Katalog

14 OCAK 1983 DIŞ HABERLER Cumhuriyet 3 Iran liaerlerinden Tabafabai Almanya'da esrarla yakalandı DÜSSELDORF, la.a.) Ayetuiıah Humeynı nin yakm çalı^ma arkadaşlanndan ve Iran eski Başbakan Vardımcuaııııdan Sadık Tabata bai, Federal Almanya'da esrar kiçakçılığından suçlu fculuniu Düsseldorf havaalanı güm rökçüien. 39 yaşındaki Tabatabu nm valizlerinde, geçen cımartesi günü 1.6 Kg. afvop *n steeirdüer. 200.000 mark (87.000 dolar) kefaleue setbest bırakılan Tabatabai hakkında 2 ile 15 yıl arnsında hapis cezası isler. .ıektedir. Tabatabai. 1979 yıhnda Ba zargan kabinesinde Başba kan yardımcılığı ve hükü met söicüsü Körevlerinde bu l hınm'i 5tu Sertlik yanhsı Cumhuriyetçilerin istedîği oldu Bermuda Güzeli kokain kaçakçıîığından 3 yıl hapis cezasma çarptırıldı VtYANA, (a.s.) Fecieral Almanya Şansölyesi Helmut Krihl, Varşova Paiuı'nın Batı'ya önerciiği saldırmazlık paktının Cenevre'de ABD ve sovyetler Bırliği arasmua sürdürülen silahsızlanma görüşmelerinde ilerieme sağlanması açtsından ümtt verici bır işaret olduğunu söyledi. Köhl, ancak Polonya, Afganıstan ve başka yerlerdeki Sov yet faaliyetlennin Varvoşa Pok tı önarüeriain ciddiyetinî ortaya loyacağrm ifade etti. Kohl'ün Hınstıyan uemokrat Partisi'rin kardeş partisi sayılan Muhaîazakâr Avusturya H^lk Paıt'si'rnn davetlisi oiarak iki gıinlük ziyarette bulunmak amacıyîa Viyanaya gelen Şantöîye Kohl, Hofburg Sarayı'nda yaptığı konuşmada bu yıl sonlarında Bacı Avrupa'ya yeni tipteki orta menzilli nükleer fü zelerin yerleştirilmesi yolundaId NATO planına dolayh destek sağlanmasını önererek Sovyetler nükleer siiah açısmdan avan taj sağlamayn devaın ederken MATO planmın bir kenara atıÎEmayacağını söyledi. Kohl: Varşova Paktının önerisi, silahsızlanma yönünde ümit vericî bir işaret WASHİNG*ON <AP) «Amerikan Silahları Kontrol ve Silahsızlanma Dairesi» Başkanı Eugene Rostow (69) önceki gün Beyaz Saray ve Muhafazakâr Cum huriyetçi senatörlerden olu şan ufak bir grubun baskısı altında, görevinden istifa etti Bu arada Rostow'un yardımcılarından Richard Starr da, görevinden ayrıldı. Richard Starr, Vtyana' da yürütülmekte olan. «Av rupa'da kuvvetierin karşılıklı ve dengeli indirinıi» görüşmelerinde Amerikan heyetine başkanhk edîyordu Eugene Rostow İle Richard Starr'ın aynı günde görevlerlnden ayrılmalan Reagan yönetimi içinde bir süredir devam eden huzursuzluk ve anlaşmazlığı bellrgin blçimde su yüzüne çıkardı. Washington'un en eskl ve deneylmli polltikacılarından birl olan Rostow'un istifası geniş yankılara yol açtı. Rostow lstlfasını açıkladığı mektupta, görevinden ayrılmasından Başkan Reagan'm sorumlu olduğunu belirterek, «Başkan'ın son zamanlarda yönetimde değişiklikler yapmak istediği belli olmuştu» dedl. Başkan Reagan Rostow' un yerine Kenneth Adelrnan'ı atadı. Göreve atanması nedeniyle bir açıkîama yapan Kenneth Adelman Sovyetleı Birügi ile silahsızlanma konusundaki görüsmelerde. «gerçek bir başarı şansmm bulunduğunu» söyledi. Adelman başlıca hedefinîn nükleer ve konvansiyonel silahların sayısmda «gerçek bir fndirinı» sağlamaya çalışmak olduğunu belirttl. Muhafazakâr bir demokrat olan Eugene Rostow, Sovyetler Birliğini eleştlren demeçler vermiş ve Mosko ABD Silohsızfanma Doiresi Rostow istifa etti va'nın nükleer üstünlük pe şinde olduğunu llerl sürtnüştü. Ancak Rostovv İki yıl önce göreve getirilmesinden sonra sertlik yanlısı Muhafazakâr Cumhuriyetçiler arasında kuşku uyandırmıştı. Rostow'un aleyhinde olan gıubun başını. Muhafazakâr Cumhurlyetçi senatör Jesse Helms çeklyordu. Eugene Rostow'un lstlfa etmek zorunda bırakılmasına sert tepkl gösteren De mokrat senatöı Paul Stongas, senatör Helms'in ABD' nln silahsızlanma politlkasmı «çok fazla» etkilediğinl belirterek şöyle dedi: «Başkan Reagan, Helms ile uğraşamazken, Sovyetlerle na sıl uğraşacak? Merak ediyorum.» Ingiltere, bir Sovyet cevirmenini sınır dısı ediyor LONDRA, (a.a.) îngiltere, Uluslararası Buğday Konseyi'nde çalışan bir Sovyet görevlinin, «işiyle bağdaşnıayan i'aaüyetlerde bulunduğu» gerekçebiyle Ingiltore'den cyrılmasını istedi. 1978 eylülünden bu yana Konsey'de Rus dili çevirmeni oîatak çalışan Vladimir Alexandrovı tch Cherno v'un bir hafta içinde üikeyi terketme3İ istendi. Chernov'un hangi i'aaliyetlcrdo bulunmaktan suçlarıdıgı açıklanmadı. Ali SIRMEN Bir Acıklama ve Tehlikeler 1983 yılı yumuşama silahlanrna çelişkisiyle ilpili ilginç gcüşmelerîe toaşlad;. Politikasmı içorae ve dışarda silahlanma yanşı üzerine oturtan Reagan"ın bu tutumuna tepkiler ülkesinin içinde ve dışında artıyor. Ronald Reagan'm içerde silalııanmayı işsizliğe ve büyük Amerikan şirketlerinin ekonomik bunalım karşısmdaki durumlarına bir çare oiarak gördüğü ve bu niyetle yola çıkf.ğı biliniyor. No var ki, Reagan ukonomisi başanlı olabilmesi için güvenini sağlaması kaçınılmaz o!an çevrelerden umduğu desteği alanıayınca, Başkan'ın poliükası zoriannıaya başladı. \V'all Street'm Reagan'ın projelerine güvenmemesi ve aşır: silahlanmanın yaratacağı tehlikeleri Amerikan kamuoyunun gönnesi sonunda. 1982 yazmda yalnız Kew York kentinde 1 milyorv kijinin sckaklara dökülmesi, içerde hızlı silahlanma politikasma karşitlar oluşturuyordu. Reagan silahlanma j'anşırün tek yanlı kalmayacağını Sovyetler'ia de bu çılguvca tempoya uymak isterken, ekonomik açmazlara düşeceğini hesaplamıştı. Ne var ki, CİA'nın Başkan'a sunduğu raporlar bu öngörüler doğrultusunda olmadı. Bu yarışın Moskova'yı sarsmakla birlikto ekonomik oiarak yıkmayacağmı haber alma örgütü Heagan'a açıkça anlattı. öte yandan, ABD'nin NATO lçindeki Avrupah ortakları da, V/ashington'un yeni sertlik politikasının kertdileri için ekonomik ve politik alanda ne gibi sakıncalar ortaya çıkaracağmı gördüklerinden Ba§kan'm istediği yola gözü kapalı girmeyeceklerirıi telirttiler. Bazı gözlemcilerin ileri sürdüklerine göi'o, F. Almanya'daki iktidar deSişikliginin ardında da, SPD'nin bu tutumunu etkisiz kıîmak isteyen Wasbington'un bu yüzden parmağı vardı. Brejnev'in ölümü üzerine işba^ına gelen Andropov'un birbirini izioyen yumuşama ve silahsızlanma ya da başka bir deyişle nükleer silahların sınırlarıdırılmalan önerileri de Batı'da gitükçe artan olumlu yankılar bulmaktaydî. Bu sıralarda, ABD'de bütçe açığmı kapatmak amacıyla 1883 yılı için 20S milyar dolara varan uiusal savıınma bütçesindo kısjntı yapıîması egiümleri artmıştı. O dereco ki, ABD bütçe sorumlusu Davıd A. Stockman bu alanda 12 milyar dolara varan bir eksilme önermekteydi. Ne var ki, \Vashington'daki Şaiıinler'in en önde gelenlerinden Milli Savunma Bakanı Cüspar TvV"einberger, sözü edılen kısmtının 1 ya da en fazla 2 milyar doları aşmaması için yoğun bir çaba harcamaktaydı. Bir tenis karşılaşmasmda oldugu gibi, top bir yumuşamanin bir sertleşmenin alanına gidip gelirken, NATO Avrupa Müttefik Kuvvetleri Komutam General Bernaıd Rogers, NATO. düşmanın klasik sitahlarla yapacagı bir saldın karşısında nükleer silaJı kuHanmalıdır, deyiverdi. Türkiye'de de kamuoyunun kendi adıyla anılan planı dolayısıyla yakından tanıdığı ve planının başansız sonuçları yüzünden artık açıklamalannı biraz kuşkuyla lzledigi, Genera] Rogers bu açıklamasınm gerekçelerini do getirmekte, biriiklerin konvansiyonel silaîılarla yapılacak bir sav&ja aynıyla karşılık verebilmedeki eksikîiklerinin gidiriimesi içm uzun süreli teyakkuz durumuna sokulması gerektiğini belirtmekte, bu durumun güçlüğünü vurgulamaktadır. General Bogers'in açıklamalanndaki gerekçeleri tartışabilecek durumda değili?.. Ancak. Amiral Sanguinetti gibi, NATO'da da yüksek görevlerde bulunmuş askerlerin, nasıl belgclere dayanarak. NATO'nun üst düzeyindeki Amerikalılann açıklamalanyla, Pentagon'un yalnız Amerikab. politikacılarm kullanımına sunulan raporları arasmdaki çelişkileri açıkladıklaîinı bir kez daha anımsatmakîa yetineceğiz. Öte yandan, jster NATO olsun. ister Varşova Paktı, ya da ister ABD olsun. ister Sovyetler, nükleer silahların düğmesine basacak ilk taraf olmayacaklannı açıklamalarının dünya barışı açısından ne denli önemli olduğunu da bir kez daha vurgulamakta yarar görürüz. Konvansiyonel silahlara karşı nükleer &avaşa ba^vurmayıp, yine aynı nitelikte silahlarla yaıut vermek, hiç kuşku yok ki, günümüzün kan:mızca en önemli sorurm olan banş konusunda köktenci bir çözüm getirmekten uzaktır. Dünya barışına yönelen yolda gerçek ilerleme, hiç kuşkusuz, savaş tehlikesini tümden ortadan kaldırmaktır. Ne var ki, bu aşamaya vaonlması için çaba harcarken. bir gerçegl de gözden uzak t.utmanıak gerelar. Günümüzda insanlık icin en büyük tehlike bir nükloer savaşttr,. Nükleer savaçm ve yıkımının sm:rh kalabilmesi olasılığım bilim adamlan yadsımaya va ran bir kuşkuyla, karşıhyorlar. Olaya bu açıdan bakılmca, isfer taktik düzeyde kalsın, ister stratejik aşamaya tırmansm, nükleer dügmeye basılması, insanoğlunun sonunu getirecek bir macerayı başlatmak demek olacaktır. Barışm sağlanması hiç kuşkusuz karmaşık, uzun ve zor bir iş. Ama bu uğraşta herkese düşen görevler var. Bırakın bu sonuca varmayı, en kötüyü, in11. Saylada) Andropov, uluslararası Filistin konferansı istedi hraiVle Lühnan, sonunda gündem üzerinde anlastılar Dış Haberler Servisl FKÖ llderi Yreer Arafat ile Sovyet lideri Yuri Andropov, Moskova'da görüştiiler. Sovyet lideri Andropov, Filistin sorununun çözümü için uluslararası konferans düzenlenmesi önerisinde bulundu FKÖ llden Yaser Arafat, Moskova'va gelmeden önce lld gün boyunca Ürdün Krah HUseyin ile ABD Baskanı Eleapan'ın Ortadoğu barış planını go'rüşmüştü. İsrail askerlerlnin Lübnan'dan çekllmesl amacıyla, îsraü Lübnan ve ABD arasında başlatılan görüşmelerin, altıncı turunda gündemin Eaptanması konusunda taraflar dün tulaşmaya vardı. îsrail Heyetl Başkanı David Kimcne, İsrail 'in Kuzeyin de Klryat Şmona'da, altıncı tur görüşmelerde, üzerinde görü? birüğl sağlanan ffündeml şöyle açıkladı: 1. Savaş durumunvın sona er dlrilmesl, 2. Güvenlikla ilgUİ anlasmalar. 3. îki Ulke arasında, ticaret ve seyahat özgürlüğüna imkan veren, bu arada, düşmanca pro paganda kampanyasını yasakİayan bir çerçeve anlaşmasına vanlması. 4. Lübnan'dakl yabancı güçle rln çekllmesinl öngören genel bir program hazırlanması. Bilindiği gibi Israil'le LUbnan 2> gündür gündem üzerin f da anlaşamıyorlardı. tsrail görüşmelerde ikt ülke arasında llişkilerin normalleştirilmesi so nucunun ele alınmasmı istlyor, ABD, Sovyetlerin tüm nükleer önerilerini dikkatle inceleyecek VVAŞHtNGTON, CAP) ~ ABD Dısişleri Bakanlığı söz cüsü Alan Romberg, önceki gün gazetecilere yaptıgı açıklamada «ABD, nüklctr silahların azaltılması konusunda Sovyetler'in yapacagı tüm ciddl önerilerl dikkatle incelemeye hazırdır» dedi. Sovyet lideri Yuri Andropov Moskova'yı ziyaret eden Batı Alman Sosyal Demokrat lider Hans Vogel'e, «ABD'niu sîlahsızlanmayı gerçekten İstediği konusunda kuşkuları bulunduğunu» soylemişü. ABD Dısişleri BaJtanhğı sözcüsü Romberg, bu kuşku ların doğru olmjdıgmı belirterek, «Bîz Sovyetler'den yeni öneriler de bekliyoruz. Ciddi tüm önerileri dikkatle inceleyeceğiz» dedi. Romberg, Sovyetler'in bazı SS20'leri imha etmeye hazır olduklan yolundaki haberlere de deginerek şöyle dedi: «Bu konu üzerinde de duruyoruz. Cenevre'deki silahsızlanma görüşmelerindo bu sorun ayTintıh biçimdc elo alınacakfır.» Video ve mini TV'den sonra Almanya'da üc boyutlu TV piyasaya cıkıyor Dış Haberler Servisl Rsakü televizyon. stereo ses veren televizyon, mini renklı televizyon derken Avrupa televizyon sa nayıi yine doymuş bir pazara r,asıl televizyon sata cağı sorunu karşısında kaldı. Fransız Thomson Brandt şirketi şimdi yeni bir salgm başlatmaya çalışıyor. Bir Alman teknis yenioin buluşu sayesinda şirket üç boyutlu televiz yon piyasasınm açıhşını yapıycr. Üç boyutlu filmler bilinen bir yöntemdi. Ancak, 1950'lorde Amerika'da ya pılan üç boyutlu filmler, pahalı olmalan bir yana, projektörlerin yetersizliği yüz'inden başağnsına yol açıyordu. Üç boyutlu televizyon denemeleri de yar pıldı. Ancak televizyonun üç Doyutlu yayınları sır^uıda özel gözlük takmayanlar ekranda anlamsız bir renk cümbüşündea başka bir çey göremiyordu. Üç boyutlu televizyonu ticari açıdan mümkün kılan bvyük buluş. Roif Ganss adlı bir Alman tek nisyonin marifeti, Ganss'ın gelişcirdiği özel bir ciyaz sayesinde normal TV yayuıları üç boyutlu görüntülere dönüştürülebiliyor. îiu sayede seyirci, ya yım izlemek için gözlük takma zahmctine katlanıp katlanmayacağına ka rar verip düğmo>e basıyor. Seyirci üç boyutlu olarak izlemek istediği bir film olmadıkça normal te levizyon yayınım izlcyobiliyor. Ganss'ın Abdy» adını verdiği cihazm temel ko şulu renkJi yaym. Çünkü cihas görüntüdeki kırmızı reııkleri ötekilerden ayınp saniyenin milyonda "Kifff, o Kjnrairr Eugene Rostovv: Muhafazakârların ayağını kaydırdığı b!r muhafazakâr Dış Haberler Servisl Muhafazakâr Cumhuriyetçi senatörlerin baskisi altında önceki gün görevinden istii'a eden Eugene Rosto\v (69) Yale Üniversitesi Huku'a Faküitesi'nde 1938 1955 yıilan arasında öğretim üyehfii yaptı. Rostov?, 1955 • 1965 yıilan arasında da de~ kanhk görevinde bulundu. 1965'te eski Başkan Lyndon Johnson döneminde Dısişleri Bakan Yardımcıhğına getirildi. 1969'da bu görevden ayrılan Hostow yina Yale Universitesine döndü. Rostow, Başkan Carter döneminde Sovyetler'in siıahlanmasını sert blçimde eleştiren Muhafazakâr Demokratlarm başında geliyordu. uemokrat Senaîör Alan Grauston, bir feere Roslow'u silahların honirolü işlemine karşı oimakla suçîamıştı. Rostow'un I945'te yazdığı bir makale yoğun zartışmalara yol açmıştı. Rostow bu yazısmda 2. Dünya Savaşı sırasında Japon asılh Amerikan vatandaşlannın gözaltına alınmasını elestirmışti. kiiacal ^ Arnavut ayrıhkçıları Yugoslavya'nın Üsküp kenündeki bir mahkeme beş Ar ııavut asılh aynhkçıyı 30 ile 15 yıl arasında hapis ce.za.la.rma maliküm etti. Sanıkltvnn Kosova'nin Yugosla\^;a'cıan ayrıhııasını isteyen siya fı bildiriler dağıltıkları belif tiliyor. GÖZLÜKSÜZ OLIML'YOR t ç boyuüu televizyonun kötü yanı bir camı kırmiH bir canıı yeşil ö«el gözlüklerin takılmasım zorunlu kılmast. Çift renkll güzlüjrü lakınayanlar ekranda anlamsız bîr renk ciunbüşündea başka bir şey görmüyor. birl bir farkla ekrana yansıtıyor. Mavi . yeşil ve kırmızı renkler, bir carm kırmızı bir camı yeşil özel gözlük sayesinde insan boyninde birleşiyor ve ortaya çikan görüntıi üç boyutlu oiarak algılanı yor. Sonunda Fransız Thom son Brandt şirketi işe el koydu Thomson Brandt Fedoraı Almanya'da o sı rada Saba Kordmende şirket'ni satin almak üze reydi. Böylece Fransız şir keti bir çırpıda İki yatırıma birden karar verdi. Hem Saba Nordmende ^Jrkjtini hem bir Alman ıradını satın alıp piyasnya ve'meye karar verdi. iki renkli özel gözlükleri ise yme konusunun uzma m Zcıss şirketino sipariş etti. 17 ocakfan itibaren Almau piyasasında üç bo yutlu görüniü vercbilen ilk Saba . Nordmendo to levizyonlan satüıyoT. Eger bi)rüm iyi olursa Şirket A\'rupa'nm 10 ülkesine ba televizyonlardan ilı raç edecek. LO<»RA, (3.a.) İnraltere'de kokain kaçırdığını itiraî eden 22 ya^ndaki Bermuda Güzellik Kralicesi Heather Koss 3 yıl hapis r.ezasına çarptırıldı. 25 s>'asımda uçakla Amsterdam'dan Londra'ya vola çıkan Benruaa güzeli Ross'un lıavaalanındaki arama sırasında bavuluacu içuıde özel oiarak l\&zırlarm ş ikî ayn Rizli bölmede bir kı.ı kokain ele çeçirilrmşti. Beanuda'da ailesiyle birlikte yasayan Eoss. bu olavdan bir hîıa önce Londra'daki Dünyı Güzeıiik Yarışmasına katılmıstı. ® îîalya'da isci protestolan Jtalyada Fanfani hükümetinin ksmer sıkma önlcmlerine karşı işçilerin bajjlattıgı ;>rotesto aylemleri sürüyor. Önceki gün do sanayinin yogun olcluğu Torino kentın do cnbinlerce ic,çi protesto yürüyüşü yapü. Sendikalar protesto grevleri çagnsını yi ııelediler. LONDKA (a.a.) Afganistan dtv: Sovyet askerlerınin başket't KaDil'in kuzeybatısmdaki biT kcyde yer alan camiyi ba.t>/ak 55 kişiyi öldürdükleri biıdiriidi. Mer<ff.zi Londra'da bulunan Muha'ii Afgan Basm Ajansı, sakLanın arank ayınm son haftasmda tarvan eyaletindeki Sevid Kaıi köyünde gerçekleştir .ri'girn haber verdi. Ajans Sovya!' aske'lerinın ateş açmaya bişlamalarıyla birlikte caminin 'ju anda enkaa yığınına dönüV.ügiinü kavdettî. Afganistan'da Sovyet askerieri bircamiye ateş açtı 55 kisi öldü # Polonya UPI muhabirini kovdu Polonya yGtkilileri dünyajun. cn büyük haber ajanslanuüan UPI'nin muhabirini sırıırdışı ettikleriıü açıkladıiar. UPI muhabiri Ruth Gru ber askeri kuruluşlann foioğrafıru çeküği gerekçesiyle 23 saat gözaltmda tutularak sorguya çekilmişti. Bankacılığı ciddiye abr. "Glüvenebilirsiniz,,