Katalog

DÖRTLER DERSANESİ LİŞE SONLAR (ÖSS ÖYS) 15 ejiül kayıtlan devam ediyor. Tel: 522 24 60 Cağaloğlu Cumhuriyet 60. Yıl Sayı: 21200 Kurucusu: Yunus Nadi x Laleli OnJu Cad. 2028 /528 64 37 522 75 74 40 TL. 4 Eylül 1983 Pazar Dünyu kamuoyu olayı izliyor Sovyetler: Uçak rotasını bilerek değiştirdi Havacılık uzmanlan Boeing747 tipi yolcu uçağının en gelişmiş sistemlere sahip olduğunu, rota çizen ve izleyen 3 adet bilgisayar bulunduğunu belirtiyorlar. ABD Devlet Başkam Reagan, "Sovyetler Birliği olayı çarpıtmaktan vazgeçip, tüm dünyadan öziir dilemek zonındadır" dedi. Dış Haberler Servisi Güney Kore yolcu uçağının kaybolmasına ilişkin haberler dünya kamuoyu nda merakla izleniyor. Uçağın rotasını bilerek değiştirdiğini öne süren Sovyet yetkilileri, uçağın kalıntılannı bulduklarını açıklarken, ABD hükümeti, uçağın düştüğü yerde araştır ma yapan Sovyet ekipîerinin baZJ cesetler bulduklarını öne sürdü. Ancak, olayın nasıl geliştiği hakkında hâlâ birçok soru işareti var. Sovyetler'in uçağı düşürüp düşürmedikleri veya son derece (Arkası Sa. 11., Sü. 7'dej aday başvurdu 32 eski parlamenterle 4 DM üyesi çeşitli illerden bağımsız aday Bağımsız adaylıkiçin başvuranlararasındaMehmet Pamak (Konya), Abbas Gökçe(Kars), Abdurrahman Pötürgeli (Malatya), eski parlamenterlerden Mustafa Gülcügil (Isparta), Ali İpar (İstanbul) ve Vedat Dalokay (Ankara) var. ANKARA, (CumhuriyeC Biirosu) 6 kasımda yapılacak milletvekili seçimlerinde çeşitli illerden bağımsız aday olarak adayhğını koyanların sayısı 356'ya yükseldi. 60 yıllık Cumhuriyet döneminde yapılan 15. genel seçimde bu sayının "rekor" olduğu saptandı. Dolayısıyla, 6 kasım 1983 seçimleri, bir de "En yüksek sayıda bağımsız adayın katılacağı seçim" olma özelliğini taşıyor. Bu sayının Yüksek Seçim Kuruluna illerden gelecek telgraflarla daha da artabileceği belirtiliyor. Dünku tespitlere göre, bağımsız adaylık için başvuranlar arasında DM uyeleri Mehmet Pamak (Konya), Abbas Gökçe (Kars) Abdurrahman Pötürgeli (Malatya) ve Kamer Gcnç (Tımceli) de bulunuyor. Ankara eski Belediye Başkanı Vedat Dalokay, Ankara'dan bağımsız aday oldu. Eski Içişleri Bakanı ve feshedilen AP'nin Genel Başkan Yardımcılanndan Mustafa Gülcügil'in lsparta'dan bağımsız adayhğını koyduğu görüldü. Eski bakanlardan Ahmet Karaaslan, Hasan Ekinci, Metin Musaoğln da kendi illerinden aday oldular. Ticaret Bakanhğı eski Müsteşar Yardımcısı Sami Güven Erzincan'dan, Halkçı Parti'nin kuruluşu sırasında adı geçen Dr. Turhan Temuçin Erzincan'dan adaylık için başvurdu. Adaylık için çeşitli illerden başvuran eski milletvekülerinin sayısı 32'yibuluyor. Bunlann çoğunu eski AP milletvekilleri oluşturuyor. Eski Demokratik Partili adaylar arasında Ali tpar (İstanbul) ile tbrahim Kirazoğlu'nın (Kayseri) adı geçiyor. Bağımsız adaylık konusunda en çok başvuru İstanbul ve Ankara'da oldu. İstanbul'daki 30'u buluyor. tzmir'dede 16dolayında başvuru yapıldı. Bunlan 7'şer adayla Erzurum ve Antalya, 6 adayla Tokat izliyor. Yüksek Seçim Kurulu'na, il seçim kurullarından önceki gün saat 17'ye kadar 235 başvuru olmuştu. Dün de yüzden fazla ismin geldiği öğrenildi. YSK yetkilileri, postadaki gecikmeler nedeniyle birkaç gün daha beklemek gerekeceğini ve bu sayının o süre içinde daha da artabileceğini bildirdiler. 6 kasım seçimlerinde kullanılacak birleşik oy pusulası'nda bağımsız adaylar pusulamn en sonunda, sağda numara sırasına göre yer alacaklar. Bir seçim çevresinde birden fazla sayıda bağımsız aday olması durumunda kur'a çekimine başvurulacak. (Arkası Sa. 11., Sü. 2'de) Bağımsızların listesi 6. Sayfada SEÇİM83 Oylar nasıl bir meclis doğurabilir ? Yeni seçim sistemi oyları ve partileri nasıl etkileyecek? seçime doğru seçim yasası Cumhuriyet MDP'de eski siyasi oranı yüzde 21, en çok yeni AJNAP'da MDPadaylanmn yüzde 4.5 'u asker kökenli, yüzde 16.2'si işadamı, yüzde 12.8*i hukukçu, yüksek tahsil oranı yüzde 78.5'a ulaşıyor. ANAP adaylannın yüzde 2H eski siyasi, yüzde 2.3'ü asker kökenli, yüzde 24.9'u iş adamı, yüzde 17.5'u hukukçu, yüksek tahsil oranı yüzde 80. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) 6 Kasım seçimleri için seçimlere girmeye hak kazanan 3 siyasal partinin onceki gün açıklanan milletvekili aday listeleri incelendiğinde, MDP adayları içinde "Eski politikacı tipinin" buyuk oran tuttuğu belirlendi. Buna karşıhk, Turgut Özal'ın Anavatan Partisi'nden aday olanlar Millet Meclisine değişik bir gorunum verecek, nitelikler taşıyan "yeni politikacı tipinden" oluşuyor. Anavatan Partisi adaylan bu açıdan "Köklu bir degişimi" sergiliyorlar. Adaylann kimlikleri ve nitelikleri üzerinde yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, MDP'de burokrasi yüzde 40, eski parlamenterler ise yuzde 21 dolayında ağırlık taşıyor. Anavatan Partisi'nde ise, burokratların oranı yuzde 13.5 iken, eski par(Arkası Sa. 7, Sü. 6'da) D O G A Y L A OLAĞANÜSTÜ UYUMLU Şair ve usU NaO Çakırhan'ınMugla'nın Akyaka köyünde yapüğı "Çakırhan Evi" Ağa Han Mimarlık OdiHfi'nii kazandı. Biiyiik jürinin raponında Çakırhan'ın e>i için. "Dogayla olağanüstü uyumlu" denildi. Ağa Han Mimarlık Odültinü Naîl Çakırhan kazandı Yaklaşık 122 milyon 500 bin lira tutanndaki ödiil, bu yıl 9 ülkeden 11 yapı arasında bölüştürüldü. Kültür Servisi 500 bın ABD Doları tutanndaki (yaklaşık 122 milyon 500 bin lira) Ağa Han Mimarlık Ödulu bu yıl dokuz ulkeden 11 yapı arasında bölüştürüldü. Bu yıl ödül kazanan yapılar arasında Nail Çakırhan'ın Muğla Akyaka köyundeki evi de bulunuyor. Büyük jüri, incelemesi sonunda ödulun tasarım ve bezemede geleneksel yaşam biçiminin yansıtılması ve sürdürülmesinden kaynaklanan yalınlık ve incelik nedeniyle verildığini belirterek, hazırlanan raporda Nail Çakırhan'm evi için "Doğayla olağanüstü uyumu ve çok amaçlı kullanımının ustun niteliği ve iç mekânm etkisi yapıya büyük üstunluk kazandırmaktadır" deniIiyor. Uç yılda bir verilen Ağa Han Mimarlık Ödülleri'nin ikincisi bu yıl düzenlenen bir torenle dağıtıhyor. Topkapı Sarayı ikinci avlusunda bu aksam düzenlenecek olan törene tsmaili Mezhebi Dini Lideri Kerim Ağa Han ve Cumhurbaşkanı Kenan Evren katılıyor. ödül alan yapılar arasında çok çeşitli denemeler bulunuyor. Örneğin bir ödül Mali Cumhuriyetindeki Niona Camii gibi, bir ustabaşının köy halkının imecesiyle gerçekleştirdiği kerpiç bir camiye verilırken, bir diğeri Suudi Arabistan'ın Cidde kentindeki Hacı Terminali gibi 20. yüzyıl teknolojisinin buyuk ustahkla kullar.ıldığı bir yapıya değer görulüyor. (Arkası Sa. 11., Sü. 5'de) YAMAN GÖÇ K ilometrelerce kuyruk. Ekmek, kitap kuyruğu değil Kapıkule'den çıkmak isteyenlerin oluşturduğu kuyruk bu. Nereden geliyordu bunlar? Nereye gidiyordu bunlar..? Yol boyu sıralanmış gözler.. Ekmeğini satabilmek için tüm güçlükleri göğüsleyenlerin gözleri... İlhan Tekeli 'nin incelemesi Yarın Seçim 83 ekinde Bekir YILDIZ'ın dizi röportajı Yarın Cumhuriyet'te... Seçmen partisine nasıl karar veriyor? Türk seçmeninin parti tercihi nereden nereye kaydı? Seçimler yaklaşırken geçmiş seçimlerin gösterdikleri ' Şahin ALPAY ın İncelemesi Yarın Seçim 83 ekinde Seçim 83 her Pazartesi Cumhuriyet'le birlikte Bir Yazarın Romanı Anı röportaj Panayıra dönüşen cennet: Marmaris Leyla Umar'ın yazı dizisi 8. sayfada Siynsi tansiyon seçim bölgelerine kaydı Yarın Cumhuriyet'te Hikmet ÇETİMKAYA Listeye giremeyen ve arka sırada kalanlar küstü Haber Merkezi Seçimlere girme hakkı kazanan üç partinin milletvekili adaylarını Yüksek Seçim Kurulu'na vermesinden sonra Ankara'daki telaş sona ererken, siyasi tansiyon seçim bölgelerine kaydı. Siyasiler arasında dun konuşulan tek konu, aday listelerindeki sıralamalardı. Hayal kırıklığına uğrayanların yanında listenin başlarında yer alamayan veya listeye giremeyenler "küserek" çeşitli eleştiriler ortaya attılar. Görünürlerde ilk büyuk tepkiler HP listesi üzerine oldu. MDP listelerıne konulan bazı tanınmamış adaylann ise, o seçim çevrelerinde kimlikleri merak konusu oldu. Aday listeleri en az tartışılan parti ise Anavatan Partisi oldu. MDP Sinop îl Yönetim Kurulu uyeleri Zeki Kanal (balık komisyoncusu) ile Yahya Bilgici (kuyumcu), istifa ettiler. Yoneticiler istifa gerekçelerıni açıklamadılar. Sinop MDP listesinin başına eski milletvekili Hilmi Biçer getirilmişti. HP'nin İstanbul 5. Bölgeden 3. sıraya konulan gazeteci Ayhan Yetkiner, Genel Merkezi eleştirdi. Yetkiner, "Milletvekili aday tespitinde eskiden delegeler saltanatı, genel merkez dik(Arkası Sa. II., Sü. 2'de) Nail Çakırhan Ulusu: ikramiye değil, emekli maaşı artmalı Başbakan, Biitçe Plan Komisyonu'na gönderdiği görüş yazısında emekli ikramiyelerinin artmasının kamudan aynlmalara yol açacağını bildirdi. Komisyon onenmn biiyiik mali yiik getireceği göriişünde. RAFET GENÇ ANKARA Damşma Meclisi üyesi Mustafa Alpdündar ve arkadaşları tarafından hazırlanan ve Bütçe Komisyonu'nca kurulan bir alt komisyonda ilke olarak benimsenen emekli ikramiyelerini yükselten yasa önerisinin önümüzdeki hafta içinde komisyon'da ele alınması bekleniyor. Başbakan Bülend Ulusu yasa önerisi ile ilgili olarak komisyona gönderdiği görüş yazısında emekli ikramiyelerinin artmasının, kamu görevini ayrılmalarla aksatabileceğini, yan ödemelerin ikramiyeye dahil edilmesinin haksızhklara ve dengesizliklere neden olacağmı bildirdi. Ulusu bu konuda görüşünu şöyle belirtti: "Devlet memurianna büyıik üzerine "geçmiş olsun " derken, konuya değinmek için uygun zamanın geldiğini de düşünüyoruz. Konu nedir? 10 ağustos günlü Tercüman'da sekiz sütun üzerine atılan "İşte Adalet!" başlığınm yanısıra Cumhuriyet gazetesinin Assocıated Press'in bir haberinı saptırarak verdıği ilerı sürülüyordu. Çarpıcı düzenlemeler, iripuntolar, siyah oklarla sayfanın yarısmı kapsayan konu neydı? Eğer Tercüman'ın olağanüstü heyecanından doğan kuru gürUltüsünü bir yana bırakırsak olay şudur: miktarda bir meblağın ikramiye olarak verilmesi >erine bu kişilerin gecimlerini sağlayacak diızevde emekli aylığına kavuşturulmalannın daha uygun olacağı düşiinülmektedir." Ulusu daha sonra şunları soyledı: "Emekli ikramiyesinin, iş güçlügü, eleman temininde güçîiik zammı, mahrumiyet zamraı, mali sorumluluk tazminatı, yakacak yardıtnı ve tayin bedeli ile ek göstergelerin tamamı üzerinden saptanması, hizmet sınıfları ve ünvanları arasında alacakları ikramiye miktarı bakımından biiyiik ölçıide dengcsiz bir dunıma yol açacağından haksızhklara eşitsizliklere neden olacaktır. Bu düzenleme ile emekli ikramiyeleri 23 kat dola>ında artacaktır. Emekli olabilmek için aranan şartları taşıyan personel genellikle kamu kuruluşlarının üst düzeyindeki kişiler olması nedeniyle, bu orandaki ikramiye artışı bu personelin emekliye aynlma talebini kamu hizmetlerini aksatacak boyutlara ulaştıracaktır." Ote yandan bütçe komisyon üyelerinin de yasa önerisi ile ilgili olarak görüşlerinin olumlu olmadığı bildiriliyor. Adının açıklanmasını istemeyen bazı komisyon uyeleri "Bütçe tahminlerinin iistünde mali >ük getirecek olan bu önerinin kabul edilmesini miimkiin gormüyoruz" dediler. Öneri sahibi Mustafa Alpdündar ise önerisinin butçeye fazla mali yuk getirmeyeceğini, memur ikramiyelerinde en fazla 2 yada 3 milyon lira çıkabileceğini belirtti ve "alınan ekonomik ve sosyal önlemlere rağmen, memur mağdur olmaktadır o neden le bu ikramiyelerin fazla olmayacağı kanısını taşımakta>ım önerimin kabul edileceğine ina(Arkası Sa. 11., Sü. 2'de) Çakırhan: Yazdığım şiirleri kağıda değil toprağa döküyorum şelı geniş bir hole giriyoruz. Holj den geçtikten sonra iki yandaki \ geniş merdivenlerin birinden üst kata çıkıyomz. Yüksek tavanı,; tahta kepenkleri ve tavan süsle j meleri ile eski Türk evinin bütün j bölümleri orta odaya açılıyor.' Yer kaybını onlemek için kori j dorlardan kaçınılmış ve evin her i köşesi gereksinime göre değer • lendirilmiş. Kilimlerle kaplı se : dirler evin eşyalanyla alabildiği i ne uyumlu. Onlardan birindei otururken buluyoruz Nail Çakır j han'ı. tlk bakışta sanatçının] olanca titizliğinin farkına vanyo| ruz. Işıltılarla yuklü gözleri titizli ] ğinin ardındaki sevecenliği he1 men ele veriyor. Cumhuriyetj (Arkası Sa. 11., Sü. 4'de) Ağa Han Mimarlık Ödülü'nii kazanan eski gazej teci Nail Çakırhan, "Ne bir mimarlık eğitiminden• geçmişliğim, ne de mimarlık etmişliğim var" diyor., YURDAGUL ERKOCA Ağa Han Mimarlık Ödülünu kazanan Nail Çakırhan "Mimar değilim. ne bir mimari egitimden geçmişliğim, ne de mimarlık okuluna gilmişliğim var" diyor ve ekliyor "Yazdığım şiirleri kağıda değil toprağa dokü>orum". Uç yılda bir düzenlenen Ağa Han Mimarlık ödülleri bu yıl 11 ulkeden dokuz yapı arasında paylaştırıldı. Bunların içinde edebiyat çevrelerince "Nail V" adıyla tanınan Nail Çakırhan'ın da evi bulunuyor. Çakırhan'ı Arnavutköy'deki uç katlı ahşap yalısında ziyaret ediyoruz. Kiremit rengi ahşap yalının kapısını 20 yaşlarında genç bır kız açıyor. Mermer dö OLAYLAREV ARDENDAKI GERÇEK Geciken Yanıt... Bugün okuyacağımz "Olaylarut Ardındaki Gerçek" 11 ağustos gunlu Cumhuriyet'te yayınlanacaktı. Çünkü 10 ağustos günü Tercüman'da sekiz sütun üzerine dehşetli bir başlıkla gazetemize karşı tuhaf bir saldırt yer ahyordu. Ne var ki Tercüman 10 ağustos günii İstanbul Sıkıyönetim Kumandanlığı'nca suresiz kapatılınca konuyu erteledik. Şimdi Terciiman'ın yeniden yaymlanması bu kez "Avustmlya Göç ve Etnik İşleri Bakanhğı" (AP ajansının haberine gore) teror, kaçakçılık ve uyuşturucu dağıttmı gibi yasa dışı ilişkileri nedeniyle iki Tercüman mensubunun sınır dışı edilmelerme karar vermişti. Bu karara karşı Federal Mahkemeye başvuran Tercüman'ın davasına bakan yargıç, Bakanhğın gazetecıleri sınır dışı etmeye yönelik kararım kaldırmış, konunun yeniden gozden geçirilmesini istemişti. Cumhuriyet'in 9 ağustos günü Amerikan APajansma dayanarak ve kaynak göstererek özetiTercüman gazetesi Avustralm verdiği tek sutunluk haberin ya'da Sidney kentindeyayın yave olayın içeriği budur. pabilmek için bir girişime geçmiş trol Aydın ve Rafet Arslan admGorüldüğu gibi ortada Siddaki elemanlanm bu göreve "taney'deki Tercüman sorumlularına ilişkin bir sorun ve Göç tşleyin" etmişti. Ancak girişimin sorı ile gorevli Devlet Bakanlığı'mn rumlu kışılen olan Erol Aydm ve verdıği karar vardır. Konu mahRafet Arslan'ın "vize talebi 18 ay cevapsız btrakıldığı" için Tercu kemeye yansımış, yeni bir aşaman'ın bu elemanları üçer aylık •k * * geçici vizelerie Sidney'de çalışmaya baslamışlardı. Ne yazık ki (Arkası Sa. 11., Sü. 2'de) UGUR MUMCU GÖZLEM Bunalım ve Barış... Nevvyork Seul seferini yapan Güney Kore Hava Yolları uçağının 269 yolcusu ile birlikte Sovyet füzeleri ile düşürülmesi olayı. oloklar arası gerginliği doruk noktasına sıçratmıştır. Olay üzerindeki giz perdesı, bu gergınliğın bir takım tatsız sürprizlerle yoğunlaşacağı kuşkusunu vermektedir. Sovyet hava sahasına giren Güney Kore yolcu uçağının "Mecburiinış"e zorlanması ya da hava sahası dışına çıkarılması olası iken, füzelerle saldırıya geçilmesi, hiç kuşkusuz, bir barbarlık olayıdır. Yolcu uçağının, Sovyet Hava Sahası üzerinde casusluk yaptığı ileri sürülse bile içinde masum ınsanlann bulundugu bir uçağa (LUH atilması savunulacak bir tutum değildir. 1960 yılı 1 mayıs günü, Ural dağlan üzerinde casusluk yaparken düşürülen U2 ur<îğını an'msarsınız. Türkiye'de, Adana'dakı İncirlık Havaalanından kalktiKtan sonra Sovyet Hava sahasına gıren uçak, Sovyet jetleri tarafından mec(Arkası Sa. 11., Sü. 7'de) NE NEDIR? Ödül 3 yılda bir veriliyorl Ağa Han Mimarlık Ödülleri, Kerim Ağa Han tarafından 1976 yılında kurulan "Ağa Han Öduller Fonu"nun bir bolumü olarak ortaya çıktı. Ağa Han Mimarlık ödülleri, 20. yüzyıla uygun mimariyi teşvik ederken bir yandan da tslam dünyasını kendi mimarisinin mukemmelliği ve potansiyeli konusunda bilinçlenmeye yönel'mek amacıyla uç yılda bir veriliyor. Her yıl değişen dokuz kişilik uluslararası nitelikteki büyük jüri, her ülkeden, gizli aday belirleyicileri tarafından önerilen yapılan inceliyor. Bu incelemeden once önerilen yapıların her bin "Belgeleme Ekibi" tarafından araştırılıyor, mimar ve işvereni başta olmak , üzere sorumlu clan herkesle ayrı ayrı ilışki kuruluyor ve büyuk jüriyeyapılar hakkında (Arkası Sa. 11., Sü. 5'de) HP'DE LİSTE CURCUNASININ PERDE ARKASI SUNALP YARIN TRAKYA'YA, ÖZAL DOĞU ANADOLU'YA GİDİYOR Haberieri. 7. Sayfada YENİ MECLİSE YENÎ POLlTÎKACIYA DOĞRU Haberi 6. Sayfada Ağa Han ve Nail Çakırhan kimdir? 11. Sayfada