Katalog

0 NİSAN 1984 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURİYET/5 Taziye" ya da estetik dengeyi yakalamada ortaya çıkan zorluk TAZİYE I Yazan: Muratıcrn Mungan / Yöneten: V.Karadağ / Çevre düzeni: jüniz Baykam / Müzik: \urdanGündüz Turan / Oynayanlar: Meral Niron, Jale Karadağ, Altan ErkekU, Fusun Oruç, Altan Gördüm, Cezmi Baskın, Yaşar Akın, Ali Giil, Teoman özer, Ali Meriç, Ali Erkazan, Besra Alaca, Şebnem Gürsoy, Sibel Baskın, Jülide Kural, Serap Eyüboğlu, Çoşkun Ülgen, Levent Ülgen, Ayhan Önen, öktem Özses, Mehmet Akay, Adnan Erbaş, Oktay Dal, özlem Ataman, Nurgül Karaağa, Yahya Tokdil, Mesut Çelik, Volkan Keskinoğlu / AST, Ankara. GENÇ OYUN YAZAR1 Genç yazar Murathan Mungan, "Taziye" de özgün bir konu yakalamış. Ölümii betimleyen bir halk tiyatrosu turünden yola çıkıp, Güneydoğu Anadolu yöresinde, "ağalık düzeni" içinde yer alan bir "sevda ve ölüm" öyküsü anlatıyor. lamada zorluklarla karşılaştığı görülüyor. Oyunun dörtte üçunü kapsayan ön oyun ve birinci bölümde, iç içe geriye dönüşlerden oluşan soyut, simgesel bir anlatım kullanılmışken, oyunun son dörtte birlik bölümünde (ikinci bölüm) somut bir sahne anlatımma geçilmiş. İki bölümu ayıran kısa ara oyun da bir başka anlatımı içerdiğinden, perde arası yapılmaksvzın sergilenen oyunun bitmesine yakın çeşitli anlatım değişiklikleri çıkıyor ortaya. Bu bir kurgulama sorunudur ve sanınm kolayca çozümlenebilir. i6 Duyduk Gördük Marlboro var, HB var ama... Ali Efendi, bir okulda odacı. Midesini kavuran ağrüardan şikâyetle Sosyal Sigortalar Kurumu'na başvurmuş. Uzun kuyruklarda beklemiş, sonunda karşısına çıkmayı başardıği doktor üç metre uzpktan telapatiyöntemiyle olacak teşhisini koymuş: Apandisit. Onündeki kâğıda "acele cerrahi mudahale"notunu düşüp Ali Efendı'yi Okmeydanı Hastanesi'ne havale etmiş. Ali Efendi'nin bu şıpınişi teşhisi pek gözü tutmamış nedense. Çalıştığı okuldan da önayak olmuşlar, sonunda bir üniversite hastanesinde bıçak altına yatmış ama, apandisitini aldırmak için değil, ülser ameliyatt olmak için. da 150 kişi var) bir sağlık kunıluna girmiş. Sisantaşı Hastanesi'ne havale etmisler. Orada gerekli uıman bulunmadığı için Okmeydanı 'na gönderilmiş. tstirahatin uzaması uygun görüldüğünden, yine sağlık kuruluna çıkması gerekmiş. Fiş almış, strası iki gün sonra gelip, ikinci kez kimsenin ameliyattyla ilgilenmediği kurula girmiş, ağzmı açmadan daha önceden hazırlanmıs olan uzatma raporu kendisine takdim kdınmıs. Biz kendisini son görduğümüzde, Aydın Bey nekahat dönemini geçirmiş, ydlardır böyle günler için tıkır tıkır parasuu kesen Sosyal Sigortalar'dan istirahat süresinin ödeneğini alabilmek üzere Okmeydanı Hastanesi'nin Abdi İpekçi caddesindeki muhasebe bürosu ve Zincirlikuyu servisleri arasında bir türlü "bulunamayan" dosyasının pesine düşmüştü. Bütün bu işleyiştt mantık var ntı, diye sormayın. Marlboro var, HB var, tngiliz dişftrçalan var ya artık, yeter iste. Hepsi birden olmuyor. Özenli ve bilinçli bir çalışma "Tariye" yapımı, AST'm tüm gücünü "Galfle'nin Yaşamı" üstünde yoğunlaştırdığı bir döneme rastlamış. Oyunun dekorunun "Galile" dekorunun üstüne "tutturulmuş" olması dabunun kanıtı. Yine de özenli ve bilinçli bır calışma gerçekleştirilmiş. N.Karadağ, denemeci ve araştırmacı yonetmenlik yolundaki deneyimini bu oyunda da başanyla değerlendirerek metnin çoğunlukla gerektirdiği "soyut" anlatımı yetkinlikle gerçekleştirmiş. Altan Erkekli, Heja'da kusursuz oyuncu kışı disiplinini ve duyarhlıgını bir kez daha sergiliyor. Füsun Oruç gerek görüntüsü, gerekse sesi, konuşma biçimi ve hareketleriyle, Mungan'ın Fasla'sını başarıyla dile getiriyor. "Taziye"nin kalabalık kadrosu, AST çalışanlannvn en saygın özelliği olan toplu oyunculuk anlayışmı başanyla sürdürüyor. AYŞEGÜL YÜKSEL Taziye eski Iran'da oluşmuş, ölümii betimleyen bir halk tiyatrosu türii; Hazreti Ali'nin oğlu İmam Hiıseyin'in Kerbelâ'da öldüruluşünü dile getiren bu oyunlar, açık ya da kapalı uzamlarda, seyirci halkın da duygusal kaülımıyla oluşur, eski Yunan tiyatrosunda olduğu gibi bir dinsel tören coşkusu içerir. Marathan Mungan bu türün simgesclsoyut anlatım biçimlerinden yoVa çıkarak Güneydoğu Anadolu yöresinde, ağahk düzeni içinde yer alan "sevda ve ölüra" öyküsünü anlatıyor. Oyunu, değişen koşullar içinde var oluş niteliği de değişmiş biı feodal düzen çerçeveler. Tanm üretimine makine girmiştir artık. Yine de ağalar vardır; ağalara kulluk eden bir dolu da vnsan... Ancak salt toprakta çalışmak için değil; başka ağalara karşı güdülen "kan davası"nda "sUahşör" olarak kullanılmak için de... Amaç "töre"yi korumaktır. Geçen zamanın getirdiği, getireceği değişimi engellemek için bilinçle, inançla, inatla yaşatılan, tutucu, yok edici bir güçtür töre; ve caıdı simgesi, yalnızca " ö ç " ve " M n " yaşayan, ağa karısı, ağa anası Kevsa Ana'dır oyunda. Oğlu Bedirhan ise töreyi sürduregelirken, salt " ö ç " adına düğunünden devşirip kaçırdığı, bir başka ağanın kızı Fasla'ya sevdalanan ve töreye en akıl almaz biçimde başkaldırandır... Bu başkaldmya, Bedirhan'a sevdalanmasıyla Fasla da katıhr. Her ikisi de sevdalarıyla, başedemeyecekieri güçlere karşı geldikleri için "trajik" bir konumdadırlar. "Kural dışı" eylemlerini düzenin sotnut koşullarını değiştirmeksizin geçerli kılamayacak olan, ölüme yaz%\\\ iki insan... Kevsa Ana'nın " ö ç " a r a a Heja'dır. Fasla Kadın'm Bedirhan'a doğurduğu, geleceğin ağası Heja: Babasına dost, anasma duşman olması beklenen... Ve Heja, eski duzenin korunması adına, "insan" olmaya karşı " a ğ a " olmayı seçme dunımunda bırakılan kurbandır. Töre ya da "ölttın" kazanır oyunun sonunda. Ancak oyun ötesine ulaşan "sevgi"dir, " ö l ü m " değil. Can çekişmesi ne denli uzun surecek bilmmez, ama töre de ölüme yazgıhdır... Törede çatlamalar başlamıştır. Mungan oyununu, duruluğu ve dingınliği çağrtştıran " a k " , karanlığı ve ölümü çağnştıran "kara", şiddeti ve devinimi çağnştıran " k m l " renklerle orülmuş bir sahne ortamında, zengin, şiirli, vurucu bir tiyatro diliyle dokumuş. Ancak, anlatım açısından estetik dengeyi yaka GALERILER MUSTAFA PILEVNELİ A I İ ÎSMAİL 7UREMEN BERNA TUREMEN HASIM NUR GUREL DUVAR TABAKLAHI / SIHUSTU RES1MLER SERGISI Kiiltttr Servisi 1314 nisan cuma ve cumartesi günleri verilecek olan İstanbul Dcvlet Senfoni OTkestrası konserlerine, Isviçreli klarinetist Thomas Friedli solist olarak katılacak. Friedli, bu konserlerde Moıart'ın "Klarnet Konçertosu"nu seslendirecek. 1946'da dogan "Thomss Friedli, 1971 yıhndan bu yana Bern Senfoni Orkestrası solisti. Müzik öğrenimine Bern'de başlayan, daha sonra Lausanne'da Profesör Kemblinsld'yie öğrenimini sürduren, uzun yıllar da Paris'te J.IJUKtlot ile çalışan sanatçı, 1972 Cenevre UluslararaMongan'ın yarattığı şiirli, gisı Yarışması'nda büyük ödül zemli tiyatro dünyası, Karadag'ın çarpıcı sahne dtızeni, tüm olan Ernesi Ansennet Ödülü'nü almış, Forte dei Marmi'de birinoyunculann emek ve çabası, cilik, Bratislava'da UNESCO ve "Taziye"yi izlenmesi gerekli bir Isviçre Muzik Solistleri Ödülkyapım niteliğine ulaştırıyor. rini kazanmıştır, Aynı zamanda Cenevre Konservatuvan öğretim üyesi olan Friedii Avrupa ve 528 66 29 522 89 97 Amerika'nın bırçok ülkesinde konserler vermiştir. IstanbuVda Isviçreli bir klarnetçi: Thomas Friedli m Aydın Bey de sigortah. EUi beş yaşmda ve ağır bir prostat ameliyatı geçirmiş. Tant yirmi gün süreyle, bir elinde iki aylık kesin istirahat raporu, öbür etinde ameliyatb ytrinden akan sıvının dolduğu torba, üniversile hastanesinin verdiği raporu Sosyal Sigortalar'ca geçerli kılmak üzere kapı kapı dolaşıyor. Önce kimsenin ameliyatü bölgeye bakmadığı (Bakmazlar, çünkti sıra Daha önce de kesiyorlardı Aday, kahvede konuşuyordu. Konuşmasının en hararetli yerinde elektrik kesildi. Aday, elindeki mikrofonu bırakarak devam etti: Görüyorsunuz işte! Sizi aydmlattığımt bildikleri için elektriği kestiler... Hemen biri atıldı: Beyim, bizi aydınlatmanızdan önce de elektriğimizi kesiyorlardı.. ELEMAN ALINACAKTIE Muhasebe ve Sigorta işlerinde çalıştınlacak |bir eleman ahnacaktır. Aranan vasflar : 1 Askerlikle ilişkisi olmamak, 2 İçkici ve bilhassa kumarcı olmamafc. Bürcmuza bizzat müracaatlan gereklr. Cevdet Dalküıç 1(2628) TAM SİGOBTA ACENTELtGt \ Şiir ile jîk ır Boş zamanlannda kötü şiirler yazan büyük ressam Degas, dizeleri sıralamakta çektiği güçlüğü ünlü şair Mallarme'ye anlatıyor, "Oysa ne çok fıkır var kafamda" diye de yakımyordu. Dayanamayan Mallarme şu karştlığt verdt "Ama, Degas, şürflkirlerle değil, sözcuklerle yazılır." Çok içki tüketen yerde.. Bazı iUerimiz, çeşitli özellikleriyle tanınır. Trakya'da, Edirneye bağlı Keşan, "çok içki tüketilen" Uçe ünvanını almıştır. Yöre halkı, "Tekirdağ ureür, Keşan tüketir" tümcesini dilinden eksik etmez. Keşan'da yaymlanan "önder'' gazetesinde çıkan bir ilan da bu tümceyi doğruluyor. "Eleman ahnacaktır" başlıklı bu ilanda şöyle deniüyor: Muhasebe ve sigorta işlerinde çalısttrılacak bir eleman ahnacaktır. Aranan vasıflar: 1 AskerUkle iüşkisi olmamak. 2 İçkici ve bilhassa kumarcı olmamak. Büromuza bizzat müracaatlan gerekir. Tam Sigorta Acenteliği Hile ve file Seçüemediği için uzgün olan aday, seçmenleriyle dertlesiyordu. "Arkadaşlar,"dedi. "Eğer seçime htle karıştırılmasaydı, ben çoktan kazanmtştım.." Kulağı ağır duyanlardan biri hemen atıldı: "Aman beyım.."dedi. "O fıle olmasaydı, bızım takım da çokian şampıyondu.." 1983MSEMÎNER/SEBGl HZ1SİNDEN HAYVANLAR SEMÎNER 11 Nisan,Saat:9.4517.00 Ismail Gülgeç SANAT (,M.ERISI IlEKORASVON SEVİMCE RESİM ONAR1M MERKEZİ Uzmon Hestorotör CEPHE KAPLAMA MALZEMELERÎ VE DI$ DOGRAMALAR 1121 Nisan 1984 yapıendüstri merkezi H&rblyeİSTANBUL 4. SERGÎ "şehir hatları yolcusunun ı sevir defterinden' MEHMET GÜNSÜR resim sergisi "" ^X KÎM KİME DUM DUMA Behiç Ak Poı uk Cimok ve uzmon kodro Maçka Cad 73/1 Teşvikiye İstanbul Tel: 148 22 35 fanak Naile Akıncı Saime Belir Ruzin Gerçin 224 Nısan Galerl Cep SERPİL GÜRLER "PEMBE/EBMEP" Resim Sergisi 9 29 Nisan 1984 Nıspetıye Cad 44/2 EMer Tel 185 19 35 (î.ıljt.1 NJIUI Cıjlensı BURHAN TEMEL Resiın Serfiu 7 Risan 6 Mayts 1984 DORT BOYUT SANAT GALERISI Caö 294,21 Caddebostan Galenmı: pazartesı dısınoa 1 3 1 9 atası acıktır GALERİ LEBRİZ .BEYZA GÖNENSAY Restm Sergisi 630 Nısan 1984 Mım Kemat tüa Cad Haztc ^p No 1U Nıswusı • BTANBUL > '40 22 K BihratMayiön resim sergisi 120 Nisan 1984 URART SANAT GALERİSt Aydın Ayan Resim Sergisi 526 ırisan 1984 en ealeri JALE N. ERZEN Resim Sergisi 30 *l»rt25 Kfcan Kumılu; Cad 191 Kurtuius IST Tel 140 47 83 Semih Balcıoğİu ÖzgAn Baskı Karikatür Sergisi 3 Nısan 1 Mayıs Husrev Gerede Cad 126 Teşvikiye Meydam 141 65 10 11 12 13 EIEJjlLJT sanat gaıensı armo mobilya ve ticaret rtd. şti. TARİHTE BUGÜN Mümtaz Arıkan 10 Nisan "THRESHER7/V SONU.. 'TE BU6OAJ, OEVAMBBİKAN NÜKLBER DEHRESHEZ''OeeİN DAL1$ YAPV6I ATIAS OKYANUSU SULARINPAN 8İR DAHA ÇlKAMAPf. İ96O'7# P£Uİ2e İNDIRİLMİÇOlAH TURESUBR'i/DAHA fLK y/UNPAAl TAUHSİ2UKLER /2L£M/Çrİ. SÜKEKÜ A&2ALAM1Y0B, ONARtUYOlZDU.BtRKAÇ 6ÜN ÖNC£ SON DBNETlMl YAP/L4N rne£SH£g, JOVN HABHVEY YÖfilETlMINOE, TA MLIÇ YAPrı. BİR SÜGe SONRA HAgERLŞŞME H£&lLDl VE 8AZI GURÜLTÜLER /ŞIT7LPf. 8/>r/SZAPL4 YAPILAN AR.AMALARPA, SEMiMiM BtÜNMEYEN glR HEPEULE PARÇALAHPtğt ANLAŞtLDI. KA2AOA 1Z9 PENİZCİ YAŞAUINI Y/r/&A*iŞT/!. BÜLENT ÇETİNOR 12 Suluboya Resim Scrgısı 6 Nısan 2 0 Nısan 1 9 8 4 A.GALİP ONAT Naif Resımler Sergisi 7 21 nısan Rumet Cad Matbaac 0sman6e> Sok ıŞaır Nıjar Sofc. Osmanbey G m i Saidan *ınal 35 ' 2 Ertmt Ao OsmanOey Tel 146 05 47 Vışnezade Yol Sok No 14 TaslıkMackaIST Tel 160 00 03160 12 53 GALERİ GÛZEL İSMET ÜSTEKİN Resim Sergisi 2 17Nısan Beyoğlu IstiKlâı Cad No 36569 (Odakule Karsısr. IST Tel 143 58 73 Maçka Sanat Galerisi KİLE &m GAIIDÖ FİKRET O T Y A M Resim Sergisi • • FILIZ O T Y A M Özgün Dokuma Sergisi 31 «art 20 nisan Gaten pazan gunlen 1319 aras acıKrr ALTAN GÜRMAN Resim Sergisi 13 Mart 14 Nısan Eytam Cai. No. 31 Maçka Tel: 140 80 23 CUMALI SANAT GALERİSİ 50 YIL ONCE Cumhuriyet saat 19,25 te İzmire muvasalat Gasi Hz. dün buyurdular. tzmiri teşrif Menemenden itîbaren bütün civar kasaba ve köyler halkı, buyurdular kadınlar ve ntektep çocuklan İzmir 9 (A.A.) Geceyi Manisada trende geçirmiş olan Reisicumhur Hazretleri bu sabah saat 8,30 da Manisadan hareket buyurdular. Menemenden sonra trenden indiler ve otomobille Foçayı teşrif ettiler. Buradan saat 14.40'ta hazır bulunan vapura binerek Uzun adaya çıktdar. Orada bir muddet meşgul olduktan sonra aynı vapurla güzergahta birikerek yollara çiçekler atmak sureti ile pek coşkun tezahuratta bulundular ve büyük halaskarı pek derin sevinç ve hasret heyecanlan içinde alkısladılar. Izmirdeki istikbal pek muhteşem oldu. Halk aziz misafirlerini karşdamak için motor ve vapurlarla denize açılmışlardı. Rıhtım iskeleden konağa kadar dopdolu idi. 10 Msan 1934 Gazi Hazretleri karaya çıkınca bir alkış tufanı koptu. Her taraftan meserret avazeleri yükseliyor, limandaki bütün vapurlar da düdük çalarak buna iştirak ediyorlardı. Muncilerini aralannda görmek saadeti halkı coşturmuştu.. Şehir baştan basa donanmıştır. Konağın önünde bir halk kutlesi tezahürata devam etmektedir. Reisicumhur Hazretleri bugün de bazı yerlerdeki kıtaatı teftiş etmisler ve kara kıt'alarile teyyareler müştereken yapılan bir tatbikatta bulunmuslardır. 19341984 SfiNRT GRLERtSt MODÜL SANAT GALERtSİ NURİ İYEM Resim Sergisi 2 nısan 21 nisan Istıklal Cad Pasabahce Yanı. Çıkmazı Yapıkur Hanı Kal 1 No 2734 BByoGlulSTANBUL/Tel 144 96 33 İ.Cemal Karaburçak Reshn Sergisi 14 Ntsan 3 Moda Cad. 264 Moda Tel 337 15 31 DESTEK SANAT GALERİSİ ÜNSAL TOKER Resim Sergisi 5 Nısan 21 Nısan 1984 Vahkonağı Cad 45 Nisaması IST Tel 140 35 88 Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Elemanları Sergisi 325 Nisan 1984 Abrt IpeKçı Cad 75 Maçka1460354