Katalog

ŞAİRLER DÖVÜŞÜR MEHMED KEMAL'in tllşkilerl anıları söyieşileri Bunca yılın blrikimini sıcak blr tlgiyle okuyacaksırıız ÇAĞDAŞ YAYINLARI EDERİ: 220 LİRA Isteme Adresl: ÇAĞDAŞ YAYINLARI nirkooagı Cad 39/41 CAGAI.OĞLÜ İSTANBUL 59. Yıl; Sayı: 20909 Cumhuriy Kurucusu: Yunus NADt celmesine imkân verecek şekflde geliştirilip mükemmeleştirilmesi mak sadıyla vatandaşlanmız, basın, yük sek yargı organlan ile üniversiteler, sendikalar, bunların üst kuruluş ları ve dernek tarafından çok geniş ölçüde serbest ve demokratik biçlm de eleştirilmiştir. Bu kurum ve kuru luşlar tarafından belirtüen görüş ve öneriler ile yapılan eleştiriler Milli Güvenlik Konseyi'nce sürekli olarak izlenmiş ve kendi çalışma larında gözönünde bulundurulmuştur. 2 Yeni Anayasa metni Danış ma Meclisi'nden sonra Milli Güven lik Konseyi'nde kesin şeklini alarak Resmi Gazete'de yayımlandığından, bundan sonra Anayasa'nm yüce mil letimize devlet adma resmen ta ı ıtılması görevi 24 ekim 1982 ile 5 kasım 1982 tarihleri arasında rad H®BBV ULUSLARARASI CICEKCIIIK A S Telex ,23289sıktı Fbsta Kırfusj, 374 2 262Zıstgtr Teleton=75 94 64 30 TL. 21 Ekim 1982 Perşembe Milli Güvenlik Konseyi 71 sayılı kararını yayınladı Evren in Anayasa konusmaları i geçici maddeler eleşfiril ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) Milli Güvenlik Konseyi dün yayınladığı 71 sayılı karannda. Anaya sanın geçici maddeleriyle Devlet Başkanı'nın radyo ve TV'de ve yurt gezilerinde yapacağı Anaya sa'yı tanıtma konuşmalannın hiçbir surette eleştirilemeyeceğini ve bunlara karşı yazılı ve sözlu herhangi bir beyanda bulunulamayacağını bildirdi. MGK'nın daha önce çıkardığı 70 sayılı karann 1. maddesinin (B) fıkra sına dörduncü bend olarak eklenen yem sınırlamaya ilişkın karar aynen şöyle«1 Danışma Meclisi'nde hazırla nan yeni Anayasa tasansı Danışma Meclisi Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlandığı 4 ağustos 1982 tarihin den bu yana ülkemizin ve milletimi zin güven, huzur ve refah içinde yü yo, televizyonda ve bazı illerimizi ziyaretleri sırasmda Devlet Başkanı'nın yapacağı konuşmalarla yerine ge tirilecektir. 3 Bu durumda 70 sayılı Milli Güvenlik Konseyi kararının 1. mad desinin (B) fıkrasına aşağıdaki 4'üncü bendin ilavesi gerekli görülmüştür. 4 (Parlâmenter demokratik re jime sağlıklı ve güvenli bir biçimde süratlc geçebilmeyi sağlamak amacıyla düzenlenmiş olan Anayasa'nm geçici maddeleriyle Devlet Baskanı' nın radyo, televizyonda ve yurt gezi lerinde yapacaklan Anayasa'yı ta nıtma konusmaları hiçbir surette eleştirilemez ve bunlara karşı yazı h veya sözlü herhangi bir beyanda bulunulamaz.) Bu karar yayımı ile birlikte yürürluğe girer.» (Arkası Sa. 11. Sü. 6 da) Anavcfsa ne Betül UNCULAR ANKARA Anayasa Komısyo nu'ndan 200 madde ve 12 geçici madde olarak gelen Anayasa Tasansı Danışma Meclısı'nden 193 madde ve 11 geçıcı madds bıçimmde çıktı. Mjlll Güvenlik Konseyi'nın ka bul ettiği Anayasa 177 madde ve 16 geçici maddeyi oluşturu yor. Milli Güvenlik Konseyi, Damsma Meclisi'nde kabul e dılen 1982 Anayasa Tasarısın da önemli ölçüde değişıklik yaptı. Anayasa raetni dün Resmı Gazete'de 2709 sayılı kanun olarak yayınlandı. Milli Güvenlik Konseyı'nin Damşma Meclisi'nden çıkan ta sanda yaptığı değişiklikler şoyle sıralanabilir: • Başlangıç değiştirildı. • Devlehn bütünlüğü, resmi dilı, bayrağı, milli marşı ve başkentinin değiştırilmeyeceği, değıştirilmesinın teklif dahı edılemeyeceğj hükmü konuldu. • Anayasa 11e Cumhurbaskanına ve Bakanlar Kuruluna verilen yasa gücünde kararname çıkarma yetkisi, yasama yetkisi başlıklı maddeden çıkanldı. • Hak kaybı hükmünün mah kemelerce verıleceği hükmünü Konsey tasarıdan çıkardı. • Askeri nitelikte olan veya askerlik görevi yerine geçen hizmetler zorla çalıştırma sa yılmayacak bükmü Anayasadan çıkarıldı. • Temel hak ve nürriyetlerin kötüye kullanılamaması hükümlerine aykırı olmamak şartıyla ibadet, dini ayin ve törenler serbest bırakıldı. TEDBİR VOLUYLA DAĞITIM • DUşüncelenn açıklanması ve yayılmasında kanunla ya saklanmış olan herhangi bir dil kullanılamayacağı hükmü Anayasaya konuldu. 0 Kanunla yasaklanmış her hangi bir dilde yayım yapıla mayacağı, tedbir yoluyla dağıtımın hakim karanyla, gecikmesinde sakınca bulunan nal lerde de kanunun açıkça yetkı li luldığı ır.ercıın emriyle önlenebileceği, dağıtımı önleyen yetkilı merciin bu kararmı en geç 24 saat içinde yetkilı hakime bildırecegı hükmü de Anayasaya konuldu. Halkoylaması için son uyarı geçemeyeeeği hükümleri de Anayasaya eklendi. # Mülkiyet ve miras haklannın Anayasanın güvencesi altında bulunduğu hükmüne Anayasada yer verilmedi. £ Vatandaşlıktan çıkarma, silah kaçakçılığı ve uyuşturu cu madde suçlarıyla ilgili olarak kanunla öngörülen ıstısnalann genel müsadere cezasmdan saklı tutulması hükmü ne de Anayasada yer verilme di. AİLE PLANLAMASI # «Aile Türk loplumunun te melidir» ibaresı Anayasada «Aile Türk milletiııin temelidir» biçimınde değiştirildı. Babanm korunmasına ilişkin hüküm çı kartılırken, aile planlaması maddeye eklendi. # Oğrenim hakkmın kapsa rrnnın yasayla saptanarak dü zenleneceği hükmu Anayasaya konuldu. Ozel ılk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslann yasayla düzenleneceğı belirtildi. Eğitim ve öğretim kurumlannda sadece, eği tim. öğretim, araştırma ve inceieme ile ilgili faaliyetlerm yürütüleceği bu faaliyetlerin her ne suretle olursa olsun engel lenemeyeceği, Türkçe'den baska hiçbir dilin eğitim ve öğretim kurumlannda Türk vatandaşlarma ana dillerı ola rak okutulamayacağı ve öğretılemeyeceğı hükümleri Anayasaya konuldu. 0 Devletin toprağın venmlı olarak işletılmesım korumak ve geliştirmek, erozyonla kay bedilmesini önlemek ve topraksız olar; veya yeter topıa ğı bulurcmayan çiftçilikle ıığraşan köylüye toprak sağlamak amacıyla gerekli önlem len alacaşı hükümleri Anayasaya verleştırildi. Kanunun bu amaçla degışık tarım oolgeleri ve çeşitlerıne göre topra ğın genişliğıni saptayabileceğı, topraksız olan veya yeter tup rağı bulunmayan çiftçiye toprak sağlanmasıııın üretımın (Arkası Sa. 9. Sü. 2 de) Siyasal parti grupları Meclis Başkanhğı icin aday gösteremeyecek DERNEKLERIN KAPATILMASI • Derneklenn Içişleri Bakan lığınca kapatılabileceğıne ilişkın hüküm yerine dernekle rin hakım karanna kadar yasayla yetkıli kılınan merciin emriyle faaliyetten alıkonulabı lecekleri hükmü getirildi. TOPLANT1 GOSTERİ YURUYUŞLERI 0 Şehir düzeninin bozulma sını önlemek amacıvla ıdari merciin gösteri yürüyüşünün yapılacağı yer ve güzergahı sap tayabileceği, yetlrili merciin ka mu düzenıni ciddi şekilde bozac?k olayların çıkması veya güvenlik gereklerinin ihlal edıl mesı veya Cumhuriyetin ana niteliklermi yoketme amacını güden fıiUerin işlenmesinın kuvvetle muiıtemel bulunması hahnde belirh bir toplantı ve gosteri yürüyüşünü yasaklayabi leceği veya ikı ayı aşmanıak üzere erteleyebılecegi. yasanm ayru nedenlere dayalı olarak bir ıl'e bağlı ilçelerde bütün toplantı ve gösteri yürüyüşlerı nm yasaklanmasım öngörduğu hallerde bu sürenin üç ayı Batur Yılmaz : Atatürk ilke ve hedeflerine aykırı : Demokrasi yolunu acıyor Secmen • listeleri bu sabah yeniden askıya cıkarılıyor ANKARA, (UBA) 7 kasım pazar günü yapılacak Anayasa halkoylamasında esas alınacak seçmen listeleri, son itirazlar için bu sabah saat 8'de askıya çıkartıhyor. Listeler bu sabahtan itibaren Ilçe Seçim Kurullan'nca halkın görebileceğl yerlerde askıya cıkartılacakj Listelerin yanına, sandıklann nerede bulunacağı va hangi seçmenlerin oy kullanacağını seçmen numaralan na göre gösteren listeler de asılacak. Yurttaşlar, listeler üzerinde son incelemelerini yaparak adlarınin bulunmama sı, ya da bir yanlışlık olması halinde, îlçe Seçim Ku rullan'na itirazlannı yapabüecekler. Pazartesi günü saat 17.00'ye kadar askıda kalacak olan listelorin korunması için gerekli güvenlik önlemleri alınacak. Listelere kendini kaydettir meyen yurttaşla r hakkında 36 ay arası hapis ve 5 (Arkası Sa. 11. Sfi. 6 da) Cindoruk : Türk Milleti, oldu bittiyle karsı karsıya Koçman : Artık tartışmak abesle istigal olur MUHSİN BATÜR Uriintü ile karşıladun. Tarsfsız değerlendirmeyi tarihe bırakahm. Baykal : Haksız bir düzenleme Nizamoglu: Bize göre, iyi hazırlanmıs H. Isık : Daha cok ferman taslagını andırıyor N. Uğur : Politika yapmaya devam edeceğim Haber Merkezi Milli Güvenlik Konseyi'nce kabul edilen halkoyuna sunulacak Anayasa tasansı üzerine çesitli çevreler goruş ve elestirilerini bıldiriyor. Eski partililer, parlamenterler tasanya ilkesel eleştiriler yöneltiyorlar. TürkIş ve ışveren çevrelerinden tasarı konusunda olumlu görüşler açıklandı. Damsma Meclisi üyelerinin çoğunluğu da kesin şeklini almış Anayasa tasarısından memnun oldukHÜSAMETTİN CtNDORÜK lannı söylediler. Çeşitlı göruşleri aşağıda özetle sunuyoruz. En haysiyetll çözüm ve cevabı yüce milletimiz bulacaktır. Referandum, oy pusulaları ve bazı kuşkular... £ Muammer Aksoy ve Oğuz Aygün yasadaki boşluğu eleştirdiler. 0 Hakim kararı olmadan yayın toplatılabilecek Anayasa'nm 28. maddesinde «devlete ait gizli bilgilere ilişkin bulunan her türlü haber veya yazıyı yazan, bastıran, basan ya da başkasına verenlerin sorumlu olacağı» belirtildi. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Halkoyuna sumılacak Anayasanın basın ve yayınla ilgili hükümleri arasında «hakim kararı ol madan kanunla yetkili kılınacak merciinin süreli ve süresiz yayınlan toplatması» öngörülüyor. Anayasa ile basın organlannda, «Devlete ait gizli bilgilere ilişkin bulunan her türlti haber veya vazıyı, ya zan, bastıran, basan ya da başkasına verenlerin sorumlu olacağı» belirtildi. Anayasanın basın ve yayımla ilgili hükümler başlığı altındaki 2a maddesinde getirilen bazı hükümler şoyle: «Kanunla yasaklanmış olan herhangi bir dilde yayım yapılamayacak. Devletin iç ve dış güvenliğini, ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünü tehdit eden veya suç işlemeye yada ayak Ianmaya veya lsyana teşvik eder nitelikte olan ve devleDanışma Meclisi'nin hazır ladığı Anayasa tasansı MGK de son biçimini de aldıktan sonra açıklandı. Böylece ku rucu Meclis halkoyuna su nulacak yeni Anayasayı ön ceden scptanan «tafevim»t görg zamamnda oluşturmuş tur. Halk oylaması 7 kasım 198Z'de yapılacaktır Bu ta rihte gerçekleşecek sonuç yalnız yeni anayasayı değil Cumhurbaşkanlığı seçimini de kapsamaktadiT. te ait gizli bilgilere ilişkin bulunan her türlü haber veya yazıyı yazanlar veya bastıranlar, veya aynı amaçla basanlar, başkasına verenler» bu suçlara aıt kanun hükümleri uyarınca sorumlu olacaklar. Tedbir yoluyla da ğıtım hakim karanyla olacak. Ancak geçikmesinde sa kınca bulunan hallerde ve kanunun açıkca vetkili kıldığı merciin emriyle de tedbir yoluyla dağıtım engellenebilecek. Bu durumda dağıtımı engelleyen merci bu kararını en geç 24 saat içın de yetkili hakime bildirecek. bildirecek, yetkili hakem ise en geç 48 saat içinde bu ka(Arkası Sa 9. Sü. 8 de) Danışma Meclisi'nin hazırladığı tasarı kamuoyunda enine boyuna tartışılmıştı. Anayasa tasarısını demokratih özgürlühîer ve sos yal hahlar açısından çok kısıth gören hesimlerde tasarı son biçimini alırken degışiklikler bekleniyordu. Kurucu Meclis'te kesin biçimini alan ve halk oyuna sunulacak olan yeni anaya••• (Arkası Sa. 11, Sfl 2'de) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Danışma Meclısi'nce kabul edilen Anayasının halk oyu. na sunulmasına ıliskin yasada, üzerinde işaret, çızgı, resim veya yazı bulunan oy pusulalarının geçerli kabul edileceğı konusunda tereddütler sürüyor. Eskı parlamenterlerden Ogu2 Aygün ve Muammer Aksoy, yasanın boşluğunu eleştirdiler. 7 Kasım 1982 pazar günü yapılacak olan referanduma ılıy ŞEVKET YILMAZ Bu aşakın olarak Danışma Mechsince mada önemli olan, tasarmın onaylanan yasayla, 1965 yılında demokrasi yolunu açmasıdır. Kizli ov ılkesinm zedelenmesıni önlemek amacıvla S 9 8 s a yılı seçimlerm temel hukümleri ve seçmen kütükleri hakkındakı kanuna eklenen 103 madde kapsam dışmda bırakıldı. Danışma Meclismce kabul edılerek yasalaşan refaranduma ilişkin yasamn 10. maddesinin (c) fıkrasıyla «üzerinde işaret çizgi, resim ve yazılar bulunan oy pusulalan»nın «gecerli» sayılması kabul edildi. Bu durum da üzerinde kimin kullandığına ilişkin işaret bulunabilecek oy pusulalan kabul edilirken içinde sadece, hem kabul hem de red oyu bulunan ov pusulaları, sandık kurulunca verllen tek biçim ve renkteki cift (Arkası Sa. 11, Sii. 7'de) Avukat Hüsamettin Clndoruk, «Anayasa tasansının önsözü de son sözü de özgurlükçü demokrasiye kapalıdır» dedi. Cindoruk Anayasa tasansı eleştirilerini şöyle özetledi: «Anayasa tasansı gerçeklere uymuyor. Gerçekleri yansıtmıyor. Bu Anayasa milleti bir oldubit tiyle karşı karşıya getirmiştir. Evet, Türk milleti, 12 Eylül'den önceye dönmek istemiyor. Bu Anayasa ise Türk ınilletini 1946'dan önreki döneme davet edfyor. Büyük milletimiz en haysiyetli çözümü ve cevabı bulacaktır.» Cindoruk: Oldu bitti var 9 0 Batur: Şaşkınlık ve üzüntü Eski Bakan ve parlâmenter Hasan Esat Işık, Danısma Meclisi'nde hazırlanan Anayasa tasansı için «Anayasa'dan çok ferman taslağma benziyor» dediğini hatırlattı ve, «Türklye'nin ulusal boyutta gerçek birlik, özgürlük içinde mutluluk ve refaha ulaşabibnesinde bu Anayasa tasansının katkısı olabileceğini sanmıyorum,» dedi. Işık, Anayasa'ya ilişkin eleştirilerini şöyle anlattı: «Tasan İçin 'ferman taslağına benziyor' demiştim. Anlayabildiğim kadanyla galiba MGK'ce kabul edildikten sonra da tasarımn bu niteliğinde bir değişiklik ohnadı.» Işık: Özgürlüğe katkısı olmaz Evren Anayasa'yı tanıtma gezisine pazartesi baslıyor ANKARA (UBA) Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren'in Anayasa'yı tanıtma gezîsine pazartesi günü başlaması bekleniyor. Orgeneral Evren Karadeniz'den başlayarak 10 il'de konuşma yapacak. Devlet Başkanı Orgeneral Ka nan Evren ve Milli .Güvenlik Konseyi üyelerinin katıjacağı Anayasa'yı tanıtma gezisıyle ilgili program hazırlanarak onaya sunuldu. Edinilen bilgiye gd re, Evren ve Milli Güvenlik Konseyi üyeleri gezilerine Karadeniz Bolgesi'nden başlayacaklar, ilk konuşma muhtemelen Ordu'nun Fatsa ilçesinde olacak. Devlet Başkanı Orgeneral Ev ren Karadeniz Bölgesinden son ra Marmara Bölgesine geçecek ve öteki bölgeleri de kapsayacak biçimde 10 il'de gezisini sürdürecek. Muhsin Batur, «Uzun konuşmak istemiyorum. Atatürk'iin ilkelerine ve çizdifi hedefe bu kadar aykırı bir karann, Silahlı Kuvvctlerimizden gelişi insanda şaşkınlık ve üzüntü yaratıyor. Tarafsız değerlendîrnıeyi ta rihe bırakahm» dedi. ^ | Baykal: Haksız düzenleme Eski Bakan ve parlâmenter Deniz Baykal, «haksız düzenleme» olarak niteledlği tasannm Türkiye'yi <yeniden rejim kavgalanrun çıkmaz sokagma sürükleyeblleceğini» ilerl sürdü. % Uğur: Devam edeceğim Eski bakan ve parlâmenter Necdet Uğur, «Poliökaya devam edecegini» bildirdi. Ugur şöyle dedi: «Cumhuriyetin kuruluşundan beri toplumumuzun çağdaşlaşmasını amaç edilen politika yı sürdürenler'n geleneğindenim. Bundan böyle de han gi koşullar altında olursa olsun, toplumumuzun dinamik kesimlerinin çıkarlanm savunmak, özlemlerini gerçekleştirmek için politika yapmaya devam edeceğim.» £ Yeni Bir Sistem... Siyaset yasağına kimlcr nasıl giriyor? 11. Sayfada NECDET VĞVR Toplumumnzım dlnamfk kesimlerinin çıkarlanm savıınmak içln politika yspmsya devam edeceğim. Eski parlâmenter Saml Kumbasar, MGK'ce kabul edilen Anayasa tasansı ile «Türkiye'nin daha geriye gittiğini» ilerl sürdü. Kumbasar, «Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindlr cümlesinı Meclis'ten indirmek gerekece. .ni> söyledi, «Geçiş dd nemi olarak daha iyi bir Anayasa ile halkın önüne çıkılabilirdl. Politikadan daima uzak kalan ordu, bu Anayasa ile siyasetin tçine glrmiş oluyor» dedi. (Arkasa Sa. 9. Sfi. 6 da) Kumbasar: Daha iyisi olabilirdi Kastelli'nin tahliye isteğî reddedildî • YARGIÇ DELİLLEBtN TOPLANMADIĞI GEBEK ÇESİYLE DURUŞMAYI 15 KASIMA ERTELEDt HABERİ 12. SAYFADA Disk davası Aktulgalı: DİSK'in amacı sosyalizmdi HABERİ 7. SAYFADA'