Katalog

Cumhuriyef Sahıbı: Cumhuri>el Matbaacılık ve Gazetecilık Turk Anonım Şırkeli adına Nadir Nadi. • Genel Yavın Muduru llasan Cemal, Vtue'sese Muduru: Emine Uşaklıgil.Yazı Işleri Muduru: Oka> Gonensin, • Haber Merkezi Muduru \alçın Ba>er. Savfa Duzenı Yoneımenı: 4li \car. TAKVIM 5 Aralık 1084 lmsak: 5 34 Gııno n Temsılcıler ANKARA: \alçın Dogan, 1ZM1R Hikmel Çetinkaya. ADANA: Mehmel Mercan, • Serııs Şeflerı: Istanbul Haberlen: Reha Oz. Dış Haberler Lrgun Balcı, Ekonomı Osman Llagay, Kullur 4>dın Emeç, Magazin: Yalçın Pekşen, Spor Danışmanı: Abdulkadir Yucelman, Duzeltme Refik Durbaş, Araşlırma' Şahin Alpa>, IşSendıka Şukran Kelenci. 12.00 Buroiar. 9 \nkara: Zıya Gokalp Bulvarı, Inkılap Sokak No: 19/4 Tel: 7 331I414" . • İzmir: Halıl Zıya Bulvarı No: 653, Tel: 254709131230 • Adana: Çakmak Cad No 134 Kat 3, Tel: 1455019731 • Basan ve Yayan: Cumhuriyel Matbaac.lık ve Gazetecilik T. A Ş. Turk Ocağı Cad. 39/41, Cağaloğlu, Isı PK 246lst Tel: 526 10 00 (9 hat) Telev 22246 06 Oğle Ikındi 14.22 Akşam: 16.43 Yatsı: 18.09 Şide'den Kıdem Tazminatı Fonu'na tepki: ISVEÇ TURKI.ERI ŞAHTS ALPAY Işi kanştırmak için memıırlar fona katıldı Türhİş: Devletin memurları emekli ikramiyesini almakta güçlük içinde değiller ki fona dahil edilsin. TISK: Memurların taslağın kapsamına alınmasım, eşitlik ilkesine dayanan olumlu bir görüş olarak değerlendirıyoruz. ANKARA, (A.\KA| Çalışma ve Sosyal Guvenlik BakanIığı'nca hazırlanan Kıdem Tazminatı Fonu yasa taslağı uzerindeki tartışmalar surerken, memurların fona dahil edilmeleri konusunda Turkİş Maliye ve Gümruk Bakanlığı'ndan, TİSK de Çalışma ve Sosyal Guvenlik Bakanlığı'ndan yana çıktı. Turkİş Genel Sekreteri Sadık Şide, ANKA muhabirinin sorularını yanıtlarken, "Derdi belası bize olacak Kıdem Tazminatı Fonu yasa taslağını Türkiye'nin en büyuk işçi konfederasyonu olan Turkİş'ten saklamak bakanlık için ayıptır" dedı. Sadık Şide, kıdem tazminatının işçinın hakkı olduğunu, kıdem tazminatı muessesesinin işçiye ait yarım asırlık bir muessese olduğunu belirterek şöyle devam etti: "Tasarı başından beri yanlışlır. Devletin memurları emekli ikramiyesini almakta güçlük içinde değillerdir ki fona dahil edilsin. Memurun ikramiyesi bir gün bile gecikmeden odenmekledir. İşçinin ise milyarlara varan alacağı vardır. Bu nedenlc alacağı ile ilgili mevzuat düzenlemesine ihtiyacı vardır. İşi kanştırmak için memurlar da fona dahil edildi." Fonun deneıim ve yonetiminde mutlaka işçi temMİcisınin bulunması gerektiğini de kaydeden Şide, "Fon herşeyden önce işçi.ıin parasıdır. Denetim ve yoneliminde bulunmak hakkımızdır. Fonun nasıl nemalandırılacağına, nasıl işletileceğine fon yonetimi karar verir. Kim en çok guvenlik verirse ve en çok kim nemalandırırsa fon ona kullandınlır. Çunkü fonda birikecek para işçinin alınteridir, göznurudur. helal paradır" şeklinde konuştu. Altı yaşın yurisı başarılı oldu TİSK yetkilileri de. ANKA muhabirinin sorusu uzerine, "Taslağın kapsamına memurlann alınmasım. eşitlik ilkesine dayanan önemli ve olumlu bir göruş olarak degerlendirdiklerini" soylediler. Bilindiği gibi, TİSK SEKA'da grev kararı Kıdem Tazminatı Fonu tasarısının tartışıldığı Çalışma Meclisinde de memurların fona dahil edilmelerini savunmuştu. Göruşlerine başvurulan TISK yetkilileri, fonda birikecek meblağın kamu ve ozel sektorun fona odedikleri prim oranında bu sektorlere yatırım ve işletme kredısı sağlamrk amacıyla kullanılması gerektiğini belirttiler. TISK vetkilileri, "Fonda biriken meblağ en yüksek derecede nemalandınlmalı ve hiçbir şekilde risk altına sokulmamalıdır. Bu meblağın vatınm ve işletme kredisi olarak kullanılması imkânları arastınlmalıdır" şeklinde konuştular. Fonun SSK tarafından yonetilmesini isteyen TİSK yetkilileri. Çalışma Meclisine sunduklan goruşlerinde. fonda toplanan meblağın en çok yüzde 60'ının kamu ve ozel kesim için odenen prim oranı esas alınmak suretiyle Devlet Yatırım Bankası, Sınai Kalkınma Bankası ve Emlâk Kredi Bankası'na yatınlmasını önermişlerdi. İlkoğretım Genel Mudiirü, 6 yaş grubu çocukların kentlerdeki sıkışıklık ve başka engeller nedeniyle yüzde 58'ınin başarılı olabildiğini belirtti. Türk göçmenlerin oyları sosyal demokmtiarın TEPKİLER Kıdem Tazminatı Fonu yasa masını "kanunsuz lokavt" olaGrev kararı 10 bin 700 işçiyi kapsıyor. taslağı konusunda sendikalann rak niteledi. Sendikanın bu hakkını 60 gün içinde kullanması ADANA'DA tepkisi süruyor. Zeki Gedik (TekGıda Iş Sengerekiyor. Cumhuriyet'in Adana Güney dikası Genel Başkanı): "Mukteİzmir, Adana, Mersin ve İstanbul'daki çeşitli İlleri Bürosu'nun haberine göre sep hak haline gelmiş kıdem tazçeşitli işyerlerinde özellikle kıişyerlerinde toplam 325 işçinin işine son verildi. minatı hakkını vok etmeye hiçdemli işçi çıkarmalarında artışbir güç, hiçbir makam, hiçbir tşSendika Servjsi Türkişveren ise 4560 liralık bir ücret lar oldu. TürkIş 4. Bölge Temkuruluş yetkili değildir. Kazanılîş'e bağlı Selulozİş Sendikası, artışını kabul etmişti. Sözleşmesjlci Yardımcısı Abdurrahim mış haklardan bir milimetre daSEKA Genel Mudurlüğu'ne nin diğer bütün maddelerinde de Özalp. Giinsa tlaç fabrikasında hi geri gidilemez. Bu konuda yebağlı kâğ3t fabrikalarında çalışan aynı turden farklı yaklaşımlar 5, Güven TeksüTde 17,Paktaş'ta ni bir duzenleme yapılacaksa anüyeieri için gre\ kararı aldı. 8 iş bulunuyor. 35, Paksoy Yağ Fabrikası'nda cak daha ileri hakların sağlanyerinde 10 bin 700 işçiyi kapsaLYUŞMAZLIK 25, Mersin Çimsa çimento fabması ya da en azından muktesep yan grev kararı ile ilgili olarak rikasında 15 kişinin işine son veTurkİş'e bağlı Teksif ile izhakların korunması şarttır." bir açıklama yapan SelülozIş rildiğini. a>Tica Adana'da büyiık mir Tariş İplik Fabrikası işvereSendikası Başkanı Rüstem Kılıç, Hasan Basri Babalı bir tekstil fabrikasında 300 işçini arasında 1453 işçiyi kapsayan göruşmelerin olumlu sonuçlannin çıkarılacağının bildirildiğini (KristalçitserIş Sendikası Genel toplu sözleşme gorüşmelerinde ması için ellerinden gelen çabasöyledi. Başkanı): "Kıdem tazminatı uyuşmazlığa duşuldu. Turkİş ve yı gösterdikierini bildirdi. hakkını tek başına ele almak ve Teksif Başkanı Şevkel Yılmaz. Vlersin'de Dumerler Hububat konuyu teknik bir soruna indirarabulucu aşamasında da anlaşSendika Yönetim Kurulu'nun ve Bakliyaı Fabrikasında da 60 gemek yanıltıcıdır. Sadece bu maya varamazlarsa grev kararı dun aldığı grev kararının uyguişçinin işine son verildi. Fabrika konuyu çozıjmlemeye yönelik lanabilmesi, sıkıyonetim komu alacakiannı bildirdi. yetkilileri finansman sorununa çabalar sonuç vericı görulmetanlığının iznine ve hükümetin çozum getirilmediği takdirde 97 Cumhuriyet'in izmir Ege Bumektedir. Tüm sendikal haklagrev erteleme kararı almaması rosu'nun haberine göre, Orient işçinin daha işine son verilerek rın duzeltilmesi ile birlikte bu sona bağlı bulunuyor. Grev kara giyim sanayii işyerinde toplu fabrikanın kapatılacağını belirtn aJan sendikanın gun bebrlernedi sözleşme görüşmelerine 3 gün run da çozumlenmiş olacaktır." tiler. ği için 60 günlük bir süre içinde kala, 118 işçinin işine son verilİstanbul Şişli Bomonti İplik Zeynel Irmak (Tarımİş Senhakkını kullanması gerekiyor. di. Teksif İzmir Şube Başkanı Fabrikası'nda da sözleşme gödikası Genel Başkanı): "İşçi SEKA uyuşmazlığında sendika, Hüseyin Kara. göruşmelere uç rüşmeleri aşamasında 65 işçi işhaklarını geriye göturucü, işçilesaat ! ; •" o'irak 1601ira istemiş gun kala yapılan toplu işçi çıkar'•• • ten çıkarıldı. re karşı her türlü kapıları kapayıcı girişimlere karşıyız." Mustafa Başoğlu (Sağlıkİş Sendikası Genel Başkanı): "Ülkemizde işsizlik sigortası da yoktur. Kıdem tazminatı işçiye bir nevi iş güvencesi sağlamaktadır. İşçinin en son dayanabileceği kıdem tazminatının ortadan kaldırılmaması ge'ekir." Nazım Tur (Dok Gemiİş Sendikası Genel Başkanı): "Mevcut haklara halel getirmeyecek biçimde yapılan bir duzenleme, çalışma yaşamındakı birtakım sıkıntıları giderir. Her şeyden once Batıda orneklerini gorduğumuz işsizlik sigortası ve iş güvencesi uygulamaları ulkemiz şart"l ' M iT"~~~Tîlifr"lt larına adapte edilerek yeni yasal düzenlemeler zorunludur. Yasa daha iyiyi, daha guzeli getirme7 Ifdtiirifi nlr§lc£>t Kudmlara seçme ve seçilmehakkı verilişinin 50. vılı bugün tö4 nuuiltU JJİUrtri kutlanacak. TBMMözelgündemde toplamrken. Cum lidir. Kazanılmış haklara zarar ren[erıe verecek bir yasanın çıkması onhuriyet'in kuruluşundan bu yana, alanlarında ilk kadın olan 77kişiye plaket verilecek. Basbakan Turgut Özal'ın eşi Semra Özal, dün Devlet Konukevi'nde yerli ve yabancı kadınlar için düzenlediği koklenmeli, hiç değilse mevcut duteylli defileye kaîılamadı. Turk Hukukçu Kadınlar Derneği ve istanbul Barosu da yıldönumu nedeniyrumun korunması için her turlu çaba le bir toplantı duzenlerken, 50. yılnedeniyle bastırılan hatıra paralar da bugun satı$a çıkarüacak. Kut gosterilmelidir." Hl 7 lama Komitesi Başkanı ASAPmilletvekili Turkân Arıkan, dün düzenlediği basın toplantısında kutlaAntbirlik eski ma faaliyetleri konusunda bilgi verirken gorülüyor. (a.a.) Genel Mi'ulürü: istanbul Eczacı Odası'nda "naylon fatura" olayı Oda Denetleme Kurulu 'nun yaptığı inceleme sonrasında naylon olduğu İzmir Konak Vergi Dairesi tarafından da onaylanan 485 bin liralık "naylon" faturaya karşın, Sağlık Bakanlığı müfettişlerinin hazırladıklart bir başka rapordu "işlemi gerektirecek bir husus yok" denildi. İstanbul Haber Servisi istanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu'nun çalışmaları ile ilgili olarak yapılan mali denetim sonucunda yarım milyon lira tutarında bir "naylon" fatura ele geçirildi. Faturanın naylon olduğu, Denetleme Kurulu raporunda yer almasına, İzmir Konak Vergi Dairesi tarafından gonderilen resmi yazıda da faturanın naylon olduğu ve faturayı veren şahsın iki yıldan beri vergi dairesince arandığı belinilmesine karşın, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanhğı ilaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğu'ne bağlı müfettişler tarafından, "usule aykırı bir yöntemle yapıldığı'' belirtilen denetim sonucunda, "usule aykın bir işlem görulmediği" yolunda bir başka rapor hazırlandı. Olay 14 mayısta Hilton Oteli'nde yapılan ve Oda yönetimince duzenlenen geceden sonra gelişmeye başladı. İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu üyesi Rıfat Güney, bu gece ile ıîgili olarak yapılan harcamalar konusunda bilgı istedi. Kendisine bu konudaki mali tutanak venlmeyince Guney, Oda Denetleme Kuruıu nca ueneuenıe Vdpıuıidsını istedi. Oda Denetleme Kurulu'nun yaptığı denetim sonucunda Hilton Oteli'nde duzenlenen gece ile ilgili olarak herhangi bir Yönetim Kurulu karan alınmadığı saptandı. İnceleme sırasında. "Balonun organizasyonu ve dısandan temin edilen sanatçılann hizmet bedeli" olarak " 2 GA24998" nolu 485 bin liralık bir fatura bulundu. Adresi İzmir olan bu fatura, Konak Vergi Dairesi Müdurluğıi'ne soruldu. Vergi dairesi tarafından gelen yanıtta, faturanın "naylon" olduğu, ilgili faturayı veren A. Tahir Efeler'in Izmir'de adresini verdiği işyerini iki yıl önce terk ettiği belirtildikten sonra bu kişinin bir adet nufus suretı de Oda'nın Denetleme Kurulu'na gönderilerek. "Yeni adresi bulunduğu takdirde vergi dairesine bildirilmesi" istendi. încelemelerini surdüren İstanbul Eczacı Odası Denetleme Kurulu, Türk Eczacılar Birliği Genel Merkezi'ne bir yazı göndererek, Birlığin Murakebe Kurulu'nun İstanbul Eczacı Odası'nm hesaplarını incelemesini talep etti. Ancak Murakebe Kurulu'nun İstanbul'agelışinden ıkı gun once Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Mudürlüğü'nden iki mufettişin İstanbuPa gelerek tum evrak ve belgeleri aldıkları öğrenildı. Bu iki mufettişin, Denetleme Kurulu Başkanı Zafer Kaplan'a, "Bakanın erariyle geldik" dedikleri kaydedildi. İki müfettiş tarafından evrakların alınması ve Ankara'ya gotürulmesinin ardından İlaç ve Eczacılık Genel Mudür Vekili Rıfat Öktem, imzusıyla 20277 sayı, 25.10.1984 tarihli bir rapor hazırlandı. Gerek Oda Denetleme Kurulu'nun gerek Birlik Murakebe Kurulu'nun gerekse 485 bin liralık faturanın naylon olduğu konusundaki Konak Vergi Dairesi'nin resmi yazılarına karşın bu raporda şoyle denildi: "6643 sayılı yasanın, ek 1. ınaddesine gore bakanlığımız müfettişlerince mali ve idari yonden odanız denetlenmiş, işlemi gerektirecek bir husus bulunmadığı anlaşılmıştır. Bilginizi rica ederim." Konunun bu pazar gunu yapılacak olan Eczacı Odası Olağan Mali Kongresi'nde ele alınması beklenıvor. ANTALYA (THA) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın teleks emri ile gorevinden alınan Antbirlik Genel Müdurü Bekir Sami Aytekin, gorevinden, Teksif Sendikası ile imzaladıkları toplusözleşme nedeniyle alındığını açıkladı. Aytekin, kuruluşun 7 milyar lira kâr ettiğini, işçilerin toplusozleşme oncesinde çok duşuk ucret aldıklarını belirtti. Bekir Sami Aytekin dün düzenlediği basın toplantısında görevden alındıktan sonra bir başka göreve tayin edildiğini ancak bu gorevinden de istifa ettiğini belirterek şö>le konuştu: "Antbirlik ne Başbakanlığın ne de Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın kuruluşudur. Pamuk ureticilerine ait bir kooperatifin Genel Kurulu toplu iş sözleşmesi için Yönetim Kurulu'na yetki vermiştir. Biz toplu iş sözleşmesini imzalayarak hakları verdikse daha fazlasını verenlerin de cezalandırılmasını isteriz. Ama bizim gibi A sınıfı kooperatifler olan Tariş ve Çukobirliğin Genel Müdürleri Başbakan Turgut Özal :!e ANAP sempatizanı oldukları \y.~ gorevlerinden alınmadı." Arıtbirlitn 19831984 işyılında 7 milyar lira kâr ettığine değinen Genel Muduru Bekir Sami Aytekin işçilerin çok d.uşı'k bir ucret aldığını vurgulad Işçiye hakkını verdim diye görevimden alındım • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın geçtiğimiz öğretim yılındaki "altı yaş uygulaması"nda yüzde 58 başan sağlandı. İlköğretim Genel Müdurü Mehmet Ural, "Altı yaşındaki çocuklara, yedi yaş grubu programının uygulanması nedeBABAL AR i E ÇOCl'KLAR Isveç'in yaşama koşuüan ve kültür ortarnı, geleneklerine bağlı Turkleri niyle sınıf atmosferinin sıkıcı yine de hayli değiştiriyor. Stockholm 'deki Türk babalar, çocuklarıyla yakmdan ilgileniyorlar. Son 29 geldiğini" soyledi. Ekim kutlamalanndan çıkan babalar arabalann başında. (Fotoğraf: BEHÇET HOLAGO) Alman Kultur Merkezi ile Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi'nin ortaklaşa düzenlediği "Okul Öncesi Eğitim" konulu seminerde konuşan Mehmet Ural, "Her yaştaki bireyin eğitilmesinin mümkün olduğunu, ancak o yaşın özelliklerinin çok iyi bilinerek buna uygun yaşama koşullan; genel eğitim düzeylerinin düşükprogram yapmak gerektiğini" 3 lüğü; İsveççe bilgilerinin yetersizliği, v.b. nedenbelirtti. Ural, "Program ve bu Şuna kuşku yok ki İsveç, birinci kuşak göçmenlerle en düşuk oranda oy kullanması beklenen göçprograma uygun eğitim çevresi lerin yaptığı türden işlerin yavaşça ortadan kalkmen gruplan arasında yer alan Türklerin, görece duzenlenmtşse, 6 yaş çocuğunun tığı bir teknolojik değişme sürecine girmiş buluyüksek bir katılma oranı sergilemeleri İsveç'te bireğitimini problem olarak gormenuyor. Ekonomik bunalımdan çıkışın işaretleriyçok gözlemciyi şaşırttı. nin söz konusu olamayacağım" le birlikte sanayide bilgisayarlar, robotlar, diğer Gerçekten, 1976 yılı başında yapılan Stockholm soyledi. elektronik aygıtlar hızla yayılmakta. İsveç, süratle araştırması, Finli, Polonyalı ve Yugoslav göçmenen büyük sermayenin bilgi olduğu; bilginin "altGeçtiğimiz öğretim yılında altı lere göre Türklerin İsveç toplumu ve siyaseti hakyapı", uretimin "uslyapı" haline geldiği bilgı yaş grubu çocuklann kentlerdekında çok daha az bilgi sahibi olduklarını; İsveç toplumu olma yolunda. Göçmen çocuklanna yeki sıkışıklık ve başka engeller nesendikaları ve derneklerine üye olma ve bunların ni toplumda nasıl bir yer bulunacak? deniyle ancak yansının kaydedifaaliyetlerine katılma açısından çok daha düşuk lebildiğini vurgulayan Lral, "Bu Yetkililer, İsveç'in göçmenlerin geldikleri ülkedüzeyde bir etkinlikleri olduğunu gösteriyordu. İslerle olan iktisadi ilişkilerinin giderek gelişeceğioğrencilerin başan oramnın yüzveç'te sahip oldukları haklar ve bu haklarını na ] de 58 olduğunu" soyledi. Ural ne; İsveç'in ileride, örneğin SırpHırvatça, Yunansıl arayacakları konusunda da diğer gruplara naca, Türkçe de konuşan diplomatlara, mühendisyedi yaş grubu çocukların başazaran daha az bilgi sahibi oldukları görülüyordu. lere, araştırmacılara, gazetecilere, teknik adamrı oranlarının ise yuzde 93 olduTürkler arasında İsveç politikasına kuvvetlice bir lara, v.s. büyük bir ihtiyaç duyacağına; bu nedenle ğunu belirterek, "Her iki yaş ilgi duyduklarını soyleyenlerin oranı "?o 20 dola grubuna da aynı programın uyazınlıkların Isveç için çok değerli bir hazine olduyındaydı. Türkiye politikasına kuvvetlice bir ilgi ğuna dikkat çekiyorlar. gulanması, altı yaş grubunda başarıyı düşürüyor" dedi. Ne var ki, bu hazinenin değerlendirilebilmesı için gerekli önlemlerin, esas olarak, ikinci ve üçün• Yurt dışında yaşayan bir milyonu cu kuşak göçmenlerin eğitimi için alınan özel önaşkın Türk seçmeninin ne kendi lemlerin yeterli olduğu söylenemez. Bu bakımdan, ülkelerinde, ne de bulundukları İsveç'te azınlıkların mesleki ve sosyal hiyerarşinin tabanında kalıp kalmayacakları sorusuna yanıt yerlerde seçme ve seçilme hakkı vermek guç. var. Bunun en önemli istisnası Kimi Türklere göre, temel okullardaki Türkçe İsveç Turkleri ise İ976'dan bu anadil ve kultür eğitimi, çocukların zihinsel ve psiyana üç yerel seçimde ve 1980'de kolojik gelişmeleri bakımından zorunlu olduğu giEkim ayı ithalatı 932 bi; Türk azınlığın kültürel kimliğini korurr.a ve,;<rnükleer enerji konusundaki yerine 632 milyon dolar liştirme haklannın da vazgeçilmez bir parçası. Başhalkoylamasmda oy kullandılar. olarak açıklanmca, 640 kalanna göre ise, Türkçe eğitim çocuklann İsveççe İsveç politikası hakkında çok az milyon dolar olan ihracat ve diğer konularda yeterince iyi bir eğitim almalarını köstekliyor. Bu nedenle bir kısım kent köbilgi sahibi olan ve daha çok "ilk kez ithalatı aştı. " Bir kenli Türkler çocuklarını Türkçe derslerine göngün sonra "6'nın yerine 9" Türkiye politikasına ilgi duyan dermiyor. geçti, "ihracat verini Türk göçmenlerin, yerel seçimlere Türkçe külfir ve dil eğitiminin yararlı mı zabuldu." görece yüksek bir oranda rarlı mı olduğu görüş sahiplerinin politik eğilimEkonomi Servisi Anadolu katılmaları birçok gözlemci için lerine göre değişen bir değerlendirme. Türkçe eğiAjansı'nın onceki günkü habetimin Turk çocuklarının isveçlilere nazaran gerı şaşırtıcı oldu. rinde, ekim ayı ithalatı bir rakalmalarını sağlamak için uygulanan haınce bir kam yanlışhğıyla " 9 " başaşağı komplo olduğunu düşunenlere de raslanmıyor deolup 632 milyon dolar olarak duyduklarını soyleyenlerin oranı ise % 30 dolayı açıklanmca, "Ihracatımız ilk kez na çıkıyordu.Kendi ülkelerinin politik gelişmele ithalatı geçti" mujdesi basın ararine yaşadıkları ulke politikasından daha çok ilgi cılığıyla halka ulaştı. Türlder ve yerel seçimler duyan tek grup Türklerdi. Ne var ki bu "naylon müjYurt dışında yaşayan bir mılyoııu aşkın Turk de"nin ömru pek fazla olmadı seçmeni ne Türkiye'de, ne de yaşadıkları ülkelerOylar Sosyal Demokratlara \e ekim ayı ithalat rakamının de seçme ve seçilme haklarına sahip. İsveç, NorTüm bu aksini düşündunecek etkenlere rağmen, 632 değil 932 milyon dolar olduveç ve Danimarka'daki Türkler buna istisna. İsTürkler neden en yüksek düzeyde oy veren göçğu oğrenilince ekim ayı ithalatıveç Turkleri 1976'dan bu yana yapılan üç yerel semen gruplan arasında yer aldılar? Skockholm nın ihracattan 292 milyon dolar çimde ve 1980'de yapılan nükleer enerji halkoyÜniversitesi'nin 1976 Eylül'ündeki yerel seçimlefazla olduğu anlaşıldı. Gerçeklamasında oy kullandılar. Türkiye açısından İsveç rin hemen ertesinde yaptığı bir seçim araştırması, te ekim ayında ihracat bir önceTürklerinin, en ilginç deneyimlerinden biri de bu. bu sorunun yanıtlanması açısından bazı ipuçları ki yıhn ekim ayına göre yuzde 13 Yurt dışında ilk kez oy verdikleri 1976 seçimleveriyordu. artarak 640 milyon doları bulurrinde Türklerin ^o 63'ü oylamaya katıldı. KatılTürkiye'nin kırsal yorelerinden gelen ve İsveç'te ken, ithalat yuzde 18 dolayında ma oranı erkekler arasında °7o 70'e kadar çıktı. Ka politika hakkında hiç ya da pek az bilgisi olan; bir artışla 932 milyon dolara dınlar arasında bu oran Vo 54 dolayındaydı. 1979 bu nedenle oya en düşuk oranla katılmaları bekyukselmişti. seçimlerinde ise genel oran % 62 olarak belirirlenebilecek Türkler arasında katılma, erkeklerde Bu yıhn ilk on ayında en buken; erkekler ve kadmların katılma oranı hemen % 70'i aşıyordu. Eşleri arasında katılma oranı % yuk ithalat artışı yüzde 123 ile hemen eşitlenmişti. Daha sonraki oylamalarda da 40'a kadar iniyordu; ama bu oran bile (koşullar tuketim malları ithalatında gözTürklerin katılma oranı % 60'ın altına düşmedi. göz onune alındığında) şaşırtıcı olçüde yuksekti. lendi ve ocak ekim doneminde Göçmenler arasındaki genel katılma oranı Stockholm'un belirli mahallelerinde oturan kır365.5 milyon dolarhk tuketim 1976'da °7o 60'tan 1982'de "o 53'e doğru bir azalsal kökenli Turk göçmenlerin, tıpkı Türkiye'de mali ithal edildi. ma eğilimi gösterirken, Türkler, Yugoslav ve Yuyaptıklan gibi, toplu olarak oy vermeye karar verDoğru rakamlar esas alınarak nanlılardan sonra, yerel seçimlerde oy hakkını en dikleri; dost ve akrabalarını, eş ve çocuklarını da yapılan karşılaştırma, 1983 yılıgeniş ölçude kullanan göçmen grupları arasında mümkün olan ölçude seferber ettikleri anlaşılıyor nın ilk on ayı sonunda 4 milyar yer alıyorlar. Avrupa'nın güneyindeki ülkelerden du. Turkiye'nin kırsal bölge'.erinde gözlenen se 475 milyon dolar olan ihracatın gelen göçmenler seçimlere daha büyük bir ilgi gösçim davranışı, Batı Avrupa'nın en sofistike başbu yıhn ilk on ayında yuzde terirken, kuzey ülkelerinden (Norveç, Danimarkentlerinden biri Stockholm banliyölerine taşın27.6'hk bir artışla 5 mihar 712 ka ve Finlandiya'dan) gelen göçmenlerin genel ormıştı.1976 Stockholm seçim araştırması bulgula milyon dolara, on ayhk ithalatalamanın hayli altında bir katılma oranı gösterrına göre, (gerek kır gerekse kent kökenli) Türk tın ise yuzde 15.5'lik bir artışla meleri, göçmenlerin katıldığı bu ilk seçimlerin en ler °7Q 78 dolayında bir çoğunlukla sol partilere, 8 milyar 408 milyon dolara yükilginç sonuçlarından biri. yani o seçimle 44 yıllık iktidan son bulan Sosyal seldiğini gosteriyor. Boylece geİsveç'e en az benzeyen bir politik kültürden gelDemokrat Parti'ye ve parlamentoda güçbirliği çen yıhn ilk on ayı sonunda 2 meleri; Isveç toplumundan geniş ölçude "kopuk" yaptığı küçük parti, Sol Parti Komunistlere oy ver milyar 805 milyon dolar olan dış diler. Sosyal Demokrat Parti oyların % 66'sını ticaret açığımız bu yıhn ocak toplayarak, Türklerin en büyük oranda destekle ekim dönemi sonunda 2 milyar dikleri parti oldu. 696 milyon dolara inmiş bulunuyor. İhracatın ithalatı karşılama Ama neden? oranının ise geçen yıl yüzde 61 iken bu yıl yüzde 69 olarak gerYapılan analizler Turk seçmenlerin Turkiye'de cekleştiği gorülüyor. ki parti tercihleri ile Isveç'teki parti tercihleri arasında (> uksekoğrenim gormuşler dışında) çok zayıt bir ılişkı olduğunu gösteriyordu. Türk seçmenlerin ancak çok küçük bir bölümü, parti tercihini Turkiye'deki ve İsveç'tekı partiler arasında bir benzetme yoluyla belırlemiştı. Yani, Türkiye'dekı parti tercihleri ile Isveç'teki parti tercihleri arasında uyuşma yoktu. Sonuçlar, Türkiye'de haklı bir merak konusu ANKARA. (Cumhuriyet Büolan. "V urt dışındaki seçmenlere oy hakkı tanın rosu) Siyasal Bilgiler Fakülsa Turkiyede hangi partilere egilim gösterirler?" tesi'nin 125. yıldönümü dün kutsorusuna ışık tutacak nitelikte değildi. Zira ülke landı. Cumhurbaşkanı Kenan ler değiştiğdnde, parti tercihlerinde rol oynayan et Evren, SBF Dekanı Prof. Neckenler de köklü bir şekilde değişiyordu. Gerek kır det Serin'e gonderdiği kutlama sal gerekse kentsel kökenli Türklerin buyük ço mesajında, "Ülkemizin seçkinğunlukla Sosyal Demokratlara oy verme konusun bilim yuvalan arasında özel bir da hemen hemen tüm diğer göçmen gruplan ile yeri bulunan SBF'nin kuruluşuittifak etmelerinde en buyük rol oynayan etkenin, nun 125. yıldönümü dolayısıyla SDP'nin "göçmenlerin partisi", göçmenlerin çı sizin şahsınızda bütün mülkiyekaılarııid en çok ru/nıel edecek parti olarak de lileri kutlar, en iyi dileklerimi suğerlendirmelerı olduğu anlaşılıyordu.Birçok Batı narım" dedi. ulkesinde gorulduğü gibi, İsveç'te de azınlık grupBu arada Mulkiyeliler Birliği ları sol partilere eğilim gösteriyordu. tarafından SBF'nin kuruluş yılTürklerin katıldıkları daha sonraki seçimlerde dönumünde yerilen geleneksel ovlarının renginde önemli sayılabilecek bir değiş Rüştu Koray Ödulü'nu kazanan me olup olmadığı ve ıkınci kuşak Turk göçmen Bahri Savcı, Prof. Sadun Aren, lerin parti tercihleri konulannda ise bilr' bulun Doç. Dr. Gencay Şaylan ile Mulmuyor. kiyeliler Birliği onursal uyeliğine seçilenlere uyelik belgesi törenle verildi. Kadın Haklarında 50. yıl!.. BİTTİ Dıracat müjdesi kısa sürdü SBFnin 125. yıldönümü kutlandı 1