Katalog

fo 8 AĞUSTOS 1932 Cumhuriyet 11 (Baştarafı 7. sayfada) 1982 3 CJYELERIN HAKLAHJ VE YUKUMLÜLÜKLERÎ MADUt I81 Atıayas^ Mahkemesı uyelen. aslı nörevler dı^ındi rbsmı veya o^el hıçtaır gorev alamazldr. Anayas.a MahkemeM uyelığıne seçılen Unıversıte öğretım uyelennın ka^anılmış haklan saklıdır. seçılen o*retım uyeierı aym ^amand^ Unıversıtedekı faalıyetlerıni «ürJürebılırler Anayasa Mahkernesı üyelen, uyelık gorevınden aynlmalannı ızîeyen ıki yıl içinde kamu kurum ve kuru'.uşîan ile kamu kurumu nıtelığındekı meslek kuruluşlaıırnn yönetım ve denetım organlarında görev alamazlar, genel ve mahallı ıdareler secimlenndo aday olamaziar ve seçüeme/ler. 4 GORLV VE YETKILERI MADDE 182 Anayasa Mahkemesi, kanunların, feanun hukmunde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Mi'.îot Mechsi Içtiızuğü'nün Anayasaya şekil ve esas bakımlanndan uygunluğunu denetler Anayasa değişikliklerini ise, sadece şekıl takımından tnceler ve denetler. Kanunlann şekil bakımından denetlenmesl. genel olarak son oylamanm öngörülen çoğunlukla yapılıp yapılnaadığına, Anayasa değişıkliklerinde ise, 183. maddedeki teklif ve oylema çoğunluğuna ve ivedillkle görüşülmeyeroği şartma uyup uyulmadığı hususlanna inhisar eder. Şekil bakımından denetleme, kanunun yayımlanma süresl içinie Cumhurbaşkanınca veya Türkiye Büyük Mlllet Meclist üyelerinin beşte biri tarafmdan talep edüebilir. Kanunun yayımından sonra, şekil bozukluğuna dayah iptal darası açılamaz. Def'i yolu ile de ileri sürülemez. Anayasa Mahkemesi, Anayasa ve diğer kanunlarla i'erîlen görevleri yerine getirir. 1961 n. GÖREV VE YETKÎLERÎ MADDE 147 (1971 değişik çekl!) Anayasa Mahkemesi, kanunlann ve TBMM tçtüzüklerinin Anayasaya, Anayasa değişikliklerinin de Anayasada gösterilen şekil şartlanna uygunluğunu denetler. Cumhurbaşkam, Bakanlar Kurulu üyelerini, Yargıtay, Damştay, Askeri Yargıtay, Yüksek Hakimler Kurulu ve Sayıştay Başkan ve üyslerini, Cumhuriyet Başsavcısını, Başkanun sözcüsünü, Askeri Yargıtay Başsavcısını ve kendi üyelerini görevleriyle Ugili suçlardaB dolayı Yüce Divan sıt'atıyla yargılar ve Anayaaa ile verllen diğer görevleri yerine getirir. Anayasa Mahkemesinin Yüce Divau sıtatıyla yargılamasında savcıhk görevini Camhuriyet Başsavcısı yapar... 1982 5. YARGILAMA VE ÇALIŞMA USULÜ MADDE 183 Anayasa Mahkemesi. Başkan ve Bagkin Vekılı dahil, dokuz üye ile toplanır ve salt çogunluHa kerar verır. üyeler toplantılara sıra ile katılırlar. Anayasa Mahkemesinin kuruluşu ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir. Anayasa Mahkemesinin kurul halinde çalışma usulü, davaların Başkan ve Başkan Vekili dışında üyeler arasmda dengeli dagıhmını ve her davaya bakacak üyelerin, önceden bir sıraya uygun olarak belirlenmesini sağlayacak şekilde içtüzüklerinde belirlenir. Anayasa MahAemesi, siyasl partilerin kapatılması hakkındaki davalar dışında kalan işleri dosya üzerinde üıceler. Ancak. gerekll gördügü hallerde, sözlü açıklamalarını âmlemek üzere llgillleri çağırabilir. (Baştarafı 3. Sayfada) olmadığı takcirde, tsrall'tn BatJ Beyrufda sıkışıp kaU mıs olan gerliıalara karşı imha saldmsını başlatabi|pce*i belirtilprek FKÖ uyanldı. ABD vönetlıni. tsrall hOkrtmetine yaptığı çağrıda tse. askerîerln son günlerdeki carpısmalarda ele peCtrdlklerl tnevzilerden çekilmesinln, kuşatılmış kent teki tehdidl ottadan kaldırmavacagını bellrttiler FKÖ yetkililerinden Cemil Hilarin Eatı Beyrufda yaptığı açıklamaya göre. Filistinll gerillalar. kentfen ayrılmayi kesln olaraK kabul ettiler. Ancak Ü7erinde anlasılamayan «küçiik hazı ayrıntilar» kaldı. Fillstin'in Kurtuluşu tçin Markslst Demokratlk Cephe Uderl Hilal, AP ajansı muhabirlne vcrdlği demeçte, Arafat'ın ağır stlahları bırakmayı «ilke olarak» ka bul ettlğtnl bellrttl. Hilal aynca. 700 kişiden olusan bir Filistin blrllğinln Batı Beyrut'u tert ederek denlz yoluyla Ürdün'e gitmesl konusunda da anlaşmaya vantdıftmı kaydetti. «FKÖ'nün tiimU adına ko nuştuğunu» belirten Hilal, «Filistinlller. Lübnanlılar re Amerikalılaı anlaşmaya vardı. Şimdl herşev tsrail'in tavrına bağlı» dedl. tsrail nçaklarının önceki gtin gerçekleştlrdlklerl yogun saldmlaıda Lübnan Başbakani Şefik Wazzan'm bürosunun yakmlannrta lclnde mtiltecilerin yaşadı6ı SPWÜ kath hir binanin tömnvle \ıkıld>«'i bHdirltdi. Türk Büyükclçilik binasının da îsrall bombardıman sırasmda ısabet aldığı. blnanın önemli oranda hasar gördüğd de gelen haberler arasmda. FKÖ ve Kı/ılbaç görevllleri bombardımandan sa£ olarak kurtubbilpnleri arar kpn. civarda buhınan bir arabava ^erleşlirilmiş hombanın patîamast sonucu bir çok kistnin daha yasamını yitlrdlgi belirtildl. AP muhabtrinln verdlği habere gö re. bomba Ltibnan eskl Bas bakanı Şeflk VVazzan'ın bü rosunun yakmında ve «Lttb nan'ın Scsl» radyosunun ö nünde blr yerde patladi. Israil blriikleri ile Filistinll gerlllaiar arasındaki çarpışmaların Lübnan'm gü neyindekl mevzllerde karşılıklı top ve roket ateslyîe sürdügü blldlrlldt. îsrall tarafmdan yayınlanan blr blldlride İse î s rall'in son Iki ay lçindekl kayıplan açıklandı. Açikla maya göre, îsrail blriikleri 318 ölü. 1750 yaralı verdiler. ABD tsrall'e karşı BM üyesl tüm ülkeierln silah ambargosu uygulamasım öngören blr karar tasarısını veto ertl. Veto gerekçpsi ni açıklayan ABD delepesi tasarının yaptınmlar öneör dOSUnü we «barıççı bir cözüm hedpfiııe katkıda bulunmayaca&ı» için bu kara ra vardıklannı söyledi Sovvet TASS Ajansı. ABD nln BM'nln tsrail'e stlah ambargosu önpören tasarı smı veto etmeslni kınadı. TASS. daha önceki olaylara göre görtllmedik bir hızla tepki bellrterek ABD yönetlmini îsraii'ln <tsuç orta fı» olarak ntteledl. İZLENİMLER (Baştarafı 3. Sayfada) Ne var kl, 4 ağustos gününden bu yana yapılan gö rüşmeler sonunda, tasarının ttlmü üzerindeki konuşmaların uzun zaman alacagı. maddeler için kısa blr süre kalacafti gerceği or taya çıkti. Bu durumu gözönüne alan Dlvan blr hatır latma yapma Kerefeinl duv du. Baskanveklli Veflk Kitapçıgil. «93 üveden 3 blrle simdp 21 üvenln konustuftu nu, mtimkiinse bundan son ra görtislerlnl aciklayacak iiyelerln tokrarlardan sakınmalannı, i«tedikierl sii reyl kullanmaları jçerekmediftlni» sövledl. KitaDCieil. konusma metlnlerinln "Ö7, almadan önce kısaltılmasınm «kısıtlama» olarak almmama.sm> rica ettl. Bu sözler üzerlne 82. sırada bulunan Talât Saraçoğlu söz hakkından feragat et tiginl blldlrdl. önceki günktt blrleşimde Genel Kurul'u hareket lendiren. canlandıran bir konu da Dpvlet Başkanı Orgenera! Evren İle Kon sey üyelerlnln ilk kez Anayasa görüsmelerln) lzlemek üzere TBMM'ye gelişlerlydi. Saat 14.30'da sa lona giren Devlet Başkanı ve Konsey üyelerl. tlyelerle konuklar tarafmdan ayak ta alkıslarla karşılandılar.. Kflrsflde merkez flyesl î s mail Arar tasarıya IHşkln görfislerini acıkliyordu. Arsr, konusraasında tasarıya sert eleçtlrller yönPİtirken. Devlet Başkanınm noriar aldıfti çPrflWl Arar'dan «onra kilr«'lve ffplen Doç. Rpsir HamitoSııl ları'nm, «Türkiye cok sükür kl bupiin nitelikll blr rumhurbaskaîiına sahlptir. Oözbphpitinı'r Orçpneral Evren'în tasar.yta ta nınan yetkilprî yerinde kul ifuiaraSrmdan emînim» sö? lprî kıılistp rpsitli vorumtnvsı yol actı. Bu arada Manisa ÜVPM Sülevman Sırrı Kırcatı DPV Ipt Bsşkanı Fvren'in «çıkarı olanlar 1061 anayasasını hâlâ savunalnlîrler» fttmleslni blr konuşmasınAnayasa Komlsyonu bu arada tasarının «başlangıç» bölümünü hazırlama çalış malarını sürdürüyor ve üyelerden gelen önerilerl top iıyor, komtsyon başkanı Prof. Orhan Aldıkaçtı baş langıç bölümünün maddelere geçılmeden once genel kurul'a verilebileceginl söyledi. Prof. Aldıkaçtı'nm açıklamasına göre «geçici maddeler» de eylül başında Danışma Meclisl'ne sunulacak... (Bnştarafı 3. Sayfada) skandalından sonra tekstilden başlayarak sanayi kesıminin bunalımını kaygı ile ızliyor; Banhaları çöküntdve goturebüeceh eğih düzeyde ekonominin sürüklendiğini görüyor Ne var ki bütün bunlann baş sorumlusu Savın Turgut Özal. Milliyet Cazetesi'nde bir savajmım kursüsünü kurmuş gibiüir. Savın Özal, verdiği demeçlerle 24 ocak kararlan 7edelendi. dıyerek hükürneti eleştiriyor Acaba Sayın Ozal'ın söylediği gibi «24 Ocak kararlan zedelendi mi?« Yoksa daha Ozal Devlet Bakamyken çöktü mü? Hastayı iyileştirmeh için kullanıian ilaçların verdiği sonuçlar artada olduğuna göre, sivasallaşmava yönelik bir polemik bavrağını basında. acma fırsatım bulan Savın Ozal ne demek isti\'or"> tnsanlarda sorumluluh duygusu kimi zaman «Zpdelenir» Mtni zaman çöker, yoh olıır. Devlet, ocak 1980'de alınan ehonomik kararlar paheti zedelenmesin diyc tüm ulke ehonomiBinin çöküntüsüne Sayın Ozal'ın hatırı pahaswa sevirci mi kalacaktı "> Ozal, Side'nin sıcoh denizinde tatil yaparfeen, çevredeki tarihsel kahntılan npz'w>vi de ihmal etmesin; Oralarr'n psınlonecek çok şey buîacafetır. GÖZLEM (Baştarafı 3. Sayfada) Zonguldaklı (Baştarafı 3. Sayfada) çalışan ve özellıkle ıç ftastalık ları ile ılgılı ıhtısasa sahıp doktorların tümune yakın bolUmunun özel muayenehanelen var. Çalışma koşulları nedenıy le Zonguldak'da en genıs hasta kesimı de yeraltı maden ışçıleri. Maden ışçısı «daha lyi bakılacağı» gerekçesiyle önce hastaneye değil, doktorun muayanehanesine gıdiyor. Tabil bu da, özellıkle ciger rahatsızlıkla nnın önemli boyutlara ulaştığı Zonguldak'da doktorların kazançlarına kszanç katıyor. Zonguldak'ta maden ışçılerının kazancından en fazla pay alan kesimlerden biri de tüccarlar. Işçinin kıdem tazminatı olarak aldığı tahvıli ana paradan daha duşük değerde nıa.1 karşılığında alan tıiccarlar bu kârlanna bir de tahvıiın yıllık yüzde 34 net faizını de eklıyor lar. Kısacası şunu söylemek gerekirse, bir Zonguldsklı maden işçısınin deyımıyle Zonguldak'm altı da maden üstıi de.. Ote yandan EKI'de çalışan ışçılerin son 12 yılda ış kazala rı sonucunda 748 ölti, 84 bın 795 yaralı verdıklen istatistıklerio belırlendı EKl'de sıireklj ve değı^melî olmak üzere yılda 40 bin dolayında işçi çalışıyor. Büyük bolümü Armutcuk, Kozlu, Üzülmez, Karadon ve Amasra ocak: larında yer altında çalışan ısçılenn yaralanmalanna ya ds ölümlerine neden olan kaza çe şıtlerı i»3, gazdan zehırlenme, grizil alevlenmesı, grızu patlaması. asıt yanmssı. göçuk, nak Uve kazalan, patlayıcı madde ıntılakı, makınaya kapılma ve elektrık çaıpılması Ancak tüiT) bu tenlıkeleıe karşın maden ışçisının en onemli sonuıu «toı vuttna». Za man zaman yüksek toz ortamında çalışmak zorunda kalan maden işçiterinm büyült bölümünde ciger hastalıklan göriıîüyor. Ciğer rahatsKhğının ma den ışçisi için meslek hastalıgı sayılmasına karşın, rutubet nedenıyle romatızma ve kalp romatizmasına yakalanan işçinin bu hastahğı meslek hastalığından sayılmıyor. Bu arada, oeaklarda bugüne kadarkl çalışmalara karşın henüz toz oranı düşürulememış. Hatta blrçok ülk«, maden ocaklarmda 1 metreküp havadaki kabul edilebilir toz oranımn 2 mUigram ile 5 miligram arasında olabileceğinl belirlerken, bu oran Zonguldak kömür madenlerindeki bazı kuyu larda 1 metreküp havada 26.4 müi?rama ulaşıyor Örneğin Kozlu îhsaniye bdlümü Acılık damannda üçüncü ocakta yapılan haziran ölçümünde bu rakamm 26.4'â, Kozlu Incır Harmanı bölümünün üçüncıl ocak Çay datnarı Uzunayak ünıfesınde İse 20.2'ye ulaştığı bplırlenmıs. Öteki ocakların büyük bir bölümünde de 1 met reküp havaya düşen toz oranı 910 miligram ya da daha yük sek rakamları buluvor. Bu koşullarda calısan maden işçilen nın olüm yaşı ortalaması da nncak son vıllarda 55'i biraz aşmış .. *•* Türkİ(Baştarafı 3. Savfa>ia) tehdit altına girecektir. Başta basın söz ve dü şunce vayma ovRurluğu der npk kurma haklu toplantı VP jrosteri vürüyusü ynpma hakkı cağclaş demokrasi an lavi'jivla tabnn tabana zıt bir yaklasımln kısıtlanmış olacaktır. Denge ugruna eşltllk ilkesi zedelenmiş olacaktır. Kalkraraanm agır yükunü omuzlarında taşıyan çalışanlara büyük bir haksızhk yapılmış olacaktır. Memurlarda oldugu gibi işçiler için de önemli bir kesimin de sendika kurma toplu sOzleşme yapma ve bunu saglıyabilmek için koşullar gerektiriyorsa greve başvurma olanaklan ellertn den alınmı? olacaktır. Çalışma banşını ve işçi . işveren çıkar ilişkilerinl akılcı dengelere kavuşturabilmenin başlıca aracı olan toplu pazarlık sistenıi çökecektir Sendikalar her eylemlerinde siyaset yapıyor olmakla suçlanacakları bir çpmbere sokulmuş olacaktır. Sendikalar mali kaynaklan kurutulmuş, etkisiz örgütler haline sokulmuş olacaktir. tşçiler batı demokrasllerinde 'insanlık suçu' olarak kabul edilen lokavt ara cılıgıyla sürekli olarak kapı dışarı edilme tehdidi altında bulundurulacak, iş verenler ise, Anayasa'da ku rumlaştınlan bir saldın sllahı ile techiz edilmiş olacaklardır. Sendikalar idari kararla bile kapatabilecektir. tdarl denetim altında ve ulusiararası ilkelere aykın bir tutumla sendîkalan n tüm faaliyetleri sürekli olarak kontrol altında bulun durabilecektir. Yasama v« yurütme ilişkilerinde isökrarh hükümet' ve 'etkili denetim ilkesi' geniş ölçüde terkedilmiş olaeak, yasama karşısm da yürütmeye tanınan olawnüstü yetkilerle iktidann kişileştirilmesi tehlikesine yol açılabilecektir. Yargı gücünün kendlsinl yasama ve yürütme gücü yerine koymasının yarat tığı olumsuzlukları önleme adına mahkemelere ve haktmlere güvensizliğe yol açılmış olaeak, yargı gücünün önemi sarsılacaktır. Çogulcu ve özgürlükçü demokratik düzen içinde ^aelanabilecek olan kalkınmanın gerçekleştirilmesi guçlesecektir. Sosyal barışa değil sos yal bunalımlara yol açılmış olacaktır. Bu Türk ulusuna haksızlıktır. Türk ulusu güvene laylktlr.. Türk . îg Yönetlm Kurulu açıklamasında Anayasa Tasansı'nın 52, 54, 55, 58. 57, 58, 62 ve 148'inci maddelerinin işveren isteklerlnin aynısı oldugu belirtilerek Danışma Meclisi'nin karşı karşıya bulunduğu tarihi sorumluluğu görmezlikten gelmemesi gerektiği de vurgulandı. 1961 '7 *• 'i m. YARGILAMA VE ÇALIŞMA USULÜ MADDE 148 •» (1973 değlşik şekl» Anayasa Mahkemesinin kuruluşu v 0 yargılamn usullerl kanunla, mahkemenln çalısma tarzt ve fiyeleri arasındaki iş bölümü kendl yapacsgı lçtüzflkle düzenlenlr. Anayasa Mabkemesl, Yüce Dlvan sıfatıyla baktıgı davalar ile siyasi partilerin kapaölmnBI hakkındaki davalar dışındaJd işlerl. dosya üzerinde lnceler. Ancak gerekli gördflgfl haJlerde sözlü açıklamalarını dinlemek üzere ilgilileri çağırır. dan Genel Kıırul'a aktardı. Söleyman Sırrı Kırcalı 1961 anayasasmı bu sözler don sonra eavunmadı ama Genel Kurul'daki görüşme ler sırasmda 1961 anayasasmı savunanlan gtiç durumda bırakmış oldu. Şu ana dek tasanyı eleştlrenler savunanlann sayı smdan az. Genel Kurul'da 68 üye daha tasannm tömü Üzerinde görüşlerinl açıkla yacak, ancak bu konuşmalarm sonunda tasannın maddelerinin deRiştirllip degistirilmeyeceği ve deSistklik yapılacaksa ne öl çüde olacaSı konusunda bir yargıva "nrılnbiipcek. 1982 6) ÎPTAL DAVASI MADDE 184 Kanunlann, kanun hükmünde kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi Içtüzügü'nün »eya buclann belırli uadde ve hül'tm>r;nm Anayasaya aykırılıgı iddias'yıp AnavaBa Mahh*mesicf'e doğrudan Jo?nıya ipJı davası açabiLna hakkı, scdece Cumhurbaşkanı Ana M» ralefet Partisi 3uk?n? ve rurkiye Btiyük Millet Meclisi t y e tam st.7isınm en aı beşte b j ' tutanndakl üyelare aittir. Prens (Baştarafı 3. Sayfada) bir zlyaret içir; bu akşam Ankara'ya geliyor. Prens Abdulaziz'in anl ziyaretl. Iraktran savaşının sona erdirilmeslne yönellk girişimlerde mej'dana «telen son gelişmeipr ve Türkiye'nin bu konuda vürüttüeü sondailara bagianıyor. Resmi çevrcler, Prens Ab dulaziz'in Ankara'da en üst düzeydekl yetkllilerle yapacağı temasıar hakkında bil gi vermekten kaçındılar ve Prensin turlztn yatırımları konularmı görüşmek tizere geldiğinl öne sürdüler. Pren sln Turlzm Bakanının çagnlısı olarak gelmesi ve bu akçam Bakan llhan Evliyaojflu tarafmdan karşılanacak olması ziyaretln iceriğini başka blr görünüşe oturtma çabası olarak gözü küyor. Ancak vine Turlzm Bakanlığınca yapılan açıklamada gösteriien ziyaret programı Prens Abdulazlz' In başkentte bulunacagı sü re içinde zamanınm çok azmı Evliyaoğlu'na ayıracagını gösterlyor Bu akşam saat 19.00'da Ankara'ya va racak olan Abdulaziz, yarm sabah örıce Başbakan Bülend Ulnsn'yu ziyaret edecek, ardından Devlet Baş kanı Orgeneıa! Kenan Evren tarafmdsn kabul edile cek. Abdulazla, bu görüşme den hemen sonra Ankara* dan aynlacak. Prens Abdulazlz'in yarın Devlet Başkanı Orgeneral Evren ile yapacağı görüşmede, kendlslne Suudl Arabistan Kralı Bahd'ın özel bir mesajını getlrmesi de bekleniyor. Suudl Arablstan Krallyet allesinin bu önemll mensubunun Ankara'ya yapacağı, 24 saatten de kısa sürecek bu zlyaret, Başbakan Bülend Ulusu'nun Tahran* da îran tslam Cumhurlyeti Cumhurbaşkam AH Hamanel İle savaşm sona erdlrllmesl konusunda yaptığı gö rüşmeleri tamamlayıp TUrkiye'ye dönüşünün erteslne rastlıyor. Bu, dlplomatlk kulislerde Prensin ziyaretl ile Ulusu'nun Tahran ziyaretl arasmda kurulan bağl.ntının da başlıca unsuru. 1961 rv IPTAL DAVASI MADDE 140 (1971 değişik sekfll Cıımhurbaşkanı, yasama meclislerindeki slyas" partt grupları ve TBMM'de grubu bulunan siyasl partiler İle son milletvekili genel seçimlerinde rauteber oy syısının en az yüzde onunu alan siyasl partiler, yasama mecllslerinden blrnin iiye tamsayısının en az altıda biri tutarındald üyeleri. kendi varlık ve görevlerini ilgilendlroa %lanlarda Yüksek Hakimler Kurulu, Yargıtay, Damştay, Askeri Yargıtay ve Ünlversitele»1, kaotınlann veya TBMM içtüzüklerinin veya Ounlann belirll madde ve hükümlerinin Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde dogrudan dogruya iptal davasi açabllirler. Minihüs (Maştarafı 3. Sayfada) halktan çok şıkayet geidı^ını itade ederek şöyle konuştular. «Uzun süredir gelen şikayetlerde muavinlerin yolculara kötü ve kaba davrandıklan belirtiliyordu. Biz de bu sonuıu kökiuıdeıı çiiznıeye karar verdîk. Lvarıiarımıza karşın mııavin bulunduran taşıt sürücüleri hakkında yasaı işiem yapılıyor. Bu kisiler yasalara uymadıkları gsrekçesi Ue Adliye'ye sevk edilecekler...» MUAVINLER NE DtYOB... Uygulamadan sonra issız kaldıklannı belirten minlbüs muavinleri ise geçimlerini yıllardır bu yoldan sağladıklannı Ifa de ettiler. îstanbul'da kendilerı gibi yaklaşık 12 bin kışinın çalıştığmı iîade eden muavinler şöyle dedıler: «Çoğumuz ilkokulu dabi bltirmemiş, bundan başka yapacak işi ve mesleği olmayan ki^ilertz. Türkiye'dcki işsizlik sorununu yakından bilirsiniz. He pimlzin çolıığu çocufu var. akşamları evimize gittiğimizde, elimize bakıyorlar. Başımızdakiler blzlere iş imkânı bulamavacaklarsa çalışmanuza izin versinler. Gerekirse denetim altında çalışalım. Ancak karnımız doysıın..j> MİNİBÜS SÜRtCÜLEBt... Görüştüğümüz minibüs sürücüleri de muavinlerin kendileri için son derece yararlı olduğunu belirttiler. Muavinsiz yol. culuğun trafık kazalanm artıracağma değinen sürücüler şöyle dediler: «Muavinsiz çalıstıfanız bir • kaç çün içerisinde yaptığınuz «iinlük ortalama sefer sayısı 9'dan (i'ya diiştu. lldnci bir sorıın İse direksiyon hakimiyetftlir. Biz taşıt mı kullanalım yok «a arkada oturan yolcudan para mı tnplayalım. Bu tür çalışma ile hem direksiyon hakimivetl hem de dikkatimiz büyük ölçüde azalmaktadır. Şunu da belirtelim ki, 1lerde bu uygulamanın ürünfi olarak trafik kazalannda artış RÖrüJecektir. İsteğimiz, muavinlerin çalışmalanna belli şartlar altında da olsa izin verilmesidir...» Bull: (Baştarafı 3. Sayfada) sinin Dışa Açümasınd» Kur Politikası» adlı konferansın 2. gunündeki panelde konuşan Dünya Bankası Danışmanı Prof. Balassa, Türkiye'nin yuksek enflasyondan kaçınmaya devam etmesinin zorunlu olduğunu vurguladı. Malî sıstemln geliştırilmesi gerektiğini belirten Prof. Balassa, «An cak tek tek (irmaların desteklenmesi konusunu tehlibeli buluyorum» dedi. tngiltere Merkez Bankası'ndan Peter Bull da iki yıldan bu yana Türkiye'de uygulanmakta olan ekonomi politikalarmdan geriye dönüşün dış dünyada, özellıkle Avrupa baş kentlerinde hoş karşılamnayacağını belirterek, «dış dünya bir bekleyiş dönemine girmiştir. Önfımüzdeki aylarda meydana gelecek gelişmelere bakarak Türkiye hakJonda kararım verecektir» seklinde konuştu. Panelde konuşan Alman Prof. Gumbei ise, «Son bir yıl içinde Türkiye ekononıik ve politik istlkrannı koruyarak asamall bir süreç içinde koııvertibiliteye geçlş arttmlarını atablllr. Ancak bunun için serbest ticarete dofru yönelisin keslntisiz sfirmesl sarttır» dedi. vaşta, sıkıyönetlmde ve olağanüstü hallerde kullanılmasmın «kısmen veya tamamen durdurulacagı» ve bunlar için «Anayasada öngörülen güvcncelere aykırı» önlemler alınacağı belirtiünektedir. Maddenin «ancak» diye başlayan ikinci paragrafı şu kayıt ve koşulları içermektedir: Ancak birinci fıkrada sayılan hallerde dahl, savas hukukuna uygun fiillerden doğan ölümler ile idam cezalarınm infazı hariç, kişinin yaşama, maddi ve manevi varlığının bütünlüğü, kimsenin din, vicdan, düşünce ve kanaatlarmı açıklamaya zorlanamayacağı ve bunlardan dolayı kınanıp, suçlanamayacağı, suç ve cezaların geçmişe yürtitülemeyeceği. suçu hükmen sablt oluncaya kadar sanıkların suçlu sayılamayacağı kural ve 11kelerl ihlal edilemez... önce şu noktayı belirtelim: düşünce ve inanç özgürlüklerine. anayasanın başka maddelerinde ve ceza yasasında kmtlama yasaklar ve ceza yaptırımları getirildikten sonra «kimsenin.. düşünce ve kanaatlarmı açıklamaya zorlanamayacağı ve bunlardan dolayı kınanıp, suçlanamayacağı» yolundaki hüküm bir «kara mizah» olgusu gibi sırıtmaktadır. Düşünce. ancak, düşünce sahibl tarafmdan yazı ya da sözle «ifade edilmesi» ile birllkte belll olduğuna. ceza yasası da belli düşünceleri suç saydığına göre anayasanın bir maddeslnde «kimse düşüncelerinden dolayı kınanıp, suçlanaınaz» demek, kamuoyunu anayasa yolu ile aldatmaktan başka ne anlama gelir. bllemiyoruz. Anayasa bir yandan «kimse düşüncelerinden dolayı kınanıp, suçlanamaz» diyecek, aynı anayasa bir başka maddesi ile düştincelerinl açıklayan kimselerin temel hak ve özgürlükleri nasıl yitireceğini öngörecek, ceza yasası, anayasanın blr maddesinde «kınanamaz, suçlanamaz» denllen düşüncelerin nasıl. kaç yıllık ceza ile yaptırıma bağJanacağmı düzenleyecek, bütün bunlardan sonra bizler, bu anayasa hükmüne bakarak «teselli» bulacagız.. olaeak iş midir bu? Bu konuyu vurgulayarak geçelim ve blr başka konuda yogunlaşmaya çalışalım: 14'üncü madde, savaş, olağanüstü hal ve sıkıyönetlm dönemlerlnde hangi temel hak ve özgürlüklere dokunulamayacağını, tek tek sayarak sımrlamıştır. Böyle olunca, şu kural ve özgürlüklerin, böylesine dönemlerde çiğnenebileceği sonucu ortaya çıkmaktadır: «Suç re ceza yerine geçen güvenllk önlemlerinln ancak kanun ile konacağı ilkesi... hak arama özgürlüğU..» «Hiç kimse. kanunen tabl oldugu mahkemeden başka bir mercl önüne çıkarılamaz» hükmü.. genel müsadere yasağı.. Ceza sorumluluğunun kişlselllği, «hiç kimsenin kendisinl ve yakmlanm suçlama sonucu doguran beyanda bulnnmaya zorlanamayacağı» yolundaki kural... 14'üncü maddede sıralanmayan bu kural ve özgürlukler. demek ki, savas, sıkıyönetira ve olağanüstü hallerde ortadan kaldınlır ve belki, «cezalarm kişlselllği» yerine «toplu suçlama» diyeceğlmlz hukuk dışı blr suçlama yönteml geçerli olablllr. Anayasa, bu maddesi ile böyle uygulamalara izin vermektedir. Ylne 14'üncü maddede yeralmadığı İçin, taslak metninin 40'mcı maddesinde yazılı «Anayasada yazıh hak ve özgtirlüklerl ihlal edUen» kişilerin kamu görevlileri aleyhlne başvuru hakkı da ortadan kaldırılabilecektir. 14'üncü maddede açıkca yeralmadığı için «temel haklar» dan sayılan «mülkiyet hakkı» gerektiğinde, böyle dönemlerde toptan ortadan kaldırılacaktır; en azından devlet İçin böyle bir anayasal olanak söz konusu olmaktadır. Aldıkaçtı İle arkadaşlarının bu amacı öngörmedikleri söylenebilir. Bu madde hiç şüphesiz, Prof. Aldıkaçtı'nm amacını aşan bir uygulamaya yolaçıcı niteliktedir. Hele «mülkiyet hakkı» için, Buradan da şu sonuç cıkıyor: üstadımız, birçok konuda oldugu gibi, bu konuda da anayasa teknifine uygun bir «fonnül» kaleme almış değildir. Blr yandan düşünce suçlarmı açıkça reddeden anayasalardan bazı hükümler alacağız, öte yandan, faşist yasalardan «hukuk dışalunı» yoluyla getirdiğimiz maddelerle düşünce yasaklan öngöreceğiz, bu arada da lyice şaşınp, yasa yapma tekniğinden uzak, mantık yanlışları, hukuk yanlışları ve dil yanlışları ile dolu bir metni «alm bn slzin anayasanızdır» dlye halkın önüne silreceğiz.. Aldıkaçtı Üstadımız, herhalde, şu 14'üncü madde dolayısıyla «istisna fıkrası» İle hangi kural ve özgürlüklerin ayrık tutulacağını ve hangl kural ve özgürlüklerin çiğnenmeyeceği yolundaki niyetin nasıl «formüle» edileceğlni öğrenme fırsatmı ancak şimdi elegeçlrmiş bulunmaktadır. öyle derler: öğrenmenin yaşı yoktur.. Başbakanlık Genelgesi (Baştarafı 3. Sayfada) Başbakanlığm 1982/46 sayılı genelgesi Özetle şöyle: «Işçllerln işten çıkarılmalarında yargı yoln açık ounak iizere, bundan böyle, aşağıda beUrtildlğl sekUde uyeulama yapuması uyrun görülmüştür: tsçinin kendl Isteğl. ahlâk ve lylniyet kurallanna uymayan haller, sağlık sebepleri. normal emekülik ve beUrli süreli hizmet akltlcrinin bitiışi ncdenleriyle iş akdinin sona ermesi veya feshi hallerlndc Sıkıyönetim Komutanlıklan'na başvurulmayacaktır. Ancak, yukanda s»yılan npdenlerden biri tle iş akdl sona eren veya feslı«•flilen işçi bu işlemin MGK'nin 'i numaralı karan ve 15 numaralı hildirisine avkırı olduğıınu iddia ederek sikâyette bulunursa, Bölsfe Çalışma Müdürlüğü'nce sağlanacak is müfettişlerince şikâyet konusu kısa zamanda incelencrek sonucu Sıkıyönetim Komutanlısı'na bildirilecekdr. • Genel grüvenlik, asayiş, kamu düzenl ve İş dttzenl açısmdan çahşmalan sakıncalı fiirillen Işçilerin îşlerlne son verilfbilmesl İçin Işverenlerin dunımu delillerîyle birllkte Sıkıyönetim Komutanlıklan'na veya Bölge Çausma Müdüriükleri'ne blldlrmelerl eerekmektedir. tstem Is müfetttşleri tarafmdan kısa lamanda incelenerek sonucu Sıkıyönetim Komutanhğma lletllecek, Sıkıyönetim Komutanlıgı da bu konudaki karannı işverene blldirecektir# Hlzmetleri yararlı olmayan isçilerln işlerine son verilmeni ekonomik zorunlulnk. lar sonucu işçl mlktarının araltüması veya Işyerlnin kapatılması nedenîyle işçi çıkarılabilınesi için, işverenler durumu deliDeriyle birlikte, Bölge Çahşma Müdüriiip, Valilik ve Sıkıyönetim Komııtanlığı'na blldireceklerdlr. tlgill Valilikçe, işverenin bu taleblni incelemek üzere: Vall Muavinl ve Hukak tçleri MütiU rii, Sanayl Bölge Müdürü veya (Sanayl Miidürü bulunmadığı takdlrde Sanayi Irtibat Memuru, Bölge Çalışma Müdürü veya İş ve tşçi Bulma Ku. rumu Şube Müdürü, bir iş müfettlşi, işveren temsilcisi ve işçi temsilcisi (faaliveti serbcst olan sendikalarda işyerindpld sendika baş temsilcisi, îaaliyeti yasaklanmış olan sendikalara mensup işçilerle İIRİII olarak işvcrinde ücret ve kıdem i en yüksek olan bir işçi)'den olıışacak bir kurul teşkil edilecektir. Bu kurula, ge> rek gördüğünde Sıkıyönetim > Komutanları da bir üye verehilecepi gibi, mali konuları incelemek üzere Valî tarafmdan bir yetkili de kurula dahil edilebilir. (Bu kurul zaruret halin de veya Işin mahivetine göre en a* 5 kişiden teşekbül ettirilebilir.) Kurul'un alacagı karar Çalışma Bakanlıjh'nca değerlendirllecek, Bakanlık giirüşünü Sıkıyönetim Komutanlığına ulaştıracak. Kesin karan Sıkıyönetim Korautanlığı işverene bildirecektir. Sıkıyönetim Komutanlığı'nm kararına kadar hiç bir işlem vapılamayacaktır.» tSÎM TASHİHÎ • tstanbul Asliye Hukuk Hâkimliğinin Esas no: 1982/912, Karar no: 1982/605 sayılı karan ile Zeynel Abidin Ayhan olan ismim Ayhan olarak düzeltilmiştir. Ayhan KOÇ 1982 7. DAVA AÇMA SÜRESI MADDE 185 Anayasa Mahkemesinde dogxud«uı dogruya iptal davasi açma hakkı, iptall istenen kanun. kanun hükmundekt kararname veya içtüzügün Resmi Ga»ete'de yayınlanmesından başlayarak doksan gün sonra dişer. 1961 B) DAVA AÇMA SURESI MADDE 150 Anayasa Mahkeme«nde doğrudan dogruya İptal davasi açma hak*cı, 1ptali istenen kanunun veya içtüzügün Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak doksan gün sonra düşer. SÜRECEK Pazoroyun çözümleri EŞLEMECE 1 C III 2 A IV Satılık kaloriferli daire Kadıköy Acıbadem îkba11ye Mah. Pomak Sok. Cevizli Apt. Kat 2 Dalre 9. İsmet ERTE'ye müracaat. Adıyaman'da (Baştarafı 3. Sayfada) dülkadir Gürbüz, Abuzer Gürbüz olay yerinde öldüler. Kavgada yaralanan Ferido Turan. Safiye Turan, ile Cuma Ceviz durumlan ağır oldugu için Gaziantep, Ali Turan. Kahraman Turan, Eyüp Turan, îmam Hüseyin Adıyaman Devlet Hastanele rine kaldırılarak tedavi altma almdılar. 3D I 4 B II OKUROYUN 2 • 8281 nolu profesyone: ehliyetimi kaybettim. Hü kümsüzdür. Fahrt Tatar . Elbistaı