Katalog

KAVRAM DERSANESI Lise sonlar 24 Eylul Beklemeliler 26 Eylül Lalelı Ordu Cafl 202/3 (Kimya Fakültesı karşısı) 528 64 37 522 75 74 Cu m h u r i yet 60. Yıl Sayı: 21199 Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 3 Eylül 1983 Cumartesi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Milletvekili aday listelerini dün sırasıyla Anavatan Partisi saat 11.00'de, Milliyetçi Demokrasi Partisi saat 15.00'de, HP de saat 17.02'de Yüksek Seçim Kurulu'na verdiler. MDP Genel Başkanı Sunalp, lzmır Bornova'dan, Anavatan Partisi Genel Başkanı Özal. tstanbul Fatih'ten, HP Genel Başkanı Calp da Ankara Çankaya'dan aday oldular. Başbakan Biilend Ulusu tstanbul Üsküdar'dan bağımsız aday olurken, bakanlardan, Devlet Bakanı tlhan Öztrak, Ulusu'nun hemen ardından, Imar ve tskan Bakanı Ahmet Samsunlu Adana 1. bölgeden 3. sırada, Milli Savunma Bakanı Ümit Haluk Bayülken Antalya 1. sırada, Tarım ve Orman Bakanı Sabahattin Özbek Bursa 1. bölgeden 2. sırada, Turizm ve KüUur Bakanı tlhan Evliyoglu Çorum 2. sırada yer aldılar. Bu arada Yüksek Seçim Kurulu'na dün saat 17.00'ye kadar telgrafla 235 bağımsız adayın başvurduğu bilgisi geldi. Bu sayının yeni telgraflarla daha da artabileceği bildirildi. Başvuranların arasında iki DM üyesi ile çok sayıda eski parlamenterin bulunduğu görüldü. Çok sayıda eski parlamenter ve DM üyesi, MDP listesinde yer aldı. MDP'ye başvuran 74 DM üyesinden 35'i, eski parlamenterlerden de 62'si aday gosterildi. Anavatan Partisi'nde 10 eski parlamenter çesitli illerden aday olurken, başvuran 6 DM üyesinden birine listelerde yer verildi. HP'de ise 15 eski milletvekiliyle 10 DM üyesi aday oldu. Böylece, eski parlamenterlerden 87'si, DM üyelerinden 46'sı aday olmuş oldu. YSK Başkanı Ömer Yanıkömeroglu, verilen listelerin noksan taranannın tamamlanmasından sonra yapılacak incelemenin ardmdan geçici aday listelerinden 9 eylülde Resmi Gazete'de yayınlanacağını bildirdi. Bu listelere seçim kurullanna iki gün • Üniversite Hazırlık: 5 Eylül. • AskeriFen Liseleri: 1 Ekim. ' • Kolejleıe Hazırlık: 13 Ekim <?. MERKEZ DERSANELERİ ADRES: İstanbul Mesıhpaşa Cad. No 22 taleli Tel.: 527 40 92 Edıme: 3159 Çav»!** 2359 Sovyetler: Uyarı için ateş açtık Dış Haberler Servisi Güney Kore Havayollan KAL'a ait yolcu uçağırun Sovyet jetleri tarafından düşiirüldüğü iddialannın yankıları siirerken, Sovyetler Bırliği'nin"«çağa uyan ateşi açtık" şeklindeki açıklaması bunalıma yeni bir boyut kattı. BBC'nin haberine göre, Sovyet Resmi Haber Ajansı TASS tarafından dün geç saatlerde yapılan açıklamada, yolcu uçağının Sovyet hava sahasına "casusluk" amacıyla girdiği önü sürüldü ve uçağın uzaklaşması için uyan ateşi açıldığı belirtildi. TASS'ın açıklamasında, "savaş ucaklarımız casusluk amecıyla hava sahamıza giren yolcu uçağını 2.5 saat izledi. Bu izleme sırasında •ağın uzaklaşması için beş kez .»yan ateşi açıldı. Bunun üzerine uçak hava sahasından çıkarak Japon Denizi'ne doğnı yöaeidi" denildi. Daha once yapılan açıklarnaIarda, yolcu uçağının iki kez Sovyet hava sahasmı ihlal ettiğini belirten Sovyet yetkilileri uçağa ateş açıldığından ilk kez söz ediyorlar. Sovyetlerin bu açıklamasıyla uçağı düşünnüş olabilecekleri yolundaki iddialar daha da güçlenmiş oldu. Sivil bir yolcu uçağının 269 yolcusuyla kaybolması tüm dünyada büyük yankılara yol açarken ABDSovyet ilişkileri de gerginleşti. Tatilini yarıda kese Uçak için ABD ve Güney Kore ateş püskürüyor Yeni Meclis'in 1200 adayı hazı içinde itiraz edilebilecek. YSK da bu itirazları üç gün içinde karara bağlayacak. MGK'nın 12 günlük incelemesi sonunda kesin listeler 26 eylülde açıklanacak. Anavatan Partisi, YSK'ya aday listesini veren ilk parti oldu. 30 kurucu üyeden 26'sı liste başı oldu. 21 il başkanı aday listelerinde yer almadı. 46 il başkan ıda listelerin ilk beş sırasında aday oldu. Ulusu hükümetinde Turgut Özal'ın bulunduğu dönemde Maliye Bakanlığı yapan Kaya Erdem de tzmir 1 numaralı seçim bölgesinden aday. Kaya Erdem, son olarak YÖK uyesiydi. Bu arada 5 yıllık yasak kap Üçpartiden 87 eski parlamenterle 46 DM üyesi de aday oldu samına giren, kapatılan MSP'nin Siirt senatörü tdris Arıkan, Bitlis milletvekili Muhyettin Mutlu ile Muş milletvekili Mehmet Emin Seydagil aynı illerden liste başı oldular. Yasak kapsamı dışinda bulunan Burdur eski milletvekili ve tnönu hükümetlerinde Bakanlık yapan Fethi Çelikbaş, aynı ilden liste başında yeraldı. Eski Çorum milletvekili lhsan Tombuş Çorum'dan 2. sırada Kastamonu eski milletvekili Hasan Tosyah Kastamonu'dan 4. sırada, Gaziantep eski milletvekili Süleyman Ünlü 4. sırada, Rize eski milletvekili Hasan Basri Albayrak 4. (Arkası Sa. 11., Sü. 2'de) TASS'ın açıklamasında, Güney Kore yolcu uçağının, uyan ateşinden sonra Sovyet hava sahasından çıkıp, Japon Denizi'ne doğru yöneldiği bildirildi. Sovyetler Biriiği tarafından uçağa ateş açıldığının ilk kez kabul edilmesi üzerine bütün dünyada tepkiler büyük ölçüde artarken, ABDSovyet ilişkileri yeniden gerginleşti. Reagan olayı "terörist bir eylem" olarak niteledi ve Sovyetler'i "barbarlık"la suçladı. ABD Kongresi, Sovyetler'e karşı ticari ambargo uygulanmasını istedi. Reagan danışmanlan ile özel bir toplantı düzenledi. BM Konseyitoplantıyaçağırıldı. rek Washington'a dönen ABD Başkanı Ronald Reagan, Sovyetleri yalan söylemekle suçlarken, ABD Kongre üyeleri SSCB ile imzalanan tahıl anlaşmasının iptal edilmesini ve Moskova'ya Sibirya Boru Hattı için ve genel olarak ticari ambargo uygulanmasını istediler. Reagan'ın Washington'a dönmeden Kaliforniya'da yaptığı açıklamada "Böyİesi insanlık dışı bir olay karşısında yalan söyleyebilen Sovyetlerin itibanndan söz edilemez" dedi ve olayı "lerörist bir eylem" olarak niteledi. Reagan'ın daha sonra, danışmanlarıyla olağanüstü bir toplantı yaptığı büdiriliyor. Reagan daha önce yaptığı bir açıklamada, Sovyetleri "barbarlıkla" suçlamış ve ulusal yas ilan (Arkası Sa. 11., Sü. 5'de) Üç partinin adaylarının tam listesi 6. 7. ve 8. sayfalarda Sunalp: Tam bir ahenk içinde olduk ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Milliyetçi Demokrasi Partisi Genel Başkanı Turgut Sunalp Kurucular Kurulu'nun aday seçimlerini "genelde ittifakla neticelendirmeyi başardıklanm bejjrterek "•milletirriizin MDP ile biitünleşeceğine inamyorum" dedi. MDP Genel Başkanı Sunalp dün sabah saat 10.00'da hafta başından beri çalışmalanm sürdürdükleri Marmara Oteli'nde bir baim toplanusı düzenledi. Üst düzeyde parti yöneticilerinin de katıldığı bastn toplantısmda gazetecilerin çeşith sorularını yanıtlayan Sunalp, bazı kurucu uyelerin "mecburiyet karşısında adaylık için müracaatta bulunmadığmı da" acıkladı. Sunalp özetle şunlart söyledi: "Türkiye'nin içerisinde bulunduğu hassas şartlan gözönünde bulundurularak 893 aday adayı (Arkası Sa. 7'ae) HMJtÇiFMTI HR, listelerini YSK'na mühürleyvrek yetiştirebildi PAfeTİSİ Özal: Herşey 5 yılı iyi geçirmeye bağlı IŞIK KANSU HASAN UYSAL ANKARA Halkçı Parti milletvekili adaylanm son dakikada hatta, iki dakikalık gecikmeyle Yüksek Seçim Kurulu'na ulaştırırken, Genel Merkez 'de değısik bir gün yaşandı. HP'de daha sabahın erken saatlerinde "yetiftirme" telaşı vardı. Kurucu üye Neriman Elgin bir oraya bir buraya koşuşturuyordu, Liste yazacak daktilo yeterli değildi. İl yonetıcilerinden birisi telefonla daktilo isterken "At arabaya getir. Ben taksi parastnı veririm" diyordu. Az sonra bir daktilo ve ardmdan kalın çerçeve içinde Ismet Inönü'nun bir fofoğrafı kapıdan içeri girdi. Daktilo en ait katta bulunan ve daktilo yazmasını bilen kurucu uyelerin onüne giderken, tnönıi'nün resmi en Ust kattaki Calp'in odasına alındı. Kurucu üye Ytlmaz Hastürk. gazetedeki MDP haberlerini gösterip "A'datnlar lüks içinde çalışma yapıyor, biz halkın partisiyiz. Görüyorsunuz nasıl çahsıyoruz" dedi. (Arkası 8. Sayfada) ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal, "Önümüzdeki beş sene Cumhuriyet tarihimizin belki de en kritik dönemidir" dedi. Özal, partisinin milletvekili aday listelerinin YSK'ya verılmesmden önce düzenlediği basın toplantısmda, sabaha karşı 02'ye kadar ça/ıştıklarını, sabah da erkenden kalkarak 1000 dolaymda imza attığını söyledi. Özal, "Aday tespit çahşmalannın siyasi partileri meşgul etmesi de lazımdır, ama önemine etki eden bazı faktörler de vardır" biçiminde konuşarak bu etkenleri şöyle sıraladı: "Birinci faktör, adayların eskiden olduğu gibi 67 il olarak değil, 83 seçim çevresi olarak tespit edilmesidir. tkinci faktör ise adaylarımızın kalıfikasyonudur. Geçtiğimiz dönemin şartlarından (Arkası Sa. 11., Sü. 4'de) Bir Yazarın Romanı SAMÎM KOCAGÖZ'ÜN YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU, HALİDE EDİP ADIVAR, A. HAMDİ TANPINAR, SABAHATTİN ALİ, SAİT FAİK, ORHAN VELİ, HALİKARNAS BALIKÇISI, ORHAN KEMAL, YAŞAR KEMAL, CAHİT IRGAT İLE DOSTLUK VE ARKADAŞLIK YILLARI. Am röportaj Hikmet ÇETİNKAYA MDP kampının faturası 3 milyon lira 7 Sayfada . Özal, az veto olacağını ümit ediyor 6. Sayfada Ankara, isim vermeden Sovyetler'i suçladı Dtşişleri açıklamasında ismi belirtilmeden ama anlaştlabilir bir biçimde Sovyetler'e yönetik ağir suçlamalara yer verildL Dışişleri daha sonra iptal ettiği ilk açıklamasında uçağın neden düştüğünün bilinmediğini belirtmisti. ANKARA (Cumhuriyet Bnrosu) Ankara, Güney Kore Havayollan'na ait yolcu uçağının içindeki 269 kişiyle birlikte düşmesinden Sovyetler Birliği'ni sorumlu tuttu ve olayı "teessürle" karşıladığını acıkladı. Dışişleri Bakanhğı'nca dün bu konuda yapılan açıklamada, uçağm, "ateş açüarak duşürüldiigii" vurgulandı. Sabah yapılan ve iptal edilen ilk açıklamada (Arkası Sa. 11., Sü. l'de) Ban kerzedeler, 29 ekimden önce 50'şer bin lira alacak Hangi ildeki oylar ne kadar ağırlık taşıyor? Oylar nasıl bir meclis doğurabilir ? seçime doğru seçim yasası Başbakan Ulusu ile Maliye Bakanı Kafaoğlu, bu paranın ödenmesi konusunda "mutabık" kaldtlar. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Bulend Ulusu ile Maliye Bakanı Adnan Baser Kafaoğlu dün, bankerzedelerin sorunlanru dinledikten sonra, "29 ekimden önce bankerzedelere SO'şer bin lira nakil ödeme yapılacağım" bildirdiler. Bankerzedeler adına 31 aralık 1983'de hesap açılacak. Bankerzedeler bu paralarını 31.12. 1984'de çekebilecekler. Bankerzedeler üst komitesi adına oluşturulan bir heyet dün Başbakan Bülend Ulusu ile Maliye Bakanı Adnan Başer Kafa(Arkası Sa. 11., Sü. 3'de) Pazartesi Cumhuriyet'te İlhan Tekeli 'nin incelemesi Pazartesi Seçim 83 ekinde Panayıra dönüşen cennet: Marmaris Leyla UMAR'ın yazı dizisi Yarııı Cumhuriyet'te Israil'in yeni Başbakanı Şamir Kaddafi: ABD saldırırsa Avrupa'daki üslerini havaya uçufiıruz ABD Beyrut sularına çıkarma biriiği yolluyor Haberieri 3. sayfada YAMAN GÖÇ iif^. ocuklar büyük sorun.. 1520 Kgs yaşına gelmiş ara kuşak.. Ağızları var, dilleri yok yaşta anaları, babaları alıp götürmüş onları. Ya da çoğu orada doğmuş. Bambaşka bir toplumda. Annebaba kendini kurtaramamış ki çocuğunu kurtarsın. Anne, babalar bir gölde, çocuklar denizde başıboş çırpınan sandallar gibi..!' Seçmen partisine nasıl karar veriyor? Turk seçmeninin profili • kim hangi partilere oy veriyor? • parti tercihini nasıl yapıyor? Tercüman bugün yayınlanıyor tstanbul Haber Servisi 1. Ordu ve Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından bir süre önce kapatılan Tercüman Gazetesi'nin yeniden yayınlanmasına izin verildi. Bugün yeniden yaymlanacak olan Tercüman Gazetesi, 10 ağustos 1983 tarihinde, 1402 sayılı Sıkıyönetim Yasası'nm 3/C maddesi gereğince basımı, yayi; mı ve dağıtımı durdurulmuştu. Gazetenin kapatılmasından (Arkası Sa. 11., Sü. 2'de) ŞahinALPAY ın İncelemesi Pazartesi Seçim 83 ekinde Bekir YILDIZ'ın dizi röportajı Pazartesi Cumhuriyet'te TÜRKfŞ YENİ ÜCRET ZAMMI İÇİN HÜKÜMETE BAŞVURACAK Seçim 83 her Pazartesi Cumhuriyet'le birlikte MİLLt GÜVENLİK KURULU KAMU VE ÖZEL KUR UL UŞLARDAN BİLGİ VE BELGE ALABİLECEK 12. sayfada vaşı'ndan sonra başlayan çok partili dönem 1961 Anayasası ile sımgelenmiştir. Ne yazık ki Türkiye çok partili sınavda yeterince başarılı olamamış; batı demokrasilerinin kurallarma uygun bir rejim kurmakta zorluk çekmiştir. Bu başarısızlığın temel nedeni sanayileşmiş altyapıdan yoksunluktur. Ancak, toplumun demokratik rejimle sanayiteşme ülkusünden vazgeçıiği de sOylenemez. Yeni Anayasa da genel olarak bu hedefi amaçlıyor. Yeni Anayasa'da devlet başkanının yetkilerı güçlendirilmış; siCumhuriyet Devleti'nin kuru yasal partilerin etkinlikleri sınırluşundan sonrakı anayasat tari landırılmıştır. 1961 Anayasası'na himizi uç bolume ayırmak ola tepki niteliğinde ortaya çıkan bu sıdır. Ataturk devrimlerini yüfür yaklaşımın kuşkusuz yeni siyalüğe koyan tek partili rejım bi salyaşamda sonuçları goruleceknnci donemdir, Ikinci Dunva Sa tir. OLAYLAREN ARDENDAKI GERCEK Işlevsiz Politikacı Olmaz Nitekim bu sonuçlardan birini TRT'de izliyoruz. 6 kasım 1983 'e 8 hafta kalmıştır. Ve Türkiye bir genel seçime hazırlanmaktadır; ama, bu hazırlığa karşı ilgisizlik ve coşkunsuzluk TRT'de göze çarpmaktadır. Hergün Televizyon Haberler Bulteninin sonuna ilıştirilmiş zoraki seçim haberieri bolümünün azımsandığı açıktır. Istanbul'da odaklaşan büyük basının bu alandaki yaklaşımı da sonuktur. Denfibilir ki; geçmişteki kısır siyasal çattşınaların yarattığı bıkkmlıkla birlikte yeni Anayasa'mn ve seçim kurallanmn çizgıleri bu ilgisizliğı yaratmaktadır. Ancak, olayın olumsuz bir yanını unutmamak gerekir. Turkı. * • * (Arkası Sa. 11., Sü. l'de) UGUR MUMCU GOZLEM Basın Yasası... Irak elçisi: Boru hattını koruruz ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Irak'ın Ankara'daki Büyükelçisi Taha El Kays dün düzenlediği basın toplantısmda Iran'la sürmekte olan savaş ve KerkükYumurtalık petrol boru hattı konulannda açıklamalarda bulundu ve îran'ın tehditleri karşısında "boru battını kendilerinin konıyabilecek durumda olduklannı" bildirdi. Büyukelçi, ayrıca son haftalarda Iran'da Fransızlara dönük olarak yaygınlaşan Ermeni tedhiş eylemlerinin îran yönetiminin himayesinde gerçekleştiğini de öne sürdü. Büyukelçi Taha El Kays Îran' Irak savaşının üçüncu yııını geride bırakması nedeniyle düzenlediği basın toplantısmda, uzlaşmaz taraf olarak Iran'ı gösterdi ve İran'ın barış istemediğini, her türlü girişimi geri çevirdiğini anlattı. Daha sonra soru ve yanıtlara geçildi. Irak Büyükelçisine yöneltilen sorular ve kendisinin (Arkası Sa. İl., Sü. 2'de) TÜRKÎYE'NİN 500 BÜYÜK FİRMASI GEÇEN YIL 3.5 TRILYON LtRALIK ClRO YAPTI, 394 MİLYAR PERSONEL ÜCRETt, 207 MtLYAR FAİZ ÖDEDt. Basın Yasası'nda değişiklik yapan tasan ile toplu basın mahkemeleri kakjınlmaktadır. Tasarıya göre, bundan sonra, basın yoluyla ışlenen bir kısım suçlara asliye ceza mahkemeleri bakacaktır. Basın yolu ile işlenen, ağır cezayı gerektıren davalar örneğin Ceza Yasası'nın 142. maddesıne giren suçlar Devlet Güvenlik Mahkemelen'nde görütecektir. DGM'nın görev alanı dışında kalan suçlara da ağır ceza mahkemeleri bakacaktır. Asliye ceza mahkemelerinin görev alanı dışındakı suçlarda değiştırilmek ıstenen yasa da ağır ceza mahkeme(Arkası Sa. 11., Sü. 7de) Haberieri 9. Sayfada