Katalog

f 28 MAYIS 1983 EKONOMİ Cumhuriyet 9 EKONOMİDE GÜNÜN AYNASI Bankaîar Yasası 31 mayısta Bakanlar Kurulu'na geliyor ANKARA, (ANKA) Ban kalar Yasası'nda değişıklik öngören kanun güctlndekl ka rarname 31 mayıs salı günü Bakanlar Kurulu'nda ele alı nacak. Maliye Bakanı Adnan Başer Kafaoğlu yaptığı açıklamada, sözkonusu karamamenln, Bakanlıklararası Eko nomik Kurul'da görüşülmesl nin tamamlanmak Uzere olduğunu belirterek, Bakanlar Knrulu'nun salı günu yapacağı toplantıda ele almacagı nı söyledl. Kafaoğlu, bankakrla ilglli kanun gücündeki kararnamenin, bankaîar yasası'nı hemen tümüyle yeniden düzenleyeceğinl bildirdi. faızleri düşürmesi Oto lastiğ'me I haziranda yüzde 8 zam yapılacak Ekonomi Servisi • Türkiye'de oto lastiği üreten 4 firma 1 hazırandan itibaren lastik fıyatlanna yüzd© 8 kadar zam yapacak. GoodYear, Lassa, Uniroyal ve Pirelli tarafından yapılacak zam Murnt131 ve Renault12 mar ka otolann lastik fiyatlannı yaklaşık 9 bin 200 liraya Murat124 ve Anadol marka otolannkinl de yaklaşık 5 bin liraya ulaştıracak. İlgilı firmalann yetkilileri değer kaybeden Türk Lirasının ithal girdileri pahahlaştırma sınm yanısıra ithal girdilerin de yurt dışında zam gördüğünu, ayrıca yerli girdilerde de fiyat artışı olduğunu böylece maliyetlerinin yukseldiğini ve zam yapmak zorunda kaldıklannı söylediler. Bu arada bır Uniroyal yetkilisi kilosunu 275 liraya ithal ettikleri ham kauçu £u 350400 liradan lthale başladıklannı belirterek, 'yüzde 12.5 gibı çok duşüh bir kâr marjıyla çaüştıgımız için kârdan fedakârhk edereh zam yapmamamız müm kün değildif dedi. SEKİZ LİDER AET Dönem Başkanı Gaston Thorn, Fransa Devlet Başkanı François Mitterrand, Federal Almanya Başbakanı Heimut Kohl, ABD Başkanı Ronald Reagan, Itt. giltere Başbakanı Margaret Thatcher, Japonya Başbakanı Yasuhiro Nakasone, Kanada Başbakanı Pierre Trudeau ve ttalya Başbakanı Amitoıe Fanfani.. Enfl&syonsuz büyümenin ilâcı aranıyor ABD'de yapılacak da hızlı büyümeyi lık ve dünya para sorunları üzerinde dokuzuncu doruk toplantısın. sınırlayan engeller, korumacı. piyasalanndaki istikrarsızlık durulacak. ml bir gündemi yok ama doruktaki tartışmaların baş lıca dört sorun çevreslnde yoğunlaşacağı anlaşılıyor. Birblriyle yakından ilgili olan bu dört sorun şunlar: • OBCD ülkelerlnde 32 milyonu aşan işsiz sayısım sımrlamak için ahnacak ön lemler, enflasyonu azdırma dan büyümeyi hızlandırma nm yollan. • Dünya para piyasalarm dakl istikrarsızlığı önlemenin çareleri. • Dünya ticaretinl daral "Zenginler Doruğu^nun 9 yıldır değişmeyen tıcı etki yapan korumacılık eğilimlenne karşı ahnacak önlemler. • Üçüncü Dünya ülkeleri nin dış borç sorunu ve bu ül kelerdeki durgunluğu aşma n m yollan. Willıamsburg'da bir araya gelecek olan yedl sanayileşmiş ülkenin Devlet Baş kanlarıyla AET dönem Başkanmın «karşıhklı anlayış ve işbriliği» havası içınde bu sorunlara çözüm ararken karşılaşacakları en büyük engel ise kuşkusuz ki ABD faiz oranları. ABD'nin 200 mılyar dolar mertebesindeki bütçe açıklarını önleyecek ciddi önlemleri bir türlti ala gündemi: Osman ULAGAY 1975 yılmda Fransa'da ta rihi Rambouillet şatosunda toplanan ilk «zenginler doruğu» sonunda yaymlanan deklerasyonda şöyle deniliyordu: «Dünya ekonomisinde gö'zlenen durgunluktan çıkış belirtilerine sttreklilik ve sağlamlık kazandırmak İçin yeni enflâsyonist baskılara yol açabilecek uygu laraalardan kaçinınak birinci derecede önem taşımaktadır. Amaç sağhkh ve süreklî büyümeyi enflâsyo nu a?dırmadan sağlamak ol malıdır.» Bu kez ABD'nin tarihl Williamsburg kentinde yarın başlayacak olan doku zuncu «zenginler doruğu» nda başlıca amacın gene ay nı olması aradan geçen yıl larda doruktakilerln ödevlerinl iyi yapmadıklarmı gösteriyor. Bu nedenle glde rek klmsenin ciddiye almadığı sonuç blldirilerinin yayınlandığı masraflı toplantı lar haline gelen doruk top lantılarımn anlamsızlığını savunanlarm sayısı da ar tıyor. Dokuzuncu doruğun res İki haftada dört yabancı heyet gelecek ANKAKA, (ÜBA) önUmüzdeki iki haftada Türklye'yi dört ayn heyet ziyaret edecek. • 29 Mayıs'da gelecek olan Avusturya Sanayicı ve Işadamlan Heyetı, Ankara ve Istanbul'da Türk sanayici, işadamian ve müteahhitleri ve çeşitli bakanlık yetkiüleriyle görUşmelerde bulunacak. • Türkiye'ye gelişi ikinci kez ertelenen Irak Sanayi ve Madencıhk heyeti ise, 2 Haziran günü Türkiye'ye gelecek. Titrkiye Müteahhitler Birlıği'nin davetlisi olan konuk lıeyet, Turk müteahhitlerinin Türkiye'deki işlerini yerınde görecek, hidroelektrık ve termik santralları, maden işleriyle ılgıli kuruluşları ve tesısleri gezecek. • Belçika İnşaat ve Tesisat Kuruluşlan yetkililerinden oluşan bir heyet ise, 5 Haziran'da Türkiye'ye gelecek. maması bu ülkedekl reel fa izlerın düşürülmesini zorlaş tırıyor. ABD ekonomisinin büyüme yoluna girmesi so nucunda özel sektörün, büt çe açıklarını finan~e etme ye çalışan devlete fon p'ya salarmda rakip haline gelmesi faiz oranlannı yüksel tıci etki yapıyor. Yüksek re Doruktaki ülkelerin başlıca ekonomik göstergcleri Son bir yıl ABD JAPONYA F. ALMANYA FRANSA ÎNGÎLTERE KANADA İTALYA Smal üretim Artışı %1.7 %2 0 % 6.5 %+0.8 % + 1.5 %3.3 %9.2 GSMH Artışı % + 1.2 %+3.7 %1.9 % + 0.9 % + 1.4 %5.7 %2.4 Işsizlik oranı Nisan Bir yıl önce % 10.2 % 9.3 % 2.6 % 2.3 % 9.4 % 7.3 % 8.9 % 8.7 % 12.7 % 11.4 % 12.5 % 9.9 % 12.2 % 10.2 Enflasyon oranı % 3.6 % 2.4 % 3.3 % 9.2 % 46 % 7.2 % 16.1 Eczacıbaşı ve ffoç petrol sondajma haşlıyor Ekonomi Servisi DUn ts tanbul'da Eczacıbaşı Petrol Arama Şirketi'nin (EPAg) ev. sahipliğinde yapılan ve 24 petrol şirketinın katılmasıyla gerçekleştirilen olagan «Ayhk Haberlcşme» toplantısında, Koç. Eczacıbaşı grupları ve bir Amerikan şirketlnin ka tılmasıyla oluşan VVEP Grubunan, Güney Dojhı Anadolu' da petrol sondajma başlama arifcsinde oldıtğu» açıklandı. llgililer, Kâhta vöresindekl Çalgan kasabasında yapılacak petrol sondajı ıçin 1 mıl yon 700 bin dolar harcanaca ğını, daha öncekı sısmık aras tırmalar sırasmda ise, yakla şık, 1,5 milvar lıra harcanmış olduğunu söylediler. Pet rol aramanm son derece rısk li ve pahalı bır iş olması ne deniyle, Türkiye'de bu alana para yatırma hevesınin pek bulunmadığını kaydeden EPAŞ yetkilıleri, Petrol Yasası'ndaki son değışikliklen de eleştirdiler. Halit Narin: Tek hir imzayla ihracat yapahileceğimiz günleri özlüyoruz Murat KÖFRÜ MARMARİS Türkiye Tekstil İşverenlerl Sendika sı Başkanı Halit Narin, bürokrasiden yakındı ve «Bir imzayla ihracat yapabilen bir iilke haline geN meliyiz« dedl. Marnıaris Martı Otel'de düzenlenen Türk tekstilinin sorunları konulu seminerın açış konuşmasını yapan Narin, devletin özel sektörün yatınmcı ve üretici gücünü destekleyici bir anlayış için de bulunması gerektiğini belirtti ve şöyle konuştu: «Hem üretim yapacaksınız, hem mahnızı pazarlayacaksınız, hatta bizi tanımayan ülkeye ürününüzü tanıtacaksınız. Bu dinarmzm içinde bulunan özel sektör bürokrasi tarafından kösteklenmemelidir. Devletin yapıcı ve destekleyici gücüne ihtiyacımız var. Ama bürokrasinin olaya henüz bu mantıkla yaklaşmadığmı göriiyoruz.» Halit Narin, ülkemızde lh racat yapabilmek için hâlâ 70 80 imza gerektiğine işaret ederek, «Bir imzada İhracat yapabilen ttlke haline gelmelîyiz» dedl. Başbakan Ulusu'nun başlattığı bürokratik engellerin azaltılması çalışmala rını olumlu karşıladıklarım söyleyen Narin, «Ancak sa dece mevzuatm azaltılması yetmez. Bürokrasinin mantığı değîşmelidir. Yetkilcrl, insiyatifi kendinde olan, mevzuatı bilen ve aksatmadan uygulayan işinl başkasma sormadan yapabilen arkadaşlara ihtiyacı mıt var,» geklinde konuştu ve «biz yannı düşünürken devlet yanndan da öte sinl plânlamak zorundadır.» dedi. AET ile lllşkilere de değlnen Halit Narin, «AET ile ilişkiler samimi ve sürekli bir diyalog: ister. Şimdi başka işimiz var, güncel po litikalarla uğraşmalıyız, AET lle sonra uğraşınz zih niyeti, bizden az menfaati olan Ülkelerin bile, blz den önce AET'ye girmesine yol açacaktır. Bu konu lhmal edilmemelidir.» dedl. el faizlerin îse ABD'de ve dl ğer sanayileşmiş ülkelerdo büyümeyi durdurucu ve işsizıiği artırıcı etki yaptığı biliniyor. , ABD'nin faiz oranlannı düşürme yolunda kendinden bekleneni yapamaması, doların çok yüksek değerlere tırmanmasma ve Üçüncü Dünya ülkelerinin değiş ken faizll borçlarınm faiz yükünün artmasına da yol açıyor. ABD yönetiminl. bütç« açık'armı kapatacak önlemlere ikna etmeden fais leri düşürmek ve dünya eko nomisinde hızlı büyümenin yolunu açmak ise olası gö rünmüyor. Bu nedenle başta Mitterand ve Bayan Thatcher olmak üzere Avru palı liderlerin bu konuda Başkan Reagan'ı sıkıştırma lan bekleniyor. özellikle Fransa'nın yüfe sek reel faiz sorunu çözüm lenmeden para piyasalarm daki istikrarsızlık ve korumacılık sorunlannm çözüm. lenebileceğine inanmadığı biliniyor. ABD'nin bütçe açıkları ve faiz oranları ko nusunda inandıncı ve güven ce verememesi halinde Fran sa'nın da korumacılık konu sunda katı bir tavır alabl leceği belirtiliyor. Üçüncü Dünya'nın önemi Korumacılık eğillmlerinln azaltılması ve özellikle Üçüncü Dünya Ülkelerine karşı uygulanan engelleme lerin kaldırılması konusunda ABD'nin ortaya koyduğu tavır Üçüncü Dünya ülkele rinin durgunluktan çıkması için yeni olanaklar yarat mayı amaçlıyor. Bu tavrın da ortaya koyduğu gibl «zen jtinler» artık Üçüncü Dünya ülkelerinden bağımsız olarak «kendi başlarımn ça resine» bakmanın zorluğunu anlamış bulunuyorlar. Dünya ekonomisinde göz lenen canlanma belirtilerinl enflâsyonsuz, kahcı bir bü yümeye dönüştürmek İçin doruktaki ülkelerin kendi durumlanyla uyumlu poli tikaları gündeme getlrmele ri isteniyor. ABD ve Kanada'nın öncelikle bütçe açık larını sınırlayarak ve faiz oranlannı düşürerek bu sürece katkıda bulunmaları is tenirken dış ödemeler denge sl iyi olan P. Almanya, tngil tere ve Japonya'nın özel tü ketimi kamçılayacak önlem lere başvurabileceklerl belir tlliyor. Dış ödemeler denge sl kritik durumda olan Fran sa ve İtalya'nm ise kemer sıkma politikalarının sürdürerek dengeli kalkmma sü recine katkıda bulunmaları İsteniyor. ABD ile Avrupalı müte fikleri arasında ciddi anlaş mazlıklara yolaçan Doğu Batı ticareti konusunun ise bu yılki doruk torjlantısınm gündeminde önemli bır yer alması beklenmiyor. Döviz kurları1 DÖVIZİN CİNSİ 1 ABD Dolsn 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilıni 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Pransız Frangı 1 Hollanda Fıonni 1 Isveç Kronu Döviz Aiıs 213.21) 188.11 12.08 85 00 4.26 23.76 28.35 75 59 28 35 102 40 14.33 89 69 173.11 7?] .13 29 S9 34176 61.80 CUMHURİYET REŞAT 24 AYAR 22 AYAR BILEZtR GÜMÜŞ ALIŞ 24.325 24.000 3500 3.185 88.00 SAT1Ş 24.400 25.000 3.510 3 295 90.00 S. Arabıstan Türkiye'den yönetici istiyor ADANA, (Cumhuiyet Güney tlleri Bürosu) Suudi Arabistan'da büyük bır holdınge bağlı bulunan bir firmanın, ulkemizden ticari işletmeler ala nında deneyimli olan yüksek düzeyde yönetici personel istediği büdırildı. Cidde BUyükelçüıği Ticaret Müşavırliğımiz tarafından bıldi rildığine göre, Suudi Arabistan'da mermer fabnkası olan ve tarımsal alanda ışletmeleri bulunan «Saudi Marble Company, Atttn. Mr. Fatany AbdülmeUk» adlı firma, Türkiye'den sağlayacağı deneyimli elemanları kendi firmalannda görevlendirecek. Suudi Arabıstan'da çalışmak isteyenîerın P.O. Box: 1187 Jeddah Saudi Arabia» adresli fır ma ıle dırekt olarak temas kur maları da bildirıliyor. HEvEkonomisi Ev ekonomisi köşesin de erkek okurlan dışlamayı düşünmemiştik. Ama işln doğrusu bu köşenin kadın okurlan mız kadar erkek okurların ilgisini çekeceğini başlangıçta aklımızın ucundan geçirmemiştik. Ev ekonomisinl İlk yayınladığımız şubat ayından bu yana hafta lar ilerledikçe, köşe hak kında aldığımız olumlu olumsuz tepkilerin önemli bir bölümü de erkek okurlardan geldi. Kiml, bekar evinde bizim tarife göre pırasalı omleti yapmaya kalkıp ta, yumurtaları tavaya yapıştırdığından yakındı... Kimi, bundan böyle daha iyl beslenmek için bol bol çiğ lahana, sivri biber ve yumurta yediğlnden söz etti... Kiml, çimen lekesi olan pantolonunu bizim önerimizle temizleyim derken, pantolonu nun iyice «yeşerdiğini» ve bu nedenle kendl giysılerimiz üzerinde de nemeden bu tür önerilere kalkışmamamızı istedl... Kimi, «yumurtalı, et 11, sütlü gıdalar önerirken, Türkiye'de çalışan ların eline ortalama ne geçiyor? Bu parayla bu köşede önerüenler alı hazırlavon Meral TAMER Döviz Satış 1 Isviere Frangı 100 Italyan LiıeÜ 100 Japon Yeni 1 Kanada Dniar: 1 Kııvevt Dınarı 1 Koıveç Kıoiıv I Sterlm 1 S. Arabıstsn RıyaJV 217.46 191.87 12.32 36.70 4.34 24.24 28.92 77.10 28.92 104 45 14.62 91.49 176.57 745 75 30 4Ü 34S.59 63 03 Efektit Alış 213.20 178 70 12.08 85.00 4.05 23.76 28 35 75.59 28.35 102.40 13 62 85 21 164 45 694 57 28 39 341.76 58.71 Efektif Pahalılığa karşı erkekler de kolları sıvadı nabilir mi diye hiç diişunmüyor musunuz» di yerek bize çattı. Kimi, solmuş mavi gömleğini laciverte na sıl boyayacağını bizden sordu. Kimi, «marketlerdeki pahahlağa karşı bir likte mücadele edelim» dedi... Son olarak blzi telefonla arayan Avnl Yoldaş adlı okurumuz, «bizim hanımlar paraları çar çur ediyor. Tonla para harcamalarına rağmen sofraya gene de doğru dürüst yemek koyamıyorlar. Bana öyle yemekler önerin ki, hem ben erkek olarak pişirebileyim; hem ucuz, hem de besleyicl olsun,» dedi. Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Ayşe Baysal'm danışmanlığmdan yararlanarak ona iki önerimiz var. Ama bunlar yemek tarifi değil. önerecekleıimlzln nasıl pişirileceğinl sanırız Avni bey eşinden öğrenebilir: • PATATES SALATA SI: Prof. Aysel Baysal, haşlanmış patates, 11mon zeytinyağı, haşlan mış yumurta yeşil sogan ve maydanozdan yapılacak patates sala tasının yumurta aracılığıyla protein; llmon, yeşil soğan ve maydanoz aracılığıyla zengin vitaminler içerdiğinl, patatesin de pişirildikten sonra besin değeri ni yitlrmeyen ender yi yeceklerden birl olduğu nu hatırlatıyor ve «patates salatasının önün den bir de mercimek çorbası yerseniz ucuza ve dengeli beslenmiş olursunuz» diyor. (Tabii patates salatasının içine iki üç haşlanmış yumurta eklemek koşuluyla). • BÖREK VE AYRAN: Prof. Baysal, biraz peynir; bolca yeşil yaprakh sebzeler (may danoz, dereotu, ıspanak ve pazı gibi) ve yu murta ile yapılan tepsi böreğinin yanında içilen ayranla ucuz ve sağlıklı bir öğün olabileceğine işaret ediyor. • SARMA: «Pirinç (ya da bulgur), soğan, maydanoz ve biraz kıy mayı tuz biberle yoğurduktan sonra pazı, madunak ve yemlik gibi büyük yeşil yapraklı sebzelerin yapraklarına sarmak suretiyle yapılacak dolma (sarma); yağ eklenerek pişirildiğinde, vücut için gerek 11 tttm besin ttirlerini içerir.» dlyor Prof. Bay sal ve ekliyor: «Sarma yoğurtla yenecek olursa, içine kıyma konmadan sadece pirinçle pişlrilirse bile olur. Zaten Anadolu'da halkımız bunu bilir. Dolmayı pirinç ya da bulgnrla yapar. Üzerine de evde yaptığı yoğurdu dökiip yer.» Satış 219.60 193.75 12.44 87.55 4.39 24.47 29 20 77 86 29.20 105.47 14.76 92.38 178 30 753.06 30 78 352.01 63.65 ULTRASONOGROFİ'I NELER OLUYOR? ® Aynı ekranda Linecr vc Sektör (100°) •Dopplcr imkanı, •M.Mode imkanı, ©Ürolojik probc imkanı, ıç Doktorlar Biber ve domates, besin değeri en yüksek olan yaz sebzeleri îlkbahar ve yaz sebzelerinin içerdiklerl vitaminler ve diğer besin değerlerine şoyle bir göz attığımızda pathcanda hemen hemen kayda değer hıc bir şey bulunmadığını, kabak ve hıyann da patlıcandan biraz daha hallice oldukları görulüyor. Taze fasulyenin kalsiyum açısmdan zengin olduğu, sadece baharda yiyebildiğimiz bezelyenin ise hem protein, hem C vitamini, hem de kalsiyum ve demir içerdiği dikkati çekiyor. Buna karşılık bütun yaz suresmce pazar ve ma navda tezgahlardan eksik olmayan domates ve bıberin besin değerleri öylesine zengin ki, 200 gram domates günlük A vitamini gereksınmemizden bile fazlasmı sağlarkcn, biberdeki C vitamini; C vitamini kupü olarak nitelediğimiz portakal ve llmonun içerdiği C vitaminin 3.S katına ulaşıyor. Domates ve biberin yaz aylannın en değerll sebzeleri oluşlan, ulkemizde menemenln neden bu kadar yaygın yenen bir yaz yemegi olduğunu da bel kı açıklıyor. Domatesle bıberi yağda biraz kavurup içine yumurta eklenerek elde edilen, menemen diye adlandınlan ve köyden kente, mutfaklardan şantiyelere dek her yerde sıkça yapılan bu yemek, sanırız halkımızın sağlıklı beslenme konusundakl sağduyusunu da göstenyor. ır ve Sterlin tırmanıyor SCANNER PiE DACA Japon Amerikan uzay teknolojisinin süper performansı, E z b e r l e t t i g i m i z u c u z fiat , değişik altematifler. Edirne'de ev ekonomisi kurs ve sergisi acıldı EDlRNE, (».a.) Edirne'de açılan ev ekonomisi kurslanna katılanların yap tıklannın yer aldıgı çeşitU sergiler açıldı. Edlrne teknik ziraat mü dürlüğUnco dUzenlenen ve yedl ay sUren ev ekonomisi kurslanna 96 klşinin katUdıgını belirten yetküiler sergüerde, kurslarda yapılan yorgan, maklna nalaşı, el !sl, yapma çiçeklerta yer aldıgını kaydettUer. îlkbahar ve yaz sebzelerinin 100 gramlarınm vitamin, kalsiyum ve kalori değerleri A Bezely* S. Biber Kabak Pathcan Domates Enginar Hıyar T. Fasulye 0.3 0.7 1 C Protein Kalsiyum Demir Kalori 3 1 04 1 1 29 06 30 11 14 15 13 47 15 46 Tel: 63 41 58 65 48 73 İSTANBUL •KMstsan A.Ş. olarak Türkiye'de şubemtz yoktur. 22 180 7 3 20 0.08 2 0.2 10 0.18 11 a 1.5 08 0.3 04 0.5 1.9 0.5 08 20 38 10 17 18 37 38 9 Ekonomi Servisi Sanayiîeşrniş tlkelerin doruk toplantısı öncesinde ABD doları ve Ingüız sterlini doğer kazanmaya devam etti. ABD fai~ oranlarm da yeni bir yükselme beklentisinin gündeme gelmesi üzerine ABD doları son altı aym en yüksek değerlerine ulaştı. Dolar Fransız frangı karşısmda 7.53 frankla re.kor bir değera erişirken Alman markı karşısın da da bır kez daha 250 marlc sınınnı aştı ve 2.51 marktan ış lem gbrdü. Dolann bu gücarie karşm Ingüiz sterlini de dolar karşısmda doğer kazarunava de vam etti ve sterlin 1.60 dolar sı mrmı aştı. Dolar ve sterlin değer kazanırken altın fiyatlannda sınırlı bir düşüş görüldü. Bir ons altın dün Londra borsasında 437 dolar dolayında bir fiyattan ış* lem gördü. TUrkiye'de İse altın ffyatlannda herhangi bir değişiklik olmadı