Katalog

7 NİSAN 1983 DIŞ HABERLER Cumhuriyet 3 Dış Haberler Servisl Or tadogu'da son haftalarda görü len yoğun diplomatok faauyetler sürüyor. AP ajansmm haberıne göre, Pas Kralı 2. Ha san Arap liderlerinl özel bir doruk toplantısında buluşturmak tçin girişimlerde bulunurken, Yaser Arafat, Kuveyt' te FKÖ içınde en bttyük ör güt olan Ea Fetih'in Merkez Komıtesıni toplayarak Ortadoğu'dakı son gelişmelerl görüştt. AP'nln Kuveyt kaynaklı bır baberlne göre Arafat'ın yardımcılanndan Nabil Şaat, FKÖ liderinin Reagan planının tadil edllmiş şeklinl kabul etmeye bazır olduğunu beürttt Reagan planı, FiUstiniilerin Ürdün'le blr konfederasyon Içtn de birleşmesini öngörüyor FKÖ ise böyle bir birleşme 1 çin önce bağımsız blr Fiiis' tin deviettnln kurulmasını lstiyor. AP ajansı Amman'dakl dlplomatik kaynaklanna dayana rak verdiğl başka bir haberde iss, Arafat'ın Amman'dan ay rılmasının PKÖ • Ürdtln diya loğunun kesilmesi anlamına gelmediğmi bildirdi. Gerek PKÖ, gerekse Ürdün Ortadcğu'ya ilişkin genişletilmiş ba rış görüşmelerine katılmak iatıvorlar. Arafat, Reagan planının tadîl edîlmîş Sao Paolo kentinde yapılan gösteriler de dükkânlar yağmalandı şekîinî SAO PAOLO, (AP) Brezü ga saldırdı. Toplum polisiyle nagı içinde gergin havada a ytlzde 104 düzeylnde, resml ya'nın Sao Paolo kentinde ar lssizler arasında çıkan çatıs pılan görüşmede, gösteridle kaynaklara göre faal niifusun ve enflasyonu protnada polis gözyaşartıcı bom rin temsllcüeri Iş yaratmaya kabule bazır tan işsizlik binlerce kışidükk&n konagıfcullaiırken, göstenciler tediklerini belirtenprograıru is yüzde 17'si işsiz. testo eden sokak balar vönelik bir kamu HIZL1 GELİŞME larda polisle çatışarak ve polısi taşa tuttu Sa sloganlar lan yağmaladı ve vali kooBğt na saldırdı. Pazartesi günü sokak çattşrralanyla başlayan olaylar sı rasında 1 fcişl yanından hızla geçen bir otomobilden açılan atesle ölür'en, yüz kişi de yaralandı. Polis, 300'den fazla göstericiyi tutukladı. öncekı gün validen kendllerine İ9 sağlaması için vali konagma yürüyen 3 bin fcişfük bir kalabalık, vaU kendilertyle görüsmey» yanaşmayınca kona dece Brezılya'run değıl, Güney Amerıka'nın en büyük ve en zengin kenti olarak bilinen Sao Paulo'da sadece son Uç ay içinde işten çıkarılanlann sayısı 60 bin' buldu. Vali konağının önündeM çatışmalardan sonra, askeri yöne time muhalif bir partinln adayı olarak İS martta göreve baslamıs olan vali Andre Pran co Montoro, göstericilerl temsü eden 10 kişilik bir heyetle görüşmeyi kabul etü. VaU ko attılar. Vali Montoro, kamu sektöründe istihdam yaratmak için daha fazla kaynak se forber edileceğı konusunda söz verdi, ancak göstencilerin ken disine zaman tanımasını iste di. Vali Montoro ayrıca göste ricilerden huzuru sağlamalanm istedi. Televizyonda yaptığı bir konuşmada da devletin tüm kaynaklannın lşsizliği ön lemek amacıyla kullanılması nı istedi. Halen Brezilya'da enflasyon Brezilya'da issizligi protesto gösterileri: 1 ölü, 100 yarali Tayland Vietnam bîrlîklerine karşı napalm kullandı Dıs Haberler Servlsl Viet nam'm Kamboçya'da yöneiim karşıtı gerillalara karşı giriştıği harekât devam ederken, TaylandVietnam gerginliği de artayor. BBC radyosu nun haberine göre, Bangkok hükümeti yetkilileri ülkeye gi ran Vietnam birliklerinin geri püskürtüldüğünü ileri stirdüler. Ancak bu iddia cephedeki askeri yetklliler tarafmdan doğ rulanmadı. a.a.'nm Bangkok kaynaklı haberine göre sınırı aşan Vietnam birliklerine saldıran Tay land uçaklan napalm bombası kullandılar. Tayland yetkilileri Vietnam birliklerine toplam 8 napalm bombası atıldı ğını bildirdiler Napalm, bilindiği gibi söndUrülmesl son derece zor, yangın bombası. Tayland Dışişleri Bakanlığı 18 ülkenin Büyükelçileri üe yaptığı toplantıda, kendilerinden Vietnam saldınsını kınamalarmı istedi. Tayland hükü metl aynca Vietnam saldınsı nin kmanması için BM'ye de başvurdu. AP'nm Bangkok kaynaklı haberine göre, Tay land kraliçesi Sirikit önceki gün Kamboçya sınırmdaki Tay land birliklerini ziyaret etti. Ergun C Politikada Sorunlar» Kamboçya ve Afganistan amboçya ile Afganistan arasinda ilk bakışta büyük benzerlikler bulunabilir. İki ülke de yabancı orduların işgall altmda. Afganistan' da 100 bin kişilik Sovyet ordusu, Kamboçya'da ise 160 bin kişilik Vinetnam ordusu bulunuyor. İki ül ke de iktidarda, bu yabancı orduJara dayanan kukla yöneticiler işbaşuıda. Babrak Karmal'ı Sovyetler. Hang Semrin'i ise VietnanVnlar iktıdara getlrdiler. Ve iklülkedede işgal ordularına karşı direnme var. Sonuç olacak iki ülkeden de işgal or duları çekilmeli, Afgan ve Kamboçya halkları kendl yazgılarını kendileri tayin etmelidir. Bu görüş, bir dizl çevre tarafından, BM dahil çeşitli uluslararası platformlarda dile getirilmiştir. Ancak sorunu biraz eşelediğlmizde. sanırız yu karıdaki benzerllklerin yüzeysel olduğu ve iki bunalım arasında önemll farklar bulunduğu ortaya çıkar. Önce, Sovyetler'in Afganistan'a yaptıkları müdahale, halkma tümüyle yabancılaşmış ve onu ezen bir yönetlmi ayakta tutabilrr.ek amacma yönelikti. Sovyet birlikleri 1979 Aralık'mda Afganistan'a müdahale ettiklerinde, müslüman gerillalar Kabil'e girmek üzere idiler. Devlet Eaşkanı Hafızullah Amin Sovyetler tarafmdan kurşuna dizildi. Ama Sovyetler. biraz gecikselerdi gerillalar tarafmdan öldürülecek, başmda bulunduğu acımasız yozlaşmış yönetim temellerinden yıkılacaktı. Sovyetler Hafızullah Amin'ı öldürüp, onun yönetimini ayakta tutmaya çalıştılar; hâlâ da çabalıyorlar. Kamboçya'ya giren Vietnam ordusu ise, kendl halkma karşı tarihin en büyük katliamlardan birini gerçekleştirmiş, iki milyona yakın insanı öldürmüş bir sadist katiller çetesinl, Kızıl Kmer'leri iktidardan devirdi. Özetle, Afganlstan"a yâpılan müdahale ile halkını ezen bir yönetim devrilmekten kurtarıldı. Kamboçya'ya yapılan müdahale İle ise, halkma ihanet eden bir yönetim devrildi. Doğal olarak, Vietnam insancıl duygularla, Kamboçya halkını kurtarırak için bu ülkeye girmedi. O da Sovyetler Birlîğl gibi, kendi çıkarları doğrultusunda davrandı Ama nedenler sonucu değiştirmez. Bu noktada şu soru akla geiebllir: îki ülkede de direnme var. Bu olgu lkl ülke halkının da lstilacı güçlere karşı kurtuJuş savaşı verdiğini göstermez mi? Biz, iki ülkedeki direnmenin de farklı nitelikte olduğuna lnanıyoruz. Afganistan'da gerçek bir halk dlrenmesl vardır. Gerillalar sadece kırsal bölgeierde değil büyük kentlerde, hatta başkent Kabü'ln ortasında bile eylem yapmaktadırlar. Gerillular tarafmdan elektrikleri kesilen Kabil'in günlerce karanhkta kaldığı, havaalanlarmın baskına uğraaığı, ya da Sovyet görevlilerlnin kentlerde öldürülürüp, kaçırıldığma ilişkin haberleri sık sık okuyoruz. Bu olgu, müslüman gerillalann halkın destegine sahip olduklanm gösterir. Ama Kamboçya'da Tayland smınna yakm bölgenin dışmda, Kızıl Kmer lerin faaliyetine İlişkin hiç bir haber gelmedi. Afgan ordusunun önemli bir bölümü, gerillalara katıldığı halde, Kamboçya'da hükümet askerlerinin Kızıl Kemer'lerin saflarına geçtiğl duyulmadı. Kızıl Kmer'ler Tayland'a sığınarak ve Çin'den büyük yardım görerek smır bölgesinde varlıklannı sürdürebilmektedirler. Brezilya 1960'h ydlarda giriş ftğl hızh sanayileşme hamlesiyle 1980'e kadar ekonomide büyük gellşme sağlamıştı. 0Qüncü Dünya ülkeleri tarafından azgelişmiş bir Ulkenin sanayileşmiş ülkelere yatan bir gelişmişlik düzeyine erişmesi nin örneği fösteriliyordu. Ancak son blrkaç yılda dUn vada ortaya çıkan ekonomik bunalım, dünya naaan ile bütünleşmiş durumdaki Brezilya ekonomisini güç durumda bıraktı. K Iran: Petrolün temizlenmesi için, Irak özür dilesin KTJVETT (THA) ' SeMz Körfez Ulkesinin temsiloisi pet rol yayılmasını durdurmak için, îrania Irak arasında geçici bir ateş sağlamaya çalışrnak amacı ua dUn Kuveyt'te t piandı. Toplantıya katılan tran'ın Kuveyt Büyükelçisi Sams Ardekanı, Irak'ın îran petrol tesislerine yaptığı saldınlardan ötürü özür dilemesini istedi. Iran tesislerindeki petrol sızın tısından Irak'ın sorumlu olduğunu söyleyen Ardekanı, Irak' ın üzerlerine ateş etmeyeceğı konusunda garanti verilmedikçe ulkesinin temizleme çalışmalanna katılmak Uzere Basra Körfezi ülkelerine uzman göndermeyeceğini bildirdi. Ülkesinin Irak'm sınırlı ateşkes önerislni reddettiğini yenileyen Ardekanı, Irak'ı bütün Basra Körfezi ülkelerini tehdit eden blr tehlike üzerinde politik oyunlar çevirmekle suçladı. Zehirlenme olayını Dünya Saçlık Örgütü sorusturmaya baslâdı Dıs Haberler Servlsl ts rail ışgali altındaKi Batı Şeria'da zehirlenme olayının araştırılmasına devam ediliyor Dünya Sağlık Örgütü'nden (WHO) de iki saÇlık uzmanı olayla ilgilı bir rapor hazırtomaya çalışıyorlar. WHO sözcüsü Gino Levi tarafından yapılan açıklamaya göre, örgtitün Salgın Hastalıklar Dairesi Başkanı Dr. Ian Carter üe bir zehirlenma uzmsnı olan Dr. Gastone Vettorrazzi olayı soruşturmakla «tam yetMU» kılındüar. Levi, soruşturma kararının, BM Genel Sekreteri Javier Perez de Cuellar ile tsrail httkümeti arasında vanlan bir anlaşma sonucu alındığını kaydetti. =özetle= Mitterrand Diplomatik ilişkî KILIÇ KUŞANDILAR Güvenlik güçJerijle yaptıklan çaüsmalanU kılıç ve bıçak d» knllanan Sikh mezheDhdıı blr mensubn toplum polisl tsrafından tntuklanıyor. (Telefoto: AP/»jı) Hindistan'daki gösterilerde 2 4 kisi daha öldü YENÎ DELHÎ, (XP) Hindlstan'm kuzeybatı eyaleti Pen csp'ta, polis ile Sikh militanla n arasında çıkan silahlı çatış malarda 24 kişi daha yaşamını yttirirken, 500 dolaylannda kisi de yaralandı. Pencap'm çeşitli kentlerinde çıkan çatışmalarda, tabanca, tUfek, kılıç ve bıçaklarla donatılmış Sıkh mensuplan, zaman zaman haberleşme sistem lerini de tahrip ederek, hüktimet güçlerini etkisiz hale getiriyorlar. Akali Dal Parösi lideri Smgta Longoval Harşan, önceki gün, Sıknlerin kutsal kenti Amrit. sar'da yaptığı açıklamada, «Taraftarlannuı banş ve huzurun slmgresidir. Hükiitnet üstümü ze adamlannı salmasın. Bugiine kadar sükunetimizl kornyabildik ama polis daha ilerl giderse, mllitanlara ben de söz geçiremem» şaklinde konusmuştu. Pransa Cumhurbaşkanı Prançois Mitterand'm mayıs ayı başlannda Çin Halk Cumhuri yetini ve Nepal'i ziyaret ede cek. îspanya'yı ziyaret etmekte olan Israil Ana Muhalefet Işçi Partisi Lideri şimon Perez, îspanya ile Israil arasında, çok kısa bir süre sonra diplomatik ilişki kurulacağını açıkladı. Varşova Paktı Başkomutanı Mareşal Viktor Kulikov, «Bırle şik Amerlka ve NATO'nun 1mal edeceği silahlar ve bunlaruı miktarları ne olursa ol sun, Varşova Paktı silahlı kuvvetlerinin buna karşılık vereceği ve gUcünü arttıracağını» söyledi. NATO'nun Avrupa Müttefik Kuvvetleri Komutam General Bernard Rogers, Batı îtti fakı ordulannm, bir Sovyet saldınsını nükleer silahlar kul lanmadan durdurabilmelerinin mümkün olmadığmı bildirdi. Batı ordulannm daha fazla as ker, malzeme ve çok gelişmiş araç ve gereçlerle donatılma sı gerektiğini bildiren Rogers, NATO'nun bağımsız yayın orgam «Military Review»da çıkan yazısmda, NATO'nun Avrupa'da çıkacak bir savaşta nükleer si lahlan ilk kullanan taraf olma ması yolundaki önerileri reddetti. Peru'da ordu birlikleri bazı köylüleri öldüren solcu genl lalan aramaya devam ediyor. Dünkü aramalar sırasında, ge nllalar tarafmdan öldürülmüş 8 ldşinin daha ceseti bulundu. Böylece gerillalann öldürdükle rinin sayısı 53'e yükseldi. ABD Hava Kuvvetleri, denge aygıtnlannda hata olduğu gerek çesiyle uçuşları durdurulan P15 savaş uçaklannm uçuşa hazır olduğunu bildirdi. Bulgaristan'da casusluk suçun dan yakalanan iki îtalyan'ın duruşmalanna dün yeniden başlandı. Mareşal Kulikov Çin de bir zamanlar kötü gözle bakılan kâr9 simdi tesvik ediliyor Dıs Habetter Servlsl «Çin'de gürültfiyle sailanan bir tren PeJdn'den Kanlon'a doğru yol alıyor. Trende fca labahğın arasında, kucağındaki torbasm» sıkıca sanlmış bir genç sinlrli sinirli çevrcsine bakıyor. Torbamn sahlbi 22 yaşmdakl Liu Ya. Şlmdi İşsiz olan Un Ya'nın kucağındald torbada 2000 hvan (1200 dolar) var. Tren 36 saat sonra, 1400 kilometreliR bir yolcnluktan sonra Çin'in Hong Kongia sınır kapısı olan Kanton'a varıyor. Elindeki paranın tü ntttnfl blue jean, yttksek to pnklu ayakksRtıya yatıran Llu Ya, 12 gün sonra Pekin'e dönöyor. EHndekt mal lan bir Ud gün İçinde sata rak 400 hvan (235 dolar) kâr ediyor. Bu para sıradan bir işçinin ancak bir yılda kazanacağı paraya cşit.» «Time» dergisi Çin'de kft nn artık suç sayılmadığını, akslne teşvik edildiğini böy le anlatıyor. Yalnızca birkaç yıl önce, herhangi biri IJu 7a*nın yaptığım yapsay dı hapsl boylardı. Mao"nun öldüğU 1976 yılı öncesinde, kâr etmek mç sayılıyordu. Mao sonrası dönemde, KomUnist partl genel sekreter yardımcısı Deng Hslaping önderliğinde gerçekleştirilen reform programı ile Jasa yol dan kâr teşvik edilmeye baş landı. Time'a göre teşvik programı bu yılın basından itibaren mzlandı. Gazeteler blrbiri ardına Uretimi artırdıkları için ikramiye kazanan çiftçüerüı mutlu fotograflartnı basmaya başladı. Pekin'de, dükkan sahiplerinin ücretleri satış üzerinden vermeye başlaması ile satış lann canlandığı görüldU. In gilizce yayınlanan China Daily «tembellerin dısunda herkcs, 'çalışan kazanır' for mülfinfl benimsiyor» diye yazdı «... Yeterkl fare tatsun!» Teşvike dayanan ekonomi politıkasının anahtar kavra mı «sorumlnlnk». Mao'nun ekonomik görüşlerinin bir kenara atılmasından sonra Deng*in ekonomik görüşleri egemen kılmdı. Deng görüşünü en iyi şekilde «kendi nln siyah ya da beyaz olma sı fark etmez, yeterkl fare tntsna» deyişi anlatıyor. Hü kümet giderek bozulan ekonomiyi âUzeltebilmek, Ure. yayılnuş durumda. ve tanm alanının yanısıra, .i.kültür. sanat, sağlık ve askeriiga ilişkin alanlarda da bu politika egemen. Hükümet 1985 yılma kadar, sayıları 72 bini bulan. otel, lokanta, berber dükkanı, hamam gibi işletmelerde bu sistemin uygulanacagmı açiKlamış bulunuyor. Bu işletmelerde, devlete ödenen vergilerin dışındaki kârlar çalışanlara dağıtılacak. Özel Teşebbüse doğru yönelen bu uygulamalar sonucu, PeküVde 268 kadar doktor ve dlşçi özel muayenehane açtı. Çinlilerin çoğunun son yıl lardaki değişimi olumlu kar şüadıklan belirtiliyor. Tanm üretiminde son beş yıl da üçte bir oramnda artış sağlandı. Tanm üretimüıde(u artışın kimi yerlerde ise yüzde 50'yi bulduğu kaydedi Uyor. Ancak, bu zenginleşme, beraberinde bazı sorunlar getiriyor Hubei'de balık çiftliği sayesinde 54 bin dolar kazanan bir çiftçi komşuları tarafmdan öldürüldü. Halkın GUnlüğü gazetesi ça reyi bulmuş, «zengin çiftçi ler paralarını bankalara ya brsmlar» diyor. 9 General Rogers Challenger'in haberleşme uydusunun yörüngesine oturtulması HOUSTON (A.A.) Ulusal havacılik ve uzay dairesi, önceki giin yörUngesinden çıkan haberleşme uydusunun, dünya ile irtibat kurulabilecek blr yö rüngeye yükseltilebileceğün an cak bu işlemtn haftalar alacağını ve belki de tam kapasite ile çalışmasının hiçbir zaman mümktln olamayacağını açıkladı. Nasa'nın haberleşme sorunv lusu Robert Smlley, dttzenlediği basın toplantısında, uydurıun norma! Dlarak işlediğinin saptandığını yörüngesl haricta de herşeyin normal olduğunu belirtti ve «nyduyn küçfik roketle rtiinvaya haber gönderebflecek blr vörfingeye sokablleceğimlrf mnuyonız. Bn Islem blrkaç hafta sfirer. blr an fçtoı uyduyu tamamen kaybettiğimizl sandık» dedi. haftalar sürecek Penı'da fferiüa avı tlm artışı sağlayabilmek amacıyla ikramiye, komisyon ve rekabeti teşvik ediyor. Kırsal kesimde çütçiler dev lete belirU miktarda ürün satmak üzere anlaşıyorlar. Belirlenen miktann üzertade üretim yapılırsa, aradaki fark serbest pazarlarda satılıyor. Kâr tümüyle çiftçiye kalıyor. Böylece kollektif çlftlik sisteminden giderek uzaklaşılıyor. Teşvik sistenü toplumun hemen ner faaliyet alanına Fx~15'let Bulsfaristan Vietnam ordusunun Kamboçya'da kalmasının haklı olduğunu mu söylemek istiyoruz? Kesinlikle hayır. Vietnam ordusu, yabancı bir ülkedeki İşgal ordusudur ve geri çekilmesi şarttır. Ama, Kamboçya'da hâlâ birincil sorun, sanınz. Kızıl Kmer'lerdir. Vietnam ordusu çekildlkten sonra, savas. deneyimi olan ve iyi örgütlenmiş bu katil sürüsü yine iktidara gelirse ne olur? Kızıl Kmer'ler Çin'den büyük yardım görmektedirler. Bu yardımın Vietnam ordusu çekildikten sonra da devam edeceği Kesindir. Çünkü Pekin, Kamboçya'da kendine yakm bir yönetim ister. Bunu Istediğinden ötürtldür kl, Kızıl Kmer'ler Kamboçya'da yüz binlerce İnsanı öldürürken, Çin Pnom Penh'e yardımı sürdürmekte sakınca görmemiştir. Ya Kamboçya'nm Vietnam tarafmdan Işgali karşısmda kıyameti kopartan Batı dünyası? Çok değil bir kaç yıl öncesine kadar Kamboçya'da Kızıl Kmer'lerin yaptıklan katllamlara iliş kin fotoğraflar Batı yayın organlannın birinci sayfalarında boy gösteriyordu. Işin içine Güney(Arkası 15. Sayfada) DEVLET TAHVİLLERİ'NtN "SATISI 15 Nisan 1983 tarilıine kadar uzatılnııstm /Î^ANADOLU T.C.MERKEZ BANKASI VE YALNIZ ANADOLU BANKASI ŞUBELERlNDE SATILMAKTADIR. T.C. MALTYE BAKANUGFNCA ÇIKARILAN 3 yıl vadeli: % 33 net faiz (veı^sîz) Her 6 ayda bir net faiz ödemelîdtr.