Katalog

5 AĞUSTOS 1982 Cumhuriyet 7 (Baştaran 1. Sayfada) & 1924 ve 1961 Anayasalannın mukayesesinden yararlannıaya çalışacağım. W61 Anayasası'na baktığunız da bu Anayasa'nın 27 Mayıs ihtili] havasının o karanlık gfinlerinden soma ulusa ay«tahk nmud ve özgürlüklerle temel haklar getirdiğlni görüyoruz. yer altından çıkan bir Ihtllali onaylamamak billncinde olmalanna karşı Cumhuriyet yurttaşlan bu Anayasa'nın Setirdiği aydmhğa ve atnudlara duyduklan sevinçle ak oylannı kuJUanmak icin sandık başianna kosuşmuşlardır. 12 EyUil harekâtı ise. bir huzur ve jrüven ortamını vurt düzeyine verlestirmiştîr. Cumhuriyet ordusunun gü Uyelerden sert eleştiri geldi ven rerdiği bByle bir ortamds hazırlanan yen| Anayasa Tasarunız ulusun eriştiği bu mutlu ortamın bir yansıtnası ve ürünü olmalıydı. Ne yazık ki elimizdcki tasarı yapısı yönünden olduğu ölçüde ve öng&rduğü hükümler açısından d» kaıruoyunu kanştırmış, toplumun durulmuş olan yaşam ortamını sarsnuş, toplum Rruplannı bîrbirine düşürecek blr durvun yaratıtuştıt.» Cebeci. 12 Eylül yönetiminin bsklediği Anayasa'nın «kunıcu, toplayıcı, bağUyıcı» bir tasarı olması gerektiğini söyledi, Cebeci sözlerine şöjle devam etti: «Anayasamızm kazanması ge reken bu nitelikler şByle Szctlenebffir. Kurucu bir Anayasa yalnızca bilim ışığından, ülkenhı bağlandıgı dunya görüsUnden esinlenmelidlr. Busün içinde bnlunduğumnz ulıısal Rerçekler smıfzfimre çıkarlanna teda edilmcmeUdir. Tasanıun bu yönden irdelenmeye ihtiyacı olduğu kanısuıdayun. Modern blr Anayasa gücfinfi çok söz Köyletnemlş ohnası ile gösterir. Hükümlerini kısa, açık, başka yönlere çeldlmeı biçünde anlatmasıyla gösterir. Elimizdeki tasarı özgtirliik ve kisi hakları ttzerinde çok söz etmiş, insan haklarım kısıtlamış bazı gruplan başka gruplara karşı korumuş, adeta kışkırtıcı blr nlteHk aunış, toplayıcı olamamıştır.» Özel yüksek okullarm yeniden açılmasımn tasanya alınmasındaki isabet düşünülmelidir. Daha sonra öğleden evvelki çaüşma süresinin sona ermesi nedeniyle Vefik Kitapçıgü, otururnu saat We kadar kapatü. Kamer Genç Genel Kurul'da daha sonıa konuşan Kamer Genç, hak ve öîgürlükleri smırlamalarla anlamsız kılan, fakirin derdine de va, zenginin savurganlığına va sefahatlna hiçbir sımrlama getirmeyen bu taslakla sosyal banşın sağlanacağına inanmadığını söyledi. Anayasanın başarüı olabilmesi için önün uygulandığı toplıunun bünyesine uygun olması gerektiğini belirten Genç, sözlerini şöyle sürdürdü: «Hiçbir düşünce sahibi bu tas tok mükemmeldir, bunu hazırIayan yüce konıisyona şükranlannıı arz ederiz dememiştlr. Komlsyon üyeleri dahil toplumun büyük bir çofunluğu tarafmdan eleştirilere UKramıştır. 1961 Anayasası'ndan avnen alı. nan maddeler harlç diğer bütün maddelerde de bircok hatalar bulunmaktadır. Tasan kayıtsız sartsız Türk milletine alt ouna sı gereken cgemenliğe ulnslararası kuruluşlan ortak etmektedir. Devletin vatandaşına bir atıfetl, blr bafışlaması saydan af yetklsinl parlamentodan almaktadır. Kanunsuz jn*eve karşı olarak kullanılması gereken lokavt işveren için anayasai blr hak haline getirmektedir. Grev kırıcılığuıı kunımlaştırntakta işkence ve ezryet suretiyle öldürmeyi anayasai bir yet kl haline dönüştürmektedir. Sinırlamalarla özgürlükleri an. lamsıziaştırmaktadır. Devlet çarkını döndüren devlet memu. runa dernek kurma bakkını kaldırmaktadır. Basınm doğru ha berler yayınlamasını yasaklamakta, gerçeklerin rün tsığını çıkmasuıı engeleyerek kirli Jşlerin entrikalann çevrilmesini teş vlk etmektedir.» Feridun Güray Anayasa Tasarısının kıyaslamalı tam metni 16B)HAKİMLIK TEMINATI 1961 meslekten pkanlamaz. Ken • aiien istemedıkçe. Anayasada gösteriien yastan önce emek„ t y u a , m a z ' i r m a h k e m e n i n veya kadronun kaldınlman sebeblyle de olsa, ayl.klar.ndan yoksun kıhnamaz. Meslekten çıkarmayı gerektiren bir suçtan dolayı hüK m giymlş olanlarla, görevini saghk bakımından yerine O get remeyecegi kesin olarak anlasüanlar vey a meslekte kalmalarmın uygun olroadığma karar verilenler hakkında kaDundaki istisnalar saklıdır n. HAKÎMLIK TEMINATI MADDE 133 Hakimler azlolunamaz. Kenaıleri istemedikçe, Anayasada gösterilen yastan önce emekliye ayrılamazs bir mahkemenin veya kadronun kaldınlması sebebiyle de olsa. aylıklarmdan yoksun kılınamaz. Meslekten çıkanlmayı gerektiren bür suçtan dolayi hükfim glymlş olaniarla görev'ni saftlık bakjmından yerine getlremeyeceğl kesin olarak anlaşılanlar ve meslekte kalmalannın ealz olmadığına karar verilenler hakkında kttnundaki istisnalar saklıdır. VI SAVCILIK MADDE 137 (1971 değişîk şekll) Cumhurlyet Savcılan, idarl görevlerl yönflnden Adalet Bakanhğına bağhdır. Cumhuriyet Savcılarının Yargıtay üyeügine seçümelerl dışmda kalan bütun «zlük tşleri »e disiplln cezalan ile meslekten çıkanlmalan hakkında karar verme yetkisi YOksek Savcılar Korulunu'ndur. B u kuruiun kararlan kesln olup, bunlar aleyhlne başka bir mercie başvurulamf.z. Ancak disiplin ve meslekten cıkarma cezalftn İle llgill kararlann blr defa daha incelenmestnl Adalet Bakanı ve hakkında karar verilen Cumhuriyet Savcısı isteyebilir. Yüksek Savcılar Kurulu Adalet Bakammn Başkanlı&ında Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtey Ceza Daireleri Genel Kuralu'nca seçilen üc asil ve ikl yedek öye ile Adalet Bakanlıfeı MEsteşan ve Ozlük Tşleri Genel Müdüründen kurulur. Adalet Bakanı bulunmadığı zaman kurula Cumhuriyet Başsavcısı Başkanlık eder Gedkmeslnde sakınca bulunan hallerde Adalet Bakanhğı Cumhuriyet Savcılannı geçici yetkl İle görevlendîrerek bu karan ilk toplantısmda kurulun onamasına sunar. Bakanhk merkez kuruluşunda geçici veya sfirekli nlarak çahştırılacak Cumhuriyet Savcılannı, muvafakatlannı alarak atama yetldsl Adalet Bakanma alttir. Cumhuriyet Savcılarının denetiral ve haklanndakl soruşturma Adalet Bakanlığı VTöfpttişleri veya ust dereceli Cumhuriyet Savcılan ellyle yapılır. Yüksek Savcılar Kurulunun kurulusu, çalışma usulleri. toplantı ve karar yeter saym Yargıtay Ceza Daireleri Genel Kumlunca « ? <çilecek asil ve yedek üyelerin seçim usulleri ve görev süreleri kanunla düzenlenir. Cumhuriyet Başsavcısı Yüksek MahkemeJer Hakimleri hakkındaki hükümlere tabidir. «I^f?05^1!2 ~ Haktaler 1982 YUrUtme orgammh yetkllerinin cogaltılreasımn geçerli yol olmadıgınm içte ve dışta anlaşıldığını belirten Cebeci, «Yürütmcnin yetkisi arttınldıkç» kuvvetler arasındakl den ge bozulmaya mahkumdur» dedi. Kazım Öztürk Danışma Meclisi Genel Kurulu'nda Anayasa Tasansı'nın tümü üzerinde ikind konuşmayı yapan Kazım öztürk, Anayasa referandumu ile biriikte Cumhurbaşkanı seçiminin de tamamlanmasmı önerdi. Anayasa'nın değişmesinde halk oyuna gidilmesini de öneren Kasam Öztürk, Cumhurbaşkanı'na tanınan geniş yetküerin zarar değil, mülete ve ülkeye yarar getireceğinin 12 Eylül 1980 son rası uygulamalarla ve Meclisin varhgı ile en iyi sekilde ispat landığı görüşünde oldugunu sövledi. Yeni Anayasa yapıhrken, 11 eylül 1980'dekl tablonun gözden hiçbir zaman uzak tutulmamasmı isteyen öztürk, konuşmasında daha sonra Anayasa Komisyonu'nu eleştirdi. «Bu nasıl blr Anayasa Tasansı ve raponı ki, 15 üyeden oluşan komlsyonun 13 flyesi çe şltll bölümlerde karsı oy sahî. bidir» diyen öztürk, sözlerini şöyle sürdürdü: «Bu tasannm sözcüsu muha Iefetsiz imsa sahlplerlnden blri olmalıdır. O da, zaonunca baş kandan sonra tek Wsl kahnaktadır. Bu haliyle taslağın, iç tn zfiğiimüze göre, bu sözcü İle görOşülmesi mümkün fçörülme. mektedir.» Danışma Meclisi'nin Genel Kurulu'nun dün saat 14.00'de başlayan ikinci oturumunda kcnusan Feridun Güray, DU Akademisinin anayasa metninde yer almasının gereksiz olduğuou beUrterek 168. maddenin metinden çıkartüması görüşünde oldugunu söyledi. Cumhurbaşkanuun Hakimler ve Savcüar Yükselc Kurulu'nun da başkanı olmasırun daha anlamlı olacağını belirten Oüray, Anayasa Mahkemesi'nde yasalann iptaline üçte üü oyla karar verilmesi zorunluğunun getirmesi görüşünü savundu. Anayasa Mahkemesini dava aç ma hakkının bütün partı gruplarına ve yüksek yargı organlanna verilmesi gerektiğini be lirten Güray, Prof. Aldıkaçtı'mn yarguun görevini yerine getirmediği şeklindeki açıklamasına da katılamadıgını belirterek, «Genç hakimierde ekstkükler varsa bunun sebebi onları yetiştiren iiniversite hocalanndadır» diye konuştu. Milletvekili seçilme şansının 8 yıUık eğitime bağlanmasmı da eleştiren Güray, Atatürk'ün kurduğu TUrk Dil Kurumu'ndan yakınma varsa onu düzetmek yerine Diı Akademısi'nin getirilmesini üzüntü verici ola rak nitelendirdi. Devlet Daruşma Konseyi kurulması, Cum buıbaskanuun Meclis dışından da seçebilmesi, Başbakan ve Bakanlann Meclis dışından atanabilmeleri ve azledilebilmeleri istisnalannm kural hali ne dönuştürülme endışesini ta şuiıgını belirten Güray, sözlerüü şöyle sürdürdü: «Bir gün knvvetli blr iktldar ç*ar da vey« MecUs dışı blr güç baskı yapar da Cumhurbas kanını, Basbakanı ve Bakanlan Meclis dışından seçerse biz o yönetime demokrasl dlyebilecek nüyiz.» Tasannın basınla ve sendikalarla ilgıli bölümünün yeniden duzenlenmesi gerektiğini bildiren Güray, anayasa tasansının düzeltilerek geliştirilip olgunlaştınlması gerektiğini söz lerine ekledi. Banker adasmın başına gelenier 'yar lirayı aşkın raevduata karşın Anadolu Finansman adlı bankerlik kuru luşu iflas ctmiş, tasfiyeye girmişti. Bu kuruluştaa aiacakh olanlar aralarmda bir komite oluşturup bir dedektiflik bürosuna bile örnek olabilecek çalışmalara başlamıştı. T IOPLADIĞI 3 mil Buçahşmalar sırasında Anadolu Finansman'dan alacaklı olan ve Merkez Bankası'nda çalışan bir memure birgün komite üyelerinden birini arayıp müthiş bir sır verdi: «Bu bankerlik kuruluşunun ortaklanndan birisi Merkez Bankası'nda çalışıyor». Komite üyeleri büyük bir heyecanla Mer kez Bankası'na gittiler Odunlara ne oldu ? NKARA'daki ilkokullar feıe hazırhklanna başladılar. Milli Eğitim Müdürlüğü dağıtım ' deposunun odun dağıtımı sırasında bazı afesotelıfelar oldu. AHmdağ'daki Nazife Hatun İlkokulu'na tahsis edilen odunlar 16 Temmuzda okula tagındı. Gelen odunu gören okul yöneticileri odunun 21 ton olmadığmı anladılar ve durum yöneticilere bildirildi. Yöneticüer, «Gözünüzle nasıl tartUnız?» yo da «Soruşturma yapüacak» şeklinde yamtlar verdiler. Ama okul yöneticileri de odunları teslim almadılar. Çevredeki vatandaşlar, pazar günü odun yühlü iki kamyonun okulun bahçesindeki odun yığınının üzerine odun boşalttıhlanm gördüler. Böylece eksıh odun tamamlandı. Ama bu bir okuldaki olay. «Odunlara ne oldu?» A Bir bebeğe üc baba NGÎLÎZ Tiyatro ve fllra oyuncusu Lesley An ne Down blr süredir sürekll çlçekler ve arma ğanlar alıyor. Nedeni ise hamile olması. Ancak hediyeleri gönderen Üç erkek hediyeleri gönderirken btr yandan da bebeğin babası oldugunu iddia ediyor. 7 aylık hamile olan Lesley AnneDown' un kısa silre önce evlendiği kocası film yönetmeni William Priedkin, en iddiali görünüyor. Ülkemizde de büyük yankılar uyandırmış olan «Şeytan» (The Exorcist) adlı film ile üne kavuşan yönetmenin raklp lerl de sessiz kalmıyor. LesleyAnne ile 12 yıldır tamşan yüzücü Bruce Robinson, 7 ay önce onunla çok iyi anlaştıklarını söyleyip duruyor. Üçüncü kişi ise Lesley Anne'in eski kocası llenri Gabriel. Henri Gabriel «bir süre önce barışmıştılc da» diye açıklıyor durumu. Yıldızın kendisi ise şu andaki kocasınm tek aday olduğunu belirtiyor, ve şöyle diyor: «En önemlisi çocuğumun babasının kim olduğunu benim bilmem.» Mehmet Aydar Aldıkaçfa'nın Sözleri Güray'ın konuşmasından son rara bir belgeyi açıklamak istediğini belirterek söz alan Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Aldıkaçtı, üyelerin tasanmn Komisyon üyelerinden 13'ünün muhalefeti ile karşılandığını üade ettiklerini belirte rek şu açıklamayı yaptı: «200 maddeden 92 madde oy birliğl He Komisyonda kabul edUmişti. Tasannın 56 maddesi tek bir muhalefet oyu ile, 23 maddesi 2 muhalefet oyu He, 13 maddesi 3 muhalefet oyu ile, 10 maddesi 4 muhalefet oyu ile, 5 maddesi 5 muhalefet oyu ile, 1 maddesi de 6 muhalefet oyu ile kabul edilmişti. Bir madde üzerinde de degisik de ğerlendirmeler vardı.» Şener Akyol 1961 Hî ASKERI YARGT MADDE 178 Askeri Yargı, Askeri Mahkemeler tarafmdan yürütülür. Bu mahkemeleri. asker kîşilerin. askeri olan suçlan ile, bunlann asker kişiler aleyhino veya asTceri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleriyle ilgilt oiarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla gÖrevHdirîer. Askeri Mahkemeler. asker olmayan kişijerin özel kanunla belirtllen askeri suçlan ile kanunda gösterilfn görevlerini ifa ettikleri sirada veya kanunla gösterilen askeri mahallerde askerlere karşı işledikleri suçlara bakmakîa görevlidirler. Askeri Mahkemelerin, savaş veya sıkıyönetim halterJnde hangi suçlar va hangl kişiler bakımından yetkili oldugu. kanunla gösterilir. Askeri Mahkemelerde. üyelerin çoğunlugunun hakimHk niteligine sahip olması şarttır. Ancak, savas halinde bu şart aranmaz. Askert Yargı organlannm kurulusu. işleyişi, Askori Hakimlerln özlük işleri. Askeri Savcılık görevlerini vapan Askeri Hakimlerin. refakatinde bulunduklan komutanlarla ilişkileri. mahkemelerin bağımsızlıgı, hakimlik teminatı ve askeri hizmetlerin gereklerine göre kanunla düzenlen'r. Askert Hakim ve Savcılar. Askeri Yargı hizmeti dı Mantık Anayasası smda kalan askeri hizmetler yönünden teşkilatmda Askeri Razırlayacakları Anayasa'da Mahkeme bulunan komutanin emrindedir. mantığa ağırlık vereceklerini Askeri Disiplin Mahkemelert. askerlik görevinin gerek höylece tepki Anayasası değil lerine uygun olarak kanunla düzenlenir. mantık Anayasasmı yapacaklannı belirten Öztürk Anayasa'198? nın her sorunu çözeceğine ina VII. ASKERÎ YARGI nılmamasını istedi. MADDE 138 (1971 1973 değisik sekl») Öztürk konuşmasında tasanAskeri yargı, askeri mahkemeler v e disipl'n da eksik gördüğü konulan şöy mahkemeleri taraftndan yürütülür. Bu mahke le sıraladı: v meler asker kîşilerin askeri olan suçlan île bun ' « 15 Üyeden olusan 13 üyelann asker kişiler aleyhlne veya askeri mahal sinin çeşitli hükümlere muhalerde yahut askerlik hizmet ve görevleriyle HBI lif kalmalan görünümüne gölII olarak işledikleri suçlara alt davalara bak ge düşürücüdür. Tasan geçici hükümlermakla görevlidlrler. den yoksun haldedir. Askeri mahkemeler asker olmayan klşllerin Tereddütlü kurallar, tasa Bzel kanunda bellıtilen askeri suçlan ile ka nda hakim gözükmektedir. nunda gösterilen görevlerini ifa ettikleri sırada Toprak mülkiyetini duzenveya kanunda gSsterilen askeri mahallerde as leyen maddeyi ve gerekçeyi ankerlere karşı işledikleri suçlara bakmakla trö layamadım. revlidirler. Toprak ve Tanm Reformu Askeri mahkemelerin savas veya sıkıyfine nasü yapüacaktır? Yasa orgamnın tek Mectlm hallerinde hangi suçlar ve hangl kişiler balis ve 400 üyeden oluşması tarkımından yetkili olduğu kanunla gösterilir. tışılmaya değer. Askeri mahkemelerde üyelerin çoğunluğu Seçim sonrası toplanan nun hakimlik niteligine sahip olması şarthr. An Meclis'in henüz gereğince tacak savaş halinde bu şart aranmaz. mşmadan seçtiği başkanın vöAskeri yargı organlannm kuruluşu, Isleyl netimine beş yıl süreyle kat9î. askeri hakimlerin özlük işleri askeri sâvcıitk lanmaya parlamento mecbur görevlerini yapan askeri hakimlerin refakatin bırakılmamalıdır. de bulunduklan komutanlarla Hişkileri mahke Kanunlann Cumhurbaşka melerta bagım&ızhgı, hakimlik teminatı ve »s m'nca yayımlanması konusu kerllk hlzmetlerinin gereklerine g5re kanunld üzerinde düşünülmeslnde yarar vardır. düzenlenir. Olağanüstü hâl ilam Ana1961 yasaımza tlk defa sannımca n. YÜKSEK MAHKEMELER büyük bir isabetle alınmaktadır. Ancak, kararnamenin çok A) ANAYASA MAHKEMESI geniş tutulmasmın giderek sa1. KURULUŞU MADDE 170 Anayasa Mahkemesl, onfees ttyeden ku kınea doğurup doğurmayacağı düsünülmelidir. ruludur. Uyeler. Cumhurbaskanı taraf>ndan seçilir. Ölüm cezalannın yerine Anayasa Mahkemesi Raskanı ve Başkan Vekilı. dflrt yıl getirilmesinin kanun kapsamm tçln k*»ndi üyeleri arasmdan gizli oyla ve salt çoğuniukîa dan çıkanlıp, Cumhurbaşkam'secUirler. nın onayma bıraküması tasarımn genel i üzerindeki arzın saklı tutulmak üzere yeniden ve ciddi bir bigimde düşünülmeiidir. Anayasa Komisyonu sözcüsü Şener Akyol. Kazım öztürlîiin konuşmasında başta sözcü Şener Akyol olmak üzere bazı komisyon üyelerinin tasanya muhalefet etmelerini eleştiren konuşması Üzerine basm büro sunda bir aeıklaraa vaptı. Akyol açıklamasmı bazı yanlış anlamalan önlemek icin yaptı gı belirterek, komisyon üyelerinin 92 maddede hig bir muhalefet durumlannın olmadığını belirtti. Akyol bu arada bir üyenin B6 maddeye, 2 üyenin 22 maddeye, 3 üyenin 13 maddeye, 4 üyenin 10. 5 üyenin 5, 6 üyenin de bir maddeye muhalefet ettiğini söyledi. Akyol Anayasa Tasan metninin Danışma Meclisi'nir. lradesıyle daha iyi bir hale getirileceğini belirterek, «Bfct demokratız, çoğunlugnn görüfiine saygılıyız» şeklinde konuştu. Ergin'in Sözleri ' Anayasa Komisyonu üyesi Prof. Feridun Ergin Komisyon Başkanınm tasannm 200 maddesinden 92'sinin oybirlıği ile kabul edildiği şekünde Genel Kurul'da yaptığı açıklamaya ilişkin olarak gazetecilerin sorularına şu yanıtı verdi: «Bu kayıtlar nerden çıkt» bilmiyonun. Benim tasannın tüm (Baştarafı 12. sayfada) maddeleri üzerinde söz hakkun saklıdır. Komisyon'nun di makla biriikte teknik güçiükğer üyelerininki, ciddi muha lerin dütfcate almması halinde daha uzun yıllar güneş enerjilefet değil şakadırj. sinin elektrlk üretiminde kullamlmasmın olanaksız olduğu Turhan Güven savunulan raporda şu görüşlere yer veriliyor: Genel Kurul'un öğleden son«Ülke çapınd» nıeydana geraki oturumunda ikinci ko lecek bUyük enerji açığının nuşmayı yapan Turhan Güven kapatılnıasında kayııaklarııı optasannm başlangıç bölümüne timal dağılunını saglanıak amagerek bulunmadjğım belirterek, cıyU, özellikle 19iKt vülarından «Roman önsözü gibl şey olmaz. sonra, yerli linyit kaynaklarıİyi malın reklama ihtiyacı yok nın önceükle sanayi ve ısıtmatur. Başlanğıç bblümünün hu da petTOİ, odun ve tezek ikakukl değeri de yoktur. Ama mesinde kullanılması, elektrîk psikolojik yönü vardır» dedi. üretiminde hidrolik kaynaklara Türk basınımn sorumluluğu öncelik verilmesi, hidrolik kaynu bilen bir basm olduğunu naklarla karşılanamayacak ebelirten Güven, basınla ilgili lektrik üretiminin nükleer santmaddenin yeniden gözden geçi rallarla karşılanması, ısıtma rileceğine inandığmı bildirdi. ve tarımda mümkün olduğu ölAnayasaların toplumla uyum çüde güneş, jeotermal ve biyosağlaması garekUğine işaret e gaz gibi yeni enerji kaynakladen Güven, 1961 Anayasası'nm ruun kulianunının sağlanması hazırlık tartışmasımn dar bir gerektiği sonucun» varılmakçerçevede kalırken 1982 Ana tadır.» yasasını herkes tarafından aynntüı tartışıldığım söyledi. Danışma Maclisi Genel Kurulu'nun dünkü birleşiminde son konuşmayı yapan altıncı sıradaki üye Mehmet Aydar, ihtilalleri meşru kılan nedenlerin, Anayasalarm uygulanmasından doğdugunu savunarak, «Türkiye'de bundan böyle ihtilal geleneğinin sağlanmasına de ğil, Anayasa geıeneğinin yerleştirilmesine ihtiyaç vardır. Gerçekçi AnayasalarU durüst yöneticileri blrleştinnek laaumdır» dedi. Anayasa tasansına karşı bir eleştiri anarşisinin sergilendiğini iddia eden Aydar, Türk mılletinin ekserıyetinin bu eleştirilere katılmadığı görüşünü savundu. Demokratik parlamenter rejimlerd» propagandanın bulun madıgını, iknanm oldugunu belirten Aydar şöyle konuştu: «Propaganda aramayan Devlet, basın rejimini ona uygun tarzda düzenlemek zorundadır. Türk mületinin hürriyet ve devletin jtüçlenmesi için btiyük mütadeleler veriuniştir. 31. yüzyıla geçerken basın için getirilen düzenlemelere bakalım, bu anayasa tasarısı bütün güçleri karşısına almıştır. Basını, işçi kuruluşlan, tlniver siteler, yargı organlan kendileriyle ilgili düzenlemelere karşıdır. Vatandaşlar da can ve mal güvenliğinin sağianmasuıdan başka birsey düşunmemek tedirlet.» Aydar 'ın konuşmasım tamam lamasından sonra birleşinü yöneten Kitapçıgii, bu sabah ilk sözün Ertuğrul Zekai ökte' ye ait oldugunu bildirdi ve 18.35'de birl«şimi kapattı. I Merkez Bankası'nın «reh berinden» ismi bularak. gerçekten bankerin aynı zamanda Merkez Banka sı'nda çalıştığını «kanıtla dılar.» Olay kısa sürede Anadolu Finansman'm alacaklılan arasında duyuldu. Bankerzedeler bu do landırıa banker ve Merkez Bankası memurunu sık sık rahatsız etmeye başladılar. Telefonda hakaretlerin bini bir paraydı. Memur bankerin ne rahmetti annesi kaldı, ne muhterem zevcesi... Kimisi ölümle tehdit ediyordu. Bazüarı bu dunımu bası na bildireceklerini, bazıları ise Merkez Bankası Başkanı'na durumu anla tıp işt;en kovduracaklannı söyleyerek korkutuyorlardı. Kısa süre sonra aynı haber Cumhuriyet Gazetesi Ankara bürosuna ulaştı. Görevli gazeteci söz konusu banker me murla önce görüşüp son ra yazmayı yeğledi. Sonuç acıklıydi: «Yak laşık 15 gündür vüzlerce tehdit hakaret ve küfür yemiş olan Merkez Bankası'ndaki memurun söz konusu banker ile sadece adı benziyordu. Uzun süredir hakaretlere muhatap olmus olan roemur da sevinçliydi. Çünkü başına gelen olaylann nedenini bilmiyordu. Birileri arayıp hakaret ve tehditler yagdınp te lefonu şak diye yüzüne kapatıyordu. Durum açığa çıkmıştı şimdi banker alacaklıları adıyla, fiziğiyle aynı olan asıl bankeri anyorlardı. Partilerin yöneticileri Enerji SURECEK Tasannın maddelerine geçilir ken reddi halinda süre kaybı olacağmı bildiren Güven, tasannm reddedilmemesini önerdi ve tasan metninde 1961 Anaya sasının büyük ölçüde benimsendiğini gördüklerini belirtti. Geçici hükümlerin getirilmemesini eleştiren Güven, bunlac nn Danışma Meclisine veya Milli GüvenUk Konseyi'ne bırakumasını uygun bulmadığını söyledi. 1961 Anayasası'nm dilini herkesin anladığmı bu tasar mstnindeki dilin de 1961 Ana yasası'mn diline benzeyeceğinl bildiren Güven, tasanda hürriyet kelimesi yerine özgürlük kelimesinin kullanıimasımn yadırgandığını ve redaksiyonda hatalar bulunduğunu söyledi. Yürütme güçl«ndirilirken parlamenter karaktere uymayan düzenlemelerden kaçımlmasım da öneren Turhan Güven, sosyaı devletin artık sosyalist dev let olmadığım kesinliğe kavuştuğunu ifade ederek kişi hals ve örgüzlüklerinin sorumsuzca kullanümDsıyla 12 Eylül'e gelindiğini bu nedenle burada yapüacak makuı değişikliklere katılacağını açıkladı. Güven, miiietvekili sayısının neden azaltıldığını anlayamadığını söyledi. • 34 HY 139 arka plâkarm kaybettim. Hükümsüzdür. ALt GÖK HALDUNTANER Tarih ve kültür ülkesini •^0$$$$fin"üsta k'alerninden tanıyın. Nillit|et için gfczdi, gördü, yazdı. (Baştarafı 1~ Sayfada) mutanlarmm koyduğu yasakla anayasa taslağı üzerindeki düKenan Evren, Orgeneral Nuret nn ve aldığı kararlarm her şünce ve önerilerini ya doğrutin Ersin, Orgenei"al Tahsin 3a hangi bir şekilde tartışılması, dan veyahut tertipleyeceklerl (4) Açılmış ve açılacak kamu akademik ve bilimsel niteliktehinkaya, Oramiral Neiat Tümer ve Orgeneral Sedat Celasun davalarında verilecek mahku ki toplantılar, seminer ve konitnzalı 70 numaralı Konsey miyet ve beraat kararları ke feranslar yolu ile ve ancak bu sinleşinceye kadar ilgilileri suç kurum ve kuruluşlann tüzel kararı aynen şöyle: «1 Sağhklı ve isler bir de layıcı veya savunucu herhangi kişiliğine ait olmak kaydıyle mokratik devlet düzeninin tesi. bir yorum ve yaymda bulunul sözlü veya yazıh olarak açıkiasl amacıyla Türk Silahlı Kuv ması, mahkeme safahatinin pro yabilecekler(3) Anayasa üzerine görüş vetleri tarafından Rerçekleşti paganda maksadiyle kitap verilen 12 Eylül 1980 Harekâtı, ya broşür lıalinde basılıp ya ve önerilerin yukarıdaki çerçeaziz Türk halkının yurtsever ymlanması, (Sadece açık cere ve içersinde açıklanmasmda desteği ve ii'adesi ile yeni bir yan eden duruşma safhaları münhasıran anayasa taslağımn aşamaya ulaşmış ve sağlanan doğru olmak şartıyla gazete ve geliştirilmesi maksadı içinde kalmacak, anayasanın halk oyhuzur, güven ve miUi birlik derşrtlerde yaymlanabilir.), ortamı içinde Danışma Meclisi (5) Feshedilmiş siyasi parti lamasında halkm vereceği reAnayasa Komisyonu'nca hazır lerin 11 eylül 1980 tarihindeki yin nasü olması gerekeceği hulanan yeni anayasa taslağı, Da genel başkanı, genel başkan susunda etki yapacak herhangi nışma Meclisi Genel Kurulu'n yardımcısı veya vekili, genel bir telkinde bulunulmayacalc da görüşülmeye başlanmıştır. sekreteri, genel sekreter yar ve yasalann suç saydığı uiğer Yeni anayasa taslağının, ülke dımcıları ve genel yönetim haller dikkate almacaktır. 2 Bu kadar ile konulan ya. mizin ve milletimizin güven, kurulu üyesi sıfatmı haiz olan huzur ve refah içinde gerçek mensuplan ile haklarındaki so saklara uymayanlar hakkında, demokrasinin teminatlan al ruşturma veya kamu davası de fiilleri başka bir suçu oluşturtmda yücelebilmesine imkân vam etmekte olan veya halen sa dahi, ayrıca 1402 sayılı Sıkıverecek şekilde geliştirilip, mü tutuklu bulunan veya hükümlü yönetim Kanunu"nun 16'ncı mad kemmelleştirilmesi maksadıyla olan diğer mensuplarının, yeni desi üyannca yasaı işlem yapıbir yandan tüm vatandaşlan anayasa Üzerindeki görüş da lacaktır.» a mızın, basırumızın, belirli ku hil, Türkiye'nin geçmiş veya rum ve kuruluşlanmızm en ge gelecek siyasi ve hukuki duruniş ve serbest şekilde anayasa mu ile ilgili olarak sözlü veya tartışmalanna katılmalannı yazıh beyanda bulunmaları, sağlamak, düşünce ve görüşle yasaktır. rinden Jaydalanabümek, diğer B. YUKARIDAKt yandan da teessüs etmiş kamu YASAKLARA UYULMAK huzur ve düzenini devam ettirŞARTİYLE : mek Üzere 52 ve 65 sayılı Milli (1) Feshedilmiş siyasi partiGüvenlik Konseyi kararlan kal ler ve yürürlüktekl mevzuata ANKARA (Cumhuriyet Büroıra) Türkİş Genel Başkanı Şavdınlmış ve aşağıdaki yeni dü göre siyasi faaüy«tte bulunket Yılmaz'ın başkanlığında zenlemeler yapümıstır. maları yasak olan kamu tüzel Türktş Heyeti, dün Danışma A. DEVAM EDEN kisilerl ve dernekler ile bir Meclisi'nde başlayan Anayasa YASAKLAMALAR : bağlantı kurmamak ve kişisel tasarısı görüşmelerini izleme(1) 12 Eylül 1980 tarihinde ilişkisini belirtmemek kaydıyla ye başladı. mevcut olan tüm siyasl parti basın mensupları dahil tüm Türkîş Yönetim Kurulu kaler 2533 sayılı kanunla feshedil vatandaşlar, anayasa taslağı üze ran gereğince, Anayasa tasadiğinden, yeni anayasa'ya göra rindeki kişisel düşünce ve öne rısı görüşmelerini bir Türksiyasi partiler kanunu hazırla rüerinl sözlü veya yazüı olarak, l ş hayeti sürekli izleyecek v» nıncaya kadar, siyasi parti ça açıklayabilirler. Konfederasyon'un karşı çık,hşmalan niteliğindeki her tür(2) YUksek yargı organlan, tığı maddeler ile ilgili blarak lü faaliyctte bulunulması, Sayıştay, Yüksek ögretim Ku Danışma Meclisi üyeleri ila (2) Feshedilmiş siyasi parti rulu ve Üniversiteler, kamu ku yakın temasta bulunacak. lerin mensupları arasında veya rumu niteliğindeki meslek kuTürkîş Yönetim Kurulu, Dabunlara affen 12 Eylül 1980 ön rum ve kuruluşlan, basın ku nışma Meclisi'ndeki işçl köcesine dönük siyasi çekişmele rulıışlan, faaliyetlerl yasaklan kenli tiyeler Mustafa Alpdiinrin devamı niteliğindeki sözlü mamış olan sendika federas dar, Feridun Şakir Oğunç va ve yazıh beyanlann yapılması, yonlan ve konfederasyonlan Vahap Güvenç'ten bilgi aldı. (3) Sıkıyönetim uygulamasına ile bilimsel amaçlı dernek ve Üç Danışma Meclisi üyesi ile ilişkin olarak, Sıkıyönetim Ko özel statülü kuruluşlar yeni yapüan toplantıda, Anayasa tasarısının görüşülmesi sırasında takınılacak tavır, vert lecek önergeler bellrlendi. Aynca, 6 hukukçudan olusan bir komisyon, Turkİş'in Damş. ma Meclisi üyeleri aracılığıyla vereceği dsğişiklik önergeleini ve önerilerini hazırlıyor. Türklş heyeti Anayasa tartısmalarını izliyor İîhan Erdost davasında son tanıklar dinlenecek ANKARA, (Cumhuriyef Bürosn) Yayımcı llhan Erdosfun Mamak Özel Askeri Ceza ve Tutukevi'nde dövülerek öldürülmestoe ilişkin davanın bugünkü duruşmasmda st>n tanıklar dinlenecek. Ankara Sıkıyönetim Komutanhğı (1) Numaralı As kerl Mahkemesinde yapılacak duruşmada, tanıklar Selahattln Demircl ve Abdullah Erzincanlı dinleae^ cekler. MISİR yann Hilliyet te 6000 yılmdan bugü