Katalog

27 TEMMUZ 1983 EKONOMİ CUMHURİYET/9 Günün Aynası Hazine'nin nakit açığı artıyor ANKARA, (ANKA) Hazine'nin nakit açığının giderek arttığı ve geciken ödemelerin büyüdüğü bildirildi. Edinikn bilgiye göre, kamu işi yapan mtiteahhitlere olan yaklaşık 150 milyar lirahk birikmiş borcun yanısıra gübre fabrikalanna olan borçlar da 30 milyar li" raya ulaştı. Maliye Bakanhğı yetkilileri, gübre fabrikalarına olan borcun onda birini ödemek için kaynak arandığını bildirdiler. Yetkililer perakende gübre fiyatlarının fabrika fiyatlarının altında kaldığına işaret ederek, bu nedenle büyük tutarda bir sübvansiyon yüküyle karşı karşıya bulunulduğunu, bu yükün karşılanmasında da Hazine'nin yeterli kaynağının olmadığını kaydettiler. Fiyut artışları %20'lik hedefi dddiye almıyor İTO'nım toptan eşya fiyatlan endeksindeki artış yılın ilk yarısında %15'i buldu. Son akaryakıt zammımn toptan eşya fiyatlanndan başlayarak tüm fiyat endekslerinı yukarı çekmesi bekleniyor. Ekonomi Servisi Türkiye'de yılhk fiyat artışlannın ileri sürüldüğü gibi % 20, hatta % 25'lerde tutulması olasılığı giderek zayıfhyor. Birbiri ardından yayınlanan endeksler, fiyatlan bu düzeylerde tutmanın çok zor olacağmı ortaya koyarken son akaryakıt zammının çeşitli mal ve hizmetlerin fiyatlanna yapacağı yansımaların da fiyat artışlarında yeni sıçramalara yol açabileceği belirtiliyor. Istanbul Ticaret Odası tarafından düzenlenen toptan eşya fiyatları endeksinin dün açıklanan son verileri geçtiğimiz haziran ayında % 3.1 artan toptan eşya fiyatlannın bu yıhn ilk altı ayında % 14.9'luk bir artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Geçen yıhn ilk altı ayında aynı endeksin °7o 13.3 arttığı ve yılhk artışın < 27.4 olduğu anımsandı% ğında, bu yılki artışı < 25'de % tutmanın bile ne denli zor olacağı daha iyi anlaşıhyor. Devlet Istatistik Enstitüsü tarafından Türkiye çapında düzenlenen ve en yeni endeks olması nedeniyle gerçek artışları en iyi yansıttığı ileri sürülen tüketici fiyatlan endeksi de yurt çapında perakende fiyatların bu yıhn ilk • yarısında ° o 12.9 arttığını orta/ ya koyuyor. Aynı endeksin haziran 1982'den haziran 1983'e kadar geçen sürede gösterdiği fiyat artışı da % 29.6'yı buluyor. DİE'ye göre bazı illerdeki fiyat artışları ise Türkiye ortalamasının da üstünde bulunuyor. örneğin bu yıhn ilk yarısında fıyatların Kayseri'de % 14.5, Adana'da % 14.0, Zonguldak'ta % 14.1, Antalya'da % 13.7 arttığı görülüyor. Tüm bu göstergeler gerek toptan eşya gerekse tüketici fiyatlarını bu yıl sonuna kadar % 20'lerde tutmanın, tüm çabalara karşın olanaksız olduğunu gösteriyor. Bu arada akaryakıta son yapılan zammın temmuz ve kısmen de ağustos ayı endekslerine yansıyarak fiyat artışlannın genellikle düşük olduğu bu aylarda endeksleri şişirmesinden kaygı duyuluyor. Daha önce yapılan akaryakıt zamlarının toptan eşya fiyatlanndan başlayarak fiyat artışlarına yol açtığını belirten uzmanlar bu kez de yaygın bir mal ve hizmet grubunun akaryakıt zammından etkilenmesinin kaçınılmaz olduğunu ve bunun mutlaka endekslere yansıyacağını kaydediyorlar. İTO'nun dün açıkladığı toptan eşya fiyatı verileri haziran ayında en büyük artışların gıda maddeleriyle, mahrukat ve enerji maddelerinde ve inşaat malzemelerinde meydana geldiğini gösteriyor. Gıda maddeleri grubunda öncelikle pirinç, un, bul gur, et, nohut, mercimek, patates, soğan, karabiber, kahve, süt ve peynir fiyatlarındaki artışlar dikkati çekiyor. Mahrukat ve enerji maddeleri arasında ise taşkömür, sömikok, linyit, elektrik ve odun fiyatlannda bclirgin artışlar meydana geldiği ve bu grubun endeksinin bir ayda "Io 6.8 arttığı görülüyor. Yıllık büyüme hızı tahmini yüzde 4.8'den 2.9'a düşürüldü ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Istatistik Enstitüsü DİE, 1983 yıh büyüme hızıyla ilgili tahminini önemli ölçüde düşürerek yüzde 4.8'den 2.9'a indirdi. DtE'nin yıhn ilk 3 ayhk gelişme verilerine göre gerçekleştirdiği birinci geçici tahmin, geçen yıl GSMH'da kaydedilen yüzde 4.6'hk artışm da gerisinde kalıyor. DİE Başkanı Nihat Güner tarafından yapılan açıklamaya göre GSMH 1982 yıhna oranla cari fiyatlarla yüzde 27.8 artacak ve 11 trilyon 143 milyar 439 milyon lira olarak gerçekleşecek. 1968 yılı sabit fiyatlarıyla ise GSMH'mn yüzde 2.9 oranında artarak 230 milyar 931 milyon liraya ulaşması bekleniyor. 1983 yılı büyümesinin yüzde 2.9 oranında düşmesi, tarım kesiminin gerilemesi yanında, inşaat sanayii, mali müesseseler, ko Prof. Türk: Mevduat toplama işi sadece bankalara verildi ANKARA, (THA) Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı tsmail Türk, "Bankalar Yasası" ile mevduat (oplama işi daha sıkı denetim altına alındı ve bu görev sadece bankalara verildi" dedi. Bankalar Yasası'mn 13. maddesi ile ilgiti olarak bir açıklama yapan tsmail Türk, yasaya göre yetkili organların dışında hiçbir gerçek veya tüzel kişinin mevduat toplayamayacağını belirtti. Türk, para toplama işinin daha sıkı denetim altına alındığını ve bu görevin sadece yetkili organlar olan bankalara verildiğini söyledi. ASLAN BAŞER KAFAOCLU Akaryakıt istikrarfonu yeni esaslara bağlansın. ASAF SAVAŞ AKAT Zamdan en çok sabit gelirli orta sınıf etkilenecek. Kamu bankalarındaki 1 trilyon lirayı aştı ANKARA, (ANKA) Kamu bankalarındaki mevduat son bir haftada 55.4 milyar lirahk artış göstererek tekrar 1 trilyon lirayı aştı. Merkez Bankası verilerine dayanılarak yapılan hesaplamalara göre, haziran ayının ücüncü haftasında kamu bankalarındaki mevduat 1 trilyon 49 milyar lira düzeyinde bulunuyor. Bunun 484 milyar lirahk bölümü f adeli tasarruf mevduatından jluşurken, vadesiz ticari mevduat 159.5 milyar lira, vadesiz tasarruf mevduatı 147.1 milyar lira ve mevduat sertifikası 22.5 milyar lira olarak hesaplandı. lîk sekiz özel bankadaki mev mevduat Akaryakıt zammının maliyet enflasyonunu artıracağı öne sürüldü tSTANBUL, (THA) Ekonomistler, akaryakıt fiyatlanna yapılan yüzde 7 ile 10 arasındaki yeni zammın maliyet enflasyonunun daha da artmasma yol açacağını öne sürdüler. Akaryakıt fiyatlarının, yeniden ayarlanmasına ilişkin olarak bir açıklama yapan ekonomist Aslan Başer Kafaoğlu ve Prof. Dr.Asaf Savaş Akat, akaryakıt zammının maliyet enflasyonunu sürdüreceğini, hatta artmasına neden olacağını savundular. Ekonomist Kafaoğlu, akaryakıt zamlarının maliyet enflasyonunu arttıncı etkisi olduğunu belirterek, "Bu nedenle, akaryakıt istikrar fonunun, oynak kur politikası göz önüne alınarak yeni esaslara bağlanması gerekir" dedi. Prof. Dr. Akat ise, zammın en kötü ihtimalle maliyet enflasyonunun devamına yol açacağını söyleyerek bu zamdan en çok etkilenen kesimin sabit gelirli orta sınıf vatandaşlan olacağını kaydetti. Prof. Dr. Akat, sabit gelirli vatandaşların, refah anlayışları nedeniyle kalorifer ve otomobil gibi petrole dayah tüketim maddelerine daha çok yöneldiklerini savunarak, "Buna karşıhk sabit gelirli vatandaşın gelirleri, istikrar politikası çerçevesinde sürekli düşmektedir" dedi. nut sahipliği ve serbest meslekler ile hizmetlerde yaratılan yeni gelir artışının geçen yıla oranla daha düşük düzeyde gerçekleşmesi etkili oldu. 1983 yılı ilk geçici tahminine göre kişi başına düşen GSMH sabit fiyatlarla yalnızca 40 lira artıp 4884 liraya yükselecek, cari fiyatlarla ise 188 bin liradan 236 bin liraya çıkacak. DtE'nin sektörler itibariyle tahmini de şöyle: Cari Sabit Tarım 15.6 2.6 Sanayi 37.2 6.9 İnşaat 22.5 0.3 Ticaret 31.2 5.5 Ulaştırma 27.8 2.6 Mali Mües. 21.3 0.5 Konut sahip. 29.0 2.4 Devlet hizm. 25.4 4.2 Ithalat Verg. 20.7 8.5 Dış alem net faktör geliri 5.6 15.4 Tefeci piyasasında faiz haddi ayda %109a ulaşıyor tSTANBUL, (THA) Bankerlik olayından sonra "Hortiayan" tefeci piyasasında ayda yüzde 10'u bulan faizlerle para verildiği belirlendi. Genellikle "teminat ıtıektubu" veya "gayrimenkul ipoteği" karşılığında işlem yapılan bu piyasada faizlerin "peşin kesilerek" para verildiği belirtiliyor. 500 bin liradan 1 milyar liraya kadar para verildiğini gazete ilanlanyla duyuran aracvlar bazı yasal engelleri önlemek için para verdikleri firmaya bir mali satılmış gibi gösteriyor, paranın geri verilmesi halinde "satılan ma) için iade işlemi" uyguluyor. Edinilen bilgiye göre, yüzde 6 dolayında faiz ahndığı belirtilen bu piyasada, faizler peşin ahndığı için, oranlar yüzde 10'u buluyor, bazı işlemlerde yüksek komisyonlarla faizler ayda 1112'ye ulaşıyor. tlgililer, "para satıcılığının" açık bir iş haline geldiğini belirterek, günlük gazetelerde bu tür ilanların ayrıntılarıyla yer aldığını bildiriyor. Tefeci piyasasında faiz oranlarının yüksekliği nedeniyle "çok sağlam" güvenceler ahnmadan işlem yapılmadığı belirtiliyor. duat ise son bir haftada kaydettiği 4,2 milyar lirahk artışla 1 trilyon 264 milyar liraya ulaştı. Yapılan hesaplamalara göre, sözkonusu bankalardaki mevduatın da 593.2 milyar lirahk bölümü vadeli, 314.4 milyar lirahk bölümü vadesiz ticari mevduat, 231.6 milyar lirahk bölümü vadesiz tasarruf mevduatı 81.8 milyar lirahk bölümü ise mevduat sertifikası hesaplarından oluşuyor. 24 haziran tarihi itibariyle diğer özel bankalardaki mevduat 94.6 milyar lira olarak hesaplanırken, yabancı bankalann mevduatı ise 48.5 milyar lira düzeyinde bulunuyor. TürkYunan ekonomi ve turizm görüşmeleri başladı ANKARA, (ANKA) TürkYunan Ekonomik ve Turizm görüşmeleri Dışişleri Bakanhğı'nda dün başladı. Görüşmelerde Türk heyetine başkanlık eden Ekonomik İşler Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Mustafa Aksın, "Ege'nin her iki yakasında daha yumuşak bir atmosfer yaratma çabalarından kaçınmayacağız" dedi. Aksın toplantının başlangıcında yaptığı konuşmada, görüşmelere iyi niyet ve samimiyetle başladıİdarını belirterek, "Görüşmelerin olumlu ve yapıcı gelişmesini ve somut sonuçlara katkıda bulunmasını diliyoruz. Bu görüsmelerin Türk ve Yunan halkları arasındaki ilişkileri geliştireceğini Ve f bu anlayışı pekiştireceğine inanıyoruz" dedi. Yunan heyetine başkanlık eden Büyükelçi Nicholoas Ethanasıos da konuşmasında Türk heyetinin gösterdiği konukseverliğe teşekkür ederek, "tki taraf da bazı beklentileri paylaşmaktadırlar. Bu diyaloğun verîmli ve yararlı geçmesini ve olumlu sonuçlar doğurmasını diliyoruz. Bu görüşmelerin en kısa zamanda Atina'da yenilenmesini umuyoruz" dedi. Yunanistan'ın Ankara Büyükelçisi de görüşmelerin başlangıcına katılarak her iki tarafa görüşmelerin yararlı sonuçlar getirmesi dileğinde bulundu. Deniz Nakliyat A.Ş.'nin bazı zararlarım Hazine karşılayacak ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Denizcilik Bankası Deniz Nakliyatı Ticaret Anonim Şirketi'nin bazı mal ve hatlardaki taşımalarından doğan zararın Hazine'ce karşılanması karar altına alındı. Bakanlar Kurulu kararına göre, Maliye Bakanlığı'nın uygun görmesi ve Ulaştırma Bakanlığı'nın önerisi ile Ekonomik Işler Yüksek Koordinasyon Kurulu'nun saptayacağı mallar ve hatlar için taşımalardan doğan Deniz Nakliyat A.Ş.'ye ait zarar, Hazine'ce karşılanacak. Kararnameye göre banka özkaynakları 50 milyar artacak ANKARA, (ANKA) Bankalann çahşma esaslarını yeniden düzenleyen kanun hükmünde kararname, bankalann özkayr klarında 50 milyar lira dolayıiı «a artış öngörüyor. Konuya ilişkin olarak yapılan hesaplamalara göre, 1982 yılı sonu itibariyle 293.3 milyar lira olan Merkez Bankası ile Kalkınma ve Yatırım Bankaları dışındaki bankalann toplam özkaynaklarının kararname uyannca 340 milyar lira düzeyinde olması gerekiyor. Ortadoğu'nun en büyük pazarı Iran dışalım kısıtlamalarını gevşetiyor İran'la diplomatik ve ticari ilişkileri kesik olan ABD İran pazarına yüklenmek niyetinde. Bu amaçla Türkiye ve Dubai'yi "aracı ülke" olarak kullanacağı öne sürülüyor. İran Hükümeti'nin Batı'>a açılma eğiliminde olması İran eazarında.Batılı şirketteri şanslı kılıyor. Bu nedenle Tüîkiy^yi bu pazarda yoğun bir rekabet bekliyor. MURAT KÖPRÜ lerin görüşme talebini kabul etmesi İran Hükümeti'nin Batı'yla olan gerginliği azaltma eğiliminde olduğu şeklinde yorumlanıyor. İran'lı diplomatlar da son aylarda Batı lı yetkililerle ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirme görüşmeleri yapıyorlar. Tabii bu yetkililer içinde Amerikah ve Fransızlar yok. Bu karşılıklı yumuşama çabaları dış ticaret rakamlarına hemen yansıdı. Iran'a 1982 yıhnda ayda ortalama 170 milyon dolar mal satan F. Almanya bu yıl rakamı 200 milyon dolann üstüne çıkardı. îngiltere ocakmayıs döneminde lran'a yaptı, ğı dışsatımı yüzde 90 oranında artırdı ve 317. milyon dolara yükseltti. Italya ve Isviçre'nin de mal satışı konusunda hareketlendiği dikkati çekiyor. öteden beri İran'la ilişkilerini sıcak tutmaya çahşan Japonya bu konuda en avantajh ülke. Japonya ilk beş ayda tran'a 1 • milyar dolar tutarında mal sattı. Buna karşın Japonya İran petrolünün en büyük müşterisi oldu. hedefliyor. TÜRKtYE ZORLANABtLtR Geçen şubat ayında yapılan bir anlaşma ile lran'a 1 milyar dolarlık mal satma olanağına kavuşan Türkiye'nin ise bundan sonra böyle bir olanak elde et• mesi zor göf Offö^Şft tran'Batı yla olan ticari ilişkilerini daha da geliştirme çabalarını sürdürürse bu pazarda kıran kırana rekabet başlayacak. lran'ın özellikle yatırım mallan talebini yoğunlaştıracağı düşünülürse büyük Batıh şirketler karşısında Türkiye'nin bu alanda satacağı çok az şey olacak. lran'ın Türk şirketleriyle olan bağlantılarını iptal etmeye başladığı yolundaki söylentiler de Türkiye açısından mide bulandırıyor. Yetkililerce yalanlanan bu eğilimin ilerde yeniden gündeme gelmesi halinde Türkiye'nin ne yapacağını ciddi olarak düşünmesi gerekecek. Türkiye'nin bu yıhn ilk dört ayında yaklaşık 350 milyon dolarlık mal sattığı bir numaralı müşterisini elinde tutmak için herhalde çok dikkatli davranması gerekiyor. tnşaatçılar, metrekare maliyetine yüzde "25 zam yapacaklar tSTANBUL, (THA) Türkiye İnşaatçilar Federasyonu Başkanı Necati Gttçlii, inşaat metrekare fiyatlanna yüzde 2025 oranında zam yapılacağını bildirdi. Necati Güçlü yaptığı acıklamada, demirin tonuna yapılan 3 bin lirahk zammın inşaat sektörüne de yansıtılacağını belirtti. Güçlü, yetkililerin "Demirin toplam maliyetteki payı yüzde 10'u geçmez, inşaatçılar bunu bahane edip zam yapmasınlar" şeklindeki açıklamalarını eleştirerek, "Emlak Kredi Bankası bile zamları konutlara yansıtıyor. Devletten destek göremeyen inşaatçı da zorunlu olarak fiyatlan yükseltecektir" dedi. ABD'YE ARACI: TÜRKtYE VE DUBAİ lran'ın barışmaya niyetli olmadığı ülkelerin başında gelen ABD debu "Batıya açılma' sürecini dikkatle izliyor. lran'a uyguladığı ambargoyu kaldırmaya niyetli görünmeyen ve bu nedenle lran'a dolaysız olarak mal satma olanağı bulunmayan ABD, bu işi bazı ülkeler aracılığıyla yapacak. Bu aracı ülkelerin Türkiye ve Dubai olacağı öne sürülüyor. Aracıhk konusu önümüzdeki dönem iyice gündeme gelecek. Çünkü geçen yıl çeşitli yollardan lran'a yalnızca 200 milyon dolarlık mal satan ABD bu yıl 1 milyar dolarlık dışsatım Tarımda kullanılan kredinin yarısının kaynağı belirsiz ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Ülkemizde borç para alan çiftçilerin büyük bir bölümü kredi gereksinmelerini örgüt.enmemiş kredi kaynaklarından sağlıyor. DPT'ce yapılan "Türk Köyiinde Modernleşme Eğilimleri Araştırması" bulgulanna göre, tarım alanında kullanılan kredilerin yarıyı aşkın bölümünün kaynağı belirsiz durumda. Kaynağı bilinen kredilerin üçte biri kooperatifler tarafından sağlanıyor. Tarım alanında kredi dağıtmak için kuruhnuş bankalar ise üçte ikilik bir oranla çalışmalarınt yürütüyorlar. DPT'ce 1970 yıhnda yayınlanan ve özel kesim araştırmalan sonucu doğrulanan bulgulara göre, örgütlenmiş kredi kaynaklarının bankalar kesiminde Ziraat Bankası yüzde 98'lik oranla başı çekiyor. Faiz Farkı Iadesi Fonu'nun kaynakları artırıldı ANKARA, (ANKA) Yılhk programlarda teşviki öngörülen sektörlerin faiz yüklerini azaltmak ve dövize bağlı tasarruflan Özendirmek amacıyla Merkez Bankası nezdinde oluşturulan Faiz Farkı ladesi Fonu'nun kaynakları artırıldı. Koruya ilişkin olarak Bakanlar Kurulu'nun Resmi Gazete'de yaymlanan kararında, fonun kaynaklarından birini oluşturan ve bankalann verdikleri kredilere tahakkuk ettirdikleri faizler üzerinden yaptıkları ek kesinti oranı yüzde 15'e yükseltildi. Daha önce, bankalar, fon için verdikleri kredilere tahakkuk ettirdikleri faizlerin yüzde 10'u oranında, kredi alanlardan ek olarak tahsilat yapıyorlardı. Faiz Farkı tadesi Fonu için kredilere tahakkuk ettirilen faizler üzerinden alınacak yüzde 15'lik miktar uygulaması, 1 temmuz 1983 tarihinden geçerli olacak. DÖVtZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 A vustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçlka Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isveç Kronu 1 tsviçre Frangı 100 ttalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dtnan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan Riyali Döviz Ahş 225,90 198,70 12,36 86,85 4,34 24,15 28,88 77,60 29,30 107,47 14,68 94,09 183,38 772,17 30,78 344,43 65,48 Döviz Satış 230,42 202,68 12,61 88,59 4,43 24,63 29,46 79,15 29,89 109,62 14,98 95,97 187,04 787,61 31,40 351,32 66,79 Efektif Ahş 225,90 188,77 12,36 86,85 4,13 24,15 28,88 77,60 29,30 107,47 13,95 89,38 174,21 733,56 29,24 344,43 62,20 Efektif Satış 232,68 204,66 12,74 89,46 4,47 24,87 29,75 79,93 30,18 110,69 15,12 96,91 188,88 795,34 31,70 354,76 67,44 ALTIN GÜMÜŞ FİYATLAKI Cumhuriyet Reşat 24 Ayar 22 Ayar Bileztk Gümüş Alış 25.450 24.500 3.600 3.280 81.00 Satış 25.550 25.000 3.615 3.390 83.00 Kısa sürede Türkiye'nin bir numaralı müşterisi durumuna gelen İran, Ortadoğu'nun en büyük pazarı olma yolunda. İran Türkiye'de nüfusu 500 binden Hükümeti'nin dört yıldır uygudaha az olan 63 ilde bankalann ladığı dışalım kısıtlamasını çok 1982 sonunda 4 bin 250 dolayınyakında gevşeteceği ve yoğun bir da şubesinin bulunduğu hesapmal alımına girişeceği bildirililandı. Bankalar kararnamesine yor. göre, bu şubelerin her birisi için Humeyni Hükümeti'nin Batı bankalann 25 milyon lirahk özDünyası'yla ekonomik ve ticari kaynak bulundurmaları öngöilişkilerini geliştirme kararında rüldü. Bu durumda 4 bin 250 şuolması, büyüyen İran pazannda benin toplam özkaynak miktarı Batıh şirketleri "şanslı" kılıyor. 106 milyar lirayı aşıyor. Nitekim daha şimdiden Batı ülkelerinin İran'la olan ticaretinBankalann, nüfusu 500 bin ile de belirgin bir artış gözleniyor. 1 milyon arasında olan illerdeki Son dönemde, İran'la Batı toplam 397 şubeleri için ayıraDünyası arasındaki gerginlikten cakları özkaynak toplamı ise her yararlanarak büyük çaph dışsabir şube için 50 milyon lira oltım bağlantıları yapan Türkiye'mak üzere 20 milyar lira olarak yi bundan böyle İran pazannda hesaplandı. çetin bir rekabet bekliyor. Ankara'daki 405 şube ile IsBu arada lran'a siyasi ve ekotanbul'da sayıları 1.250'yeyaknomik ambargo uygulamasırîa laşan subeler için de bankalar rağmen ABD de bu pazara yük165 milyar lirahk özkaynak bulenme niyetinde. ABD'nin lundurmakla yükümlü bulunulran'a dolayh yoldan mal satayorlar. cağı ve bu girişiminde Türkiye ve Dubai'yi "aracı ülke" olarak Şubeler için belirlenen bu rakullanacağı öne sürülüyor. kamlara, bankaların sahip olmaYATIRIM HAMLESt ları gereken en az 1 milyar lirahk özkaynak miktarı da eklenîran Hükümeti'nin ülkede yadiğinde, toplam özkaynak gere tırım hamlesini başlatma ve çaği 34 milyon liraya ulaşıyor. ğın gerisinde kalan teknik donanımı yenileme eğiliminde olduğu, bu amaçla çok yakında dış ticaretteki denetimi gevşeterek birçok mahn dışahmına izin vereceği belirtiliyor: Nüfusunun yoğunluğu ve ekonomisinin çeşitliliği nedeniyle büyük bir dışalım potansiyeline sahip bulunan Iran, böyle bir seferberliğe girişmesi halinde kısa sürede Ortadoğu'nun en büyük ANKARA, (Cumhuriyet Biive dünyanın en gözde pazarı rosu) Türkiye Şişe Cam ve olabilir. Kristal Sanayii İşçileri Sendikalran'ın döviz rezervleri de dısı ile Türkiye Şişe Cam Sanayii şalımda ani ve büyük bir artışı tşverenleri Sendikası arasında yekaldırabilecek düzeyde bulununilenen toplu iş sözleşmesi, Siyor. Irak'la uzun süredir devam nop Cam Sanayii, Trakya Cam eden savaşa rağmen, dışalım kıSanayii ve Televizyon Camı Sasıtlamaları ve günde 2.5 milyon nayii işyerlerine teşmil edildi. varile çıkan petrol satışı döviz dengesini hızla iyileştirdi. YaBakanlar Kurulu'nun teşmil bancı sermayeyi de döviz hesapkaran uyannca, bu üç işyerinde larında gösteren İran Merkez çahşan işçilerin 31 aralık 1982 taBankası'na göre ülkenin 10 milrihindeki saat ücretlerine 1 ocak yar dolarlık döviz rezervi var. 1983 tarihinden geçerli olmak Batıh gözlemciler, net rezervin 5 üzere yüzde 20 artı 625 kuruş milyar dolara yaklaştığı görüzam yapıldı. Ayrıca işçilere bir şündeler. İran şu anda Ortadoyılda 120 günlük ücretleri tutağu'da ödemelerini hiçbir zorlukrında ikramiye verilecek. Bu ikla karşılaşmadan gerçekleştiren ramiyeler 20 ocak, 20 mart, 20 ve bu konuda "örnek" gösterimayıs 20 temmuz, 20 eylül ve 20 ' len tek ülke. kasım tarihlerinde 20 günlük ücBATILI ÜLKELER TETİKTE ret tutarında olmak üzere Dünya ticaretinin daraldığı ve ödenecek... Ortadoğu'da ödemelerin durduğu bir ortamda "büyüyen paTeşmil karan ayrıca, işçilere dini bayramlardan en az 15 gün zar" kokusu alan Batıh şirketler önce 4 biner lira bayram ödenedaha şimdiden Tahran'a üşüştüği verümesini de hükme bağlıyor. ler. Iranh yetkililerin bu şirket Ük altı ayda 20 bin otomobil üretildi 19 bini satıldı Ekonomi Servisi Türkiye'de yerli otomobil üretim ve satışı yıhn ilk yarısında yüzde 29 oranında arttı. En büyük artışı hem üretim hem de satışta yüzde 44'le OYAKRenault şirketi gerçekleştirdi. "OYAKRenault Haber Bülteni"nde yer alan verilere göre, geçen yıhn ocakhaziran döneminde 15.950 olan yerli otomobil üretimi bu yıhn eş döneminde yüzde 29 oranında arttı ve 20.573 adete yükseldi. Şirketler içinde bu yıl en çok üretimi 11.236 otomobille OYAKRenault gerçekleştirdi.Bu şirketi, üretimini vüzde 16 artırarak 9133 otomobile vükselten TOFAŞ izledi. OTOSAN'ın üretimi ise yüzde 20 geriledi. Otomobil satışları da geçen yıhn eş dönemine oranla yüzde 29 artu. 1982 yılının ocakiıazıran döneminde yurtiçinde toplam Transtürk'le ilgili toplantı bugtine kaldı ANKARA (ANKA) Transtürk Holding'in bankalara olan 25 milyar lira tutanndaki borçlarının ertelenmesi ve holdinge 3,5 milyar lirahk taze para sağlanması konusunda Maliye Bakanhğı'nda dün yapılması gereken toplantı, bankalara geç haber verilmesi nedeniyle bugüne ertelendi. Maliye Bakanhğı'nda dün saat 17.00'de yapılacağı bildirilen ve programa karşı çıkan banka yöneticilerinin çağınldığı toplantı için bankalardan yalnız Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası yöneticileri Bakanhkta hazır bulundular. Alacakh Akbank, Garanti Bankası, Yapı ve Kredi Bankası ile Pamukbank yöneticileri ise geç haber almaları nedeniyle gelmediler. Bu arada, Transtürk yöneticilerinin faiz ödemelerine hemen başlayıp başlayamayacakları konusunda Maliye Bakanhğı yetkililerine bilgi verdikleri öğrenildi. Bilindiği gibi, Maliye Bakanhğı'nca hazırlanan borç erteleme programında faiz ödemelerinin 8 yılhk erteleme döneminin son 2 yıhnda yapılması öngörülürken, bu programa karşı çıkan 5 banka ödemelerini ilk yıldan itibaren her yıl sonunda yapılmasını istiyorlar. Öte yandan 5 bankanın faiz ödemelerini ve öngörülen oranı az bulmalarınm yanısıra, Transtürk yönetimi ve taze para konusunda da karşı görüşte bulundukları öğrenildi. ANKA muhabirinin edindiği bilgiye göre, sözkonusu bankalar borç erteleme süresinde Transtürk Holding yönetiminin yüzde 51'den fazlasını kendileri seçmek istiyorlar. Ayrıca 3,5 milyar lira taze para sağlanmasına karşı çıkan bankalar "daha önceki paralar ne oldu diye soruyoruz" şeklinde konuşuyorlar. 14.411 otomobil satılmışken, bu yılki satışlar 18.709 otomobile ulaştı. Şirketler içinde en yüksek satışı 9560 otomobille yine OYAKRenault yaptı. TOFAŞ 8951 otomobil satarken, OTOSAN'ın satışları düştü. Otomobil piyasasımn 6 ayı ÜRETİM 1982 1983 OYAK Renault TOFAŞ Otosan Toplam 7796 7897 257 15.950 11236 9133 204 20.573 Artış (Vo) 44 16 •20 Cam işkolunda yenilenen sözleşme, üç işyerinde daha uygulanacak SATIŞ 1982 6648 7522 241 14.411 1983 9560 8951 198 18.709 Artış 44 19 18 29 29 Beyuz ev eşyasında stok büyüyor Profilo Holding Koordinatörü ihracat için verilen muafiyetlerin beyaz eşyada iç piyasa için de verilmesini istedi. İSTANBUL, (THA) Profilo Holding Koordinatörü Arda Ülger, "beyaz ev eşyası üreten firmalann maliyetlerini artırmamak için stoğa çahştıklannı" söyledi. Arda Ülger, yaptığı açıklamada, beyaz ev eşyası dalında stokların aşırı derecede arttığını bildirdi. Stoğa çalışmayan firmalann maliyetlerinin diğerlerine oranla çok yükseldiğini belirten Ülger, "sektörde kısır döngii içinde yaşanan bir bunalım var" dedi. Ülger, şöyle devam etti: "Birim maliyetlerde önemli artışlar vardır. Girdileri oluşturan maddelerdeki maliyet artışları önemli maliyet enflasyonu yaratıyor. Beyaz eşya sektöründe yüzde 60 hammaddenin devlet eliylc üretildiği gerçektir. buna karşın, saç, bakır, alüminyum ve plastik gibi maddelerin fiyatı Avrupa'daki piyasalara oranla 2 kat daha pahahdır. Bu durumda scktorün iç piyasadaki fiyatlan haliyle çok yüksek olmakta, ayrıca uluslararası alandaki rekabet olanakları kaybolmakladır." Ülger, ihıacaıa dayalı uretimde sağlanan muafiyetlerin iç piyasa için yapılan üretimde de sağlanmasını isiedi. Ulger, '%muafiyet iç piyasada da sağlanırsa alım gücüne uygun bir fiyat rekabeti meydana gelecek ve maliyetlerdeki düşüşler nedeniyle de ihracat olanakları daha da artacaktır" dedi. Sezon başından beri 75 bin ton zeytinyağı ihraç edildi tZMİR, (THA) Sezon başından bu yana çeşitli ulkelere 75 bin ton zeytinyağı ihraç edildi. Bu arada, ltalya'nın 5 bin tondan az zeytinyağı ithalatına akreditif açmayacağı belirtilerek ihracatçıların uyanldığı bildirildi. Izmir lhracatçılar Birliği yetkililerinden edinilen bilgilere göre, 75 bin ton zeytinyağımn 48 bin tonu kutulu olarak Libya, ttalya ve ABD'ye yapıldı. Birlik yetkilileri, 198384 zeytinyağı rekoltesinin 75 bin ton dolayında gerçekleşmesinin beklendiğini, bunun 60 bin tonunun iç tüketimde kullanılacağını ve geri kalan bölümün ise ihraç edileceğini bildirdiler.