Katalog

ÇAĞDAŞ YAYINLARJ Oktay AkbaJ Dünyaya Açılmak EDERI 200 LIBA Itteme AdresL Çağdaş YayıriUm Türhocağı Cad. 30/41 Cağaloğlu tttanbul hnhuriy 59. Yıl; Sayı: 21063 Kurucnsu: Yunus NADÎ 40 TL. 18 Nisan 1983 Pazartesi Boşanma derdl olan ve olmayan bfltuo ailelerde okunma.sı eerekH kitap AİLENJN CİLESİ BOŞANMA Ord. Prof. H. V. VEUDBDEOĞLU EDERÎ 200 LÎRA Itteme Adresi: Çağdaş Yaymlan Türhocağt Caddesi 39/41 Cağaloğlu Istanbul Yımanistan, hava korsamm üç ayrı suçtan yargılayacak Mahmut Kalkan: Duruşmaya kadar yaşayacagımı sanmıyorum Uçak korsanlarınm iadesine ilişkin Lahey Söz. leşmesi'ne göre Mahmut Kalkan'm iadesi Yuna. nistan'a bağlı. Adalet Bakanı, «Hava korsanınm iadesini Yıınanistan'dan resmen isteyeceğiz» dedi. Haber Merkezl THY' nın cAnkara» adlı yolcu uçağım İstanbul tzmir seferini yaparken Atina'ya kaçıran hava korsanı Mah mnt Kalkan, bugün yargıç önflna çıkarılacak. Yunanlstan'ın hava Itorsanı Mahmut Kalkan'ı Türkiye' ye iade edip etmemekte serbest olduğu öğrenildi. Hava korsanı Mahmut Kal kan'm dün Atina Savcılığı'n ca ifadesi alınarak, bugün yargıç önüne çıkarılması kararlaştınldı. Kalkan, ha vacılık yasalarını çlğnemek, bir uçağın güvenliğlni tehbkeye sokmak ve teh likeli madde taşımakla suç landı. Türkiye, uçağm kaçırılmasından hemen sonra Yu nan Hükümeti nezdinde yaptığı girişimde yolculann güvenliklerinin sağlanmasını isterken, hava korsanının İadesini de talep et mlşti. Ankara büromuzun haberine göre, Türkiye'nln uçak korsanı Mahmut Kalkan'm iadesine illşkin lste tnini bu hafta diplomatik kanallardan yinelemesi bek leniyor. Türkiye'nin istemine karşılık konu hukuksal açıdan ilginç bir görünüm arzediyor. îade taleblne hukuksal açıdan zemLn oluşturan başlıca hukuksal metin, gerek Yunanistan gerekse Tür kiye'nln taraf olduklan uçak kaçırma suçlarına ilişkin Uluslararası Lahey sözleşraesi. Bu sözleşme uçak kaçırma eyleminin sona er diğl ülkeye, suçu işleyen hava korsanmı yargılayarak cezalandırma yetkisi tanıyor. Sözleşmeye göre, Yunanlsıan uçak korsanı Mahmut Kalkan'ı kendl ya salarına göre yargılama yet kisine sahip. Sözleşme, uçak korsanla rmın iadeleri konusunda ka pıyı açık bırakıyor. Özellik le Türkiye ile Yunanistan arasında suçluların iadesi ne ilişkin bir anlaşmanın mevcut olduğu dikkate alındığmda, ayrıca korsanın siyasi sığınma isteminde bu lunmadığı hatırlandığmda Yunanistan Mahmut Kalkan'ı Türkiye'ye iade etme si de bir olasılık olarak ortaya çıkıyor. Türkiye. aynı sözleşmeye dayanarak Sovyetler Birll ği'nden Türkiye'ye uçak ka çıran Sovyet vatandaşı uçak korsanlarının iadesi konu sunda Sovyetler Birliği'nin yaptığı talepleri bugüne ka dar geri çevirmişti. Bagkentteki yetkili çevrelerden belirlenilen izlenlm son uçak kaçırma olayının siyasi bir niteliğe bürünmemesi ve korsamn akli dengeslnin bozuk olmasının, iade talebinin iki ülke arasında ciddi bir sorun ha line gelmesini önlediği yo lunda. Adalet Bakanı Rıfat Beyaaıt, Yunani8tan'ın, hava korsanı Mahmut Kalkan'ı iade etmesl gerektiğini söyledi. Beyazıt, THA muhabirine, «Bakırköy Savcılığı uçak ka (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) Avrupa Insan Hakları Komisyonu Türkiye hakkındaki şikâyet karara kaldı ANKARA, (Cumhuriyct BUrosu) însan Hakları ihlâl edildiği iddiasıyla Türkiye hakkında Avrupa însan Hakları Komisyonu'na yapılan şikâyet, beş ülkenin karşı görüşlerini bildirmeleri ile birlikte ye ni bir evreye glrdi. Bundan sonraki aşamada Avrupa Insan Haklan Komisyonu şikâyetin kabul edilebilir olup olmadıgına ka rar verecek. Norveç, İsveç, Danlmarka, Hollanda ve Fransa 1 temmuz 1982 tarihlnde Av rupa Insan Hakları sözleşmesinin bazı maddelerinin çiğnendiğini öne sürerek Türkiye'yi Avrupa însan Haklan Komisyonu'na şlkft yet etmişlerdi. Bsş"lorin şikâyet dosyası Ankara'da geniş bir şekilde değerlen dirilirken. Türkiye yanıt için tanınan üç aylık süreye üç aylık ek bir süre da ha istemişti. Türkiye geçen ocak ayının sonunda Komisyona yamt vererek ihlâl iddialarım tümden reddetmişti. Türkiye'nln iddialan reddetmosi üzerine Komisyon Türkiye'nin jramtını Beş'lere üetmiş ve görüş iste. mişti. Beş Avrupa ülkesi kendüerüıe tanınan sürenin bittmi olan geçen cuma günü Türkiye'nln yanıtına karşı görüşlerini bildirdiler. Beşlerin benzer bir içerik tasıdıgj belirtilen görüşlerini vermeleri ile birlikte TUrkiye hakkında Avrupa Insan Haklan Komis yonu'na yapılan şikâyet ilo ilgili geUşmelerde «kritik» bir noktsya gelindi. Bundan sonraki aşamada söz Komisyon'un olacak. Her iki tarafın da görüşleri alan Komisyon şikâyetin (Arkası Sa. 7, Sü. Z de) Kanser en çok Karadeniz 9ve îç Anadolu da görülüyor Kanserin en çok rastlandığı il merkezleri: 6i. lecik, Afyon, Çorum, Kırklareli ve Balıkesir. Hasan UYSAL Türk Kanser Araştııma ve Savas Kurumu Başkanı Prof. Dr. Düıçer Firat, Türkiye'de kanser olayının en çok Ka radeniz kıyılan İle Îç Anadoluda yaşayanlarda görüldüğünü, kanseri hasta sayısı bakımında Bilecik, Afyon, Çorum ile Kırklarell ve Balıkesir illerinin başı çektiğinl söyledi. TKASK Başkanı, kansere ne den araçların başında sigaranm geldiglnide sövleyerek «günde iki paket sfgara içenin kansere yakalanma şansı, hiç içmeyene oraıüa 30 kat fazladır. Aynca düşük kallte ve filtreslz slgaıa içenlerde tehlike daha çok büyümektedir» dedi. Sorulanmıza karşılık Prof. Dr. Dinçer Pırat'ın verdigi yanıtlar şöyle: SORU: Türklye'de en çok çörülen feanser çeşidi nedir? Bu cinsiyete göre degişmektedir. Erkeklerde kanser oranı kadınlara göre yüzde 20 fazladır. Erkeklerde yüzde 13.8' inde akciğer, 9.3'Unde mide, 8.9'unda lenfema ve 7.1'inde de ri kanseri görülmektedir. Kadınların yüzde 11.7 sinde meme, 9.7'sinde rahim, 9.3'ünde serviks (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) Türkiye 'ye ABD yardım tasarısı Kongre de 11 aşamadan geçecek Türkiye'ye yapılacak yardımlar konusunda Er. meni ve Yunan lobileri yardımın azaltılması yo. lunda etkin faaliyetlerde bulıınurken, Yahudi lo. bisi Türkiye'ye yardım yapılmasını destekliyor. Sedat ERGİN ANKARA ABD Kongresi'n de Türkiye'ye yapılacak askeri yardımın azaltılması ve YUnanistan için öngdrülen yardım miktannm önemli ölçüde arttınlarak 10'a 7 oranının korun masırun yarattığı tepkiler sürer tüninin Türkiye için öngördü. ğü yardım önümüzdeki ekim ayına kadar Kongre'nin çeşitli kamitelerinde siirekh tartışma konusu olacak ve kaba bir hesapla n aşamadan geçecek. Bu açıdan bakıldığında Temsil ken dlkkatler bir kez daha cıler Meclisl Dış îlişkiler Alt Kongre'ye çevrîldi. Komitesi'nin yaptığı değişiklik, Amerika Birleşik Devletleri'n Kongre açısmdan nihai bir kade yönetimin her türlü harca rar niteliği taşımıyor. malarmda nihai söze sahip Yönetim ocak ayı aonunda olan Kongre'nin gerek işleyişı, 1984 mlali yılı bütçe tasansını gerekse yönetim ile ilişkileri Kongre'ye sunduğunda dış yar son derece karmaşık bir süre drnı tasarısı çerçevesinde Türca işaret ediyor. Reagan yöne kiye'ye 175 milyon dolan ekonomik ve 755 milyon dolan da askeri olmak üzere toplam 930 milyon dolarlık bir yardım öngördü. Temsılciler Meclisi Dış îlişkiler Alt Komitesi bu paket üzerinde oynaylayarak 755 müyon dolarlık askeri yardımda 40 milyon dolarlık bir indirim yaptı. Türkiye'ye yapılacak ABD yar dım tasarısınm önümüzdeki aylarda Kongre'de izleyeceği yola goz atmak gerekirse şunlar söylenebilır: Türkiye'ye yardım tasansı (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) Kanserde ısm tedavisi için 12 ay sonrasma gün veriyorlar 28 süper voltajlı kanser cihazının 2'si arızah, bhi sandıktan çikanlamadı, diğer ikisi de uzman ve personel yokluğundan loıllanılamıyor. Aâye UYSAL r ışın tedavisi yapılabilen devlet hastanelerinde süper voltajlı bir ışın tedavi cihazına günde ortalama 77 kanser hastası düşüyor. Tür kiye'de kanser ışın tedavisinin 3 büyük ildeki toplam 12 hastane ve bir muayenehanede yapıldıgı belirlendl. Yaklasık 10 milyon sigortah ve yakınma sağlık hizmeti ffötüren SSK kanser ısm tedavisini Istanbul'daki blr has tanede, Sağlık Bakanlığı da Ankara'daki 2 hastanede ya pıyor Ülkemizde Avrupa ölçeklerine göre yeterince kan ser ışın tedavi aracınm bulunmasma karşılık, uzman yokluğu, çeşitli anzalar ve sandıkta bekletilmesi nedeniyle cihazlarin bir bölümü kullamlamazken. diğerlerin den uzman ve yardımcı personel yetersizliği yüzünden (Arkası Sa. 7, Stt. 1 de) Nisan yağmurları, ekili alanlar için yararlı, barajlar için yetersiz Haber Merkezl GünlerÜen beri beklenen nisan yağ murları başladı. Bazı bölgelerde sağnak halinde dü çen yağmur, kuraklık çeki len bölgelerde eklll flrün İçin bir ölçüde yararlı oldu, ancak barajlar İçin ye terslz kaldı. Yağışla blrllkte hava sıcaklıklannda da Bon lkl gün lçlnde 1014 derece arasında düşüs görüldü. Yurdumuzun Akdeniz Qze rladen gelen hava kltlesi nln altında kalnıasıyla tüm bölgeler yağış aldı. Yağışlar yüksek keslmlerde kar yağışı şeklinde oluyor. Soğuk ve yağısü hava nın bir kaç gün daha etki 11 olacağı belirtildl. Yarın Trakya, Marmara nın batısı ve Ege kıyıları dışmda kalan bölgelerde yağış bekleniyor. Yağışlar genelllkle yagmur, yer yer gök gürültülü sağnak şeklinde olacak. 2021 nisan Karadeniz, îç Anadolu'nun kuzey ve doğusu, Doğu ve Güneydo ğu Anadolu bölgelerinde yer yer yağış bekleniyor. Yağışlar genellikle yağmur ve gök gürültülü sagnak şeklinde olacak. 22 nisan Doğu ve Gtineydoğu Anadolu bölgeleri yer yer sağnak ve gök gürültülü sağnak yağıslı o lacak. Hava sıcakhğı mev sim normalleri civannda (Arkası Sa. 7, Sü. 8 de) Sanatcılarla ilgili Sosyal Güvenlik Yasası degistiriliyor ANKARA, (Cumhuriyet BUrosu) Sosyal Güvenlik Bakanlığı, sa natçılarm sosyal güven llklerine ilişkin yasada değişiklik öngöreH bir tasarı hazırladı. Tasanda, SSK'na sanatçılar tarafından verilen «çahşma bels:esi»nde bellrtllen süreler İçin, belgenin alındığı tarihtekl prlme esas kazanç alt suım üzerlnden borç'andırma hükmü yer alıyor. Tasan yasalaştıktan sonra üç ay Içinde SSK'na başvurmayan sa natçılar bu haktan yararlanamayacaklar. Aylık bağlanmış bulunan sanatçılardan bağlanmış bulunan aylıklarının geri alınmamasını öngören tasarı, borçlanma belgelerlnin sanatçıların meslek kuruluşlannca onaylanmasınm yeterli olacağını hükme bağlıyor. Yasa Tasarısmm kap samına, film, tlyatro, sahne, gösterl, ses ve saz sanatçıları ile müzik resim, heykel dekoratlf ve benzeri dlğer uğ taşılan lçlne alan bütün güzel sanat kollarm da çalışanlar, düşünür ve yazarlar giriyor. YSK eski Başkanı: Karma liste oy iptaline yolacacak Orhan Aydın, karma liste sistemini desteklediğL ni; seçim kumlları kursa tabi tutulmazsa iptal edilecek oy oranının yüksek olacağını söyledi. ANKARA, (THA) Yüksek Seçim Kurulu eski Başkanı Orhan Aydın, Seçim Yasa Tasansı'ndaki «karma liste» sistemiyle ılgilj olarak, «Bu sisfem büyük oranda oy iptaline neden olacaktır. Ancak seçim kurullan başkan ve üyelerinln seçim öııçesi kursa tabi tutolmalan halinde bu oran azalır» dedi. Seçim Yasa Tasarısı'yla ügili gorüşlerinl açıklayan Orhan Aydın, «Karma tistenln son de. rece demokratik ve seçmen oyn na değer veren bir sistem olduğunu» belirterek bu sistenıi onayladığmı kaydetti. Orhan Aydın, okuryazar olmayanların tasannın 23. maddesinin (a) şıkkına göre sadece parti veya bağımsız mühürü kullanarak oyunu verebileceğıni söyledl. Aydın, «Aucak en önemli konu bu sistemle geçer siz oy sayısı büyük oranda artacak, iptal edilen oy sayısı yüksek olacaktır. Seçim knrul* larının başkan ve üyelerinin kursa tabi tntulmalan halinde bn oran düsecektir» dedi. Oî KUUAVAMAYANLAR Yüksek Seçim Kurulu Başkanı îsmet Yanıkömeroğlu da, Anayasa oylamasına katılmayan ların tespit edıleceğini bildirerek, oy kullanmayanlsrdan mazeret büdirenler ile daha önce yazUmayanların yeniden seçmen kütüklerine yazılacağını söyledi. THA'na bir açıklama yapan Yanıkömeroğlu, kurulun ilk genel seçimler için 3 milyar 141 milyon lira ödenek aynldığuıı seçimlerde 31 mayısta 21 yaşını dolduranlann oy kullanacağuıı hatırlattı. Yüksek Seçim Kuru lu tarafından yaymlanan genel geya göre, kesinleşen listelerin çoğaltılmasında çalıştmlacak memurlara en az 250 seçmen yazılması kaydıyla gündelık 500 lira üzerinden veya her isim içhı 2 lira hesabı ile ödeme yapılacak. Dünyada cinsellikle ilgili hastaliklar hızla artıyor Uluslararası, Cinsel Temaslar Bulaşıcı Hastalık. lar Sempozyumu sona erdi. Dini inanç ve utan. gaçhk nedeniyle hastahklarını saklayanlann uya. rılması ve cinsel konularda eğitilmesi istendi. Istanbul Haber Servisi Türkiye'de kırsal kesimdeki kadmlarm, kadm hastahklarına karşı sıhhi temizbk ko nusunda uyanlması irtendi. Istanbul Sheraton Oteli'nde yapılan ve 2 gün devam eden «Uluslararası, Cinsel Te masla Bulaşıcı Hastaliklar Sempozyumu» sonuçlanırken 6 maddelik bir bildiri yayınlandı. 20 ülkeden 23 yabancı ve 100 Turk bilim adamınm ka tıldığı sempozyumun sonuç bildırisınde «Dünyantn tüm kıtalarında cinsel temasla bulaşan hastahkların süratle arttığı tespit edilmiş, bunlara karşı geniş bir savaş açılması gerektiğine iııanılmıştır» denildi. Özellikle dini inanç veya utangaçhk nedeniyle hastahklarını saklayan toplumiann kendi koşul ve gelenekj lerine uyacak şekilde aydınlatılması gerektiği belirtilerek, bu konuda ulkelere ç&ğ n yapıldı. Türkiye ve dünyada ciddl şekilde cinsel hastaliklar sa yım ve istatistiğinin yapılmasınin zorunlu olduğu belirtildi. Özellikle genç kuşakların cinsel hastalıklara hedef olduklan vurgulanarak, bunun sonuçlannm Türkiye ve dünyada aÇik şekilde anlatılması istendi. Sonuç bildirisinde aynca, «Tlıiamphenicol» icer=!n antîbiyot.iğın cinsel hastelıkla» ra karşı tüm diğer antibiyotiklere oranla en güclü tedavi aracı olduğu görüşünde bir'^sitdieri he'î'"tilerpk, (Arkası Sa. 7, SU. 6 da) "Inşaat sektöründe buhran büyüyor,, Mevlüt Hamzaoğlu Danışma Meclisi'ndeki ihale yasasının sorunlara çözüm getirmediğini soyledi. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Resmi Sektör Insaat Müteahhitleri tşveran Sendikası Genel Başkanı Mevlüt Hamzaoğlu inşaat sektöründe buhramn büyüdüğunü soyledi. Müteahhlt odalannın ivedi olarak kurulmasını isteyen Mev lüt Hamzaoğlu, DM'deki ihale yasasının sorunlara çözüm getirmeyeceğini belirttl. Hamzaoğlu Toplu Konut Yasasının tnutlaka işletümesi. finansman tahsisinin keyfi tasarruflardan kurtanlması gerektiğinl bildirdi. 23 nisan cuma günu yapılacak Tlirk İnşaat Genel Kurulu nedeniyle hazırlanan çalışma raporunda yer alan yazısın da, Genel Başkan MevlUt Hamzaoğlu şunlan söyledi: «Dönemin zorlnğu, sektörilmüzdeki buhramn bflyüklüp, Is alamayan ,ra da I? alıp hakecUsini alamayan meslektoşlsnmızın çesitll sorunlan, had salhaya varan ızdıraplan, çok yüksek tanzilatlar ve arzettiği vahim tehlikeler enine boyuna tartısıhnahdır. önümttzde pek çok sorun bulnnmaktadır. tlk (Arkası 11. Sayfads) Insaat Müteahhitleri Isveren Sendikası Genel Başkanı: Doc. Türk: Baraj sistemı Türkiye'nin ihtiyacını karsılayacak nitelikte değil Haber Merkezl Ankara Hukuk Fakültesl öğretlm üyelerinden Doç. Dr. Hikmet Saml Türk, «Baraj slstemi Türkiye'nln gerekslnimlerini karsılayabllecek nitelikte değüdir» dedi TAMAM MI, DEVAM MI? ArafatKral Hüseyin görüşmelerinln kesintiye ugraması tüm Ortadoğu politikasını çıkmaza sapladı. Şimdi tıkanıklığm nasü aşılacagı merakla bekleniyor. Uzayda ask yapan bayan kozmonot hamile kalmadı BONN, (a.a.) Sovyet kadm kozmonot Savitskaya' nm, uzayda girişilen «Cüretkâr deneye» rağmen hamile kalamadığı, kendisini kısa süre önce muayene eden Alman Doktor Guido Mutke tarafmdan Münih'te düzenlenen bir Tıp Kongrosi sırasmda açıklandı. Kongre münasebeti ile Dr. Mutke ile yaptığı röportajı yaymlanan Alman Welt Am Sonntag dergisi, Sovyetler' in kadınlann uzayda hamile kalmalan konusuna ciddiyetle eğildiklerini ve bu amaçla, uzun süredir uzayda bulunan Sovyet kozmonotlannın, kadm kozmonot Savitskaya tarafından «Uzay kapsulflnde» ziyaret ociildik(Ark*« <*. 1, 30. > de) GERÇEK Yeni Seçim Tasarısı ardıiKlaM olayların Yent teçtm yasa tasann Danışma Meclisi Ancyata Komisyonu Başham Prof. Orhan Aldıkaçtı'nın düzenlediği basın toplantutyla açıklandı. Saytn Aldıhaçtı'nın gatetelere yansıyan sözlorine bakılırsa, amaç, «Devlet faallyetlertnde istikran sağlayacak, hükümete devamlı deatek olacak, hükümet krizlerini önleyecek bir çogunlugun (Mtctttt) hakim Seçim slstemlerl üzerindekl araştırmalan İle tanınan Doç. Türk, «Yankı» dergisinin sorularını yaolmasıdır.» Bu amaca yöne nıtlarken, Türkiye'nln 1960 lih olarah seçim bölgeleri öncesi ve 1961 sonrasındakl nin daraltılması, ülke düze deneylerinl yenl bir senteze yinde geçerli oyların en az vardırması gerektiğinl söyyüzde 10'unu alacak partile ledl. «Bu sentez, blr partlrin parlamentoya girebilme nin tek basına hükümet si gibi kuralların yanısıra kurmasına, fakat aynı zasiyasal partileri etkisizleşti manda Parlamentoda güçlü receh bir dizt önlem alm bir muhalefetin yeralması na olanak verecek küçiik mıştır. partileri tamatniyle parla1982 Anayasa'sına egemen mento dışına itmekle birolan felsefenin seçim yasa likte bellrll bir ölçüde, tem sll oranlannı azaltaeak ni(Arkan U. Sayfada) telikte olmahdır» diye ko Ortadoğu çıkmazda, cözüm, Arap Zirvesi Cengiz ÇANDAR TONUS Yaklaşık dört aylık bir aradan sonra yine Tunus'tayız. Perşembe, 14 nisan. Ve tabii, başkentln 25 kîlometre güneyinde, FKÖ'nün merkez karargâhı Hotel Salwa'dayız. Hotel Salwa, dört ay önceki hareketli göıtintusünden çok farklı Farklıhk daha kapıda başlıyor. tssam Sart»wi'nin gumüş saçlı, kalın siyah kash çehresini, dudaklarında geniş bir gülümsemeyle gösteren fotoğrafları kapının iki yanına asılmış. îoari girer girmez, hemen solda kalan yemekhanenin görüntüsUnde hlçbir değişiklik yok. Dört ay önce birlikte bir öğle yemeği yedigimiı masaya gözumüs ilişlyor. Masa da, Sartawi'nin oturdugu sandalye de yerll yerinde. Sartawi"nin (Arkaa Sa. 7, Sü. « d e | Tunus izlenimleri 0 Ç!n Vietnam gerKinliği artıyor. O Sovyet Komiinlst Partisi, ekonomik yönetimi sert biçimde eleşttrdi. 3. Sayfada • Lübnan'da «yeniden inşa» başlıyor. 9 Lübnan'da pazar olanaklan ve Türkiye. • Tekstilciler, AET görüşmeleri öncesinde Paris'te konuşacak. S. Sayfada • ÜsküdarSirkecl vapurlan «Süper • market» gibi çalışıyor. 10. Sayfada 9 Üreticiden kasaba etin öyküsü. 9 Et ürünlerlnde kırmıaa ve turuncu boya bulundu. • Ziya Ül Hak'ın tslam toplumn yaratma ça. balan bağnaz çevrelerce yozlaştınldı. 14. Sayfada nustu.