Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 13 MART 1982 EKONOMİDE GÜNÜN AYNASI AET çıkışlı 43 mala yüzde 15 ton kondu ANKARA, (a.a.) Panı ve Kredi Kurulu, yürurlükteki Iki saym liberasyon listesinde yer alan, mura caat ve inceleme makamı Sanayi ve Teknoloji Bakanlıgı olarak gösterilen bazı AET çıkışh ithal maddelerinden, 4 nisan 1982 tarihinden itibaren yüzde 15 oranuıda fon almmaaını kararjaştırdı. Para ve Kredi Kurulu'nun dunku Resml Gazete'da yayınlanan 42 sa yılı karanna g6re 4 nisandan itibaren yuzde 15 oranmda fon almacak AET çıkışh ithal malları şunlar. «Ferrokrom, yalnız demir ve çelik granülleri, demir veya çelik tozlan, sünger görünüşlü demir veya çelikler, külçe halinde demir veya çelikler, rulmanlar, kütükler, levha bloklan, sair platinler, dövme taslakları, demir veya çelikten rulo halinde saç taslaklan, deroir veya çelikten geniş levhalar, demir veya çelik ten çubuklar, demir veya çelikten profiller. seritler, manyetik saçlar, sıcak haddelenmiş saçlar, soğuk had delenmiş kaplamasız saçlar, kalay kaplamalı elekt rolitik tenekeler, kalay kaplamah sıcak daldırma kok tenekeleri, laklanmış elektronik tenekeler. fcurşun kaplamalı saçlar, teller, yüksek karbonlu çelikler, ray lar, sıkıştırma levhalan, ince ve kalın borular, çelik çetane borular, boru ek parçalan ve baglantı parçalan, yüksek tazyike dayanıkh kaplar, kilitli ve profil halat lar, yüksek ısıya dayanıklı çelik tellerden mensucat, transmisyon zincirleri, patina) zincirleri, palet zincir leri, dram başlan ve buhar dramlan.» S. Birliği sınai yardım komitesi baskanı geliyor ANKARA. tANKA) Sovyetler Birligi Sanayi Yardım Komitesi Başkam Skackov, nisan ayı için de Türkiye'ye gelecek. Ba kan statüsünde bulunan Skackov, Türkiye'deki gö rüşmeleri sırasında Türki ye Sovyetler Birliği ara smdaki ticari ilişkilerin serbest döviz esasına dönüşüyle ilgill sorunlan Bonuçlandıracak. Türkiye ile Sovyetler Birliği arasmda halen karşılıklı mal değişimine dayanan «Kliring» biçiminde sürdürülen ticari ilişkilerin. 1683 başında serbest dövize döndürülmesi için görüş birligi sağlanmış bulunuyor. Aradaki en önemli sorunun ise Sovyet pro]e kredilerinin geri ödenmesi oluyor. Türkiye, Sovyet proje kredilerinin anlaşmalarda olduğu gibi, mal la ödenmesine devam edil mesini istiyor. Yetklliler, bu geri ödemelerin serbest dövizle yapılması yo lunda Sovyet tarafının fazla ısrarlı olmasının beklenmediğinl, ancak mallann seçiminde bazı koşullar ileri sürebilecek lerlni kaydediyorlar. Ekonomi Servisi İstanbul Ticaret Odası Meclisi'nin önceki gün yapılan aylık olağan toplantısında konuşan tTO Yönetim Kurulu Baskanı Nuh Kuşçulu ekonomik alanda bazı olumsuz gelişmelerin ortaya çıktığını, sorunların arttığını belirtti ve «ağırlasan ekonomik sornnlan göruşmek için Oda Meclisi'nin olağanüstü toplantı yapmasına lhtiyaç var», seklinde konuştu. Kuşçulu bu arada peynir ve bankacuık konusunda İTO yönetimine ağır eleştirilerde bulunan üyeleri de yanıtlamadı, «gerekli açıklamayı önümüzdeki günlerde yapılacak olağanüstü toplantıya erteliyorum» demekle yetindi. Toplantıda söz alan bazı İTO Meclis Üyeleri, «Belediye yer göstersin, İstanbul halkına ucuz peynir yedirelim» şeklindeki kampanyayı ve buna ilişkin olarak Kuşçulu'nun «aracı adnciri tanimalıdrr» anlamına gelen açıklamasını eleştirdiler. Ucuz peynir satmak isteyenleri, «gerçekleri saptırmakls» suçlayan tTO üyeleri, «böyle bir Iddiayı ortaya atanların öncelikle bakkal esnafına ncuz peynir vermesi gerekir. Aslında bu gdriiste olanlar Isyerl sahibidlrler. Peyniri kendi isyerlerinde dilediklerl fiyata satabilJrler», şeklinde konustular. İTO üyeleri bu arada «Belediye yer göstersin» istemine de değinerek «arkadaşlarunız kendilerlne tabsis edilecek yerlerde sadece peynir satacak olursa, batarlar. Şehrin lşlek yerlerlndeki mağazaiar acaba ucuza mı kapatılmak isteniyor?» dediler. İTO Meclis üyeleri daha sonra Yönetim Kurulu Başkanı Kuşçulu'nun peynir konusunda verdiği demeci eleştirerek, «Başkanımız aracı zincirinln larüacağından söz ediyor. Odamıza kayıtlı üyelerln yüzde 9O'ı aracı durnmnndadır. Baskan da aracıların oylanyla işbaşma geldiğine göre, kendlsl aracılann başı durumunda değil mi?» şeklinde konustular. İTO Meclisi'nde aracılığın elestirilmesi elestirildi • Ege Bölgesi Sanayi Odası Baskanı Faralyali: "Maliyet enflasyonunu ücretler değil, hanka faizleri körüklüyor» Kenan MORTAN t2MtR Ege Bölgesi Sanayi Odası Baskanı Ersln Faralyalı, «Müesesevi serbest piyasa ekonomisi kavratnı Anayaaada yer aunalı», dedi. Faralyalı, Cumhuriyet'in sanayinin çeşitli sorunlan konusundaki sorulannı yanıtlarken, ücretler konusunda işletme bazında esneklik tanınmasım istedi. Cum huriyet'in sorulan ve FaralyaU'nın yanıtlan şöylc: SORU: Sayın Faralyalı 4 aralık 1981 güntt llk basın topUntımnı yaptığımzda serbest piyasa havramının kurumsallaşnuş olması gerektiğini belirtmistinis. Bu kavrnm hangl iigelerl içermektedir ve bunların hayata geçmesi için sizin ne gibi çalişmalarınıı oldu? YANIT: Serbest piyasa ekonomisi bir Orman Yasası değildir. Bu nedenle bunun mutlaka müesseseleşmiş olması ge rekmektedir. Ancak o taktirde anlamlı uygulamalar olur. Eun lar, sirasıyla anti tekel kurumlar, tüketlcinin korunması, ücretler kârlar ve gelirler konseyi, Yüksek Hakem Kurulu olmaktadır. Işte bUtun bunlar yeni Anayasada yer aunalıdjr. Bunlar tümü bir kavram kargasasına meydan vermeyecek bir biçlmde sisteme oturtulmalı ve yeni Anayasada olmalıdır. Bunlar yer almah ki, sarbest piyasa ekonomisi bir başı bozuk düzen olarak anlaşılmasın. ömeğin, bir karma ekonomi kavramı çağdaşhğa ters düşmektedir. Bir plan hem emredici, hem de yol gös terioi olamaz. Aynca plandan da vazgeçemejriz. SORU: Yeri felralşken hcmen tüketiclnin konınmam ko nusuna çeçsek. Bn alandsı yönetime ReldljHnta 100. fttnde neler yaptmız? YANIT: Bildiğiniz gibi yeni yasa ile artüc kalite belgesini Sanayi Odalan vereoektir. Bu uygulamaya ağustos ayında geçllmektedir. Bu bizim iş kapasitemızi ve topluma karşı sorumluluğumuru fevkalede artıran bir gelişmedir. Hedefimiz. Çahşanlann ekonomik durumu bozulmuştur. Bugün için işçikrin hak ettikleri ücretleri tam olarak aldıklannı söylemek mümkün depdir. YHK, ücretler konusunda işletmelere esneklik tammahdır. Seyyanen yapılan zamlar eko.? ve işletmeleri çıkmaza sürüklemiştir. Hedefimiz önce sanayi mallanndan başlayarak tüm tüketür mallannda tüketicinin korunmasını sağlamak ve reklamasyon hakkını getirmektir. öncelikle sanayi mallanndan başlayarak, adım adım tüm tü ketim mallarmda tüketicinin korunmasını sağlamak ve rsklamasyon hakkını hayata dönüştürmektir. Bu olay esasen bir yasal düzenleme konusu ol maktan çok çağdaş bir zorunluluktur. Bu konuda üniversite ile yatan bir isbirliği içinde olacağız. SORTJ: Sayın Faralyalı, basında ücret artışlannın yetersiz oldugu en azindan diğer keslmler arasında makası açacak sekilde geli;tigi yolnndakl değerlendlrmelerinizl okuduk. Ücret artişlan nasıl olmab? YANIT: Bu konuda 15 şubat tarihinde Ankara'da Odalar Birliği Başkanlar toplantısında çok açık görUslerimizi açıkladık. Değerlendlrmemiz aynen şöyledir: «12 Eylül'den sonra grev ve lokavt yasakiannnştır. Işçi çıkarma yasağı konmuştur. Diğer taraftan YHK toplu sözles melerı yenilemede gecikmiştir. Netice olarak çalışanlann eko nomik dımımu bozulmuştur. Çünkü hak ettikleri ücreUeri tam olarak aldıklannı bugün için iddia etmek mümkUn değildir. Bu çok kısıtlı ve sınııh c r..rtl8r altında iştetme düzeyin de i«cilerin ekonomik sıkıntılarım giderecek ve aynı zamanda işçileri daha verimli çalışmaya sevkedebilecek bazı tedbirlere ihtiyaç vardır. Sağlanacak ek maddl imkanların verimlilik artışı nsticesinde işlet melere fazla bir yük getirmeye ceği kanaatındayım.» SORU: Sayın Faralyalı. ba irdelemelermizde iki nokta dik kati çetdyor. Blrincisi, işletme bazında imkan tanınmaısını, ikincisi ise işletmelerin kâr marj lanndan kısmen özveride bu Ersin Faralyaiı kimdir? TUrkıye'nin en genç Sanayi Odası Baskanı olan Ersin Faralyalı, 1939 doğumlu. Orta öğrenimml Ro bert Kolej'de tamamlayan Faralyalı, daha sonra Izmir'de işletme öğrenimi yaptı. 15 yılı aşkın bir süredir Sanayi Odası Meclisi üyesi olan Faralyalı, dericilik ve konfeksiyon dalında üretim yapan bir isletmenin sorumlusu. 15 yıl dır dış dünyaya ihracat ya pan bir yönetici olarak bilinen ve Türkiye'de özel sektör içinde ilk çırak kur sunu düzenleyen Faralyalı'mn kurdugu EBSO Yönetim Kurulunda yatınm ve ara mah üreten 4 sanayi kuruluşunun temsilcisi bulunuyor. lunmalanru latemenfe. Bn tflm celeri biraz daha acar mısınız? YANIT: YHK sevindirlci bir açıklama İle ilk olarak Fetrol îs kolunda İşletmelere serbestiyet getirmiştir. Şimdl bunun biraz daha açılması ve işletme bazında da seyyallyet ge tirilmesi gerekmektedir. Ancak bunun enflasyonist gelişmeleri beraberinde getirmemesi için, artışm mutlaka verimlilik Jl« birlikte değerlendiriunesi gerek. özellikle, geçmişte seyyanen yapılan zamların ekonomiyi ve işletmeleri ne denli çıkmaza süreklediği açık bir biçimde yaşanmıştır. Şantiyede çalısan mühendis ile masa başında çalışan mühendi, arasm da ücret farklı olmalı ki, özen dirici ögeler belli olsun, 12 Ej lül sonrası bu geçişi yaşamak açısından fevkalede büyük olanaklar getirmiştir. Bu dönemi bir ücret dondurma olarak değil ama verimliliğe bağlı norm lar getirilmesi açısından görmek ve değerlendirmek gerekir. Sanayi kesimi bunu böyle değerlendirirse yeniden damokra siye dönüldüğilnde TOrimlilik sağlayıcı, yol göstericl bir ilke ler bütünü ortaya çıkarmış oluruz. SORU: Peki sanayi kuruluşlarunız kârdan fedakârlık ilkesini kabul edecek midir? YANIT: Işçiyi, çahşanı işbaşında gören her şeydan önce onlar. Düşük veya en azmdan teşvik unsurlarından yoksun bir Ucret politikasuıın üretimi nasıl etkilediğini görüyorlar. Bu yüzden böyle bir sisteme geçişi tabii ki istiyorlar. Verimlilik primi ve munzam ücret artışı mutlaka olmalıdır. Esasen bugün için maliystleri artıran enflasyonunu körükleyen ucret artışlan değil, ama banka faizleridir. SORU: Ücretlerin ve paranuı maliyet içindeki oransal payı nedir? YANIT: Ücretlerin payı yüzde 15 iken paranın maliyeti yüzde 20'lik bir oran olusturmaktadır. Oynama vsya dondurma yapılacaksa her şeyden önce paranın maliyeti konusunda yapılmahdır. SORU: Sayın Faralyalı 100 gün içinde yaptığınız üç basın açıklamanızda ve yeni yıl demecinlzde altuu çizdlğinlz bir olay işslzlik. Bu olayın sosyal bir yara olnudan önlenmeai için 2. plands önerlldiği gibi blr attnger proje uygulamasın» geçUmesinl yerlnde görttr mfiy dünüz? FASON ÜRETİM İSTİH0AM SAGLAR YANIT: EJendim her şeyden önce işsizlik konusunda istatis tiklerin yetersizligini söylemeliyiz. Işsiz olarak gözuken yaygın bir hizmet sektörümüz var. Yeni projeler yanında Tür kiye'doki sanayi kapasitesinin tam olarak değerlendirilmesln den yanayım. Ege bölgesinde 1981 yuına Uişkin kapasite değerlendlrme sonuçlanna göre kapasiteler yüzde 56 oranında kullanılmıştır. Bu bir önceki yıla göre bir puanlık artış demektir. özetle, yetersizdir. Ama kent bazında bu kapasitenin biraz daha artınlması halinde fason üretimin geliştirilmesinin önemli bir istihdam yaratacağı inancındayım. Eendeniz, bu konuyu kendi işletmemde denedim. Gözlemim şu ki bu denlj yararh bir uygula ma için vergi yasalanmız önemli bir istihdam artışı getiHlebUir. SORU: Sayın Faralyalı g on olarak Iibya alacaldan konusu nu sormak istiyoruz. Sorun ne oranda çözttmlenmiştir?. YANIT: Merkez Bankasınm devreye girmesi ıle ödemeler ağır da olsa başlamıştır. Ancak unutmamak gerek ki, Tür kiye'de halen en büyük sorun çağdaslığa geçişte tavan karar ların tabanda nalâ son derece koordinasyonsuz yürütülmesidir. örneğin TÜD'ün aldığı bir karardan, Merkez Bankası habersiz olabilmektedir. özetle, salt bu konu değil ama ekonomiyi ilgüendiren hemen her konuda evrensel olarak donanmış yeni bir insan lipini yarat mak zorundayız. Dışa açıian Türkije bunu ancak böyle gerçekleştirebilir. Önemli yatınm projeleri yüzde 47 oranında gerçeklesti ANKARA, (ANKA) Geçen yılın ilk dokuz ayhk döneminde, yatınm programında yer alan pro jelerden ekonomiye etkileri bakımından kritik önemi olan 26 kuruluşa ait 67 projedeki gerçekleşme oranı yüzde 47 duzeyinde kaldı. Başbakanlık Devlet Plan lama Teşkilatı tarafmdan «Önemli projeıfr» konusunda yayınlanan eylül 1981 raporunda verilen bil giye göre, sözkonusu 67 proje için 1981 yıluıda, 105,8 milyar lirası dış kay naklardan olmak üzere toplam 246,7 rrtilyar liralık yatırım ödencğı aynldı. Bu projelere ait ilk dokuz aylık harcama ise 117 milyar lira oldu. Toplam pro.je tutarı 906,4 milyar lira olan KİT projeleri için 1981 yılında ay nlan 199,1 milyar liralık ödeneğe karşılık, 95 milyar liralık harcama yapılabildi ve bu tutann da 42,8 milyar liralık bölümü dış kaynaklardan sağlandı. Buna göre, KİT pro.ielerinde 1381 yılı gerçekleşmesi yüzde 48 oldu. Toplam proje tutan, 292,7 milyar lirası dış kaynakiı olmak üzere 787,6 milyar lirayı bulan genel ve katma bütçeli idarelere ait projelerde de, geçen yıl yatırım ödeneği 47,6 milyar lira olarak saptanırken, harcamalar ocak eylül dö nemi itibariyle 22 milyar hrada kaldı V6 yüzde 46 oranında gerçekleşme sağlandı. CENTA Tripolide bir üssün dolum fanklannı yapacak Ekonomi Servisi Tripoli'de inşa edilen Askeri Deniz Ussü'nün Dolum Tankları, Yakıt Ikmal Hatları vs Yangın Söndürme Tesisleri, Işıklar Holding'e bağlı GENTA SANAYÎ TESÎSLERÎ TAAHHÜT A. Ş tarafmdan gerçekleştirilecegi açıklandı. GENTA, yaklaşık 1000 personelin bulunacagı ve çıkartma gemilerinden firkatey'lere kadar her türlü savaş gemilerinin barınacağı bu üs'de, Dolum Tankları nın, Yakıt tkmal Hatlan'nın ve Yangın Söndürme Teslsleri'nin, projelerini, imalatmı ve montajını yapacak. Yaklaşık 1 milyon dolar tutanndaki bu taahhüt, 1983 yıh haziran ayında teslim edilecek. satıslar arttı Ekonomi Servisi AET'nin Türkiye çıkışh pamuk ipliğine yüzde 12 oranında vergi koymasından sonra, tUccar elinde bulunan iplik stoklannın vadeli fiyatlarla iç piyasaya sürüldUgU, bu arada rekabetin yoğunlaştığı büdirildi. vadeli Pamuk ipliginde Şirketler, Kâr ve Zarara Iştirakli Ortaklık Belgesi cıkarabilecek Destekleme ve Fiyat tstikrar Fonu'nda biriken 30 milyar liranın «Kâr ve Zarara İştirakli Kâr Ortaklığı Belgeleri» karşjığında öncelikle sanayi kuruluşlarına kullajpdırılacağı ileri sürülüyor. gördüğü sektörlerde zor ve kritik durumda olup, desteklenmeslnl uygun bulduğu tekliflerl ve müracaat eden şirketln iktlsadi ve mali analizinl yaparak tek llflerl ile blrllkte bir rapor halinde konuyu Para ve Kredi Kuruluna lntikal ettirecek. Kâr ortaklığı senetlerine ayrılacak kftr payı yüzdesi, verilen kredi ile alman tak slt ve kâr paylarmın yıllar itibariyle net farklarmm İn dirgenmiş nakit akımı metoduna göre, iç kârlıhk oranı ile kararlaştınlacak. Iştirakli kâr ortaklığı yüzdesi, ikraz anlaşmasmm ya pıldığı tarlhte yürürlükte bulunan, uzun vadeli devlet İç borçlanma tahvllleri faizinin yüzde 25 eksiğinden az olamayacak. öte yandan ANKA ajansınm konuyla ilgill haberinde Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu'nda blrlken yaklaşık 30 milyar liranın bu belgeler karşılığında ön celikle sanayi keslmine kul landırılacağı ileri stirüldü. Türkiye'nin geçen yılki ticaretinde OECD ülkeieri yüzde 48 pay aldı ANKARA, (ANKA) Ekonomik IşbüUği ve Kalkınma örgütü OECD'ye üye ülkelerin, Türkiye'nin 1981 yıhndaki ihracat ve ithalatı içerlsinde yüzde 48'Uk bir paya sahlp olduklan belirlendi. Başta AET üyeleri olmak üzere, ABD, Japonya, Isviçre ve diğer OECD ülkelerinden, 1981'de 4^8 milyar dolarlık ithalat yapılmasına karşın, bu Ulkelere 2^6 milyar dolarhk Urün satıldı. Türkiye'nin son yıllarda tslâm ülkeieri ile giderek gelişen siyasi ve ekonomik ilişkileri, bu ülkelere yap. tığı ihracatın 1980 toplamında yüzde 19.7'lik pay alan değerini yüzde 39,8'e yUkselttl. Dogu Avrupa ülkeleri dışında, serbest dövizle alışveriş yapılan bu ülkelere yıl içinde 1,87 mil yar dolarhk ihracat yapıldı. Islâm ülkelerinîn ithalatımızdaki pavı ise 3,52 milyar dolarla 1980'le hemen eş düzeyde, yüzde 39 dolaylarında kaldı. Cihan Elektronik'in TV üretimi Ekonomi Servisi Cihan Elektronik Sanayi A.Ş. ihraç ettiği 31 ekran ve 61 ekran 855 tip televizyonlann iç piyasaya yönelik üretimine başladı. Iç piyasaya yönelik üretimine başlanan 61 ekran televizyonun dizayn ve kalite açısından piyasadaki televizyonlardan farklı olduğunu vurgulayan Cihan Elektronik Sanayi A.Ş. yetkilileri bu televizyonlarla ilgill olarak şu bilgileri verdiler: «Bu televizyonumuz, voltajda meydana gelecek değişiklikJeri yüzde 20 oramnda ayarlayabilme olanağına sahip oldugu gibi, ayrıca, modern eleKtronik tüneri ile tüm TV frekansları ve kanallannı üç banda da ayarlayabiliyor. Ihraç modelimiz olan 855 tip, şu andaki yayına cevap verebildiği gibi, TRTnin ikinci kanal yayınına geçmesi halinde bu yayına da cevap verebilecektir. GrundigElektronik'in diğer bir özelliği de UHF kanalı sayesinde video baglantısınm saglanabilmesidir.» Japonya'ya borç erfelemesi ANKARA. (ANKA) Japonya ile Türkiye arasında 110 milyon dolarlık garantili ticari borcun ertelenmesi ve 55 milyon dolarhk program kredisi ne ilişkin iki anlaşma bu gun Ankara'da imzalandı. Kısa adı OECF olan Ja ponya Denizaşın Üîkeler Ekonomik îşbirliği Fonu aracıhğıyla sağlanan 55 milyon dolarhk kredi için 7 yılı ödemesiz olmak üzere 25 yılhk geri ödeme süresi öngörüldü. Krediye Türkiye yılda yüzde 4,25 faiz ödeyecek. Japonya'ya olan ve vadesi 30 Haziran 1980'den önce gelen ödenmemiş borçlar ile 1 Temmuz 1980 ve 30 Haziran 1981 tarihleri arasında vadesi gelen 110 milyon dolarhk garantili ticari borcun er telenmesine ilişkin anlaşma da Japonya'nın Anka ra Büyükelçisi Nishimiya ile Hazine Genel Müdürü Aydemir Koç tarafından imzalandı. Anlaşmaya göre, yıllık yüzde 8,75 ila 8,5 faiz ödenmesi öngörü lüyor. ANKARA (a.a.) Bakanlar Kurulu, Türk Parası Kıymetlni Koruma Hakkın daki 25 Sayılı Karara ek olarak aldığı bir kararla, şir 1981 yıh sonlanna doğnı ketlerin menkul kıymet niortaya çıkan ve llk dönemde «teminat akçesl» şeklinde ge teliğlndeki kâr ve zarara Iştirakli kâr ortaklık belge tirildiği için her an «kaldırılmaaı» beklenen verginin, yüzde lerl çıkartmalarım karar12'ye lndlrüerek «sureklfflk» laştırdı. Resmi Gazete'nln bugünkazanması olasüığı, pamuk ipliğl piyasasmda. yeni gellşme kü sayısında yer alan Bakanlar Kurulu kararma gö lere neden oldu. Bu arada iç plyasalann tam bir rekabet re, tarımsal girdllerin sübhavası içine girdiği, stoklu du vansiyonu, Oretlclnin flyat rumdaki tüccann AET ülkele hareketlerinden korunmarinden «ümlt keserek» malını sı, ihracatın gellstlrilmesl, iç piyasada değerlendirmeyi ihracata dönük yatınmlayeğledigi gözlendi. Tekstil sek rın flnansmanı, ihracat sitörünün pamuklu kesiminde gortası tesls edillnceye kagörülen ve piyasa ilgilUerince dar İhracat sigortası İle 111«kısmi canlanma» şeklinde de ke ekonomisi İçin üretim, ğerlendirilen gelişmeye koşut ihracat ve istihdam bakıolarak, özellüde tüccann piyasaya vadeli iplik sürmesi dik mmdan önemli görlOen sek törlerde zor ve krlttk dukatl çekti. Dışsatımın daha uzun süre gelişemeyeceginl göz rumda oldukları ve destekönünde bulunduran ve 300 ile lenmesl belirlenen kuruluşlara, blr menkul kıymet ni500 ton dolaylanndaki stoklan teliğindekl kâr ve zarara eritme çabası içine giren tüccarm, günümüzde 300320 lira iştlrakll kâr ortaklık belgedan piyasaya mal vermesi dal leri karşıbğmda faiüsiz kre galanmalara yolaçtı. Standart dl vermek için kullanılabilecektir. 1 diye bllinen pamuklann peKâr ortaklık belgesi çışin ödeme 210220 liradan işkararak, faizsiz kredi kullem görmesine karşılık iplik lanmak lsteyen kuruluşlar, fiyatının 300320 lirada değişDevlet Planlama Teşkllatımesi, kalite konusunda bazı na başvuracaklar. DPT, ülkuşkuların ortaya çıkmasına yolaçtı. ke ekonomisi için önemli KÂR VE ZARARA IŞTİRAKLİ ORTAKLIK BELGESİ NEDİR? Anonim sirketler 3 ay ile 10 yıl arasında de&işen vadeler için kftr ve zarara ortaklık belgesi çıkarabllecekler. Belgelerin vadesi, belgeyle saglanacak fonlarla girişilecek faallyetüı ekonomik ömrüne göre belirlenecek, bir şirket belli bir faaliyeti için, bu faaliyetin kapsamı ve süresiyle smırlı belge çıkartabilecek. Belgelere faiz ödenmeyecek, ancak bu fonlarla gerçekleştirilecek faaliyetlerden sağlanan kâra ya da zarara belge sahipleri ortak olacak. Anonim çirketler ödenmiş sermaye ve ihtiyat tutarlarmm 710 katına kadar belge çıkartarak doğrudan ya da aracı kurumlar eliyle halka veya diğer kuruluşlara satabilecekler. Dövizle satış şimdilik yapılamayacak. ISO Yönetim Kurulu Baskanı Nurullan Gezgin: i DÖVİZ KURURI; Dövizta CJnfrt 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 FransiT; Frangı 1 Hollanda Florinl 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangt 100 Italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan R. Dovta Alıs 144.20 152.94 8.64 60.70 3.28 18.08 23.68 55.42 24.79 76.99 11.82 60.15 118,86 506.57 24.01 259.78 42.18 Dövta Sstıs 147.08 156.00 8.81 61.91 3.35 18.44 24.15 56.53 25.29 78.53 11.55 61.35 121.24 516.70 24.49 264.98 43.02 Efektlf 1Efekttf Alıs iSatı» 144.20 148.53 145.29 157.53 8.64 8.90 60.70 62.52 3.12 3.38 18.08 18.62 23.68 24.39 55.42 57.08 24.79 25.53 76.99 79,30 10.75 11.66 57.14 61.95 11252 122.43 481.24 521.77 22.81 24.73 259.78 2«7.57 40.07 43.45 Zamanında ödenmeyen çekler, şirketleri iflasa kadar götürecek bir tehlikedir,, İSTANBUL (UBA) îstanbul Sanayi Odası (İSO) Oda Meclisi Başkanı Ibrahim Bodur, «Paraya olan talebiu haddlnden fazla art ması, piyasada, karşıhksız çekleıin dolaşmasına yol aç mıştır» dedi. tSO Yönetim Kurulu Başkanı Nurullah Gezgin de, karşıhksız çek olayının pahalı paradan kaynaklandığını belirtti. ÎSO Meclis Başkanı Bodur, Ulusal Basın. Ajansı muhabirinin «kar.çılıksız çek olayının ekonomimize etkisi nedir? Neden kaynaklanmaktadır ve nasıl ön lenebilir?» şeklindekl sorusuna verdiği cevapta, konunun çok clddt boyutlara ulaştığını kaydederek, şunları söyledi: «Bu olayın ortaya çıkış nedenleri arasında elbettekl sıkı para politikasının da etkisi var. Ancak, tek neden de bundan ibaret değildir. Bilindiği gibi, KİT üretimi olan her meta üzerinde talep, haddinden fazla artı; gösterir. Mtekim bunda da oyle olmuş, paraya olan talebin haddînden fazla artnıası, neticede, piyasada karşıhksız çeklerin, daha doğrusu 'açığa kesllen çeklerin' dolaşmasına yol açmıştır. Ortaya çıkan durumu çok iyi degerlendirınek ve takip etmek gerekir. Piyasalarda karşıhksız çeklerin dolaştnası olayı, sanıldıgından çok daha fazla ttnem tasımaktadır. Ba nedenle, zincirleme iflaslann birbirini izlemesl de söz konusu olabllir. Esasen piyasalara kar şılıksız çek sürülmesl, bn konuda yeterl! müeyrldelerin getirilmemiî ounasından kaynaklanmaktadır. Kanaatlmce piyasalarda 500 milyar uralık karşıhksız çek dolaştığına İlişkin değerlendirmelerde bir miktar abartma vardır. Ben miktann daha az olduğunu sanıyorum. Ancak, herşeye rağmen karşilıksız çek olayı bir di7.1 tedbir alınarak ve sert mueyyideler getirilerek derhal ortadan kaldmlmalıdır. Aksi takdirde durum ağırhğını artırabilir.» GEZGtNtN AÇIKLAMASI tstanbul Sanayi Odası Yö netim Kurulu Başkanı Nurullah Gezgin de. UBA muhablrine yaptıgı açıklamada. karşıhksız çek olaytndan sorumlu olanlarm mevcut yasalardan cesaret aldıklarını öne sürerek, şu görüşlere yer verdl: «Yasal olarak vadeli çek diye bir şey yoktur. Piyasada filU olarak uygulanmakta ve bir çok sorunlar yaratmaktadır. Son zamanlarda piyasada, protesto edilen senetlerle birlikte karşıhksız çıkan çeklerin miktarı da hızla yükselmiştir. Bu durum, iyi niyetli firmalarımızın aleyhine olmaktadır. Vani, zamanında tahsil edllenıeyen çekler, şirketlerin fon akımlarını altüst etnıekte ve bazılarını iflasa dahi götUrmektedir. Bize göre bu durum. nakit sıkıntısı ve pahalı paradan kaynaklanmaktadır. Bunun sonucu olarak da karşıhksız çek verenden önre. alacaklı telaşlanmakta ve bunalımlar artmaktadır. Oda olarak önerimiz, karşıhksız çek yazanlara uyguianan cezaf müeyyidelerin artırılmasıdır.» BMC GENEL MÜDÜRÜ: «YENİ TİP OTOMOBİL ÜRETİLMELİ» İZMİR, (THA) BMC Genel MUdürü Ziya özkan, Otomotiv Sektörünün en önemli kolu olan otomobil dalmın için de bulunduğu çıkmazdan kurtulabilmesi için yeni tip otomobil üretimini gerekli gördüklerini açıkladı. Özkan, Otomotiv Sektörünün tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de petrol fiyatlarının sürekli artmasından dosan kriz den kendini kurtaramadığını bildirdi ve bütün dünyada görülen pazar daralmasmın Türkiye'nin kendine özgü ekonomik gelişmeleri rıoc.enıyle kenriini daha da ağır hissettirdiğine işaret etti. özkan şöyle konuştu: Otomobil sanayinin krlzden kıırtulabilmesi için mutlaka çalışması ve satın alınması daha ekonomik yen! bir tip otomnbi! üretmek gereklidir. Bu tip hir otomobil sana.vi) venîden caniandiracaktır. Diğpr çeşlt otomobilleıin talebe göre üreyapümahdjr. ALT rsrııv/ır Cumhuriyet Reşat Kulpsuz 24 Ayar 22 ayar bilezik Gümüş % FİYATI İRI 12 mart 1032 11.50011.575 11.80012.000 1.730 1.735 1.575 1.675 44.00 45.00 11 martla fark 100125 llr* düştü 200100 lira düştü 20 25 lira düştü 20 lira düştü Fark yok ANKARA, (ANKA) Türkiye, kısa adı ÎMF olan Uluslararası Para Fonu'ndan en çok kredi kulla. nan altıncı ülke durumunda bulunuyor. İMP'den yapılacak kredi kullanımlarına ilişkin hesaplamalar, sü resi haziran 1983'de bitecek mevout StandBy düzenlemesi sonunda, Türkiye'nin bir üst sıraya çıkacağım ve böylece İMF'in en çok kredi desteği sağladığı gelişma yolundaki ülke durumuna geleceğini ortaya koyuyor. İMF tarafından yayınlanan kredi kullanımı verilerine göre, Türkiye 19741980 yıllan arasında ÎMF'den 1,46 milyar özel çekme hakkı tutannda kredi kullanmış bulunuyor, Hindistan'ın, 1947 1980 yıllan arasında 2,13 milyar özel çekme hakkı tutarında kredi kullandığma dikkat çeken gözlemciler, Tür kiye'nin 1981 yılmda ve 1982 yıh başında kullandığı kredilerle 1,96 rallyar özel çekme hakkına ulaştığını belirtiyorlar. Gehşmiş ülkelerden sonra, İMF'den .en cok kredi kullanan gelişme yolundaki ülkeler olan Hindistan ve Türkiye'yi, sırssıyla, Yu goslavya f 1,37 milyar ÖÇH), Filipinler (1,31 milyar ÖÇH), Ar.iantin (1.30 mllyar ÖÇH) ve tspanya (1.00 ÖÇH) izliyor. IMF'nin en cok kredi • sa^ladıyı geüsmekte olan üikeler, Hindistan ve Türkiye