Katalog

13 MAYIS 1982 Sanat Servisl Sevlm Burak adı «Yanık Saraylar» kltabı çıkıncaya kadar edeblyat çevrelerinde blllnmlyordu. Yayınlanır yayınlanmaz genlş yankı uyandırdı. uzun süre tartışma gündemlnden lnmedl Çoğunluk yeni blr hlkâyecinin başarısım övüyordu. Sevlm Burak «Yanık Saraylarsdan sonra uzun sUre kitap yayımlamadı. Suskun luk donemine girdlği soyle niyordu. Bırkaç ay önce birdenblre «Sahfhlnln Sesi» oyunuy la yenlden edebiyat okurla rının sevgi avçasının ıçıne glrdi Sevim Burak'ın bunca yıl ne yaptığmı, çalışmalarını nasıl yürüttüğünü ofcrenmek lstedik. « Sayın Sevim Burak. İlk kitabınız «Yanık Saray lar» dan «Sahlbinln Sesi»ne gelinceye kadar neler yaptınız?..» îlk kitabım olan «Ynnık Saraylar»dan sonra «Ah Ya Bab Yehova» öyküsünden kalkarak daha ge nlş ve zor blr deneylm olan «Sahlbinln Sesi» oyun çalışmasına glrdlm. Gene «Yanık Saraylar» kitabımdakl «Sedef Kakmah Ev» Byküsünden «Işte Bag tşte Gffvde îşte Kanatiar» oyu nunu yazdım. Bu ikl ovunumun dışında deneylmlerlml kendl kendime sürdür düm, yazmaya devam ettlm fakat yayınlamadım. «Aslan» ve «For Mach I» adh kltabı birllkte yazmaya başladım. örneğın Londra' dakl blr plyes tasarısını lçeren «Ewerest My Lord» «Blr Oece Yemegi» «Osmanlı Bankası» «Foto Febiis» «Jül Halama» ve de «Ford Mach I»... böyle altı yedl çeyl beraber yazmak, onla n n ayrılıklarını daha çok ortaya koyuyor ama onları blrblrlnden ayırmak hay 11 uzun zaman alıyor. « Sahlbinln Sesl oyunu nu tanıtır mısınız?..» Benlm sanat gorüşüm varoluşculuğa aykırıdır. Ama «Ah Ya Rab Yehova» hlkâyesinln oyunlaştırılma sı olan «Sahibinin Sesi» oyunu, çocukluğumu beraber geçlrdlğım doğup bü KÜLTÜRYAŞAM Cumhuriyet 5 sanat edebiyaî (ioğan hızlan üzerine batıda yayırüanan ince lemeler her zaman bizl sevlndirmıştır. Bu tür çalışmalar, yainızca bir yozurın tanınması m sağlamaz, Türk odebiyatının da yaygınlaşmasını sağlar On dandır ki Edebiyat dergislnin Yaşar Kemal özel Sajısı'nı da ayru inanç ve sovınçle karşıla dım. Edebıyat, Pennslvania Ünl versıtesi'nln yılda ikl kez ya ymladıgı bır dergı. özellıkie Ortadoğu ülkelerinın edebıyatı ve yazarlan uzerine araştırma ve ancelemeler yayınlanıyor bu dergıde. Yaşar Kemal Özel Sayısı nm editorü Ahmet Ö. Evın. Yaşar Komal Özel Suyısı, bı zim, ıkl gerçeği blr kez daha ogrunmomıze fırsat tanıyor. Batı lı yazarlar, Türk yazarını ve edebiyatını nasıl değerlendınyorlar. Gerçekten de bu özel sayıda yer alan kimi denemeler, Yaşar Kemal'ın özgün yan larını ssrgilerken, değlşlk bir değerlendırme ölçütü getıriyorlar ortaya Ahmet Ö. Evin, Giris'te Yaşar Kemal'in yaşamını ve sanatını oluşturan kaynakları kısaca sıralıyor ve dlyor kl, «O, Türk folklorunu bir roman türünde işlemiştlr, geliştirmiştlr.» Evln'e gore Yaşar Kemal bununla yetınmemiş, «anlatım blçiminde folklor ögelert ile kent ten edlndlklerinl blr btreşim içinde sunmuştur.» Özeı sayının başında Yaşar Kemal'le yapılan konuşma, ger çekten Yaşar Kemal'in yazı kaynakları konusunda yabancı Yaaunanmısn çausmalan Yasar Kemal üstüne Kıra oldıığu kadar bize de sağ lam ipuçları venyor. Çocuklu gunda dınlediKi destan ve ma salların başlıca özollığinin, «clıII» olduğunu belııtıyor Ya>aı Kemal, «şllrde ve duzyazıda kul lanılan dil, halkın gündellk dllıydl,» dıjor Yaşar Kemal bu konuşmasmda Abidin Dıno, A ııf Dıno ve GILÎIII Dıno'lara sevgı borçlu olduğunu, onun KPİı^mesınde büyltk payları ol duğunu da eklıyor Ve edebı yatın uluslararası ustası çok Büzel bır Dostoyevskı değerlen dırmesı yapıyor. «Dobtoyevski' vı ilk nkudugunula 23 yaşınday dun. Baııa oyle gcldi ki bu aclam insan varlığının keşfedilınemiş bir koşesini bırakmamış.» Yaşar Kemal, gene aynı konuşmasmda köy romanının şematızmıne karşın, Turk edeblyatma köy romanının, taze bır kan aşüadığını belirtiyor. Pertev Naili Boratav da ince lemesınde, Yaşar Kemal'in folklorla ilglsinln önce gazeteci, sonra hlkayecı sonra da romancı olarak sürdüğünü anlatıyor. llhan Boşgoz'e göre, Yaşar Kemal geleneksel ile modernı bırleştlrdı, edebıyatla folkloru kaynaştırdı, anonim ile bireyselı bir potada pişırdi. Başgoz, Yaşar Kemal'in yazı dllinı de yerel kültürden aldığını, sözlUğünün, lmge yapısıııın, şıırseı giicünün buradan geidiğini vurgulamaktadır. Osman Şahın'ın, «Yaşar Kemal Çukurova'dır» adım taşı yan köylülerle konuşmasını ı çeren çalışması Yasar Kemal' ın insan kaynağını tanımak is teyen batılılar içın çok ilgi çekıcı belgelerdir. Sanbahçe koylusU Mehmed Çakır, Yaşar Kemal'in kıtapları arasında yalnızca Ince Me ırtet'ı okumuş. «Çocukluğumdan beri ağalarla köylülcr arasındaki mucadeleyi dujdunı, burada onu okudura.» Sarıbahçelı Celal Güler ise ilkokul mezunu, şimdl Almanya'da çalışıyor. «Ü'kcmden uzakta İnce Memet'i okuyunca, evlm, yurdum, Ulkem, köyüm gözümiın onünde canlandı,» dlyor. Willıam C. Hıckman'm, Ya> şar Kemal'in Eserlerlnde Gele neksel Temalar: tnce Memet ıncelemesi bizlm yazarımız Uzerıne bıze yenı şeyler öğretmiyor. Geteneksel temaları sı ralayan yazısı, TUrk okurları dışındakıler için belki çekicı yarüar taşıyabılır. L. O. Al'kaeva'mn İnce Memet araştırması yalnız İnce Memet romanı uzerine değil Yaşar Kemal'in roman çlzgisinln gelışimi içın de çok önemlı yargılar sunuyor. Al'kaeva, «İnce Memet. Türk düzyaziKinda yeni blr adımdı,» dıyor Araştırmacınm çok ye rinde bır saptamasınm altını ozellikle çizelinr «Yaşar Kemal'in gerçegl sunarken roınantik ogeyi de önemll blr etken olarak kullanması.» Boylo1e Yaşar Kemal'dfl gerçeklerin kuruluktan kurtarılma yön temının ne olduğunu çok iyi farkediyor yazar. Raymond Wıllıams'm Yaşar Kemal'm Bomanları başhklı yazısı, bıze bir batılı eleştırmenın Yaşar Kemal'ı değerlendırme objektutiru ve olçıltlerını gostermesi açısından okunmağa değer. Buna karşılık da Batılmın bızım yazarımıza eğılmedeki yabancı tutumunun da tipik bir örneğldır. Orta Direk uzerine şöyle blr yargı veriyor: «Yabancı bir topraktan unutulmaz bir yaşantı.» Belma ö t ü ş Baskett, Yaşar Kemal'in ülkesinin sınırlarını da aşan başarısmın gizlnı şöyle ozetllyor: «Hem gerçekçl hem romantlk, hem modern hem geleneksel.» Baskett, ayrı ca Türk köylüsünün yaşamının derinliklerine indlğinl de bellrtıyor. Yaşar Kemal özel Sayısı" nın, bence, bıze yeni açılar getıren ıncelemesınl Güzin Dino yazmış. Demirciler Çarşısı Ci nayeti ile ilgılı incelemesinde Demirciler Çarşısı Cinayeti'nin pek haklı ve yerlnde olarak Yasar Kemarin romancı lık çhselgesindeki yerlnin ön«minı gozler onüne serıyor. Yaşar Kemal'in ilk kez «somut bir tarihi hoyut.u ışlediğinl «toplumsal ve ekonomık degişlm» çlzdığını soylüyor. Dino'nun incelemesinin üz»rinde durulması gereken bir yanı da Yaşar Kemal'in romanında ınsaıılarla doğa arasında kı değişım paralelliklerıne kalem basmasıdır. Güzln Dino' nun incelemesl Yaşar Kemal ıçin yenl olçütler getıriyor kap nısındayun. Yaşar Kemal'in Sosyal Psikolojısı yazısında M. Orhan Öa turk, Yer Demır Gok Bakır'm çağdaş psıkoloji açısından on»mını belırtmeye çalışıyor. Gerçekçi Ttırk yazarlart üzerine ıncelemolerinden tanıcugımız Svetlana Uturgauri, gerçekçı çağdaş Türk edebıyat> nın gelişmesinde folklorun dlkkate değer bır rolü olduğunu ortaya koyuyor. Folklorla ed«biyat arasındakı kan bagının iyıce araştınldıgmda Türk gerçskçı düzjazısınm oluşmasında etken olduğunu da ileri siirüyor. Neclâ Aytür, William Paulkner'm Döşeğımde ölürken'i lla Yaşar Kemal'in ölmez Otu'nu karşılaştırıyor. Aytür, ikı yazarın da mıtik simgelerle, dini iembolizmı aynı bıçlmde kullandıklarım romanlardan allnan ömeklerle belgelıyor. Dergide Yaşar Kemal'in 1976'da Amerıka'da yaptığı bır konuşmadan alıntılar var. ÜnİU romancı şöyle dlyor: «BKB Turk yazarlan içln Faulkner da N&zun Hikmet kadar oııem lidlr.» Dergının son lncelamesl Adnan Binyazar'ın, Yaşar Kemal Fenomenı. Bınyazar, Yasar Ka mal'de romanın, halk edeblyatı kayııaklarından geldığını dile getıriyor Edebıyat'm Yaşar Kemal ö zel Sayısı, batılılar kadar btzım içın de ilgi çekıci. En azın dan yenı değerlendırme pencerelerı açıyor. Ne var kl bu tür özel iayılarda okur, Türk romanının kısa da olsa geael bir değerlendirilmesini bekllyor. Boyle bır değerlendırılme yapılsaydı Yaşar Kemal'in yerı de onemı de daha one çıkmaz mıydı? Edinmok isteyenlere yaranmız olsun dıye dergının adresini ve fıyatmı bildlrelim: Edebiyat Volume I and 3. A Journal o£ Mıddle Eastern Lıteratures. Amerıka ıçi abonesi (yılda İkl kez yayınlanıyor). 12 dolar. Yabanoı ülkeler içın. 16 do lar. Tek sayısı: 6 dolar. Mıddle East Center, 838 Willlams Hall/CU, Unıversıty of Pennslvania, Philadelphia, Pa. 19104 U.SA. # BAŞKALDIRICI OYKU Sevim Burak: .Sahibinin Sesi, ilk başkaldırıcı öykümdür > (Fotoğraf: Ccngız CIVA) Sevim Burak: "Benim sanal görüşüm varoluşculuğa aykırıdır,, yüdügüm baba tarafımın, paşa dedemln evinde, onlardan öğrendlğlm eskiye alt bllgi ve malzemelerden gerçekleştlrdlglm ilk başkaldırıcı öykümdür. Sonlar dan yazdıgım bu öykümü, sonra yedl yılda oyunlaştı rarak allemln Isteğlnl yerl ne getlrmlş oldum. (Benden hep hayatlarmı yazmamı Is terlerdi.) «Sahibinin Sesl» ayrıca Ankara Devlet Tlyat roları repertuvarına glrdi Şımdl Adam Yayınları'nca babilmış bulunuyor. Ve gene Devlet Tıyatroları repertuvarına gırmiş olan 1kıncl oyunum «tşte Baş t«ıte Gövde tşte Kanatlar»ı da Adam Yayınları'na vermlş bulunuyorum. Oktay Akbal. Adam Yaymevi. Oktay Akbal'ın şilr vo şaırler us tune denemelerl. Denemelerm dışında şaırlerlo yapılmış söyleşiler de yer alıyor Akbal, önce Şur Vajdı'da şıır üzenne çeşıtlemeler yaparken, şıırı, şıinn özunü sevdniyor, şilrsel duyar lıklara çağınyor okuru. Aynca bır çok Türk şairinln yeni tadlannı getıriyor bu denemeler. Akbal'ın usta işı denemelerl, hem denemeyı hem de şllr sevenlenn elın den bırakamayacaklan bir başucu kıtab ONCE ŞtlK VARDI Yayın Raporu rumla degeıiendırmeyle bi7e sunmakla kalmıyor, ayrıca onun yaşadıgı donemın de belırgın ö/elhklennl saptıyor. Boylece Hâ.mıt'i çağı ve çev resı ıçındo oğrenmış oluyoruz. Abim Bezırcı'run çaJışması yalnız edebiyat severlor ıçın degıl, Oğretmen ve oğrencıler için de yararlı bır el kitabı lanmasından ve bunun geçirdiği evrımlerden sonra, yuzyıl yuzyıl yergı edebiyatını değerlendıriyor HaLk edebıyatının en onümlı ve en toplumsal turünun başarıh çalışması. # YUKARI MAHALLE # HALK ŞİİRİNDE GERÇEKÇİLİK Rıza Zelyut Ayko Yayınlan, 250 Lırü. # Asım Bezırcı Gozlem Yayınlan Eleştirmen Asım Bezirci'nın bu kitabında Hamıt'ın hayatı. şaırhğı. oyun yazarlı&ı, Tarık yahut Endulus Fethı yer alıyor, kıtabın sonuna da seçmeler konulmuş, Asım Be7ircı. Abdulhak Hftmıt araştırmasında Hamlt'l yenı bır yo ABDÜLHAK HAMÎT Rıza Zelyut'un ıncelemesi Halk Şıinnın bellı bır turune kapsamlı bi çimde egılıyor Halk Şıirinde Gerçek cilık'te Zelyut. şımdıye kadar ilerı surulen goruşlonn resmı yorumların ırdelenmesini yapıyor ve belgelertn yardımıyla kendi özgün göruşu nu ortaya koyuyor Zelyut, yergı kavramının açık John Steınbech. Bılgi Yayınevl. 175 Lıra. Yakın zamanlarda televızyonda Izledıgımız Cennetın Dogusu (Cennet Yolu) kıtabının yazarı çağdaş Amenkan edebıyatının ustalanndan Steın beck'in yenı konuları, yeni bır anlatımla sunduğu ilgi çekıci kıtaplanndan bındır Yukarı Mahalle Meksıka dan Kalıfornıya'ya gelen KızılderıhIspanyol kanşımı Paısona'ların yaşam lan yansır Yukarı Mahalle'de Yaşadıkları çevrenın deger yargılannı boş layan, aldırışsu ın&anlar tatlı bır gulduru tadında anlatılmaktadır Stembeck'i tanımanızda ve sevmenlzde yardımcı olacak bir kitap. ' düşünue inceleme araştırma • • r AZGEUSMIŞ ÜLKELER VE "IHRACAJA YONELIK" SANAYİLESME UZERİNE KİTAPLAR ürkıye'de ıhracatın öneminhı hatırlanması ıçın ıthal ıkamesıne yonelik sanayileşmp modelinin clddi bir tıkdnma noktasına gelmesi gerektı. Yıllarca alkışlanan bu model 1977'den itıbaren ozellikle kendl döviz gereklerıni karşılayamaz noktaya gelince bu kez ihracata yonelık bır sanayıleşme modelinin «tek kurtarıcı» olduğu yolundakı görüşler yaygınlık kazanmaya başladı. Bu arada ihracata yoneük sanaylleşme modelinin başarılı uygulayıcıları sayılan Güney Kore, Hong Kong, Sıngapur gibi ulkeleri ya da Ulkecıklerl Türklye'ye örnek gosterenler de çıktı. Bu yeni heyecan içınde asıl sorulması gereken pek çok soru ise gdzardı edıldl. ihracata yonelik sanayileşme modell gerçekten gelişmekte olan ülkeler için blr «kurtuluş reçetcgi» miydi? Bu modelın uygulanması ne tür bır sosyopolitık yapı varsayımına dayalıydı? Bu varsayım Türkiye'nın koşullarına uyar mıydı? îhracata yonelik sanaylleşme modeli nın bır uzantısı olan «serbest bölgeler» ne getiriyor, ne götürüyordu? Dünya Bankası'nm bağrma bastığı «karşılaştırmalı ustunlük» ilkesi gelişmekte olan Ulkelerin sanaylleşme stratejilerinl yönlendirmede temel ilke olabllir miydl? Yoksa tüm bunlar uzun vadede gelişmekte olan Ulkeleri yenl çıkmazlarla karşı karşıya getirecek önerller mlydl? Kısa kısa... Cohlt Talas, BIR TOPLUMSAL POLİTİKA BELGESİNİN YORUMU, A. Ü. Slyasal Bllgller Fakultasl Yayını, Ankara, 1982, 51 t. Profesor Talas son çalışmosında 2o Temmuz 1978 de komu keslmınde işçıışveren llışkılerını duzenlemek amacıyla hukumetle Turklş arasında varılan «Toplumsal Anlaşmaıyı ve ulkemlzde bu alandakı İlk denemenın etkın olamayışının nedenlerlnı ıncellyor. Profesor Talas'a gore, «Toplumsal Anlaşma», etkln olamamosma rağmen, gerek «felsefesı, ıcerığı ve oncu nıtelıği» ve gerekse «gelecek Içın bır model» olabılme nıtellğl açısından onemlı blr belgedlr Mehmet Rıfat, GENEL GÖSTERGEBILIM SORUNLARI: KURAM VE UYGULAMA, Alaz Yayınları, îstanbul. Nlsan 1982, 101 s. Insanların blrey ya da grup olarak bırbırlerıyle haberleşmede kullandıklorı en mukemmel ornek olan dıl dahıl, nesneler, muzık. gıyim, vb. çeşltll Işaretlerl ıncfileyen ve henuz oluşma evreslnde olan bır bllım dalı dıye nlteieyeblleceğlmlz semlolo|l karşılığı olarak goslergeblllm teriml kullanılmakta. Bu «Işaretler bllımi» kaynağını ceşıtll alonlarda etkıli olan Isvlçreli dilbillmcl Ferdlnand de Soussure'den (1857 1913) almış ve Fransız yazar Roland Barthes tara'ından gellştırılmıştır. Barthes'ın EI6ments de Semlologle (1964) adlı bu alanda temel sayılan kltabı Berke Vardar ve Mehmet Rıfot tarafından Gostergeblllm ilkelerl adı altında Turkceye cevrllmlştl (Kultur Bakanlığı Yayınlan, Ankcra. 1979) Matln Kazancı, HALKLA İLİŞKİLER, 2. basıın, Savaç Yayınlan, Ankara, 1982, 185 s. Ulkemizde halkla illşkiler konusunda yazılmış belli başlı birkac calışmadan blrl olan bu Kitapta, halkla illşkiler dlslpllnlnln doğuşu, sınırlandırılmosı, gerek kamu yönetlml gerekss ışletmeler oçısmdan halkla illşkllerın sorunları İle başlıca aracları Incelenlyor. Kltabın İlk basımı 1980'de A. U. S B.F. Basın ve Yayın Yuksek Okulu Yayınlan arasında cıkmıştı. Izzat Öztoprok, KURTULUŞ SAVAŞINDA TÜRK BASINI: MAYIS 1919 TEMMUZ 1921, Turklye İs Bonkası Kultur Yayınlan, Ankora, 1981, 435 8. Kurtuluş Savaşınin 1919 1921 arasındakl döneminde dış basında yer alan Turkıye İle Ilgllı haberlerın îstanbul ve Anadolu basınında yoloçtıflı tepkllerl ve yorumlarını Inceleyen IIgınc blr doktora tezı. Çalışmanın sonunda yer verilen acıklamalı kaynakca başka araştıncılara da yararlı olacak nltellkte. ÖĞRETMENİN EL KİTABI, YAZKO Yayınlan, îstanbul, 1982,178 f. YAZKO üyesl blr kurul tarafından hazırlannn bu kitap oğretmenler İçin oğretlm yontemlerl; eğıtlmde gozonunde tutulmaeı gereken hususlor; lyl blr eğltlmcının nıtelıklerl gıbl konularda yararlı bllgllerl derleyen ve ceşltlı İnceleme konuları oneren blr yardımcı kaynak nitellğlnde. Kitapta «rehberlik» ve «eğıtsel kollar» yönetmellklerine do yer verlliyor. şahın aipay Süreli Yayınlardan TURKIYE VE OUTADOGU AMME IDARESİ ENSTITUSU'NUN SÜRELİ YAY1NLARI Türkıye ve Ortadoğu Amrno Idarosı Eribtıtusu (TODAtE) Turkıye ile Bırleijnuş Mılletler Orgutu arabinda mayıs 1952 de yapılan ozel bır anlaşma temelınde. 1953 yılında kurulmuştur Enstıtu bır yandan her duzeyde kamu yönetıcılerı ıçın egıtım programları duzenlerken, ote yandan kamu yonetıml alanında araştırma faalıyetlen surdurmekte ve bu alanda kitap derjrı, yıllık şeklinde çeşltll yayınlarda bulunmaktadır Bu hafta TODAIE'nın surelı yayınlannı kısaca tanıtmak istıyoruz I gettrmı? olan Berksoy'un (Bkz: «Uluslararası Ticaret, İktısadi Kalkınma ve Ithal Ikamesı», Toplum ve Bılım Sayı: 13, ss 3966) bu yapıtında ihracata yonelik sa nayıleşme modelinin, azgelismlş ülkelerin gelışme sürecinde doğal bır aşama olmayıp kapıtalist dunya sistemindekl ışbölümUnun bir gereğl ve ozellikle de çokuluslu şirketlerin dunya çapındakl stratejüerinin bir sonucu olduğu ortaya konuyor. Berksoy: «Üretlm, ulaşım ve iletişim teknolojilerlnde gerçekleştirilen çağdaş gelişmeler çokuluslu glrketlere, ürelünl kısmen veya tamamen ucuz kaynaklara sahip yörelere kaydırarak, uygun maliyet koşullanyla, uluslararası piyasalara yönellk üretim yapma olanagı saKlamıştır» dlyor (s. 147). Işçl ücretlerinln ve örgutlenme dUzeyinin gellşmış Ulkelerde artmasının da bazı sanayilerin azgelişmlş Ulkelere kaydırılmasmda önemli rol oynadığını bellrten Berksoy, ucuz ve dısıplın altında tutulan Işgücünün İhracata yönelık üretimin önkoşullanndan bin olduğunu da vurguluyor. Berksoy'un yapıtında azgelişmlş Ulkelerin dünya tlcaretindekı yeri ve «serbest bölgeler» konusunda da ayrmtılı bilgi ve İlglnç analizler yer alıyor. Belge Yayınlan'nın konuyla ilgili ikinci kitabı ULUSLARARASI YENİ İŞ BÖLÜMÜ VE SERBEST BÖLGELER (Îstanbul, Mart 1982, 282 s.) adını taşıyor. P. PröbelJ. Heinrlchs O. Kreye adlı üç Alman araştırmacının ortak ürünu olan bu yapıtta serbest bolgele rin ve dünya fabrikalannm uluslararası yenl lşbölumU lçindekl yerl ve işlevi an latüdıktan sonra, ömekler ve tablolarla bu olgulann kapsam ve sonuçları incele nıyor; dunya pazarına yonelik sanayileşmenin gerl kalmış ulkelerin sosyo ekonomik gelişmesindeki etkilerl uraş tınlıyor. Kitabm sonuna eklenen Mu«tafa Sonmez'm «Türldye'de Serbest Bölge Kurma Girlşlmleri» konulu araştırması İse kıtaba başka bir boyut kazandırıyor ve halen Turklye'nın gündeminde bulunan serbest bölge kurma girişimlerinin geçmlşl ve bugünü hakkında okurun aydmlanmasına yardımcı oluyor. [Mustafa Sönmez'ın TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BUNALIM (Belge Yayınlan, Îstanbul, Kasım 1980, 120 a.) adlı bır çalışması daha var 1 SdzünU edeceğimiz uçüncü kitap Cem Alpar'ın AZGELİŞMİŞ ULKELERİN DIŞ TİCARET SORUNLARI VE SANAYİLEŞME adlı yapıtı (AİTİA Ekonomi Fa. kültesi Yaymı, Ankara, 1982, 128 s ) Dünya BankasıJnın TUrkıye'ye «karşılaştırma lı ustunlük ilkesi uyarınca nanayileşme»yl salık verdıği günlerde çıkan bu kitabı öğrencılerıne ithaf eden Alpar, «lngiltere'nin kumaş, Fortekiz'in şarap satnıasından sıkılanlar içln» dıye yazmış ıthaf cümlesıne Azgelişmlş Ulkelerde dış ticaretın yapısı ve sorunları, Ithal Ikamesıne dayalı sanayileşmenin sorunları ve ihracata dayalı sanayileşme modelinin ırdelendiği bOlunileri ızleyen «Değerlendırme» bölümunde yazar şu sonuca vanyor. «Az gellşmiş blr ekonoml tüm kavnaklarını ihracat şansı olan, yani o anda karşılaştırmalı üstunlüge sahip bulunan sektorlcre kavdırdığında kısa donemde milli gelir ve döviz girdiIrrinde artış sağlansa bile uzun dünemde pkoııominin Islenllen aanayllrşme düıeyine ulaşması nıumkün olamaz. Çünkd az gellşmiş ekonomi yönünden »maçlaımn, sanayileşme düzeyinin. atratejik mallar olarak nitrlrndlrllen. surekll teknolojlk venlllklerin uygtıtanahildlfi yatırım nıalları uretlmlne çıkarümasıdır.» (OSMAN ÜLAGAY) AMME İDARESİ DERGISf TODAIE'nin temel sureli yayını olan bu dergi 1968 yılından bu yana yılda dort kez (mart. ha?ıran. eylul ve aralık aylarında) çıkmaktadır Esas olarak bır sıyaset bıllmı dalı olan kamu yönetlml alanında ve genel olarak sosyal bılimler, anayasa ve idare hukuku dallanndaki inceleme ve araştırmalara yer vermektedır Her sayısında, aynca, «Anayasa Mahkemesı ve Danıştay Kararlanndan Özetler» ile yenı çıkan «Yasa, Tuzuk ve Yönetmelikler»in tarih, 8ayı ve başlıklannı veren bır bölum bulunmaktadır Amme Idaresı Dergısı'nin 14. cildinde (1981) yeralan çahşmalardan bazıları şunlar Kenan Surgit, Çağdaş Yonettm Anlayışı ve Yönettcllerin Amaç ve Politika Belırleme tşlevlen», 1981/1, s. 228. Ömer Bozkurt, «Kamu Bürokrasıslne Sosyolollk Yaklaşun», 1981/2. s. 3 16. Tekin Akıllıoğlu, «Bireyln Yonetsel tşlemler Karşısında Korunması ve Yönetim Hukukumuz.. 1981/3. s. 3756. Tevfık Çavdar, «Mılli Mucadele'de Sıyasal Katılımın Oluşumu Açısından Direnış ve Gostergeler». 1981/4, s. 4160. Son aylarda birbirl ardından yayımlanan Uç kitap bu sorulara ve sorunlara eleştırel yaklaşımlar gettrme açısından dıkkati çekıyor ve guncellik tasıyor. Belge Yayınlan tarafından yayınlanan ikı kıtaptan blrıncisi Taner Berksoy'un AZGELtŞMİŞ ÜLKELERDE İH RACATA YÖNELIK SANAYİLEŞME (îstanbul, Şubat 1982, 25b s.) Ithal ikamesı sUrecinın TUrkiye'deki tıkanma nedenlerıne de ilgınç bır bukı» açısı Vehbi HACIKADİROĞLU BILGININ DOĞASI VE KAYNAKLARI UZERİNE May Yayınlan, îstanbul, Aralık 1981, 175 s. Vehbi Hacıkadiroğlu BİLGİNİN DOGASI VE KAYNAKLARI ÜZERINE adlı yeni kitabında, bılgi teorisınin çeşitli sorunlarını, çağdaş bllim lel sefesl yazınının önemli bir bölümüne dayanarak, tartışıyor. Yazar bu çalışmasında, daha önce yayınladığı ve felsefeyle ilgilenen çevrelerde ya kın bır ilgi uyandıran KAVRAMLAR ÜSTÜNE (Îstanbul, Nisan 1981, 151 s.) adlı kitabında «bulanik kalan birçok ko nulara.. daha açık ve tutarlı bir bıçim vereblldığlnl» belir tiyor. Ele aunan konulann lşlenlşinde bazı eksiklikler bulundu ğu; kitabm Hacıkadiroğlu'nun kendl deylşlyle, «dizgesel blr bütünltlkten yoksun ve dUzensiz blçlmlnin..» «okuyucuyu tedirgln» edici oldujhı ilerl 8(1 rülebilir. Ancak çalışmanın «toplumumuzda hem bu konu lara hem de genellikle felsefe ye karşı pek dUşuk düzeyde kalan llglyl blraz canlandır mak» şeklinde beltrlenen ama cına hlzmet edecek nltellkte olduğuna kuşku yok. Bılim felsefesiyle ilgilenen herkese OftUtleyebileoeftimla degerU ve yararlı bir kitap. Vehbi Hacıkadlroglu 1920 yı lmda Alanya'da doğmuş, yuk sek öğrenımini 1943'to Istanbul Yuksek Mühendis Mekta bı'nde (sonradan l.T.Ü.) yapmıştır. 1975 yılına kadar lnşaat mUhendlsl olarak çalıştık tan sonra yerleştiği memleketı Alanya'da bllgi teorisi konusundakl çalışmalarmı surdürmektedlr. Hacıkadiroğlu Bertrand Rus sell'ın Dıs Düny» Ücerlne BU timiz (Alaz Yayınlan, Îstanbul, 1980) ve Felsefe Sonınlan (Alaz Yayınlan, Îstanbul, 1980) adlı kitaplanm da Türkçeye çevirmiştir. TURKISH PUBLIC ADMINISTRATION ANNUAL [TURK AMME İDARESİ YILLIĞI1 İngilızce olaıak 1974 yılından bu yana yayınlanmakta olan bu yıllık kamu yönetımı alanındaki çeşitli konu ve eorunlara, ozellikle Türkiye açısından egllen çahşmalara yer vermektedir. Birçok ilglnç makalenln yayınlanmış olduğu yıllığın elimize goçen 1979 1980'e ait son sayısında bulunan ıncelemeler arasında şunlar var Oya Çıtcı. «VVomen ın the Turkish Public Service» ITürk Kamu Yonetımınde Kadınlarl, s. 2754 H Samı Cuvon, «External Savings and VVorkers Invostmont Pattnershıps» lYurt Dışındakı lşçılenn Tasarruflan ve Isçi Yatırım Ortaklıklanl. s 95134 Gencay Şavlan, .The Politıcal Practıce in Turkey and the Economıc Functıons of the State» ITürkıye'de Sıyasal Uygulama ve Devletın iktısadi İşlevleril. s 217242. AGU U^JtM . Y AAA t \ ESI^LEClrJIZl/ GöREBİLlC ' ŞAJJASEBJ ' OLMUÇ. İNSAN HAKLARI YILUĞI TODAIE'ye bağlı İnsan Haklan Araştırma ve Derleme Merkezl 1979'dan başlayarak, «kamu görevlılerinln konu üzerinde dıkkatlerinl devamlı olarak ayakta tutabllmek» (1979 12) amacıyla blr insan Haklan Yıllığı çıkarmak tadır. Yıllığın 1979 sayısında Bahrt Savcı. Cahit Talas, Mun ci Kapanl ve diğerlerinln yazılan İle Rona Aybay'ın Otu? Yıllık tnsan Haklan Bıbllyografyasi: 1947 1977. bulunu yordu 1980 sayısında da Lütfi Duran. Feyyaz Gölcüklü. Fa nık Erem ve digerlerlnin yazılan yanısıra Bilsel Savcı'nın Jtirkçe «İnsan Haklan Bibliyografyası» vardı. P TODAtE'nin aürell ve ölğer yayınlan içln başvurulaCa£ adres şu: 1. Numaralı Cadde, Yücetepe Ankara. j&k