Katalog

11 MART 1983 KÜ LTÜ R Y A Ş A M Cumhuriyet 5 Çsinema Atllla DORSAY Bir 'soygun filmV klasiği: Belalılar (The Sting) / Yönetmen: George Roy Hill / Oyuncular: Pau! Newman, Robert Redîord, Robert Shaw, Charles Durning, Ray Walstori, Eileen Brennan / Universal yapımı (Levent Melodi). fieorge Koy Hîll'in 60 sonlannria yaptıSı UnîU 'nestern'l • Sonsuı Ötiioı . Kutch Cassidy and the Sundance Kld> tüm rtünyada olduğu gibi bizde de büyllk !lgi görmüş, western'e getirdiği şiirie ve efsaneleşnüş kaiırarnarJara yaklaşmunci£ki PÖsümleyici tavıria sırıemuıın ldasikleri arasına ginrüşti... Bun<üvn birkaç yıl sonra ajrj yönetmenin J'ine Xewman / Rcdford ikilisiy^a yaptığı «Belâlıiar. da, aldığı birkaç Oscar (en iyi fllaı, senaryo, jönet;m ve mfizlk? ve yaptıgj bılyük i^îe sinntBstnTn iin1U filmleri arasına kanşmıştı. «Belâiılar», 1820'lerin Şikago'sunda geçiyor... Genç bir sokak serseri!5l ve üçkâğıtçı. bir 'çarpnıa' işinde yardıtncısı olan zcncl dostunun tial!* bir ;,'angster taraflndan ölciitrülmesine kızarak, köştsine çekilmiş olan eski ve tamıanış bir UçkajŞıtçıyj bulur, onunîa birliîc olarak OnlU ganps*erl 'mandcpsi'ye bastırmanm yollarını arar. «Belâtıiar», dogrusunu söylemek gerekirso keyLfle İzlenan bir ölm... Dönemln Çikago'su, blraz 'stfidyo kokan' sahnelerle ae olsa, yine de başavıyla verilmls, fizellikle giysl, aralıa gibi Rynntılar kusursuz. Kiimtn rohatça lzlenen ve akıcı bir entriİî3sı var. Marvin Ham'isch'în 'prgır' müziği ve oyuncuların nyununa da kusur bulmak zor.. Bıraz 'pasif bir rolda olan Neıvman'ın yanuıda Robert Retlfcrd daha göz dolduruyor. Ama «onuç olarak bu 2 Unlil oymcu da, gangster şefinl oynayan usta oyuncu Robert Shjw'un görkemli konıpozisyonu yanında biraz gölgede kalıyorlar.. Ama tüm bunlara karşın, «BelSular»! 10 yıl sonra görmek, filnün lehüıe oîmnyor. Zaman bu Jilıne çalışmamıs. Btr kez, sonradan yapılan birçok konyalannı görmek, aslırıin özgünîügtinrl aza.'tıyor (Bunlardan üiı akla jplenl, Anthony Quinn ve jldıianu Celentano'rmn oynachkları «BlöNtür.) Diger yandan lilmin tüm s!î:cıh5,i içinde entrikasnnn 'mekaıılk'ligine, geriiim ögelsrinin yapaylığına cia fakıîmadan edemiyor iı^aa.. Sonuç oîarak Jyi bir egle.nceük, düzeyli Wr 'vaMt öldürücü' oiar, bu filmin 1973'ierin Hoüyv/ood'unda niye bu denli önemsendığine ve Oscar'iüra boğul'.Uigunaı o M erdirmek. hele 10 yıı sonra kolay olnmyor Sıra bankerlere geldi eçtiğimiz ay Resml Gazete'de tasfiye işlemlerl yürütülen bir bankerin çadır, somya, bo? varil, eî lambas:, nayîondan su tankeri gibi mallannın pazarhkla satısa çıkanldığmı belirten bir ilan yer ahyordu. Bu 'ilginç» iîânı gazetelerdeki bir haber izledl: *Banherlerin iç çamaşırları da satışa çıharıldı.» Ankara'da rajjfiyesl kararlaştınlan bankerierden bırtnin eşine ait iç çamaşırlan ile, bankero ait gömlekîör. pantolonlar, yatak, yorgan ve çama^ırlar satışa çıkarılmış. Bir döaem bankerzede yurttaşlar «Soyuiup soğana çevrildihlerinden* yakınmışlardı günîerce. Şimdi «Sıro cal'ha h •ı'^ori.rrle G AAimar Sinan Ödülü Sski adı iie Güzel Sanat lar Akademisi yanl adı ae Mimar Sinan Üniversite«i' n!n ocliH). Yıl Kutlama Balosu» geçtîğimiz halta Içincie Hilton Ofeli'nin Şadırvan ve Balo, Salonları'nda ,\~ap!ldı. Akademi Mezunlan Derneği ve Minıar Sinan ünıversıtesJnin bhükte dü Eenledikîerı kutlama balosuna ünlversite Rektöıü Mııhtesem Glray ögretün ilyeleri Akademinin eski me jur.îan ö?*renci'.er ve davütüler katıîdı. Asademi menum Erol Evpin'in, şar irAiin iie Uatıldıfı geceae Scyyal Taner ve Ycşitn de «shtıeye çıktı. Iki salonda birden süren gecede. ^ençler ıçın «yrılan Şadııvan saior.u, es k( mezunlann toplanrtıgı Ba'o S&lonundan daha harekstll V9 slglnç eğtencele re sahne oldu. Baloda dü asnler.en «Kıyafet Yarışması»na katılınak için birbirin den iîglnç giysilerie baîoya gelen öğrencilef, gecenln en ilgi çeksn tri«jıleri Idl. C3ece yansından îonra yapılan «Glysi Yarışmasunda, Hektör Muhteçem GI. ray, Prof. Emin barra, Do jtan Akçcl, Arinan Çoker, Nurhayat Berkcr, Erol Kes. kin, Cengiî FJrtaylan Veılat Demirc) ve Cclal Sezer der oluşcn jüri yanşmaya katılan i!s;inç giysüeri de ğerlendirdi. Islak saçlan ile bonsozuna sanimış «Pa ralı Askcr», «Arap Şeyhi», <K$ld îstanbııl Efendisl», «Fahişc», «pnnk çocuğıı» gi bi çeşitli giysilerie yanşnıaya katılat: gençler arasjndvm, başında kavugu iîe «Mimar Siııaıı»! eanlandı7 an Can Aytıs birinci seçild1.. Tek kızlarda, «Kilejli» kıyafeti ile Ümît Okyar. çıftlerde, «Sarhoş» ve <deH doktor» ıgiysileri ile Kcmal C^an ve Alî Ayvıldız birinci oldu. ÜHtroar Sına^' 31 giysileri ile birincaig! alan Can Aytıs'a ödüiünü Akademinin yasayaıı ün «s ki mezunıı Mahmut Cuda verdi. Ealo sabaha kadar .«.urdü. P T SÎLAHŞÖR KAHDEijLER James Keach (aolds) re Stacy Keach, «Czun Sürücül(T»de iM flnlfi kardeş silahşörü, Jesse James ve Frank James'l canlandınyorlar. FUmde öteki kardejlerl de, ggrçek yaşamda kardes olan oynncn lar canlandınyor. Efsanenîn gerisindeki: Uzun Stirücüler (The Long Riders) Yönetmen: Walter Hill/Oyuncular: Stacy Keach, James Keach, David Carradine, Keith Carradine, Rohert Carradinc, Dennis Quaid, Randy Quaid, Kevin Brophy, Pamela Reed / UA yapınu (Emek). «Sürilcü The Driver» filmini gbrdugümüz. «Savasçılar Warriors» fi'miyia îse buyük ilgi uyandıran Amerikan sinemosının yeni kuşa^ından Walter HilJ'in 1980 Cannes Şeniiğmde Anıe rika'yı temsıi etmig olan fil nıi «Uzun Sürücülev», çeşitli açılardan ügiiîç ögoier taSjiyor... Atnerika'nın 'Vahşi Bau' günlerinin efsaneloşnnş kişüiklerinden Josse Frank James.'in öyküsünü anlatıyor fılm.. James karrittşlerin, b?r bpfjka ünîu 'Knrdeşler Çetesl'. Younger kardeşlerlo birleşerek ortalıgı haraca kesmeleri bankalan. trenleri soyma'.an, bir tıirlü yakaianmadan. vurulmadan tüm Amerika'yı saran bir efsane katma yükseîmeleri.. Hill'in tilminin ayrımı sayıisa da en iiginç yanlanncian biri, filmindekî tüm •kardeşlerl1, gerçek kardeşieıvj oynatmış olması... JHmes kardeşleri Stacy ve James Keach oynuyor. Younger kardüşleri. David. Robert V> Keith Carradine canltul' dmyor. Bu kadar da değll... Jesse James'i sonunda vuran Charlio ve Bob Ford kardeşlerl Christopher ve Nicbolai Guest, Younger kardeşierm vurdugu kardeş polisler Pin kerton'ları ise Dennis vo Randy Quaid kardeşler oynuyor. llginç, d?ğil mi? Ancak bu 'anekdotik' aynntmın vacısıra, \Valter Hilî 'in çahşmasının asıl cneınli yanı, VVestem kaiıplanna ve bu kalıpiann en yaygmhk kazanmışı olan efsaneleşrnış kişilcrin oykülerine getirdigı gerçekçî haki^ oluyov. Hill, gerek Younger. gerekse James kard&şleri. gönınuş ve davronış olarak her rurlu yüceltmeden uzak. us tübaşı döküleü, traçı uzamsş, soygun öncesi korkudan tilreyen. yaraiı arkaciaş larını bırâkıp gidecek yaradıîışta kişiler olarak gösteriyor. James kardeşlorin öykü sünü anlatan geçmişin 3 ün lü îihmnde, Fritz Lang. Nic:holas Ray ve Samunl I'uller'İTI filmlerindeki yucehmenin VO ül];iise!leştirmenin yerine Hitl. gerçekçi b'.r yakiö^imı regliyor Amerikan tarihino ırıal olnıuş kişilerinî effcane katından alıp gercek yerleri ne indiriyor.. Bu yakla^nıarıin U'k ayrık Or>r:snaü örnfciji, Cole Youngcr'ın fDavid Carradine) askmtı oldugıı bar fahişciinin kotası olan kırslderiliyle yaptığı bıçak kavgası.. Eh. o kadarı ria "karate üstadı' Carradinp'e vcriîmiş hir ödiin saj'ilnbilir..,. Diğer yandan film. dekcr. mckîin ve toplumsal çevre olarak da gerçekçi bir yak laşımı jçeriyor. Sert, şiddetJi harcketli bölütnlere dengo ögesi olarak 'vahşi bati'rtm gercek yaçamını betimle yen ornıan. doğa. çiftlik görüntüleri, aiîe içi ilişkilen, yemek, evlenme Sibi oriak tören sahneleri var. Bu tür sahneler. filmin bazı bolümlerinin içerdîği şiddete karşı ilginç bır 'kontrpuan' oluşturuyor. Evet. tünku tüm bu gerçokçi ogelere kftr ! ifin. «Uzun Sürucü!t«r» bi 'hayii ^.ıddet içenyor. Hill, ge rek ttalyan westt'rninden Seıvksc Sam Petklnpah'ın sınemasından iî.ler fi»5iyan ^>'r anlat.ımla. sidciet VÜ ciijm sahnelerinî *a*ır çekim'lerl^ ıı~atiyor. vurguhn'or.. Gerçf bu 'ralanti' anlarım. bu salıneleri. o kargaşa v« hız içindo daha anlaşılır, daha. rabat izlenir k:Imıyor değil., Ama bu tutumu bir tür 'şiddetin sömürüsü* o'arak îiiteîeni'jk de olanaksız değil.. Tüm bu kusurlan ve erderaleri içinda «Uzun Sürücüler», wester'ıi8 ysrâ birçeyler getıreu. bazı kahpîan kıraa ve yenüeyen tavrıy !a. ilgi çekmesi gereken bir vacıt..... ömer Uluc'un eli sıkı mı? essam ömer Uluç, başanh bir serglden sonra,, biraz nefes almak, blraz da mayısta düzenlemeyl planladıgı serglnin hazırlıklarmı yaprnak üzere Paris'in yolunu tuttu. Şu sıralarda Paris'te gününü gün edlyor. Hayati Bey'in bu köşede aniattığı üyküleıi izleyenler bilir. Şu Ömer Uluç, iyidir, hoştur, resnıi gibi sözü sohbeti de yerindedir. Ama gel gelelim, ell azıcık sıkıdır. Gltmeden önce. bir akşam Paplrüs'te. bu sevlmsiz huyu konusunda serzenişte bulunan kadim dostu Tanju Akerson'a. tiç yıl önce Han'da ısmarladığı bir duble rakıyı. neredeyse tarih dtişerek. hatırlatınca, kızılca kıyamet kopuverdi. Herkes açti aŞzmı. yumdu gözünü. İşte size «Ömer Uiuç'un karşı konuhnaz rlisıkılıgı» untolojibinden küçilk bir crnek. tçkinin mübalağah lçlldigi ve iyice «dagıtıldıçır, geeelerdon birinirı sıjnunda, üstadı topatiayıp «eve teslim etmek», çoğu üaman olduğu gibi. gene sevimll dostumuz Mazlum Göknel'e nasip olur. Ertesi gün, ömer Uluç, Mazlum'u gcrünce «Yahu anacığım, dün gece galiba filmi kopardık.. Ne oldu Allahaşkma. anlatsana..» dlye sorar. «Bir şey olınadı» diye yanıtlar Mazlum, «Taksiyle senl eve bıraktını. Sen taksi parasını yarı yarıya verelim, diye totturdnn» deyince Ömer Uluç. dehşet jçlnde feryadı basar: «Verdhn ml yoksa?..» R ;özetle; Üııiü •Dailiis» 'eleviz>o;ı dizisi birçok Avrupa ülkesmde tariışmalara yolaçıyor. Amerikan ve Fransız basınını hirbiriae uüşüriiyor. Ama daha da ilgınci, Malezya devlet televiiyonunıın «ISalJas» diziaıni ve J.R. Euing tipinî temel alan bir TV dizisi çevirmeye karar vernıasi. yedi yı! büracek biçimde tasarlana:. diziue, koyden Imeate gclon Malczyalı bir gencin büyük para kazanıp J.R.'laşması an!afc*.lacak. Burt Lancaster'u:, tngilia yönetmen ve yazar Bill Forsyth yönetinvr.da (jevudiği son iilmi «Yerel Kahraman» bu hatta Ingiltere1 de gösteriîmeye ba^lıyor. Günümü/ ölçülerine göre aıçakgön'illü Wr bütçeyîe çevriii'*') fihnirı tp'a lüksu, üniiı oyııncu B» r t I.ancaster «DyJbs» Mak'zya'da Burt Lancasterin son filmi bajıalevleri vo Ankara Sanatevi üzerine yiizdıgımız yazı, birçok okuyucumıudan gelen olumlu • olumsuz tepkilerle karşıiaştı. Buniardan Ankara ve tzıp.ir'cîen geJen birer mektubu yayınlıyoraz, Sanatevi deyince... Ankaralı okur Murat Emre, Ankara Sanaievt üstüno yfizdîkiarimızın «Ankaral: birçok okuyuruyu hayrette bıraktıgını» söylerck şoyle diyor: «Sanatevinde gösterilen fîlmler. bir seanstan diğerine farkJı uzunluklarda gösterilir. "Juli»\ 'Çirkinler de Sevcı' vb.. filıııliudo bep aüamaiar olmııştur. Gösterirn gemide çok kötüdür. Ûrneğin 'Olümü Beklerken' oylesino karanlık gösterıldi ki. radyofonik piyes dinlt* grîbi olduk. Bazı fUmlfrin en dııyarlı sahnelerjnde, makino udasından 'Ntrde kaldı bpnım Adaııa?' türü bağırışlar duymak kabildiı. FiJm bitmedan kapılsrın açılması, sondaki jeneıikler bitmeden pcrdenin kapanması gibi. «.îzin ticari sinemalarda yakındığmız şeyler, ne yazık kl Ankara Sanatovleri'nde do çok sık olmaktadır» Diger s.incmalarda eleştirdiğimiz konulann Ankara S&natevi'nde de aynen meydana goldi&ini Meri süren bu okuyucu mektubu. en anndan üzücürîür. Sanatevi yöneiicilerine ciddi bir uyan getirmektedir okuyucumuz... Kuşkusuz, yöneticilerin verilöcek yanrtlan varsa ona da stitunlanmız açık oiacaktır. Izmir'den bir ses Izmirlı ofcuyucumuz A. Odabaşı, «Özellikle gençleri bir araya toplayarak oniara değerli ve düşündurücii nitelikte etkınlikler sunan bu tür merkezleri destcklcdîginiz ve bu konuda özendirid bir yazı yazdığınız içfn teijekkür ederiın» dedikten sonra, tznıirli sanatseverlerin de bu tür girişimiere olan açlığuv beürtiyor. Tiyatro hakkında. «Yoz geçen bir mevsimden sonra fuar sezonunu bekliyorsunuz. Ama se?on gelip peçsnce tüm hayglleriniz yıkılıyor. Gelen oyunların çogu, birikl ciddi topiuluk d;şında beiden a.?ags csprilerle dolu. ipesapa ge:mez şeyler. Bunları i?.!eyenlerin sayısı ise, İrmîr seyirCisî ve beklentileri hakkında yanhş kanılara ncden oluyor... diyor Sinema üstüno şöylo yazıyor okunınıuz: •I/.mir'de yalnı/ca As sineırası doğru durüst filıtı gptiriyor. Ne yazık ki orda da salonun asla ısıtılmaınası. prnieksiyonun iyî olmaması, sesleııdirmenin bozuk ve parazitli olması. bu küçüti >s!etmeye olan sempatiyi yavaş yavas siüyor. Devlet Senfoni Orkestrası'rtın her hafta sunduğu kon.serler tek avuntumuz. Yeni kurulan Fzmir Devlet Opera ve Balesi'ni de sonuna dek destekliyoruz. Gördfigiinüz gibi. Izmir'de kültür lıayatı olarak durum icler acı8i... Istanbııl ya da Ankara'ya pitme olanağn buldugumuzda kttlıktan eıksnışa dönmemiz yadırganmamalı..» Işte ü'kenin en büyflk 2 kcntınden İÇ burucu 2 mektup... Ya diğer kentler, knsaba.Iar? Onlar icin daha umutSu oîmaya olanak var mı? KİM KİME DUM DUMA Madlesef• yürefeler aası amuT/ fe.. insanlarınuzın bir&frine, saqqısı çook. \ n e kadar bifîncsiziz 50 11 MART 1933 Osmanlı Bankası ile yapılan îtilâf Osmani< saJtanatından müdevver borçlar için Paris'te Saraçoglu Şükrü Bey'le dayinlef mümessilleri arusında yapılan müzakerat neticesinde itılâf hftsıl olduğunu. ha^ırlanan mukavelenamanla 15 martta imzalanacağııu yazmıştık. Aldığımı?. malümata göra bu esnada Osmanlı Bankası mukavelenamesinin do yeni esaslara raptı keyfiyeti mevzuu bahsolmuş. bu hususf.a da itilâf elde edilmi;tir Bu itilafa na^aran Osmanlı Bankasınm imtiyazi 12 sena müddetir femdit edilecektir. Osmoııl' Bankasının hukuk ve vc7aifi bıından sonra diğer Tıirb bankalannın hukuk ve vezaifinîn aynı olacak bankanın fazla bir imtiyazı bulunmayacaktır. Bu suretle Devlet Bankası vezaifinin n Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasına Intikal etrrıt'Si ';eyfiyeti tamamen tPİıatkuk ef.miş olacaktîr. Yalnız Türkiyu Merkez 9ar«kasının rriMiıaliki tıcnebiyede şubeleri balunmadığından memaüki ecnabiyedeki Muhabiriigi Üsmanlı Bankası deruhtü edecoktir. Osmanlı Bank;x?ımn Türkiye ticaret hayat.ndaki faaliyeti son muksvele üzerine bir kat daha inkişaf edecektir. Banka bu münasebetle hükjmete 12 000.000 liraiık döviz miîftannda bir avansîa bulunacaktir. Dnrilttelnjgütı BA60ATIN KAYBI 19t?'DE,lNGlÜ2 KUVVETLBRI BAĞÜAT'I İŞ&AL em. u>. ?Ü2. yiLDAN BE& TÜkK >'ÛN£TiMI/İ DEKİ KENT, ONEMLI 8İ% MER. K£2O(. BİRiNO PÛNYA SAVA. $ı &ı<<A£it\iC>A OSMAMLI İMPA. U2 . İ'~ERLİYE.N INGI. LULE.R &ONUNPA ĞAĞPA7 'l ALMA NAZiRL/KLAklMA 8A$LAO/LAS. OROU KOMUTANI M£ KAfSARi .OSMANLI <UVV£TU:lcj Ş KENTi T£R. K£T7İ.£..RTESİ SSSAH İN&. İ Ğ 11 MAKT Mümfoz ARIKAN YUSl/f ZİYA ORTAC 136f'DE,$AİKv£ YA2AR YüSuP ZİYA ORTAÇ KALPKRİ2İNÜENCLOÜ."UE. ' ı CENİN BEŞ ŞAİRİ W£N 8İZİYDİ. \ ÇE$:TLİ BDEBI rAT DERGİLERİN. ' OE Ç/KAN $İİRL£Rİ iLE TANINDI. ŞIİRLERİMİN yANISlRA , MIZAH YA. ZlLARlNOAKİ SAĞLAM OİU VE DE.} Ğİ$İ# ÜSLUBU >LE DE DİKKATİ ÇEKTİ. 1922 JOE ÇlKARMAYÛ SASLAD/ĞI "AKSA8A"DERGlSİ f39O'TE KAPANiNCAyA DEK, TÜRK' ACARIKATÜR VE MIZAMUA BÜyÜK RARLAR \AK8ABA. \İ 8A?L/ĞI Gazi köprüsü ve Dahslîye Vekâîetî Dahiliye VekâietJ. Gazi Köprüsü'ne fi.it plân ve şartnameyi görmsk üzero istetnistır tnşaat. tal<as ve cüövi? nıuamelâtına tâbi olduğu için Vekâiü< buna çare butarak tedbirîer ulacaktu.