Katalog

Cumhuriyot 6 EKONOMİ 10 MAY1S 1982 EKONOMİ DE Ingiliz Âraşlirma Merkezi'nin tahmini: GÜNÜN AYNASI Dolar 2,30 markın altına indi Ekonomi Servisi Dolar hızla değer yltlrlyor. Geçtiğimiz hafta 2,30 markın altına düşen dolar aynı sekilde 6 Fransız frangı sınırının da altına lndl. 3 hafta önce 2.42 mark ve 6.30 frank glbl rekor düzeylere ulaşan dolarm bu anl dUşüşüne ABD'de falz oranlarının gerllemesl ve Başkan Reagan'ın bütçe konusunda gerl adım atması neden oldu. Blr yandan dolarm değer kaybı ve dlger yandan Almanya'nın rekor dış ticaret fazlaları markın onemll ölçüde değer kaaanmasma yolaçtı. Böylece Türk Lirası karşısmda daha öncekl hafta 1,65 llra kazanan mark. geçen hafta da 1 llrayı aşan blr yüksellş kaydettl ve 64.30 llraya çıktı. ö t e yandan geçtiğimiz hafta, Türk Llrası'nın Avrupa para blrlmlerlne karşı önemll ölçüde değer kaybma uğradıgı blr hafta oldu. Isvlçre frangı 2,45 lira artarak 77,85 liraya çıkarken, sterllnln de 5 llraya yakın rekor blr yükseliş kaydettlğl dlkkatl çektl. 3Mayıs 147,35 63,25 75,40 264.05 8Mayıs 147,40 64.30 77.85 268,93 Doların değeri gelecek yıl 2 marka kadar düsecek Ekonomi Servisi 1.5 yıldan bu yana tahminlerı aşan bir yükseliş kaydeden doların ulaştığı aşırı degerh durumunu koruyamayacagı belirtıliyor. Gelecek nisan ayına kadar doların başta mark olmak üzere önemli döviz kurlan karşısmda yüzde 15 oranında deger kaybına ugraması bekleniyor. 1980 yıh sonlannda 2 markın bıraz altında Işlem gören. dolar. 1981 yıh boyunca 2 markın üzerine çıkıp çıkamayacağmı, tartışan uzmanlan bile hayrete düşüren bir hızla yükseldi ve 1981 sonunda 2.25 mark Binırını aŞtı. Beklenenln çok üzerindeki bu artışa, 1981 yıh basında Reagan yönetiml tarafından uygulamaya konan yüksek faiz politıkası neden oldu. Aynca. ABD" nin dış ticaretinde görülen olumlu gelışme de buna bir ölçüde yardımcı oldu öneeleri uzmanlar bu artış eğılımini sunl* ve «geçici» olarak nitelemişler ve doların yakın bir zamanda duşecegini öne surmüşlerdi Bu görüşte ABD'deki faiz oranlannın düsece&l beklentilerl etkill olurken, Almanya'daki enflasyon düzeyinin ABD'dekinin çok altında olması ve Almanya'nın dış ticaretinin Amerıka'ya oran l a daha kalıcı gellşme göstermesl de ek kanıt olarak ılerı suruluyordu. Aksine beklenen gerçekleşmedi ve dolar aşırı değerlihğıni uzun bir sure korudu Hatta clahE da yuksplerek nısan oıtasında 2.42 mark gibi bir duzeye ulaştı Butun bu gelıştnelere rağmen bundan sonrası için yapılan öngoruler bu yukse lıc,tn artık sürmeyecegl vo nundo Bu konuda blr araştırma yapan tngillz. «Henlev Centor for Forecasting» arnş tırma merkezinln hazırladı ğı raporda, doların 2.30 mark dolayındaki değerını koruyamayacağı ve 1983 nısanına kadar marka karşı yuzde 15 oranında değer yı tırerek 2 mark dolayına ıne ce£ı ongöruluyor. Bu arada. doların difeer döviz kurlarına karşı da benzer bir düşu$ göstereceğı bellrtilen ra porda 1 yıla kadar doların 1 90'dan 1 70 tsviçre frangına. 2J3'ten 200 yene inecegi bıldırılivor Aynı raporda, sterlınin de dolara paralol bir deger kaybına ugrayacaKi ve dotarla sterlin arasındakı parıtenın degışmeyeceftı kaydedıliyor Markın dolara karşı de&er kazanmasının. Turkiye'nın odemeler dengesıni olum lu yonde etkilemesi beklenıyor Turkiye'nin ihracatının mark agırlıklı olraaaı, ihracatın dolar değorının artışına yol açabilecek Aynca. bu olgunun Almanya'dan gelen ışçi dovizı girişinin do lar değerini de hızlandıraca gı tahmm ediliyor. EKONONI NOTLARI lOsman ULAGAY Finansnıan Sorunu Saatli Bomba mı? 24 ocak modellnln amaçlarına var mak içln kullandığı araçların başında para kredi politikası gellyor. «Sıkı» para kredi politikasının bir yandan enflâsyonu frenlemede, blr yandan iç talebi sınırlayarak flrmaları dıaa açılmaya zorlamada, blr yandan da öz kaynagı yetersiz ftrmalan öz kaynaklarını takviyeye yöneltmede etkln rol oynayarak ekonomtde blr yapı degiglk Uğinin aracı olabllecegl görüşU. 24 ocak felsefeslnln temel öğelerlnden blrl. Bu nedenle 24 ocak modellnin son çözümlemede başarısını ya da başarısızlıgmı bellrleyecek olan da galiba flnansman dUğtimünün çözümlenlş btçl ml olacak. Geçttğlmlz hafta yaşanan klmt olayları ve yapılan açıklamalan bu açıdan degerlendirmek sanırız yararsı/, değll. Türkiye'ye anl blr zlyaret yapan ÎMF heyetintn özellikle fiyat hareketleri ve para kredi politlkasmın gevşetllmesl konularında kaygı duydugu belirtillrken aynı günlerde özel sektör temsilcllerlyle blr toplantı yapan Başbakan Ulusu'nun 9u sözlerl söytemest onemli" «Enflasyon yangını henüı sön dilriiiememiş. istlkrar hcdefinn Mle he nüz prlşllememlstlr. Kaldı ki pnlitikalarımızın ana hedefl orta ve uzun vadede yapılacak yapnai drftiştkllklorlp ekonomlnin yenl sartlara yapı^al uvıımudur.. i)r.e\ sektör bakımından uzun vadede olumlu sonuçları ırö'zardi ederek kısa vadede olutmuz ^onnçlari blrlnri plana çıkaran bir bakı^ acıiının olmadıftı kanaatindeylm » Savın Ulusu'nun bu sözlerlnln basında yer aldıgı gün yayınlanan Rinnr Razetesinde bir röportajı yer alan Sakıp Sahancı'nın flnansman sorunuyla ilglll sozlerl İse şöyle «Sanaytrllerln pahalı paradan dolayı büyük «ukıntı içinde bulunduftu 1982 yılmda bu sıkmtıların artncagı gözUküynr. Aslında vefakar. cefakAr sanaylcl arkadaşianm taşınamayarak boyutlarda yükiin altın dadırlnr. Bu artışa lıiikiimet seylrcl kal mamalidır... Flrmalnrın çökmesl halln de bankalarin alacaklarım alamayacak ları. llkidltelerlnln bozulması nedeniyle bankalarin zor durumda kalablle cr>g\, htikflmetlere çözllmü zor «orunlar gptirebilerpgl de unutulmamalı. dPVİPt buna goz yummamalıdu.» Sanaylde olduğu kadar bankacılık keslmlnde de hatırı sayılır ağırhk tası yan Sabancı'nm bu görüşlerl Başbakan ve bazı diger hükümet Uyelerlyle yapılan toplantıda ne olçüdp dlle getırdlftinl bllmiyoruz. Ancak bu toplantı da Mallye Bakanı ve Merkez Bankası Başkanfnın banka kestmindekl gellsmelerin dtkkatle lzlenmekte oldujîu yo lunda özel keslm temsllcllerlne güvence verdlklerl VP banker kesimlnde vaganan türden olaylann banka kesimlnde tekrarlanmaması içln gerekli önlpm lerln düşünüldüğünü söyledlklerl anlaşılıyor. Bu önlemlerln neler olduSu henüz bilinmiyor. Ancak enflâsyoni«;t baskının sürdüğü blr ortamda uygulanan para kredi politlknsinın Revşetllmesl ve faizlerin düşürülmpsi söz konusu olamayncağına göre bu polittkanın ortaya çıkardıftı sorunların çözümlenme sl içln bazı önlpmler almak galiba zorunlu hale gelebllecpk Bu noktada hempn şu akla gellyor: sanayl ve bankacılık kesimlnde fl nansman ve kaynak sorunlan gerçektpn cıddi boyutta mı. yoksa «maksath» olarnk abartılıyor m u ' Türkiye'de ozel sektorün bir «afclama gelpnegl» olduğu bir gerçek Anrak «tasarruf sahiblnln sömilrUlıiiifrü» ve reel faizlerin negatlf olduftu dönem lerde bol keseden kredi kullanarak ku nılan pek çok sanayi kuruluşumın. rppl falzlerln yüzde 30 mertebesine vükseldlgi, üstelik lc talebin RerüeriİK! (Arkası 11. Sayfada) DOLAR MARK İSVİÇRE FI STERLÎN Cumhuriyet alfını 350 lira düstü Ekonomi Servtal Altın flyatlan geçtiğimiz hafta anl bir düşüş kaydettl. 1 ons altm 30 dolar blrden gerilerken, Cumhuriyet altını da 350 llra azaldı. Falkland bunalımımn ve doların dügüşünün altın fiyatlannı artırması beklenlrken, umulanın aksl blr gellşme oldu ve daha öncekl hafta sonu 363 dolarla kapa nan Londra Altın Borsası'nda geçen cuma altm CUMHURİYET REŞAT KULPSUZ 334 dolardan işlem gördü. Fiyatlardakl bu gerlleme Türkiye'yl de etklledl ve hafta başında 11.850 11.900 liradan islem gören Cumhuriyet al tını cuma günü 11.500 11.550 liradan ahnıp satıldı. Uzun süredlr değerl değisimlerden etkllenmeyen kulpsuz Reşat ise geçen hafta 400 lira btrden düştü. 24 ayar altırun gramı da 70 llra azaldı. 7 Mayıs 11.50011.550 12.10012.400 Turkiye'nin pozisyonu iyi sayılıyor ANKARA, (ANKA) Türkiyenin altm ve döviz birikimının B5 gunlüıc ıthalatı karşılayacak düzeyde olduğu hesaplanıyor. Uluslararası fınansman çevrelerinde altın ve döviz bırikiminin rn az 7r> günlük ithalatı karşılayacak duzeyde oıması hal'nde, ilgıli ulkenin döviz pozisyonu «iyi» sayılıyor. Doviz birikiminin kaç aylık İthalatı karşılayacagına ılışkın hesaplamalarda, altın mevcutlarınin resrai değeri yerme serbest pıyasa değeri esas ahnıyor 114 tonluk altın mevcudu olan Turkiye, bu nedenle 1.6 aylık avantal saftlıyor. Yalnızca döviz bırıkimiyle ise Türkiye, 1.2 ayhk ithalatı karşılayabilfcek durumda bulunuyor. Aylık ıthalat gereği, 1982 yılının 10 milyar dolarlık hedefinin 12'ye bölunmesiyle, 833 3 milyon dolar olarak hesaplanıyor. Merkez Bankasının nlsan ayı sonu itibarıyle 1 milyar 175 8 milyon dolarlık görünür döviz mevcudunun yaklasık 750 milyon dolarlık bölümü. ithalat akreditiflerinin karsılıgı olarak yabancı bankalarca peşın kuvertur» uygulaması çerçevesinde bloke edilmis bulunuyor 3Mayıs 11.85011.900 12.40012.800 DÜZELTME Dünkü Ekonomide Diyalog bölümünde transistörün kesfi 1848 olarak çıktı. 1948 olarak duzeltir, özür dileriz. Bankalarin toplam kâri 45 milyar liraya yükseldi ANKARA ITHA) 1881 yılmda bankalarin toplam karları 1980 yılına göre yüzde 182.2 oranında artarak 18 milyar liradan 45 milyar llraya yükseldi. 40 bankamn sagladıgı 49 milyar 424 7 mılyon liralık karın yüzde 68.6 lle en büyük bölümünü kamu mevduat bankaları elde etti. Kamu bankalan aynı zamanda yuzde 199.7'lik oranla kâr miktan en çok artan bankalar grubu oldu. Kamu bankaları içınde 21 milyar llra ile en büyük kan Ziraat Bankası saglarken, bunu 5 2 milyar lira lle Halk Bankası, 2 3 mılyar hra ile Emlâk Kredi Bankası ve 1 2 milyar llra ile Etıbank izledi. Toplam banka kârlarının yuzde 26 2'sinı elde oden ozel bankalar arasında en fazla kân 4 milyar 769 5 mılyon lira ile îş Bankası sagladı. Onu 2 milyar 275 mılyon lira ile, Akbank ve 1 milyar 651.8 mılyon lira ile Pamukbank izledi Dıger ozel bankalarin karları ıse, milyara ulaşamadı. 1981'de 2 milyar 363.8 mılyon lira kâr sağlayan yabancı bankalar içinde en yüksek kârı 1 milyar 327 1 mtlyon lira ile ArapTürk Bankası elde ettı. Dığer yabancı bankalarin kan ise, milyann altında kaldı. Geçen yıh zararla kapatan bankalar da şoyle belırlendi: Istanbul Emnıyet Sandıgı, Çaybank, Odibank. Baftcılar Bankası. Amerıcan Express ve Cltibank. Banka grupları itibarıyle son 2 yıhn kâr durumu çöyle oldu: 1980 10,40 4,48 1,22 16,10 1981 31,17 11,88 2,36 48,41 Akbank kültür hizmetlerinden AilcvcCocuk KONFEPANS4ARDİZİSİ ^ Dönemi KAMU ÖZEL YABAN a TOPLAM: "Annesi Cab§an Cocul^nn Sorunlan" "Ergenfik Cegnda Pasrlanabien Rjühsal BczuMuMar 18 Mayıs Salı / Prof Dr Cünsel Koptagel 13 Mayıs Perşembe/Doç Dr Norma Razon 11 MayisSalı/Prof Dr Aykut Kazanagıl 4 bin personel modern teknoloji üzerine egitildi ANKARA, (Cumhuriyet Bllrosu) Türkiye ile Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı arasın da 1978 yılında imzalanan proje anlaşması çerçevesinde. bugüne kadar kamu ve özel sektör sar nayi kuruluşlarında yük•ek ögrenim gormüş. yak laşık 4 bin personel, modern teknolojiler konusunda egitildi. Kısa adı SEGEM olan Sınai Egitim ve Geliştlrme Merkezi Genel Müdürü Yılmaz Ayman'm verdıği bılgıye göre, bu sayının yıl so nuna kadar ^ bine ulasması planlandı. TERZİNİZDEN DETİTİZ.. Dünyanın parasını verdiniz. üstelik çok severek giyıyordunuz. Ama oldu bir kere. Üzülmcyın. Etap Kuru Temızlcme Butiği, özenli giysilennızı yenıdcn yaratıyor. AKBANK acti KEhnWThWTVO6U/HARDİYE/SAAr,17x»/GW5 SEPDESTTİR Taksim'de devren kiralık telefonlu möbleli is yeri. Tel: 25 32 64 23 20 22 & Etap Kuru Temızleme ve Çanıaşır servısi. çarçı katinda, pazar hanç, 08.0019 00 arası humeünudedır. "TÜMOSAN Planlama Sistemi,, projesi onaylandı ANKARA (ANKA) Bakanlar Kurulu, Türk hükumeti ile Birleşmiş Milletler kalkınma programı ara*ında ortaklaşa yurutulen, TÜMOSAN'da yönctlm ve planlama sistemlerinin geliştirümesi projesıne aıt revizyonu onayladı. Projeye, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın katkısı daha once 500.7 bin dolar olarak belirlenırken, masrafların paylaşılması butçesının iptalı nedeniyle. bu katkı 483,1 bin dolarlık azalma ile 17,6 bin dolara düşuruldu ÜARÜŞŞAFAKA'LILAR 16 Mayıs PLAV gününde buluşalun EMP MARMARA Tel 44 88 5O INTIFNATIONAL HOTIL» BANKERLER BANKERLER BANKERLER BANKERLER HiSSE SENETLERı HıSSE SENETLERi HiSSE SENETLERİ HiSSE SENETLERİ TAHVİLLER TAHVİLLER TAHViLLER .TAHVİLLER ÇİMENTO ÇtMENTAŞ, KORDSA. ÇTIKUROVA EXEKTBtK OLMÜK, SARKUYSAN, MKBAN YAYINLARI PARA DERütSt Turkiye'nin en önde gelen finans dergist, Her türlU jatırım kararla rınızda size yardımcı olabılmek MEBAN'ın en onemll amacıdır. • TAHVİL VE HİSSE SENE Dl. ALJMSATIM İLE HIZ METÎNÎZDEYİZ. Sormaye ve para plyasalan bankacılık ve bankerllk seK törleri ve Türk ekonomlsı nın geııpl gidisaü nakkında etraflı ve aydınlatıcı bilgileı verir. Memleketlmlzln başlıca yö neticllerlnin gördş va önerı lerinl her sayısında sizlerr sunar. Ayda blr kez yayınlanır. Piyatı 200 TL. Yılhk abone Uoretı 2400 TL «Para» abonelerine ayncB Meban Sermayesi Piyasası BUltenl Ucretsiz gönderll mektedır • • • © • lar Cad No: 5 Tel: 19 482 • KAYSERÎ ŞUBESÎ: Cum hurıyet Mah Vatan Cad. Büyük Aksakaı tşhanı 16/2 Tel: 13 931. • KONYA ŞUBESİ: Hükümet Meydanı Mıhçızade Han Kat 1. HİSSE TEL: 20 53 22 14 22 36 SENKTLERt 20 79 44 ILAN PTT Genel Müdürlügünden Işletmenuz Ihtiyacı ıçın telsi^ alıcı ve termınal cihazlan. anten ve multikuplerle kulaklıklar. otomatık alarm cihazlan ve llgılı yedek parçalar satınalınacaktır. tsteklılerin bu alıma att şartnnmevı Ankara'da P1T Genel Mudurlugü Malzeme Dairesı Başkanlı^fından vpya tstanbul'da Sırkeci Büyuk Postahane ustünde bulunan PTT Bölge Başmudurlugü Malzeme Servisinden TL 2 350 bedellfl temin edebilirler. Tekliflenn muteber olabılmest için Ihaleye iştirak edecek firmalaruı, şartnamelerinı tdareden almış olmabi sarttır. Tekllflerin en geç 17 6 1982 Kunü sa»t 10 00'a kadar PTT Genel Mudurlüfcu M<iİ7emp Dairesi Başkanlıgına venlecek veva posta lle bu saatte bulunacak sekılde Röndorılecflktir Bu tanhten sonra göndenlen alınmaz. teklifleı dikkate "Bursa'da banka kredileri amacı dısında kullanîlıyor,, BUHSA. (a.a.) Bursa Sanayicılerı ve Işadamlan Derneği'nin yaptığı bir araştırmaya gore, Bursa'da banka kredilerinm çoı. işyeri kirası. sıgorta ve benzeri masraflar ıçin kullamlıyor, çok n7 esnaf ve sanatk&r ham madde ve tezgah alımınaa yararlanıyor. MEBAN MF.NKUL DEGERLER BANKERLlKve FINANSMAN A.Ş. BANKER KASTELLİ U CtBltB IİCAKTA.5. iST MERKEZ TEL: 20 53 2 0 ( 1 HâTI IXMZ«KURLAR! DÖVtZtN CtNSt 1 ABDDoları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şllınl 1 B. AlmanMarkı 1 Belçlka Frangı 1 Danlmarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 îsveç Kronu 1 îsvlçre Frangı 100 îtalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Doları 1 KuveytDînarı 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. A. Riyali Döviz Ahş 147.40 157,42 9.13 64.30 3.40 18.96 24.64 57.89 25.70 77 85 11.56 63.45 120.81 517.37 24.90 268 93 42 99 üoviz Satış 150 35 160.55 9.31 65.59 3.47 19.34 25.13 59.05 26 21 79.41 11.79 64.72 123.23 527.72 25.40 274.31 43 85 Efektlf Alış 147.40 149.55 9.13 64.30 3.23 18.96 24.96 57.89 25.70 77.85 10.98 60.28 114.77 491.50 23.66 268 93 40 84 Efektif Satış 15182 162,14 9.40 66 23 3.50 19.53 25 38 59.63 26.47 80.19 11.91 65.35 124.43 532.89 25.65 277.00 44 28 451250 223644 TFtEX:23 314 RtST TH. • BANKER KASTELLÎ A Ş Merkez: Vakıf Han Asma Kat No: 23 Sırkeci îstanbul PJC 7J5 Telex 23 314 KAST TR. • ANKARA ŞUBESİ: AtatUrk Bulvan No: 97/4 Kızılay, Te. 17 59 00 18 32 54 • ANTALYA ŞÜBESÎ: Ata tUrk Cad. Reşit Berberoglu U ham Kat: 1 U&. 6/7 Tel: 50 4b • BURSA ŞUEESİ: AtatUrk Cad. Kurtul Isham No. 59 As ma Kat. T«l: 20 369 11 33b f) ESKİŞEHÎR ŞÜBESt: tno nü Cad. Porsuk Isham Kat v KöprUbaşı Tel: 16 185. • İZMİR ŞUBESİ: Cumhurı yet Bulvan No: l ı Meydan Apt., Kat 1 No: 13 Tel: 21 X 94 Telex: 52 678 ONAY TR. • SAMSUN ŞUBESt: Banka ARANAN MENKUL K1YMETLER ı AKAİ, l AKSA, > BAGFAŞ Kayıtlı Sermayesl: 50U 000.000 TL. ödenmiş sermayesi: 300.000.000 TL. Merkez: tstikl&l Cad. Odakule Îş Merkezi No: 286/A Tel.: 15 12 50 51 52 • 53 54 Telex 24124 MBAN TR. Tahvll, hlsse senetlerl ve mevduat serttflkalan alırr. ve satımına iliskln tüm lşlemlennizde Meban uzman kadrosu ile hlzmetlnizdedır. ARANAN HtSSE SENETLERİ: • HtSSE SENEDİ NEDİR? • ANADOLU CAM, Flyaü 35 TL. • ALPA, • TAHVİL NEDtR? • BAÖFAŞ, • BATI ANADOL0 Fiyatı 25 TL. » BAŞKENT ÇÎMENTO > BATI ANADOLU ÇİMENTO l BURSA ÇtMENTO ı ÇtMSA ı EGE GÜBRE ' GÖLTAŞ GÜBRE FABRİKALARI ı İŞ BANKASI KARTONSAN KAV ı KOÇ VAT1RIM KORDSA KORUMA TARIM ORMA RABAK POLYLEN SÎFAŞ SUNTA (Basm 14978) 8241