Katalog

ÇAGDAŞ YAYINLARI SÖYLEV Gazi M. Kemal ATATÜRK CtLT 1, 2 Onuncu bası ile altmışınc] bine ulaştı. Türkçeleştiren: Ord. Prof. Dr. H. V. VELIDEDEOĞLU EDERt: 350 TL. ISTEME ADRESl: Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu 1STANBUL Cumhuriy 58. Yıl; Sayı: 20735 Kurucusu : Yunus NADt 20 TL. 25 Nisan 1982 Pazar ÇAĞDAŞ YAYINLAi" OKTAY AKBAL Dünyaya Açılmak ÇIKT! Sanat ve yazın dünyamızla yaşam üstüne denemeler EDERt: 200 IİRA tSTEME ADRESİ: Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu tSTANBUL DİSKdavası Bastürk: 141142 kalksın demek sendikal haktır 0 Sorgusuna devam edilen DİSK Genel Başkanı, «Sınıf ve kitle sendikacılığı, DİSK'in Anayasa'nın devrimci özüne ve niteliğine sahipliliğinin, kararlıhğımn ifadesidir» dedi îstanbul Haber Servisl DİSK Genel Başfcanı Abdullah Baştürk, önceki giin yapılan sorgusunun öğleden sonrakl bölümünde, Sendıkalar Vasasınm siyası planda yasak laaliyetien açık ça belirttiğini vurgulayarak, 141142. maddelerin kalkmasımn ıstenmesini sendikal hait gördükterını açıkladı. Baştürk Iddianamede 7. Genel Kurul karan olarak yeralan kararlara ılışkın so rular üzenne. bu kararların ıddianameye «sehven» geçmiş o!abıleceğmı, 7. genel fcurulda hıç bır karar al>nmadıgını. karar 6nerilennin tamamının. değeriendırilmek üzere, seçılecek Yönetlm Kurulu ve Yürütme Kurullanna bırakıldığmı bildlrdı. «Ru rtnrnm Genel Kiırııl sabıtlan. ya da kararİ3r defteri inccI«ndJBin de açıkca görülebilir» dedi. Baştürk, «giiç vc eylem birliği» «UDC», «Cepne» kararlanma ayn ayn Genel Kurulda alınmış, ayrı nltelikte kararlar olduğunu soyledi. «UDC Genel Kuıulda karar olarak çıkmadı. UDC taıtış masının DİSK'te ola»anöstfi Genel Knrula neden olduğu ka muoyunca bilinmektedir. Ben de karşı çıktım. Ancak bıına karşı çıkarken, bo kavramnı yıllarca sonra stıç sayılacagını düşündiiğümden değll. sendika ve siyasi diişiince anlayişıms ters düştüğü içindl.» dedi. Ögleden sonraki oturumda DtSK Genel Başkanı Baştürk 141 ve 142. maddeler konusun da bir ek yapmak istediğini söyledl. Özetle şöyle dedi: 141 ve 143'nin kaldırümastnı istememiz, sııç olarak ortay» konuyor. Sendikalar Yasası siyasi planda nelorin yapüamıy» cağını 16. maddede açıkca be ANKARA, (Cumhurilirlemiştir. Yasaklananlann «a t yet Bürosu) Feshedişında ekonotnlk sosyal ve sfyalen CHP'nln eski Genel sal planda faallyette tralnmn» Başkanı Bulent Ecevifbakkı vardır. Yasanın tşığınd» in tutukluluk karanna 141 ve 148*nhı kalkroasun Iste yapılan itirazm Ankara mr.k <me ofamaa. B!z 141 ve Stkryönetfm Komutanlı143"ye Marksist • Leninist olğı Cl) NumaraJı Askedağnnnız fcin karyı çıkmnrori Mahkemesince redde ruz. Anayasal sınırlar Içinde knrolap bu sınırlar Içindeki dilmesinden sonra, avufaalivetlerimi7 üzerlnde bo katlann. Ecevit'io salımaddeler basltı unsuru olarak vertlmeslnl isteyecekleri Uıtulnıakta ve sendikal faallyet öğrenildt lerimiz nedeniyle bn gibl daBulent Ecevifin 10 ai valarla karşı karşıya bulumnak s»ııda gözattına alınmatayız.» smdan sonra Ankara SJ (Arkosı Sa. 11., S0. 3 da) kıyönetim Komutanlığt (2) Numaralı Askeri Mahkemes» Ecevifin tutuklanması îstemini reddetmişti. Ancak Ankara Sıkıyonetim Komutan lığı Bulent Ecevifin satıverilmesıne ihşkin mah keme karanna itiraz et•*>îşH. Komutflnlığın ıti• Türkiye'yi temsil eden Nerazım inceleven <3) Nu co ve Grubu topladığı 20 maralı Askeri Mahkepuanla 18 ülke arasmda me. Bulent Ecevıt'in 15. sırada yer aldı. Norveç'te yavınlanan bır eazeteye dpmeç vererpk Sanat Servisl 27. EuroTıirk Ce?a Yasasınrn vısion Şarkı Yanşması'nda Federal Almanya Nicole ve Gru«Devletln hariçtekl nöbu'nun soylediği parçayla ılk fuzunu kıracak «sekilde kez birincilik kazanırken, Türdevlerin dahlli va7iyeH kiye'yi temsil eden Neco va hakkuıda yabancı bir Grubu da 18 ülke arasmda on(Arkosı 9. Soyfada) beşinci oldu. Yarışmanm ikincıliginl 100 puanla îsrall Uçtin (Arkası Sa. 11., Sü. 7 de) Prof. Dr. Orhan Aldıkaçtı'nın demeci: Secimle 9elecek bir pariamentonun Uzerinde bir 9üctasavvuredemem Özgürlükler açısmdan, 1961 Anayasasından geriye dönüş kesinlikle bahis konusu olamaz,, Cumhuriyet Konseyi ya da Divanı'nın secimle gelecek meclisin üstüne cıkacağı aklımdan bile gecmez. Böyle bir anayasayı imzalamam 1ANKARA Anayasa Komısyonu Başkanı Prof. Dr. Orhan Aldıkaçtı ile hazırlanmakta olan Anayasa konusunda bir sohb9t yaptık. Prof. Aldıkaçtı'nın Aıiayasa Komisyonu Başkanlığına getirilmesinden sonra CUMHURtYET'e ilk kez ver diğl özel demecı aynen yayınlıyoruz: DOGAN Sayın Başkan, size hocam diyo nım. Çiinkü 1965 1966 ders yıunda İstanbııl Üniversitesi tktisat Fakültesinde fillen öğrencıniz oldnm. O taritate dersleriniz en özgür tartış tna ortamı sağlayan derslerden biriydi. Şimdi de, Anayasayı hazırlayan Komisyonun Başkanı olarak şunu söyleyebilir misiniz: Hazırlanacab anayasa tıpkı o tarihtekl dersleriniz Ribl, ama bu kez Türkiye'ye, özeür bir tartışına ortanıı getirecek mi? . ALDIKAÇTI Ozgürlük kavramı oenım kanaatima göre bır kültür sorunudur. Insan kul ttirünü genişlettikçe, kendisı daha Uerı bır kultür duzeyine vardığı zaman daıma dzgürlügd arar. Esasen bir gün dünyada bütiln diktatörlükler son bulacak ve b'zgür insanlarm yaşadığı düzenler kurulacaktır. Bunu esldden beri savunurum. Şimdi Türkiye'mia de demokrasi yolunda gelişmektedlr. Bu gelişme düzeyinden geriye dönüş hiç bir zaman bahis konusu olamaz Tllrkiye için... Evvela bunun tespit edilmesi lazım. Diğer taraftan da, özgürlüklerin bir listesine bakıldığı zaman... Isterseniz ılk ozgürlük lıstesinae ısmi olan Pransız îhtılali Beyannamesıni eis alalun. Yahut da Bırleşmış Milletler Beyanname sıni e!e alalun Eunlan InceİPdiğinısz zaman görüyoruz kı. her beyanname eskısinden dana fazla hak ve hürriyetten içermektedır. Bu da bıraa evvel soyledigim gıbi ınsanın kültürünün gelişme siyle bırlikte özgürlüklerin arttığmı gösterir. DOGAN Yeni anayasadaki duruma dönersek? .. ALDIKAÇTI Elbette kl, bızim bugün 19B1 Anayasasından periye dönmemiz bahis konusa olmadtğı gıbi, 1961 Anayasasının kabul edilmesmden sonra ortaya çıkan bazı haklar, hatta sosyal haklarm anayasaya konması da gayet doğaldır ve konacaktır da... DOGAN Devlet Başkanı Kenan Kvren'ın konu^nıalarında üxerinde çok sık durduğu bir konu var: 12 Kvlül oncesi koşullanna bir daha dönmemek Bu amacı cerçekleştlrecek ve bir daha 12 Eylül öncesi koşullara dönmemizi engelleyecek ve elbette ordu miidahalelerine artık son verecek ortamı sağlayacak anayasal araçlar neler olacak?... Anayasa ile «12 Eylül öncesine bir daha dönmemek» nasıl sağlanacak?... ALDIKAÇTI Hiçbir Anayasa, hiçbir «aman bir toplumun istenilen şekilde gelişmesıni sağlayan tek unsur olamaz. Anayasanm bir uygulanması vardır. Bunu çeşitli defalar duyurmaya çalıştık. Anayasa bir metindır, onu uygulayan liderlerdir. Liderlenn başansı ölçüsünde, anayasada başarı elde edilir. Ama ınsan böyledir, siyasi başansızlık elde edildiği zaman genellikle anayasa sorumlu tutulur ve bunun ttpıîc örneği lşte Fransa'dır. Onaltı, onyedi anayasa yapılmıştır, 1789'dan beri. 12 Eylülden önce, bir takım olaylar olmuştur. Bu olaylann tekrarının önlenmesmi sağlayacak hükümler anayasaya konmaya çalışılacaktır. Ama ne ölçüde basanya ulaşılır?... Bu tamamen liderlerin anayasaya manmasına, anayasanın bilincine varmasına ve bu bilince uygun olarak eytem ve lşıemieri yapılmıştır, 17S9'dan beri. 12 Eylülden önce, bazı sorunlar var kı, birbırinden ayırmak lazım. 12 Eylül'ün öncesinin knzlerine yol açan olaylar var. Bir da 12 Eylül öncesi veya 6ı Anayasasının kurdugu statü var. Artık uzerinde tartışılmayan husus, 1961 Anayasasının hareket kabiliyeti olmayan, motor gücünü sadece yasama meclisinin yaptığı kanunlardan alan bir hü(Arkası Sa. U, Sü. 3de> Ecevit'in tutukluluk karanna itiraz reddedildi Anav'asa Kumişyonu Bk gore DBIOICRASI DO6AN vaiçın Mısır bayrağı 15 yıl sonra İSRAtL 19S7DE İSGAL ETTİĞI SİNAin BOŞALTTI. MISIR BUGÜNÜ ULUSAt BAYRAM tLAN ETTÎ bugün tüm Sina da dalgalanıyor getirmeye çalmyor Cengiz ÇANDAR bildiriyor KAHtRE, Yaklaşık 4000 yıldan beri Mısır'ın bır parça sı olan Sina yarımadası 15 yıllık bır aradan sonra bugün tümüyle tekrar Miiir egemen üğine giriyor. Sina'nın tümüyle gerı almması miinasebetıyle Mısır'da bütün hazırlıklar tamamlandı. Kuzey Sina Valisi Cieneral Yusuf Abu Talip, Mısır bayrağını TSİ 14.30'da Raiah'a çekecek. Aynı saatte Mısır bayrağı Sina'tıın Güney ucun deki Sarm Elşeyh'te de yük selecek. Cumlıurbaşkanı Hus nü Mübarek ıse Mısır bayrağı nm Sina'nın her köşesinde yük seleceğı saatte Kahire'de, bun dan altı buçuk ay önce Sina' ııın geri aiınış politikasının babası Enver Sedat'ın bir sul kast sonucu Öldürüldügü yerdekl meçhul asker anıtına çe lenk koyacak, Mübarek, bundan sonra amtın az ö'tesinde bulunan Enver Sedat'ın kabrıne giderek saygı duruşunda bulunacak. Rumlar, Kıbrısh Avrupa Konseyi'ne •£ Kıbns Rıun yönetimi Dışişleri Bakanı Nikos Rolandis Avrupa Konseyi Asamblesinde bir konuşma yaparak Rum tezini anlatacak ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Kıbns Rum yönetimi Kıbns sorununu bu kez de Avrupa Konseyi Assamblesi gündemine getirmek amacıyla çeşitli girişimierde bulunuyor. Edınilen bilgiye gore, Kıbns Rum yönetimi Dışişleri Bakanı Nikos Rolandis, çalışmalarına yann Strasbourg'da başlayacak olan Avrupa Konseyi Assaanblesi'nde bir konuşma yaparak soruna ilişkin Rum tezini anlatacak. Uzun yıllardan bu yana ilk kez bir Kıbns Rum yönetimi yetkilisinin Assamble'de yapacağı konuşma, Kıbrısh Rumlarin sonanu enternasyonalıze etme çabalarının bir parçası olarak değerlen dıriliyor. Bu arada ,söz konusu girışimlerin bir başka halkası • Ermeniler dun Paris, Anı da, 1964'ten bu yana Astina ve Güney Kıbrıs'ta samble'de temsil edilmeyen Türkiye aleyhine gösteri Kıbnslı parlamenterler adtler düzenledi, na. sadece Rum parlamenHaber Merkezl Ermeniler, teri Assamble'ye yeniden üdün Atüıa, Güney Kıbrıs ve Pa ye olarak sokmaya dönük riste Türkiye aleyhine gösteri çabalan oluşturuyor. düzenlerken, ABD'de California 1964 yılına kadar Kıbrıs'ı valisi Brown 24 nisanı Ermenî Assamble'de 2'si Rum ve l'i Günü ilan ederek Vali Konağı Turk 3 parlamenter temsil nm bayrağını yarıva indırdı. etmekteydi. Ancak 1963 yıErmenileri desteklemek ama s hndak olavlardan sonra cıyla vali konağının bayrağmı (Arkası Sa. 11., Sü. 1 de) (Arkası Sa. 11., Sü. 6 da) Eurovision yarısmasını Almanya kazandı M. BEGİN Bu Husnü Mübarek de gittikç© Abdul Nasır'a benzıyor gaiiba! Bu sabah TSÎ ll'de Kahire' de ikı yerde askeri seçit törenleri yapılıyor. Bunlardan bırı kentm Kuzeydoğusunda lıavalanının Yemen bitışıginde bulunan, Enver Sedat'ın öldürüldügü, Cumhurbaşkanı Mü barek'in ikâmetgâhının bulundugu Heliopoiis'te, Mısır" m unutulmaz lideri Nasır da bu bölgede yaşarmış. Ikinci askeri geçıt töreni Ka hire'nin tarihteki en eski yer leşim noktalarından biri olan Heliopolis'in zıt yönünde, tam çaprazında kurulu olan, kentin güneydoğusundaki Giza'da düzenleniyor. Giza, Enver Se dat'm ikametganının bulundu ğu yer olmaktan baska ünlü piramitler Keops, Kefren ve Mikerunus ile Sfenks'm yanı başında olmasıyla tanınıyor. Kutlama törenlerinın bır parçası olarak bu gece ve yarın gece Kahire, Iskenderiye, Port Said, Ismailiye, Suveyş, El Aris, Asyut ve Assuan* da havai fişekler atüacak. Ay(Arkası 9. Sayfado) Californiya Valisi Ermeni Günü'nde bayrağt yarıya indirdi Avrupa Yollarında UMUR BUGAY TIRCILARIMIZ Ortadoğuda yeni bir dönem Cengiz ÇANDAR yazıyor Bugün Sina'nın 15 yıllık bir aradan sonra tekrar Mı sır egemenligi altına girmesiyle Ortadogu bolgesin de hiç kuşkusuz yeni bir sayfa açılıyor, yeni bir dönem başlıyor. Sina'nın geri alınışı gerçekte 1981 ekiminde bir su ikast sonucu öldürlllen eski Başkan Enver Sedat'ın bazı çevrelerde ihanet diye (Arkası 9. Sayfodo) Brüksel'de Türklerin kaldıgı bina cöktü: 4 ölü 9 kayıp var Dortmund kentinde Türk işçilerinin oturduğu bir binanın yangın nedeniyle çökmesi sonucu enkaz altında kaldıkları sanılan 9 kişinin kurtulma şansınm çok az olduğu belirtiliyor. BRUKSEL (ajanslar) Srük sel'de Türk işci aıleterinin ya şadığı kohne bır binanın yan gın sonucu çokmesı uzerine dört Türk'un olduğu. 9 Türk'un de yıkıntılar oltında kaldığı bıldirıldı. llgılıler enkaz oltında kalanların yaşama şansı nın az oldugunu soyledıler. liğl belirleremeyen üc kişl ol dukları bildirillyor. Belçika polis yetkilileri, ölen lerden ikisinın, binanın cökme sinden önce meydana gelen bir yangın sırasında kendısıni dört katlı binanın ücüncü katından kucağındaki çocukla aİlk anda yıkıntılar arasmda 4 kişilık Gucenmez ailesinden şağıya atan bir anne ile cocu ğun öldüğünü bildırdıler. Bekır, Ayşe, Dönciü ve Setohat tın Sahan'ın cesetleri çıkarılYaralı kurtulan 4 kışının has oı, enkaz allında kalanlarında tahaneye kaldınldığı. bozılarının durumlariTiın cıddi olduğu Abdurrahman, Döne, Ayla, Ay belirtiliyor. kut. Sıdıka. Ajda ve Celal Yıl dırımla Sevda Nııraygün, Can Enkoz oltında kalanların Af(Arkası Sa. 11., Sü. 2 de) dan Uçar, Çınar Ucar ve kım «Kapıkule'ye 12'de girdik. Gümrükçüler çahşmıyor. 13'e dek öğle paydosu. TIK parkı üstüste...» TTR la Avrupa da dolaştı, TIR sürüoülerimizin yaşadıklarını yaşadı. Galtieri: Adalar kolay lokma değil B Askeri uzmanlar, savaşta elektronik aygıtların büyük rol oynayacağı kanısında. İngilizler'in adalardaki Arjantin birliklerinin iç haberleşmesini engelleyebilecekleri öne sürüldü Cumhurıyette Damşma Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Orhan Aldıkaçtı'nın Ankara Temsilcimiz Yalçm Doğarim sorulanna verdiği yanıtlan bugün gazetemizin öteki sutunlannda okuyacaksınız. Komisyon Baskanımn bu konuya ilişkin göruşlerıni yayınlamayı sürdüreceğiz. Şimdilik ortaya çıkan görünüm şudun Danıjmo Meclisi Anayasa Komisyonu Bashanı ozgürlük ve de YARIN CEBffiEK Anayasal Aydırılanma mokrasi yolunda Türkiye'de ulaşılmış olan sınırlardan geriye dönulemiyeceği hamsındadır. Sayın Aldıkaçtı su yaklasun içındedir. •Siyasi başansızUk elde edildiği zaman genellikle Anayasa sorumlu tutulur ve bunun tipik ömeği lşte Fransa'dır. 1617 Anayasa yapmıştır. 12 Eylül'den önce bir takım olaylar olmuştur. •*• (Arkotı Sa. 11., S0. 5 de) Almanya'da Türklere ait çok sayıda mağaza bombalandı DORTMUND (aa.) Batı Almanya'mn Dortmund kentinde Türkler tarafmdan işletilen çok sayıda mağaza ile banka subesi bombalı salduıya u|radı. Olayda ölen ve yaralanan olmadığı, ancak maddi basann 100.000 mark (yaklaşık 6 raüyon TL.) dolajrmda olduğu bildirfliyor. (Aricatı Sa. 11., Sü. I a » G0ZLEH UGUR MUMCU Gelsin Devlet Baba... «Ödeme güçlügu içinde olan bankerlerle» llgili çahşmalar sürerken, devlet bir yandan da «Bunalıma düşen özel sektör» ile ilgili önlemler alıyor. Bîr büyük holdingimize bağlı bir sanayi kuruluşunun Day senetleri, biı* devlet bankasmca devir alını(Arkası Sa 11» Su. 1 de) D15 Haberler Servîsf Arjantin Devlet Bakanı Galtieri «adalar kolay yutulacak lokma değil» derken, îngiliz hükümeti, Amerikan önerilerinl görüşmek üzere olağanüstü toplandı. Bu arada Îngiliz filosundan bir helikopter Atlantikte düştü. îngiliz hükümetine yakın bir kaynak ABD'ntn yeni onerilerinin yetersiz olduğunu söyledi. BBC'ye göre Dışişleri Bakanı Pym. Başbakan Thaçther'e. Arjantin le aralanndaki anlaşmazhğm giderilmesi olaşılığınm kalmadığmı söyledl. Arjantin kaynaklı bu ha ber üzerlne Îngiliz Savunma Bakanlığı, gemilerin Falkland adalan bölgesind<î bulunabileceğlni doğruANKARA, (UBA) Turkıye ladı. Odalar Birliği. KİT'lerie ılgılı Bu arada Falkland adaözel bır rapor hazırladı. Odalarını savunmaya hazırlalar Birliği tarafından hazırlanan 9 bin kişilik Arjantin nan KİT özel raporunda, «KİT' askeri birliklerini denetleyen Devlet Başkanı Leopol lerin yapısal bozukluklardan do Galtieri, «Güney Georkaynaklanan sorunlarmı yalnız (Arkası Sa. 11.. Sü. 8 da) (Arkası Sa. 11., Sü. S da) Oclalar Birliğinin KIT'lerİn sorunu zamlcı çözülmez