Katalog

Curnhurıyet 8 20 ŞUBAT 1982 Sonunda ellerımızlp kapanı zor bela actık, yanı bılek gucuyle Donuşte kapanın sohıbı geldı Benım kapanı ns ettlnlz? Uloıı dPdık bızı ucuruma duçurecektın Duşmezs'nız ben ayılar lcin kazık caktım, kapanı da oraya baglodım demez mı? Adamcağızı bıraz hırpaladık. Oysa bır sucu var mıydı, yok muydu 9 20Su... Susuzluktan mahvolmuşuz. Harran a vardık Ben atla ondeyım Arkamdan ıkışerll koldan 50 euvarı gelıyor Kasabaya boyle gırdık. Bır yoldan yuz metre yürüduk Solda bır kapının onunde orta yaşlı bır kadınla gozgcze geldım ve bu kadından su ısteyeyım dedım Dılı de bıraz Oğrenmıştım Cip may... (Cıp, getır, su may) ' Kadın ıcenye koştu Ben atı tiurdurdum Beklıyorum, ıcerıden su getırecek sanıyorum. Oysa kadın elınde tekerlek bır tahta kutuyla evden cıktı. Eskıden tahın helvalarını koyduk ları lahta kutular vardı, sanırım oyle bırşey... Kadın koşmaya başladı, 8lınle de «gel» dıye bana ışaret ' edıyor Ardından yürümeye koyuldum Yolun koşe yaptığı yerde sekız metre çapında, ustü yem yeşıl yosun, ıcı kıpkırmızı su, gol gıbi bırşey var. Kadın suyun ıçıne gırdı Elıyle yosunları aca aca ılerlıyor Gobeğının ustune kadar ıslandı kadın Entarıyle kucuk golcüğun en temız yerıne dek daldı, bana su vermek, ıkram etmek ıcm, oraya tası daldırdı, sonra sudan yavaş yavaş çıkarak bana ge,tırdı Içmem, dedım. Kadıncağız bır kızsın... Haklıydı ama . Ben sana bu suyu ikram etmek ıcm cırpındım, sen nasıl icmezsın dıye bana ofkelenmekte haklı değıl mıydı 9 Kadına teşekkur ettım Gıttık Jandarma Yuzbaşısını bul MADANOCLU Maresal Fevzi Çakmak jandarmaya verilen subayların durumuna kızmış, Maresalfien bunları jandarmaya Idcalizm va ya dogru bır yuruyuş yapkatip vermedim, demis, hepsini scyyar mıştık Donuşte baktık karşıbır birliklere verin, biraz kursun sesi duysunSar. mızdan bır otomobıl gelıyor icınden şofor cıktı Tugay Komutanının otomob lıymış Da Bir emir geldi beni Siirt'e atadılar yıın Emeklı Kurmay Albay Beh cet Gunay o zamanlar Inhısarlar Umum Muduru (Tekel Gsnel Muduru) ıdı Gelmış Mugla ya beni sormuş Tugay Komutanı da otomobilını gondeımıs Yuruyuşun yarısında arabnya bınıp dondum Dayım eve qelmış beni beklıyor Oturduk konuşuyoruz. Dayım to/ toprak ve kan ter ıcındekı durumumn bakıyor. Ben yuzumu yıkarken dedı kı: Oglum Cemal, ben de blIlyorum askerlıği Zor meslektlr Istersen gel bir gerekçs bulalım, senı askerlıkten cıkara lım Ben senı Avrupa'ya gondereyım Bir tutun uzmanı olup gelırsin, Istanbul'da sureklı aılen>n başında kalırsın .. Dayıma uzun bır konferans cektım, vatan mıllet sdkarya ustune Turkıye nın benım gl bı akıncılarla yukseleceğınl soyledım Ulkenın her yanını tanıyacaktım «Askerlerl lyl yetıştireceğiz, yurda duşmanı sokmayacaâız» dedım Dayım baktı Uzatma dedı bak o kutularda bıra var ac getıri Yıne Muğla da ıkpn duk, oturduk, bırazcık temlz su buldular, ictık Yuzbaşı durumu anlattı bıze Burada su ışı boyledır. Bırıncı Dunya Savaşında bır Alman grubu oradan geçerken sulorı gorunce nasıl kolera saJ gını olmaz dıye şaşırmış Onlem ıçın Almanya'ya telgraflar çekmışler Halk pıs suyun ıçıne kahve kaşıgıyla bır kaşık yoğurt koyar, hemen ıcmez, suyu bıraz beklettıkten sonra Içer dıbını de bırakırmış Yoksuliuk dızboyuydu o yörede, susuzluk da yoksullugun ustune bınıyordu. KURT KAPANINA YAKALANDIM dıyorsun yanlarına Merhaba.. Oooo hoşgeldın, buyur o tur. Oturuyorsun Bır ateş yanıyor Odun a\tına suruyorlar Odunun koku aışarda sureklı yanıyor, yandık ça suruyorlar Askerın cay bak laçları gıbı bakır bakrac ateşın ustunde . Içınde sıyah bır su Durmadan kaynıyor . Kulpsuz fıncanla bır yudumluk ıkram edıyorlar bakraçta kaynıyan sıyah sudan Sız fıncanı alıp kaynar kaynar bır solukta ıçeceksınız Kınınden daha ocı, zehır gıbı acı Olağanustu bır durum olursa ıkıncı fıncanı sunarlar Ama ıkıncıyı de aldıktan sonra yu ruyemıyecek durumda olun bır kışı daha altı saat yol yu ruyebılır Colun bu kahvesıne kahvemırra dıyorlar, kahvesı var, dopıng gıbı bırşey... MUGLA'DA DAĞCILIK EĞİTIMİ YAPARKEN BIR IDDIA ÜZERİNE EĞRİDİR DAĞI'NIN DORUĞUNA 1 SAAT 45 DAKIKADA ULAŞTIK. CIKARKEN BIRDEN «ÇAT»» DİYE BİR SES DUYDUM. VAY... VAY... BİR KURT KAPANINA YAKALANMIŞTIM. ŞAŞKINLIK VE ACIYLA BÎR ASKER DEYİMI OLAN «KURT KUYUSU» DİYE BAĞIRDIM. ARKADAŞIM ELİNDE TABANCAYLA YAKLAŞMAYA BAŞLADI. UZUN ÇABALARDAN SONRA KAPANI AÇABILDIK. bızden oncekl kurs subayları 6 ^natte cıktılar >n daija bakıp guldum Ben ıkı saotte cıkarım Cıkar mıydım 7 Bılmıyorum Amcı genclıkle bırlıkte atılım ruhu benı durtuyordu Kahvemırra Çolde gezlyorsun ya da yol cuiuk yapıyorsun Bakıyorsun bır ağacın altında bırkac kışı o turmuş, vahamsı bır yer, gı ma Taburu 2 ıncl Boluk Takırn Komutanlığına atandım Komutanımla ağlaşarak, helallaşarak ayrıldık Dıyarbakır a kamyonla geldım Dıyarbakırdan Sıırte gıdeceğım AMTALYA NOTLARI Bir Bilanço... Jandarrra bırllklerındekl deneylerım bana cok şey oğrettı. Bır kez landarmayı kucum Mustafa EKMEKCİ Türk Mezarı Çolde dolaşırken sınıra yakın bır ıstasyonda dort beş er gordum Gıysılerı perışan, ellerınde boş gaz tenekelerı ve torbalarıyla sefalet gorunumu .. Kımsıniz, ne arıyorsunuz burada? Efendım, blz Turk Mezarı ndayız Neresı bu Turk Mezarı? Dırzor yoresınde, sınınn otekı yakasında Turk Mezarı var, bız orada karakoldayız; erzak almak ıcm geldık Ben ılgılenınce erler yartaştılar ve yakınmaya başladılar. Butun yakınmaları dınledım. Donuşte bır rapor duzenledım. Jandarma Genel Komutanı Kâzım Orbay dan bır emır geldı Rapor değerlendırllmış. Jandarma Karakol Yonetmelığl geregınce her Jandarma Komutanı bolgesındekı karakolla rı yılda ıkı kez denetlemek zorundadır Turk Mezarı'ndakı ka rakolun da denetlenmesl gerekır Emır Karakolu denetleyln, durumu gorun, ayrıntılı bir rapor verin Jandarma Komutanı kalktı, gıttı, ama Fransızlar Izın vermedı. Yıne yazdık, durumu anlattık Bunun uzerıne sanırım Dışış'erı kanalından gırışıme gecıldı, ızın cıktı Tarıh ve nu marası bıldırıldı Bızım Komutan Şekıl Vazıyet Zıya atına atlayıp Akcakale yolunu tuttu Surıye'dekı Fransız yetkılısl Mulazım Alfons, bızım bınbaşıyı Turk Mezarı'na goturecek, ama bırınde at, bırısınde koca otomobıl Bızım bınbaşı Fransız ın otomobılıne bınmek ıstememış, bır taksı tutmuş, kendı parasıyla. . Gıtmışler gormuşler kı, bızım Turk Mezarı, karckolunda yemek yıyecek tabak yok, cay ıcecek fıncan yok, oysa oraya zıyaretcıler, meraklılar, tunstler gelıyorlar Her karakoldan daha ıyı olması gerekır, duzenll ve temız Bınbaşı bunu bana anlattı Anlattıklarını bır rapora doktum Bır de yolluk parası var. Turk Mezarı'na otomobılle gıtmek icın komutan taksı tutmuştu Ankara'dan soru geldı Atla nıye gıtmedın? Kım sana otomobıl tut dedı? Komutan «Şekıl Vazıyet Zlya»nın canı cok sıkıldı Atla nasıl gıdılır canım'' Atın yem gereksınmesı var, su gereksınmesl var, ahır gereksınmesı var, bakım gereksınmesı var Uc dort gün suren bır Iş Hem Fransız mulazımı otomobıll8 gl derken ters duşmez mi bu 9 davranış Yenıden bır rapor duzenledık, zorlukları ve zorunlukları anlattık Doğrudan doğruya Jandarma Genel Komutanlığına «Zata Mahsus» (kışıye ozel) dıye gonderdık Sorun cozümlendl. semek yanlış bır yaklaşımdır Ulke yaşomında landarmanın cok buyuk etkınlığı var Ben gırgm ve sokulgan bır kışılıge sahıptım Anadoluda gıttığım yerlerde toplumla kaynaşmakta zorluk cekmedım Bu ka rakterıme bırkac ornek vermek ısterım Soz gelışı Muğla dayken Dağ Alayına Avusturya'dan Bılgerı adında bır albay uzman gelmıştı Avusturyalı Kurmay Bınbaşı Gunter yardımcısıydı Daglık yerde savaşın ken dıne ozgu koşulları ve tek nıklerı var Ancak bu uzman lar Muğla dakı dagları ve sarp arazıyı egıtım ıcm elverışlı gor medıler Dagcılık egıtımı ıcm ıhtıyar daglar uygun değılmış Sonunda Egrıdırde bır talımgah acılmasına karar verıldı Egrıdıre belırlı surede kurs gormek ıcm gıtmıştık Bır gun konuşuyoruz Dedıler kı Karşıdak' dağın doruğuna Cıkarsırı cıkamazsın, tartışma buyudu Sırıı ve Selahattın cdındak arkadaşlarla bır lıkte 1 scat 45 dakıkada Egrı dır dağının doruğuna ulaştık Ama Iman ve Avusturyalılar gıbı teknık bır cıkış degıldı Dıkıne yuruyerek tırmanaruk cıktı < Çıkarken bır de kurt kopanına yakclandım Avcının bın kurt kapanı kurmuş Ben uzerıne basınca cat dıye kapandı Vay Vay acmasını da bılmıyorum Seslendım Canım cok yanıyor Şaşkmlık ve acıyla kurt kapanı d yecegıme bır askerlık deyımı olan «Kurt kuyusu» d ye bağırmışım Sesımı duyan Sırn ayaâıma kapanla sarılmış gızlema otlarını qorunce tabancasını elıne alıp yaklaşmaya başladı Tabancayla ne ycıpacak1' YARIN: BAYAR'IN SÖZLERİ... lerle ıdare olunduğu oçıktır. Her devletm ıc yapısına uygun ıdare bıcım nı seçmek kendi hakkıydı Gıyılen elbıselerın ayrı renkte olması komşulugu bozmamalıydı Uluslararası yuklendl ğımız vecıbelerın sınırları ıcın de kalmak şartıyle, ıttıfak dışı ulkelerle olan ılışkılerımızı, ya rarlarımıza gore duzenlemelıydık Devlet'ten devlete olan ilışkılerde ıtıbar, reıımın rengıne değıl, Ikı tarafın rntlli cıkorla rına dayanmalıydı Bu prensıp lerı programımıza ve uygulama mıza hakım kıldık Komşularımızla olan llışkılerı canlandırmaya başladık 1965 ıle 1971 yılları arasında Arnavutluk, Bulgaristan Romanya, Yugoslavya ile 78 Sovyetler Bırlığı. Macarıstan, Çekoslovakya Po lonya ve Doğu Almanya ıle 93 karşılıklı temas ve zıyaret ger çekleştırılmıştır Bu zıyaretlerın altısı Devlet Başkanı, 9 u Başbakan, 12'si Dışışlen Bokanı, 23'u Bakan, 26 sı Parlamento heyetlerl ve dıger kuruluşlar sevıyesınde yapılmıştır Doğu Bloku devletlerlyle, ekonomı, ulaştırma, turızm. kül tur, tıcaret ve dığer alanlarda 42 anlaşma ımzalandı Ozellık le Sovyetler Bırlığı ıle iskende run Demır Çelık tesıslerl Seydışehır Alumınyum ve alemuna tesıslerı Alıağa Rafınerısı glbl, her bırı bugunku değerl Ile mılyarlar tutan 7 buyuk kuruluş uzerınde anlaştık Tesısle rın hepsi zamanında ve eksık sız gercekleştırılmıştır. ORTA DOĞU Orta Doğu bugünku hollyle, dunya barışını tehdıt eden problemlerle dolu bır bölgedlr Ihtılafların çoğu Orta Doğu'dan beslenıyor Araplsraıl anlaşmazlığı Kudus meselesi, Ulasım bakımından Korfez Bolge sının taşıdığı onem, Arap Camıası ıcındekı calkantılar, bu bolgeye riunya polıtıkası Icm de ozel bır yer vermektedir. Bu faktorler dıkkate alınarak, Türkıye'nın Orta Doğu ul kelerl ıle olan ılışkilerınin hızlandırılması hükumet programına alınmıştı 19651971 yılla rı icmde Orta Doğu ülkelerl Ile buna mucavır olan İran, Pa kıstan Afganıstan ve Kuzey Afrıka'nın Arap devletlerl arasında yapılan zıyaretlerın 22'sl Devlet Başkanı, 12'si Başbakan 21'ı Dışışierı Bakanı, 39'u dıger bakanlar sevıyesınde olmuştur Aynı sure ıclnde 19 uluslararası toplantı yapıldı Yuksek sevıyede 37 heyetın karşılıklı zıyaretlerl gercekleştl rıldı Değışık konulu 31 anlaşma ımzalandı Orta Doğu ıle Ilıskılerımızı qeiıştırmeye, o de vırde Arap camıası icınde büyuk nufuz sahlbı olan Mısır'dan başladık Islam ve Arap devlPtlerınm butun Başkanları, Bnşbokanları ülkemızi ziyaret ettı Altı yıl ıcmde Devlet Baş kcını sevıyesınde 22 zıyaret va kı olması bu colışmaların ne kadar verımlı olduğunun canlı delıllerıdır Evler ile Insanlar... ulgarıstan Devlet Başkanı Todor Jıvkov, dort 51i on CB Antalya'ya geldigınde «kaleıçi»nde yapılan duzenlemeye hayran kalmış. Kaleıçı oyle kı, Roma belçukObmanlı bır arada. Burada guzel bır çalısma yapılmış Eskı bır kale yıkıntısırıın ıçınde kuruian «Hisar»da ya bancı konuklar agırlanıyor. Todor Jıvkov'un hayranlığını çeken yer burası. Bulgarıstan'a çagırdıgı o zamankı Valı Gungor Aydın'la, o zamankı Beledıye Başkanı Selahattın Tonguç'u Sofya'da değıl, VarnaBurgaz arasındakı bır koyde kabul etmış. Ikı konuk once şaşırmışlar. Bızı nıye koyde kabui edıyor? Dıye. Koy, Osmaniı donemınden kalma, yapısı bozulmamış, onanlmış evlerıyle bır koy. Sokaklan da oyle. Todor Jıvkov, konuklarına Kaleıçı'nde gorduklerıne karşılık vennek ıstemış Şoyle demış: Bakın, bız eskı Turk evlennı nasıl koruduk, bunlan turızme açtık Bulganstan'da turızm nasü gelıştı. &ız daha lyısmı yapabılırsınız.. Sonra, Todor Jıvkov Antalya Beledıyesi'ne uzmanlar gondermış. Guzel ınce bir davranış .. Hısar'dakı lokantayı eskı Dışışlen mensuplanndan Saffet, Süer'ın eşı Emel Süer ışletrjor. Altı lokanta, ustu kahve. Bır zamanlar esrarkeşlerln yatagı olan Kaleıçı, turıstlenn uğrağı olmuş. Yazın oturacak yer bulunmaamış. Çok da guzel düzerüenmış doğrusu. Yenıden bıçım verılmesınde Antalyalı Mımar Ersan Gultekın'm, Cengiz Bektaş'ın, Irfan Sancalı'nm da emekleri geçmış. Kaleıçı duzenlemesı, tam bıtınlmış değıl. Kultur Tun a n Eakanlıgı buraya, turıstık bır otel yapacak. Eğlence yerlerı, bıra ıçılecek yerler, henüz açılmış değıl. Kale ıçını go^ardı ederek Antalya'yı duşunme olanagı yok. «Baba'nın Yerı» de burada, tam bır gemicı lokantası... Konyaaltı Caddesı'nın aşagısında üç yuz ellı donumluk bır alan park olarak duşunulmüş. 1974'de başlanan parkın yapım çalışmaları surüyor. Bır Dunya SanatçılarYazarlar Sıtesı kurmayı duşünrnuşler. Dunyanın unlu ressamları gelıp, burada çalışmalarını yaps>alar ne ıyı... Gonüllerınden koparsa, bır tablolaıını da bırakırlar armağan olarak. Bırakmasalar da, gıttıklerı uıkelerde duyururlar ulkerun adını. Ozan Metın Deraırtaş'ı gordtım Antalya'da. Yasam dolu bır kışi. Koltuk degneğıyle dolaşıyor. «Yann» J3ergısıne yolladığı bır şnrı, dergının mart sayısında çıkacakmış. Belemye otobusuyle, dolmuşla gıdıyorum gıdecegım yerlere. Otobuslerde çoğunluk koyluler, ışçüer... Bın yanındakıne oğut verıyor: Yol kes, bel kes ınsanlığı elden bırakma dıyor . Konuşma bıçımlen, deyışlen, değısık yerlerden olduklarım belli edıyor. Antalya'ya ozellıkle son yülarda, başka illerden, köylerden akın başlamış. Antalya, bır zamatüarın Adana'sı olmuş. Istanbul, Ankara, Adana artık kaldırmıyor ışsız yığınlarını. Onlar ekmek kapısı olarak Antalya'yı seçtıler. Doğu Anadolu'dan gelenler, bırkaç mahalle oluşturmuşlar. Konya'lıların ayrı mahallelerı var. Bır de derneklerı varmış, «Konyalüar Derneğv» 12 Eylul'den s>onra, derneklerı kapatıhnca, onlar da derneklennı kapatmışlar. Kanal ışlerı Konya'lıların elındeynıış. Taşımacılıkta da çaüşanlar var. Çogu, kentın uç kesımlerme bır gecekondu yapıp oturmuş. Doğu Anadolu'dan vatandaşlar var. Ear bolüğü Van depremınden sonra gelmış. Buraya o zaman hukümet, UQ yuz kırk aıleyı jerleşürmek ıstemış, altı yıl kadar once. Il'de yardun kurulları oluşturulmuş ama, lafta kalmış. Gelenlerın ylyecek bır kuru ekmeklerı, ustlerınde bır battanıyelerı bıle yok. O zamanın Valısı Nıhat Oğuz Bor, zamanın Beledıye Başkanı Tonguç'a, «sen yap ne yapabilırsen» demış. Beledıye kolterı sıvamış, kasaplardan et, keraık artıklannı toplatmış,, ekmek artıkları oyle. Lara'da Baymdırlık Eakanlığı'nın kuruluşlarında kazan kaynatmaya başlamışlar. Insancıkların karınları doymuş . Asıl Doğu'dan Antalya'ya akın 1955 56'larda olmuş Bır çıftlığı olan eski bır AP mılletvekılı, ucuz el emeğl dıye, Dogu Anadoludan koylulerı getıııp çalıştırmaya baş lamış. Derken arkasmdan onların yakınları gelmış. Gıtgide gozlerı de açılmış. Açılmaz mı> Antalya'da Sıde ıçınde oturan koylulerın bır bolumtınün evlerımn yıkılmasma karar alınması, burada genış yankı yaptı. Gazetecıler, olay yerıne gıdıp koylulerle konuştular. Sıde'de tanhsel kalıntılar ıçıne yaptıkları evlerde oturan bu koyluler, plana gore «Yenı Selimiye»de yerleştırüecekler. Şımdıye değın, burada Sıdemn içınde gelen turıstlere evlerını pansıyon olarak verıp, yaşamlannı surdurmekteydıler Tanhsel kalıntmın ıçınde, çok para harcamadan bırkaç gun geçırmek turısüerın de hoşuna gıtmekteydı Koylu çocuklan, dortbeş dılı konuşur olmuşlardı. Şlmdı ağızlarımn tadı, tuzu kaç tı. Sıde koylülen, taşınsalar bıle, yenl yerlenne nasıl taşınacaklar? Yenı bır çatı kurmak, ıçıne otunnak kolay değıl. Sonra, onlar tunstlere, tunstler onlara alışmış lar. Yenı yere turıst gıder mı bakalım? öğrendığıme gore, bu onbeş yıl kadar dnce planlan mış, bugune değın kalmış. Orada, kazı da yapüacakmış ama, kazısı yapılmayan daha çok yer varmış. Yorede kazılara, oralardan başlanabılır, denıyor. Yıkım olacaksa evi yıkılacak kışıye, «XI şu parayı, kendine bir yer bul!» demek yetmez Yerleşme yerınl, devletm bulup, taşmacak kışının evınl de yapması gerek. O zaman yaşamırı, tadı tuzu olur'.. Tanhsel kalıntılar da, büınçlenmış halk yığınlanyla korunur en ıyı Gazetecl Gungor Türkelı şoyle dedr Tunzm Bakanlığı, buradaki koyluler pansi yon kursun dıye kredı venyor, Kültlır Bakanlığı lse yüoyor. Bu nasıl şeyl B C CAGLAYANGIL anlatıyor/^ ALISİRMEN Kıbris'ta Türklergüçlü olunca olay çıkmıyor 9Ada kaynıyordu Cemaatlmız uzerındekı başkı gıttıkce artmaktaydı Turkler'ın oturduğu bolgelerın suyu elektrığı kesılıyor Onları rahatsız etmek ıcm turlu vesıleler ıcad edılıyordu Her şeyden evvel cemaatımızın varlığını koruması, bunun ıcm de moralının kuvvetlendırılmesı gerekıyordu Olupbıttılere artık son verılmelıydı Anlaşmalar gareğınce Ada da bulundurulan Turk Askerı Bırlığı'nın belırlı zamanlarda de ğıştırılmesı ıcm Rumlar'ın cıkardığı gucluklere karşı, kesın bır tavır takınmanın zamanı gelmıştı Durum acıktı Turk tarafı anlaşmalarla kuruian dengeyı korumak, eğer uygulamada aksaklıklar varsa onu duzeltmek ıstıyordu Rum tarafı ıse Turk Cemaatını azınlık halıne sokmak, onlara sadece Insan Hakları tanımak, ve anlaşmaların tanıdığı duzenı yıka rak bır Rum devletı yaratmaktı Enosısı bu yolla gercekleştırmek hevesındeydı Rumlar Kıbrıs'ta bağımsız bır devlet kurulmasıno imkân veren anlaşmaların gercekleşmesı ıcm Turk cemaatının kabullendığı tavızlerı muhafaza edıp kendı yaptıkları fedakârlıklardan vazgecmek nıyetındeydıler Yunanıstan, anlaşmalar dışında Adaya 20 bın cıvarında sılahlı kuvvet sokmuştu Kuvvet dengesl tamamen karşı ta rafın lehıne donmuştu. Rum ce maati bu yuzden şımarmış, bır tertıple Anayasaya, yürutme ve yasama kuvvetlerlnın tamamına sahıp çıkmıştı. GRİVAS SALDIRIYOR Yunanıstan'da, Idareyi askeri bır cuntanin ele alması, ve adada otedenberı kışkırtıcı fa alıyetlerde bulunan Yunan generalı Grıvas'ın, Türklere uygulanan baskı metodunu gıttık ce oğırlaştırması, cemaatımız ıcm adayı acık bır hapıshane haline sokmuş, ve hayatı cehenneme cevırmlşti Soydaşlarımızı her yonuyle güclendırmek gerekıyordu öu tedbırler alındı Bu sıralarda 1967 yılının ekım ayı ortalarında Turk ler'le meskun Boğazıci ve Gecıtkale koylerlne Yunanlı Gene raı Grıvas'ın kumandasında düzenll bir saldırı yoneltlldl. 29 soydaşımız sehlt edildl. Hökümet, Makarıos'un darmadağın ettığı anayasa re|imını, fhyaya karar verdı Bunun ıcın de garantı anlaşmasının kendısıne taşıdığı mudahale hakkını kullanacağını resmen acıkladı Dost devletler araya gırdl ler, anlaşmalar dışı sokulmuş butun Yunan kuvvetlerının derhal adadan cıkarılmosı, an laşmazlıga bır cozum bulmak uzere toplumlararası goruşmelere hemen başlanması Turk Cemaatıne konulan yasak \ıe baskıların tamamıyle kaldırıldığının Makarıos Idares nce ılan edılmesı, Yunanlı General Grıvas'ın da Ada yı vakıt kaybetmeden terketmesı şartlarıyla bunalım yatıştırıldı Bu olanlar uzerıne cemaatımızın adadakı yaşayışını bır duzene bağlamak ıhtıyacı doğ du Soydaşlarımız Gecıcı Turk Yonetımı adıyla teşkılatlandıTurk Isteklerl «Uzlaşmaz bir tutum» dıye adlandırılamaz. Turkler, bunca yıllık tecrubelerden ve konlı olaylardan sonra ıkl toplumun artık ıç ıce bır arada kalmalarına Imkan kalmadığını, ancak yanyana yaşayabıleceklerını soyluyorlar Bu tutum anlaşmalara uy gundur, hukukıdır ve bunyesın de ayn etnık gruplar bulundu ran en medenı devletlenn uyguladığı cağdaş bır yonetım şeklıdır Dunya da bır Kıbrıs mılletl, boyle bır etkın grup yoktur. Ada'da Turkıye Cumhurıyetı'nın soydaşları ve Yunanıstan'ın Rumları yaşıyor BM'ye uye ba gımsız bır Kıbrıs Devletının kurulmuş olması, bu anlaşmaz lığa Yunanıstan'ın ılgı duymasını onleyemez Cumhurıyet ın başlangıcından ben tam 37 yıl hıc aksaderdı olmakta devam ettl Herşeyın yerlı yerıne oturtulmasında gucluk cekılıyordu. Bu yuzden dış polıtıka çalışmalarında esaslı bır canlılık gorulmedı Yurt Icındekı Uluslararası hareketler rutın toplantılardan ıbaret kaldı Yuksek sevıyelı resmı zıyaretler yok denecek kador a7dı Bu uzun donemde Turkıye'yı devlet başkanı olarak sadece Iran Şahı ile Makarıos zıyaret etmıştır Evvelden yapılmış bır zıyaretı lade ıcın Turkıye'ye gelen tek başbakan Pompıdou'ydu Dışışlen bakanları arasında da yalnızca Yunan ve Ispanya bakan larını mısafır edebıldık Sosyalıst alemle olan ılışkılerımızde NATO'ya bağlılığın ıpoteğl vardı Orta Doğu ulkelerı ıle olan temaslarımız da ıse 1960 dan bu yana gelıp gecen hü kumetlere hakım olan Turkıye, Ortadoğu'da tam bır tarafsızlık la hareket etmelıdır ilkesı buyuk rol oynuyordu Bu tutukluluk ve durgunluğa Inonu'nun ıhtıyatı hıç elden bırakmayan ve statukoyu korumaya ozel bır ıtına gosteren mızacını da eklersek, o devrın dış polıtıkasının değerlendınlmesınde zahmet cekılmez Iş başına geldi ğımız zaman dış polıtıka doğrultusunu bız bu bıcımde bulduk Bunalım. tarıh vs Cografya llışkılerı dıkkate alınırsa, Tur kıye ve Yunanıstan arasındakı bağları da etkıleyen bır nıtetık taşımaktadır Bu ozellıkler ıyı nıyetle ve karşılıklı ıtımat duygularıyl" benımsenırse an laşmazlığın neden bu kadar uzadığına şaşılacak bır Itolaylıkla gıderılmesı zor oimayacaktır DOĞU BLOKU İLE İLIŞKİLER işbaşıno geldığımız zoman Turkıye nın Doğu Bloku ıle o lan ılışkılennın yeterınce gelışmedığı bır gercektır 1960 lı yıllardo barış ıcmde beraber yaşama ve detant polıtıkaları, cok konuşuluyor az uygulanı yordu Turkıye NATO uyesı bır devlet, yenı iktıdar sıyası par tıler yelpazesının solundan uzak bır partıydı Turkıye nın sosyalıst ulkelerle olan llışkl lerınln nasıl gelışeceğı lcte ve dışta ılgl cekıyordu Komşularımızın ve bolge devletlerınin coğunun demokrası dışı reıım GIYILEN ELBISELERİN AYRI RENKTE OLMASI KOMŞULUĞU BOZMAMALIYDI. DOĞU BLOKU'NDAKİ KOMŞULARIMIZLA ILIŞKILERİ CANLANDIRMAYA BAŞLADIK. 1965 1971YILLARI ARASINDA BU ÜLKELERLE TOP LAM 171 KARŞILIKLI ZİYARET VE TEMAS GERÇEKLEŞTIRILDİ. Eiirt'e atanıyorum Benım jandarmalık böylece surüyor. Ama bir gün Mareşal (Fevzl Cokmak) kızmış bızlm glbl subayların durumlorına... ~tan bunları landarmoya kâtıp vermedim, demiş, hepsini seyyar (gezıci) blrlikiere verin ki blraz kursun sesl duy sunlar, deneyden geçslnlor. Bir emfr geldi. Sllrt 10'uncu Seyyar Jandar rıldı Bu gırışim, bugunku Turk Federe Devletını doğurmuştur KUVVET DENGESj TURK TARAFINDA, OLAY ÇIKMIYOR Kıbrıs Anlaşmazlığı, kısa bır sohbetın sınırları Içınde ozetlenemeyecek kadar llgınc saf halarla doludur Bugun Ada'da kuvvet dengesını, Turk tarafı almıştır. Durumun aksi olduğu ramanlorda hıc eksık ol mayan kanlı olaylar, tertıpler, bugun tomamen durnuıştur. Bu tutum hangı tarafın iyl nıyetlı olduğunun acık delılıdır Anlaşmazlığın bılınmeyen bır tarafı, denenmeyen bir cozum yolu kalmadı Rumlar'ın olup bıttıler'e veya zamanı kendı lehlerine kullanarak, Enosıse varılamayacağını anlamaları ve bu gerceğl benlmsemelerl zamanı artık gslmlştir. madan yurutulen yenl reıım, 27 Mayıs 1960'da ağır bir bunalıma gırdı Demokrasının duzenınde yurutulmesı carelerı oranıyordu Yenı bır anayosa yapıldı Turkiye'nın devlet yapısına Anayasa Mahkemesı Cum hurıyet Senatosu gıbı eskıden mevcut olmayan kuruluşlar ge. tırıldı. 1961 ekımınde yenı secım kanunu ıle genel secımlere gecıldı Sıyası partılerden herhan gı bırı tek başına ıktıdar olacak coğunluğu sağlayamadı Mıllet Meclısınde en cok üyesı olan partınln genel başkanı Rahmetlı Inonu, başbakonlığa getırıldı 1965 yılı başlangıcıno kadar yanl 4 yıla yakın bır süre. ulkeyı değışlk koalisyonlarla Inö nu Idare ettl. Bu devre hareketll gecmiştır. Iç moseleler, hükumetlerln baş YARIN: İSTİKRAR SAĞLANMŞTI...