ancak, bugünlerde yüriitülen çabalann yönteminin yanı sıra içeriği de fevkalade dikkat çekicidir. Basına, özellikle Cumhuriyet'e yansıyan haberlere göre, Türklş yönetiminin istekleri arasında yer alan bazı unsurlar, bazı bakımlardan şaşırtıcı bulunabilir. Söz konusu bu unsurların kısaca incelenmesinde yarar vardır. Türklş yönetiminin istekleri sıralanırken, işverenlerin gerçek ve hileli iflaslan yüzünden tehlikeye düsen işçi ücreti ve kıdem tazminatı gibi alacakların güvence altına alınması ilk sırada yer almaktadır. Bilindiği gibi, 1931 tarihli Icra ve İflas Kanunu'nun 206. maddesi iflas halinde, işçi ücretlerini birinci sırada "riiçbanlı" alacak olarak zikretmiştir. Ancak bu öncelik, işyerinde hizmetci olarak çalışanlann ücretleri bakımından son bir >ıl, diğer çahşanlann ücretleri bakımından son altı ay ile sınırlanmıştır. Aynı yasa, benzer bir önceliği, hacizhalinde de 140'ıncımaddesinde tanımıştır. Aynca, lş Kanunu'nun29'uncu maddesi,işverene karşı yürütülecek haciz işlemlerinin, son üç aylık dönem içinde ücret alacaklanm karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra kalan kısım üzerinde hüküm ifade etmesini öngörmektedir. Basına yansıyan haberlerden dolayh olarak tahmin edilebilir ki Türklş yönetiminin isteği, yalnızca belli süre içindeki işçi ücretlerine değil, kıdem tazminatı dahil tüm işçi alacaklanna öncelik tanınmasına yöneliktir. Türkîş'in Yasal prosedür Toplu lş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası uyarınca, işyeri yetkililerine 6 gun içinde itiraz edilebileceğinden. altı gun içinde itiraz edilmeyen işyerleri için yetkili sendikalar toplu Günümüzde demokratik toplumlarda faaliyet gösteren sendikalar, "bırakınız yapsınlarcı" ekonomik politikalar yerine, istihdama ve iş güvencesine gereken önemi veren ekonomi politikalarının gerçekçilik kazanması yönünde güçlerini seferber edebilmektedirler. Kuşkusuz, Türklş yönetiminin bu isteğinin belli bir sosyal kaygıyı yansıtan onemli bir yönü bulunmaktadır. Uygulanan ekonomi politikası çerçevesinde, iflasların kazandığı tehdidin boyutları Türklş'in bu konudaki çabasında da yansımaktadır. Ne var ki, iflaslar karşısında geleneksel bireysel riukuka ilişkin bazı kanun maddeleri üzerinde oynayarak sağlanacak önlemlerin yeterli güvenceyi oluşturması beklenmemelidir. Geçmişte işçi ücretlerine tanınmış bulunan belli bir süreyle sınırlı önceliğin bile tam olarak işletilememiş olması, hileli iflas yolunda giderek ihtisaslaşacak olanların, işçi alacaklanndan kurtulmanın "yasal" yollannı bulmakta yetersiz kalmayacaklan olasıhğmı ciddiyetle düşündürmelidir. Dolayısıyla, tutulacak yol, geleneksel hukukun artık yetersizliğini koruyuculuğunun yanı sıra çağdaş toplu iş hukukunun tanıdığı vasıtalardan yararlanmayı da içermelidir. Bunun içindir ki, günümüzde demokratik toplumlarda faaliyet gösteren sendikalar, aynı zamanda iflaslara karşı geçerli bir güvence teşkil etmesi bakımından, "bırakınız yapsınlarcı" ekonomik politikalar yerine, istihdama ve iş güvencesine gereken önemi veren ekonomi politikaJarının gerçekçilik kazanması yolunda güçlerini seferber edebilmektedirler. Türkİş yönetiminin bir isteği de, SSK bünyesinde bir "Kıdem Tazminatı F o n u " oluşturulmasıdır. Kıdem tazminatının çeşitli işlevlcri arasında en önemlisi, lş Kanunu'nun keyfi işten çıkarmaya elverişli hükümleri karşısında işvereni caydırıcı bir nitelik taşımasıdır. Kıdem tazminatının işveren yerine SSK tarafından ödenmesi halinde. bu caydırıcıhk unsuru geniş ölcüde ortadan kalkacaktır. Dolayısıyla işverenlerin SSK'ya olan borçlarının çok önemli meblağlara ulaşmış bulunduğu da düşünülecek olursa keyfi işten çıkarmaların tazminatının SSK tarafından asli hizmetlerini iyice aksatmak pahasına karşılanması durumu belirecektir. Bu nedenledir ki, şimdi Türkİş yönetimi tarafından savunulan Kıdem Tazminatı Fonu, 1965 sonrası dönemde işverenler tarafından sürekli olarak gündeme getirilmiş ve Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'nun XV. Genel Kurulu'nda başta gelen bir talep olarak ele alınmıştır. Aynı genel kurulda, sayın Şevket Yılmaz'ın CheckOff hariç tüm işveren isteklerine "evet" dedıği anımsanacak olursa, bugun ortaya çıkan tabloya belki şasmamak gerekir. BİR İNGİLİZ MİLLETVEKİLİ "AVRUPA'DA TÜRKÎYFNİN Ö1\EMİ"Nİ ANLAT1YOR: Avrupa Konseyl, Türkiye'yi fazla eleştiriyor BÜŞRA ERSANLI LONDRA Avrupa Konseyı, Avrupa Parlamentosu, Ortak Pazar... Bu kuruluşların Turkıye hakkında ne duşunduklerı özellikle son birkaç yılda çok geniş ilgi konusu oldu. "Türkiye'nin demokrashe gecişi" esas odak noktası haline geldi. Ve nihayet son kasım seçimlerinden sonra "geçli mi, geçiyor mu. geçecek mi" tartışmalan daha da yoğuniaştı. Çeşitli A\rupa ulkelen partilennin, son altı ayda ortaya konan siyasi manzara karşısında eleştirileri yer yer azaldıysa da pek durmadı. Türkiye'nin demokrasiye bağlılığını sorgulayanların, kuşkuyla karşılayanların yanı sıra tek tük de olsa Türkiye'nin onemini belirtenler çıkıyor. Bunlardan bir tanesi Türkiyedeki demokrasınin durumuyla birlikte Avrupa açısından Turkiye'nin savunma çerçevesindeki onemini de vurguluyor.' Bruce George İşyi Partili İngiliz Parlamentosu uyelerinden Bruce George Türkiye üzerine makaleler yazıyor ve daha büyük çapta araştırmalara girişmiş. Parlamentoda Savunma Komitesinin II uyesinden biri olan Bruce George ayrıca İşçi Partili... Seçim bolgesi Birmingham yakınlarında Walsall South. "Türk halkına kendisini pek yakın hisseltiğini" soyleyen George ile Pariamemo bınasındakı odasında görüştuk. Binaya girmeden önce sağımıza duşen parlamento meydanında dalgalanan 1015 bayraktan bıri Türk bayrağı. Gorkemli parlamento binasının bir içinde bir dısında yeniden içinde 1015 dakika yurüdükten sonra Bruce George'un odasına vardık. Kâğıtlarla, kıtaplarla dolu, dağınıklık içinde ilginç bir duzen kuranlardan... Çevresınden birkaç araştırmacı genç hiç eksik olma>an güleryuzlü veenerjik bir mületvekili... Bruce George üç kez Turkıye'yi /ıyaret etmiş, hep savunma konusu>la ilgılı. Birincisınde İşçi Partisı'nın savunma uzmanlarını da içeren bir özel tur, ikincisi NATO'nun duzenlediği yıllık bir tur, uçuncüsü ise ingiliz Parlamentosu Savunma Komıtesi tarafından duzenlenen NATO A vam Kamarası 'nın en hareketli anlarından biri. Guney kanadını inceleme gezısi... Soruyoruz: Yogun bir çalışma icindesiniz, bu calışmalar Parlamento'nun Savunma Komitesi >olu\la nasıl biretkinlik kazanıyor? GEORGE Savunma Komitesi'nin ingiliz Parlamentosu'nda 700 \ıllık bir geçmişi var 17. yuzyılda içsavaş doneminde siratejı ve savaş bütçesi boyle bir komite tarafından hazırlanmış. Ondan sonraları gittikçe onemini yitiren Savunma Komitesi 1970 vılında ilk modern halini aldı ve 1979'da parlamentodaki 14 komileden bin oldu. Komııeler genelde yasamanın yuruıme gucu karjısında yıtırdiği gucu dengelemeye çalı>ıvorİar. Aslında Komıte'nın bir yeıkisı yok. Esa<> amacı iyi danışmanlık yapmak. Gerekli bilgileri temır. eırnek, gozlemlerı yapmak ve parlamenıoya raporlar ha/ırlamuk ve labiı ba/ı sıyasa onerılerinde bulunmak. Savunma Bakanlığı'nın bir yardımcısı gibidir. Şimdiki durumda II komite uyesınin yedısi Muhafazakâr ve uçu İiçi Partili. Turkiye'ye japlıgınız ge/ilerde ne gibi konular üzerinde dordunuz? GEORGE Aslında bu aeziler NATO'nun Guney Kanadını inceleme ve oğrenme gezılerıvdı. NATO'nun Guney kanadı'na verilen onernle ılgıli... tskiden Türkiye'yı, Turk sıyası ve a'ıkerı tarihıni hiç bilmiyordum. Şimdi de pek iyi bıldigim soyleneme/ ama oğrtrndiğim kadanvla bu ülkenin ıvı ania>ılanıanıı oldıığunu kavradım Furkiye konu^unda A rupa'da bir genel bilgı boşluğu var. Turkıye'yi eleştirenler de, her Turk hukümetini sorgulamadan deslekleyenler de. pek bılgi sahibi değil kanımca... Bu boşluğu, bu bilgisızliği gezilerim sırasında t'ark ettim.. Turkıye. ceşilli kullurler arasında bir bağ olu^turuyor. Bu hakımdan çcşıtlilık gosıeren dış polıiikasını akılcı buluyorum. Ticaret ve siyaset alanlarında hem Ortadoğu'ya hem de Avrupa'ya açık olması gerekıyor, bu çok doğal. Bcnce Turkive'nin kendisini lamanıen Avrupa'va adanıaması da sağlıkh. Bu durum da Avrupa'da pek anlayişla karşılanmı Ortadoğu'nun durumu Avrupa güvenliği açısından son derece önemli. ABD Ortadoğu'daki diplomatik yenilgisiyle çok itibar kaybetti. Avrupa bu durumdan yararlanmasım bilmeli, yani akılcı bir aracılık yapmalı. /işareti herhalde 1520 yıl içerısinde gerçekle>tırir... Atrupa'nın ABD'den bagımsız bir savunma polilikası olmalı mı si/ce? Örntgin Orladogu sorunu açısından... GEORGE Orıadoğu'nun durumu Avrapa güvenliği açısından son derece onemli. ABD Ortadoğu'daki diplomatik venılgişıvle çok ;tibar kaybetli. Avrupa bu durumdan yararlanmasını bilmeli, yanı akılcı bir aracılık yapmalı. Çunfcu ABD Ortadoğu opera^vonıı ıhlımalıni hesaba kaıarak hızla nuklccr t"u/e vcrlejnrme isınc ızınsii Avrupalılard.tn bu yönde deviek beklivor. Henı Avrupa hesabına tuv'ler hem de Ortadoğu hesdbına gucler ABD için pahalıya nıal oluyor. Aslında onlar da. Avrupa'nın kendi başının ı'an.'Nİııc bakmasını isıivorlar. Kissinger huıuı açıkca ıfade ı'lli zatetı "\>rııpa NAIO'da daha bu>uk sorumluluk vuklenmeli" dedi. Avrupa bu bo>luktan kesinlikle yararlanmalı... Sirin gödemlerinize gore Av rupa si>asi çevrelerinde Tiırkiye ne şekilde değerlendiriliyor? Avrupa siyasi çevrelerinde Türkiye GEORGE Bence dort avrı şekılde... Birincisi, bilmezlik yani koyu bir cehalet var Türkiye konusunda. Bu çevreler Türkiye konusundan tamamen uzak. Ikinci tutum, daha çok muhafazakâr sağ parti ve hukumetlerde gorulen, Turkiye"de her ne türlu hukumet olursa olsun körükortıne desteklemek, ama tek ilgi alanları savunma bunların... Üçüncusü Avrupa'dakı aşın sol akımlar, bunlar da ancak devrimci sol bir hukumet Türkiye'de işbaşına gelirse memnun olabilirler. Başka turlu bir ilgi göstermiyor, sürekli eleştıriyorlar. Sonuncusu liberal Avrupa parıileri ve çevreleri, Turkiye'den çok üst duzeyde bir demokrasi bekliyorlar. Guvenlik ve savunma konusundaki onemini kavramıyorlar... Peki, >a siz, siz de herhalde beşinci kategoriyi oluşturuyorsunuz? GEORGE Ben doğuştan orta voicuvum! Turkiye'deki son seçimleri nasıl değerlendiriyorsunuz? GEOR(iE Aslında durumu pek iyi bilmiyorum. İşçi Panisi'nin resmi goruşu Türkiye'de demokrasiye geçi>ın pek de tatmin edıci olmadığı \olunda. Ben, partimden bu konuda ayrılıyorum. Türkiye, bir geçiş doneminde. anlayışlı ve sabırlı olmak gerek. Bu arada Avrupa ulkelen ile Turkive aramdaki ekonomık ve polıtık ilıskiler kuvvetlendirilmeli. Atrupa ulkelen ile Türkiye arasındaki iliskilerin pek de olumlu gelişmemesinde Türkiye'nin durumu nedir? GEORGE Türkiye mesajını dısanva vollamıvor >a da eıkili bir bıçımde volluııııyor ya da yeıerli değıl... Gent dc kendi politik gelısmelcri".i son yıllarda bıraz olsun kabul ıııeyı başardı. en a/ından boyle :~.: aba içinde. \\tıca labiı kı, Turkıye eğer Avrııp.ılı bir ulke olmak ıstiyorsa Avrupa lıukumellerinın benımsediklerı loilerı benımsemeli. Çunku demokratik yonetim volunu ve Avrupa yolunu Türkiye kendısi seçli. "Sendikal haklara sınırlama getirilenülke yalnız Türkiye değildir. Bunlara katlanılmalıdır" diyen AsyaAmerika Hür Çalışma Enstitüsü Direktörü'nün tavsiyeleri dışına çıkılacağına dair bir işaret pek görülebilmiş değildir. Türklş yöneticilerinin bir diğer isteği de, işçUerin tüm yönetim kurullarında yönetime katılmasıdır. İşçinin yönetime katılmaması ile Türkİş'in yönetime katılması arasındaki " n ü a n s " çok iyi bilineceği için, bu isteğin özellikle başarı şansı taşıdığı tahmin edilebilir. Unutmamak gerekir ki Türkİş halen YHK'da temsil edilmektedir. Ayrıca, 12 Eylül sonrasında sayın Şide aracıltğıyla en üst düzeyde yönetime katılmıştır. Türkİş yönetimi, aynca, sendika ve toplu sözleşme.yasalarında değişiklik istemektedir. Belki en çok bu istek şaşırtıcı bulunabilir. Çunkü bu yasalar, henüz çok kısa bir sure önceTürklş Genel Başkanf nın deyişiyle '•pırlanta" gibi bir başbakanın doneminde kabul edilmiş değil midir? Ancak, her ne kadar bu konudaki değişiklik isteklerinin içeriği tam olarak basına yansımış değilse de herhalde AsyaAmerika Hür Çalışma Enstitüsü direktorünun ravsiyeleri dışına çıkılacağına dair bir işaret pek eorülebilmiş değildir. Hatırlanacağı üzere sayın direktör Türkîş bünyesinde yaptığı bir konuşmada, "Sendikal haklara sınırlama getirilen iilke yalnız Türkiye değildir." Bunlara katlanılmalıdır" buyurmuşlardır. "Türkiye f)rtadoğu*cla Denge Sağlayabilir''* Ortadoğu sorunu mullaka 'ngillere'vi de yakından ilgilendirdigine gorc Kralicenin t rdun'e japtığı son /iyarcli hakkındaki çesilli > > <rumları nasıl değeriendiriyorsunu/? GEORfiE Bence bu /ivarel esas olarak siyasi bir aıılanı laşımıyor. Kral Huseyın'in 18 >ıl önceki daveti... İngiltere Kraliçesi'nin siyasi bir lutum gosterdiği soylenemez. Tam Kralive Ürdun'e Kİtliği sırada İnt(iltere'\e gelen İsrail yelkililırı ThaUher'i İsrail'e çagırdılar vc Kraliceyi de datel ederekleri soylendi. GEORGE Evet, Kralice de bu