Katalog

i 20 NÎSAN 1983 KÜLTÜ R Y A Ş A M Cumhııriyst 5 Ulusal Çizgi Film Yarışması düzenlendi ' Kültür Servisi Nasredflin Hoca ve Turizm Derneğl, 24. Nasreddin Hoca Şenllği 1983 programı çerçevesinde bir «Ulusal Çizgi Film Tarışması» düzenledl. Konu sınırlaması olmayan yarışmaya, «süper 8»lik fllmler optik ya da manyetik, seslt ya da sessiz olarak katılabilecek. Filmlerin en geç 15 haziran 1983 salı gününe kadar postaya verilmiş olması ve «îsmet Şenoğln, Akşehir Nasreddin Hoca ve Turizm Derneği, Akşehir» adresine gönderilmesl gerekiyor, Finli kadın yönetmen Mirja Metsola, Türkiye'de 2 belgesel çekti "Ovanın Cığlığı,, Yaşar KemaVin dilinden bir Cukurova destanı Aydın EMEÇ Ortaköy sırtlarında, Boğaziçi'ni ayaklar altına getiren bir evin salonundayız. Yaşar Kemal, eşi Tilda Kemsı ve oğlu Raşit'le az önce Izlediğimiz belgeselden söz edi yoruz. Türkiye'yi çok az tanıyan, ama Cukurova üzerine yap tıfj 45 dakikalık belgeseline hayran kaldıgımız genç Finli yönetmen Mirja Metsola'ya övgüyağdınyor, duyduğumuz hay ranhğj yineliyor, kendisini coşkuyla kutluyoruz. «A Cry Prom the Plaln» «Ovanın Çığlığı» ya da ikinci adıyla «Yaşar Kennal'in Ülkesi» Çukurova'yı konu alan bir film. Ama ilginç yanı, Çukurova'yı Yaşar Kemal'in gözünden ve di linden anlatması. Çukurova'nın dünü ve bugünli, Yaşar Kemal' in romanlarından alman bölüm lerle dile getiriliyor. Ünlü yaza runız da. zaman zaman görüne rek tanmda makineleşmenln başlamasıyla Çukurcva'nın bugünktî durumuna gelmesi arasında koşutluklar kuruyor. «De ıuirciler Çarşısı <2nayeti»yle başlayan, «Yusufçuk Yusuf»la süren ve «Anavarza»yla son bu lacak olan Uçlüsünün bir «Çnfcurova Destanı» oluşturacağını vurguluyor. Ama izleyenlerin tümünü şaşırtan, genç yapımcı ve yönetmen Mirja Metsoia'hın pek yakından tanımadıgı bir ülke ve bcilRe üzerine böylesine başanlı bir belgeseli çevirebilmiş olması. Kendisiyle konuşurken de bu nokta Uzerinde duruyor, onu böyle bir belgeseli yapmsva iten nedenleri öğrenmek istiyoruz. «Helsinki Üniversitesi'nde sosyal antropoloji ögrenimi yap tun,» diye söze başhyor Metsoia. «Bajrüne kadark] çahşmaJarımda seçtiçim konular da hep ösrrenim dalımla ilgili oldu. Ya şar Kemal ttlkemizrle çok ünlü bir romancı. Dokuz kitabı dilimize çevri'di. 3en hepsini oku dutn ve etk'Iendim. 1969 yilında dışardan radyo proj;ramcısı ola rak Finnİsh Brcyadrasting Conı pany've (Finlandiya Radyo Televlzvonu) girdim. 1973 yılında da vapımcı olarak bu kuruluş televizyonunun vönetmen kadro sunda görev aldıtn. Televizyona belgeseller yapmaya o sıralar başladım. Bugiine kadarki çahşmala nnızda hep benzer konulan mı işlediniz? Evet, uzerinde çaiıştığım televizyon be!gese)lprinde hep, dış filke halklanmn kultürü, folkloru. çelenek ve görenekleri uzerinde durdum. Fas'ta, İskandinar ülkelerinde. son olarak da Gailer'de ve İrlanda'da film yaptım. Her ktresinde vur Jfuladısım, belseseüerimîie üzerinde durdııçum, sanayileşıne snnrası iljşkilerde çörülen deği şim. Hayranhkla olruduğıım Yaşar Kemal'de, şiirsel dilinin yanı sıra aradıgımı buldum. Bu filnıi yapma fikrl |]k kez 1978'de kafamda yeşerdi. Kuzey Irlanda ve Gallerle ilgili filmlerlmi bittrdikten sonra 1982 yı lının ocak aynıda Türkiye'ye Eeldlm. Ülkenizle ilgili fki belgesel vardı kafamda. tkisin] de gcrçekleştirdim. Türkiye'deki çalışmalannız sırasında zorluk çektiniz mi? üışişleri Bakanlığınızla Kültiir ve Turizm Bakanlığımzdan büyük yardım gürdUğümfl bellrtmek isterim. Bana asıl en geli Yaşar Kemal çıkardı. 1982 yılı başında Türkiye'ye geldii'imde kendisiyle göriiştüm. On ce ne yardım edebileceğinl, ne de filmde konuşacağmı belirtti. Bu kez, yakın dostu olan Pinlandlya'nın İstanbul Başkon solosu sayın Olavi Tammivuori'ye başvıırdum. Onun aracı bğıyla yardımı kabııl etti, film de şörünmeyi rine istemiyordu. Finlandiya'ya döndüm, ama mart aymda elimde senaryoyla tekrar geldim ve kapısına dayandım. Bu kez tıavır diyenıedi. Ondan evetl kopannea, yar dııncım Mar.ia Niskanen'le İstanbul'u. Ankara'yı ve Çukurova'vı dolaştık. İki frelgesell çekeceğimiz yöreleri. hu belgesel lerde yer vereceğimiz kişileri santadık. Çulnırova'daki çekimleri 13 giinde tamamladık. Filmin hazırlanmasıysa blr buçuk ayımızı aldı. Pıimınizde yer verdiginiz kişilerle, özellikle de göçer yörükîerle konuşan biri var. Yer11 halkla yakın ıli$k; kurmamzı sağlavan kim oldu? Daha «ince de beHrtmîştlm. Dfsîşleri Bakanlığınızdan çok vardım gördüm, özellikle soyadını anımsayamadığım Metln Beyden. Bir de, Adana Tu> Sivastaki sınavfar iptal edilebilirdi nadolu liseleri ile Özel Türk ve yabancı okulların 1. Basamak Smavlan 23 Martta yapıldı Smav soru kitapçıkları ve belgeleri özel kuryelerle sınav merkezlerine gönderildi. Sınavlardan 12 gün önce kitapçıkları Sivas'a götürecek olan kurye, Milli Egitim Bakanlığı Bilgi îşlem Dairesi" nin Beşevler'deki binasmdan aidığı soruların bulundugu torbalarla bir taksiye bindi. Şoförden, terminalin içine ve otobüsün yamna kadar girmesini istedi. Titiz çalışan kurye, kitapçık torbalanm aldı ve otobüse bindi. Bu ne bicim hesap? A Turan Günes'in "notlar,,ı bir kitapta toplandı Kttltür Servisl Turan Günes'in ölümünden kısa bir süre önce kaleme aidığı ve daha önce bazı bölüm leri çeşitli günlük ga^etelerde yayınlanan «notlar»ı önümüzdeki günlerde Kay nak Yaymları tarafmdan «Araba Devriimeden önce» adıyla yaymlanacak. Turan Güneş, parlamento, Danıştay ve Anayasa gibi konulardaki siyasal ya zılarınm yer aidığı kttabımn önsözünde böyle blr kitabı yazma nedenlerinl şöyle acıklıyor: «Şimdi. Türk Demokrasi sinin arabası devrildi. Gene. eski bir politikacı olarak görevim gereği, kendi çapımda bir şeyler söylemek ödevimdir. Kendimi abarttığımdan değil, tiim vatandaşlarm kendilerine göre doğrıı bildiklerini söylemeleri ile gerçeklere varmak mümkiindür de onun için.» Kltabın «Türkiye'de Detnokrasi Olahilir mi?» adlı son bolümündeyse, Türkiye'nin toplumsal, ekonomik ve kültürel yapısı boyutlarında bu soruya yanıtlar aranıyor. / GENÇ BİR KADIN YÖNETMEN görülen yönetmen Mirja Metsola, admı taşıyanda, ünlü yazarımızm va'nın bugiinkü durumuna geliş rizm Bürosu'nda gSrevll Ceybun Gülenyüz bizimle dolaştı. Dilini bilmediğimiz ülkeniz insanlanyla anlaşmamızda yardını cı oldu. Ama bizimle birlikte fUmi gerçekleştiren, iki şoförümüz. Kemal ve Mahmut Duran oldu. Yörüklerle Uonıışmamızı Mahmut Duran sağladı. Filmde ki de onun sesidir. Ayrıca bir üçüncii şoförümüz daha vardı, Kadirlill Mııstafa. Filmde gördüğünüz düğün ve cenaze bölümİPti onun sayesinde gerçekleştirildi. Filmi biraz da bu in' sanlar yaptı diyebilirim. tzlediğiniz «Ovanın Çıîlığı», mayıs ayında Kopenhag'da düzenlenen «Nbrdic Screening» adlı TV filmleri yarışmasında gösterilecek. Burası, vabancı televizyonlara proçram satmayi sağ lavan ilginç bir pazar. 1984'tin şubat ayında da Finlandiya Televizyonunda KÖsterime ıçirecek. Biraz da, Türkiye'de çektiğiniz ikinci belgesele değınır GÖZÜYLE TÜRKİYE Yaşar Kemal'le blrllkte Türkiye'de çektiğl iki belgeselden «Ovanın ÇıgUğı» romanlarından aidığı bölümler eşliğinde Çukuronedenlerini anlatıyor. (Fotoğraf: Marja Niskanen) bölüm Finlilerin Türkleri nasıl gördüklerini Işfiyor. Kültür Bakanımız Kaarina Suonio ve Muammer Obuz'la birlikte, özellikle ekonomik illşkiler konu sunda biigi veren Finlandiya'nın İstanbuJ Başkonsolosu Olavi Tamınivuori'nln konuşmaları bu bölümün ağırlık noktaları. Prof. Ahmet Dcmir ve Prof. Pcntti Aalto'nun yer aldığı dör düncü bölümde iki filke dili arasmdakl benzerliklerin kökenleri uzerinde duruluyor. Beşinci bölümdeysc, Finlandiya'da yaşayan 1 W kadar Türk kökenli 0 » Finli anlatılıyor. Bu Insanlar. eskiden beri Ulkemizde yaşadık lan için bizim yaşayışunızı tümüyle benimsemiş kişîler. Ancak gelenek ve göreneklerini ilk günkü gibi ve kıskançlıkla koruvorlar. Kimliklerfaj yitirmiyorlar. Kısa bir süre sonra filmin 28 nisan çiinii Kinlandiya Televizyonu'ndaki ilk gösterilişini izlemek üzere ülkeıne dönüyorum. misiniz? Türkiye'de çektiğlm İkinci belgesel «Turkish Finnish Encounters • Türk • Fin tlişkileri» aduu taşıyor. Beş bölfimden oluşan bu bir saatllk belgeseli de, Ankara'da, tetanbul'da ve Finlandiya'da gerçekleştirdik. Filmin Uk bölümiinde FinTiirk ilişkilerinin başJangıç nok tasım ilginç bir öykiiyle verdik Bildlğiniz gibi, Finlandiya yüzyıllar boyu Çarlık Rusyası sımrlan içindeydi. 187778 Türk •Rus savaşına bir de Fin tugayı katılmıştı. Finlacdiya lıalkı Türkleri yakından ilk kez bu tugayda çarpışıp ülkeye dönen lerin ağzından tamdı. Filmin ikinci bölümünde. Türkiye'd»' büyük ilerl Kİiren «Bevaz Zambaklar Ülkesinde» adlı kitaptan yola çıkarak Türklerın Finlileri nasıl gördüklerini Işledik. Btı bölümde, îçişleri Rakanınız SP lahattin Çetiner'in ve «Kalavela» çevirmeni Muammer Obuz' un konuşmaları var. Üçüncü Taksi şoförü az sonra arabanın arka koltuğuna bir toaktı ki, mühürlu bir torba koltuklann ara&ı na sıkışıp kalmış. Ne yapacağmı düşündü Sonunda yeniden Bilgi îşlem Dairesi'ne gitti ve 20 30 kadar kitapçığın bulunduğu mühürlü torbayı yotkililere teslim etti. Bilgi îşlem Dairesi yetkilileri şoförün bu tutumuna çok sevindiler ve kendisine defalarca teşekkür etUler. Aslında l. Basamak sınavına katılan 75 bin dolayındaki adaym da bu şoföre teşekkür etmeleri gerektiği kanısmdayu". Ya sorulan teslim etmeseydi? okanta adabı ko nusunda, her yı git yoğurdu bir başka biçimde yiyor. Oünya'yı bız sıradan insanlardan çok da ha iyi anlayan, ne var ki yaşamin gizini biv türlü açıklaınaya yanaşmayan genç ve dınamik lelsefecilerimizden bin Bodrum tatıli sırasında her gün ysroek yedikleri lokantanm garsonundan dostlarma şöyle yakınıyormuş: «Azizim, inanılır gibi değil. Adam masaya geleıı her şeyi besaba katıyor..» Masaya her getirdlğıni hesaba yazmayanla getirmediklerini de yazan arasında. müşterı olarak tercihimiz, neden saklamalı. elbette birin clsidir. Araa gcleni hesaba yazıyor dıye yakınnıak. olur iş değil. B)z» kalsa, bir felsefeciderı geldiğine göre, bu davranışta, kuşkusuz. derin bir felsefe.. Ama ne? «Anlayan Tarlh» yazarınm, Tanrını, bir de dav ranışlarındaki hizmetı anlayabilsek! L İsadamlanmız THY'den kacıyorlar ürkiye'de sanayCnin can damarı İstanbul. bürokrasinin candamarıysa Ankara oiunca, Türk Hava Yolları da isıer istemez «efeonominm ağırlığını» bir ölçüde taşır hale geliyor. Ama son yıllarda artan uçak kazalan, peh çok kişiyi olduğu gibi iş adamlarımızı da epey ürkütmüş görunuyor. Ne ölçüde mi? İş adamlanmızın yülardan beri dış geziteri için yabancı havayolu şirketlerini yeğledikleri sır değildir. Ama yeni yeni duyuyoruz ki bazüan T artık haftada birkaç kez gidip geldikleri tstanbul Ankara arası için de yabancı havayolu şirketlerinde ısrar etmeye başlamış. Tabii yabancı şirketlerin İstanbul Anhara seferleri dış hat bağlantılı olduğu ve THY'ninhi kadar sık olmadığı için iş adamlannt?zut işleri büyük ölçüde afesıycrmıjş Ama ne gam... 'Hayatım işimden ~" hs önemlU diyor bir iş adamımız ve sözlerini şöyle sürdüruyor: •İşimi bir an önce bitireceğim diye kendtmi tehlikeye atamam.» İngiliz müzik foplulugu iki konser verecek Kültür Servisl Londra Festival Balesi yönetmeni Grabam Bond baskanhğında bir îngiliz müzlk topluluğu, 26 nisan günü îstanbul Atatürk Kültür Merkezi'nde, 27 nisan günü de Sheraton Oteli'nde iki kon ser verecek. İngiliz Kültür Heyetl, Türklngiliz Kültür Derne ğl ve Sheraton Oteli'nin lg birliğiyle düzenlenen konserlerde bas bariton Micba el Bauer, tenor Julian Pike, mezzo soprano Nuala Willis ve soprano Kate Flowers îstanbullu müzikseverlerin karşısına çıkacaklar. tlk konser programında Schubert, Schumann ve Brahms'dan lied'ler ile Elgar, Williams ve Britten' den îngiliz şarkıları yer alı yor. İkinci konserdeyse în giliz sanatçılar «Güney Pasifik», «öp Benf Kate», «Mikado», «Batı Yakasının Hikayesi» gibi ünlü müzikal ve operetlerin popüler şarkılarını seslendirecekler. GÜLGSÇ Laurence Ofivier, TV'ye uyarlanan "Kral Lear,,de begeniidi Kültür Servisi tngiliz tiyatrosunun geîmiş geçmiş en büyük oyunculanndan Laurence Olivîer, önceki hafta ITV televizyonunda yayınlanan «Kral Lear»deki başarısıyla. belki de sanat yaşamının son demlerinde ustalığmı bir kez daha kanıtladı. «Financiai Times» gazetesinin sanat sayfası yazarlarından Chris Dunkley' in belirttigine göre, «Tatlı Sert» adlı televizyon dizlsinden tanıdığımız Diana Rigg'in de rol aidığı «Kral Lear»de. Olivier kendini nerdeyse Kral Lear'le özdeşleyerek son derece etkileyici bir oyun çıkardı. KİM KİME mm DUMA Behic AK Hünkâr Dairesi'nde Leonardo da Vinci çalınacak Kültür Servisi Viyolonselist Nfuri tyicil, klavsenist Leyla Pınar ve flütist Nazım Acar, 21 nisan perşembe günü raat 18 30' da Yıldız Üniver^itesi Hün kâr Dairesi'nde bir konser verecekler. Sanatçılar konserde Bach m Fa Minör KlavsenKettian tçin Sonatını, Leonardo da Vînci'nin Klavsen Flüt Sonatını, Rameau'nun klavsen için İki yapıtını, Bach'ın Do Minör Üçlü Sonatını seslendirecekler. "F. Almanya'da Türk Sineması İmajı,, açık oturumu bügün yapılıyor Kültür Servlsl Türk Alman Kültür Enstitüsü tarafından düzenlenen «Fe deral Almanya'da Türk Sineması tmajı» konulu açık oturuma bugün saat 17.00' de Yapı Kredl Bankası'nın Tünel'deki Genel Müdürlük Konferans Salonu'nda yapılacak. 1983 Berlin Film Şenllği dolayısıyla düzenlenen ve Rekin Teksoy'un yöneteceği açık oturuma Atîlla Dorsay, Erden Kıral, Onat Kutlar, Genco Erkal, Ferit Edgü, Füruzan ve Çetln özkırun katılacak. 5O ANKARA, 19 (Telefonla) Telefon kar nununun bir maddesintn tadili lâyihası Oa biliye encümenince kabui olunmuştur. Yenl şekle nazaran Ankara'dan başka şehirlerde Posta, Telgraf ve Teieron idaresi santrallanna bağlı telefonlardan göt'l rü olarak şu suretJe para almacaktır: Büyük şehirlerde % 25, köylerde 15 llra HUFUSİ santrallardan büyük şehirlerde 75, küçük şehirlerde 40 lira almacaktır. 100 abonesi olan şehir büyük, dana az abonesi olan şehir küçük şehir sayılacak Itarihteînıgün 20 NİSAN 1933 kasabasındah bütün TÜTK 20 NÎSAN J1S3319S3 Tefefon kanunu tadil ediliyor Türk gençliğinin teessürü lıalki, DU meyanda bühassa yüksek tansı gençliğl uzerinde çok derin bir tesir yap mıştır. Türk T8lebe Biriigi idare heyeti yanr toplanacak ve ağlebi ıhtimal bu mesele ile tneşgul olacaktır. Birliğın. talebinin heyecan ve tee&sürüne tercüman olarak kanun* yollar dahilinde teşebbüsatta bulunması beklenmektedir Birlik reisi Tevfik Bey dün bir muharririmize demiştir ki: B Bulgaristan'da vakl olan hâdiseden bütün talebe 3rkadaşlanmız müteessirdir ler ve oradaki ırktaşlanmızın kaderlerinp iştirak etmektedirler.» tecavüz Bulgaristan'm Razgrat hâcUsesl şehrimlzin 57i *PE BUSÜfJ, ÎSIAM PBYGAMBSRİ H2. MUHAMMET, MEKKE'OE £>C6PU.KU/?£yf KA8İLE£İMO£N ABOULLAH İl£E$İÂMİ. NE'NlN 06LUVDU.4O KApNA 6BIPÎSS ~ SlRAPAtCEBRAİL ADLI MELEK ARACILfĞl ? İLE KENpiSİNE ÎLÜ VAHİYGELDÎ.OAHA SONRA Ç&/RESÎNDEKİLERİ YENİ BİR DİNE ÇAĞIRMAYA BASLApf. PU7LA8A TAP , MAMtN GÜU4H OlPUĞUNU İLAN EOL 3 YDRDÜ.FAKAT KURDUKLAfZl VÜ2EA/İN = RİAİ BASKlSl KARŞ1SINPA, İNANANLARLA MBPİfJB'Y£66Ç£TTf.ARA Z LAR.INPAKİSAMÇLAR MÜSLÜMANIMt~N z SAŞARtŞlYLA SONUÇLANDf.BÜrÜK BİR DİN DOGUyoRPU ARTIK. * SON PEYGAMBEk ümuml merkezlerden yapıiacak konuşmalarm ber Uç dakikası için 5 tnınıs verilecektir. > tır. TDPKAPl MÜZBSİNDEKL?£Y$/M8S RîN OOİUMMü &ÖSr£ 6 " YÜ2YILA AİT MÎ