Katalog

ÇAĞDAŞ TAYINLARÎ SÖYLEV Gazİ M. Kemal ATATÜRK CİLT 1. 2 Ozmncu bası ile altmışına bine ulaştı. Türkçeleştiren: Or. Prot. Dr. H. V. VELIDEDEOĞW EDERt: 350 TL. tateme Adresi: Türkocağı Cod. 39/41 Cağaloğlu İSTANBUL Cumhuriy 59. Yıl; Sayı: 20796 Ktnr Yunus NADt 20 TL. 25 Haziran 1982 Cuma Ankaro Büromuzun haberlne göre, ilk gün ve ondan sonrakl günler, özel banka ve bankerlerden paralarını çekmek, ellerindekl mevduat defterl ya da mevduat sertifikalarının geleceğınin ne olduğunu öğrenmek ya da paralarını çek mek Içm banka ve henüz batmayan bankerlerin önünde birlken kalabalıklar dün önemli ölçüde azaldı. Hükümet bildirilerlnden sonro İlk günun şaşkınlığından kurtulan mudiler, paralarının vadeslnin gelmesmı bekliyorlar. Tüm bu sesslzlığe karşın, bir kısım mudinin bir ön lem olarak, bankalardakl hesaplarını kapatmayı tercih ettıkleri görülüyor. Tüm hesap ve defterlerlne ei konan Banker Kastelll'nln Kızılay'dakı şubesinin önünde birıken alacaklı ve meraklı so yi3inda da bellrgln bir duşme oldu. Az sayıda ve grup halinde toplanon meraklı ve ala caklılar eskisi g>bl llglnç sav lannı sürdürmeye devam edıyor. Birisl, «bankayo glttim Daha üc günün var , üç gür sonra gel dedüer» diye ania tmca, onu dınleyen genç «ür gün sonra sizi bulabilirmiyim diye sormadın mı» dedi. Banker alacaklılarında İlk günden bert gözlenen en önem li özelllk, yüzlerinde üzgünlük. perışanlık ifade eden anlamlar görülmemesl. Ağlayan, sızlayan da yok. En cok para kaybeden de dahil, birbirierine bakıp ya Ja anlatıp anlatıp gülüyorlar Ota yoşîı bir adam, «yeni eu »!dım. Yarısmı peşin verdlm. Taksldi buradan olacağım faizle ödeyecektim. Şimdl taksltleri zor alır» deyip gülmeye ÇAĞDAŞ YAYINLARI NADİR NADİ Ben Atatürkçü ^ Değilim 2. BASISI ÇIKTL EDERt: 2Ö0 LtRA tsteme Adresi: Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu tSTANBUL Kastellizedeler sessiz bekleyiş içinde Diğer bankerzedeler, "Bize de güvence verilmesini istiyoruz» diyorlar ffober Maricezl Banka ve banker pıyasasındaki hareket8tzllk sessiz bir bekfeyişe dönüştü. İsvıçre'ye kaçan Cevher Özden'den spnra özel ban ka ve bankerlerden alacaklı otanların Içine düştükleri telâş bir ölcüde azaldı. Cok sayıda cKastellizede» gelişmelerin artık Adliye yönünü, yani tasflve kurullarının calışmalarını Izleyecek. 8u arada, Banker Kastelll'nın istanbul bürolarındakl tespitler surüyor. Ankara'da bir acıklomo va pon Banker Alacaklıları Derneği Başkam Emekli Albay Sela Izgi, <biza de sahip çıkılsın. Kastelli'den alacaklılann blzden üstünlüğürrün ne olduğunun acıklanmasınt bekllyoruz» dedi. başladı. Bu arada para stokları blten bankalara zaman zaman Merkez Bankası'ndan destek paraları getirildiğl gözlenlyor: Para gelince güvenlik kuvvetlerl banka önünde biriken meraklı ve alacaklıları dağıtıyor. Para lcerl girdikten sonra ise kalabalık öncekinden fazla oluyor. Toplanan meraklı ve alacaklılar çuvalla parayı seyr etmekten zevk alıyor olmaff. istanbul Haber Servısimlzln haberlne göre, Cevher Özden" in yurt dışına kaçışı İle birlik te, odeme güçlüğu içine düştü ğü gerekçesi ile devletçe he saplarına el konan Banker Kas telli Menkul Değerler Tlcaret Anonim Şlrketl'nın kasalannın açılmasına dün de devam edildi. (Artoun So. U, Su. X de) Beyrutta CengizÇANDAR bildırıyor Cumhunyel K.Maraş'ta TKPML DHB örgütü üyesi 17 kişi yakalandı ADANA, (Cumhuriyet Güney iilerl Bürosu) 1 Hazıran 1982 gününden itıbaren K. Maraş ve yöresınde güvenlik kuv vetlerince sürdürülen operosyonlar sonucu çeşitli tarıhlerde 5 kişinın öldürülmesı. sılahlı gasp, tarama ve yaralama, bildiri dağıtma ve yazılama eylemlerlni gerçekleştirdıkteri be llrlenen TKP/MLDHB orgütünün daha önce yakalanan 506 elemanmdan sonra 17 eiemanı daha yakaiandı. Sıkıyönetım Komutanlığı Baeın ve Halkla İlışkiler Şubesi'nden yapılan açıklamada. 17 kışinln 1 adet Kaleşnikof makınalı tüfek, 2 adet makınalı tabanca. 596 adet ceşitli cap ve markada mermi, 12 adet dinamit kapsülü, 3 adet dinamit fltill, 2 adet dürbün ve cok sayıda yasaklanmış yayın, bildiri. yazılama malzemesl ve örgüte oit dökümanlor ile birlikte etegecinldikleri belirtlldi. Sıkıyönetım açıklamasında aynca, 24 Mayıs 1982 tarihinden bu yana komutanlık yetki ve sorumluluk bölgesinde yasadışı sol örgütlere mensup 48, sağ eylemcl 7, bölücü 9 ve Ideolojik görüşü belirlenemeyen25kişinin17 adet tabancı, 4 adet makinalı tabanca. 3 adet otomatık tüfek, 2 adet av tüfeği, 1608 adet çeşitli çap ve markada mermı, 9 adet dinamit lokumu, 21 adet dinamit kapsülü, 17 metre dinamit fitili. 2 adet dürbün, çok sayıda yasaklanmış yayın İle birlikte yakalandıkları ve bu kişiler hakkmda yasal işlemlerin sürdürüldüğü bildiriliyor. Israil saldırısı yoğunluk kazanıyor ( £ Beyrut üzerine hava saldırısı yapıldı ve Filistin mevzileri bombalandı. EYRUT Türkiye şimdı Banker KastelU ile meşgul olurken, dün Beyrut Şam karayolunun denetimj ıçın îsrail'le Suriye birîikleri arasında şıddetlı çarpışmalar oldu. İsrail birlikleri Suriye blrliklerini kuşatmak için yoğutı saldırılarda bulund.ular.ls raü'in Beyrut tlzermdeki hava çarpışmasında iki Suriye MlG'i düşurdüğü bildlrüdl. İsrail uçaklan dün Suriye mevzılerine ek olarak Filistin mevzilerinl de bombardıman ettiler. Beyrut'tan gönderdiğimiz haberlerde îsrail saldırısı için ne bugün ne yarin diyerefc'işl bir ölçüde pehlıvan tefnkasma dönüştürdük Son ttdüç gündur sıyasî çözüme doğru daha dönük duran ibre dün, daha doğrusu önceki gün akşamüstünden başlayan Beyrut'a karşı bir Israıl saldırısı ıhtimalinl yenlden güçlendırdi. Önceki gün akşamtistü teleksle Turkıye'ye, «Cumhuriyet»e notumu geçmiş ve yürüyerek 15 dakıka uzaklıkta yaşadığım eve henüz varmıştım kl, bulunduğum sokaktaki bütün evler bizımki dahil şiddetU bir infilakla sarsıldı. Sesin geldiği yöne, evin arka cephesine koştugumda birkaç yüz metre uzaklıkta. bir zamanların bir nutnaralı turistik mıntıkası olan ünlü oteller bölgesinden 1975 ve 1976 yıllanndaki iç savaşta en şiddetli çarpışmalara sahne olmuştu kızıl kahverengl bir dumaıun yükseldiğini gördüm. Holiday'«Arfcası S». 11, Sü. 1 de) Esener; förmulü: Kıdem tazmînatt tavan katsayıya bağlanıyör ZONGULDAK. (Cumhuriyet) Asgari ücretin kıdem tazminatmdan aynlmasına ilişkin bir formul gelıştiren Çalışma Bakanı Prof. Turhan Esener'in çozü mu belirlendi. Prof. Turhan Esener formulü olarak anılan çözüm, «Kıdem tazmina1 tı tavanınm memur katsayısına bağlanmasmu öngöru< yor. Sendikal çevrelerden edinl len bilgilere göre, «Memur katsayısımn her artışmda, memur maaşlarında meydana gelecek artış oranı işçllerin kıdem tazminatı hesap lamasında yasa ile sınırlandı rılan kıdem tazminatı tava^ tuna yflzde olarak eklenecek. Örneğio «Bir katsayı artışında memur maaşlanm dakl artış oranı yüzde 20 ise. halen kıdem tazminatı tavanı olan 75 bin liraya bu oran eklenecek. Bu durumda 75 bin liraJık kıdem tazminatı yüzde 20'si olan 15 bin liralık artışla 90 bin lir a oUkcak. Edinilen bilgilere göre 12 Eylul'den sonra çıkanlan 2320 sayılı yasanm değiştirilmesine ilişkin bir tasannın Danışma Meclisi'ne su j nulması bekleniyor. 17 ekim 1980 tarihli 2320 sayılı yasa da «Toplu sözleşmelerle ve (Arkası 9. Sayfada) B 57 AVüKAT SAVONUYOR Banş Derneğinin 30 yöneticisi ve üyesi ile ilglli duruşm» saat 10.14'de başladı. Yukarda 57 avukatın ssvnnduğu sanıklardan Reha tsvan, Orhan Apaydm veErdal Atabek (ön sırada) görülüyor. Tahliye istekleri reddedildi tstanbul Haber Servlsl Yasadışı örgüt kurmak, yönetmek, komünizm, bölücülük, ırkçılık, yurtdışında Türkiye aleyhine propaganda yapmak ve suç islemeye tahrik, suç olan fiili övmek savıyla Banş Derneği'nin 30 yöneticisi ve üyesi hakkında açılan davaya dün İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı (2) Numaralı Askeri Mahkemesi'nde baslandı. Samklann tümü adına tüm avukatlann verdikleri ortak tahliye istemi ile tstanbul Barosu Yönetim Kurulu Adına Başkan Apaydm için verilen tahliye istemleri reddedildi. . tddianamesini okuyan slvil savcı Mustafa Gül, samklann 8 yıldan 30 yıla dejin değisen hapis cezalanyla cezalandırılmalarını istedi. Savcımn lddianamesinl okumasına devam edilmek Uzere duruşma 29 hazdran salı günU ne ertelendL Topkapı'daki Atatürk öğrenci Sitesi spor tesislerindeki, DtSK duruşmasının da yapıldığı salonda yapılan duruşmaya sanıklar saat 09.25'de bir Askeri servis otobüsü ile getirildiler. Erkek sanıklardan ayn olarak başka bir cezaevinde kalan Reha îsvan ise tek basına saat 09^5'de duruşma salonuna getirildl. Duruşmaya getirilen sanıklann ellerine kelepçe takılmadığı da gözlendi. Çok sayıda sanık yatanınm izlediği duruşmaya yabancı basından da çok sayıda temsilci katıldı. Bunun yanısıra Paris Barosu'ndan 2 avukat da duruşmayı izlediler. Duruşmaya katüan yabancı izleyiciler vo gazeteciler şunlar: Hollanda Basın Dernegi'nden Wan Hassit pranz, Almanya'dan Werner Vongelt, Hollanda'dan Elenora Plerin Wolkstrant, Guardian Gazetesi'nden David Borçhord, Almanya'dan yazar Eric Stvins, Hollanda'dan avukat Marcel Divaribora. Duruşma, Başkan Albay Ahmet Yıldınm, Duruşma Yargıcı Dz. Hakim Yarbay Bahri Yağcı, üye sivil Yargıç Yalçın Erkmen ve Duruşma Savcısı Sıkıyönetim Savcı Yardımcısı Mustafa Gül'den oluşan mahke. me heyetinin yerini almasından sonra saat 10.14'de başladı. Önce sanıklann yoklamalan yapıldı. Firarda olan ve gıyaplannda yargılanacak olan Hasan Fehmi Mavi, Yavuz Çizzned ve Medet Serhat'ın dışında tutuksuz olarak yargılanan ancak iddianamede tutuklanması istenen sinema sanatçısı Semra Özdamar'ın duruşmada bulunmadîklan görüldü. 57 AVUKAT Duruşma sırasında sanıkları savunmak üzere 57 avukatın bulunduğu saptandı. Savunma olarak duruşmaya katılan avukatlar şöyle: HaUt Çelenk, Gülçin Çayhgil. Turgut Kazan, Atilla Coşkun, Çetin Özek, Ersen Sansal, Veli Devecioğlu, Hasan Ürel, Rasim Öz, Ahmet Güryüz Ketenci, Ha. 111 Erdoğan, Bahri Belen, Belkıs Kıroğlu, Nezahat Gündoğmuş, Yıldız Nuryol, Engin Cinmen, Ergin Türsoy, Yalçın Öztürk, Bozkurt Nuhoglu, Be(Arkası 10. Sayfoda) Ârap Milliyetciliği döneminin sonu % 1982'nin ikinci yarısıyla birlikte Ortadoğu'da iki güç beliriyor: İran ve îsrail EYRUT israil, arada bîr yogun topçu ateşı, arada bir de uçak bombardımanlaı* nyla Beyrut'un kapılannı tıklata dursun, şu anda bıle bölgede yarattığı siyasi ve askerî durum bir dönemin kapandığmı. bir başka dönemin başladığmı ilan ediyor... Beyrut'u ele geçirmek amacıyla ışgal edip etmemesi bile bu olguya çok önemli boyut getirecek yeni bir gelişme sayılmıyor. Bir dönem kapandı. Bir yenl dönem başladı. Israil'in Beyrut kapılarma kadar da(Arkasi Sa. 11. Sü. 3 de) Ceyhan'da lcamyonminibüs çarpışti; 6 ölü var CEYHAN, iCumhurlyeti Adana Ceyhan karayolunda bir kamyon ile minibüsün çarpışması sonucu 6 kişi ö) dü, 9 kişi yaralandı. Ceyhan'a yolcu getiren îh san Ersöz yönetimindeki 01 EY 499 plakalı minibüs, E 5 karayolunda Mustafa Beke yönetimindeki 06 AP 184 plakalı kamyonla çarpış tı, Kösreli bucagı yakmlann larında meydana gelen ka zada minibüste bulunanlardan Ahmet Arca (43), Yusuf Kır (31) Mehmet Kaya (34) Fatma Kaya ve Şeref Kaya ile kimliği belirleneme yen bir kişi hayatlannı yitir diler. Yaralanan 9 kişi çeşitli hastanelere kaldınldılar. Evren: Anayasa referandumu kasımda Işık KANSU bîldiriyor ZONGULDAK Devlet Başkam Orgeneral Kenan Evren, dün Zonguldak'ta yaptığı konuşmada anayasa nın kasımda halkoyuna sunu lacağmı söyledi. Evren, ayrıca amaçlarının işçiler ile işverenler arasında sevgi, anlayış ve dayanışma ortamını sağlamak olduğunu bıldirdL Kalabalık bir halk topluluğunun izlediği konuşma sı rasmda Evren, genellikle iş çi sorunlanna değindi. Evren, Zonguldak'a gelmelerinin bir nedeninin kömür işçilerinin cektikleri sıkıntılan yerinde görmek olduğunu belirterek, şimdiye değın, Zonguldak'a gelememe lerinin nedenini şöyle açıkladı. «Zonguldak'a gelemeyişimizin nedeni 1978 yılından bu yana ödenememiş işçi pa ralarıydı. Ben de dedim ki, bu paralar ödenmeden Zonguldak'a ayak basamam. Çünkü yuzüm tutmaz. Ödenmeye başladı. açık alınla geldik.» Evren, konuşması sırasın da dışandan kömür ithal edildiğini ve bunun karşıhğmda dolar ödendiğini ifade ederek. «Buna üzülmüyo ruz Biz{ korkutmuyor. Kömür her geçen' yıl sanayileş tiğimizin deUIidir. Ancak,. Türkiye bir taraftan sanayi leşirken, tarım sektörünü ih mal etmemeiidlr» şeklinde konuştu. Evren. emek ve sermayenin ekonominin temel teşla n olduğunu kaydettikten sonra. özetle şunları söyledi: «Emek sahibi çalışanları ekonomiye getirdikleri dina mizmden dolayı şükran duy gulan ile karşılıyorum. Yönetime gönülden ve şevkle destekleyen çöküntü halindeki ekonominin verimli bir biçime sokulması için fedakârlık. gayret gösteren işçilere sonsuz teşekkür ediyorum. Ekonomik kalkınmanın sağlam temellere oturtulması için çalışanlarm sos yal ve ekonomik istekleri millj menfaatler doğrultusunda yerine getirilecektir.» Devlet Başkanı Evren. ücret sorununun Hahn önreden allak bullak» olduğunu ifade ederek, yalnızca eşit işe eşit ücret verilmesl esası yanında ustahk ve hüner gerektiren işlere daha fazla ücret verilmesi gerektiğini belirtti. Yüksek Hakem Kurulu'nun ucret düzeylerinde ki haksızlıklan gidermeve çalıştığını anlatan Orgeneral Evren, bundan önceki dönemde bir işyerinde kıdem tazminatı 30 gün üzerinden alınırken, diğer bir başka işyerinde bunun 90 gün üzerinden verildiğini örnek gösterdi. Evren, bundan böyle değişik ve denge siz uygulamalann ortadan kaldırılacağuu ve adalet ve hakkaniyet esasına göre üo ret düzeylerinin yeniden tes pit edilmekte olduğunu söyledi. Evren, Yüksek Hakem Kurulu'nun yavaş çalıştğı yolundaM söylentilerm «haksız» olduğunu da söyledi. i İDEOLOJÎK MAKSATII 12 eylül öncesinde ideoloUk maksatlarla işçılere pan kart verilerek «TCK'mn 141 ve 142'ye hayır, DGM'ye ha yır» diye gezdirildiğini. Türk bayrağı yerine başka memleketlerin bayraklannın taşıtıldığını, Atatürk'ün resmi yerine yabancı Jiderlerin resimlerinin dolaştmtt dığını bildirerek «Soruyorum, bunların işçi haklan ile ne alakası var. Bundan. böyle ideolojik maksatlt gösterilere Izin verilmeyecek. «ipfîi ASGARİ ÜCRET İşçi haklarının karşısında olmadıklarını da kaydeden Evren, «Öyle olsaydı, işçılerin iş güvenliğini sağlamak için işçi çıkarma yasağını koymazdık» diye konuştu.Evren, konuşması sırasında 12 Eylul'den sonra işçilere Uişkin çeşitli yasalann çıkarıldığım hatırlatarak, asgsri ücret konusunda şu görüşlere yer verdi: «Asgari ücret elbette yeterli degildir. Bu kadarla ev geçindirilemeyeceğini biîiyoruz;. Nasıl bir ekonomik sıkmtı içindeydik. enflasyon neredeydi? Nereye geldik... Milletçe katlanılan fe dakârhklarla buraya gelindi. Ancak henüz düzlüğe cıkmış de^iliz. Asgari ücretîn yökseltilmesl için hükümetimiz çahşmaktadır. Ancak asgari ücret ülk s ekonomist ni eski şekle getirecek sekilde yükselölmeyecektir. As gari ücretin arttınlması k»dem tazminatma tesir ctmek tedir. Bu münasebeti koparmak suretiyle asgar! ücretin artınlması için hükümetçe çahşıbnaktadır.» (Arkası Sa. 11, Sü. 6 da) Cumhuriyet Oüney Lübnandâ .YalcinDOGAN "bfldirtYOr "Ateskes nerdeyse ordayız,, AYİDA, (Giiney Lübnan) Sur ıle Sayda arasında İsrail askerleri karârgâhları göze çarpıyor. Tanklar, tüfekler, askerter, malzemeler. Yoldan onlar geçtıkçe biz kenara çekiliyoruz. Sonra hıa alabümek için onlann peşine taküıyoruz. Arabanın içinde Amerikalı gazetecilerle, îsraini mihmandann sohbeU koyulaşryor. Amerikal! ?azeteci: Ben Knduste, Ka» hJre'de ve Beyrnt'ta Rörev yaptrnı. tsraüli askeri mlhrnandar karşılık veriyor: tyl bir Bceen... Sia ÇOk iyl savasıyorsunuz?. (Arkası 9. Sayfada) Zonguldak gezisinden izlenimler Rogers Türkiye'den ayrıldi ANKARA (Cnmhnriyet Bürosn) NATO Avrupa MütteÜk Kuvvetlert Başkomutanı General Bernard Bogets teroaslannı ta mamlayarak dün Tilrkiye'den ayrıldı. NATO Başkomutanı hafta ba şında Ankara'ya gelmiş ve Devlet Başkam Orgeneral Kenan Evren tarafından kabul edilmişti. Görüşmede, Yunanistan'ın NATO'nun askeri kanadına dönüşünü sağlayan ve Rogersin hazırladığı plânın Yunanistanin yan çizmesi sonucu uygulamaya konulmaması ile Ugili hususlar ele alınmıştı. General Rogers daha sonra, Uçüncil orduya bağlı birliklerde incelemelerde bulunmak tizere Doğu Anadolu'ya gitmıştl. Evren, 'Seferiyim,, dedi ve su içti dılar. Evren esplrlslnl şöyle sürdürdü: «Bir şehrln konalizasyonu bl rhafta onbes gün icinde bit ZONGULDAK Devlet Başse o da yapılırdı. Ama bu müm kam Orgeneral Kenan Evren, kün olmuyor.» Zonguldak konuşması sırasınBaşlarında maden kasklan, da zaman zaman espiriler üzerlerinde tulumları ve ellerin yaptı. Zonguldak sokakları, Ev de maden kazmalarıyla maden ren'in getişl nedenlyle adeta işçilerinln de İzlediği konuş«bal dök yala» hale gelmişti. ma sırasında Evren bir ara öBir haftadır temizlik çalışmala nündeki su bardağına yönelennın sürdürüldüğünö öğrenen rek bir yudum su İÇti. Evren, Evren konuşması sırasında, su Içtikten sonra Zonguldaklı«Böyle gezlleri keske her haf lara dönerek «ramazan diye ta yapsak. Şehirler bir hafta, on sakın ayıplamayın. Ben seferlgün Içlnde temizleniyor» dedi. yim» dedi. Bunun üzerine Zonguldaklılar kendisinl alkışlama Bu esplrl uzerine konuşmayı dinleyen halkla birlikte Evren. ya başladılar. Başbakan Bülend Ulusu ve Evren, sulstlmale İlişkin möKonsey üyelerl gülmeye başla cadeleden *öz etlkton sonra IŞIK KANSU yazıyor S bir konuyo değinmeden edemeyeceğini söyledi. Evren'in an lattığına göre konu, kendl soyadı ya da MGK üyelerinln soyadları tutan bazı kişilerin İş yaptırmak için bunu kulanmala rıydı. Evren şöyle dedi: «Benlm akrabam diyorlarmış, yeğenim diyorlarmış, bizim hlçblr şekllde akrabamız, yeğenimiz yoktur. Böyle kişiler olursa hemen Ada let Bakanlığına tesllm etslnler.» Beraberinde MGK üyeleri Ve Başbakan Ulusu olduğu halde dün sabah Ankara'dan ayrılan Evren önce Bartm'a uğradı. Burada Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer tarafından kar şılanan Evren ve beraberin dekiler daha sonra helikopterle Zonguldak'a geçtiler. Yol boyunca sevgi gösterileri ile karşılanan Evren Janadar ma Er Eğitim TugayKomutan lığını ziyaret etti, düzenlenen brifingi izledi, Devlet Başkanı daha sonra Vilayete ge çerek ilin sorunları hakkında bilgi aldı. Vilayetteki biri fingi Cumhuriyet Alanındaki konuşması izledi. Kozlu'da kömür üretlm bölgesine geçen Evren EKI' de incelemelerde bulundu. Düzenlenen birifinge izleyen Devlet Başkanı, daha sonra kömür ocaklarma indi. Ma den işçileriyle sohbet eden, Evren onlara çeşitli sorular (Arkası 9. Sayfada)