Katalog

29 HAZİRAN 1982 Cumhuriyet 5 Başkent'ten gelen ağir toplar. BELGELERLE KURTULUŞ SAVAŞI KURCU YONET1M: ERGİN ORBEY t SUNUCULAR KAYA KÜÇUKONDER, NURHAN TEKEREK, GULAYŞE TEMELTAŞ / OYNAYANLAR: METİN BAIAY SA1M ÇEL1KER. MEHMET ULUSOY, OSMAN COKMEN NAZM1 TIMUR. SELAHATTİN GUNDOGDU OSMAN OZTURK, OKTEM ÖZSES, FARUK AKGÖREN. MEHMCT AKÇAY, ERTUĞRUL GENÇ, VOLKAN SOYULMA'Z HUSEY1N OZDEN, LEVENT BECEREN, HUSEYİN ERDOGAN. CUNEYT TEZCAN. NAVIK KURT, MURAT HUSEY1N0GLU ' SAHNE SORUMLUSU: OSMAN OZTURK. Nerede ne var? FRANÇOİSRENE DUCHABLE Otuz yaşmdafci Fransız Piya nıst François Bene Duchable Aya îrinı'dekı prog ramında Brabms, Chopin i!e Lıszt'm bestelerinı yorumlayacak. Bır likte çalıştığı orkesrralar ara sında Paris, Lyon, Caen Oda, Lıeçe, RTB, tspanya Ulusal, Avro Televizyon (Hollanda) ve Liibüana Pilarmonı Orkestrası (Yugoslavya) var Sachs Schneider Vakfı'ndan kazandıgı ödülden sonra 1973 vılında karsılastıgı Arthiır Rubıns'ein ontın ifin sunları «sövledv «Francois Oııehahle hpnfiz yirml dört yasında olmasma rağmen genç kuşak piyanistleri icinde beğendiÇim sanatçıdır. Daha şimdideıı olçun ve Ustün teknige sahip bir miİ7îsyen» (Atatürk KiMtiir Merkezi, Sapt: 21.30. Fiyatlar: 800 600. 400 TL.) balo) ve Maurizio Massarellt (viyolonsel) yer ahyor. Isvıçre, Norveç, Hollanda ve Yugoslavya'da konserler verdiler. Bugiinkii programlsnnda Scar latti, Roncalli, Pasiello ve Mozart yorumlayacaklar (Aya trini, s?.at 18.30, fivatlar: 600, 400, 300 TL). 0 Istanbul Belediye Konser vatuvan TUrk Halk Müzıği Topluluğu Sef Adnan Ataman' m yönetiminde Atatürk Kültür Merkezi'nde dinleneblliyor. (Saat 18.30, fiyatlar: 500, 400, 300 TL.) 0 Çın Halk Cumhuriyetı Do ğu Türkistan Halk Danslan Topluluğu festivaldeki son gös terisine çıkıyor. (Açıkbava Tiyatrosu, saat: 21.30, fiyatlar: 800, 600, 400, 300 TL.) YENİ İTALYAN ALTILISI «N'uovo Sestetto Halfana» (Yenı îtalyan Altılısı)nda îta lo Colandvea fl. keman), Fran co Gallettı (2 kemail S^finaz Olcny Yashçam (viola) Marco Verciatiı (kontrbas), Msria Le tızıa Sini • Vercıanı (klaviçem ÖLÜM DOĞUM EVLENME KURCU YÖNET1M YEŞ1M MUDERRISOĞLU ' SUNUCU YEŞ1M MUDERRİSOGLU I OYNAYANİAR ED1BE TOZLU, OSMAN GOKMEN, OSMAN OZTURK SELAUATTIN GUNDOĞDU, AYŞE SELEN. BELGİ^ AYGUN, MERAL ULKU, NURHAN TEKEREK, MUJGAN AYDIN. YAMAN KOÇ. ASUMAN ATAKUL, MEHMET ULUSOY, BUKLE G1RG1N. GÜLSEN USANMAZ, LEVENT BECEREN, HAYRETTİN DEMIRBAŞ / SAHNE SORUMLUSU AYŞE, SELEN. Ergin Orbey'in yönettigi «Belgelerle Kurtııluş Savaşı» Ankara (iniversitesi Üil Tarilı ve Coğrafya Fakültesi Tiyatro Böliimü ögrencilerinin son derece başarılı blr biçimde sabneye getirdikleri bir belge oyun. işlenmemiş bir memleket var. Batı sermayesi bunu elde ed=bilir» diven «emperyaüst» güclere, içte «bır mıllet var koyun sürusü Ona bir coban lâzım. o da benım» diyen Osmanlı düzemne karşı surdiırülüşü nü) sosyal yapısını (yeni me buslarla İstanbul mebusanından kacanlar Ankara'ya gelmeye başladılar.. tlk cel seye 115 mebus katıldı. Bun lardan 50 tanesi kalpaklı. 41 tanesi fesli, 24 tanesi de sankhydı)' ve kronolojik gelışimini etkin bır tiyatro diliyle izleyıcıye aktaran • » * » Eczacıhosı'ndcı egilimler ikilemi Sezer TANSUĞ T Dikmen Gürün UÇARER nkara Üniversıtesi D.T.C.F. Tiyatro Bolümü 6u yıl ilk kez îstanbul Festlvalı'ne katıldı. Sadece katılmakla kalmadı: amatör bir tutkuvla sergıledipti ik! değerli çalışmayla varlığım kanıtladı. Gönul isterdı kı böylesine başarılı bir eğitim kurumu Istanbul'da daha geniş ilgi görsün. daha içten karşılansın en azından tiyatroya gonül verenler A tarafından... Kurgu ve yönetimini Ergin Orbey'in yaptığı «Belpelerle Kurtuluş Savası» Ankara Ümversıtesı'nın Pestıvaldeki agır topu o!arak nıtelenebılir. Orbey. kendısmden tek bir soz kat maksızın, sadece belgelere dayanarak hazırlamış oyunu. Bunu yaparken de olayları öylesine ustaca derlemış ki koskoca Kurtuluş Savaşı destanım tüm heybetiyle bır saatlik bir sıireye sıgdırabilmiş. Savaşın nedenlerini (dışta «önümüzde zengip ve Ergin Orbey. elındeki ham maddeden özgün bır biçimde yararlanabilmiş Belge seçiminde sahne üstündeki aksiyonu hızlandıracak olaylara yönelen ve^kurguda bütüne yaklaşımın olumlu sonuçlarını sergileyen bu yapıtı ızlerken Thomas Mann'ın şu sözleri geliyor akla: «Önemli olan salt yaratmak degil, eldeki perçeklerle bir şeyler yapabilmektir.» Ergin Orbey «Belgelerle Kurtuluş Savaşt»nda genel lıkle sahne deneyimleri az binnci smıf öğrencilerinden yararlanıyor. Genclerin hepsi de bu işın başında daha. Ama buna ra»men Kurtuluş Savaşı gibi inanılmaz bir koca olayı hızlı blr tempoda ve kesin bir ritm bütünlüğüyle kotanyorlar. Yoğun sahne trafıgi ve yer yer ilgınç nıotiflere donüşen efektler kurguyu destekleyen yönetim incelıklerı. Oyun kışılennın eanlandırılmaya caIışılmaması: sadece söyledikleri sozlerin, yaşadıkları olayların bir yorum getirmeksiüin seyirciye ıletılmesı de «Belgelerle Kurtuluş Savası»nı sahne estetıgi acısından tamamlayan bir ozeilık Örnegın Mustafa Kemal her sahnede başka bır oyuncu tarafından oynanıyor Yapıtta onemli olan. Ergin Orbey'in de belirttiği gibi, kişilerin düşünce birimlerini seyircıye vansıtmak. onların O7elliklerıni belirtmek değil. U luslararası 10 istanbul Festıvalı'nın kapsamı içınde bulunan bazı onemli sergı etkınlıklenne bırkac kıso yazı tle değınme zorunluluğunu pay laşmak doğrusu bu yıl festıvalı sergıler yonunden de haylı zengın oluşuna bağlı bulunuyor Coğcîaş Turk Muzığı'nın büyük ustası Adnan Saygun'un 75 doğum yıldonumunün de ustün başarılı bır konserle kut landığt festıvol acılış gecesınde AKM'de eergılenmış olan Şokir Eczacıbası'nın fotoğraflannı gordüğümuzde bu ışın gercek anlamda sanatsal bır uğraş, cıddî bır düzen ve renk uyumu kaygısıylo butunlesen soylu bır cabayı yansıttığına taniK olduk Şakir Eczacıbaşı Şakir Eczacıbaşı gozü obıektıfe egemen kılan bır tavırla empresyonıst nıtelıkte ışık ve mekân atmosferıne yonellk bır grup flu yapıtın yanı sıra fotoğrafın yüzey alanının duyarlık bokımmdan kesın bir modern netleştirmeyle değerlendiren ikıncı grup ya pıtlarını bırarada sergılıyor. Eczacıbaşı sanat tarihinın derın ve uzak gecmişmde ternellenen bu «belli başlı eğflimler ikilemtni» tumuyle Turk insanına ozgu bır yaklaşımla fotoğraf sanatının uluslararası gundemıne getiriyor. Fotoğraf sanatının plastık oğe değerleri donmuş bır anın saptanmasıyla bazen çok ook gev şeyeoılir. bazen de deklanşöre ısyan eden aşırı bır gerginliği karşımtzc koyabilırler. Oysa Sakır Eczacıbası'nın yapıtlarının tümunde, hepten fotoğrafa ozgu bır karşıtlar sorununu hem rJengeleyen. hem uzlaştıran elkn bır goruş gücünün basarısıyla karşıkarşıya bulunu yoruz. Gelenekier kanavice gibi isleniyor Yakın tarihimiz icin önemli bir sergi A Yeşim Mııderrisoglu'mın Sedat Veyis Örnek'ten derlediği «Öliim Dogum Evlenme» kurgusu ve yorumuyla son derece sıcak bir oyun.. nkara Ünıversıtesinın festivale getirdığj Ikincl oyun «Ölüm • Doğum Evlenme». Sedat Veyis örnek'in Türk Halk Bilımı kıtabından yararlanarak kurgu ve yöneti mıni Yeşım Müderrısoğlu'nun üstlendıği «ÖlümDoğumEvlenme» Anadolu insanmı inanclan, geleneklerl, görenekleriyle kanavice gibi işleyen bir yapıt. Yazar, bu çalışma için şöyle dıyor: «tnsanın doŞa karşısında «ÖIümDo6ıınıEvlenme» baslt&ı altında toplanan en önemli dönera noktaiannı lcltapıan seçtfm. Bu bölümlertn fçinde sahneye yatkınlığı, ilçinçliği ve yav Rinlıçı olanları avırıp, bunları tiyatro diliyle vazmava çalıştim.» Blitünü oluşturan her üç çahşmada da rahat espri dokusu nun altında toplum bılmç olaylanna yönelik gerçekler sergıle nıyor. Açık Biçım'de ışlenen oyunda, Müderrisoğlu sunucugözlemci olarak seyirciyle sahne arasında bağlantı kuruyor ve kendı bünyesinde bütlinlenen olaylar yahn bir sahne düzenty le sergıleniyor. Yazann başarılı tekstıni oyuncuların tıp çalışma larındaki tıtizlik tamamlıyor. Özellikle Doğum Evlenme bö lümlerinde üst düzeyde bir oyunculuk göze çarpıyor. Ankara Üniversztesi D.T.C.P. Tiyatro Bölümünü her ıkı ya pıttaki özgün çalışmalarından dolayı kutlamak gerekir. U luslararası 10. Istanbul Festivali kapsamında yer alan sergılerden, kanımca en müstesna yerı olan bıri 1820 1920 Pentürde istanbul adı altında Gaiata Sanat Gatensi'ndekı etkınlıkîer. Bu sergide teşhir edilen yapıtlar, önoeleri yanlış olarak 19. VÜTTCI Türk primiHfleri dly<î adlandırılan bir bölüm sanatçıların, fotoğrafık yorum niteliğinde olan ve çoğu manzara ıkı tBnesı de portreden oluşan ürtin'.eridır. SergJde Kavaklardan Marmara'ya kadar Boğaziçi ve Haliç'ten göriinümler tuvale yansıtılmış, ıki portre ile de biri halktan bir kişı ile bir Osmanlı paşasmın çehrelerı karşımıza getirilmiştir. Sergide yapıtları yer alan sanatçılardan ysbancı kö'kenli olan Şıranz adını taşıyan ve deniz temalanna ilgisi besbelli olsn bır îspan yol'du. Bu sanatçının Mektebi Bahrıye'de resim hocahğı yapmış oldusıı da bilinmektedır. Azınlık sanatçılarındansa Ermeni Çıraçıyan'ın K hisarlan konu alan ikı yapıtı sergiye katıllyor. Süieyman Samikullan, Servılı Ahmet Emin, Hilmi Kasımpaşalı, Penerli Ziya, Maçkah Tevfik, Mehmet Hüsnü, Galip vd. gibi Türk sanatçılar grubunun güçlü ve kendilerin den emin rssimsel uslup yaklaşımları aynı za manda yeni resim tekniğıne egemen olan geleneksel epik ve yahn karakterinın de göze çarp masını mümkün kılıyor. 19. Yüzyılın özellikls ıkinci yarısmda otantik üslup özelliiclen ortaya koyan Türk sanatçı ları, resim sanatımızm çağdaş gelişmelere açıl masmda değeri yadsmamayacak büyük bir rol üstlenmışlerdır. Galata Sanat Galeri&ı, Maçka Sanat Galerisi'nin öncü nitelikte bır kültür katkısı olarak, bu uslup aşamasını dinamik bir özel galeri etkinliği halinde 1978 sonunda ilk kez ele ahşından beri bu alanda ikincl önemli adımı atmıs olmaktadır. Bu sergiler yakın tarihımizin aydınlanma süreci bakımından olağanüstü bir önem taşıyorlar. konserler^SSSS Dağları deviriyoruz da... Famk GÜVENÇ w stanbul Festivali birblrinden il• gınç, birbirinden güzel konserler J ^ l e r l e sürüyor. 26 haziran cumartesi akşamı Aya îrini'de Sofya Solistleri Oda Orkestrası tadına doyum olmaz bir konser verdi ve Haydn'ın mi bemol major divertimentosunu, Respîght' nın 3 numaralı eski danslar ve aryalar süitini, Golemınof'un üç taslağı ile Dvorak'ın serenadını çaldı. Seklz keman, üç vıyola, iki viyolonsel ve bir kontrabastan oluşan topluluğu Emil Tabakof yönetlyor du: beraber nefes alıp veren, müzikal inceliklerle dolu yorumlar çıkaran onbeş sa natçı. Sofya Solistleri. Haydn ile sahneye alıştıktan sonra teknık yonden kusur suz, tertetniz bir Respighi sundular. Birınci bölüme ekledikleri solistik renkler, son bölümün başında kemanlan sırayla değil de topluca kulianmaları sempati ile karşılandı ve eserin «Tnacına aykırı düşmediği içın çok beğenildi. Daha sonra stra konserin «zorunlu parça»sına geldi: Bulgar bestecisi Goleminof'un folklor kö keni üzerine oturan üç küçük kompozisyonu ucuz bir yapıttı, müzikal bir değer taşımıyordu ama ustaca çalındı ve uzun havayı anımsatan agır bölümüyle, son bö lümdeki aksak tartılarıyla Türk dinleyici lerinln hoşuna gitti. Dvorak'm serenadı Ise küçük blr yaylıçalgılar kadrosuyla ses lendirilmesine rağmen romantik dokunun altı çizilmiş bir biçimde ustaca yorumlandı ve bıtmek bilmeyen alkışlarla üç küçük yavru doğurdu. A'sı ve B'si yerınde ama «da capo»su noksan, org tınılarıyla insanı büyüleyen bir barok uvertür, îtalyan tarzı aryalardarı esınlenmis esprili bir Britten ve Boccherini'nin ünlü Menuet'sl. Sofya Solistleri herhalde ken dilerini izleyen tstanbullulann belleğtnden kolay kolay çıkmıyacaktır; doğrusunu söylemek gerekirse, geçen akşam ser giledikleri teknik virtüozite ve müzikat lezzet ile böyle bir armağanı gerçekten hakettiler. ^ s t a n b u l ' d a n ayrılmadan önce fes B nval ile ılgili küçük bır eleştiri H 1e bulunmak istîyorum. Bu yn da^ıtılan festival kitabı ne yazık M not^anlarla, yanlışlarla dolu. Benim izisdiğım &cnserlerin programlart aydmlatıcı değil de şaşırtîcıydı neredeyse. Çot » eserta bölümleri verîîmemiş, kimısınin adı yanlış veya eksik yazılmış. Bu nedenle Hölscher'in resitallnde yersiz alkıa lamalar bile oldu. Sofya Solistleri'nin yetenekli şefinln ise (bırakm biografisini) adını öğrenmek için özel bir çaba göster mem gerekti. Profesyonellige yakışır mı bu? Kocaman dağları deviriyoruz da küçücük bir taşa takıhp düşüyoruz. (IIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIl^^ 8UR4SI DEVEKUŞUT.V^ |uaSSnjE& ASILSİZ " " OTURUMU AÇIVORUZ ^ L K I DOLÛNOI. 6ANKALAR BANKA 7İLKl. . RiyORLAR. y(LLABCA HAL YILLABCA KALKI SOLUMC^ BAMKEBKAR6ASÖMÜBDÜNUZ O altın ses unutulmayacak erhan Onat, Türklye'nin gelmiş geçmış en güzel seslerlnden bırıydı ve ne yazık ki ononbeş yıl önce çekmişti kendisinı geriye, susmuştu. O altın sesi, o usta hançereyi, o müzikal güzellikleri benım kuşağım unutamaz, unutamıyacaktır. öyleyse neden kısa sürdü bu müzik yaşamı, bu büyuk ses sahnelerden neden bu kadar erken çekıldi. Ferhan Onat'ı acı içınde ugurlarken, bu soruların yanıtını da aramalıyız ki sevgili dostumuz ölümüyle de bize ışık tutmuş, yol göstermiş olsun. F ^DUMDUMA rW KİMKİME BehicAK Ferhan Onat topraya verildi Sanat Servisi 25 haziran cuma gü nü yitirdiğımiz tanınmış opera sanatçısı Koloratur Soprano Fernan Onat, Atatürk Kültür Merkezi'nde düzenlenen törenden sonra Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi. Torende konuşan sanatçının yakın arkadaşı Yıldız Kenter Onat'ın sanatçı kişiliğini anlattı. Daha sonra İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı adma Aydırı Gün, sanatçının Devlet Konservatuarı ve Is tanbul Devlet Opera'smdaki başarılan tlzerlnde durdu. Sanatçının Atatürk Kültllr Merkezl Büyük Salonu'ndakl naşı, bir da kıkalık saygı duruşundan sonra Zincirlikuyu Mezarlığı'na götürtilerek toprağa ve rild\. Törene sanatçının yakınları, Devlet Opera ve Balesi sanatçıları ile arKadaşları katıldılar.