Katalog

24 EYLÜL 1982 DM'den izlenimler Cumhurıyet I I Yasam düzeyi, hayat seviyesine dönüsüverdi Betül UNCULAK ANKAR\ Ülke geleceguu belırlejecek yeaı Anayasa 4 Agustostan bu yana göriışuidugu Danışma Meclısı'ade son şeklını aldı Mıllı GüvenüK Konseyi*nde gbruşUldukten son ra 7 Kasıra'da halkoyuna suDUiacak Genel Kurul'da sayılan az ol duğu ıçın seslerinı duyuramayan üyelerin yanısıra metni dana da gerıiere çekmek ıstevenlenn çabaian karşısmda Anavasa Komısyonu nun getırdıgı metne «Ehveni şer» aecurtüdi sonuada «Ozjörltık», ve «çağdaş» gıbi sözcukıere bıle tahammulsüz üyelerin tıiket tuden enerjı ıle yeni sozcıiilenn hemen hepsi tasandan te ker teker ayıklandı Öyle Id tasannın ilnncı gorüşülmesı sırasında redaksı>oca karşın göz den kaçmış olan bazı keltnıeler anında yakalandı Genei Kurulun gozabına ugrayan son deyış «Vaşam dnıeyi» ıdı ve «hayat seviyesi» ne donuştUrüi dü Kamer Genç bu dururaa dayanaroayarak kürsüye tmauı ve şoyle dedl «Blraz önce oylsnut ympsrken yaşam dözeyi hayat seviyesı dJye redaksıyon hatası olarak dflzeltildi. Buntın blr defa redakslyon ohnadıfun belirtmek lstıyorum, IMncisl. 1945 yüında 4695 s»yılı yasayla TeşkJİâti Esaslye kanunu Turkçeye çevrildı Şun dl o Turkçeye çevrilen Te»kılâtı Csasıye kanununun terslni almaJi suretiyle sajin komıs yonumuz bu anayasayı vazarsa o zatnan hlçbır redakslyon haUsı olınaz» **• Anavasanın halkojlaması sonucu kabul edıünesıyle bırlıkte Devlet Başkanı Orgeneral Ke nan î>rren'in Cumhurbaşkam sıfatını Kazanmastna ılışkın geçia madde Anayasa Komisj/ununun bir uyes) dahil bazı ü>« lerce eleştirilerle karşılannııştı (Jahit rutum, bu konuda u>, ayn onerge nazırlayaraic başkanlıga venneyı duşünmüştu Tutum, önergelennde Cunıhurb3şkanının haikoylamasında ıki ayn sandıkta veya halkoylamasmdan blr bafta sonra veya yeni kurulacak TBMM tarafuıdan seçümesinl önermiştı. An cak geçtiginılz p&zartesı günu gerekli on lmzayı toplayamadıgı ıçin bnergeleri elınde kalüı . Anayasa Komisyonu'ndan geçıcı roaddeler imzasız ve şerhsız gelmişU. Bu arada kosusyon üyesı Tevflk Fıkret AlpasUn oa Cumhurbaşkanuun seçimlne ilışkin maddeye karşı çıkmıçtı. Bu gelişmeler Uıerlne geçici madde1 enn Anayasa Komisyonu'nda h&zırlanmadığı söylentilert yayüdı Ote yandan, Anayasanın halk oyuna sunulması hakkında<u yasa tasansının komisyonca ha zırlanmadıgı, soylentiieri ce kuiısleroe yankılandı Adslet Komısyonu Başkanının tasanDin kendı komısjonlarmda goruşulmesını istedığı belirtiMı Tartışınalann uzaıraa neaenıv le Anayasa Komısyonu nun ıstemi üzerine genel kurul çalış malanna dncekı gün üç saat ara verüdl Sonunda komısyon Uyelennden Mümln Kavalah, Feyö Fevzioflu ve Mechse çağnlan Yuksek Seçitn Kurulu Başkanı Orhan Aydın'm Komıs yonda tasanyı Bonuçlandırdıklan bğrenıldı 1962 Anayasa tasansı Danışma Meclısı nın yapısını oldukça iyi yansıtan bır metin olarak ortaya çıku. Şundi gozler Mııh Güvenlık Konseyıne çevnldı Danışma Meclısı uyesl Ertuînıl Aiatlı'nın Anayasa tasansı konusundaki yaklasımlan MGK. den önemü beklentüert vurguluyor «Aldıkaçtt tasansı bn hallrle saatb bomba gibi tıkırdama>a baştaauştır Juetantorü Mllli Güvenbk Konseyi tarahndan çekilip almmazsa zamanı dolun ca infilak etmesl mukadderdir.» DR. EKDAL ATABEK «Savasmak lçin yettşen askeriere bansı anlatmak, pek çok kişlye anlatmaktan daha kolay olmaudır» Barıs Derneği Davası (Bastarafı L Saytada) neüm kurulunun ilk toplkntısına birkaç dakıkalıgına, katılamıyacağmı bıldirmek üzere gıtti&nl, kararlara katılmadığını söyledl Duruşma Yargıçının bu toplantıya ilişkın olarak gös terdığı ımzaların kendısıne aıt oîmadığını açıkladı Daha sonra söz alan Prof. Melib. Tümcr, bır Öncekl celsede iyl duyulmadığı içın bazı sbzlerinin tutanağa yanljş geçtıgıni farkedemedığını bıldırdı, duzeltümesıni istedı Prol. Tü mer özet olarak Türkıye'nın Batı dünyası ıle ımzaladığı ulusl&rar&sı aıüaşmalar arasında, lnsan hakları ıle ilgılı olanlannın da bulunduğunu, bu anlaşmalann bır gereğı olarak, yargılanmalannın hızlandınlmasınm önem kazandığını söyledı Yargîlanmalannın hızlandınlması istetnıru yineledi Ögleden sonraki ottırumda sorgusuna geçılen Dr Erdal Atabek, iddıaııamede dze'lıkle Dünya Banş Konseyl üzennda duruldugunu Banş Dernegınin <te bu yolla yabancı blr devlete baglanmak istendigini vurgula dı Atabek, öncelikle Banş Derneğinın bagunsız bir kuruluş olduğunu, Dtlnya Banş Konseyi'nin üyesı, organı olma dığuu, organik bağlantısı bulun madığmı, DBK nln sadece DNESOCrnun Türlnye'ye olan onerüerl tUrUnden önerileri Jlabilecegini söyledi. uzetlç ^<jy lededl: «Dünya Bmnş Konseyl iddianamede g&sterüdigi giM blr cephe örgttfi değildir DBK'mn fiyeleri 134 Olkeden omşmnştur. DBK, Birleşmlş Milletlee bag Iı ÜNESOCynnn (A) tipi damşmaahk statüsöne sahiptiı. Beş kıUdan ber türlfi siyasi rejıme sahlp ulkelerde ulusal banş konüteleri ve DBK'ne s.çl len üyeler banş amacını sembolleştirmektedır tlkelerl ayına değtl, blrleştirtcıdlr Karşüıklı sistemleri bır arada ka btd eder, beraber vaşamalarnu öngören ilkevi benlmser Sonın lann banşçı yoldan çrizümünâ fiagorfir.» Erdal Atabek devanüa, dün yadasi banş hareketleri için de aynı düsüncenın geçerli oldugunu söyledi, açıklamasınt şöy le sürdürdü«BanşUn sbz eden herkesl, banş içln yapılan çahşmaları, banş tçin yapüan toplanulan, Kosteriteri, NewYork'ta toplanan 1 milyon kişiyi, Japonya'da topluan müyorüarca ınsam Avnıpa'nın bfiyuk kentlerin de toplanan ve banş isteyen mihoRİarca insan toplnluğunu evrensel banş ulkusunden a.ı rarak tek btr devlete ve tek bır siyasi slsteme maletmek lçin yapılmamaai gereken bır yanhştır Boyle bir yanlış yanlız bıze degil bütün duırva insan lanna ve ulkelere karsı bak aulıktırj» Askeri bir yönetım dönemlnde, askeri bir mahkeme karşısmoa banşı savvmmanın ço< gtıç oldugımu rtüşünenlenn ola eagma ışaret eden Dr Atabeis, ayru ebruste olmadığını bebrt ti, «Savaşmak ıçin yetişen as. kerlere banşı anlatmak, pek çok kişl>e anlatmaktan daha kolay olmalıdır. Çnnkfi savaşın dehşetınl en M bılenler savaşın sonnçlannı görebilenlerdır. Onun Içındlr U (savaş) kendb sl için gürekli hanrlanılan, ama karşüaşmamak tçin elden gelen her şey yapıbm evrensel blr korku kaynağıdır» dedl Banşın değennı bılenlertn başında Ulusal Kurtuluş Sava şı Başkomutanı Mustafa Kemal'm oldugunu, meslek olarak da hekftnlertn saveçm a n lannı, savaşın dehşetinl ilk far keden fiökcCejden de dpce bıl di'derinden kuşku olmadığını anlattı. iddıanamedeU suçlama lara tek tek yanıt verdikten sonra sorular dncesl konuşma smı şöyle bitirdi «tnsanlaı uç yerde ymrplanır. Henevden önce ınsanlar kendi vlcdanlannda yarfilanır. Ben bu yargılamayı yaptun v a l nız buroda s5zu edUen çabşm» larda değll, bayatunuı biçbir döneml ve çalıştnalarunda snç tşleraedlğun karanna vardım. Şımdı mabkemenızde yargılaıu yonım Karar vennek yetklsl sizındır %dale<in, ıthamlar ne otursa olsun, doğnı Insanlann yanında olacağtna inamyonun. tcnncu olarak da insanlan ta rih vargılar. Ama tarih yahu* yarçılanan insanı değil, hepimi D birükte yarplar.» SÜRECEK (Baştarah 1. SayUda) Nennın Öıtnş, Pa*a Sanoğlu, Cahıt Tutum, Bahtiyar Uzunoglu ve KerıduD Güray oylamaaa çettmser k&ldılar. Oylamaya katümayan üyeler şunlar«Yavus Altop Uıknet Altuğ, Ismall Arar, Remıi Banaz, Nedira Bilgıç. Vehbi Mııhlıs Dahakoflu. Muzaffer tnder, Alı Girmen. Fevvaz Gotcnklfi, Rafet tbrahunoKİu Tursut Or»l, I«.ecmJ Ozrtr, Fahn öztürk. Tnrgut Tan, Ntea Vardal, S e >rsfettln Yarkın. Muımmer Y»zar.» Danışma Mclısı Başkanı Smdl Innak. tasanmn demokrasınin ve Atatürkçültigün bir zaîen oldugunu sovledi Anavasa Komisyonu Başkanı Orhan AIdıkaçtı. tasaruun Danışma Mecbsınm tasansı olarak ortava çıktıgını belırttı «Anavasa halk oruyla Törlt mılletlnın ansyasası olacaktır» dedı Oylamava, tasanvı bazırlay&n Anayasa Komısvonu uyelerınden Hikmet Altut (eyvaz Gölcuklü, Rafet tbrfthiraojlu, Turgnt Tao ve Muammer Yazar katılmadılar. HÜRKtYETÇt PARLAMEMER REJÎM Başkan Vekıli Velik Kitapçıpl, tasarımn kabul edılmesinden sonra yaptıSı konuşmada hümyetçı parlamenter rejıme dogru ilk imtihanın va rilmlş oldugunu belirterek şoyle dedı «Silahh Kuvvetlerin başanlı harekatı ile Li Evlül'den oncekı olavların son bulması Turk mjlleti Jçln bayram o\> mugtnr. Anavasanın hanrlanması ve kabulunde en bmuk pay Anavasa Kontısvonuna aittir. Kendılerlne Genel Kurulumuı adma takdirlertmızi arz edenm Sizlerln defcerli katkiları da dafraa mmlacaktır Auavssa bazı tenladlere manıı kalmıştır ama ujtulanmav» başlandıgı zaman hu tenkldlerin vtri anlasılacaktır. Milletlmize h«s bir eaer oldufro ıam»nla anlaMİacaktn Tsrih Danışm» Mecli«ine lâyık oldufcu veri verecektır Yeni Anavasa mlllete ve raemlekete havırb ol•UTI» Anayasa DM'den TBMM Baskanına damşarak se çimlmn venılenmesıne karar verebilir. Yenılenme karan, Resml Gazetede vsvmlanır ve hemen secime cldötT.» Daha sonra planlama başiıklı 181 madde uzennde venlen 4 onergeve de Komısvon katılmayarak önereeler leddedildı Madde tasandakı öıçımiyle kabul edildı. Madde üzennde verdıftı önerseve ılıskın acAlama yat>an Besır HaTiıtoeullan, köneklenn su ıçtıgı verlerden insanlann su içtijttni r > gormesı h?'ır i' Aldıkactı"nın cok ütüİPceSini beliTterek «Ama Komisycn Başkanı ora> lara ritme7 Türkive'de bölre«el farkhlıei venerpk f1ktrlw niçın katılmıvorlsr*» dedi Bunun üzenne Aldıkactı HamıtofcuHan'nnı açıkiamalanndan oralan ?onnüsce«!ire bıleı *ahibi olduklannı sSvledi Mdıkactı «Arkadaşım Ben hn ülkenin Basbakanı imWm «rfbl henî sucluvnr Bcn Anava. «a metnl ha»fliT«nnti» dPf'i 9 D»hs sonm l" l d 1B4. lfi'î lftfi 1 7 İ R 1W W) 1> ve R R "1 192 maddplcr tssandaki bîçı mT"i° Vah'ii «ii'di TFPF TAKLAK T HI KÜK StSTEMt Geçici 1 madde üzennde Cahıt Tutum'un verdifcı bneree ıse reddedildı Tutum Anavasa hükümlennin vürürlüee gırme«nne ili<îWn maddenin TOrk buktık sistemmi «tepe taWak» edece«ni sövledi Aldıkactı Anavasa hükümlPrtntn kanun1ar elbl uvırulannıası flkrmin lWB"ten beri mevrtıt old"9unu bıldırerek «GereHrorsa kannn cikanlacaktır Firsik hölriıın var«a Anavasa höHmleri butilann vrrini alacaktır. dedi Madde avner kabul edilırken eecici 2 3 ve 4"ncU maddeler de Berüsülmeksinn kabul oneree verpre1? balk oviîna tılmavanlann ilk eenel v > * seeimîeT* katilam»vac»klan vw adav o^aiTî8Vfiraklan hükmürü ıneren madd«nin tasandan c«kanlmasım onerdUer Komisvon bu flwrppve katıMı ve •îonn» »RCICI fi 7 R v e 1 Anavasa Komisyonu Başkanı Orhan Aldıkaçtı ise vaptlfeı konuşmada 23 ekım 1981 gunu Mecııs açılırken ıçtıgı andı tekrarlar gıbi oldugunu ve aynı heyecan içınde bulundugunu belirterek şoyle dedi«Bizden kasnrsuz çalışro» bekleyen arkadsşlanmız bayal kınklıjpna ugTadüar ve blri ağır şekilde yerdUeı. Ancak Anavaaanm 12 Eylul'e döoülmeyi engelleyen bir zttmlvetta haurlandıgını, banş *e huztını sagiamaya yonelık oldugunu Tasorıda değişiklik umuluyor Türk İs MGK'dan cıkacak metni bekliyor ANKARA, (Cambunyet Büro BD) TÜRKÎŞ, Anayasa Tasansı konusunda blr bekleyış içlne sördi. Anayasa Tasansının maddeleri uzerınde yapılan bırınci gomşme sırasında tscıler ve çalışma ya$anuna ıllskın tnaddelenn aynen kabul ediUnesi üzenne Ankarada tüm teşkllattan gelen üyelerin katılımıyla bir konferans düzenleyan TÜRK IŞ'in yönetlcilen o Ründer biıyana «komısmatnayı» »egledller Konfederasvona valnn çevreler An Slnemasında yaDUan •on toplantıyı TÜRK lö'in, «KOçlO ve dısıpllnl) bir öreüt Oldnfeunu» gostermek ıçın düzenlpdıfı belirtıvorlar TttRK tS gerek Anavasa t * sansınm Danışnıa MecHsı'nde eHrüşülmeye baslanmasından önce srerekse rHrüsmeler başnce srerekse pHrüsmeier başladıktaD sonra tasanda gördüğu aksaklıklan, oreütüne ve Danışma Meclısi Uvelenne gon derdıgi (ıçfcıtapçıktatopladı TÜBKtS KAT1LMADI Anayasa Tasansının çalışma yaşamına Uışkın maddeieri ne TÜRKtS'm kaultnadığı bır kaç kez yetkilileri taratından açıklandı. Anayasa Tasansı konusuada geçtıgîmız günler icinde çok harekeüi gorulen TURKtŞm bugunlerda suskun kalışı, Konfederasvonun Mılli GUvenlık Konseyı'nden çıkan metni bekledıgı bıçımınde yorumlanıyor. TUBKIS'in gerek basUrdığı kltapcıkiar yaymladıgı bücUnler, gerekse yonetıdlertnin yap. tıgı acıklamalara bakıldıgıada, Anavasa Tasansının Milli Güvenlık Konsevinde defrşeceSıni ümit ettigı eörülUyor. ümit ettip eörülüi Alman turist kadın Bursa Emniyetinin 4. katından atlayarak intihar etti BUBSA, (THA) tnes Romf ısrmnde 33 yaşınriakı bır Alman tunst kadın mortto kuUandığı gerekçesıyle gozaltma alındığı Emmyet Mudürlugu binasınm 4 katından kendısuu aşagı ata rak ıntıhar etti Emniyet Müdurlügünden alınan bUgiye göre, Bursa garajı çevresınde dolaşırken şuphe üzerıne polıs karakoluna gotürülen Rumı burada Emniyet Narkotik Şube pouslerine teslım ebUdı Vücudunun çeşitli yerlerinde ığne ızlen ve morluk. lar bulundugu belırtilen Rumf, bJr tercüman aracüığıyla ıladesı alınmak üzere Emniyet binasınm 4 katında bulunan Narkotik Şubeye çıkanldı 4. kata çıkiaktan sonra aniden pencereye fırladıgı belirtilen Rumf'un kendısınl aşağıya attığı ve beynının parçalanması sonucunda yaşamını yıUrdığı kaydedıldi. Rumf'un daha önce îstanbul Sultanahmefte kaldıgı, Egey dolastığı, TUrkîye'ye gebneden önce de Sudan ve Afganlstan'ı gezdiğı beUrtıldi ÇocukUrımı;a ogjetmellylz. llklıı oğrenmeyll ' • ' TGS, MGK'ya basvurdu Anayasanın ulusa yaraşır olması MGK'nin elindedir Iİ4İu* T*ı)*>trixrcı Haber MOVITMI TürUiye Merfcesi Gazetecıler Sendıkası tardlından, Mılli Güvenlık Konseyı'ne Anavasa konusunda yazılı bır basvuruda bulunularak, «oayasa tasansımn onemll ölçöde defcışlklige oğraması (terektiıH> belırtıldı TGS'nın bir süre önce duzenledigi «Anayasa Paoell.nın 66 savfalık metnının ue eklendifti bssvuruda «kamnoyundaki vaytnn oyanlann ve çesitH «Sruvlerlnin dlkkate alTıacati. nı umuyor ve banda vsrar (A. rüyoruz Toplnmun CftsHli katnanlannın featlosı 1< bonlann 1" ıtlkkate alıntnasrvla olusturtılacak Anavasa'mn ülkede huzaru, rpfahı TC esenliği ^İİTPn etken olacağı açıktm denilıyor Basın Özgurluğune getlrüen agir sınırlajnalann da uzennde durulan TGS'nın basvurusunda, «demokratık Anavasalarda oiçiırluklerin snurlanması voluna tidllmedlği, demokrasller> de ldşllerin dDşuncelerlni açık. lamalannın de^ll Anavasal düzene karşı eylemlerin sımrİMidı*ı» belirtüıvor Anayasa Tasansı uzerindeki aynntılı görüşlenn Danışma Meclisı'nde dlkkate alınmadıgı behrtilen basvuruda «son düzeltme volu ve Türh Ulusıı'nti yaraşır bır Anayasa rapms olanajfr ve cörevl MİUi Güvenllk Konsevl'nin eünde bulanmakts. dır» denıldl maddeler aynen benımsendı Geçici 10 madde üzennde Cahıt Tutum ve arkadaşları bır onerge \ererek Anavasa degışık lıklennde dortte üç çogunluğun kaldınlmasını bnerdaler. Tutum bu hükmun antı demok ratk oldugunu belırtti Aldıkaç tı onergeye karşılık Konus>onun goruşünü şojle dıle geUrdı «Blc kstı Anaraaa sistemlnf geürdlk Bir ıhtilal dönemınde >apüan Anayasanın biı sure ko rıınmasına yonelıktır Sebebi ıdeolojiktir lnançla vapılan bır Tasan maddeiennin göruşül Anayasanın degıstırilmesi çabameeının tamamianmasıoOan Isnna karşı kovma arrusudnr • son» Başkan VekUl Kitapçıgn Öuerge redisdjlerek geçkH lehde ve aleyhde ıki uveye sez 10'uncu madde aynen kabul verdi. Tasaruun lehİDdft söz edîiaı. Geçici U TB 12 maddealan Kazım öztSrk cekılen ıs lerden sonıa Anayasanın yürür tıraplar ve akıtilan kaniarın lüge girmesi başlığmı taşıyan hep ötgürlük ugruna oldugunu 193'ncü maddesi de aynen kabelaterek şdyle dedl bul edilerek tasan maddelen«Zunmo daruğı nedeni Ue ti nm gorüşülmesı tamamlanmış tarlenmUi gerettınce ıfade ede oldu Daha sonra yapılan açı* medicimiz gtnden azak tutul oylamada Anayasa tasana Damamalıdır. iasaklann yaygın nışma Meclısinde kabul edıldı Tasan önümüzdeki gunlerde o\<tufrı bir reçl? donemini izieMülı Guvenlik Konseyinde göyen ve uzan vadede kendi ktndrai kontrol eden humvetl ve rüşüldükten sonra 7 Kasım'da halk oyuna sunulacak demokratik kurumlann oloşu* AKYOLTJN BASIN rau dah» objekttt hale tttırilTOPLANTISI mesl hsllshane dlleeimizdır. 14 Anayasa tasansının Danışma Eylül Ronrası ıhdas olunan kuruluşlar (terekll dene>im asa Mechsınde kabul edılmesinden mssını tamamlamadan Anavasa sonra bır basm toplantısı dü(riivcnomine ahnmasındakt is». zenleyen Anayasa Komisyonu bet yenıden deçerlendirilmeli sbzcüsü Şener Akyol «Bte ba dir. ÖHim eezalanmn onaylanmast TBMM vetkililert M H U Ü alınmahdır Buyuk iscl knruluşlAnnm 5neri]eri.> Bu sırada üyelerin büyük cogunlugu sıra kap&klannı vur mava basladüar Bu strada a\ağa kalkan bazı uveler östürk"ün tasannın lehınde değü aleyhınde konuştugunu büdırerek sözünü kesöler. Oıttlrk*ün konusmasmı sürANKARA, (Cumhuriyet dürmesi üzertne Baskanveküi Vefık Kitapçıgıl mıkrolonu ka. Bürosu) Anayasanın halk patu. öztürk, mıkrofonsus da oyuna sunulması hakkında konusraasmı sürdürürken Uyeyasa tasansı Danışma Mec ler sıra kapaklannı vunnasa hsınde dun görüşulerek ka devam ettiler Kitapçıgıl, özbul edildi Tasanya göre, ^ türk'ün yenne oturmasım, vokkasım pazar gunu saat 8 00 sa oturumu kBpatmak zorunda 18 00 arasında Anayasa kalacagıtu söyledi. Bunun uzeTlne Kaann ö«ürk venne otur ıçm halkoylaması yapüacakdu Daha sonra üyeler ayaga Genel kurulda hukukı ve nrlayarak, lehte bır üyeye daya fııü herhangı bur mazere ha stte vertlmesinl istediler, Ki tı olmaksızm halkoylaması tapdgil. Tnnrat Kunter'e söz na katumayanlann ilk ge verdi nel ve yerel secimlere kaTasanmn aleyhinde ıse Ab tîlamayarak, seçımlerde adüikadır Erener konuştu. Erenday olamayacaklanna ıhŞ er, tasanya karşı olmadıtmı belirterek, sıstemi elestırdi. Da km madde Anayasa tasansın ha sonra da tasanmn ovlama da oldugu gıbi bu tasandan da çıkanldı DÜNKÜ GÖRÜSMELER Tasanya göre halk oyuna Genel Kurulun sabab 9 00"da sunuhna ıslemlerı Yuksek Se başlayan blrleşiminde Komısçım Kurulunun yönetim ve yonun yenir^°n düzenledigl denetımınde seçım kurulla TBMM seç^ • r i Cumhur rmca yürütülecek. Yuksek •mn başkamnca yemlenmesi bsşlıklı Seçım Kurulu, gerekli on124. madde Komısyonun dü«enlemlen alarak, hazırlıklan ledıği biçimde kabul edUdi. yapacak Madde şöyle: Anayasayı kabul edenler, «Baksnlar Knmlnnnn 119. msddede bellrtilen rflvenorunu uzerinde kabul yazıh beabnamaaı veya 107. veya 120. yaz renklı pusulayı, etmemaddeler nvannc» füvensiılik yenler üzennde red yaaa. oynyl* dftşunUnMal baUerınde lı mavı pusulayı kullana Başbakan, Cumburbaskanından rak oy kullanacaklar, TBMM seçimlerinın venilemne Anayasa metnınin resmi slni isteyebülr. Dusfirülen Başgazetede yayımmı izleyen bakamn binnd fıkr» nyannca seçhnlerm venilenmesıni iste gunden 24 ekim günu 18 00'e tneraesl ve 45 gün lcinde 119. dek MGK nın 70 sayıh kara madde trvsrmes Baksnlar Ku n hükümlen çerçevesmde A rnhmnn Irarnlamaması veva kn nayasanın açıklanması ve ta nılııp nıtılması serbest olacak 25 e lerlnde CnmhnrhMkMU TBMM kim'den sonra çeşitli vasıta Başksnma dam«snk teçtele ve yoU&rla halka tanıtılma rln yenilenmesfne ksrar vere sı ve açıklanmasına UışUn e Mlir. saslar MGK tarafmdan düBa#bakannı rtvenstıtlk oyıry zenlenecek. )• d8»flrölnıeden tstifa etnmri Tasanda yapılan bir degı veya yeııl seçilen TBMM"tle şıkhkle geçerli oylann ya Baskanhk Dfvanı «ecitnbHJen fionrs 45 (riin içtnde Bakanlar rısuıdan fazlasımn kabul ol Ktınılunun ktiTnıamsnıaOT feşa ması halınde, Anayasanm ka bul edümış sayüacağı huk km ulvp gflvenom alaııuflMSi taaUerhıde de CnmhnrbtjkMn mu de tasanya eklendi. AnaysMyı mület için yaptık» dedı Komisyondan gelen metınle Danışma MeclıslnQen çıkan me tın arasındakı farka ilışkin bır soruyu da Akyol şoyle yanıtladı «Model değışmemlştır. Sosyal sıvasal ve ana çizgı bozulmamıştır. Daha mlestıncı duzenlemeler yapümıştır ama tasan nın felsefesi ve ana ekseni olduğu gibı kalmıştır • RED OYL VERENLER Tasanya red oju veren sendıkacı kbkenlı Mostafa Alpdün dar, Ferldun Şakır ögünç va Vâhap Güvenç neden red oyu verdıklenm açıkladılar Tasannın bu şeklıyle Türk ulusunun sıyasal tercıhinı yansıtmaktan uzaıc bulunduğunu, tasanyla ça lı^anlara haksızlık yapıldığın» belırten üyeler şöv!e dediler «Tasan Ue güçlüler korunmuş guçsüzler korunmamıştır. Sosyal devlet kâğıt ıuerinde ksbnışttT. Oıgurlukler smulan dırümış, ozçur sendlkacılık ağır bir tehdıt altına alınmış tır Dfinyanın hlçbır anavasasm da bulunma\an lokavt anavasad.a yer almıştır Turk milleti bu duzenlemeler karşısuıda Damşma Meclisi uyelenmn tam»mının sessız kaldıgmı duşunmemelidır Tasan uzerinde son sözfi söyleyecek Milli Guvenlik Konseyine vardımcı olabilmek, tasanmn Türk ulusunttn slvasaJ rejim terclhine nvgım hale getinlebileceğı yolnndaki umudumuzu konımak ve aksı tııtumnn Ueride yol açabileceği huzorsnzluklann manevl «ornmlulngunu ustlenmemek duşüncesiyle tasany» red oyu ver miş bulnnnyorııı.» Abdulbakı Cebecı, Cumhurbaşkanı oylaması ıle referandu mun bırlıkte vapılmasma karşı oldugu ıçm Kamer Genç, de mokra'iden genış bır surette vazgeçıldıği ıçın, Ertugnıl Alat lı ise Anayasa toplumsal duze ym gerisinde kaldıgmdan tasa nya red oyu verdıklerim açık ladılar Anayasa tasansının tümU Üzenhde vapılan oylamaya katıl mayan sekiz üye başkanlıga bi rer tezkere gondererek tasanyı kabul ettiklennı, ancak onem.ı mazeretlerı nedenıyle oylamaya katılamadıklanm bıldırdıler Uşak üyesi Remzl Banaz tse mazeret* nedemyle oylamaya katılmadığını oyunun çekimser oldugunu açıkladı Oylanmn ko bul oldugunu belirten sekız uye şunlar «Hikmet Altuğ Muzaffer Ender, Necmi Özğur, Fahri ÖBturk, Vehbl Muhlıs Dabakoğlu. Turırut Oral, Nedlm Bılglç ve Ali G{rmenj> DM dünkü gbrüşmelerden son T« 5 ekime dek taUle girdı DM bu ilk yasama yüında 156 bırleşimde 109 yasa tasansını ka bul etti 5 ekimde başlayacak yasama vılı içm çe«itli başkan adavlannm ısınilen de şımdıden kulislerde dolaşroaga başladı Bu ısbnler arasmda Eşref Akıncı, Hamza Eroğlu, Teoman özalp cia.yer alıvor PAMAK'IN GEREKÇESt Anayasa Tssansına red oyu veren Mehmet Pamak, red gerekçesl olarak tasanda Türk roühyetçılığimn ıladesınl bulmadıguu gosterdi Pamak, yaptıgı açıklamada, Türk Dü Akademisi kurulmasımn Anayasada jer almamıs olmasını da eleştırerek din v« vıcdan bzgürlüğune ilışkin düzenlemenuı yapıldıiı 24'üncü madd°yı de eleşürdı GÖZLEM (Baştarafı 1. Sayfada) gıye gore DGM Yasası, Anayasa'nın yürürlüge gırmesi İle bitlıkte hazırlanıp, Danışma Meclısl'ne sunulacaktır. DGM türü mahkemeler, hukuk dülnde «öıel mahkeme» olarak adlandınlırlar «Özel mahkemeler», belll suçları yargılayan uzmanlık mahkemeleridır. Örneğln, basm suçlanna bakan toplu basın asliye ceza mahkemelen, Türk Parasının Kıymetinı Koruma Yasası'na gıren suçlara bakan mahkemeler. traîık suçlarına bakan mahkemeler, ceza yargılaması hukukunda «ozel mahkemeler» olarak adlandınlırlar «Olağanustu mahkeme» ıle «ozel mahkeme» ozdeş kavramlar değlldir «Olaganüstu mahkeme» bellı suçları yargüamak içın suç tarıhınden sonra kurulan mahkeme demektır «Tabii haktm» suç tarıhınde kurulu bulunan ve ışlendığı ılen surulen suç turlerını yargılayan yargıç anlamına gelmektedır. Geçmış donemlerde. DGM yargıçlarının hükumetçe atanınası yontemımn yargı bagımsızlığına aykın düştüğu Uert sürülmuş, bu yüzden bu ozel mahkemelere bırçok kışı ve kuruluş kargı çütmıştır Bugünkü Adalet Bakanı Sayın Menteş, DGM tartısmalannın yapıldığı gunlerde Yargıtay Birıncı Başkaruydı ve «özel mahkemelere» şiddetle karsıydı Sayın Menteş 1978 79 adalet yılı açılış konusmasmda bakınız nasıl konuşuyordu Ülkemızde basrnrulan tum önlemlere ve iyi niyetli yaklaşım ve cabalara ragraen ardı arkası kesihneyen silahlı, bombalı siddet eylemlerinin kamu duzenini altust eden, balkımızı fazlası^la tedırgin kılan boyutlara ulastığını kabul etmek gerekir. Hele yaptıkları gorevlerden ötürü hakim ve cumhuriyet savcılarının, Turk Silahlı Kuvvetleri'ne mensop subayların ve masum vatandaslann canlanna tayıcı tırmanıslara ulaştıgı, Danıştay ve Anayasa Mahkemesı'nin bombalı saldınlara ugradıgını g^rmek çok üıücüdür... Bu Karanlık tabloyu çızen Sayın Meateş. feonuşmasmı şoyle surdürüyordu Salt ulkemize ozgu olmayan ve giderek kendisinl gosteren bu acımasız. silahU saldırılann onlenmesınde elbette basvurulacak bırçok onlem ve çare vardır. Ne var ki. çare aramrken, herşeyden once ulkemlzın bolunmez butunlugune ve Cumhuriyet rejimine el dokundurmama ilkesi tum anayasal kuruluşların ve hepimizm ortak düsüncesl ve amacı olmalıdır... Bu endlseyl de düe getlren Sayın Menteş, DGM tartışmalan sürerken ozel nltelürtekl «azmanlık mahkemelen» üzerlnde şu düşüncelerinl dıle getlnyordu; okuyalım: l'rmanlık mabkemelerl knrmak suretiyle soruna çoıüm getirilecegi soylenirken, ulkemizde siddet eylemlerine illşkln suçlann hakimler yönünden uzmanlığı gerektırecek nitelikte olmadığını, ba suçlann ceza mahkemelerinde çozumlenen öldürme, yaralama, soygun, ızrar, patlayıcı madde bulundurma gıbi suçlardan farklı bulunmadığı düsünuhnelidir. Bu eylemlerin orgutsel bir blçünde ve sıyasal amaçlarla işlenmi? olmasmın da nzmanlıgı gerektırmeyecegi kabul edlbnelidir. Ayrıc*, nnnanlık mahkemelerinln gerek 6z ve gerekse blcim ol*rak Anayasa'nın ongodügu» "tabil hakim* İlkesi ile ne ölcude bağoaşacagı uıerlnde dmulması gereken blr sornndor. Istenen, toplnmon huzunmn bozmayt, ülke'' mlzin butünlfiğünü parçalamayı. devletin ve Cumhnriyetln varlığını yıkmayı amaçlayan sfddet eylemlermln önlenmesi olduguna göre bnnım İlk çaresl, herhalde özel mahkemeler kunnak degildb... Bugüoün Adalet Bakanı Sayın Menteşin, dünün Yargıtay Birlncl Başkanı olarak söyledlğl bu aözleri pek yadırgamıyoruz. Yadırgadığunız tek konu, DGM'lere karşı çıkan bütün kişl ve kuruluşlann bugün «komiinisthkle» suçlanmalandır Görülüyor kl, Sayın Menteş de DGM türü mahkemelerln turulmastna karşı çıkanlann başmdadır1 Adalet Bakanını komünist saymak olası bulunmadıguıa göre, bu konuya. daha serinkanlı yaklasımlarla bakmanın gereği bir kez daha anlaşümalıdır. Bu arada şu düşüncemizl de belirtmek isterlz: Sayın Menteş, «6zel mahkemeler» konusundaki yerleşmiş inançlannı «kmnızı plakalı Bakan arabas» uğruna değlşthecek klşillkte blr insan değlldir. Blbette, evet elbette bu düşüncelerinl değıştirirken, bizleri inandıracak gerekçelere de sahip olmuştur. 12 Eylül oncesi, terorün en azgın dalgalarla devletl yıkmaya çalıştıgı gunlerde ozel mahkemelerin kuruluşlanna karşı çıkan Sayın Menteş, bugün, aynı ozel mahkemelertn kendi ellyle kurulmasma bilmeyiz, ne ad vermektedlr? ingilizler Referandum BST^ "mru ^ Dünkü duruşmada, geçen du nışmg^a^ gıbi guvenlik onlem, lerı son derece sıkı ıdı. Mahyasası keme çavresındekı tum sokaklar itoraon aluna alınmış. mah kemenın bulundugu cadde de DM'de park eden araçlar kaldııünuş, muhurlenbenîmsendi telefonMkulübelenbinasınm çamışti. "* tısmda ve çevredekı yapüana ahlrftTT (Basursiı ı. uadar ş ı k ıdı Dinleyicuer arasındakı 6 yülık lngıhz eşıylo goz goze gelmek ıçın arada Dir KONU: Cumhuriyet basını (Baştarafı L Sayfada) tanbul basınında Atatürk'e ve Ankara'ya karşı muhalefetln blriklmleri güçlüydü. Devriınler blrblrl ardısıra gerçeklesttkçe Cumhunyet'ın gorevl de zorlaşıyordu. Ankara yonetıminlru toplumu Ortaçağ baskılanndan ve medrese ideolojisinden kurtarmaya yonellk demokratik içeriğini basında savunmak kolay blr gorev değildi Daha sonra denemesi yapılan çok partlll girlşlmde İse Serbest Fırka'nın çevresmde Atatürk devrimlerine karşıt güçler büyuk bır yığınak yaparak basında etkllerini duyurmuşlardır. Atatürk devnmlerinln altı ilke biçimınde önce partı, sonra da Anayasa'ya girmesi 1930'lan kapsar. tklncl Dünya Savaşnun gerüimli yıllanndan ve San Franclsco Konferansından sonra benlmsedlğlmlz çok partili rejtade basınımızı yine ağır sonımluluklar beklemektedlr Çok partlll rejimm Atatürkçülüte karşı devnm nıteliglne donüşmesl tehlikesl vardı. Demokratik sürecin gerlye değll ileriye açık blr oluşumu sağlaması içın basının, çağdaşlığm gereklerlnl yerine getırmesı, vicdan ozgürlüğünü savunması, demokraslvi «geriye dönüî aracu glbl yorumlamaktan kaçınması gerekiyordu Bu 1lerigert eksenındeki gelgit'ler çok partili rejtade 27 Mayıs, 12 Mart ve 12 Eylül olgulanyla belirginleşmiştlr. Aradan geçen sürede Türk basını teknik açıdan da büyük değlşikllklere ugramıs, gerek baskı gerek dağıtun koşulları gelişmlştlr. Kuşkusuz basının degistaunde çeşitli etkenler rol oynanuştır ve oynamaktadır. Bugünkü yapısıyla Türk basuu gerçekten incelenmeye değer blr kurumBallık kazanmıstır. Harf devrlmlnden bu yana okuma yazma oranınm artması. Anadolu'da ulaşımın gellşmesl ekonomik yapıdakl değışımlenn gazetelere yansıması, üzennde durulması gereken konulardır Cumhuriyet. 1982 1983 Yunus Nadl Annaf anının konusunu bu alanda saptamışUr. Devletımlzle yaşıt olan gazetemlz bu yü yanşmayı «Cnmhurryet Basını ve Demokrasi» konusuna illşkln lncelemeler arasında düzenlemektedlr. 1923ten bu yana Türk basınmdaki gellşmelerl demokrasi göstergeleri açısmdan konu edlnen ıncelemeler yanşmaya katılabllecektlr Bu incelemeier. «basın» ve «demokrasi» kavramlannı toplumsal kökenleri ve derlnllklert lçinde kavrayabilirlerse Türk kültür yaşamına, demokratik gelişmeye ve basınımıza yol gostericl değerler içerebilirler, boylece yançmanın amacı da gerçeklesebUlr. pencerelenne silahU, dürbunlu gorevhler yerleştırUmışU. Bu kez Ennenl dınleyıcüenn nıl g ünlo* mek, gosterı yapmalannı engellemek uaere duruşma bıttıkten sonra dınieyıcıler bınada kapalı tutuldular. Mahkeme binasının dış kapüan 10 daluka kadar kıiıtlı tutuldu, daha sonra kapılar açüdıgıncia sanıklar cezaevı zırhlı aracı içınde uzaklaşunlmışlardı. ta Ermeni teröristtn gelecek durusmalarında gorevU Suüı Ceza yargıcı suçun sabıt görtllmeaıne karar vermesi halınâa dosyayı bır ust mahkemeye gonderecek. öne sunildugüne gore sanıklardan Bedros, yaşadıgı Beyrut'tan suıkastı gerçekleştarmek 'üzere Londra'ya gelırken bır başka ülke üzermden gelmış. Polıs. bu lukeyi v e bu ulkedekı bağlantüan uzennde de soruş turmasını dennleştırmektedir. (Baştarah 12, Sayfada) bakanlıgm vuksek rutbelı bır yetkıllsi ıki kez mudabalede bulunarak şunlan sbylediği ba sın toplanbsında açıklandı. «Sizden Turkıye ile lunanıatan wasmdaki ülşkilerl olomsux yonde etkıle\ecek evlem, gösteri ve demeçierâen kaçınmanızı rica ediyoruz. Hükuınetimlz, TBrkiye Ue moratoryum konusuna büvflk önem vermektedır, davranışlanmn bnn» gore ayarlayınu 150 Jdşinia siyasal çıkarlan nedeniyle Törk Ynnan üişkllerinln bo2 ekimde meslekdaşı İlter TÖTkmen Ue Ottawa'da boluşacak olan Yunan Dışışleri Bakanı Yuaanis Haralarabopoulos, dün hasta yatağmdan kalkıp gfirevine başladıgında «Çelebfler Anlaşması» ya da «Moratoryum»a üışkm Atina'daki geuşmeier bu duzeyde bulunuyordu. Hükümet