Katalog

Üç yıl içinde ekonominin başından hükütnetin başına Haber Merkezi Geçtiğimiz hafta bir Alman gazeteciye, " 6 kasım sonrasının Başbakanı ben olacağım" diyen Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özalın bu tahmini doğrulandı. Turgut Özal 56 yaşında. Orta halli bir memur çocuğu olarak 1927 yılında Malatya'da dünyaya gelen Özal ilkokul, ortaokul ve liseyi Anadolu'nun çeşitli illerinde okudu. 1950'de İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Fakültesi'ni bitirdi. Gazetemizde çıkan açıklamalarına göre, "bilim adamı olmayı arzu eden" Özal, asistan olarak üniversitede kalamadı. Çünkü "geçim sıkıntısı" vardı ve o tarihte asistan aylıklan çok düşüktü. Amerikahların verdiği bir burstan yararlanarak 1952 yılında bir yıl için Amerika'ya gitti. ABD'de çeşitli iş teklifleri alan Özal buniarın tümünü reddetti. Nedenini açıklarken, "Eğerkalsa idik kaybolup gitmiştik..." dryor. Turgut Özal yurda dönünce Ankara'da Devlet Su Işleri Genel Müdürlüğü'nde elektrik yiıksek mühendisi olarak göreve başladı. Bir süre sonra oradan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na bağlı Elektrik Işleri Etüt Idaresi'negeçti. Bu görevinin yanı sıra Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde öğretim üyeliği de yapan Özal, 1966 yılında Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı'na getirildi. Turgut Özal, ekonomide "1970 ekonomik kararlan"nı hazırlayan üç kişiden biriydi. O zamanlar Merkez Bankası Başkanı olan Naim Talu ve Hazine Genel Müdurü olan Kemal Cantiirk ile birlikte Türk lirasının yüzde 66 devalüe edilerek dolar değerinin 9 liradan 15 liraya yükseltilmesinde önemli rol oynadı. Turgut Ozal KASIM 1983 HABERLER CUMHURÎYET/7 Dışişleri: Seçimler dışarıda olıımlu karşılandı SEÇİMLER VE AMERIKA Hangi köprülerden geçti Devlet Su /ş/e Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı*nda mühendislik, ODTÜ'de öğrelim üyvliği, DPT Müsteşarhğı, Dünyu Bankası, Sabancı Holding Genel Koordinatörlüğü. Asil Çelik Yönetim Kurulu. seçilemeyen miUetvekili adaylığı, MESS Başkanlığı Başbakanlık Müsteşarhğı, ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcılığı, parti başkanlığı te.... Özal, 1971 yıhnda vetilen "12 Mart Muhtırası" ile kesintiye uğrayan 1970 kararları uygulamasının sürdürülmesi halinde Türkiye'in daha o zamandan ekonomisini doğru yola sokabileceği yolundaki görüşünü sık sık tekrarlıyor. 12 Mart'tan sonra DPT Müsteşarlığı'ndan uzaklaştırılan Özal, Dünya Bankası'nda iş buldu. Üç yıla yakın bir sure yurt dışında kalan Özal yurda döndüğünde Sabancı Holding'de genel koordinatör olarak göreve başladı. 1976 yılı fiyatlarıyla Özal'a verilen yıllık maaş tutarı 1 milyon lira idi. Sakıp Sabancı, daha sonra koordinatöriı Özal için, "Türkiye'nin en pahalı yöneticisi" diyecekti. Özal, Sabancı ile anlaşmazlığa düşunce bu gorevinden ayrıldı ve özel kesimde çeşitli görevler aldı. Bu arada Koç Grubu'nun büyük paydaşı olduğu Asil Çelik'in kuruluşunda ve yönetiminde görev aldı. 1977 seçimlerinde Milli Selamet Partisi'nden Izmir adayı olarak seçimlere giren Özal seçilemedi. Özal daha sonra Madeni Eşya Sanayicileri Sendikası'mn (MESS) Genel Başkanlığı görevine getirildi. Bu görevdeki ödün vermez tutumuyla işverenlerin beğenisini kazandı. 1979 ara seçimleri sonrasında AP azınlık hükümeti kurulunca Özal, hükümet başkanına sunduğu bir raporla ekonomide alınması gerekli önlemleri özetledi. Daha sonra "24 Ocak karariarı" diye anılacak olan önlemler paketinin ana ilkeleri bu raporda dile getiriliyor, politik risklerine karşın bu kararların alınmasının zorunlu olduğu belirtiliyordu. Turgut Özal, bu raporun sunulmasını izleyen günlerde eko ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Yurt dışındaki temsilciliklerimizden Ankara'ya gelen telgraflara gore, geçtiğimiz panomik konularda karar bütünzar günü Türkiye'de yapıîan gelüğünü sağlamak için istediği nel seçimler dış dunyada geneltüm yetkileri de alarak Başbakanlık Müsteşarhğı ve DPT likle olumlu yankılara kaynaklık etti. Müsteşar Vekilliği görevlerine atandı. Sonradan yaptığı açıklaDışişleri Bakanlığı Sözcüsü malarda "Kapitalist olmaktan Büyukelçi Nazmi Akıman, dünçok profesyonel yönetici olmakü olağan basın brifînginde gayı yeğlediğini" açıklayan Özal zetecilerin bu konudaki sorulaiçin nicedir beklediği tarihsel fırrını yanıtlarken, "Bizim intibasat doğmuş görünuyordu. Cum mız, seçimlerin diinyada ve Avhuriyet tarihinde belki de ilk kez rupa "da olumlu karşıiandığı yoekonomik karar birimleri tek bir lundadır" dedi. makama bağlanmıştı ve o makamda da kendisi oturuyordu. ABD artık Türkiye Avrupa ilişkisinde normalleşme bekliyor ABD yönetimi MGK'nın 5yıllık geçişsürecine ihtiyaç duyduğu görüşünde. ABD Dışişleri "Batı'nın son üç yıldaki kaygılannın ve ortaya çıkan soğukluğun uzun süreli olmayacağını" savunuyor. SEDAT ERGİN ANKARA Reagan yonetimi, Türkiye'de genel seçimlerin gerçekleştirilmiş olmasıyla birlikte Türkiye'nin Avrupa ile ilişkilerinde bir normalleşme sürecinin başlayacağı beklentisi içinde. Bu beklenti, bize bundan üç hafta kadar önce Washington'da bulunduğumuz sırada görüştüğümuz ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri tarafından ifade edildi. Bir dışişleri yetkilisi, "Batı'da hatıralar kısadır. Son üç yılda ifade edilen kaygılar, meydana gelen soğukluk seçimler sonrasında uzun süreli olmayacaktır" dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı, 12 Eylül sonrasında geride bırakılan üç yıl boyunca Batı dunyasının Türkiye'ye bakışını ve tutumunu değerlendirirken, ABD'nin politikasının Avrupa'ya kıyasla çok "gerçekçi" olduğu kanısında. Dışişlerindeki bir diplomat, "Türkiye'de olan bilenler karşısında gerçekçi bir bakış açısı benimseyerek Avrupa'dan çok daha iyi bir iş yaptık" şeklinde konuştu. ABD Dışişleri Bakanlığı'na göre, "Avnıpalılar Türkiye'deki gelişmeler karşısında kamuoyuna açık bir şekilde yonetime baskı yoluna gitmişlerdir. Bu ters tepmiştir. Oysa ABD gerçekçi davranmış. kaygı taşıdığı gelişmeler karşısında bile diplomatik kanallardan sessiz bir şekilde göruşlerini aktarmakla yetinmiştir. Ozellikle akademik ozgürlüklere ve basın özgurlüğüne getirilen sınırlamalar ve gazetecilerin ifade ettikleri düşüncelerinden dolayı yargılanmalannın Türkiye'nin göriıntüsunü Batı nezdinde olumsuz yönde etkileyeceği Türk tarafına duyurulmuştur." Reagan yönetiminin bu yaklaşımının genelde "Constructive Engagement" diye adlandınlan insan hakları konularında "yapıcı bir şekilde müdahil olma" diye ozetlenebilecek politikasından etkilendiği de yine ABD'li yetkililer tarafından açıkça belirtildi. PENTAGON, AVRUPA, TÜRKİYE ABD, Avrupa'dan soyutlanmış ve Ortadoğu'daki guvenlik çıkarlan için doğrudan yaklaşabileceği bir Turkiye mi görmek istiyor, yoksa Batı camiası içinde Avrupa ile bütunleşmiş bir Turkiye mi? ABD Dışişleri Bakanlığı'na bakılırsa, ABD'nin Türkiye'ye bakış açısı ikinci seçenekte yoğunlaşıyor. En azından ABD Dış işleri'nin açık bir şekilde ifade ettiği çizgi bu. Ancak, ABD'nin Türkiye'ye bakış açısında güvenlik ihtıyaçlarının da ağır bastığı VVashington'daki diplomatlarca saklanmıyor. WASHİNGTON SEÇİMLERE NASIL BAKIYOR? Bu çerçevede ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'deki seçimleri nasıl değerlendiriyor? Bundan uç hafta önce Washington'da yaptığımız özel sohbetlerde ortaya çıkan tablo şöyle özetlenebilir: Bir kere SODEP ve Doğru Yol Partisi'nin seçime katılmalarına izin verilememesinin Washington'da sürpriz bir gelişme olarak karşılanmadığı anlaşıhyor. ANAP lideri Ozal'ın ise tanınan bir isim olarak Washington'da "belli bir ilgiyle" izlendiği söylenebilir. Ozal'ın veto edileceğine ilişkin söylentilerin yaygınlaştığı dönemde "VV'all Street Journal" gazetesinde çıkan ve "Özal'ın seçimlere katılmasına izin verilmemesinin Türkiye'yi güç duruma sokacagına" ilişkin başyazısının gerisinde, ABD Dışişleri'nin olduğu Washington'da bir giz değil. ABD'NİN AÇ1KLAMASI ABD Dışişleri Bakanlığı Türkiye'deki parlamento seçimlerine ilişkin bir açıklama yaptı. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasında şöyle denildi: "Amerika Birleşik Devletleri Türk hükümetinin sivil yonetime geçme çabalannı desteklemiş ve teşvik etmiştir. Önceki gece yapılan seçimler, bu yönde atılan olumlu bir adım olarak gorünmektedir." The Times gazetesi de yorumunda, Turgut Özal'ın demokrasinin tam olarak kurulması için Turk ordusu ile işbirliği yapması gerektiğini ve Batı için istikrarlı bir Türkiye'nin son derece onemli olduğunu belirtti. 24 Ocak kararlannın oluşturulması ve hele hükümetten geçirilmesi kolay olmadı. IMF onerileri doğrultusundaki bu kararlar ekonomide ciddi bir daralma ve "kemer sıkma" döneminin başlamasını gerektiriyordu. Yıllar yılı bol keseden verilen subvansiyonlara, durmadan şişen bir iç pazara, ucuz kredilere alışmış olan özel kesim için de bu kararlar kısmen bir "şok" niteliği taşıyordu. 24 Ocak kararlannın uygulamada ciddi güçlüklerle karşılaştığı görulürken 12 Eylül Harekâtı oldu. 12 Mart'tan farklı olarak bu kez askeri yönetim Özal'a ve savunduğu kararlara sahip çıkıyor, onun bu kararları odünsüz biçimde uygulaması için gerekli şartları oluşturuyordu. Artık özal'ın Türkiye'de olduğundan fazla dışarda beğeni kazanan programını uygulaması için hiçbir engel kalmıyor, amaçlanan hedeflerden bazılarına varmak mümkün oluyordu. Enflasyon gerilerken ihracat, konjonktürel etkenlerin de katkısıyla "patlama yapıyor"du. Özal'ın ekonomik programı dışardan IMF'den, OECD'den, bankacılık çevrelerinden destek gö r üyordu, ama içerde Özal'a karşı eleştiriler de giderek artıyordu. Dışa açılamayan pek çok firma, hızla yukselen faizlerin de etkisiyle ciddi darboğazlara girerken Özal'ın "Paranız yetmiyorsa villalarınızı satın" onerisi de işadamlarını kızdırıyor, Özal'a alternatif arayışları guçleniyordu. Bankerlik facialarının son büyük damlası olan Kastelli olayı sonrasında bu tepkiler amacına ulaşıyor veÖzal, 1982 ortasında görevden ayrılıyordu. Bu arada Ozal'ın, programının diğer bazı olumsuz sonuçları ortaya çıkmadan görevden ayrılmak için uygun zamanı seçtiğini söyleyenler de pek haksız sayılamazlardı. Özal yorucu gorevinden istıf'asını izleyen günlerde dinleneceğini belirtıyor, 1982 ağustosunda ise bir gazetecinin sorusu üzerine siyasete atılabileceğini söylüyordu. Daha sonra ise Özal'ın genel bir sağlık kontrolundan geçmek ve fazla kilolarını atmak için Amerika'ya gittiği gazete haberleri arasında yer alıyordu. Dış çevrelerin "Türk ekonomisinin çan" diye niteledikleri Özal'ın Amerika'da bulunduğu süre içinde Türkiye'de yeniden partili hayata geçişin ilk sancılan çekiliyor, siyasal arenanın bordür taşlan döşeniyordu. ABD'den hayli incelmiş olarak dönen Özal da yaptığı sondajlar sonucunda kendi kuracağı bir partiyle bu arenada yer almaya karar veriyordu. "YARALI KUŞA TAŞ ATMAM" Calp dün gazetecilerle yaptığı soyleşi sırasında, bir gazetecinin MDP liderinin seçim oncesinde çok iddialı konuştuğunu hatırlatması üzerine "Yaralı kuşa taş atmam" dedi. Yapıcı ve ömek bir muhalefet partisi olacaklanm söyleyen Calp geçersiz oylann çoğunun bilinçli verilmiş olmadığını ileri sürdü. (Fotoğraf: RIZA EZERj Calp: Misafir oyumuz yok tır." Yerel seçimler üzerine konuşurken, Oramiral Nejat Tümer'in yasa önerisinin çıkıp çıkmayacağının belli olmadığını hatırlatan HP Başkanı, partilerinin yerel seçimlere "aynı, hatta daha büyük bir güçle katılacagım" söyledi. Bir gazeteci, CaİD'e, MDP lideı i Sunalp'inseçimöncesindeçok iddialı konuştuğunu hatırlatıp, buna karşın başarısızhğa uğramasını kendisinin nasıl değerlendirdiğini sordu. Calp, bu soruya yanıt vermeyiş gerekçesini, "Yaralı kuşa taş atmam," diye bildirdi. "Daha önce de söylemtştim, herkes büyük olduğunu söyler. Ama her büyüğüm diyen büyük olsaydı Türkiye büyuk adamdan geçilmezdi." Başbakan Ulusu'nun muhtemel Meclis Başkanlığı konusun Bugün Evren'i ziyaret edecek olan Halkçı Parti Genel Başkanı "Cumhurbaşkanı'na dürüst bir seçim yapılmasını sağladığı için teşekkür edeceğim" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Halkçı Pani Genel Başkanı Necdet Calp, "Misafir oylarla ilgileri bulunmadığını" belirtti, "Misafir oylar başka partilerde. O oylann kendi evlerine donüp donmeyeceğini zaman gösterecek," dedi. Calp, dün parti genel merkezinde gazetecilerle yaptığı söyleşide, "Bize ana muhalefet görevi verilmiştir," diye konuştu. HP lideri, "Yapıcı ve öraek bir muhalefet partisi" olacaklanm yineledi. Seçimde geçersiz oylann "sanddığından daha duşük düzeyde kalmasına" ilişkin bir soruyu yanıtlarken, Calp, geçersiz oyların çoğunun "bilinçli verilmiş" olmadığını ileri surdü, "Milletimizin sağduyusu," dedi, "En iyi ve en doğru sonucu bulmada başarılı olmuştur. Bu yöndeki telkinler başarısız kalmış Sunalp: Aldığım 4 milyon oyıın hepsi inanç doludıır MDP Genel Başkanı, "Salim kafayla düşünülecek olursa, sonuçlar benim için başarıh olarak nitelendirilmelidir" dedi. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından bugün kabul edilecek olan MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp, Seçim sonuçlarının partisi için bir başarı olduğunu söyleyerek, "Aldıgım dört milyon oyun hepsi inançlı oydur. Salim kafayla düşünülecek olursa sonuçlar benim için başarılı olarak nitelendirilmelidir" dedi. Sunalp, Cumhuriyet muhabirinin sorularını yanıtlarken yerel seçimlere hazırlandıklarını bildirdi. "Şu anda parti ve mecliste yeniden teşkilatlanma çalışmalan ile meşgul olduğunu" söyledi. Sunalp, MDP'nin topladığı oylarda. "emanet oy olmadığına" dikkat çekerek, "Ne SODEP'in, ne de DYP'nin oylan bende değil" biçiminde konuştu. Muhalefette kalmanın MDP'nin yararına olduğunu savunan Sunalp, Ulusu'nun meclis başkanı olması konusundaki 'bir soruyu yanıtlarken, "Eger ben iktidarda olsaydım benim kafamdaki aday Sayın Başbakan Llusu idi" dedi. Sunalp şöyle konuştu: "Cumartesi giinii saat U.OO'de Kurucular Kurulu'nu topluyorum. Şimdi heniiz bilgi almakta, durumu kıymetlendirmekteyiz. Binaenaleyh şu anda söyleyeceğim şeyler şahsi göriişlerim olur. Kurulda söyleyecegim şeyleri tesbit ettim. Memleket nereye doğru gidecektir, neler olması muhtemeldir, onları daha zenginleştirdikten sonra zaten basın toplanısı düzenleyeceğiz. Bugün için zannediyorum ki, bu konuda bir şey söylemek erken. Bugün için yapılacak bu gibi konuşmalar hemen seçimin arkasından seçimi kazanmayan partinin ani reaksiyonları gibi kabul edilir. Halbuki biliyorsunuz, ben meseleyi ciddiye alan bir insamm. Böyle anlarda beyanat vermek doğru olmaz. Hangi parti kazanırsa diğer partilerin, o partinin iyi icraat yapacağı hakkında şupheleri olabilir. Bu doğaldır. Bu gibi hususların şimdiden ortaya atılması hiçbir zaman demokrasiye hizmet degildir. Ben vaktiyle de söyledim. Önce devlet, sonra demokrasi, sonra parti çıkarlan gelir. Bu bakımdan, söyleyecegim sözlerin parti çıkarlan bakımından söylenmiş sözler olarak anlaşılmasına üzulürum. Onun için bu konuda beyanat vermeyecegim." Sunalp, bugün Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile yapacağı göruşmenin içeriği hakkında sorulan bir soruya, "Yalnız biz göriışmüyoruz. Sayın Özal bugün (dün) seçimi kazanmış parti lideri olarak göruştü. Yarın da (bugün) muhalefetteki iki lider kendisini görecektir. Bu normal bir ziyarettir. Başka türlü yorumlamak doğru olmaz" yanıtını verdi. DAHA SONRA tZAH EDECEGrZ Sunalp, MDP'nin "tahminlerin altında" miUetvekili çıkarmasına ilişkin bir soruyu şöyle yanıtladı: "Farkın neden bu kadar bu>ük olduğunu bundan sonra yapacagımız mahalli seçim propagandalarında ve diğer propagandalarda mutlaka izah edeceğiz. Millete ve her yerde soylediğim şudur: Bana inanıyorsanız, partime kadroma inanı>orsanız oy verin. Ben inançlı oy isterim. Beyaz oy isterim. Emanet oy istemem dedim ki, o oyun adına kara oy diyorum dedim. Benim aldığım 4 milyon küsür oyun hepsi inanç oyudur. Homojendir, emanet degildir. Bu sebeple bu benim için salim kafayla düşünülecek olursa başarı olarak nitelendirilebilir. 4 milyon oyun hepsi inanç doludur. Herhangi bir eski teşkilattan emanet olarak alınmış o> degildir. Ne SODEP ne de Doğru Yolun reyleri bende değil." Sunalp, "Siz Anavatan Partisi ve HP'nin aldığı oylarda emanet oy bulduğunu ıtıu soylemek istiyorsunuz?" sorusuna şu yanıtı verdi: "Bunu onlar kendileri söyler. Ben kendi hakkıtnda konuşurum. Başkalan hakkında ancak kendim ve partime biçimsiz bir şekilde taarruz olursa beyanda bulunurum." YENİDEN TEŞKİLATLANMA Sunalp, bir başka soru üzerine şu bilgileri verdi: "Her şeyden evvel mahalli seçimlere, kongreye hazırlık başlayacak. Şu anda çalıştığımız safha partide ve mecliste yeniden teşkilatlanma safhasıdır. Mecliste işgâl edeceğimiz yeıierin çalışma safhasına girecegiz ve bütün bunlar da Kurucular Kurulu toplandıktan sonra görüşülecek." Sunalp, 7 kasım sabahı aldığı kararların sorulması üzerine de, şunları söyledi: "Şu sırada muhalefette kalmanın partinin daha yararına olacağı kanaatine vardım. Tabii teferruatı ile soyleyemem. Bunun sebeplerini söylemekten beni mazur gorün. Ayrıca durumu rahatlıkla kıymetlendirmiştim. Bu da beni rahatlatmıştı." daki bir soruya yanıt olarak Calp, yasa gereği Meclis Başkanı'nı iktidar partisinin tayin edeceğini belirtti, "Bu bizim değil iktidar partisinin sorunudur," dedi. EVRENLE GÖRÜŞECEK HP Başkanı, Cumhurbaşkanı'ndan görüşme istediğini, Evren'in kendisini bugün Çankaya'da kabul edeceğini bildirdi. Calp, "Cumhurbaşkanı'na dürüst bir seçim yapılmasını sağladığı için teşekkür edeceğini" söyledi. Seçimin kesin sonuçları bugün açıklanıyor ANAP'ın 211, HP'nin 117, MDP'nin 71 miUetvekili çıkardığı kesinleşti. Anavatan Partisi'nin veto nedeniyle Bingöl'den 3 yerine 2 miUetvekili çıkarması ile yeni parlamento 19 kasımda 399 üye ile toplanacak. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) 6 kasım seçimlerinin kesin sonuçları dün gece belli oldu. ANAP'ın 211, HP'nin 117, MDP'nin de 71 milletvekilinin kesinleştiği öğrenildi. YSK kesin sonuçları bugün ilan ediyor. Bu arada Meclis 19 kasım cumartesi günü saat 15.00'de kendiliğinden toplanacak. ANAP'ın Bingöl'de 3 yerine 2 miUetvekili çıkarması kesinleşti. Böylece 400 kişilik yeni parlamento 399 uyeden oluşacak. Bingöl'dediğer partilerin barajı aşamaması üzerine 3 milletvekilini de ANAP kazanmıştı. Ancak veto nedeniyle bu ilde Anavatan Partisi'nin mevcut 2 adayı parlamentoya giriyor. Bu duruma ANAP'ın miUetvekili kesin aday listesinin açıklanmasından sonra itiraz etmemesi ve yeni aday da göstermemesinin yol açtığı bildirildi. Halkçı Parti'nin Niğde adayı Süleyman Koçbay vefat ettiği için yerine aynı partiden ikinci sıradaki aday mali muşavir Arif Toprak miUetvekili oldu. Samsun'da 2 miIletvekiHiği kazanan Halkçı Parti'nin 2. sıra adayı Hasan Ataman istifa etmişti. Partide verilen listede bu adayın yerine 3. sıra adayı avukat Hasan Altay'ın girdiği belirtildi. Ancak bu konudaki kesin sonuç, Yüksek Seçim Kurulu'nun bugün yapacağı açıklamada belli olacak. Diyarbakır'da ise kesin sonuçlara gore Anavatan Partisi üç değil iki miUetvekili çıkardı. Ortada kalan bir milletvekilliğini ise, Milliyetçi Demokrasi Partisi'nden 2. sıra adayı emekli hariciyeci Mahmut Altun Akar kazandı. Yüksek Seçim'Kurulu Başkanı İsmet Yanıkömeroğlu seçim sonuçlarının tekrar gözden geçirildiğini ve dun akşanı ıtibariyle MDH nın 28, ANAP'ın 6, HP'nin ise 9 seçim çevresinde hiç miUetvekili çıkaramadığının saptandığını kaydetti. YSK 47 ilde miUetvekili seçildiği anlaşılanların ad ve soyadlarıyla bağlı oldukları partileri radyo ve TV'den dün yayınladı. 3 parti çeşitli illerde sonuçlara itiraz etti ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) 3 parti çeşitli illerde geçici seçim sonuçlanna itiraz ettiler. Baraj, ANAPh tek başına iktidar yaptı SEZGİN TÜZÜN Yeni seçim sistemi ülke düzeyinde ve seçim bölgesinde iki ayrı baraj getirmişti. Veri Araştırma Kuruluşu'nun gayri resmi seçim sonuçları üzerinde yaptığı inceleme, ANAP'ın seçimi, bölge barajı sayesinde kazandığı 23 miIletvekiHiği ile tek başına iktidar olduğunu ortaya koydu. Seçim sistemi ile dar bolge barajı getirilmemiş olsaydı ANAP 189, HP 124 ve MDP de 87 milletvekili çıkarmış olacaktı. ANAP'ın dar bölge barajı nedeniyle iki miUetvekili fazla çıkardığı bölgeler şunlar: Artvin, Bingöl, Bursa ikinci bölge, Manisa ikinci bölge, Samsun ikinci bölgedir. Bir miUetvekili fazla çıkanlan bölgeler ise: Afyon, Ankara ikinci bölge, Bolu, Burdur, Çankırı, Elazığ, Gümüşhane, Hakkari, Kırşehir, Kocaeli, Kütahya, Nevşehir, Tokat, Uşak, Van bölgeleridir. ANAP, yalnızca Bitlis ve İzmir üçüncü bölgede baraj nedeniyle iki milletvekilliği kaybetmiştir. Dar bölge barajı nedeniyle en zararlı çıkan parti olan MDP 16 miIletvekiHiği kaybederken, HP ikinci zararlı parti olarak 7 milletvekilliği kaybetmiştir. Dar bölge barajı olmasaydı, partilerin kazanacağı ve kaybedeceği milletvekilliklerinin illere Söre dağılımı: MDP HP ANAP Afyon 1 1 Ankara 2 1 1 Artvin 1 1 2 1 Bingöl 1 2 Bitlis 1 I Bolu 1 1 I Burdur 1 1 1 Bursa 2 2 1 Çankırı 1 Elazığ 1 1 Eskişehir 1 1 Gümüşhane 1 1 1 1 Hakkari j Isparta 1 Izmir 3 1 2 1 Kastamonu 1 1 Kırklareli 1 Kırşehir 1 Kocaeli 1 1 Kütahya 1 Manisa 2 1 2 Nevşehir 1 Rize 1 I Samsun 1 Samsun 2 1 2 1 Tekirdağ Tokat 1 1 Uşak 1 1 Van 1 1 Zonguldak NOT: Rakamlar <onündeki (A işareti eksilmesi gereken miUetvekili sayılannı göstermektedir. Von Hassel Turkiye'ye yardımın baslatılmasmı önerdi Seçimlere katılma ve geçersiz oylar oy geçirilmiştir. Bu durum 4 nolu seçim çevresindeki partilerin çıkaracağı miUetvekili sayısını etkiler niteliktedir. İlçe seçim kurullannın birleştirme tutanaklaHP Bingöl 11 Başkanı Ahmet rına itiraz ediyoruz. Buna göre "Yeni örgütlenme ve partileşKaraaslan tarafından Yüksek her ilçe seçim çevresinde mahalle me yüntemleriyle Türk siyaset Seçim Kurulu'na telgrafla yapı ve köy sandık kurullarınca dühayatına da yenilikler getirecelan itirazda, tum ilde oy pusulazenlenen tutanaklann da partiğiz" diyen Özal'ın bundan sonlarının yeniden sayılması, ayrılerin aldığı oylar ile bu oyların raki çabalan meyvelerini 6 kasım ca partililere dağılan oyların yeilçe seçim kurullarınca düzenleseçimlerinde veriyor, "hayırlı niden hesaplanarak Anavatan nen birleştirme tutanaklarına ne akşamlar" diye başlayan seçim Partisi'ne verilen üç milletvekilşekilde geçirilmiş olduğunun inkonuşmalarında ekonomi konuliğinden birisinin HP'ye verilmecelenmesi sonucunda itirazımısuna büyuk ağırlık veren Özal'si istendi. zın haklılığı görülecektir." ın Anavatan Partisi seçimleri kaÖte yandan, dün sabahtan itiKastamonu HP miUetvekili zanırken Özal'ın "Başbakan adayı Emin Tutum da YSK'ya baren H P ile teşkilatlarından olacağım" sözunün "boş laf" itirazda bulunarak, merkez il ve çok sayıda itiraz haberleri geldi. olmadığı ortaya çıkıyordu. ilçelerinde, sandık kurullarının HP Genel Sekreter yardımcısı mührunü taşımayan birleşik oy Yılmaz Hastürk, bu itirazların pusulalarının bulunduğunu ileri belgelenmesi halinde Yüksek Sesürdü ve buniarın iptalini istedi. çim Kurulu'na iletileceğini kaydetti. HP Genel Sekreter Yardımcısı Anavatan Partisi İstanbul, ÇaYılmaz Hastürk, imzasıyla ıı Senakkale, Kayseri, Sivas, Bilecik çim Kuruluna yapılan yazılı itive AnkaraAlundağ'da seçim sorazda MDP \e ANAP lehine nuçlarına itiraz etti. fazla miktarda oy çıktığı belirtilAnavatan Partisi Genel Başdi. Dilekçe de şu görüşler savukan Yardımcısı Mehmet Altınnuldu: BRÜKSEL (a.a.) Avrupa so>, seçim sonuçlarına itiraz etParlamentosu'nun Turkiye ko"Ankara 4 nolu seçim bölgetıkleri yerler konusunda bilgi venusundaki uzmanı Federal Alsinde ilçe seçim kurullarınca dürirken, "Ancak bu itirazlann baman muhafazakâr mületvekili zenlenen birleştirme tutanaklazıları kesin ve maddi delil olmaKayUme Von Hassel, 6 kasım rında mahalle ve köylerden gedıgından reddediliyor " dedi. Algenel seçimlerinden ovguyle bahlen seçim sonuçlarının MDP ve tınsoy, reddedilen itirazlar konusederek, Avrupa Ekonomik ANAP lehine fazla miktarda gesunda maddi kanıtlar bulunarak, Topluluğu'ndan (AET) 12 Eylul çirildiğini tespit etmiş bulunyeniden itirazlar edildiğini de be1980 Harekâtı'ndan sonra donmaktayız. Buna göre, seçim böllirterek, "Çanakkale'de 150200 durduğu Turktye'ye yardımı yegesine bağlı ilçelerde MDP'ye 3 oyla ikinci millelvekilini kaybetniden başlatmasını istedi. bin 462, ANAP'a ise 1763 fazla tik. Oy pusulasında an ambleminin üzerine basıldı diye ba?ı oylar geçersiz sayılmış" biçiminde konuştu. Yıl Seçmen sayısı Katılma urunıGeçersiz oy oranı Anavaıan Partisi'nin 5. bolge....yüzde 1.9 8.909.000. 1950. yüzde 89.3 de Beşiktaş, Gaziosmanpaşa ile 10.262.000. yüzde 88.6.... ....yüzde 1.7 1954., 2. bölgede Kartal'da seçim so12.079.000. 1957. yuzde 76.6.... ....yuzde 1.3 nuçlarına yaptığı itirazlar 12.925.000. yüzde 81.0.... ....yüzde 3.7 1961. reddedildi. 13.680.000. yuzde 71.3.... ....yüzde 4.5 1965. MDP 1969. 14.789.000. yüzde 64.3.... ....yüzde 4.5 Milliyetçi Demokrasi Partisi 16.789.000. 1973. yuzde 66.8.... ....yüzde 4.5 YSK'ya başvurarak Ankara 2. 21.207.000. yüzde 72.4.... ....yüzde 3.5 1977., bölge seçim sonucuna itiraz et19.702.000. yuzde 92.9.... ....yüzde 4.9 1983. ti. MDP dün yaptığı başvuruda bu bolgedeki oylann yeniden sayılmasını istedi. Bu bölgeden MDP Genel Başkan Yardımcısı TÜRKİYE ANAP HP MÜP DavHi Akça seçilememişti. 43.351 37.027 45.333 57.131 Seçimi önde bitiren partiler 1950. 1954. 1957. 1961 1965 1969. 1973 1977. 1983 DP: yüzde 53.3 DP: yüzde 56.6 DP: yüzde 47.3 CHP: yüzde 36.7 S....AP: vüzde 52.9 AP: yüzde 46.4 CHP: yüzde 33.3 CHP: yüzde 41.4 ANAP: yüzde 45.0 MiUetvekili başına oy sayısı • Tahvil 522 64 62 Gürcan Laleli'de • Sahibınden 1982 gümrük makbuzluOpel Kadett, steyşın tek kapı. Tel 526 55 38. İstanbul denizi, havası, karası ile bir bütündür. Şehrimizi teuıiz tutahra.