Katalog

| 15 NİSAN 1982 Atatürkcüluk Nadır Nadl lcln bir ulusun yaşama bıçtmıdtr. Seçeneğl olmayon, onu çağdaş uygarlığa goturecek tek dunya göruşudur. Cumhurlyetın kuruluşundan bu yana Türk toplumunun seruvenıni bir gazetecl olarak değil bir yurttaş olarak da izleyen Nadır Nadı'nın bütün yazıları bir ulusun ozgürluk ve uygarlık savaşmın sımgelerldlr. Duşuncelerını sag1 Inm bir mantık tabanına oturtur uslup oyunlarındon kaçınır. 1360'lardan bu yana gazete ve dergılerden yayınlanan yozılarına Nadir Nadı bu adı koy muş. Ceyrek yüzyıllık bir siyasal panoramayı ınlş çıkışları bu yazılardan adım adım ızleyebillyoruz ödün veren Iktıdarların bir ulusu yıkıma goturüşünü bu satırlardan cok rahat anlavabilıyoruz. Atatürkcüluk lcin durmadan, usonmadan yazan Nadir Nadi neden «Ben Atatürkçü Değilim» diyor? Gercekten Atatürk'e karşıt bazı duşuncelerı savunan Atatürkçü IS9 Nadır Nadi Atoturkçü olamaz. Sız de okuyun onun gerekçesıne katılocaksınız: «Çağdaş uygarlığa sırt çevlrmek Atatürkcüfükse, biz Ata türkcü değiliz. Hayatta en hakiki mürşit ilim değllse biz Atatürkçü değiliz. Vicdon ve fikir özgürlüğu doğruyu aramak, doğruya Inanmak, Inandığımızı sovunmak hakkını blze vermiyorsa biz Atatürkçü değlliz.» Yazının altındaki tarih 19651 gösterlyor. Nadir Nadl'nln gazete yazıları bir sts çanı glbıdır. Ne zaman Atatürkçulükten başka yollara sapılsa, ne zaman ödunler birbirinl Izlese o kalemini Atatürkçüluğü sovunmaya adar. Hiç kuşkusuz Nadir Nadl'nln yazılannın bir özelllği daha vardır. Karşıt düşüncelerln de aynı toplumda yaşamasını düşunce ozgürlüğünün vazgeçılmez koşulu sayar, Atatürkcülüğun yaşamdan soyutlanmış bir dunya gorüşü olmadığını, her yenıliğe ve gelışıme hazır ve açık dırl bir akım olduğunu kanıtlar. Ataturkçülüğun eksıksız uygulana bılmesi ıçın «sosyal ve ekono KÜLTÖR YAŞAM Cumhuriyet 5 kez okunması gereken yazısı «Kişiye Saygı» adım taşıyonı. Francoıs Maurlac'ın ölümünden sonro hakkında yazılanların hepsınln de ovücü nitelik taşıması olaymı ışlıyor. Gercekten de Nadir Nadi'nin de belırttlğl gıbl Mauriac katolıkti, tutucu bir yazardı oma İspanya ıç savaşında halk cephesınl tutmuştu, Cezayır savaşın da da Musluman Araplardan yana olmuştu. Bir yazarın nesnel düşunebılmesi, ozgüriuğurı doğrusunun nerede olduğunu bulması her yazara nasıp olmasını dıledlğimız bir ozellık. Nadır Nadi Mauriac'ın ölümunden sonra sol anlayıştakı yazarlann onun Için nasıl övücu sözler soylediklerini belırterek yazısına alrnış. Andre Wurmser, «her zaman değllse de en tehlikell saatlerde bizlm yanımızda olan, Fransız yazarlarının şereflni savunan Mauriac» dıyor. Ülkemız açısından pek de alışık olmadığımız bir aydın, bir yazar tavrı. Bir Devrim Kurumu başlığı altmda Atatürk'un isteğıyle kurulan ve gelişen Turk Dıl Kurumu'nun uygarlılc düzeylmızdekl yerıni anlamını ve ons mını belirtmektedır. Edebiyata ve dlle bu kurumun katkılarını sıralamaktadır. yayınevlerımız YAZKO Yöneticisi Mustafa Kemal Agaoğlu: sanat eciebıvai doğan hızlan Yayın Raporu # Emre Kongar. 200 lira. Çağdaş Yaymlan. Emre Kongar'ın bılım adamı kısılığı yanında bir sanatçı, denemeci yanı da vardır. Bu bakımdan sanat sosyolojısı'nde başarıya ulaşır. Kultür Uzerıne kitabmda Dil Tarıh Coğrafya Fakultesı'nde verdığı sanat sosyolojısı dersmdeki notlardan oluşuyor. Kıtabın bölumlemesi şoyle: Kultür Uzerme, Eğıtim Üzenne, Sanat va Edebiyat Uzenne, Tıyatro Uzerıne, Duşunce Akımlan Üzenne. Gırış'te kıtabı Emre Kongar şoyle tanıtıyor: «Eğitim, kultür ve sanat atanlanndaki etkinlikler. belki sonuçları çabuk alınmıyacak sonuçlardır. Kakat, unutmamalı ki, sanat bir toplumun en oluralu tomurcuklanm, filizlerini belirleyen bir alandır. Eğitim, msanın yeniden üretilmesidir. Kultür ise, bütün bunların birikimidir.» KÜLTÜR ÜZERİNE "Yaymcıhk TV reklamlarındaki îndîrîmlerle özendîrilebîlîr,, Sanat Servisi Yazarlar ve Çevirmenler Yayın ÜreMm Kooperatifi (YAZKO) Yöneticisi Mustafa Kemal Ağaoğlıı YAZKO'nun kuruluş amacını, yayınladığı kitapları ve yaymcılığımızm gündemdeki sorunlarına ilişkin gorüşlerlni aktardı. Kooperatifimiz Nisan 1980'de kurulmuştur. Yayınlanmra ttirlerine gore şu ana başlıklar altmda toplayabilirlz: a) Edebiyat türleri (şilr, roman, öykü, deneme, anJatı. anı) ve çevirileri, b) İnceleme ve araştırmalar. çevirileri, c) Felsefî kitaplar ve çevirileri, d) Çocuk ve ilkgençlık kitapîarı, e) Bilim vulgarizasyonu dizlsi. f) Kadın sorunları dizlsi. g) Gençlik dizisl, h) Yardımcı kitaplar, i) Sözlük ve ansiklopediler. Ayrıca Kooperatifimiz YAZKO EDEBÎYAT adlı bir aylık dergl ile YAZKO ÇEVÎRÎ adlı iki aylık bir dergl yayımlamaktadır Yukanda f. g, ve i paragraflannda belirtllen yayınlar bu yıl başlatüacak yayınlardır. « Şu anda yaymcıh&m en güncel sornnn nedir? Çöztimü konusnnda önerilerînİB var mı?» Yayın yaşamımızı ilgilendiren en guncel İki soruna değinmek isteriz. a) Yüksek maliyetler: Üstünde en çok dumlan ve her fırsatta ylnelenen. konu yayınlann 'pahalı' olmasıdır. Bunu yaratan İki ana neden vardır. Birincisl kâğıt fiyatlarınm yüksek oluşu ve ek olarak da kâğıt tahsisleri konusunda yayınevlerinln karşılaştığı zorluklardır. Bir başka pahahlıb nedeni de yayınlarm dağıtım payınm yüksekliğidir. Bu oran, neredeyse yayınlarm Üst fiyatlarımn yarısma kadar tırmanan bir düzeydedir bugtin. (Dağıtıcılığm güçlüklerini, hattâ dağıtıcı paymın başka maliyetlerln araya girmesiyle eridiğini de gözden kaçırmamak gerek.) Bu iki nedene eklenebilecek bir şey daha var: TV rek lam ücretlerinin erişilmezliği, yayınlarm duyurulmasını engellemektedir. Bu konuda yayın reklamlarına uygulanabilecek gerçekçi indirimlerle yayıncılık özendirilebilir. b) Çeşitli sımrlamalarla yaym piyasasınm daraltılması: Bir yandan ekonomik olanaksızlıklar lçinde kıvranan okurlann haklı olarak «yayın»ı gereksinlmleri araKinda sayamayışı. öte yandan süren kitap kovuşturmaları yayın yaşamımızı sınırlamakta, daraltmaktadır. Yayınolığın güncel sorunlarına ilişkin söylenecek dsha çok şey var. şüpheslz... Çözümler konusunda ise yanıtlardan yola çıkarak daha geniş bir çalışmaya gereksinim var... # USTA DENEMECÎ «Ben Atatürkçü Degilim» kitabında usta denemeci Nadir Nadi'den gerçekleri öğreniyoruz. (Fotograf: Lütfi ÖZKÖK) «Bltirirken» de (son söz) Nadır Nadı gençliğe seslenıyor: «Bırakın konuşsunlar. isteyen hlc bir yapmacıklığa gerek duymaksızın istedlğl gibl lcln! rahatca döksün, Atatürkcülüğe karşı saysanız da beğenmediğlniz düşüncelerl hoş görünüz. Slyasal savaşımda sabırlı, tahammuflü olunuz. Gençliğe kendl kafasıyla duşünmeyl ve karşıt düşüncelerl de hoş görmeyl öğretlnlz. Cağdo? uygarlığın ilk koşutlarından birl de sanırım budur. Gençllğl sevinlz. Gençliğe güveninlz. Zaten başka neye güveneblllrslnlz » «Ben Atatürkçü Değlllmıl okuduğunuzda Atatürkcüluk savaşımında nereden kalkıp rıereye geldiğimizl öğrenecekslniz. Usta bir denemecinin kaleminden gerçekleri öğrenmek çok güzel bir uğraş olsa gerek. Moissej Kagan. Altın Kitaplar. 450 lira. Kagan'ın çeşıtli dıllere çevınlen ünlü kitabını dilimize Azız Çalışlar kazandırciı. Kapak tanıtımında kıtabın dzel lıği belirtılmekte. «Bilimscl estetik ve sanat kuramını, toplumsal • tarihsel bir uyjralamayla ve tüm ycinleriyle bir bütiinlük içinde açıklayan bu yapıt, Batı feültüründen olduğu kadar sosyalist ülketerden de klasik ve çağdaş sanatın her dalından zengin örnekler vermektedir.» Kagan, Estetık'ın alanım, kapsamım, sınırını tanımlamaktadir Giriş'te. «Estetik bilimlnin birincîl araşarma nesnesinin güzellik ya da güzel olan»a yöneldiğüıi belirttıkten sonra şu tanıma vanyor: «Estetik sadece güzel olanın bilimi değildir, daha kapaamlı, daha doğru ve tam bir şekilde formüllendirirsek, estetik, insanın çevreslnde yatan, İnsanın pratik faaliyetinde yarattığı \e gerçekliğl yansıtan sanatta saptanabilcn tüm estetik değerlerin zençinliğini araştıran hilimdir. Bu anlamda, estetik, gerçekliğin lnsanlar tarafından estetiksel olarak özümlenmesinin bilimi olarak tanunlanabilir.» Ertuğrul Ozkök. Tan Yayınlan. 250 lira. Hacettepe Üniversıtesınde gdrevli bılimadanıı Dr. Ertuğrul Özkök, çağımızı anlamak fcir anlamda kitle iletışim örgüsunü anlamak değil midir diye soruyor. Özkök, güncel olanm insanı yanıltabıleceği korkusunun bilim adammda daha büyük bir kork n olduğunu belgelerken, güncelden kalıcıya, ulusaldan evrensele gıden yolu sradığmı söylüyor. Özkok, başta kıtle ıletişim araçlannın arasındaki bağlantıyı çeşitli açılardan değerlendiriyor, eski yerinden yeni bakış açılarma doğru sürüklüyor. Çağımızm önemli gündem maddesi üetışimi çeşitli boyutlarıyla sergileyen çağdaş bir çalışma. Anlatımı yaluı. GÜZELLİK BİLİMİ OLARAK ESTETİK VE SANAT 9 SANAT, İLETİŞİM VE İKTİDAR Konumuz Atatürkcüluk Ben Atatürkçü Degilim, mlk ortatnı bir an önce düzeltmek» gereğini de her sefer vurgular. Oünkü cok partill re İımin de bu topraklarda tutunabllmesl Içln bu düzelmenln gerçekleşmeslne bağlı olduğunu bilir. Türkiye'd» düşünce sistem Nadir Nadi, Çağdaş Yayınlan, 200 Lira. lerl araetnda bir karşılaştırma yapan Nadir Nadi, bizdekl 60ğın Batı'dakl sağ gibi oimayıp düpeduz geride bir yer aldığını söyler. Nadir Nadi'nin tBen Atatürkçü Değlllm» kitabında en çok beğendiğim gercekten bir çok İMZA GÜNÜ Nadi Yann saat 16 19 arasuıda Nişantaşı'ndaki AKADEMt Kıtabevi'nde okurlarına tüm yapıtlanru imzalayacak. düsünce inceleme araştırma alpay Doğan Avcıoğlu İlber Ortayh Ikinci Âbdüihamit Döneminde Osmanlı Imparatorluğunda Alman Nüfuzu Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgilcr FaküJtesi Yayını, Ankara, 1981, 148 s. Dber Ortaylı'nın doktora tez çalışması olan Tanzimat'tan Sonra Mahalli İdareler (1840 1878) başlıklı ilk kitabı 1974 yılında yayınlandı (Turkiye ve Ortadoğu Amme 1daresi Enstitüsü Yayını. Ankara). Bu çahşmada Ortayh, bugunkü mahalli Idarelerimizin anlaşıhnasuıda önemli bir unsur olarak Tanzimat döneminde girişilen idari reiormlar la ülkemizde çağdaş anlamda mahalli idarelerin kuruluşunu inceliyordu. Ortaylı'nın ikinci kitabı 1979'da yine TODAİE tarafından yayınlanan Türkiye İdare Tarihi, Siyasal Bilgiler Fakültesi ve TODAİE Sevk ve îdare Yüksek Okulu'nda bu konuda verdiği derslerin bir ürünüydü. Bu kitap, Osmanlı Devletinin idari yapısımn incelenmesini, Akdeniz ve Ortadoğu'da kendisinden önce gelen devletlerden aldığı miras îşığında, yonetimin modernleştiği Tanzimat donemine kadar getiriyordu. Yazann geçtiğimiz yılm sonunda basılan. elimizdeki üçüncü kitabı yanısıra çeşitli süreh yaymlarda yayınlanmış kısa tarih incelemeleri de var. Bunlardan en yenisi «Os manh împaratorluğunda Amerikan Okulları Üzerine Bazı Gözlemler» (Amme İdaresi Dergisi. Cilt 14, Sayı 3. Eylül 1981, s 87 96). Dikkat çeken genç kuşak tanhçilerimiz arasmda olan Ortaylı'nın bir özelliği de genel olarak sannta ve özel olarak tiyatroya duyduğu ilgi ve bu konularda da yazar oluşudur. Türklerin Tarihi, Beşind Kitap Tekin Yayınevİ, Istanbul, 1982, s. 1925 2282 Dogan Avcıoğlu son ytrmi yılda üliemiz duşünc« hayatı üzerinde en etirili olmuş yazar ve düşunurlenmizden biridir. Fıkir hayatımız üzerinde en derin izler bıraktığı dönera, haftalik YÖN ve DEVKİM dergilerini çıkardığı yıllardır. YON dergisi 20 arahk 1962 30 hazîran 1967. DEVBIM dergisi ise 21 ektm 1969 27 nisan 1971 tarihleri arasında yayınlanmıştır. 1960 sonrasmda Türkiye'nin toplumsal ve siyasal sorunlan vo bunlann tarihsel kökenleri konusunda yazılmış en önemli eserlerden biri olan Türkiye'nin Düzeni'aın yayınlanışı da (1. basım. Bilgi Yayınevi, Ankara, Aralık 1968/14. basım, Tekin Yayınevî, Istanbul. 1982) bu doneme raslar. Bu çalışma, Tanzîmat'tan bu yana yakın tarihimizin radikal bir bakış açısıyla özgun bir çözumlenişidir. Denebilir ki. sorunlanmızm tarihsel bir yaklaşımla ele alınması yönünde etkili bir örnek olmuştur. Son yıllarda ülkemizde en çok satılan ve okunan kitaplardan biridir. 31 Mart'ta Yabancı Papnağı (Bilgi Yayınevi. Ankara Temmuz 1969) ve Devrim Üzenne (Bilgi Yayınevi, Ankara, 5ubat 1971) Avcıoğlu'nun yine 12 Mart bncssı dönemde yayınlanan kitaplandır. * Avcıoğlu'nun yazıhşım 1974'te tamamladığı ikiöd kapsamh çalışması, birinci basunında üç cilt olarak basılan Muli Kurtuluş Tarihi: 1838'den 199S"e (Istanbul, 1974. 1750 5.) «Türkiye'nin Kurtuluş Tarihi, acaba bir milli kurtulamayışm mı tarihidir? Milli kurtuluşçuluğun buyuk lîderi Atatürk, nehri ters akıtmayı mı denemiştir?» sorulannı cevap lamaya çalışır. Eserin birinci kitabında yazar, Milli Kurtuluş Savaşı'nın anti emperyalist olup olmadığı tartışmalanna, kendi sözleriyle, «Türk kaynaklannın yanısıra, Ingıltere, Fransa, Rusva ve Almanya gibi devletlerin resml belgelerine dayanarak ve... hiçbir peşin fikre kapılmadan» aydmhk getirmeyi amaçlar. tkinci kitap. Kurtuluş Savaşı'ndan 1939'a kadar olan dönemde Türk Sovyet ilişkilerini 9İe alır. Ücüncü kitabm ana konulan ise Türk Devrimi'nin yapısı ve Milli Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Türkiye'dir. Ya?ara göre Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Türkiye ikî dönemde ıncelenebilir: 1939'a kadar gelen dönemde «Atatürk'un 'mil lici" Batıcılık anlayışı egemendir. Daha sonra. kökleri Tan rimata' dayanan «'enternasyonalist' Batıcılık anlayışı» galebe çalar. Avcıoğlu'nun son kapsamlı çalışması olan ve «Binler:e yıl önce Altaylar'dan başlayarak Cumhunyefe kadar» Türhlerin Tarihı'nl inceleyen eserin ilk kitabı 1978 yılında s^ayınlandı (Tekin Yayınevî, îstanbul). Kitabın 'Giriş" boümünde yazar çalışmasının iki amacına değiniyordu. Bunardan biri «Orta Asya'dan 'ulus' olarak gelmediğimizi. «ınadolu'da yerli topluluklarla kanşarak ulus olduğıunuzu», Jİus olarak varlığımızın da ancak Turkiye Cumhuriyeti'nin {uruluşu ile açıklık ve kesinlik kazandığını ve buna ters iüşen görüşlerin yanhşhğını göstermekti (s. 54). Çahşmanın kincl ve belki de esas amacı da, tarihimizin hakkında kuamlar geliştirebilmek için bu tarihi derinliğine araştıraak, hakkında bilinenleri ortaya dökmekti (s. 104). Türklerin Tarihi'ain îslamîyet öncesini inceleyen Uk ki kitabmm 1978'de yayınlanmasmdan sonra. Islamiyet ve rürkler» konusunu işleyen üçüncü kitabı 1979'da çıktı. ^.vcıoğlu ertesi yıl Türhlerin Tarihi'ne ara vererek Dev•im ve Demohrasi Üzerine (Tekin Yayınevi, Istanbul 1980) ıdlı kitabı yayınladı. Bu kitap. yazann 12 Eylül öncesî sî7asal koşullar üzerine gorüşlerini içeren uzunca bir giriş yazısıyla baslıyor ve 1969 1977 yılları arasmda çeşitli yerlerde yayınlanmış ma.kalelerini topluyordu Türklerin Tarihi'nin geçtiğimiz yıl yayınlanan 4. kîtabı «Anadolu'da ve Orta Asya'da Islam Devletleri»ni geçtiglmiz günlerde yayınlanan 5. kitabı da «Anadolu'nun Türklerin Yurdu Oluşu» tarihini ele almaktadır. Geri kalan kısmının da basılmasuıdan sonra Avcıoğlu'nun bu ilginç çaiışmasını vakmdan inceleyeceeiz. Süreli Yaymlardan Ekonomik Yaklasım A.İ.T.Î.A. Ekonomi Fakültesi Yayını, Yıl 2, Cilt 2, Sayı 6, Arahk 1981,199 s. Ekonomik Yaklasım. AITİA Ekonomi Fakültesl tarafından yılda uç kez yayınlanan bir dergi. Her yıl ilkbahar sonbahar ve kış sayıları çıkıyor. Derginin kış 1981 sayısmda Oktar Turel'in Türkive ekonomisinın orta vadelı gelışme imkanlan üzerine düşüncelenni içeren Seksenbeşe Doğru» ba?Iıklı makalesi. Nevzat Gozaydın'ın «Türk Ekonomısi il# îlgili Almanca Doktora Tezleri» üzenne biblıyografya çahşması, Reha Bilge'nın fömer Kaymakcalan'Ia birlikte) 1972 şubatmda Yakup Kadrı Karaosmanoğlu ve Şevket Sureyya Aydemir ile Atatürk ü?erine yaptığı soyleşi bize ilginç ge!?n katkılar arasmda. Derginin ekim 1981'de çıkan sonbahar sayısmda Yazar, İkinci Âbdüihamit Döneminde Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu'nu sunarken şöyle diyor: «... Ya bancı literatürde Türk Alman îlişkileri üzerindeki çalışmalar hiç de küçümsenmeyecek sayıda olmasma rağmen. beni bu konuda araştırma yapmağa yönelten neden, bu çalışmalann çok büyük bolümünde Türkço binncil ve iktncil kaynaklann kullanılmamış olmasıdır» (s. III). Bu sözlerden ÜLKÜ: SEÇMELER (19331941), Yayına Hazırlayanlar: de anlaşılacağı üzere kitap, gerek yabancı gerekse Türkçe Zerrin Bayraktar Cem Alpar, A.t.T.t.A. Yayım, Ankakaynak ve belgelerden yararlanarak, daha sonra îttihat .ra. 1982, 493 s. ve Terakki yönetimi altında yoğunlasacak olan Alman nufuzunun II. Âbdüihamit dönemindeki tırmaruşım inçeliyor. Ülkü dergisi, 1933 1950 yılları arasmda üç ayn dizl Kitabm 'Giriş1 bolümünde 19. yüzyılın iltincl yansmda halinde yayınlanmış olan Halkevleri Merkez Yayın OrgaAlmanya'yı Ortaylı'nın «kolonyalist» olarak nitelediği poli nıdır. Dergi, Şubat 1933 Ağustos 1941 tarihleri arasında tikaya götüren şartlar; birinci bölümde 1878 Berlin Kongre yayınlanan birinci dlzisl sırasmda tekpartl yönetiminln. si'nden sonraki dönemde Türkiye'yi Alman nüfuzuna açan fikriyatmın oluştunılmasma katkıda bulunan ve bu fikkoşullar; izleyen bölümlerde de. sırasıyla, Almanlann Os riyatı halka yayan organı durumundadır. AİTİA'nm manlı Ordusu üzerindeki nüfuzu, Alman çıkarlannın Doğu «1930'lar Türkiyesi'nin sosyal. siyasal, kültürel koşullanya doğru uzanışının bir aracı olarak Bağdat Demiryolu ve nı ve düzeyini yansıtmak amacı» ile yaptığı yaymların bu nihayet Almanya'nın Osmanlı împaratorluğu'ndaki azm üçüncüsünde Ülkü'nün ilk sayısmın tamamının, geriye lıklar konusunda izlediği politika konu ediliyor. 'Sonuç' kalan 101 sayısından alman tarih, dil, edebiyat, ekonomi, bolümünde ise karşılaşılan «dış siyasal sorunlar ve ekono sosyolojl, felsefe, v.s. konularındaki makalelerin tıpkıbamik güçlukler»in İttihat ve Terakki yönetimini «II. Abdül sımlan yeralıyor. Bilindiği gibi AİTİA bu dizide daha önhamit'ten daha koyu bir Alman dostu» olmak zorunda bıce, 1930'lar Türkiyesi'nde önemli bir yeri olan Kadro rakışına değmiliyor. derglsinin tıpkıbasımmı (1978 1980) ve A. Hamdi Başar'm 1945'te yazılan Atatürkle Üç Ay adlı kitabını (1981)' Ortayh bu çalışmadan çıkardığı sonucu, kitabm son aynen yayınlamıştı [Bkz: 11.2.1982 tarlhli sayımız]. paragrafında şu sözlerle açıkhyor: «Almanya'nın 1880'lerden itibaren Osmanlı İmparatorluğunun yoneticilerini ve gide AİTİA'nın sürdürdüğü bu hizmetin büyük bir takdirle karşılanmakta olduğu kuşkusuz. rek tabıi kaynaklannı kontrolü altına alması, bütün yakm tarihinin (sanınz, «tarihin» olacakl en önemli olaylanndan bindır. Çunkü. bir buyuk devletin, güya silah ve zor DEVBtN TAZARLARINIV KALEMtTLE MİLLt MÜCAf kullanmadan askeri mali ittifaklar sistemiyle iktisadi DELE VE GAZt MUSTAFA KEMAL, I. ve II. Kitaplar, yonden az gelişmiş bir ulkeye yerleşmesi çağımızm temel Hazırlayanlar: Mehmet Kaplan ve Diğerleri, Kültür Ba* oLgusudur. Bu anlamda Osmanlı topraklanndaki Alman kanlıgı Yayinlan, tstanbul, Nisan ve Temmuz 1981, 1180 s. nufuzu XX. yuzyıldakı temel çelişkiyi iyi anlamamiz için tum yonlerıyle araştınlmahdır, çunkü Alman împarator1. Ü. Edebiyat Fakültesi Yeni Türk Edebiyatı Ktirsü» luğu neo kolonıyaüst sıstemın bir bakıma mımandır.» sü. Atatürk ve devri ile Îlgili yazılan kapsayan üç ciltlik bir antoloji hazırlamaktadır. Antolojinin birinci cildlni oluşturan bu iki kitapta tanınmış kalemlerin Milli ise İsmail Hüsrcv Tökin'in «Kişilik Felsefesi AçısınMücadele dönemini anlatan yazüanndan seçmeler yerai dan Atatürk». Bilsay Kuruç'un «Kur Politikas) ve lıyor. Aralannda Atatürk'le mülakatlarm da bulunduğu Tanm adlı makaleleri ile Ekonomi Fakultesı rnenyazılan kaleme alanlar Ruşen Eşref, Hamdullah Suphl. suplannca yürutulen bazı arastırmalann özet ve Mehmet Akif, Yakup Kadri, Falih Rıfkı, Halide Edip, Yahbulgularını kapsayan yazılar dikkat çekiyor. ya Kemal. Ziya Gökalp ve diğerleri. Antoloji'nin ikinci cildinin «Atatürk Devri Fikir Hayatı»nı, üçüncü cildinin de «Atatürk Devri Türk Edebiyatunı konu alacağı belirs tillyor. Kısa... Kısa.. Bibliyografya Türker Acaroğlu, AÇIKLAMALI ATATÜRK KAYNAKÇASI, 2 Cilt, Türkiye îş Bankası Kultür Yayınîarı, İstanbul, 1981, 1192 s. Türker Acaroğlu'nun hazırladığı bu kaynakçada «Ataturk, Kurtuluş Savaşı, Ataturk Devrımleri ve Cumhuriyet Turkiyesı» konularında 1980'e kadar yazılmış Turkçe ve yabancı dılde 10 000 dolayındaki eser arasından seçılmış 500 kadar kitap ınceleniyor ve tanıtıhyor. Ömer Madra, AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESt VE BtRETSEL BAŞVURU HAKKI, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakttltesi Yayını, Ankara, 1981, 237 s. tklncl Dönya Savaşı'ndan sonra insan haklarınm UH luslararası alanda korunması konusu, uluslararası hukukun sorunlarmdan biri haline gelmiş; Birleşmiş Milletler Antlaşması «insan haklarını koruma hukuku»nun gelişmesi için bir temel oluşturmuştur. Bu alanda en büyük ilerlemenin Avrupa însan Haklan Sözleşmesi ile sağlan. dığı kabul edilmektedir. Bu sözleşmeyi onaylayan devletlerden (aralarında Türkiye'nin bulunmadığı) bir kısmt bireylerin Avrupa însan Haklan Komisyonuna başvuru hakkmı da kabul etmişlerdir. Kitap bireysel başvuru h k kınm uygulamadaki durumunu inçeliyor. ESKİŞEHtR SANATt ODA>, SI'NIN 10 YILI VE MtîMTAZ ZEYTİNOĞLU, Eskişen hir Sanay! Odası Yayım, İstanbul, Mart 1981. 486 s. GÜNAYDIN MIZAHÇI 8iZ. ESP Esklşehir Sanayi Odası' J1 nın, eski Başkanı Mümtaz^ Zeytinoğlu'na ithaf ettıği' bu kitap, 1968'de kuruluJ şundan 1978'e kadar olam dönemde Oda'nın Türkiye'» nın sajıayıleşmesl konusunJ dakl. büyük bir bölümüyle sozcülüğü Zeytinoğlu tara« fından yapılan, görüş, eleş*j tıri ve önerilerini kapsıyor.Kıtabın ilk bolümünde biı lim adamı ve sanayicileriî mızin Zeytinoğlu'nun ami, sına yazdıklanna yer ^ lıyor. Eskişehlr Sanayi tun 19. yaymv J