Katalog

17 ARALIK 1982 KÜLTÜR Y A Ş A M Cumhuriyet 5 Tipik kadın filmi: "O Kadın» mankenlik yapan güzel bir kızdır. Sözümona 'nişanlısı'nın tamştırdığı zengin bir iş adamı tarafından iğfal edilir, bunahm geçirerek akıl hastaneslne düşer. Doktor Cihat tarafından iyileştirilir ve geçimsiz, alkolik kansıyla evliliği tökezlemiş olan doktorla ilişki kurar. Ancak ınemada «kadın lil mlnde slnemalardan elüıl doktoran kansı, diğer *kö tui» diye ayrı bir ayağmt çeken kadın seyir tü adam'larla cephe kurakategoriden söz e cinin yeniden salonlara dön rak, çiftln mutluluğunu dilebilir mi? Di mesi dolayısıyla 'kadın engellemek Ister, vs. ğer ayrımlar bîr kenaıa fÜmlerJ' ön plana çıktı. Nezihe Araz'm öyküsünü, itilerek yalnızca kadın/ 'Kadın filmleri', baş kah Hallt ReHğ eliyüzü düzerkek ayrımma dayanan ramanlannı kadınlardan gün blr melodrama dönüş ve kadmları daha çok 11 seçiyor, sorunlara, öyküle türmüş. Filmin klasik • gilendlrdlğl varsayılan ko re, llişkilere daha çok ka Türk filmi öykü şemasmnulara eğilen filmlerle, ger dm açısından bakıyor. Ay dakl bazı kalıplan yıkraak çekten de kadın seylrcilerıca toplumumuzda daha gibl bir erdeml var: Sözge rl hedef almak mümkün cok kadmlara yönelik ttim liml lgfal edllen kız lntimüdür? Hollywood, böyle bir iletişim mekanizması har etmiyor veya kimseyi bîr kuramı yıllar yılı oluş nm getirdiği ögelerden ya dldürmüyor; çeşitli yalanturmuş ve ustalıkla kullan rarlamyor. Sözgelimi tüm lar, iftiralarla kuşatılan mıştır. Odak noktası olabir fotoroman kültürün aşıklar her duyduklanna rak bir kadmı alan, ama o den, moda ve modanın u cocuklar gibl inanmıyor. kadınm erkekler tarafmzantısı olan 'defile'lerden gerçe»! birbirlerlnden sodan sömürüldüğünü, hırpa (bu ya defilelerln göste rup öğreniyorlar. vs. Modalandığını, ezlldlğinl, teh rilmesi, ya da başka ka evleri, defileler, Bodrum tadit edlldiğinl, vs. gösteren dın yıldızın her sahnede tllleri, akıl hastaneleri gibi bir tür slnema gellştlrîlmis giysl değiştlrerek, 'kendi gündelik basmdan topluma ve kadın seylrciye sunul defilesini kendisinin yap yansıyan ögeler ve olaylarla muştur. Sözgeliml Joan ması' ile belirleniyor), da desteklenen film, kuşkusuz Crawford'un blr dönemde ha çok "kadın özlemleri'ni amaçladığı seyirciye ulaşaçevlrdlğî blr dlzl melodram simgeleyen bol tüketimli cak. «Senl Kalbime Gömbtı tür fllmlere hep örnek 'Iflks yaşam' sahnelerin düm», «Kınk Bir Aşk Hikâdlye »»sterillr. den, vs. yesi» gibi daha çok «Kadın Gönül, blr yandan Gü fîlmlerl»nin son halkası oGünümüz Türk sinemasın zel Sanatlar Akademlsln larak... Arsen Gürzap'm da. ünlü 'seks filmlerl' döne de okurken. dlğer yandan nefis orununa da dikkat... I O KADIN Yönetmen: Halit Refiğ / Senaryo: Nezihe Araz / Görüntü: Çetin Gürtop / Müzik: Cahit Berkay / Oyuncular: Giilşen Bubikoğlu, Cihan Ünal, Arsen Gürzap, Haldun Dormen, Kerem Yılmazer, Aslan Altın, Alev Sayın, Diler Saraç, Abdurrahman Palay, Muhterem Dnrukan / Erler Film yapımı (Lâle, v.s.) S SOCKY ÎLE TANINOI Talia Shirela başrolüpaylaştığı «Rocky» filmiyle tamnan Stallone, «îlk Kan»da seyirciyi surukleyen bir oyun veriyor... Sylvester «İlk Kan» ustaca çekilmiş, sürükleyîci bir film. Ama git gide şiddete daha çok prim veren bir sinemada davranışlannın nedeni Vietnam serüveni olan kahramanlar göstermek, beyaz perdedeki şiddete kılıf uydurmak çabasından kaynaklanmıyor mu? Bu açıdan «İlk Kan» gibi bir filmi, sözgelimi bir «Eve Döniiş»le aynı potaya koyma nağı yok. Vietnam sonrası ve siipermen Stallone İLK KAN (First Blood) / Yönetmen: Ted Kotcheff / Oyuncular: Sylvester Stallone, Bic hard Crenna, Brian Dennehay, Jack Starrett CİC filmi (Saray, Gazi vs.) ohn Rambo, Vietnam savaşına katıl mış, «kongre şeref madalyası» almış bir erdir. Vietnam'da «komando» olarak görev yapmıştır: Görevi öldürmek, olabildîğince öldürmek, düşmanı nerdeyse «birer birer dldürerek yoketmek» politikasmı uygulamak ohnuştur. Tam bir gerilladır. John Rambo, doğanın en zor koşullanna uymayı, «hayvanlann bile yiyemiyeceği şeylerle yaşamayı» öğrenmiştir. îs aramak için geldigı Portland kentinde (savaşm bitiminden beri 7 yıl geçmiştir. John hâlâ bir baltaya sap olamamıştır) polis ta rafmdan «serseri» olduğu J gerekçesiyle kent dışına çı kanhr. Yeniden kente döndüğünde ise tutuklanır. Suç lunun her türlüsüne alışık olan agır suç masası gorevlileri. John'a onur sertIiği ölçüsünde sertleşen alabildiğine katı, vahşi bi çimde davranırlar. Vietnam şokundan hâlâ kurtula mamış genç adamm belleğinde bu davranışlar, savaşta özellikle tutsak düştüğünde uğradıgı davranış larla özdeşlesir, beyninde ofke ve isyan kıvılcımları çakar.. Çevresindekileri ınanılmaz gücüyle haklıyarak karakoldan kente, or dan da daglara kaçar Ram bo.. Peşinde güçlenen bir polis çemberi gıtgide dara lacak, önce doğanın ıssız koşelerinde, sonra kentin göbeğinde vahşi, acımasız bir insan avı başlayacaktır.. Mevsimin en yeni filmle rinden biri olan «İlk Kan» (Amerika'da yeni gösterime çıktı. Avrupa'da birçok ülkede ise daha gösteril medi), aynı zamanda mevsi min en çarpıcı ve en çok «şiddet» içeren filmlerinden biri ohnaya aday.. Amerikanın ortasında ve bir sa nayi toplumu dekoru içinde yaşanan, sanki Vietnam cehennemidir, sanki tüm korkunçluğu, acımasızlığı ve şiddeti ile savaşın ta kendisidir. Sylvester Stallo ne'ye bu savaşın bir cephe si olma görevi yüklenmiştir. Diğer yanda tüm organize guçleriyle dev bir toplum ve onun suçu bastırmaya yö nelik mekanizmaları vardır. Ama Stallone, tam bir «süper . kahraman»dır bu filmde, yarım düzine polisi birkaç dakikada zararsız hale getirecek, sarp kaya lann tepesinden hellkopter lere meydan okuyacak ve uçurumlara atlayacak. tüm bir kenti karanlıga, korku ya ve paniğe boğabilecek.. Film, John Rambo'nun ruh sal yapısmı ve korkunç şid detinin nedenlerini ve kökenlerini, ustaca işlemekte dır. Bu nedenler, bir yandan Vietnam'da yaşanmış olan, tarihin en kanlı ve kor kunç savaşmm dehşet ve rici anılarından, tortulanndan kaynaklanmaktadır.. Dı ger yandan ise savaş sonrası toplumuna uymakta çekilen zorluklardan.. Ger çekten de «savaş kahramanı» Rambo, gerçi kongreden madalyasmı almıştır. ama doner dönmez daha meydandayken karşılaştığı, «savaşa karşı» eylenıler, savaşı. Vietnam'ı yargılayan ve savaş kahramanlarını «katil> olarak niteleyen bir kamuoyu olmuştur. Vietnam'ı bir an önce unutmak ısteyen yaralı bir toplumda, «bir zamanlar tanklar kullanan Rambo», bir otomobil sahibi bile olamamlş, iş bile bulamamış, yüceltilmek şöyle dursun küçümsen miş, aşağılanmıştır.. Üstelik «Vietnam'dan bile vahşi» şiddet olaylanyla karştlaşmiitır, en iyi arkadaşı nın bir bombayla gözlerinin önünde parçalandığına tanık olmuştur.. Fihnin Oif te mutlu sonunda (çifte mutlu son, çünkü bir yanriun yasalar herşeye karşın son sözü söylemekte, diğer yandan ise, Rambo, beklendiğinın tersine ölmemektedir), başını bir çocuk gibi ordudakî komutanının (albaym) kollarma dayanuş aglayan Rambo'nun görüntüsü. kuşkusuz Vietnam'ı dölaylı veya dolaysız olarak yaşamış kuşaklann ra hatsızhgmı simgelemektedir.. «tlk Kan», ustaca çevrilmiş, sürükleyici bir film.. Ama msan düşünmeden edemiyor: Gitgide şiddete da ha çok prim vermekte olan bir sinemada (Amerikan sinemasında) davranış larımn nedeni Vietnam serüveni olan kahramanlar göstermek (bu tür filmler son dönemin Amerikan si nemasmda çok yapıldı). Vi etnam'ı ve Vietnamsonrasını irdelemek amacından. çok, beyaz perdedeki şiddete, vahşete veni ve güncel bir mazeret bulmak, kılıf uydurmak çabasından kaynaklanmıyor mu? Bu açıdan «tlk Kan» gibi bir filmi kuşkusuz sözgelimi bir «Eve Dönüş.le aynı potaya koymak olanağı yok. Aynı temalardan yola çık makla birlikte taşıdıklan so rumlulukları ve Vietnam o^ layma yaklaşmadaki ciddilikleri çok ayn, bu tür film. lerin... Sovyet filmleri gösterisi Hodri Meydan 'da yapılacak Kültür Servîsi Hodri Meydan Kültür Merkezi Sinema Bölümü, 20 aralık pa zartesi günü başlayacak bir «Sovyet Filmleri Toplu Gös terisi» düzenledi. Toplu gös teri, 20 aralık 9 ocak ta rihleri arasında yapılacak. •Sovyet Filmleri Toplu G6sterisi»nin üç hafta sürecek programı şöyle: 20 aralık: «Özgürlük», 21 aralık: «îsmini Unutma», 22 aralık: «Alaaddin'in Lambası», 23 aralık: «İsmini Unutma», 24 aralık: «Vatanlan tçtn Öldüler». 25 aralık: «Sakindi Oranm Şafaklan», 26 aralık: «Kopar Zincirlerini Gülsarı», 27 aralık: «M«ma» (müzikli çocuk filmi), 28 aralık: «Özgürlük», 29 aralık: «Av Kazası», 30 aralık: «Sakindi Oranm Şafakları», 31 ara BİR ÇEHOV ITTARLAMASI önflmflzdekl hafte Hodri Meydan KJUtür Merkezl'nde başlayacak «Sovyet Filmleri Toplu Gösterlsl»nde EnnlLotianu'nun Çehov uyarlaması «Av Kazası» ilgiyle izlenecek yapıtlardan birl... Sanaî Dunyasndan VIO A '% Laurel Hardy filmleri LaurelHardy'nin yüz kadar filmi dört yıllık bir tarama sonunda aynı çatı altında toplandı. Hal Roach Stüdyolarmca gerçekleştirilen tarama sırasmda, Washington'daki Kongre Kütüphanesinden Yugoslavya ve Çekoslovakya'ya kadar birçok yerde çeşitli LaurelHardy filmle ri bulundu. Bunlardan birkaçı Amerikan seyircisinin hiç görmediği filmler. yalı film yönetmenl Victo Lima Barreto yetmiş altı yaşında öldü. 1954 yılmda Cannes Film' Şenliği Büyük Ödü lünü alan «O Cangaceiro»yla admı duyuran Barreto o günden bu yana bir tek uzun film, «Primeira Missa>yı çevirmiş, onun dışmda kendini belgesel çahgmalarına vermlşti. ^ Sydney Lumet «Daniel»i çekiyor Külttir ve Turizm Bakanı'nın yanıtı: 3 Aralık günü bu sütunda yayımlanan «Kül tür Bakanma Bazı Sorular» başlıklı yazıya sayın bakan tlhan Evllyaoğlu'ndan blr yanıt geldi. Yanıtta bakan, Cezayir'de planlanan Türk Pilı ıleri haftasmın yapılmadığı, ileri bir tarüıe ertelendığın) yazıyoı Haklıdır, bız bir Kalem süı çmesi sonucu Cezayir şenliçi dedik. Aslında Kahire'de yapılan Sınema Şenliğı sözkonusuydu Sayın Kvllyaoğlu Balkan Sinema Şenlığıne ise, bizım sözünü ettığimiz, «Pamuk Prensen ve 7 Cüceler» filmlnln yanısıra Ömer Kavurun «Kırık Bir Aşk Hikâyesi» filmının de katıldlğını belirtiyor ve şöyle diyor: !Esaaen Balkan nlkelerl arasında diizenıenen bu festival kısa metrajlı filmlerle ilgilldir. Konulu uzun mctrajlı filmler yanşma dısı ve sadece gösteri mahıyetıntle sunnlmaktadır. Nite. idm diğer Balkan ülkeleri de buna benzer konulu flunlerle katılmışlardır. Vazınızda stnema şenlikleriııp ülkelerin en yeni filmleriyle katırmalarınm adet o'duğu ifade edilmekte ise de, bu husus bir festival için geçerli degildir. » «Dluslararası film lestlvaUerine ve yurtdlsında düzenlenecek film haftalanna gönderüecek filmîerin seçimi 37.121978 pin ve 7/17164 sayıh Bakanlar Kuruln karanyla kuralan Koraisyonca izlenip değeıiendiriidikten sonra yapıl lık: «Kopar Zincirlerini Gulsarı», 1 ocak: «İsmini Unutma>, 2 ocak: «Vatanları İçin Öldüler», 3 ocak: «Kopar Zincirlerini Gülsan», 4 ocak: «Vatanlan İçia Öldü0 Kıbns'da Porno filmler ler», 5 ocak: «Mama», 6 ocak: «İsmini Unutma», 7 o Kıbns Türk Federe Devleti Sansür Kurulu, Başsavcılık cak: «Kopar Zincirlerini Gül ve Emniyet Genel Müdürlüğüyle yaptığı esgüdümlü ças&n», 8 ocak: «Av Kazası», lışmalar sonucunda, yasalara aykırı, halkın ablak anla 9 ocak: «Sakindi Oranın Şa yışına ters düşen filmleri toplatmaya başladı. Geçen faklan..» hafta Lefkose'de bir sinemada izinsiz gösterilen porno filmleriyle film gösterme makinelerinin tümüne el kondu. Yönetmenliğe «On tki Öfkell Adam»la başlayan Amerilcalı sinemacı Sydney Lumet, güç konuları seçmekle ün lü. Şu sıra New York'ta çalışmalarım sürdürdüğü «Dani el» de bunlardan biri. Amerikalı yazar Doctorow'un «Bo ok of Daniel» (ülkemizde «Iki Kardeş» adıyla yayımlanmıştı) adlı kitabından uyarlanan film Rosenbergler ola yını anlatıyor. Ama anneleriyle babalannın elektrikli sandalyede can vermesinden sonra çok güç bir yaşam süren iki çocuğun gözünden. £ Ettore Scola iyileşti maktadır. Bu scçim de Dışlşlerf Bakanlığı'run koordinatörlttŞünde Kültür ve Turizm BakanJığl Basın . Yayın Genel Müdürlüğü, TRT Gtnel Müdürlüğü yetldll temsilcilerinln katılması ile meydana gelen bir komisyon tarafuıdan yapıimıştır.» \ Sayın bakan, bundan sonra, 2230 Kasnn 1982'de Kahire'de yapılan şenliğe sözü getirerel^ gönderilen filmîerin «Bir Arap ülkesinde Arap faalkına hitap edebilecek türde filmlcrle, bugünkü modern TürMye'yl tanıtacak nite. Hkte fümler olmasıııa dikkat edUdlğinl» söylüyor ve «19711982 yıllan arasındaki devrede yapılmış filmlerden örnekler sunulduğunu» kay dediyor. Gönderilen filmîerin. Atıf Yılmaz'm «7 Kocsb Hürmüz» (1971), Özdemır Birsel'in «Yunus Emre» (1974), Osman Seden'in «Taz Bekârı» (1974), Şerif Gören'in «Herhangi Bir Kadın» (19S2) filmleri olduğunu belirten EvUyaoglu, «seçimlerin dostluk ve arkadaslıklarla ilgisf olmayacağı aslkârdır» diyerek yanıtını noktalıyor. Sayın bakarun vamtına. bu konuya getirm'îk lstediğtralz aynntılı yaklasım çerçevesüıde gele cek hafta yanıt varmek istediğlmizi okurlarunıza duyururuz. «Balo» adlı filmin çekiml sırasmda ağır blr kalp krizi geçlren Ettore Scola, Roma yakmlannda dinleniyor. Bir ,kaç haftadan beri yattığı kliniğe daktilosunu getirten İtalyan yönetmen, filmin devamı için hazırlıklarını sür^ Lima Barreto öldü dürecek. «Balo»nun yaz aylannda bitirileceği tahmin Ülkemizde <O Cangaceiro» adlı filmlyle tanınan Brezil ediliyor. MEDEN Ç;ZG;LER;N:2.DEN 2TEBRA . BÎR PtAMA G;& DURUYOR .« fbtoğraflarını sergjliypr. 818 ARALIK 1982 Instittıt Detudcs Françaiac (Fransız Kültür Merkezi) Istiklal Cad: No: 8 T«k.im/İSTANBUL BÜLENT ÖZGÖREN MEHMETARPACIK RESİM SERGİSİ 1630 arakk Taksim Sanat Galerisi KİMKİME DUMDUMA Behiç AK ÇüMcbostan \ tı:A \rttintliin •. » ''aiMvcsivcaaUrisv Bağdat Cad No: 256 Resim Sergisi .18 Aralık 7 Ocak Pazar hariç hergün açıktif. Tel: 5 8 87 98 LEVENTJKSIRtf GALATA SANAT GALERİSİ DOGAN PAKŞOY Resinı Sergisi 10Ara!ık10 Ocak TUnel Meydanı TUnel Pasajı B Blok 9/2 T e l : 493551 Unınmi} l unlatamamaktan G4LERİLEBRİZ Ohatözegemen REStMSERGİSt 14aralıkl98210ocak»83 İFSAK ÜLKEMCZDECİZGİ FİLM RtMn Tduoy • OıiiM I«y»d<ı|ın Demet De|er tnuıç • Mıntafı Etcmekiaf T«ı Orıl • Toof uç Y t ^ r 1 6 1 7 Arılık 18.00/20.00 Yıpı Kmli Bankast Safc>nu Beyoğiu (SOmerbanV, Paşabıhçe yam) MııııKıın.ılOlıı(..Kİ 1Uıyk?tA|lt 18/ l\Jıv»ıt.ıv Kı.uıİMil Fel 402282 «iş^TEBRIK Iİ9KARTLARI 15a fet2623lO Venı Kıyınlaı. Ankara cad. 4 V I F Karma Resim Sergisi 130 aralık KurtuluşCad.191B Sinemköy/İst YILBAŞI SANAT VE ELSANATUkRI SERGİSİ 1731 Anlık URAHT ŞENOLYOROZLU RESİM SERGİSİ 223Arahk SANAT GALEBİSl RESLMSERAM1K KÖSELEBASK1 VlTftAV SULUBOYAHEYKEL • BATİK MAKRAMEMUMTAKI Viıneude Yol » k No: 60 00 03 60 12 53