Katalog

2 MART 1982 KÜLTÖR YAŞAM Cumhuriyet 5 Tarihi bir yapıt: Dikmcıı Guıün UCAIÎER Kösem Sultan S bilim çağdaş teknoloji vehbi Tazaıt. lurdiı Ufla/ogrlu / hahneye lvoyaıı: Reıual Bekır Ozmanav / l)ckoı Koitıını Rctık ve Hale Lren / Mu/ik Okan Demıri'} / Ojnajanlar Velıbı \ıslan, Ar.şen Gurzap, Fusun Demırer, Isadrettm Kı lıç, Mctın Belgın, Şjdhın Ç'e lık, Ahmct üguılu, Suha Tuna, Dıındaı Muftuoglu, Oıo\ ^ttim, İUelck Gokçeı, Tayfun Kalondcr, Levent Öktenı, ISımidiı Talâ Pakncr, C cııı Kurdoglu, Ismaıl Incekaıa, Orhan Tetıkean, M. A Kantanlar, Tunç Gun bay. hur^at Alnıaçık, Halıl Dogan, Orhan Kurtuldu, ıMusa Ijzunlar. / Istanbul Devlet Tıyalrosu. Koscm bultan Turan Ofla/oglu'mm Ikttdar Uçleınesını tamamldyan son yapıtı Obmanlı împaratorluğu nda polıtık ve ekonomık karga>mın doruga tırmandıgı «bu 7nrlu, bu amansız çoku>un» baş dondurucu bır hızla jol aldıgı karanlık bır ortamda geıçekleşır Ko sem Sultan ın tragedyası Kosem i trajık bır kahramarı yapan onun «kutsal çilgınlıgı»dıt, ıçındekı gem vurulmaz ıktidar hırsıdır. Bu yolda kesın ve acımasız dır, yıkıcıdır, engel tanımayacaktır onunde Yonetmek ve gerekırse yonetmek Içın oldutmek Kosem ın ya şamında tek amaçtır Oyundakı trajık akbiyon bu Hkıcı duygulardan kaynaklanmaktadır «Buvurmak, olumluler ustune talıt kurmak dunvaya datngam vuı nıaktır» deıken np denlı gıiçluyse Ko&em «Bu kez nasıl do^uracasfinı seni, og lum'... derinlıklerimde zonk Juyorsun, tâ içıınde» derken de o denlı urkektır Sev giyle kanşık korku yatmak tadır bu kelımelenn altında. E&erın trajık ritmınde ılgınç bır noktalamadır bu Yaşasın mı, yaşamasm mı ? LNi, doktor lıenuz dunyaya getırdıgı bebeğe dıkkatle baktı Bır kaç kılo agırlığında kırmızı bır et parcasıydı bu Erkektı Bır bacagı, otekınden bır haylı kısa ıdı Bebek kerjtın takır mahallelerınden bırınde yaşoyan cok fakır bır aılenın onuncu cocugu olarak dunya/a gelmıştı Ustelık ıstenmemış bır cocuktu Doktor bır an duşundu Bebeğın yaşaması da, yaşamaması da elınde ıdı Gereklı ışlerı yapmazsa cocuk olebılır, kımse de kendısıne bır se/ dıyemezdı Boyiece ana baba da bır >uk'en kurtul muş olurdu Aııe çul cuval ıcınde zar zor gecmıyordu Dokuz cocugun hepsı cılız hastalıklı ıdı Boyle bır care sızlık yuvasına gıdecek bL, bebek de surune surune ya şayacak toplumun da başına dert olacaktı Bıınun dışında coruk yaşamı boyunca arkadaşlarının alaylarından ıtıp kakmalarından da kurtulamayacaktı Kendısıne belkı «Topal karga» dıye ad takacaklaıriı Bu ad onu yaşamı boyunca rahatsız edecektı Genc doktor «Euthanasleı yanlısı ıdı, Yanı caresız hastalıklara yakalanmış olanların, ıstırap cekmemelerı ıçın, oldurulmesı yanlısı ıdı Bu yuzden eskı Ispartada, sakat hastalıklı bebeklerın, top luma yuk olmamaları ıcın bır ucurumdan aşağı atılarak yok edılmelerını yerınde buluyordu Gunumuzde, Hıtler, bu ışı kısırlaştırma yonteml gıbı b raz daha ınsancıl bır yontemle cozmeye calışmıştı Haklı da değıl mı ıdı 9 Doğa yasaları sakata yaşama hakkı tanımıyordu Yaşomı ıcın savaşımda bulunamayacak canlı yok olup gıdıyordu Sadece ınsanlardı hastalıklıları sakatları yaşatmaya calışan bundan da bır cok so runlar doğuyordu Evet bebegın yasamı da olumu de doktorun elındeydı Çocuk esasen yaşamın tadını da alamamıştı Bılıncl de yoktu henuz Istırap çefcmeden olebılırdı Blrden, afclına, daha og rencı ıken, Fakultede, arkadaşlarıyla yaplığı tartışmalar geldı Bunların hemen hepsıdoktorun gorevının her ne pahasına olursa oısun hasta yı yaşatmak oldugunu savunuyorlardı Tıp meslegının ba bası «Hıppocrate» doktorun gorevının hastayı yaşatmak oldugunu daha 2300 kusur yıl once soylememış mıydı 9 Bu tun doktorlar fakulteden cı karlarken bılgının bu sozlerını meslek yemını olarak tekrarlamıyorlar m ı y d ı ' . Evet, bunları o da bılıyordu Fakat. kendısı bu yemıne Hıppocrate yemını yerıne «hypocrite» yemını adını takmıştı Yanı «ıkl yuriuluk yemini». Butun bu duşunceler, dok torun aklından, bır sanıye ıcmde, yıldırım hızı ıle geçtı. Yıtırılecek başka zaman yoktu Kesu kararın hemen verılmesı gereklı ıdı Bebeğı yaşatacak mı ıdı, yoksa olume mı bırakacaktı? Sonunda, ınsancıl yanı ağır bastı Doktor dudaklarını yavaş yavaş bebeğın dudaklarına yapıştırıp hızla uf ledı, bebege ılk nefesl verdı Sonra nefeslerı yıneledı . Ve bekledı Cok gecmeden, bebegın yuzune hafıf bır kır mızılık geldı Mınl mını taze cıgerlerden hafıf bır cığlık yukseldı Bebek yaşama gırmıştı Takat doktor, hâlâ tereddutte ıdı lyı ml yapmıştı, kotu m u ' Son bır ışlem olarak bebeğe ad takma ışı kalmıştı An ne, ıstemedığı halde dunyaya getırdıgı bu bebege ad takma ışını doktora bırakmış tı Doktor ad bulmada fazla tereddut gostermedı. cocuga kopeğının adını taktı Nalarında boyle bır hastalıkla karşılaşmamıştı Ne olacaktı'' Torunu, her an başkasının bakımına bağlı bır yaşam mı surecektı'' Derken. bır arkadaşı kendısıne genc bır doktordan so7 ettı Bu genc doktor bu tur hastalıkları lyıle^tıren bır yontern bulmuş, hatta bu ış ıcın bır de hastanemsı bır yer acmıştı Doktor, bu genc doktora telefon ederek randevu aldı Kararlaştınlan gunde torununu kendısıne goturdu Genc doktorun adı kendısıne yabancı geimıyordu Vaktıyle kendısının bu adda bır kopegı vardı Ve doktor topallıyordu, lyıce topallıyordu Bır bacagı otpkınden kısaydı ) Sakat ayogına ısrarla bakıldıgını goren hastane sa hıbı gcnc doktor qulumsedı «Ayagıma bakıycrsunuz değil m ı ' Doguştan boyleyım Ej yuzden okui arkadaşlarım bana <<Topal karga» lakabını takniışlardı Beni bu adla caşırdıkları zaman cok mutlu oluyoriardı Ben ds bu nu gorerek sevıniyordum La kob hana da mu'luluk verme ge basladı Şımdı bu adı asıl adımdon daha cok sevıyorum Asıl adımı, beni hastanede dunyaya getıren bır doktor takmış » Doktorun bırden rrngı uctu Ag?ı kurudu Yutkunması zorlastı Demek yıllar once dunyaya qetırdıgı ve aılesınp topluma ve kendı kendısıne yuk olmasın sefalet ıcınde surungpn yaşamı qs cırmesın dıye olume bırak mayı bır an ıcın aklından ge cırdığı bebek bu doktorau Yıllar oncekı manevı korlugunden otuıu bır an utandı Ayağa kalktı Torununu bır kac aylık bır tedavıden sonro lyıleştırecek bu sag lık canıılık ve ınsan sevgısı dolu ışıl ışıl genc ook'ora elını uzattı Kapıdan cıkarken de kend kendıne «Topallık korlukten cok daha iyl bı r sakatlık» dıye rnınldan dı Istanbul, Ataturk Kultur Merkezı'nde sergılenen «Kosem Sultan» saglam bir çatı uzerıne kurulmuş zengın bır yapıt sahne Kaıgaşanın, fesatın sımgebidır Kobem, ama yıne de heybetlı bır kadmdır Sadece Osmanh tarıhıne de gıl dunya taııhıne damgasını vuracak kadar heybethdır Du/enın koıuyucusu Turhan Sultan «bendeki Kosem altedetek Kosem'i» deıken en az Büyuk Valde Sultan kadaı ıhtıraslıdır ama bu ıhtıras ıyıje vonlendırılmıştır genç Sultanda Seçtıgı yol aklın 50ludur Ve bu kıyasıya nıucadelede taıaflar vardır, ıyılerle kotuler Bır yanda mert, bılınçlı bır Kethüda, bır Murat Pasa bır Bahayı, bır Sıyavuş Paşa ve 0te yanda sadece Kosem e olan tutkubu nedenıyle degıl mevkı ve paıa hırsıyla da onun rnaşalıgını japan bır Bektaş Aga bır Mustafa Aga Halk ıse oL>yların ı/leyıcısıdır Bu ar 'i yaşanmakta olan I " M&ayı kendı yorumuyla hıkaye eden IV Murat donenıınm unlü meddahı Tıflî de 0/ \e bıçımde ılgınç bır motıf olarak tragedyadakı yerını Plmıştır Turan Ofla/oglu kelmıe hannesı ?engm bır ya<sar So/cuklenn kullanımında ke&ın ve rahat. Yazann dıl u&talıgının çızdıgı karaUteılerın belııgın o^ellıklerıy le bırleşme^ı sonucu, dramatık aksıvon bır bütünluk ıçınde yonlenıyor Ayııca duragan ve kalabalık sahnelerın /amanlanmasmda densp unsuru da gozrien kaçmıyor kl oyunun sıhnelenmesınde de aynı denge saglanıyor Ozellıkle Kosem ve Turhan Sultanların ıç dunyTİarını yan sıtan bolumlerdekı mızansenler adeta davranışları zaman ıçmde u^atarak duragan sahnelerl daha etkln leştırıyor Yonetmenın yalın sahne du/enı ıçınde ikl avrı mekan kullanması da goruntuvü 7engınleştıren bır teknık Dekor, kostüm açısından JDevlet Tıyatroları elmdekı olanakları 0^ellıkle bu tur ovunlarda alabıldığmce degerlendıren bır kuruluş Sagl \rn bır çatı ü/erıne kurulan Kosrnı Sultan'da butun karakteılerın belirKin çaıpıcı ^snları olması oyunculaıa rahatlıkla kullanabıleceklerı bır disiplın retırıvor Belli bır e^ıtımdcn geçmış Devlet TıyatIÜSU sanatçılarının bu avantaıı degerlendııen U J u n laııyla da /engm bır yapıt ort i",ı çıUıvor Cep uçağı Duny^nın en küçük, en hafıf uçağı Avusturalya'da ya pümıştır Uçak o kadar kıi<;uktur kı, «Cep Uçan Kanadı» dıye adUandırılmıştır. «t.>jckansı 1:1» h» (Homet 130 S) dıje gobek adı da takı lan uçakta, her bın 500 beygırlık 2 motor vardır Hızı, saatte 245 kılometredır Uçac boşken 100 kılo sîolmektedır. Yapı maddesı maden ıle cam clyaftır Uçak kullani'jlıdır da Hava ldnmak ıçm kılometrelprce pıste degıl. 100 metrelık bır du^luğe ılıtıyacı vaıdır Hçtan uca 10 mptre genışhktekı kanatları kendı ustune katlanabıldıgınrten, yerde taşmması, goturulmest ve hangara, garaja konması kolaydır «Free riıçht ^iıatıon» fınnasmca vapılan uçak 10 bın Avustu:alya dolanna satılmaktadır. (1 mılyon 600 bm lıra). saglık sohbeti «Hıç hastolıktan utanılır mı?» demeyelım Bırcok kışıde gordugumuz bır davranıştır «Hastalıgından utanmak » Ama bu kı^ısel bır solur» degıldır Toplumsal de ger yargılarmdan kaynaklan dıgı ıcın sos>yal bır sorundur. Onemı de buradadır Cunku, psk cok hast a bu hastalıgını acamamakta genel has tane poiıklınıklerınde bır çare aramamakta hatta bazılorınria hekıme bıle gıdememektedır Boyle durumlarda hastalar ya duruma aldırmaz bır tavır takınır cozum aramaz ya da bır hekıme mektup yazarok ya da cok guvendığl bır hekıme ozel olarak konuyu ıleterek care arar Sık karşılaştığırnız bazı orneklerı gorelım Borsak parazltleri: Barsak solucc nları, kılkurdu, şerit gıbı hastalıklar bazı kışılerde ozel bır kotu duygu yaratır Bunlardan cok rahatsız olur gıderek utanır SadBce bu nedenle cozum arayamayan kışıleı vardır Oysa, ulke mızde borsak parazıtlerı cok yaygın durumdadır Belkı bu denlı yaygınlığtn bır nedonl de budur Hemoroıtler: Basur da denen ve anuste ağrı, kanama yapan bu hastalık da yerl nedenıyle bazı klşılerde utanma duygusu yaratır. Boğazındakl bır hastalığı rahatca açıklayan ınsanımız, anusundekı bır hastalıgı utanılacak bır olay sayar. Çozumu de gecıkır, gucleşır. .nal fıssurler de aynı dururndodır Anustekl catlaklardan kaynaklanan bu durum ağrı, ıltıhap kanama gıbl ceşıtlı belırtıler verdığı halde, hasta, hastalığından sıkılır, hekıme başvuramaz, iyıleşme de gecıkır. Uyuz, bıtlenme gıbl parozit hastalıkları da bazı çev relerde tayıplanma» korkusu yaratır. Hastalık çevreden gızlenır Gızlı gızll care aranır Kımselere de soylenıl memesıne ozen gosterılır Çocukların gece ışemels rl: Bazı aılelerde bu durum cocuğun bır kusuru, bır ayıbı sayılır Care aramak şoyle dursun, cocuk korkutularak bundan kurtarılmak Istenır. Oysa, çocuklarda gece işeme lerınin onemll bir nedenl korkulardır. Boylece kısır bir dongu. bilınmeden, Istenmeden yaratılmış olur Genc kızların cınseı or qanlo llallı rah">tsızİ!kları Bu durum da tedırgınlık yarata bılır MorJpiTîP toplumumuzda cınsel orgonların Iltıhap, örlem, kaşıntı albl hastalrkla rımn yalnız kadınlarda oldu erdal arabek sıl olsa kenor mahalle kopeklerı gıbı, yan ac, yarı tok surunerek yaşayacaktı Aradan 20 yıl gectı Doktor, şımdı orta yaşın ortalarına gelmıştı Bu 20 yılın olayları karşılaştığı sefalet sahnelen kendısıne yepyenı duşunceler getırmıştı Şımdl herşeyı başka bır gozle goru yordu Saclarına ılk aklar duşmeye başlamıştı Doktor, zengın semtlerde epey para yaptıktan sonra fakır semtlerden bınnın gobeğınde açmıştı yenı muayenehanesını Şımdı bır cok hastaları parasız ıyıleştırıyor hatta ılac ları da parasız yıne kendı verıyordu Doktor yaşamını boyle sur durup gıderken bır gun buyuk bır felaketle karşılaştı Bırıcık oğlu Ile karısı bır arabo kazasında yaşamlarını yıtırmışler, ıkı yaşındakı kızlarını yetım bırakmışlardı Doktor bebeğı buyutmeye başladı Aıadan on yıl geumştı kı 12 yaşındakı kız bır gun yatc<5ından kalkamadı Boynu kaskatı olmuştu Kollarında bacakiarında tuhaf ağrılar belırtmıştı Yuruyemıyordu Hastalığa once «Çocuk fel cl» teşhısı kondu Tutmadı Sonra, bunun, az rastlanır vrruslu bır hastalık olduğu anlaşıldı Hastalık o kadar az gorulen turdendı kı, tıp kı taplarında bıle buna fazla yer verılmemıştı Doktor bı le kac yıllık Fakulte hastane muayenehane calışma Orümcek üretimi Orumcekleı ln zarariı böceklerı yedıfeını bılen Çınlılor, ornefeiıi çpkııgelerı bunUra oldurtmektedırler 1979 yılında, sırf deneme ıçm, yırmı bm donumluk bır alan, bovle ternızlenmıstır Bu ış ıçm 10 tur orumcek kullanümaktadır Bunlar ıçmde başta gelenı Kara Örumtektır (Erıgomdıum granltolum). Soz orumccklerden açılmışken başka bır noktaya daha dokunalım Son draştırmalara gore orumcek ağmda mıkrop oldurucu bır madde bulunmuştur Cahıl msanların, yaralara orumcek ağı yapıştırmalarına bakılırsa msanoğlu bu ışın sırrını yıllarca once bulmuş demektır. Utandıgımız Hastalıklar.. özdeyişleL • Bılştı gucunu kuşkudaa ahr Marfme Gerki (1904 • 194S) • «Burası ISAAK NEW TON un mezarıdır Kendıst, 7ekdsmm tann^al denebıle cek gucu sayesınde matema rık \ontemı yardımı ıle, ge?e',^nlenn hareketleımı ve bi(.nnlermı ılk ızah edendır » • Eulmak ıçm aramasım bılnıek gerekır Goıunmeyenı tahmm etmek, burnumu zun dıbınde olanı hıssetmek basansızhklar ve guçlukler karşı&mda cesaretmı yıtnme mek, çalışmalarını yUmadan surdurmek, .ve çok çalışmak gerekır D. Mendeleev. • Insan, dunya kabuğun dakı butun elemanları, her gun bıra? diha çok olmak uzere, sanavıde kullanmak tadır A. fersman 0 «İlm bır IUCCPI bı sa hıldır, Anda alım seçmen ra hıldır» «Bılım kıyısız bır denızdır, Orada kcndını bıl gın sanan, cahıldır» Nabı • Deha. muazzam bır sab nn sonucuııdan başka bır şey degıldır Buffon • Deha yuzde bır esın lenme, vuzde doksan dokuz terleme dır Edıson • Aklmda tutma >etene ğı, sadece dıkkat etmesmı bılende vardır S. Johnson (1709 • 1784) • Çok akıllı, bılgılı altı hocam var benım Butıuı bil dıklenmı ben onlardan oğ ıendım Sıre hocalanmın adıannı soyleyeyım Ne' Nere de' Ne zaman'' Nasıl' Ns ıçın' ve Kım9)) Rudj ard Kiplins biiimsel j$üldürüîer Bir Amerikah gençle konuşma Bır oğrencinln okula tam zamanmda yetışmesı ıcın ne kadar zaman lazımdır'' Beş dakıka daha On altısına basan bır gencın ılk yaptığı şey nedır' Hemen bır araba almak Nasıl bır araba? En şık araba Arabanın masrafını kım oder O cıhet bızı ılgılendırmez Sız gencler nasıl oluyor da gece gec vakıtlere kadar uyanık kala9 bılıyorsunuz Yorgun olmadığımız Icın Ertesl gün okula neden gıtmek ıstemıyorsunuz' Cok yorulduğumuz ıcın 15 yaşındakı bır cocuk ıcın en ıvı vılbaşı hedıyesı nedır 9 Elektrıklı traş makınesı 16 yaşındakı bır delı kanlı ısım gunu ıcın ne ıster. lerı kollanm hangıleri ayaklarım, bır turlu ıcinden cıkamıyorum Smıfta kalan çocuk ve babası Babacığım bu yı! kod ronda sınıf yükseltmesl 7 yaptılar m ı Yapmadılar Neden soı 9 dun Benım de da... yapmadılat Renklerin kanşımı Bilüıdığl glbi, bütün renkler 3 ana rengın değışık türlerde kanşınundan oluşur. Bu renkler «mavl», «kırmızı» ve «san»dır. Bır eşkenar uçken çizıp b u renklerm her bınnı koşesıne yazalım ve ara renklen bulmaya çalışalım. Sarı ıle kırmızınm kanşımı turuncu rengi venr. Yıne san üe mavının kanştmlması ıle yeşıl elde edılır. Kınnızı ıle mavmm kansımı mor'u verır Değışık oranlardakı ana renkler yeşılın, morun, turun cunun sonsuz denecek derer cedeki tonlarını \ enr. Bu arada, bazı maddelenn, geçıcı renk korluğu yaptığı da saptanmıştır Örneğın, e10111. mavı beyaz ve sarı renklerin ayırt edüememesır ne 5 ol açar Ilınt kenevnı ıse butun cısımlerı yeşü ve pembe gostenr. Padişahın danışmanı Sakal bırnkmasına ızln verılmesını. 17 yaşındakı bır delıkanlı dogum gununde en cok neyı ıster' Sakalının gur cıkmasını 16 yaşındakı bır genc kız doğum gunu hedıyesı olarak en cok ne9 yı ıster 17 yaşında bır delıkanlıyı Sa^allı da, sakalsız da clabılır Sarayın yüksek ucretll danışmanını cekemeyenler, goz den duşmesı ıcın bır gun pa dışahın yamnda kendısıne bır cok soru sorarlar. Danış man butun sorulara «Bilmıyorum» yanıtını verır. Bunun üzerıne, duşmanlar podışaha donup Şevketlım, ışte bılgılı sandığınız adam, derler Danışrnanın yanıtı şudur Efendımız bana bıldı ğım şeyler ıcin maaş verıyor Bılmedıklerım ıcın verme ye kalksaydı dunyanın butun hazınelerı az gelırdı ğu bıcımınde yanlış bir duşunce vardır Oysa kadının onatomık yapı ozellığı olan ıdraryolu ağzı ıle vagına baş langıcınm yakınlığı nedenıyle iltıhaplar, rnantar hastalıkları gıbı durumlar genc kızlarda da olabılır Bır cok genc kız, bu durumu acmaktan bıle ce kınır Genc kızların ve kadın ların adet kanaması bozukluk lari: Bu tur hastalıklardan ce kınme oranı gıderek azalmak tadır Ama, buluğ coğımn ba şındakı genc kızlarda bu ce kıngenlık hâlâ surmektedır. Aıle eğıtımımızdekı «terbiye» anlayışının uzantısı olan bu cekıngenlık onernlı rahatsızlıkların surmesıne yol acmak tadır Gene menopoz donemındekı kadınlarda «yeniden adet gorme» cok onemlı has talıkların belırtısı de olabıldıği halde, kadınlarda bır utan ma duygusu yaratmakta, kadın uzun aylar boyu bu duru mu kimselere acamamaktadır. Erkeklerde clnsel guçsuzluk: Erkek ıcın kucültucu b r olay sayılarak kımseye açılamıyan bır derdı oluşturmaktadır Çok buyuk bır oranda ruhsal nedenlerden kaynoklanan cinsel gücsüzlük, boyleco bir kısır döngü yaratmakta, Insanlarınnz bo i?una uzuntuler, sıkıntılar Icın de kıvranmaktadır Cınsel enfeksıyonlar: Belsoğuklugu (gonore), ya da başka nedenlere bağlı uretrıtler (cınsel organ akıntılı hastalıkları) utanmalara yol acmakta kımselere hasta lık acılamamakta boylece duzenlı tedavıyle tumuyle 1yı leşecek hastalıklar uzayıp qıt mektedır Eşler arasındakj cinsel uyumsuzluk: Bu da, ulkemızde cok yaygın bır sorun oldu ğu halde sozunun edılmesl ayıp sayılmakta bu durumda erkek coğunlukla kad nı suc Inmakta kadının boylp bır durumdan soz etmesı ıse «az gınlık» sayıldığı ıcın sesı cık rrnmakto sonuctT muriıjzluk sıkıntılarıyla Ikı ınsan da acı Cekmektedır Oysa, utanılacak olan bılgı sızlıktır onyargılardır msanların yalnız, caresız bırakılmasıdır Uzerınde hıc durulmayan bu konu toplumumuzun en büyuk sıkıntılarından bırısıdır Okuyucularımızın goruşlerını de beklerız «Utandığımız hastalıklar» arosında olan hastalıklarım ya da bıldıklerı hastalıkları bıze ıletırlerse, butün toplumun yararlanmasıno katkıdo bulunmuş olurlar. Ahtapotla çocuğu Annecıgım, bunların hangı BİBHORC2CA VEEİİ? Mİ9NİZ