Katalog

ÇAĞDAŞ YAY1NLARI OKTAY AKBAL Dünyaya Acılmak EDhHl 200 11RA hteme Adresı Çağdaş Yavıntarı Turkocağı Cad 39/41 Cağaloğlu Isianhul Cumhuriyet 59. Yıl; Sayı: 21074 Kurucusu: Yunus NADİ 40 TL. 29 Nisan 1983 Cunıa ÇAĞDAS YAYINLARI TALİP APAYDIN Köy Enstitüsü Yılları Cumhunyet Turklyoss egtturmıin bu îlginç dpney VP uvRulfunasından anılar. EDEHI 275 L1RA hteme Adresı Çagdaş Yayınlan Türkocagı Cad. 39/41 Cağaloğlu Istanbul Solda ve sağda hazırlık hızlandı Necdet Calp grubunun örgütlenme komitesi Ege, Doğu Karadeniz ve Güney Anadolu illerinde nabız yoklamasına katılacak kurucu üyeleri saptadı. Bayar'ın manevi liderliğindeki milliyetçı liberal partinin hazırlıkları sürüyor. Kâmran inan, durum netlik kazanmadan Türkiye'ye dönmeyi düşünmediğini söyledi. lllerde durum Izmir Sosyal demokrat kanatta eşgüdüm komitesi kuruldu ANKARA (Cumhnriyet Buro su) Sosyal Demokrat kanada yönelik parti kurma çalışmalan hızlandı. Çeşitll gurup larca yürütülen girişlmler Erdal tnönü'nün Ankara"ya gelmesinden önce biçimlendlrilme ye çalışılıyor. Kapatüan CHP'nin yasak kapsamı dışında kalan eski genel sekreterleri ve grup baş kan vekillerinden oluşan grap «Sosyal Demokrat Kanadın An kara Eşgüdüm Komitesi» adl altında bir bildiri yayınladı. Başbakanlık eski müsteşarla rından Necdet Calp yurt ve tilke sorunlan ile ilgili ilk de mecini bankerzedeler konusun da verdi. Calp'ın önderliğinde kurulacak partinin kuruculan arasmda Banker Alacaklılan Üst Komitesi Başkanı Eraekli Kuımay Albay Necati özdemir ile ayrn komitede görevli yiiksek mühendis hukukçu Hayri Osmanoğlu da bulunuyor. Bu arada partinin Ankara U örgütuniin başına Yüksel Babur getirildi. Öte yandan feshedilen CHP' nin tabanını temsil eden eski örgtit mensuplarmın Ankara'da yapacaklan toplantı için ha* zırlıklar tamamlandı. Sosyal Demokrat bir parti kuracağını açıklayan Dr. Çağlar Kırcak da çalışmalannı sürdürüyor. Kapatılan CHP'nın yasak kapsamı dışında kalan eski genel sekreterleri ve grup başkanvekillerinden oluşan grup. «Sosyal DemokTat Kampuı Ankara Eşgüdtim Komitesi» adı altında bir bıldlrı yayınladı. Öte yandan, Başbakanlık eski Müsteşarlarından Necdet Calp'in önc'erliğinde yürütülen çalışmalar, parti program ve tüzüğünün tamamlanma aşamasına geldi. Calp grubundakl kurucu üveler, örgütlenme komitesinin saptadığı illerde nabız yoklamas' yapma karan aldı. Sosyal demokrat kanadın Ankara Eşgüdüm Komitesj adına yayınlanan bildiride, «Sosyal de (Arkası Sa. 11. Sfi. 4'de) Sağda ve solda tek parti eğilimi var Hikmet ÇETİNKAYA tZMİR Siyasal çalışmalarm giderek yoğunlaştığı lzmlr'de dolayısıyla Ege yöresinde sağda ve solda «tek parti»de birleşme eğilimi giderek ağırlık kazanıyor. Sağ kanadın önde gelen üimlerlnden Mehmet Yorgancıoğlu, Osman Bibar, Şinasi Ertan, Kemal Serdaroğlu, Yavuz Onursal «Tabanın sesine kulak verilmesi» gerektiği üzerinde duruyorlar. Siyasal deneyimi olan eski politikacılann hem sağda, hem solda ortak kanısı şu. Ankara'da ne yapılırsa yapılsın, tabanm desteklemedlği llder politik yaşamda tutmaz. SaS kanatta Ankara ve İstanbul'la sürekll telefon görüşmeleri yapılıyor. Önümilzdekl pazartesiden ititıâren liderlığe soyunanlarm İzmır'e gelmesi bekleniyor. Turgut Sunalj» ve Turgut Ozal'm arka arkaya tzmir'e gelecekleri büdirillyor. tzmir'de dolayısıyla Ege'de sosyal demokrat kanat Wr bekleyiş içinde, Beledlye eski Başkanı Ihsan Alyanak'm yazıhanesinde toplantılar yapılıyor. Sosya! demokrat kanadın bir başka bölümü de Balçova eski Belediye Başkanı Salm Katırcıoğlu ile birlıkte hareket ediyorlar. Katırcıoğlu Ue altı eski Belediye Başkanı birlilrte hareket ediyor. Ege'de sosyal demokratlann çalışmalarını «eşitler» olarak sürdürmek ısteyen yasaksızlardan Köyişlerl ve Kooperatifler eski Bakanı Mustafa Ok şöyle dedi: «Sonuç Ankara'dan çıkacak sanılıyor. Taban hareketl sonnçlandıgında bu yamlgı ortaya çıkacaktır. Ege tarihsel fonksiyonunu bir kez daha arırhklı olarak gösterccektir. Ege'de tutan bir hareket Türkiye'de tutar. . Ege Türkiye'nin siyasal üssödür. Ankara'daki yoğunlaşma antamsız. Dayanışma hareket! geUşiyor. Ortanın solu oy tabam sosyal demokrat hareket içinde bütünleşecektir. Ortanın solu oy tabanını bölmeyeceğizj» Sunalp: Partinin adı, amhlemi ve kuruculan hazır ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Sağ kesime yönelik slyasl parti kurma çalışmaları çeşitli kesim ve gruplarda sürdürülüyor. Parti kuruculannm llsteslnto kafasmda belirgin, partinin admm ve ambleminin de hazır olduğunu gazetecilere bildiren Turgut Sunalp, «Kurucularm adlarım söylersem onları gagalarsınız» dedi. Sağ kanatta Macit Zeren, tskender Cenap Ege, Oğuz Aygün ve arkadaşlarmın grubu ile Haldun Menteşeoğlu grubunun birleşme konusunda bugün bir toplantı yapacaklar. Kuracağı partinin program ve tüzük taslağmın hazır olduğunu söyleyen Sunalp «AtatürkçU, milliyetçi bir partiyi demokrasiye inanmış lnsanlarla kuracagra» dedi. Bir soru üzerlne Merkez Partisl tanımına katılmadığını belirten Sunalp; bir kitle partisi kurma hazırlıklannı sürdürürken «Partisinin milletin sesine kulak veren ve milletin istediğî gibi çalışan bir parti oIacağtnı» söyledi. Turgut Sunalp. parti kuruculanna ilişkin listenln nkafasında hazır olduğunu» belirterek, görüştüğü kimse lerin birbirinden haberdar olmadıklannı, görüştüğü kl şileri daha sonra «birbirle(Arkası Sa. 11. SU. 7'de) Geçiş dönemi ne zaman başlıyor? Yalçın DOĞAN ANKARA Kün, klmle, ne konuşuyor... Klm, kimle nerede hangi partiyi kuruyor?... Kim, klmle birleşiyor?.. Kim, kime karsı çıkıyor?.. Bütün bunlar elbette olağan sorular. Siyasal dönemin yeniden başlamış olmasmdan dolayı, elbette olağan olaylar. Yeniden siyasal parti kurma çalışmalannm başladığı ve sürdürüldügü bir dönetnde. elbette yaşanacak olaylar. Yoğun kulis, yoğun eleştiri (Arkası Sa. 11. Sfi. 3'de) Yunanistan'la diyalog konusuııda yöntem bulumnası için anlaştık Türk . Yunan Dışişleri Bakanlan görüşmesini İlter Türkmen «ilerleme», Yorgo Haralombopu. los «yapıcı bir adım» olarak niteledi. Sedat ERGIN STEASBOUttG Türk ve Yunan Dışişleri Bakanlan dün Strasbourg'da biraraya gelerek iki ülke arasmda diyalog kurulması amacıyla bir «mekanizma»nın oluşturulması konusunda anlaşmaya vardılar. Yaklaşık iki saat stiren gorüşmenin sonucu Dışişleri Bakan: Ilter Türkmen tarafmdan «Ucr leme» olarak nitelendırilirken, Yunan Dışişleri Bakanı Yorgo Haralambopulos görüşme için «yapıcı bir adım» şeklinde konuştu. Türk ve Yunan Dışişleri Bakanları vardıkları göruş birliğmi bir bildiri Ue açıkladılar. Bildiride, TürkYunan ilişkilerinin genel bir şekilde gözden geçirildiği bellrtilerek, «Bakanlar hükümetleritıin bu illşktleri düzeltmeye dönük olarak çaba harcama ve bu amaca ters düşecek politikalardan kaçınnıa kararlılıklarını yineledüer» denıldi. Bildiriye göre, «bu görüş alışverişlnln ışığında» ıkı bakan önerilerini hükümetlerine götürecekler. Her ikı bakanın da daha sonra gazetecilere yap (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Urfa Cevheri ve Bucaklar siyaset sahnesinde Semir YALCIN DRFA Urfa'da demokratik sol kesim hareketsiz ve suskun bekleyişini sürdürürken, sağ kesimde yogun bir harekct gözleniyor. 12 Eylül önceslnde kıyasıya politik savaşıma giren ünlü «Bucah» ve «Cevheri» aileleri yeni politik dönemin başıaması ile blılikte sahnede tyerlerini alırken, bu ünlü aileler srasma yeni isimlerin de girdıği belirlendi. Drfa'da politikaya soyunmuşlann başmda eski Turizm V9 Tanıtma Bakanlanndan Necmettin CevheriMin yakınları var bu kez. Politikada Cevheri ailesini Halil tlhan Cevheri temsil ederken, bunu Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Derneği 2. Başkanı Mesnt Can, eski YSE ll Müdürü HaUl Ekmen vs Mehmet Celal Bucak ızlryor. Türkmen: Demokrasiye geçişte son aşamadayız DM üyeleri 12. sayfada illerinden Kontenjan adayı olmak istiyor Özal: Korkum hayal tacirlerinin toz pembe tablolar cizmesi • îsrarla «biz kendi çizgimlzi çektik, bu çizgiyi beğenen bize katüır» görüşunü savunan Özal ın dün İstanbul Propeller Klü bü'nde yaptığı îngilizce konuşrna, bu çizgınin ne olabilecegi konusunda bazı ipuçları verîyor. Dünkü konuşmasında Pran sa'da sosyalıstlerin bıle başka seçenek bulamadıklan ıçın kemer sıkma polıtikalarına yonel mek zorunda kaldıklarmı belır 1 ten Özal, sözü önümüzde açı poutıka donemıne getırerek şöy le devam etti: (Arkası Sa. İL Sü. 8'de) Osman ULAGAY ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) îlk seçimde siyasi partilerin Danışma Meclisi üyelerini temsil ettikleri 11lere ait aday llstelerinln ilk sıralannda kontenjan adayı olarak göstermeleri istendl. DM üyesi Nurl özgöker, seçim yasa tasansına bu doğrultuda geçici bir madde eklenmesine İlişkin öner gesini Başkanlığa verdi. Özgöker'in önergesinde Mil li Güvenlik Konseyince seçılmiş olan DM üyelerinin Ankara, tstanbul, tzmir, Konya ve Adana illerinin aday listelerinln ilk sıralarına kontenjan adayı olarak yerleştirilmeleri hükmüne de yer verildi. önergede avrıca, geçici maddede bu üyeler tizerinde MGK nin veto hakkınm sakli kal ması hükmüne de yer verilmesi istendi. Kütahya Mesut Erez çalışıyor, sol hareketsiz Ali KEHRÎBAR KÜTAHYA Kütahya'da sesslz bir bekleyiş sUrüyor, sa» kanatta gizli kulisîer sürdürülürken sosyal demokrat kanatta hiçbir hareket ve çalışma olmadığı gözleniyor. Kütahya"ya ayn ayrı gelen eski Malıye ve Başbakan Yardımcısı Mesut Erez, Vehbi Koç ile iki gün Kütahya'da kalarak bazı nabız yoklamaiannda bulundu. Eski Belediye Easkanlanndan Abdurrahman Karaa ile çalışan Erez, parti kurma çahşmalarmuı surdüğunü, herhangl bir açıklama yapmanm henüz erken olduğunu söyledi. Erez, merkez sağ partide görev alacağım, bu nedenle merkez sağ parti kurma çahşması yapanlarm bîr arada toplanmasını istiyor. AP eski senatör v e ll Başkanlarmdan Fevaü Erkul, «B5lünme sözkonusu değildir. Vazife verilirse severek kabul ederim. Bekleme devresindeyiz. Hep birlikte hareket edeceğiz. Suni güçle kurulan partiler yürümez» dedl. Sosyal demokratlar kajıadmda henüz herhangi bir çalışma gözlenmiyor. Eski CHP II Başkanı Fevzi EseiKİemir, «Şu anda kurulacak hiçbir sîyasi pariiyi düşünmüyorum.» dedl. Evren, bugün Erzincan'da konusacak EKZINCAN (Cumhuriyet) Cumhıırbaşkanı Kenan Evrcn ve MGK üyeien Denız Kuvvetlerı Komutanı Oramıral Nejat Tümer, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun, «Gazi Ahmet Muhtar Paşa • 83» idan plan tatbıkatmı ızlemek üzere dün Erzıncan'a geldiler. Evren, bugün halka hitaben bir konuşma yapacak Askerı törenle Erzır.can hava olamnda Evren'ı, MGK üyesi ve Kara Kuvvetlen Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, ile 3. Ordu Komutanı Orgeneral Celal BulutUr karşıladı. Havaalamndan Evren'i karşılayan çocuklardan birıne Cumhurbaşkanı «Hangi okuldan olduğunu» sordu. öğrenci okuduğu okulun admın «Cengiz To(Arkası Sa. 11. Sü. 6'da) PARİSTE • D İ P C İ K L E R Paris'te Suvenkfe kuvvetieri üün tıp, hukuh ve ekonomi öğrencilerinin düzenlediği proı / i r y ı ı \ ı . t . n t e s t Q gğSferiıerini gözyaşartıcı bomba, basmçh su, sopalar ve ttifeh dipçikleriyle dağıt tı. Binden fazla öğrencinin düzenlediği gösterilerde Fransız hükümetinin tıp fakültesi mezunlan için koyduğu yeni sınav protesto edildı. Oğrenciler gösteriye, parlamento binasmın hemen dışında, oturma greviylg başladılar. Güvenlih kuvvetleri oğrencüerin gösterisini engeüemeye çalışınca çatışma çiktı. Hükümetin yeni sınav föororı daha önce de tıp öğrencılenmn protestolarına yol açmış, oğrenciler «Zafer Anıtı*nı ve »Eyfel Kulesi'ni işgal etmişlerdi. Üniversite mezunlanna uygulanacah yeni sınav dohtor sayısınm sınırlanmasına yol açacak. Hükümetin uygulayacağını açıkladığı reformun tıp fakültelerinin yanısıra, hukuk ve ekonomi mezunlarım da benzer bir sınavdan geçmeye zorunlu tutması bekleniyor. I Çin'de dondurnlmnş sperm aşılanan 2 ka dm doğurdu. 3 SayTada | Bankalar gfiç durumdaki şirketleri maliyeye bUdirdi. 9 Sa\lıda | Denktaş: Burt Kıbrıs sorununa ilişkin bir öneride bulunmadı. 12. Sayfada Prof. Aldıkactı: Secmenin yetkisi sınırlanmadı Sivas Eskiler: Devam İlhan YAPICI StVAS Sivas'ta kapatılan AP'nin eski il başKanı Recep Demirkol politık yaşamda yeni donemde gorev aJıp almamakta çekimser kalırken, CHP eski tl Başkanı avukat BaH Da lak, yeni siyasi donemde partiler yasasmın izin verdiği ölçüde politıkaya devam edeceğmı bslirttı. Avukat Baki Daîak, «Siyasi Partiler Yasasımn izüı verdiği ölçüde politikaya devam ctmcnin yararlı olacağı düşüncesindeyiz. Tüzük ve programı itibanyle Atatürkçü çrzgide sosyal demokrat bir partinin ülke içiıı yararh olacağı Kouaatindeyim. Bu s'ıyasetteki bir partide çalışmayı çörev sayıyorum, zaman ne getirir bilemem. Şimdilik beklentl içerisindeyim» dedi. Shultz: Bölgede barış sağlanana kadar Ortadoğu'da kalacağım Cengiz ÇANDAR BEYETJT Olağanüstü güvenlik önlemleri arasında ABD Dışişleri Bakanı George Shultz, neredeyse «hasretle» beklendiği Beyrut'a ayak bastı. Sbultz aksamUstü tekrar Kudüs'e döndü. Yann yine burada olacak ve böylece kendi açıklamasına göre «Lfibnan ile tsrail arasırıda yabancı fcuvvctlerin Lfibnan'dan gerl çekümesine ilişkin bir anlaşma imzalanana dek» bölgede mekik diplomasisini sürdürecek. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Danışma Meclisi'nde Milletvekili Seçimı Yasa Tasansmm tümü onavlanarak kabul edildi ve tasarının maddelerine goçildi. Eleştirileri yanıtlayan Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. CXhan Aldıkaçtt, «11 Eylül'e gelen bir toplumda seçim sisteminin sınırlı olması parlamentoda istîkrar sağlanması düşünüiebiîir» dedi. Danışma Meclisi'nde iki gün süren tasannm tümü Shultz büyük güvenlifc önlemi arasmda havadan beş helı üzerindeki görüşmelerde ükopter eşliğinde geldi. Helikop yelerin eleştirilerine karşılık terler birbiri ardına büyükelçi veren Prof. Aldıkactı. getirlık binasının karşısrnda, denız dikleri sistemde tercih bukıyısmdaki kaldınma kondu. lunmadığını doftru'ian se(Arkası Sa. U. Sfi. 6'da) Shultz ve beraberlndekiler bir (Arkası Sa. 7, Sfi. 6 da) Bilecik Siyasi yaşam canlandı BILECÎK, (Cumhuriyet) Siyaset yasağının kalkması, yeni paıtilerin kuruluş aşamasmda bulunması nedeniyle Bıledk'te siyasi faaliyetlerde bir canlanma oldu. Kapatılan CHP'nin eski îl Başkanı Tayfur Ün, «yeni siyasi partUcr yasasuun ulnsa hayırlı olmasını dilerim. Bu aşamada üzerimize bir görev düşcrken elimizdcn geleni yapacağız dü?üncesindeyiz. Atatürk ilkelerine bağlı, çağdaş, demokrasiyi içinc sindirmiş ve demokrasiye inanmış sosyal demokrat bir kuruluşta görev verilirse üstlenebilirim» dedi. ardındakf Birkaç Günün Ozeti olaylaraı Siyasal parti girişimleri bazı adların çevresindeki söylenti bulutları ile sürmektedir. Önceliklg sağa açılan alanda büyük etkinlih görülüyor. Emekli Orgeneral Turgut Sunalp, Ulusu kabinesinin eski Başbakan Yardımcısı Turgut Özal ve ortanın sağı tabanının geleneksel akımını temsil etr tiği söylenen Hüsamettin Cındoruk'un isimleri gazete sayfalarına yansımaktadır. Ortadan sağa açılan kanatta parti kuracak olanlar acaba hangi ekonomih prog ramı benimseyeceklerdir? BU sorunun yanıtlanmast için vakit erhendir. Bilin' diği gibi 24 Ocofe Kararlanyla «alternatifsiz» olduğu ileri sürülen programı Ulusu kabinesi de benimsemiŞ' ti. 1980'den bu yana yaklaşıh 3.5 yıl uygulanan programın sonuçUm ortadadır. Seçmen kitlelerinin kuskusuz bu programa yönelih yargilan da oluşmuştur. 3.5 yıldan beri izlenen uygulamalar Türkiye'de belli styasal çevrelerin isteklerini dile getiriyordu. *** (Arkası Sa. 11. Sfi. 6'da) Siyaset yasağı getirilenierin listesi hazırlandı Corum İki bakan faktörü Mahmut TUNABOYLU ÇORUM Çonan'da siyasete soyunacsi olanlar Anka• ra'dan gelecek haberlerin bekler.tisı içinde bulunurken, Turgut Sunalp'ın kuracağı sağ partide yer alacağı açıklanan DM üyesi Avni Şahin'in şirişimlerini sürdürdüğü öğrenildi. Kurulacak olan sosyal demokrat çızgideki bir partı içinde e&ki parîamenterlerden Cahit Angın'm çalışmalar yaptığı da biliniyor AP eski milletvekıllerınden Ahmet Clnbek de yeniden politika sahnesinde gönınmek niyetinde olanlardan. Parti kurma çfilışmaîarı benüz tam anlamı ile aydmlığa kavuşmuş olmasa. bile hükümette ıl:i Çorum'lu Bakanm bulunması örAitnüzdeki günlerde Çorum'da hareketli günlerin yaşanacağmı göstenyor. în"ar ve îskan Bskanı Ahmet Samsmılu ile Turizm Bakanı tlhan Evliyao&lu'ya yakın çpvreler parti kurma çâu> mpJannm odak noktası durumunda. Yabancılaşma... Siyasal çalışmalarm serbest bırakılması İle birllkte Batı kaynaklı kavramlardan da sık sık söz edilmeye başlandL Baksanıza, kurulacak partilerden blrlnln «Atatürkçü Liberal» nltellkte olacağı, ötekinln de «SosyalDemokrat» llkelere dayanacağı yazılıp, çlziliyor. «Atatürkçü Liberal (Arkası Sa. 11, Sü. 1 de) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Siyasi yasaklamalarla ilgili liste yarın Resmi Gazetra'de yayınlanacak. Emniyet Genel Müdürlüğü'nde oluşturu lan ekipler, son çalışmalarını tamanıladılar. Ölenler ve Türk vatandaşbğından çıkanlanlar tektek saptandı. Emniyet Siyasi ve îstihbarat Şubeleri ile diğer kuruluşlarca oluşturulan kurullar tarafmdan hazırlanan liste, îçişleri Bakanlığı'na göndenldi. İçişleri Bakanlığı*ndan oluşturulan özel komisyon li«teyi MGK'ya sunacak.