Katalog

Cumhurıyet 6 EKONOMİ 12 EYLÜL 1982 KUŞÇULU Yeni bir kurtarma bankası kurmanız öyle altı ayda falan mümkün değil, aynca şu anda bunu gayet iyi yurüten bir Sınai Kaikınma Bankası var, bir Sınai Yatınm var. DESİYAB var. Bunlara görev verilir. belirli kriterlere uyan firmalara destek sağlanır'' SORU Peki, bu kriterler ne olmah'* KUŞÇULU Benim için birinci kntpr şudur Ödemeler dengesine katkısı olan firmalara el uzatılmalıdır. İkmcisi bir müddet sonra Türkiye'de artacak ta'.ep vardır. Yavaş yavaş bu seneden başlayarak biraz daha yukselecektır. Ö talebe ilerde cevap verecek kapasitede olana da yardım edilecektir. Bu yardıınlar kredi şeklinde olmalıdır. SORU Sayın Kusculu; Odamzın Odalar Blrllği ekonomih kurulu için hazırlamış olduğu raporda, ülkemizde halen yafanan ekonomih somnlann bir bölümunün, enflasyon baskısmın tam olarak bastırılamamıs ve ekonomih yapıda arzulanan değifim sürecinin tamamlanamamıs olması nedeniyle henüz el atılamamıs sorunlar olduğu iîeri surülüyor. ve bunlar arasında da üretim. yatınm yetersizUği ve gelir dağıhmı gibi sorunlar sayüıyor. Benim size ilk olarak sormak istediğim soru su: Acaba neden uygulanan politihalara rağmen enflasyonist baskı henüz tam olarak bastınlamadı. ve amaçlanan yönde bir yapısal değifim tomamlanamadt? EKONOMİDE DİYALOG Nuh Kusculu kimdir? 1932de doğdu. Sultanahmet Tıcaret Lisesi'nt bitirdıkten sonra lngiltere'de işletmecilik öğrenimi yaptı. Ülkemizde çok ortaklı şırketlerın ilk kuruculan arasında yer alan Kusculu, I9en'dan beri Mechs uyesi bulunduğu Istanbul Ticareı Odası'nın IB79'da Yönetim Kunılu Başkanı seçildi. Halen bu görevi sürdüren Kusculu 1979'dan beri İstanbul Sanayi Odası Meclisi'nin de uyesi Osman Liaffay, tTO Tönetim Kurulu Başkanı Nuh Kuşçulu (solda) lle sörüşürken... I Sanayi ve iş kesimi başlangıçta 24 ocak kararlanna sahip çıkü. Ama zaman icinde 24 ocak kararlannm ne anlama geldiğini anlamayan bir zümre ortaya çıktı işaleminde. KUŞÇULU Sayın Ulagay: Türkiye gibi ekonomik dengelerin fevkalâde bozulduğu bir ülkede uzun yıllann birikimi neticesi gelinen bir noktadan kısa dönemde düze çıkmak mumkün değildir. Aynca Türkiye'de istikrar tedbirleri dediğimiz tedbirlerin alınış tarihi her ne kadar 24 ocak ise de. bunun icap ettirdiği diğer önlemler. ancak zaman icinde ahnabildi. SORU Bu da hedeflere vanlmasmı geciktirdi mi sizce? KUŞÇULU Evet. bu gecikmedekl sebeplerin biri bu kararlann gerektirdiği enstrüraanlann. alet ve muesseselerin gecikmiş olmasıdır. İkinci bir sebep kararlann hepsinin bir arada ahnamayışı, faiz meselesinin daha gecikürilerek alınmasıdır. Bunun yanında Hükümette ve bizim elimizdeki istaüstik bilgilerin tam olmayışı belki bazı şeylerin yapboz metoduyla yapılması ve yine 12 Eylül"e kadar, İ3 tikrar tedbirlerinin icabettirdiği bir işçiişveren banşı anlayışının başlamamış olması da sayılabilir. Bunlara ilaveten istikrar tedbirlerinl tamamlayıcı konulardan en önemlisi olan vergi kanunlannın, ancak 1981 yılının ocakmart aymda gerçekleşmiş olması gibi faktörleri de saymak lazımdır. Bu faktörler nedeniyle ahnan tedbirler, herkesin beklediği gibi kısa dönemde netice vermemiştir. Vermesi zaten beklenemezdi Bence bu tedbirler inkitaa uğramamaIı, Türkiye'de uzun yıllardan beri ilk kez 20 ay süreyle uygulanan bu politıkalar sürdurülmelidir. SORU Sizce özel sektör. is alemi bu tedbirlere uyum sağlayabildi. kendinden beklenen islevi yapabildl mf KUŞÇULU t$ alemimiz 24 Ocak kararlannı evvela arzu etmiştir, piyasa ekonomisi diye arzu etmiştir. Daha iyiye gidecek arzusuyla çoğunun kapanma noktasma gelmiş olduğu bir ortamda arzu ettiler. Türkiye'de sektörlerin ancak yüzde 15'inde rekabet var. Enflasyonun kontrolünü de cüçIestiren fiyat anlaşmalannı önlemek için ithalatın kademeli liberasyonu ve anti tröst kanununun çıkartılması gerekli. SORU Burada konuyu netleştirmek için soruyorum; dış ödemeler dengesı ve enflasyon sorunlarına öncelik veren politikalar detr.etımn dengesini bozmadan bütun sıkıntıdaki firmaları kurtarmak mümkün mu? Yoksa bu iki amaç birbiriyle çelişiyor mu? KUŞÇULU Çelişiyor tabii, hepsini kurtarmak mümkün değil. Ama sıkmtıdaki firmalann ihracat poıansiyell var mı yok mu ona bakarak bunlara destek yapmak imkanı bulunmah, Bir de içerde tekel durumundaki firmalann gayrimeşru rekabetinden sıkışmış olan firmalara yardım edilebilir. Çünkü bu firmalar rekabeti teşvik ediyor, temin ediyor ve bunlann mutlaka yaşatılması lâzım bence.. SORU Efendim bu rekabeti sınırlayan faktörler, bazı piyasalarda rekabetin bulunmayısı da herhalde serbest piyasa ekonomisinin işlemesıni ve 24 Ocah kararlannm amaçlarına varmasını engelleyen nedenler arasında önemli yer ahyor». KUŞÇULU Sayın Ulagay, bizlm yaptıgımız bir arastırmaya gore Türkiye'de sektörlerin ancak yüzde 15':nde rekabet vardır. Aynca bu sektörlerin ihracatta da daha başanh olduğu görülüyor. Diğer sektörlerde ise rekabet yok. biriki büyük firma goz kırparak, kaş oynatarak flyat anlaşması yapıyor, belirli bir reklâmla pazarı paylasıyorlar. Bu konuda hükümetin cesaretle yapacağı bir şev vardır. Hammadde girdılerinde çok duşük gümruk. ara maüarda biraz daha fazla. ondan sonra bütun malian belirli bir program icinde Liberasyon 1 hstesıne alıp herkesin ensesine demoklesın kılıcı gibi dış rekabeti dikmek lazım. O zaman herkes fiyatını yükseltmeden dıştan jrelecek rekabeti düsunur Bu bövle olmayınca adam ne yapıyor. yuksek fiyatı koyuyor, bır senede yatınmını amorti etmeve kalkıyor. Bu belki sermaye birikimi sağlama açısından savunuluyor ama bu bır kesimin cebinden parayı aJarak bunu yapmaktır. Aynca enflasyonun devam etmeslnin en önemli sebeplerinden biri de bence budur. rekabet eksikliğidir. Bu aynı zamanda ilk sorunuza da ek bır cevap oluyor.. SORU Rekabeti teşvik edeceh önlemler arasında ithalât liberasyonu dışında düşünülebilecek şeyler var mı? KUŞÇULU Iç piyasadaki anlaşmalan onleyici bir antitrost kanununun getirilmesi lâzım. Bununla birlikfe kurulması gerekecek bir denetleme organmın fazla müdahalecl olabileceğinden çekinenler var ama ben bu amaçla gerekli kanunun çıkartılmasını tuketicinin korunması açısmdan mutlaka zorunlu görüyorum SORU Simdi efendim 24 Ocaktan bu yana yapılan uygulamanın eksiklerini sayarken mall kesimin durumuna demin bir nebze değindiniz. Simdi bu konuyu biraz daha açabilir miyiz? KUŞÇULU 24 Ocak kararlannm en büyük hatası nedir derseniz, sermaye piyasasını tamamiyle hiç yok farzedip bırakmışîar bir kenara. Butün ikazlanmıza rağmen bırakıldı. Sadece •Yahlarımzı sofın» sembolik lafıyla ö?.kaynaklannızı artınn işareti verildi. Ama özkavnağı artıracak kaynak vermediler ki bize. Ne yaptılat? Bizi bıraktılar bankalarla karşı karşıya. Bankalarda zaten mahdut bir imkan vardı. Evet zaman içinde mevduatlar yükseldi ama yükselen mevduatlarla birlikte karşılıklar Merkez Bankası'na gitti. Mevduat sertifikalan Merkez Bankasına 100 milyar götürdü. Ticarî blokaj. bankalann hatah tutumundan doğan ticari mecburi blokaj. 100 milyar da o götürdü. Bu kaynaklar özel sektörün içinde döneceei yerde. kamuya, diğer devlet açıklanna doğru kaydınldı. ve dr>layısıyla mali sektörde özel sektörün payı azaldı. Kredi alma payı azaldı. Ulagay sordu, Kuşçulu yanıtladb: Açıktan 3 milyar dolar bulmadan piyasayı canlandırmak tehlikeli KUŞÇULU Burda malî kesimimiz çok yanılgılı bir tutuma girmiştir. Böyle bir istikrar tedbirleri demetine paralel olarak alması gereken tedbirleri almamıştır. Birdenbire ekonominin mali kesime talebi çok yukselmiş, ama mali kesim bu talebi karşılayamamıştır. Oysa bu istikrar tedbirteri ve serbest faiz sistemiyle birlikte mali kesimm bazı tedbirleri alması ve kendisini kurtarmak için de hükümete sağlam öneriler götürmesi lazım idi. Onlann götürmedi&i önerileri biz götürdük Dolayısıyla mali kesim bir hata içinde kalmış. dinamizmini gösterip kendini rasyonelleştirme yoluna gidememiştir. Netice alınmasını geciktiren bir husus da işte bu malî sektörün kendini adapte edememesidir. SORU Sayın Kuşçulu; sizin belirttığiniz nedenlerle. 24 Ocak tedbirlerinin öngördüğü şartlara ayak uydu.ramayan gerek sanayi ve ticsret kesiminde, gerek mali kesimdeki kuruluşlann çesitli şekillerde darboğazlara girriiâi sövleniyor. Bunlann bau örnekleri de daha açık şekilde ortaya çikmış bulunuyor. Simdi, burada şöyle bir soru akla gelivor: Antienflasyonist polıtika henüz amacına var~ madığı için bunun surdürülmesi tavsiye eduiyorsa v« 24 Ocak modeünin öngördüpü doğrultuda bir yapı değisiminin de surmesi öneriliyorsa bu politikalara ayak uydurnmayan kuruluslarm durumu ne olacak7 Yrınl bu asamadan sonra da bu politikalann surmesi önprilivorsa, bu kunıluslar nasıl bir durumla karşılasacaklar^ Buna karşı ne yapüabilir> Ya da bunlara bazüanmn ayah uyduramayanlarm devre dm kalmalan mı qerekW> hare birtakım yollarla yüzde 50 özkaynagı yatıramayanlara bir acıma hissi duymak mümkün degil. tkincisi kur farkındân zedelenen firmalar var. Bu firmalara hak vermek mümkün. Dolayısıyla bunlara ucuz bir kredi verilmesı lazımdı. bunu da devlet yapmıştır. Şu anda uç sene için 33 milyar para aynlmıştır. Sınai Kalkınma bu paralan gayet guzel vermektedir. Eğer bunlara para yetmiyorsa çünkü. yüz lırava bir dolar he^abıvla bu hesaplar yapılarak 8 yıllık kredi verilivor bu firrnalara kı rahatlasınlar diye bu yetmiyorsa bunun hesabı yapılır. Eşer yeni şartlara ayak uydurabilen firmalann yükünü ağırlaştırmadan. Devamlı kapalı ekonomiye, devamlı korunmaya alışmış kesimin ekonomiyi rasyonelleştirme tedbirlerinin nasıl olsa gevseyecegi beklentisi içine girmesi bu tedbirlerin başansını geciktiren bir faktör olmuştur. SORU Yani 24 Ocak öncesl durumu söylüyorsunuz? KUŞÇULU 24 Ocak öncesmde böyleydi. Onun etldsiyle de arzu yaygın olmuştur. SORU Çofe kısaca. o dönemde sıkıntıya düşmelerine neden olan sorunlar nelerdı"> KUŞÇULU Enflasyon ve ödemeler dengesinde geldlğimiz tıkanıklık noktası.. SORU Yani ithalat »orunu... KUŞÇULU Evet ödemeler dengesi deyince onu kastediyorum. Ödemeler dengesi o derecede bozulmuştu t ki. O zaman böyle yoklann yaygm olduğu bir ortamdan, I pahalı da olsa hammaddesinl bulma imkanma doğru ge' çtş önemliydi. Sanayi kesimi ve iş kesimi tabii o nedenle 24 Ocak kararlanna gayet iyl bir şekilde sahip çıktı. Ama zaman içersinde öyle oldu ki. kendileri 24 Ocak kararlannin ne demek olduğunu anlamayan bir zümre çıktı iş alemi içinden. Anlayan zümre derhal dışa aeılmaya, mamulünü dışa satmaya doğru eerîldi. ivi bir finans idaresi yapmaya çalıştı, iyi bir stok idaresine geçti. eskisi gibi stok yapmayı bıraktı. iyi bir borç takibine girlşti. Zaten 24 Ocak kararlannın birinci özelliği işletmelerl ve kişileıi rasyonel yapma özelliğidir. Buna uyabilenler, bu adaptasyon devresinde kendilerini biraz daha rahat buldular. Ama öbür kesim, devamlı kapalı ekonomiye alışmış, devamlı korunmaya alışmış. bir sene içinde yatırdığını ikinci sene geri almaya alışmış kesim. bu tedbirlerin nasıl olsa. bir gün gevşeyeceği, ya tedbiri koyanm gideceği. veya o hükümetin değişeceği gibi bir beklenti içine girmiştir. O da amaca tam olarak vanlmasını önleyen bir faktördür. Bunun da bir rol oynadığına ben şahsen inanıyorum. Yüzde miktan ne dersenlz söylemem mümkün değil. Fakat bu bekleyiş uzamıstır ve bazı hedeflere vanlmasmı zorlaştırmıştır. SORU Bir de mall sektörde ortaya çıkan sorunlar var. Bunlar da amaçlanan hedeflere vanlmasmı güçleştirmedi mi? Sıkmtıdaki her firmayı kurtarma çabası 24 ocak politikalannm özüvle celişir. Ancak ihracat potansiyeli olan, devletin ma?dur ettiti ve tckellerin cayrimesru rekabeti kaısisında zor duruma düsen firmalara destek sağlanmalı arümrük vergilerini artırmadan, kur farklannı sağlam kavnaklardan ve başkalannın sırtına yüklemeden temin etmek suretivle vprebiliyorsak, bu firmalann desteklenmesi lazımdır. Veva geçicı sure için bu firmalara kredi vererek eâer hakıkaten dışa dönemiyorlarsa ve işçileri ilerde pensan olacaksa peşinen bunlara işçilerini çıkartıp bir nevi sierortayla sorunu çözmek veya işçilenn parasını veremediği için kapatamıyorsa, kapatma izni, personeli yanya indırme i7ninin verilmesi lazım. Aksi halde onu kurtarayım diye verdığiniz Dara altı ay sonra yine karşınıza bir problem olarak çıkacak. Çünkü o firmayı canlandırabilmeniz için e\velâ iç piyasayı harekete geçirebilmeniz lâzım. SORU Ben de bunu soracaktım Sayın Kutçulu, son zcmanlarda çok sözu edilen bu iç piyasayı canlandırmak konusunu soracaktım. Bu mümkün mü. ya da hangi şartlırla mümkün? KUŞÇULU Ben inanıyorum ki 6 milyar dolar ihracat seviyesinde. 2.5 milyar dolar işçi dövizi girdisi seviyesinde kalmdıân sürece Türkiye'nin bugünkünden daha fazla bir iç üretim atil kapasıte olmasına rağmen söylüyorum bunu ve içte satım yapması mümkün değil Ancak bir Marshall planı gibi bir plan ilave 3 milyar dolar geri istenmeyecek bir para. va da çok ilerde ödenmek uzere böyle büyük bir kredi sağlayabilıyor. dış ödemeler dengemize rahatlama imkânı verebilecek bövle bir kavnak bulabiliyor isek. o zaman elbirliği ile bütün atı! kapasite'erl çalıştırabiliriz. bu firmalar da canlanır. herkes de rahata kavusur. SORU Şimdi bu söylediğiniz pek mümkün görunmediğine göre bu sıkmtıdaki firmaları kurtarmak için yeni bir thtisas bankası kurulması tasarısma ne diyorsunuz? 24 ocak kararlanyla ekonominin malî kesimden talepleti artmış ama malî kesim buna ayak uyduracak dinamizmi gösterememiştir. KUŞÇULU Sayın Ulagay, çok enteresan ve güncel bir soru. Batıya baktığınız zaman bu tür ekonomi politikası izleyen ülkelerde zaman zaman bu duruma düşen. fırmalan kurtanna operasyonları yapıldığını eoruyorsunuz. Bunu bazan hükümetler üstlenmiştir. bir Leyland olayı var. dır. Avrupa'da işte son AEG olayı vardır. Bazılannda hukümetler yapmıştır. bazılannda banka kesimi kurtarma operasyonları yapmıştır. Tabii burada yine meseleye rasyonal bir açıdan yaklaşmamız lazım.. SORU Nasıl rasyonel bir açı? KUŞÇULU Türk ekonomisine yararlı olan muesseselere bu darboğazdan geçişte yardım etme zarureti vardır. Tabii Turkiye'deki durum biraz değişik. Türkiye'de bu darboğaza giren firmalanmızm bir kısmının iddia ettikleri su hususta gerçek payı var. Diyorlar ki. bizler bu yatınmlanmızı Devlet Planlama'nın yön göstermesi ile yaptık. Ama buna rağmen genelde o fizibilite raporlannı vererek, yüzde 50 özkaynak yatıracagını vaadederek başlayıp da bila 24 ocaktan sonraki uygulamaların en büyük hatası sermaye piyasasma hiç önem vermeyerek bir kenara bırakılması ve banka sistemini düzenleyecek önlem almamasıdır.» SORU Banka sistemine dönerseh Saym Kuşçulu. orada ne gibi hatalar oldu? KUŞÇULU Türk Bankacılık sistemi ciddiyetle ele almmamıştır. Serbest faiz denmiş, arkadan centilmenlik anlasmalanyla faize mudahale edilmiştir. 1978 yılında banka kestmine bir sistem getinlmek istenmıştır ama sonuca gidilememistır. Bazı holdinglerin bankalara sahip olmalan önlenememıştir. Biz bütün çabamıza rağmen hükümetiere bankalan rasyonalize etme karannı aldıramadık. SORU Nasıl bir rasyonalizasyon olabılir sızce0 KUŞÇULU Bir kere çok fazla olan şube sayısının azaltılması, marjinal şubelerin kapatılması lazım. îkincisi sistem olarak ya Amerikan modeli ahnmali; Amerikan modelinde bankalar yalmzca bankacılık yapabiliyor. sınaî. ticarî şirketlere iştirak edemiyor. Ya bunu alacaktı. ya da Alman modelinde olduğu gibi iştirak ettiği şirketin yüzde 10 hissesınden fazlasma sahip olamayacaktı bankalar. Bankalann şırketlerle içiçe olmasmın çeşitli sakmcalan var ve bugun banka sistemlnde bazı problemlerin olmasının en önemli nedenlerinden biri de bence bu. SORU Saym Kuşçulu, son olarak güncel bir konuda göruşunüzu almak istiyorum Piyasada yaşanmakta olduğu soylenen durgunluğun aşılması için satırbaşlanyla ne gibi önlemler önerilebilir? KUŞÇULU Piyasada bir bekleyiş var. Sayın Maüve Bakanı'nın 'paket açtlacak* yolundaki sözleri uzerine herkes bekliyor, banka kesimi bekliyor. Her şeyden önce halka, iş alemine ve dış aleme izlenecek politikalar konusunda açıkseçik bügi verilmeli. Bu hususta ülkenın bir saat gecikmeye tahammülu kalmamıştır. Aksi halde beklenti ülkeye pahalıya malolacaktır. Durgunluktan çıkış yolu konusuna gelince bizim tavsiyemiz enflasyonu artırmayacak bir EKONOMİDE ABD oto sanayii son 20 GÜNÜNAYNASI yılın en büyük bunalımında Piyasa'daki para miktan yanm trilyon sınmnda Ekonomi Servisi ABD motor ve otomobil sanayindeki durgunJuk 42. aymı doldururken. otomobil satışlarının son 21 yılın en düşük seviyesine ind:ği belirtıliyor. ABD'de 1978de 15 milyonun üzerinde olan otomobıl satışlannın bu yıl 8 milyonda kalması beklenıyor. Bunun 1981 yılından beri en düşük rakam olduğunu belir ten uzmanlar. son 21 yılda nüfusun yüzde 26. ehliyeflı surucülerin de yuzde 75 oranında artmış olduğuna dikkat çekerek. durumun vahirn^ olduğuna işaret edıyorlar Dursrunluk başladı ğından ben. ABD'de ku"anılan otomobiüenn ortalama yaşının 3'ten fi'va yük selditi. bunun II Dunya Sa vaşmdan ber eörülmemis bir durum olduğu belirHi yor. Geçen vıl 6 3 milvon otomobil üreten ABD, Japonva nin fl» milvonluk bir üretim gerceklestirmesi «onuri! •diinvanın en bÖTÜk otomn bil ürptirisi" unvanını dn kaybetmıs bulunuvor. ABD'nln d5rt büyuk oto mobil üretfcisi olan Cenerai Motors, Ford. Chrv^fr ve American Motors'un son bPf vıldaki durumlan incelendiğinde ARD otomobil sanayiindpki bunalım çarpicı bir SPİtilde ortaya çıkıyor Bu ''ört büyüît şfrketin kârlan 1978'de rekor seviyeye çıkarak, 9 milyara ulaşmıştı. Ay nı yıl 15.4 milyon otomobil satılırken, ertesi yıl bu rakam 141 milyona düşmüş ve kâr da 3 milyar dolarda kalmıştı. 1980'de satışlar 115 müyon adede duşerken. dört şırket toplam 4.2 milyar dolar zarar etmişti. Bu zarar General Motors için 1920 yılından ben «ilk»ti Çhrysler ise bu zarar sonucu iflas tehlikesiyle karşılaşırken. clevletten destek i<=tpmek zorunda kalmıştı. 1981'de ı«e satışlar 10.8 milvon adede duşerken zarar 1.8 milyar iolarda tutıılabildi Bu gelişmelerden «sonra n/knnusu dört şirketin loTR'de 14 milvar dolar olan 'şlptmp «iermavelpnnin. SP7en vı'ın snnıında 3 milvar iolara düstfığrü tahmin edıhvor Bu sirkellerin borc vuVunün de «fi7konusu dönpmrfp 5 7 mi'ynrdRn 13 3 mıtvara çık^ıS' belirtıüvor. Şırketler ıçınde bulundukları durumdan kurtulabılmpk icın •r vandnn veni model » ler çelışfınp tuketıcinin i!«i 'îini çekmeye calışırken öfe da masraflarını kıs vrneidüer Dört büvük şırketln lfl78'de 7 4 milypr dnlar olan eelistinne VP sraştırma harramalan io«i" He 12 7 rnilvar rtnlara kadar viTfîPidi Ötp vandan ^ r ketler işç! çıkartarak harrnmalannı kısmak yoluna g'tfiler. milyon | ANKARA (ANKA) Piyasadakl para miktan. her ay başında yeni bir rekor kırıyor. Merkez Bankası'nın son haftalık durumuna göre eylül ayı başında 13 mllyar llra daha artan para miktan 499.2 milyar liraya yükseldl. Piyasadakl para miktan, ağustos ayı başında 494.8 mllyar liraya, temmuz ayı başında İse 452,1 milyar liraya yükselmlştl. Piyasadakl para mlktarının hızla artarak 500 milyar llra sınırını zorlamaya başlaması, yılbaşından bu yana 112,7 milyar liralıtc bir artısın varlıgmı yansıtıyor. Piyasadakl para miktan. 1981 yıünın bütününde İse 107.8 mllyar llra artmışta. Eylül ayı başındakl parasal genlşleme. büyük ölçüde maa§ ve ücret ödemelerl İçin Hazine'ye açılan kısa vadell avans mlktanndan etkllendl. Hazlne'ye, Merkez Bankası kaynaklanndan 6 milyar llra avans saglamrken, avans tutan 233,1 mllyar liraya ulaştı. 15 1C Medine hava limanı ihalesini Saraçoğlu 4.5. kazandı Ekonomi Servis! Saraçoglu Mühendlslik Taahhut ve San. A.Ş.'nin Uluslararası Medine Hava Limanı ihalesini aldığı bildlrildi. Suudl Arabis tan Kralhğı Medine kenti hava limanı inşaatı bir süre önce uluslararası ihaleye çıkarılmıştı. thaleye çeşitli ülkelerden ka tılan 14 büyük firma arasından Saraçoğlu Holding kuruluşu olan Saraçoğlu Mühendislik Sanayii A.Ş. 275 milyon Rialle lhaieyi kazandı. ABD'de otomobil satısları Piyasadaki durgunluğun aşılması için her şeyden önce izlenecek politikalar konusunda halka, iş alemine ve dış aleme inaııdırıcı açıklama yapılmalı, bilgi verilmelidir. çıkış yolunun bulunmasıdır. Ben Türkiye'de yaygın bir endekslerae sisteminin uygulanabileceğine inanmıyorum. bürokrasimiz buna kolayca adapte olamaz. thracatta vergi ladeleri. gümrük muafiyeü, ucuz kredi gibi teşviklerle de oynamamak lazım. İkinci olr.rak hükümetin başta eneni «'atırımlan olmak üzere altyapı yatınmlanna ağırlık verTiesi önemlidir. Bugün sanayideki atıl kapasitpyi kullannaya kalksanız enerii darboğazı başlayacak. Bu nedenle ievletin ihracata katkısı olacak yatınmlann dışında tum ^atınmlan durdurarak ağırlığı enen'i yatınmlanna verme. M ve bunlara odemelerlni zamanmda yapması lazım. Gü'en ortamının yeniden sağlanması çok önemli. bu da mali sisteme güvenin yeniden sağlanmasıyla olabilir Bir di*er husus da piyasada had safhava gelen karşılıksı? ceker ve protestolu senetler konus'in'tfl ozellikle kötü nivetI kimseleri kısa yoldan cezalandıracnk önlemlerin hemen ılınması. Ancak tüm bu önlemlere '«ğmen hic kimsenin ?eçmiş yıllarda görülen şekilde bir ic piyasa r8niqnmasını heklememesı gerekiyor. Bu canlanma olursa da ancak yavaş yavaş v e belli oçlüler içinde olabilir. Kent Lastikin iflasına karar verildi İZMİB (Cumhuriyet Ege Bürosu) Mall güçlükler İçinde olduğunu bellrterelc 22 mart tarihlnde flretimlnl durduran ve işçileri tarafmdan tflası tstenen Kent Lastlk Sanayi ve Tlcaret A.O. şirketinin iflasına karar vertldl 1978 1979 1980 1981 1982 Jo AED'dr 1978'de 15 milyonun üzerinde olan otomobil satış Iarının bu yıl 3 milyonda kalması bekleniyor. Bunun 1981'den beri en düşük rakam olduğunu bellrten uzmanlar, son 21 yılda ehliyetli sürücüler yuzde 75 arttığına dik kat çekerek durumun vahim olduğuna işaret ediyorlar..