Katalog

Cumhuriyet TAKVtM: SaMbl: Cnrnnnrlyet Mfttbtaeıh* *e Gftzeteeflîk T.A.Ç. adına Nadir Nadi, • Genel Yayın MüdUrü: Hasan Cemal, Müessese Müdürü: Emlne Dşaklıgil, Yazı îşlerl MUdUrU: Okay GBnensln, * Yazı îşleri MüdUr Yardımcısı: Abmet Korulsan, Haber Merkezi MüdUrU: Yalçın Bayer, Sayla DUzeni Yönetmeni: All Acar 13 Mayıs 198S tmsak: 3.44 Gttne*: 8.43 Temslicîier! ANKARAî Taîçm Dogan, IZMÎB: Hltanet Çetinkaya, ADANA: Mehmet Mercan, • Servis Şefleri: îstanbul Haberleri: Selahattin Güler, Dış Haberler: Ergun Balcı, Ekonomi: Osman Ulagay, Yurt Haberleri: Barbaros Gençak, Kültür: Aydın Emeç, Magazin: Yalçın Pekşen, Düzeltme: Konur Ertop, Araştırma: Şahta Alpay Ikindi: 17.06 Akşam: 20.17 Yatsı: 22.07 Bflrolan • Anlmraî Komtr Solra.1t TTo: 24/4 YenlşeMf, Teît V 88 Sfr Yi 58 66, ldare: 18 33 35 • tzmir: HaUt Zlya Bulvan No: 65/8, Tel: 25 47 0913 12 30 • Ad*ns: Atatürk Caddesl, T.H.K. Işhaıu Kat î/13, Tel: 14 55019 731 • Basan ve îayanî Cumhuriyet Matbaacılık r e GasetecUUc T.A.Ş. Türkocağı Cad. 39/41, Cağaloğlu, PK: 246lstatrtnü, Tel: 30 97 03 (5 Hat), Telez: 22246 öğle: 13.10 6 ülfcücü 131 yıl arasında hapse çarptırıldı 1 ^ ^ ANKARA, (UBA) Çankaya Yıldızevlerde «ülkücü görüşü hakim kı'mak amacıyla siiahlı teşekkül kurmak» ve 29 ağustos 1980'de Yaşar Gül ve Lütfü 028111*11 Öldürmeli suçlarından yargılanan 6 ülkücü 1 ile 31 yıl arasında değişen çeşitli ha pis cezasına mahkum oldular. • Yasadışı Kurtuluş Örgütüne üye oldukları gerekçesiyîe Ankara 3 Numaralı Askeri Mahkemede yargılanan Sema Berbaroğlu ve Sami Kuçuk TCK'nun 141/5. maddesı uyarınca 5'er yıl bapis cezasına mahkum edildi. Sanıklann bu cezaları naahkemedeki iyi halleri nedeniyle 4'er yıl 2'şer aya çevrildi. İG KAÇAKÇI MAHKUM OLDÜ • 4 Numaralı Askeri Mahke mede silah ve mermi kaçakçı lığı yaptıkları savıyla yargılanan 16 kişi, 112 yıl arasında de ğişen hapis cezalanna çarptırıldı. Sanıklardan All Getzile 21 yıl, Mehmet Aydeniz, Ahmet Akyürek ve İbrahim Bu. lut 17'şer yıl 6'şar ay, A Gün H gör ve Ali Kayaoğlu 15'er yıl, İsmail Uzunbay ve Kemal Bö. beci 14'er yıl, Mustafa Bali, Mehmet Ruhl Kaya 12'şer yıl, Mehmet Bardan, Nazmi Erdogan ile Halil Detnirok 10'ar yıl, Ahmet özbay 8 yıl 9 ay, Süleywıan Baykara 5 yıl, Halll Kahvecl 1 yıl hapse mahkum oldular. 7 sanık da beraat etti. TKEp DAVASINDA 45 TAHLtYE ADANA 6. Kolordu ve SıluyöneUm Mahkemesinde görü len vasadışı Türkiye Komünist Emek Partisl (TKEP) Adıyaman grubu davasmda sorgula rı tamamlanan 80 tutuklu sanıktan 45'i tahliye edildi. SORGULAR TAMAMLANDI AMASYA Fatsa DevYol da vasmda tutuklu sanıklann sor gulan tamamlandı. 12 ocak 1982'de başlayan davada 452'sl tutuklu 534 sanığın sorgusu ya pıldı. Davada«i>ugüne kadar 114 sanık tahliye edildi. Mahkeme, sırası gelnıeden başvuracak tu tuksuz sanıklann başvurdukla rı gün sorgulamalarcnın yapılmasını karartaştırarak, durua mayı 16 mayısa erteledi. Türkİs'te sendikacılar gidecekler ve kalacaklar diye iki gruba ayrıldı 12 Eylül sonrası faaliyeti askıya alınan sendika. ların üyeleri, Meclis'in çalışmaya başlamasmdan sonra YHK'nın yenileyeceği sözleşmelerden de yararlanamayacaklar. 2821 sayılı yasanın geçici 4. maddesi, Türkîş içinde halen görev yapan sendıkacıları ıki gruba ayırdı. özellikle üst kademe yönetıcilerinin özel konumları tek tek düşünülmüşçe sine bir grubun görevde kalma sı sağlamrken, difeT bir grup yeni yasaya göre yapılacak genel kurulda görevden gideceğini bile bile, sendikasını yeni genel kurula götürme yükümlülüğünü taşıyor. Geçici 4. maddeye göre, yasa yürürlüğe girdiği tarihte faali yette bulunan işçi kuruluşunun zorunlu organlarında gb'rev ya panlar, görevlerini ilk olağan genel kurula kadar sürdürecek ler. Yasanın 9. maddesinde ge tirilen smırlamaya göre görev sürelerini doldurmuş olanlar, yani dört olağan genel kurul dönemini dolduranlar, iki dönem daha secilebilecekler. Yine yasanın yürürlüğe girdiği ta rihte yaşlılık, emeklilik veva malullük aylığı alanlar da dört olağan genel kurul dönemini dolduruncaya kadar ve ayrıca iki olağan genel kurul dönemi daha secilebilecekler. ve görevlerlnin »ona ermesi» ongörülürken, yasa öncesi bu dıu'umdaki ybneticiler için dört donemi tamamlama, aynca iki dönem daha görevde kalma için, lşverenlerin aynı işkolunda olması zorunluluğu aranmıyor. İlgili yasa maddesinde federasyonlarm yasaklanışına llişkin bir hüküm yok, Ancak bütün madde düzenlemelerinde «sendika ve konfederasyonlar» tanımı kullamlarak, federasyon tipi örgütlenme dolaylı olarak tanınmamış oluyor. Yasanın 4. maddesi bir iş ye rinin girdiği işkolunun saptan masının Çalışma Bakanlığınca yapılmasuu öngörüyor. Toplu iş sözleşmesi grev ve lokavt yasasının 12. maddesi iş kolunda kurulan bir sendikanın toplu sözleşme yapabiUnesi 1çin, işkolundaki işçilerin en az % 10'unu örgütlemiş olması ko şulu arandığmdan ve Sendikalar Yasası 60. maddesi de işkol larını 28 olarak belirlediğinden, Türkiye'de nazari olarak kurulabilecek sendika sayısı 280'a inmiş oluyor. Bir işkolunda iş çilerin önemli bir grubu genel likle sendikalaşamadığmdan ve bazı sendikalar da % 10'dan faz la üyeyi bünyelerinde topladık lanndan, uygulamada bir işko lunda en fazla 23 sendika ola bilecek. Bu da yasada getirilen düzenlemelerle halen 800'leri a§an sendika sayısının bir kalem de 5684'e düşürülmesi anlamına geliyor. (Sendikalann birleş me va da kapanmalar ile 800' lerden 56841ere inmesi, yeni ya salar hükümlerine uymalan t çin, genel kurul, tüzük değişik liği ve yeni tüzüğe göre genel kurul yapılmak üzere, 1 ocak 1984'e kadar tanınan süre için de gerçekleşmiş olacak.) FOLİS TARAF1NDAN Ç1KART1LIYORLA» Fransa'da haftalardır gösteri yapan kızgm tıp öğrencilerl, zaman zaman Işgal eylemlerine de giriştiler.. Bu tür eylemlerde güvenlik güçleri bazen işgalci öğrencileri yakapaça dışarı çıkarmak zorunda kaldı. Güvenlik güçlerinin mecbur kalmadıkça sertlikten kaçındıklan gözleniyor. Genç yöneticiler gidiyor Yasamn geçici maddeleri, öaellikle Türktş üst yöneticileri açısmdan görevde kalabilme kapılarmı açarken, özellikle sos yal demokrat çoğunluklu genç sendikacılann tasviyesi anlamına gelen en az on yıl bilfiil çalışma koşulu içm herhangi bir hükUm getirmiyor. Böylece Yasanm 14. maddesinin son parag rafındaki hüküm gereği; sendi kalann zorunlu organlarına se çilebilme için, şube yönetim or ganlanna seçilirken en az 1 yıl, sendika zorunlu organlanna seçilirken ise en az 10 yıl biUiil işçilik yapmış olmak gerekiyor. Çalışma sürelerinin belirlenmesinde sosyal güvenlik kurumla rına kayıtlar esas alınıyor. Yurt dışmdaki calışmalann ise en fa7İa 5 yılı sayılıyor. Fransa'da öğrencigösterileri Cannes'da festivale katılan filmlerin gösterildiği bina basıldı. Paris'te gösterici . polis çatışmasın. da 9 polis yaralandı. 113 kişi gözaltına alındı. Dış Haberler Servisl Fransa'da hükümetin oğitim reform tasansını protesto eden öğrencilerle polis arasmda önceki gün başkent Paris'te çıkan çatışmada 9 polis yaralanırken, 113 öğrenci gözaltına alındı. Film Festivalinin yapıldığı Cannes kenttnde ise bir grup öğrenci sinema salonucu bastı. Paris'in ünlü Latin mahal lesinde, 600'e yakm öğrenci İle polisin çatışmasmdan sonra yaralanan 9 polisten ikisinin durumunun ağır olduğu belirtildi. Gösteriler ve olaylar başkentin kalbi sayılan Saint Germain bulvannda da sürdü. Caddede barikatlar kuran öğrenciler, otomobilleri ateşe verdiler. Latin mahallesinde ve Saint Germain'dekf gösteriler sıra smda, kafetarya, lokanta vo eğlenoe yerlerinin kapatıldığı, trafiğin saatlerce durduğu, polisin 113 kişiyi gözaltına aldığı bildirildi. AP ajansınm haberine göre göı altma alınanlardan 3'ü birkaç saat sonra serbest bırakıldı. Eğitim reform tasansını protesto eden yüzlerce öğrenci de film festivalinin yapıldığı Cannes kentinde gös teriler düzenledi. AP ajansı, oğrencilerin gösterileri yüzünden festivalin aksadığını, birçok ki?inin ulnı seyretmeye gidsmediğini bildirdi. Paris va Cannes'dan başka Montpelier, Toulouse ve Nantes kent îerinde de gösteriler düzenlendi. Sokaklarda ateşlerın yakıldığı Toulouse kentinde polis 11 öğrenciyi sorguya çekti. Cannes'da ise, kentin merkezinde toplanan kızgın doktor ve tıp ögrencileri ağaçları yakarak. ana yolu bir süre kapattılar. Bir grup öğrenci ise, polisin barikatım aşarak filmlerin gösterildiği binaya girdi. Çıkan Çatışmada bir polisle. olaylan durmuyor lzleyen bir gazete muhabiri hafif yaralandı, Fransa'mn birçok kentinde, gösterilerin önceki güa ve gece de sürmesi üzerıne Başbakan Pierre Mauroy, gösterici ögrencileri, aşırı sağın oyununa gelmemek konusunda uyardı. Mauroy. aşırı sağm «anarşi tohumlan ekmek» istediğini söyledi Fransa Başbakanı sözlerine daha sonra şöyle devam etti: «Hükümet, oğrencilerin kaygılannı anlamaktadip ve ögrencllerin isteklerini hazırlanan eğitim reformu tasarısma uyarlamak için büyük çaba harcanmaktadır.» Üst kademe yöneticileri kalıyor Böylece sendika organlarmda görev alacaklar için yasanın 9. madde 5. paragrafı ile getırilen, «Sendikalann, sendika şubelerinin ve konfederasyonlann genel kurnlu dışındaki organla nnın, üyeliklerine aym kişi üst üste dört olağan genel kurulca seçilebilir. Bu süre sonunda aradan bir olağan geael kunılun toplanması için gereken süre geçmedikce aym kişüer tekrar organlara üye seçilemez ler. Ancak bu görev sürelerinln hesabında sendika ve sendika şubesl için toplam dört olağan genel kurul, konfederasyondakl süre için ise ayrıca dört olağan genel kurul olarak besaplaour» şeklindeki sınırlama Türktş ve bağlı sendikalann bugünkü yöneticileri için 2 dönem (genel kurul sonrası 6 yıl daha) uzatıl mış oluyor. Aym şekilde 25. maddenin son paragrafından, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonrası için, «Bağlı bvüunduklan. kanunla kurulu kurum veya sendikalardan yaşlılık, emeklilik ve ya malullük aylığı veya toptan ödeme alarak işten ayrılan işçilerle, işkolunu değlştiren işçilerln sendika üveliği ile varsa sendika şubesi veya konfederas yon organlarındald üyellklerl İşkolu sendikaları Yeni Sendikalar Yasasının 3. maddesi sendikalann işkolunda ve Türkiye çapmda faaliyet te bulunmak amacı ile ve bu iş kolunda calısan işçiler tarafın dan kurulmasını öngörüyor. Meslek ya da iş yeri esasma gö r e sendika kurulmasını yasaklıyor. Sadece kamu işverenleri Hilton, yeni oteller açmak icin calısmalar yapıyor tSTANBÜL, (ANKA) tstanbul Hilton OteU Genel Mü dürü Norbert Spichtinger, özelükla sotı 6 ay içirtde Ttirkiye'de yeni oteller açma yolun da bazı projeler Uzerinde çalış tnalaı yaptıklannı bildirdi. Kısa adı «Atesec» olan Türkiye Iktisadi ve Ticari llimler ögrencileri Staj Komitesi Der neğinin düzenlediği «Türkiye de Turizm Sektörünün geüşi ml, sorunları ve çöziim yolları» konulu seminer'de konuşan, Norbert Spichtinger, son 6 ay içinde Türkiye'de otel açma konusunda çalışmalar yaptıkla nnı, bu otellerin îzmir ve Ankara'da yapılmasının söz konusu olduğunu söyledi. Spichtinger, yabanoı serma ye için önemli bir konunun da yapılan yatırımın geri dönmesi olduğımu belirterek, bu na Hilton OtıeUni örnek verdi şöyle konuştu: «Hilton Oteli ayannds bir o tel yaklaşık 50 milyon dolara mal olur ve 10 12 yılda bu yatırınu geri öder tabii burda ülkeuin ekonomlk durumu, ent lasyon oraru göz önünde tutu lur, ayrıca yabancı sermayenin gelmesi için önemli husus da üikenin siyasal istikrandır. Türkiye son 3 yılda istikrar göstermiştir. Ancak bunu yabancı sermayenin gelmesi bakunından dışarıya duyurması gerekmektedir. Ülke kendl insan gücfi ve fl nansal olanaklanm kullanmak zorundadır. örneğin 500 personeili Hilton Otelinde 3 yaban cı çahşmaktadır. Yani küçük çaplı Türk girişimcilere de kal kınma yolunda büyiik görevler düşmektedir,» EOCAZ TURU Bu arada Hilton Oteli, bu yaz nıüşterilerıni denizde ağır. layacak. «1001 Gece» adı. verilen 20 metre boyundaki 6 kamaralı tekne ile yerli ve yabancı turistlere Marmara ve Boğaz'ı tanıtıcı turlar yaptırmayı amaçlayan olel yönetimi, (Snceki gün tekneyi tanıtıcı bir tur düzenledi. Turlara çay ve pasta ikramıyla birlikte bir kişi 3500 lira ödeyerek katüabi. lecek. Gece yapılacak Boğaz turlan için 6 bin lira ödenecpk. Pazar günleri yapüacak Adalar turunun fiyatı ise bir kişi için 7 500 lira. YARIN: Sendikalar nasıl kurulacak? Maden Federasyonu Başkanı: Sendikacıların: elikolu baglanacak ANKARA, (THA) Türkiye Maden Işçileri Federasyonu Genel Başkam Kemal özer, «Sendikacılann eli ayağı bağ. lanmıştır, bundan sonrakl adım larınuzın tümü hesaplı obnalı» dedi. özer, yeni sendikalar yasasına ilişkin görüşlerini THA muhabirine açıklarken, özellikle seçimlerin iptalinin hakimin insiystifine bırakılmasmın ken. dilerini zor duruma düşüreceğini söyledi. Kemal özer şöyle konuştu: «Bu durumda mahkeme kapılarında sürüneceğiz, seçlmlerl izleyen hakim 'ben senl üç delege İle konuşurken gSrdflm. bu delegelert baskı yaptm, bu* nun için de seçünleri iptal ediyorum' derse bizim yapabileceğimlz hiçbir şey yok. îptalln baldmlerin Insiyatiflne bırakılması bizleri çok zor durumda bırakacaktır.» Sendikacılığa çok katı bir disipUn getirildiğini söyleyen Ozer, bu yasa ile adeta disipline edildiklerini, atacaklan her adımda hesap kitap yapmalan gerekeceğinl lîade etti. TOSlTtARIN AaKU FOTOROMANI İletişim olaylan tartışıldı ONCE ÖTOBÜSLERi TANr/AUtA YOULARDA Ç/01SAN OTOBDSLER YATiiKU 2JN VE sa«=öRusR;M;z;N uyıcu JMTİ>ÛOLUP CINI UYKU ıCAMVONLARA OOVCUMMK GEPEK • CÜMKÜ BU APAÇLAR. Ö BAZ1 SÖFÖRt£R.VM;Z DE SON Paris ten Mehmet ALIAN Danslarm yerini gösteriler aldı Akşaaı haberlerlnin ilk dakikasında yandakl komşu, koridora fırlayıp bir nara patlatmıştı. Daha sonraki saatlerde, bütün banliyöleriyle Paris, Bastille Meydanı'na akıp gltmiştl. Herkes eline, sevlncini sese dönüştürecek bir şeyler almıştı. Hatta tava ve tencerelere bile raslanıyordu. Ve iki yıl önceki 10 mayıs gecesinde, Bastille Meydanı'nda eşine az raslanır bir kltlesel coşku yaşanmıştı. Birbirinl tanımıyan insanların sarmaş dolaş dans ettiğı, coşlcu, sevinç ve umudun halk şarkılarında dile geldiği o gece, muhakkak kl, «halk mutluluğunun» tarihsel bir anısı olarak o meydanda asüı kalacaktır. " O dinamizm sabaha kadar sürmüş, Paris sokaklan, Komtin hareketinl simgeleyen «Kiraı Vakti» adlı halk şarkısı ve «Internationale» ile yankılanmıştı. Fransa, 5. Cumhuriyet'in ilk sosyalist Cumhurbaşkanı Francois Mitterrand'ın zaferini kutluyordu. ••* Bugün halk şarkıları söyliyerek, haDî dansları yapan kitlelerin yerini. sağ muhalefetin üesteklediğl, faşist militanlarca yönlendirilen öğrenci hareketleriyle, hırçm tarımcılarm gösterileri al(Arkası 11. Sayfada) PTT Genel Müdürü: Yer gösterin hemen telefon santralı kuralım Istanbul Haber Servisi Gazetecıler Cemıyetı ve l.Ü. tşletme Fakültesı'nce duzenlenen «İletişim Olayiarı ve Tüzk Basınının Sorunları» semınerinde konuşan PTT Genel Mudürü Servet BHgi, «Binayı yapın, ya da bize yer gösterin telefon santralı kuralım» dedi. Semmenn açış komışmasını yapan Devlet Bakanı lıhan Oztrak, BM taralından 1983 yılının «tıetişirn Yılı» olarak kabul edılciığını belırttı, «1983 • ISH'A yıilarmı kapsayan on yülık haberteşme ana plânının tamamlandıgını» söyledi. PTT Genel Muduru Servet Bırgı konuşmasında ülkenuzin telekomünıkasyon teknığı açısından 20 yıl gerıde olduğunu beürtti, haberleşme yaUrımlar rına yeterlı yatırım yetkisi verilmediğım soyledı. Türkiye'de boklemesız telefonun Vdrilmesının ancak 1993 yılında mümkün olacağmı kaydeden Bngi, şunları söyledi: «10 yıl sonra şebeke otomatikleşme oranı yüzde 99'un üze rine çıkartılacaktır. 30 abonenin üzerincb istekli bulunan mahallerde otomatik santral kurulacaktır. Bize arsa gösterilirse o bölgeye telefon santralı kurmak için öncelik tanı(Arkası 11. Sayfada) Ç SON WARPT.RL.ER. BUMUN NEDENLERı' TıF?'lRIN 8İ2DEICİ /ÛOi "UZUN £&AÇ ,/TtR BUNLARIN NEDEN Bü KADAR UZUH YAPlLDI&l MECltlLDUR. KERDE BULDUN UNESCO Genel Direktörü: BU ARAC4A.R. GÖRÜNM OUJRİAR. İÇJ TEAFJĞE GEUNCe . OTO8ÜSl.EWN * Gerekli önlem alınmazsa eski eser lcacakcıfığına son verilemez Kültür Servisi «Kültfirel varlıklarm ait oldukları ülkelere ladesi» konulu UNîSCO hükümetlerarası komite toplan tısı sona erdi. 9 Mayıs'ta başlayan ve 20'si gözlemci toplam 40 üikenin katıldığı toplantıda konuşan UNESCO Genel Direktörii Mahtar M'Bow, «Kaçınlmış eserlerin dışında önemli boyutlarda eser kaçakçılıği sür mektedir. Bütün ülkeler bu ko nuda cereken Snlemlerini almazlarsa, bu kaçakçılık olaylnnna son verilemez» dedi. Bu alanda sorumlu kişile. rin kurallan uygulamada kayıtsızlık gösterdiğine değvnen M'Bow, herşeye karşm birçok üikenin ikıli anlaşmalar yoiuyla bu tip kacakçılığı «Jnlemeye f çahs ığını söylpd). UNESCO Genel MUdUrU M'BOTV. bugün saat 10 00'da AtatUrk Kültür Merkezi'nde da İstanbul'un tarihl yöre ve yapıtları İle Göreme'ıUn korun ması için «Uluslararası Yar. dun Kampanyasi»m başlatacak. BU JC.N VOMJ 9O