Katalog

Cumhuriyet 2 ürk IM1 Kurumu (TDK) 13 tammuz 1932'de Türk Düi TetJdk Cemiyeü adıy la, Atatürk'ün buyruklan tle kuruldu. Bu cemiyet, kurulusundan uc »y «onr* 26 eylül 193a günü, Atatürk'uu de içlnde bulunduğu 1. Dü Kurultayını düzenledl. O gunden bugüne değin dilimizin anlaştarılması ve Türkçeleştirilmesi uğraçlan bu cemiyet tarafından yürütülmektedir. Bu y ü bu uğraslann 50. yılıdır. O açıd&n 1863 yüram ayn bir anlamı vardır. Turk Dili Tetkik Cemiyett 1936 yılmda Turk Dil Kurumu adını aldı. Ataturk, 5 ekim 1938 günü kendi el yazısı ile yasdığı kalıtında bu cemiyetten «kurum» olarak söz etmektedir. Elll yüdan bu yana aralıksız biçimde çakşma yapan, hiçbir olumsuz dönem geçirmeyen. ustlendiği görevi başan ile yuruten başka bir dernek yok denecek kadar azdır. Kus.kusu2 bunda, TDK yönetiminde çalışanlar ile kurum üyelerinin emeği, katkısı vardır. Ayrıca, bunca y ü içinde, Türk yannına. büim düine, Turk İTnpwıvp gönlüne damgasuu vur« muş ikinci bir dernek tipi örgut yoktur. TDK bu duzeyi ile ne denli övunse azdır. Bugun, eıradan bir yurttaş, kamu görevlisi, öğrenci, öğretmen, yasancı ba$ı s> kıstıkça TDK yayınlanna ba$vurmakta, TDK'nun koyduğu kurallan örnek ve ölçu almaktadır. Başvurma alışkanlığı öylesine Eİnmistir ki, her evde, her masada başta TDK Sözlüğünu ve Yazun Kılavuzunu goreblUrsiniî. Aynca, öğretmenler. öğretlm üyeîeri anuan ürünleri öğrencilerine güvertle salık vermektedir. Bunlar bile TDK'nun başansun simgelemeye yeter, artar. Bu ba^anlar dilde ödeşmeye karv çıkan kimi klşllere ve kimi yönetlmlere karşın sağlannuştır. TDK'nun bu onurlu bagarısının «a önemli nedenl «Akademi» biçiminde defcil de, «Dernek* blçiminde örgutlenmeaidir. Akademi, belll bir kamusal karuma bağlı olarak ç&lışacak ve duragan bir yapıya tou rüneceği için, hızlı bir gelişim gosteremeyecekü. Nitekim, bugün bu tur kurumlar vardır. Hlçbirisi TDK düzeyinda halka. Inememiş ve başanh olamanuştır. Ataturk bu gerçeği önceden kestirebildiği içindir Vü, akademi önerisine karsı çıkmıştır. Dildeki gelişmenin hızlı biçimde yayüması için demek turünde bir orgütienmeye gereksin n e vardır. O nedenle TDK elli yıldan b u yana yapısmda bir değisiküğe gitmemlçtir. Dernek nedlr? Dernek. belli bir amaç içln o amaca lnanan ve o amacı gBnlüne sindiralş Insanların olusturduğu. tüzel kişiliği olan birllklerdir. Oye sayılannda sınırlama yoktur. Amaç çevresinde toplanan her kiçl o deraeğe Üye olabilir. Akademi Ise fiyle değlldlr. Akademi'nln kamusal bir niteliğl vardır. Üye sayuı sunrhdır. Üye OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 26 EYLUL 1982 T Ellinci 26 Eylül Doç. Dr. M. Tahir HATİBOĞLU Gazl Üniversitesi Diş Hekimligi Fak. lerl sadece belli kesimden olacaktır. Kısacası, akademi kltleler önunde tabansızdır. Dernek ise, kitieleri temsil eden her kesimden o amaç ulkusunü benimsemiş insanlan temsil eden uyeleri kapsar. Bu yapısı ile genig bir tabanı olur. Böyle bir taban ancak urünleri hızlı y»yar ve amaca ivedilikle ulaşabilir. îşte TDK'nun başanh ve etkin oluşunun s ı m budur. Gönlundt akademi yatanlann bu kuruma kar5i çıknlannın nedeni da odur. Çunku onlar .dilde devingenlöt, dilde yaytlma istenüyorlar. Akademi, onlann gönüllerinde yatanı gerçekleçtirmede « a lyi araç olacaktır. «Akademi» s6zeuğu bugun gerid ve tutucu düşüncenin »üngesi olmuştur. Bun dan öturü de ilerici, aydın ve halk çevrelerinde saygınlıgını iyice yitirmiştir. Böy lesl durumlara dü$en bir kurumun çagda? Turkiye'de dirilmesi de olanaksızdsr. Tum gtrişimler başansızhğa uğramaktadır. Ken dlîerine yandaş yönetim dönemlerinde blle bir adım atamayan çevreler, son kez olarak, Danışma Meclisi duzeyinde glrislmde bulundular. Orada da v t n v ^ i bulamayınca, daha dar sayılı olan ba&ka bir yarkurula bel b&ğladılar. DM anayasa yarkuru lu fcracdığı ile, eskHerin deyişiyle bir ttm T\ vakl» 1İ6 anayasa tasîagına koydurmayı bajardılar. Ama su var H, geni*, keslmden gelen DM üyelerinin oylan İle bu madd« ta»lakt»n çıkacakbr; inanamız budur. Bunun açık nedeni yükanda yazunuşür. TDK kiçüerlo, dar toplulukların ve belll bir ka mu kuruluşunun malı olmaktan çıkmıştır. TDK ulusun ve ulusu olusturan blreylerin gonullerine sînmtştir, «Jtık TDK Bonuçta hepimizin cevgüisldlr. ılara bırakılmıştir. Ataturk'un dil devrimini O'ndan aldıgı güçle göğüsleyecek insanlar ancak üye olabüirler. Üyeliğe aday olan kişinin sadece başvurusu yetmez. Davranışlan, yapıtian bu ama ca uygun klşi oldugunu kanıüaması gerakir. Bu kanıtlan taşıyan ber kişi üyeliğe alınır ve abnıyor. Türkiye'de ve dunyada bir bilimsel erek için kurulmuş ikinci bir dernek yoktur M, üye sayısı TDK kadar olsun. Kim ne derse desin bu böyledir. Bugune degin TDK'na uye olanlann sayısı 1324'dür. Ş u anda sag olan ve üyeligi eylemli olarak süren üyeai 535'dir. Bu üyeler değisik mesleklere dagılmışto. Bu dagılımın ve uye çoklugunun kurumun basansma etkisi büyüktür. TDK'nun bugunku üyelerinin mesleklere göre dağıhm yuzdesi şöyledlr. Kamu yöneticisi (%6l. ugretmen t%24), mlmarmühendis (%3), saghk görevUsi (% 1), yaz&r, sanatçı, yayına (% 19), ögretlm üye81 (%27). ögrettm üyelerinin %75*i sosyal bilimlerden, % I3'u fen bilimlerinden ve % 12'si sağlık bülmletinden, iktlsatçı, mally e d ve bankacı (%3), ev kadım (%1), dı»işleri görevli»i (%2). subay (%2), tüzeci ( % l l ) , TDK bllim görevlisi (%2). Bu dağılımdan goruldügu glbl TDK üyeleri he men her meslektendir. Üye sayısındakl agırlık ögretmen v« ögretlm üyelerlndedlr (%5ll. Bunu yazar, sanatçı ve yayıncılar lrier (%19). Ögretmen VB ögretlm üyeleri kendi aralarmda her meslege daSılütttrlar. TDK üyelerinin yas.a gftre dağdımi: 18 28 y»9 (%0), 3044 yaş (% 11), 4549 yaş (%46). 00 74 yaî {%M\. 7S"den buyük (% 9). Bu yaş daguımı bilimsel blr amaç içln çalıçan, Ataturk llktlerinin savunucusu olan bir derriek İçin «n beğenllecek blr yapıyı gösterlr. Yaşsal olgu, kurumun. daİmda belli bir uzmanlıgt kanıtlayan. kamu oyunda kurum ülkusünu benimser düzeye eristigini gösteren üyeleri içerdigini e n lyi biçimde karutlamaktadır. Çeîitll dernek ve kurumlann yakm geçmlşte geçirdifei ba n olumsuz yapılaşmalara karşm, TDK'nun yapısını ve işlevini tîürüzsüz sürdürmesin de payı büyuktür. Üyelerin tamamı yaşının en verimli ve olgun evrelerinde •kurum Üyesi» olmuşlardır. K r a«n»gin üyelerinin doğum yerlerl önemli değildir. Ancak, TDK gibi yaygınlaçması gereken bir işlevi ustlenen kurumun üyelerinin doğum yerlerine göre dagılım gösteraesi de önemltdlr. Her biri dil •uzmanı gibi terim ve sözcük üret«n üyelerin, ülkenin değişik yerlerini temsil etmeleri yararlıdır. Türkçe sözcüklerin derlenmesi, bunlarm geniş kesimlerce benim senmesi ve yayılması için de dengell bir dağılım. gereklidir. Üyelarin doğum yerine göre bölgelere ayrımı şöyledir. Marmara bölgesi (% 25). îçanadolu bölgesi (% 24), yurt dışında doğan (^t>6l. Ege bölgesi "(%12), Güneydogu bölgesi (%7), Doğuanadolu bölgesi t%9), Karadeniz bölgesi (%8), Akdenİ2 bölgesi t<^9). BÖlgelerin nufus sayılan gozönüne ah mrsa böyle bir dağıhmm da ne denli den geli olduğu görulür. Vampir... Geçen yü eylül ayında Sovyetler Blrtlğl*ne Novosti aJanBinın konuğu olarak gitmia, ikl halta boyunca Riga'dan Bakü'ye değin. uzanan bir eksende dolaşmıştım» Higa, Letonya Cumhurlyeti'nln başkenttdir. Boyle gezilerde ev sahipleri hep cicilerinl gösterraelc eğüinıindedlrler. Bu doğal sayılmalıdır. Turklye'ye çagırdıgımız konuklata nlçin kötü yerlerimizl gosterellm? övünebileceğimiz yaulanmızı serglleyen blr program yaparak yabancüarda lyi izlenimler yaratmaya çalışırız. ABD, Çln, tsveç y » da Belçika'nm tutumu ua blrblrtne benzer. Deneyimli gazeteciler bu oltaya takılmaz. Ne var ki Letonya'run ötesiol berisini dolaştıkça îskandinavya toplumlarma benzer yanlarua gördüm. Ne de oisa bir Baltık ülkesindeydik. Letooyada elektronik endüstrisi güçlüydU, Sovyetler Birüği'nde bu alandaki üretimin yüzde 701nl oluşturuyordu. Blr gtin dayanamayıp sordumı 81zin hiç derdlniz yok mu? Olmaz olur mu? Nedlr? NUIusumus artmıyot. Neden? Brkeklerimiz soguk suya glrmeye ftilgkTn; gallba bu nedenle çocuk. yapamıyoruz. Ve kahkah&lar... Dedim ki: Türkler'i çağınn... Gelmezler ki... Rlga'da gezi programı sonuçlanmca uçağa at^ layıp Bakü'ye glttlk, 15 derece ısıdan 35 derece « caklığın içine düşüverdlk. Hem de ne yapışkan sıcak... Hazer denizinin buğusu insanın gbmlegini sırtına yapıştınyor. 1966 yılında Aierbaycan'a Uk kea gltmişttm, nulua sanınm 2,5 oülyonda. 1981'da 6 müyona ulasmış. Her yanda çocukluktan gençliğe tırmanan insanlar dolaşıyor. Aileler çocuk (uşak) yapmaya çok düşkün... Her evde iki uşalc, iiç uşak, beş uşak... Diyeceğim çu ki Sovyetler Birligi'nin kuzey cumhuriyetlerinde nüfus artı§ı duragan lken Mü«luman Turk bölgclcrinde hızü. gldlyor.. Bu demograîlk gelişme Batı'nın da ügislnl çeklyor. Fransa'nm bu konulara meraklı yazan Bayaa. Helene Carrtr» dTSncausse'a baküırsa yasanan dftmogratlk süreç Sovyetler. BlrUgi'nin slyasal yapısını da etküeyeeektlr. • Bir de 3'uncu Dunya lîe Batı arasında uçurumlaşan. demografi sorunu gündemdedir. Dünyanın insan topograîyası degişiyor. Ortadoguda bu toau İsrall İçln çok önemli. Çünku cadırlarda, barakalarda. gecckondularda yaşayan Pilistinlüerin nütus artışında maşallahları var. Buna karjin tsrail uülusu eksüiyor. Istatlstlklere baküırea tsrail nüf usu artar gibl görünüyor, ama bu artıs işgal edilen topraklarla birlikt» topluma katılan Araplardan oluguyot. îsrail devletinde YabudUer azmuktadır. Duşünüyorum: Acaba Menahem Begin'le Ariel Sharon, MUslümanlara karşı soykınmı bu nedenle mi yurütüyorlar? Karanlık bir körgüdünün dürtüsüyle ml canavarlaşıp cellatlaşıyorlar? Kes, öldur, parçala, parala, sonu gelir ml? «Beyrut kasabı» General Shaton, Araplanrı költune kibrit suyu ekebilir mi? Müslüman okyanusuuda bir küçük adacıktır tsrail... Bu adada oturanlar okyanusun suyunu kurutabllirler ml? Her bir îsralUi subay ve asker birer drakula oiup Muslüman kanı içmeye doymasa, yine bu 19in sonu gel Ürünleri ve Sonuç TDK'nun geüri Atatürk'ün bıraktıgı kalıttır. Bu kalıtla Turkiye İ5 Bankası'ndan her yü belirü oranda pay almaktadır. Elll yaşmda bir kurumun giderleri kuşkusuz çoktur. Ancak. bu dar ve kıt olanagı sorumluluk ve verimllllk içinde kullanan TDK, azımsanmayacak ölçüde üretlm yapmıştır. Makaleler dışında bugüne degin 501 kitap yayımlatmştır. Otuz yıldan beri kesintisiz ve her ay çıkan «Turk Dili Dergisi» vardır. Sözluk ve Yaıım Küavuzu her ba9i?ta milyonlan aşan sayıda çücmakta ve satılmaktadır. Hemen her bilim koluna ait «Terim Sözlükleri» vardır. TDK'nun bu denli ürün vennesinln ne deni üyelerinin ve kurumseverlermin gönül birliği içinde olmalandır. Bunca urünü baska türlü sağlamak zordur. Bir de, kurum yapıtlarram yaysın biçimde benim srenmesi durumudur. Üretilen her yapıt kısa sürede bitmekte ve yeni basılan yapü •maktadır. Başta üniversiteler olmak üıere büimsel ugraş içinde olan tum kurumlar her yıl devletten milyonlarca Ura aldıklan halde. ürettikîeri urün sayısı TDK sayısına ulaşamaz. Bu olguyu konuyla Ugilenen herkes billr. Amacı doğrultusunda TDK'nun «n ftnemli basansı, elll yıl once % 35 oranında olan yazı dilimiz şimdl % 85 90 oranında Türkçeleçtlnniî olmasıdu". Dil devrimine karşı olanlann dili bile bugun %7O«75 Türkeedir. Sırt bu başan bile TDK'na yater. TDK i?levini her tur gearica, tutucu ugraçlara karşm, durup dinlenmeksizln âurdürecektlr. Atatürk'ün koyduğu Ükeler dogrultusunda ve Onun bır&kugı kahtın sorumluluğu içinde dil devrimi. üyelerin ve dilseverlerin omuzlannda yukselecektir. Bundan kimsenin kuşkusu olmamah. \Jlutun malı olan blr devrtm sonemez. TDK Üyeleri Turk Dil Kurumu kamu yaranna çalı9an blr dernek niteliglndedir. Her dernek gibl uyeleri, yönetim kurulu vardır. TDK ulkusuı» inanmış herkes bu kuruma üyellk içln başvurabllir. Yönstim Kurulunca seçUenler «kurum üyesl* olurlar. Nasü her dernege her kişl uye olamıyorsa, kuşkusuz TDKna da herkes üye olamayac»Mır. ö y le ki, TDK. üyeligi en zor olan bir bilimsel dernek olacaktır. TDK Ataturk'ten kalan bir kalvtla yaaamuu eurdürmektedir. Bu kaht, dil dev CVCT OKTAY. AKBAL Yine Ataturk Âkademisi. MtLLİYET DANIŞMA MECLİSİ Geçici Maddeler konusu, 20 Eylül IftrjhH yaosıoda Metin Toker taraündan da ele almıyor. Yasasın», <Bu D*nı^ma MecUsi*nln Turkiye Cumhnrlye» tt'nln Urihine geçeceği muhakljtJttır» diye tıasla>an Toker, Anayasa llteratüruae d.» gaçmeyi bmgarthğını söyleyerek Meclisl'nl «kendi yapafı blr n»fa'<'M> bu Anayasaya »ykin lç maddeler etdeyen, t&ruıteia Uk Mecttss olarak niteliyor. Metin To»et eleşürUertol ıjöyle sürdürüror. «ÇBtnkft Anaysu metni, 6. madte* •mde "Hiçbir kişiye, alleye, zumrey* veya suula imüyM tanuımftz' derkeo, U. geçici vuAi» MGK'nin bugünkü üyelerine, Cumhnrbaşkaniıgı Konseyi*ndeki görevleri s ona etdikten sonra da, şahıslan itibariyle ömür boyu dokunulmazlık tatumaktadıij» Parlanıenter dokunuimazlığı verilemeyeceğinı savunan Toker, yazısmda devamla: «Anayasa'nın kabalunden sonr» MGK öyellklertaden btrlsinin herh»ngi blr nedetüe boşalması halinde burmn doldurulmaman hükmü blr toırula toaksiyon defcll, dört Idşlye bttyük htr işgüzârhK1» ve onlan da renclde edecek, tedirgio «decek tarzd» formül »randığuu çöstermektedlr. Böyle bir fonksiyon varea o d5rt Wsi çekildlUerinde demek bu tonkstyomm sebeb1 blkmea de Mtooektir» gdruşunU savumıyor. Metin Toker daha aonra, geçid 3. madeyi <te eleşUrerek 110. madue Ua î belirterek şunları söylUyor. «Ba m»ddftnin son tıkraaı şudun 'Subaylar mesleklerinden çekürnedlioe aday olamaz ve seçüemeüer.' Htibuki 2. geçlci made bir G*Delknrmay Baskfttu'nm, fizerlnde ünilortnasıyla Camhurbaskam aeçitebUmesüıin 0(681» de, kendlstne ba sılstı tafsrken Geaelkurmay Başkatu ünitortnasını taşımakte da devam edebUme bakknn vermektedlr. Cumb.ariyet ttvrihlnde bu hiç (9rBImediği gibl, Cumhnriyet ordnsamm tobiattna ve ananelerine tamatnlyle nitır. Hele maddedekl, 'Ünlfunnalı Cumhurbaşkant'nm, Genelkurmay Baskanbgı yetkı ve görevlertnin tamammı ve> ya gerekli gördüklerini kıdem ve rtitc bece uygun bir general veya anüı&la devredebillı' hükmü bunu hjaarlayanlann acabav yedek subaylıklarmı yspıp yapmtddElsn sorusunu «kls getinnektedlrj, Toker Gtenelkurmay Başkanbgı'nm tstenildiği gibi sahıstan şahısa devredilebllen bir Kurum olmadığını, Genelkurmay Başkanlan'nm saptanmasmnn 'değl«anex çartlan' oldugunu savunuyor. Atatürk'ün aduu tftşıyan bir «akadend» de Ataturk duşmanlanmn yert olmadığını dün yaznuçton. Saıunm buna kimsenin bir diyeceği olamaz. «Turk Dil Akademisi'ne yalnız âilciler. dü bllglnleri girme* lidir» diye tutturanlar vardı, Danışma Meclisi'nden Dil Akademiai önerisi geri çevrildi, onun yerine bir Ataturk Âkademisi oluşturuunası karan AnayMa ta* Bansmda yer aldı. Yakuz dilcüerin, dü bilginlerinin ya da kendisine dilci. bügin diyenlerin yer alftcaklftn bir kuruluş daha oluşmadan ortadan kalkmn, dü alanında tek yetkili örgutün Türk DÜ Kurumu olduğu Anayasa tfts'ftjp*" hazırlayanlarca da onaylanmış, oluyor. Şündi Borun, Ataturk adını taşıyan bir Akademi'de kimlerin yer alacağı? Bu Akademi'ye uye olacaklann nitelikleri. kişilMeri... Dünkü yazımda bu konuda gerekli anımsatmayı yapüğun için bu kez somut öneriler yapmak Istiyorum. Evet. Atatürk'ün kişiligi, yarattıgı devrimci Turkiye'nin ve basardıgı uygarlık atüımlarınm cözümlemesini kimler yapmış? Atatürk'ün baçlattıgı, sürdürdügu yengiyle sonuçlandırdıgı ulusal bagunsızlık âavasınm destanuu, öykusünü, romanını kimler yazmışür? 'Ataturk' adxnı taşıyan bir Akademi'de yer almayı hak edenler kimlerdir. Önce basm dunyasuu ele alalun: En başta b&şyazanmız Nadir Nadi'yi anmak gerek. Yarım yuzyılı bulan gazetecilik ve yazarük yasamında Nadir Nadi, Atatürk'ü ve devrimini tanıtmak, »vdirmek. devrimlerini savunmak savaşınunda en başta yer almıştır. Daha sonra akla gelenler tlhan Selçuk, Çetin Altan. üniversite öğretim uyelerinden Tarık Zafer Tunaya Hıfzı Veldet Veüdedeoğlu, Suna Kiü. Ozer Ozsjıkaya, Emre Kongar, Bahri Sava, Suat Sinanoğlu, Bedia Akarsu. Afet lnan. Niyaö Berkes, Yüksel Ülken vb... Şairlerden Daglarca, Külebi, öykücülerden Samim Kocagöz Talip Apaydm vb. inceleme ve deneme yanlan ile Melih Cevdet Anday, Doğan Avaoğlu. Atilla tlhan, Sami özerdim, Tahsia Yücel. vb... Yukanda ad» geçen kişiter bilimsel arav tırmalanyle, surekli yayınladıklan yazılanyle, kitaplarıyle, incelemeleriyle, şiirleri romanlan, öykuleriyle. de yaşamlan boyunca Atatürk'ün atüımcı, ilerici Ukelerine bagUbklan öno alnnalar. un kazanmışlar. Ataturk Akademisi'ne uye. olabilecek daha pek çok yazarunız, şairimiz, bilim adamımız vardır, hepsinin aduiı burada saymak olanak dmı... Bu saydıklarun Akademi fcyesi olmak isterler mi istemezler mi orasını bilmem yıllardır Atatürk'ün devrimine ve temel Ükelerine bağlı kalan, yayınladıklan yapıtlarla bu göruşleri yayan duyuran, anlatan kişiler arasında en başta anılması gerekenlerdir. 'Atatürk' adını taşıyan bir Akademi'de, Tercuman' gazetesinde toplanan ve "Yaşayan Türkçeciler' topluluğu diye anılan tutucu kimselerin yeri olmadığı açıktır. Atatürk'ün davrimci atüımlannı benimsemeyen, hele dil ve tarih alamndaki ilerici girişunlerine her zaman karşı çıkan kiştlerin de 'Ataturk' adını taşıyan, elbette ki Ataturkçu bir cizgide çalışması beklenen bir örgütte bulunmaktan kaçmacaklan a y n bir gerçektir. Boyleleri sandüar ki, 'Dil Âkademisi' adı altında oluşacak bir örgütte yalnız kendileri ve kendileri gibi düşünenler yer alacak; ama Ataturk Âkademisi, Anayasa taslagında yerini alınca bu gibi kimselere bu örgutun kapüan şimdiden kapanmışür. Daglarca tutmuş Atatürk için şttrler, destanlar yazmış Külebi 'Ataturk Kurtuluş Savaguıua'sı 11» ölümsüz bir yapıt ortaya koymus. Kocagöz 'Kalpaklılar', Apaydın «Doludi2gin' gibi romanlariyle, Avcıoğlu 'Kurtnluş Sasaşı Tarihi' ile, hepsi fizgün bir deger taşıyan Ataturkçu çahşmalanyle yıllardır Kemalist devrimin savaşçıları olduklannı kanıtlamıç kişiler de Akademi'ye girmezse kim girecektir? 'Ataturk Âkademisi' için ayn bir yasa hazırlanacakmış. Yasada bu Akademi'ye üye olacak Jrişilerin aitelikleri saptanırken Atatürk devrimine ve Atatürk'ün anısma baglılıklan, bu yolda harcadıklan çaba ve verdikleri savasım herhalde hesaba katüacakür. Şimdiden anımsatması... AnayM»'mn geçiel maddelertnln g gibl geçld olnnâtguu, «etnaal, 6rnek, teamffl» ysnt&c&klannı söyloyen Toker yan«uu »öyle bitiriyor. «Kendi Anay»*a'sın» aykm seçld madde yM»Wlen, çok tebllkell thtimallerl dikkaie «tanayaa bir D*nı«m» MeeUsl'nden «ıkMak metnln MGK'de ge* reken ttiaâyU Inoeleneoeti ttmidl M k mllletin MfUm kmrvettortnln Umldidlr.» TERCÜMAN YÖK MESELESİ Rauf Tsmer «Meaeleler bltmlyor. YÖK meseleslne (elince.. Bu olaya karşı direıusıek, lannederim ıtDevTİmcüigiiD», «yurtseverlicin» ve çüya «ılericiliğiıuı blr yenl psrçaa, belkl de üstü örtulü allmet1 târikası.. Ba darumda ne yapacağız? Malum levatla ayn* DOtada buhınmamış olmak içln «Gozumuz kapalı» YÖK'ö «Jtaşiayacak mıyn?. diyerek başlıyor 20 eylül tarlhU yasmna. Tek tip projram uygulamasını ele alan TameT, beutU onıversitelerln bu çekild* yonlendirUmesine hak verirken Bogaziçi Ürüversitesi gibi «esaslı kurtun haline felml» en de£er. U ve eu tecrübell bilim yuvalarımn da» aym statüye baglanmasıru eleşürtyoı. «Batı standardlarvn» vnrdufanıa saman bito yiiıümüıü ak çıkaran ba üaiversite, şimdl deniyot ki. «Progranunı bırak, benim vereceglm su yeni müfredaü uygula.» Şablona bakıyorsnntu. SBF... Tercihte 3. straya düşmuş bir takülte, nasıl olnvor da Bogaziçi frfbl Wr unlversitenin programına ve müfralatına ilharo kaynaği te»> Ul ediyor? YÖK konusunda tötümfize çarpacak aknkuklara yer) ve zamanı geldikçe hep temas edece^tı^ Yeter kl, blzlm ayancı ve sarntmi tovnmız, ağnnla kus totaan ylne muhalefet etme> ye yemlnll, kararlı, ard niyetli velbasıl «Devriro» kellmesi arasın» firlenen ama asünda «Gerçek yobazs a$ırı ao. lna Insafaız kampanyaoıyla Boylece ko«U*yoBlara, aştn uçlardakl kftçftk partüere easel oluotnak amaçUmyor.» TÜBKtŞ çevrealode blr grubun «Sosyal Demokrat Partb korn» aroacında oldugu ama Danışma Mftclisı'mn senıiüralann styasetle utr&faoasmı yuakladıgını söyleyen Coskun, Mao llsTn ikinci katındaİEl kotnlaTon saionunda da Ataturkçu btr partlnla çekirrtnglnln «Otafma yolnada» oldugunu ilerl lUruyor. Coskun, görUslerlnl söy1B BUrdurUyor. «Turgat Oıal etkl & * P< nin blr kanadı Ue, bı^te Mehmrt Yasar olmak osere, füçlü ltadamlarmın desteğlsi «a|lamaya çsUfiror... EsM atysttlerde tae: Müntetth CHPTllerden Iklsl blr araya eelince yine Od ayn parti Irarolnyor. Bskt APTilerdm bir prup ise, bir zamanlar Demirel'in guçltt rakibi Kamnn tnan İle mektuplaşıyorlar. lnan çeç«deTde Ankara'daa bit mektup aldı. «Gel bayrağı teslim al..» Altımia 25 tamnmı? Hayır. yanhç blr Içe glriştl Oeneral Sharon, Tamplrlertn sonu Hollvut IllmleriMe bile lyi noktalanmıyor. Arap çöllerinde însan kanı lçmekle sususlugunu gidermeye çalısanlann ölüm îermanı almlannda yaalıdtr. mes. HÜRRİYET ANAYASA TASAR1SI Oktay Ekşi, 19 Eylül 1982 tarihli yasısvnı Anayasa Tasanaı'nıi) goçici maüdelerine ayırmış. Geçici madâeler'ın oidukçs salnnc&lı hukumlerle dolu oldugunu savunan E'işi, Anayaaa Tasarısı içia verilen oylann Cuıahurbaşkanlığı seçimi İçin Ğm geçerli olm» sım eleştirerek, «Cumhorbaskanhiı se> çlmini blrden çok adayn bir ortamda vapmanm da sayın E\Ten'e kaybeittreceği hiçbtr sey yoktur. Ama kazandıracağı prestl] hesapsu olur, diyor. Milli Güvenlik Konseyl Uyeleriıun görev sürelerı bittikten sonra Ookunulmazlıklannın sürmesiıü de «eşl görülmemiş Wr tutum» olarak niteleyen Ekşi yazısını şöyle surdürttyor: «Geçici maddelerie teşkfl edileo Cumhuriyet Konseyi üıerinde de blr nebze dunnakta yarar vardır. Cumhnriyet Konseyi Ue Ugîli hükümler, bu kunılun yetkilerinln, Anayasa Tasansıvmn 118. ve 125. madelerl arasmdaki hukumlerle daha önce önerUen Dev. let Danışma Konseyi'ndekiııden fenis oldugunu göstermektedir. Ba, doğrntlur, değildir, ayn bahlstir. Ama yetkllerin genişletiimiş olman, ayrı blr te» bit bonusudor. Eeza, Anayasa'nın oylanması sonuca göreve gelecek Cnmharbaşkanı'na tanınan yetküer de, daha sonrs. aym aılatı kazanacak olanlarınkinden geniştir. Bu bir geçiş dönemı İçln gerekli telakki «Hlse büe, 'Olağanüstu Cumhurbaşkanlan" glbl yeni bir kavramı siyasl bayatunıza aakm»sı açısudan sakmcahdır.» CumhurİYet Sahibk Cumhuriyet Matbaacılıkve Gazetecilik T. A.Ş, adma NADİR NADt Genel Yavın Müdüfü Müessese Müdürü Yazı Uleri Mudürü HASANCEMAL EMİNE UŞAKLlGtL OKAY CÖNENSİN AHMET KORULSAN YALÇIN BAYER AÜACAR • Yazı İşleri Müdür"Urdımcı>ı Haber Merkezi Mutiürü MîzanpajYönetmeni TEMSİLCİLER • ANKARA : • İZMİR : • ADANA ; SERVtS ŞEFVERİ • YALÇIN DOĞAN HİKMET ÇETİNKAYA MEHMET MERCAN • GÜNAYDIN SİYAİS1 PARTt ÇEKlRDEKLERl «Siyaset tiyatrosımun on yüda bir girdigl taöi»in bu sefer de bltmek uaere oldugunu söyleyen Bekiı Coşun 20 eylul tarihli yazısmda, siyasl parti çekirdeklerİDİn yavas yavaş olustuğuuu beUrüyor. «Sız»n bilgüere jöre y*ni demokTaside üd büyuk parUye inıkan Istanbul Hab*>r!eri: Selahattin GULER Dış Haberter : Ergun BALC1 rkonomr. Osman ULAGAY Yurt Haberlerı • Barbaros GENÇAK Kültür: Aydın EMEÇ . Magazın Yalçm PEKSEN Düzeltme Konur ERTOP . . Araştırma; Şahin ALPAY BUROLAR Tet1 ? 58 25 17 5366 löare: 16 33 35 KonurSokak No.24(4Yenişehir ANKARA dışbasın... İSRAİL BAS1N1NDA BEYRUT KATÜAMl HAARETZ IsraüU yetkUilerin açıklamalan do yurucu değil. Sabra ve Şatila kamplanndaki katliam bizi lekeledi. Bu lekeyi sitemeyeceğiz. Genelkurmay Başkanı Rafael Eytan, orduda tüm olup bitenlerden sorumludur. Bu 8orumluluktan kurtulamaa, General Eytac'a bir an once isüla etmesini salık vertriz. Eğer Eytan istifa etmejse, Begto onun görevlne son vermeUdir. Bakanhk duzeybıdetd sorumluluk ise Savunma Bakam Ariel Şaron'a dUsmektedir. Eğer ŞaronMn tstila edecek cesaretl yoksa, Begin kendisine yardun etmelidlr. tsrail, Sabra ve Şatila katli&nuannın lekesindsn belki biç kurtulamayacak. Ama dünyaya ve keudinıize, bu igrenç olayı örtbas etmeye çalısmadıgımızı, aksine üzerine gittigimUi gostermeliyiz. Kfindımize ve dünyaya utanmadan bafeabUmemia için yapılacak ilk şey, Şaronia General Eytan'ı görevden uzaklaştırmaktır.» Halil Ziya Bulvart No: 6S/3 İZMİR T2 Atatürk Caddesi, T.H K l«hamKat 2/13 ADANA Tel:1455019731 Basanve Yayan: CUMHURİYET Ma'baacıltkve GazelecilikT.A.Ş. Türkocaöı Cad. 39/41, CaöaloğluISTANBUL P.K.: 246 Istanbul, Tel. 20 97 03 (5hat) " FRANKFURTER ALLGEMEİNE MAARtV «Tüm tsr&U h&Ua Pilistin kamplarmâa yapılan katliamlarla şoke olmuş durumâadır. Uibnan'da üç aylık savaşta adırruz dünyamn gözünde şimdıye dek görUlmemiş biçimde kirlendi. Üzuntülerlmiö büdirerek, yanlıs deger lfindirme yaptığımızı söyleyerek ve Falanjtst tetiUere atarals, bu igrenç olayuj soruKüulugundan kuttulamayıı. Bu olayda btrisi suçludur ve bu suçluya karşı gerekli tavır aUsmalıdır. Birisi yarüış hesap yaptl ve onun tekrar yanlış yapmasına Mn verUmemelidir. Birisinin yaptıli yanlısın ftim tsrail halkına kara letce surmeslı» artık lzin verilmemelidir» ALMANYA'DA SOL BİR PARTİ Federal Almanya'tun muhatazskâr eğiltmli «Frankîurter AUegemeinea ga zetesinin başyazısında, ülkede sosyallat bir parti olmayışuun Sosyal Oemokrat lann ve Hür Demokratlann yıpranma sına yol açUguu savunuror. Tazı şüy le devam ediyor «FDP Sol UberaUerle KlasDs IiberaUeı arasvndakı kavgayı yaşamat zorunda. FDP artık ıkl egUlmi de banndıramaz. SPCnin de durumu yaln« görünüşte daha lyi. tyi bir başbakan oiduğunu fcimsenin inkâr etmedlğl Schmidfi 'hata ortak* PDP ^ p , kenâi arkadaşlan düşürdU aslında Sosyal Deraokrat Parü de koyu kvnl bir Sosyalist Parü'ye dönuşüyor. TAKVtM İMSAK 5.07 GÜNEŞ 6.49 ÖĞIE 13.03 İKİNDİ 16 29 AKŞAM 1910 YATS 20.; T. SAKATLAR DERNEĞÎ tSTANBUL ŞUBBSÎ Tel.: 21 88 82 ADRES: Lünapark arkası, Aşaği Guraba N o . : 31/33. F1ND1K2 KURBAN VE KURBAN DERİLERİNÎZ İÇİN