Katalog

Cumhuriyet 10 5 OCAK 1982 Tutanaklardan TIKP davası 6ANKARA Turkıye, Yunanıstan'rn sonradan anlaşmanın uygulanmasmda yan çızecegını, Papar.dreu'nun ıktıdara geUp NATO da bır açıklama yaparak arJaşmadakı bazı yukumluljKlerını uyguJamayacağı^ı *ahmm et se 1980 eylul'unde Rogers planına «evet» der mıydı? Dstelık Turk Yunan sorurJarmın bır butun olarak çozumunde en guçlu dayanaklardan bırım, Yunanıstan'ın NATO'nun askerı kanaaına donjşu sorununda elınae tuttuğu «veto hakkı» nı yıtırme pahasma «Her iki tarafm da ıstediçi yone çekebileceği bir anlaşnıa». «Ne kazanan ne de kavbetleıı var, herşey Ueride beüi oiacak » NATO ıçıride en gızlı tutulmaya çalışılan anlaşmalardan bırı olarak nıtelendırılen Rogers planı yururluge gırdıgmae dıplomatık çevrelerde bu cumlelerle nıtelendırılmekteydı. Rogers planı Ankara'nın kaygılarıru tumuyle gıderen bır metın değıldı Bunu Turk yetlulıler de saklama•naktaydılar Herşey pamuk ıplığme, Yunanstan'ın gosterecegı ıyıruyete bağlanmıştı. Turkıye'nın nıhaı onayıru bıldırdığı 17 ekım 1981 tarıhınde, Ankara'da NATO Baş komutanı General Eemari Rogers'a en ust düzeyde şu mesaj verılmışü: «Yunanistan'ın askeri kanada dondukten sonra esid tııturnlarını surdürmesi halinde \aratacağı tepküer ko nusunda şimdiden dikkatinızj çekmek isteriz. Türldje büyuk bir iyiniyet jesti japmıştır. Bu karşı tarafca \e hatılı mütteriklerimizce iyi değerlendirilmelldir.» NATO komutanın adını ta şıyan planı kabul ederken Turkıye, bır anlamda «açık senet» ımzalıj'ordu Kefıl, ABD yonetımı ve General Rogers ın sozlü guvenceler.y dı «Açık senet> dıj or ız çun ku ıkı sayfahk metınde yer alan hukumler Yunanıstan ın askerı kanaaa donuşune ılıskın sorunların hıçbirme kesm bır çozum getırmıyordu Soyut her anlama çekı leb:lecek ıîadelerdı bunlar. Tek bır açık maddesı \ardı Yunanıstan yed: yılliK bır aradan sonra askerı kanada donecektı Donuşu ıle ılş.lı sorunlar daha sonra taraLar arasında muzakere edılecek tı. 1980 sonbahanndakı dış koşullara bakıldığında Sovyetler Bırlıgı'nm Afganıstan'a gınşı, Iran Irak savaşıyla bırlıkte Ortadogu dakı gelışmeler tırmanış ıçm deydı. ABD ve NATO kurmaylanna gore, ıttıfakın uç bolgesı Guneydoğu kanaaınm guçlendırılmesı kaçmılmaz hale gelmıştı. Turkıye ıle Yunanıstan'ın uzlaşacağı bır formul bulunmalı ve Yu namstan'ın askerı kanada donuşu saglanmalıydı Uzlaşmanm bu kadar °ecıkmesınm nedenl, Turkıye ıle Yunanıstan arasında Ege sorunlan uzerındetu koklu goruş ayrılıklannın askeri bır duzlemae NATO ıçıne yansımasından başka bir şey değıldı. AncaK, sıkışan bır konjonk türde NATO'nun stratejık beklentılen mı, on planda gelırdı, yoksa ulusal çıkarlar mı° Açmaz burada yatmaktaydı Türkıve, VETO hakkını çekerken uç yıl dayandıgı temel tezden ılke olarak ayrümamakla bırl.kte, tezmın dayandığı en guçlu arasından feragat etmekteydı. Savcı: TIKP'ye salt üye olmak suc teskil etmez ANKARA, (Cumhuriyet Büro8u) Turkı/e Işcı Ko/lu Partısı davası duruşmasınca, sov cı «kuruluş bıldirısınde, TİKP' nın Mustafa Suphi ve Şefık Husnu lerden devraldığı bayrağın Turkıye halkının elınde zafere ulastınlacağını llan et" mektedır. Bu boyrok kelimesını n bilinen bayrak manasında kullanılmadığı bellidir» seklınde konuştu Sa/unTa avukat lorından Necdet Sağır ıse sav cının sozlerıne KOTŞI ık, ıkuru luş bıldlrisinde devrahnan bakraktan kasıt Türkiye Cumhunyeti bayrağıdır, Ayrıca ulusal marşa ve bayraga saygı dır> dedı TIKP davasının 28 aralık'ta Ankara Sıkıyonetım Komutanlığı f2) Numaralı Askert Mah kemesınde yapılan duruşrıasmın tutanaklannı ozetle sunuyoruz: cYetkili savcı: (Emniyet Genel Mudürluğu raporu mutead dıt defa mahkeme huzuruna ge tirilmlştir ve bu husustaki iddıalar bir cok kere dile getırilmiştir. Bunu davanın uzamasına muncer oldugu için, mahzurlu gormekteyiz. Adana Sıkıyonetım Mohkemesi hakkındakl konu da bır cok ke re getirilmiştir. Bu husus on lensın. Adana Sıkıyonetım mah kemesindekl dava yasa dışı or güte uye olmaktan, yani TCK' nun 141/5. maddesine muhalefetten açılmış davadır Bız salt uye olmanın suc teskil et tıği kanısında değiliz. Biz bu durumdaki üyeler hakkında hlç dava acmadık Aksl holde sanık sayısı binı gecerdi. Salt üye olan ve herhangi bir eyiemi olmayan ve portı teşkilâtmda calısan bazı sanık avukatlcn hakkında dava acmadık. Buna gerek gormedık) deoı Sonık Doğu Perincek: (Emnl yet Genel Mudürluğu raporu v» Adana mahkemesinin kara n herhangi bir sahıs ve uye hakkında derlenmiş veya veril tniş rapor ve karar değildir Portlnin tumü hakkında ve merkeı hakkında verilen ka rar ve rapordur) dedl. Avukat Ali Kalan: (İddia makamının biraz evvelkl beyanı yanl uyelerl suçlu bulmadığı yolundaki beyanı hukuk mantığı yonunden sanıkların da suclu olmadığını ortaya koymaktadır. Uyelerin beraat etmesı ve suclu bulunmaması o yasal partinin kurucularının ve yoneticılerinin de suclu olmadığını gosterir) dedi.» Doğu Perincek: (Ordu Valili ğinin 3 Ordu Sıkıyonetım Ko mutanlığı Mahkemesine gonderdiği cevabi yazıda TIKP Per şembe ilçe teşkilatmın 1930 ve daha oncekl yıllarda illegol faaliyet gostermedığı ycsa dı şı orgutlerle ılgisi olmadığı yo lunda bilgi vardır Hce yoneticılerinin suclu bulunmadıkları belirtildiğıne gore daha doğrusu illegal foaliyet gostermemındakı 17 madde olup olma dıgı sorulsun) dedi. Sanık Doğu Perincek: (İddia lar donup dolosıp bayrak ke limesı etrafında toplanmıştır. İddıanın bayrak arkasına sı ğındığı gorulmektedır Bayrak olarak ıfade edılen husus Tur kiye'nin 60 yıllık ıscı sınıfı ta rihı ve onun mırasıdır Suc Oranacaksa orada aransın Par tının bınierce yazı ve bildırısin de aransın) dedı Sanık Mehmet Cengiz: (1919 tarihı Turkıye Isci ve Ciftcl Sosyalist fırkasının kuruluş ta rihıdir Soruşturma açılma tarıhı 1932'dır Bunu belırttikten sonra bu programı verışimızin gayesinin bu programdaki maddelerin ifademde belirttığım gibi yosalara gecmiş olmasıdır) dedi Dığer sanıklar da bizler ay nı açıklamalara katılıyoruz de diler Yetkili Savcı: (Sanıkların bayrak olarak kabul ettikleri Şefik Husnu onderliğlndeki bu parii vs fıkirleri, Türkiye Cum huriyetinde bu fıkirlere yer yoktur. Partılerln Anayasada belirtilen ilkelere gore kurulup calışması gerekmektedir. Turkiye devletinin temell Ataturk devrimlerine dayanır. Butun partılerln bu temele bağ lı kalmaları gerekmektedir) de di. Avukat Necdet Sağır: (Turkl ye isçl Köylu Partisi nin yayın organı Turkiye Gerçeği'nin 8 8 1979 tarlhindeki sayısı ODTU'nun açılışı esnasında İstiklâl Marsı ve bayrağa say gısızlık seklinde tezahur eden olavlar uzerıns yazılmış yazılar Ihtiva etmektedir ve burada bayrağa, Istıklal Mar sına saygısızlık kınanmoktadır Kuruluş bildirıSınde devralınan bayraktan kasıt Turkiye Cumhurıyeti bayrağıdır. Ayrıca Ulusal marsa ve bayraga saygıdır) dedi.» Djruşma sonunda tutanakla nn aaktılo yenne steno ıle tutulTası ıstemı kabu! edilmedi. Tjiuklu sanıklardan Fuat Ter zı ve Mustafa Karayunlu'nun sa'ıveriımesı karar astırıldı. lacaktı, 2) Yunan ulusal hava sahasının dışuıda kalan uluslararası hava sahasının beîlı bolumlennde de Türk komutan'arı vetkili olacaktı Haıg m son tormulune Atına ve Ankara'nın kesm bır yanıt verdığını soyuyebılmek guç Çunku her ıkı tarafm da rırazları oldu Yunan yetkılüerıne gore, «Bulgaristan'dan kalkan bir bombardıman uça&ı Girife gıdene kadar ^unan hava sahasına 11 ke7 çirıp eıkacaktı Bu durumda koordinasvonun saçlannıası hemen hemen ım kansızdı.» ROGERS PIANI YUNANİSTANİN NAIO ASKERİ KA NADÎNA DÛNUŞUNU SAĞ LADI, TURKİYEYE İSE EGEDE BAT, BASKILARININ DURVASI DIŞINDA HİÇBİR ŞEY GETIRMED1. Yunanistan neistiyor? Sedat ERGİN Durusmada tutanakların daktilo yerine steno ile tutulması istemi kabul edilmedi diklerl belirtildiğine gore onları yoneten bizlerın suclu bulunmasını mantıklı karşılamıyoruz dedl > BAYRAK «Yetkıll Savcı: (Kuruluş bıldirisinin başlangıcında TIKP Mustafa Suphi ve Şefik Husnu'lerden devraldığı bayrağı Turkıye halkının elınde zafere ulaştıracağını ilan etmektedır. Bu bayrağın daha dogrusu bayrak kelimesinin bilinen bayrak manasında kullanılmadığı bellidir. Acaba sa nıklar bundan Şefık Husnu' nun onderliğinde kurulan ve 1919'da soruşturmaya tabi tutulan Turkiye Işcl ve Çiftcl Sosyalist Fıkrasınm progra Türkiye, Rogers planıyla veto hakkını yitirdi rekât sorumluluğuna tansıs edılmış alanı tammlıvor. Bır savaş halmde karargâh, sorumlu olduğu kontrol alanının komjtasını ustlenıyor Işie, Ege'dekı komuta kontrol alanları sorunu Turkr.e ıle Yunanıstan'ın NATO ıçınde Ege uzerındekı assprı sonnnlüluıdarınm nasıl paylaşılacağı noktasında doğuvor önemı, bu konuda atacaklan adımların kara suîarı ve hava sahası g;bı dığer Ege sorunlan açısmdan emsal olabıleceSı ve bağlavıcı sonııçlara gotürebıleceğı duşuncesmden kaynaklanıyor cı Taktık Hava Karargâhındakı (Comsıxataf) Amenkalı btr generalın denetımi altındavdı. Amenkah konrıtanın ıkısi Turk. bıri Yunanlı olmak üzere uç yaraımcısı vardı. Yunanlı komutan vardımcısı, Turk karasularından Yunamstan'm Batı kıvılanna kadar olan genış ko rıdorda Ege hava sahasının tum ha rekât deneımını ust lenmıştı Denızdekı komuta sorumluluklannda da farklı bır duzenleme geçerl.vdı Buna gore Yunanlı bır amıral Do ğu \kden:z\n. bır Turk amıral de Kuzev Dofu Akdenızın komuta sorumluluğunu ustlenmiştı Bu komuta ?orumluluklarımn smırı da Turk karasuları sının bov"Jn ca uzanmaktavdı nın Dışışlerı Bakanı olarak global Amerıkan strateusının oluştunılmasında başı çeken bırkaç ısimden bırı olan AIexander Haıg, bu tarıhte NATO Avrupa Müttefık Kuvvetlerı Başkomutanlığı °orevmde bulıınmaktav dı Haıg kendısme guvenı tam olan bır komutandı, oluşturacağı bır formulle kısa zamanda Yunanıstan'ın askerı Kanada donusunu ger çekleşfrme basansını ka7anacagını umuyordu \ncak, ısler pek tahmın ettığı gıbı çıkmadı Haıg, ılk formulunü donemın Y'unanıstar, Genel Kunnav Başkanı General Davas ıle \ardığı anlaşmaya da^anarak mavıs 1978'de getırdı Haıg Davos formulu ne gore. 1) Iarissa da \et\\ bir Yunan karareahı açılacak, 2) Larissa'daki Vunan General çeçici bir statüde EKPMİII tüm ha\a komutası nı üstlenecek. 3) I.arissa"nın sorumlu olacaçı alan Turk karasuları sınırına kadar uzattlacaktı.. Haıg. her uç formulun oluşturulmasmâa da Ankara ve Atır.a'ya sayısız defalar gıdıp geidı 1979 yazmda N ^TO Başkomuranlığından ayrı.dığında ısrarlı gırışımlerıne karşın Yunanıstan'ı as^erı kanada sokamamıştı Yenne bır başka ABD'li general, Bernard Rogers geç tı Rogers çalışmalan Haıg' in bıraktığı yerden devraldı 1979 sonuna doğru Haıg'm son formulunü yenı baştan değıştırerek ılk kez Atına ve Ankara'nın onune çıktı. Buna gore, «1\ Tdrkiye ve Yunanıstan'ın komuta kontrol alanlan karasuları ile sı nırlanacaktı, 2) Ege'nin kalan bolümünde sorumluluk N 4TO tarafından üstlenUecekti, bu amaçla Girit'teki NATO üssü kullanılacaktı. 3) Sorumluluk ne Türk ne de Yunan. ama üçüncü bir N*TO ulkesi generallne verilecekti.» Rogers'ın Ilk denenıesı g«rek Ankara gerekse Atma' dan rağbet gormedı. Yunamstan'm asken kanada donuşunu sağlayan gelişmeler asıl bundan sonra başladı ve yogun bır tempo kazanarak ekım aymda sonuçlandı. Bu kez AED açıktan devreye gırmıştı Hazıran aymda Ankara'da yapılan NATO Bakanlar Konseyı toplantısından once ABD Dı sıslen Bakanhğı danışmanla rmdan Matthew Nımetz on ce Atına'va uğradı. buradan Ankara'ya geçtı Bu temaslan sonunda N'metz'e gore «zemin oluşmuştu » Butun yollar denenmış, ancak komuta kontrol alanlarınm pavlastırılmasında ta raflar arasında en küçuk bır vaklaşım dahı saglanamamıştı O zaman şoyle bır strateıı eelıstınlmelıvdı: Yu narustan'ın donuşıinu engelleven Turk vetosu olduguna gore. ılk aşamada ne yapıp vapıp Turkıve'nm veto hakkını çekmesi saglanmalıvdı. Sorunlar sonra da muzakere edılse olurdu Önemlı olan. Ittıfakın GunevdoŞu kanadın:n sruçlendırılmesiydı Ikıncı Rofers formulu Lı: duşunceden dogdu Görüşme ler bu\iık bır eızlılik ıçmde vurutuldü Eylül ayının orta lanna doSru Ankara'nın yenı formulu benımsedıği ortaya çıktı Haben ılk ortava atan «Millivet»m usta dıp lomatık muhabın Nüüfer Yalçm'dı. Bulunan formul «\o Command Boundreies» dıye adlandırıhvordu Buna gore her ıkı taraf da. bellı bır sure ıçm Eçe'de komuta sorum'uluklan olmadıSmı kabul edeceklerdı Bu alanlar daha sonra müzakerelerle saptanacaktı Bunun aniamı smriu Turk've «once komuta alanlan belirlensin. Yu nanistan sonra don<iün» şekImdekı eorüşunu terketmek*e ve ve*o hakkmı gen çekmektevdı Yuran'stan'ın kucuk itıraz lannm da gidenlmesmden sonra ekm avindakı NATO askerı koTiıtesmden geçen Rogers planının ozeı şoyley dı1) Vanlan efiriis birll&i, Türkive ve Yunanistan'ın Eçe ile ilçili sivasi (tönişlerini haelama^acaktı. 2) Daha once çecerll ol»n deniz komuta sının kaldınlacak ve hdljevi kimin ne zaman. nerede komuta edecepi N'anolideki \\TO kararsâhına bırakilacaktı. 3) Havada ise hanti ülkenin nerede sorumluluk alacaçı hemen baslatılacak mü zakerelerde helirlenecekti. 4) \\TO manevralan Mrasında Yunanistan hava sahasının 10 mil rieçil. 6 mil ol duçunu kabul edecekti, 5> Hüttefikler Yunanistan' m şimdive kadar imzaladifi N \TO bel<relerine kendini hağlı saiaeağını kahul edeceklerrii. Rogers sahnede Anlaşma doğuyor 1974 öncesi statü Yunanıs'an'ın askerı kanattan ayrıldığı 1974 oncesi sfafuyu 1964 oncesi ve 1964 74 arası dıye olmak uzere ıkı donemde ele almakta yarar var. Turkıye nın NATO'va ka tılmasından sonra Ege dekı komuta kontro! alanlan belırleiırken Ege'vı tam ortasından ıkıve avıran 26 bovlam, ayırım çızgisı olarak a POLİTİKA VE ÖTESİ Mehmed KEMAL Kar Kıs Ustüne UBPTKP komiteleri i!k koalisyon görüsmesini yaptı • KTFD BAŞK.\NI DENKTAŞ. GORCSMELEE SONUCUNA GORE BAŞBAKANI ATAYACAK. Yunanistan askeri kanattan çekiliyur Turkıye'nın 1974 yılında gerçekleştırdıgı Banş Harekâtma bır tepkı olarak Yunamstan askerı kanattan çekildl. Başlangıçta askeri ka ır ayı aşkın bır sureden ben havaların maşallalıı var, azmadı, uzmedı, fakır fukaranın, odunsuz komorsuzun yuzune guldu. Gerçı bırkaç kez lodosladı ulasımı aksattı, ul'urdu, savurdu, damlan uçurdu. O saüarı aa, kıştır, olur .. Kış kışlığını bılmez mı? Boyle gıaerse, bu mevsımı de yarıladık demeknr. Eskıden kışa yenı yılla bırlıkte g.rerdık. Bxr yıldan bır yııa donerken ya akşamüstune doğru, ya aa gece yarısından sonra sar serpıştırmeye başlar, sabahieyın sokaklara çıkanlar oldukça yogun bır kar tabakası ııe Karşılaşırlardı. Eaı yü oyıe olmadı, Afrıka ustunden gelen sıcak dalgası ozellıkle Batı bolgelenmızı yaza aemeyeyım, nerdeyse bahara dondurdu. Havalar ustune bılgı vererüer bu olayın son ellı yılda ük kez goruldüğunu soyluyorlar. Ben ışı tatlı ve sıcak yanından alıyorum ya, bir de bakarsınız ba yazınm yaymlanaığı gun kış, kışlığını bılır, ortalık tozdan dumandan, kardan kıyametten geçılmez olur. Dılemıyorum ama, Istanbul'un havasına da pek guvenercıjoruın. Istanbul'un nufusu hayiı arttı. Bu arada, «Gerçek Istanbullu knne derler?» dıye soranlar çıkar Tanımı ve yarutı şoyledır: «Gürüük, güneşlik havada elinde şemsiyesi İle slnemaya gıren, sinemaclan sonra yağan yağrnura karşı şemsıyesini açan » Bır zamanlar Istanbullu demek, şemsıyelı adam demeKtı. Ben bundaa ondort yü once Istanbul'a taşındıgımda, baktım herkes şemsıje taşıyor, duramadım ben de bır tane ecundım Ama bır turl'J şemsıye dayandıramadım. K:mıru şurda unuttum, kımını burda yıtırdım, kımını kodugum yerden dalgınlıkla başkaları aldılar, semsıye taşımaktan artık vazgeçtım, şemsıye yenne şap ka kullamyorum. Yagmur başladı rra, şapkamı başıma geçırıp, nıç olmazsa kelleyı yağmurdan koruyorum. Şemsıye sozluk arüammaa guneşlık demektır; oysa bu SOZJ bız yağmurlu^ yenne kullanıyoruz. Sadece sozu değıl, adı guneşLk olan aletı de Cocukluğumun Ankara kışlannı duşunuyorum Sabahleyın bır de u; anıraık <u, kapıların onunu yan adam Doyurıda kar kaplamış. Eaşladı herkes kapısırıın onundeıcı karları kuremeye . O yılîaraa beledıyenın de, çopçulerın de gucu kentı kaplayan kan kaldırmaya yetmezdı. Herkes kapısının onundekı karı kurer, Dir yol açar, boylece karlar kurene kurene sokakıar bırazcık olsan geçmeje ehenrdı Ükul çocuğu olan bızler, bu açılan yollardan geçerek okula ulaşabıhrdık. Benım çocukluğumda Ankara'da oır tek oraokuı, bır te.< lıse varaı O da Ankara Erkek Lısesı... Buraya Taş Mektep, ya da Ankara Sultanısl derlerdı. Bırıncı Ortaokul ve Gazı Lısesı çok sonra açıldı. Ankara Lısesı Du Tarıh ın ardında, şımdıkı Mavı Hastanemn bulundugu tepemn ustundeydı. Taştan, gorKemlı bır yapıydı Bu japmın kentte uç ornegı vardı: Eırı, \anan eskı Maarıf Vekaletı, otekı şmıdikı vüayet bınası... Bıri yanıp, bırı yıkıldıktan sonra, sadece vıla>et bmabi kalmıstır Bılmıjorum tanhı bır eseı daye DU 9 yapıya elleşmezler mı Ulusal Kurtuluş Savaşı >illarında lıse bınası MıJı Sa\oınma Bakanl:gı ve Genelkurmay Başkanîığı olarak kuUamlmıştır Kızılay'dan Etnogralya Muzesı'ne kadar olan yerleı kırliÂ, bostanlık'ı. Ulus'tan başlayarak ıncecık bır >ol Çankaya ya kadar uzanırdı Kar, kış gelda mı kurtlar, namazgah deıulen Turkocağı ve Etnoğrafya Müzesı'ran onlerıne kadar gelırleıdı. Bızım Denızcıler (Eska Bahrıye) caddesıne kadar büe kurtların ındığmı soylerlerai. Ben gormedım, gorenlerden çok ışıtmışımdir. Fılrrayorum, ıklım koşullanndan mı, nedır, kar bır yağdı mı, kentm çevresınden aylarca kalkmazdı. Kocaman bır beyazliK kentm dağlanm ve çevresını kuşatırdı. Şımdl kentm ustunü duman kapladı, bu duman belkı karm eskısı gıbı yağmasım engellıyordur. Artık, başkente eskısı gıbı kar yağmadığmı büıyonım. Kentl kaplayan duman kalkmadığı sürece de arük eskl kışiar gonılmez. B ROGERS PLANI BUGÜN ASKIDA BULUNUYOR. ÖNGÖRDÜĞÜ HÜKÜMLER YERİNE GETİRİLMEDİ. GENERAL ROGERS VE ABD'NİN SÖZLU GÜVENCELERİNİN HAVADA KALDIĞINI SÖYLEYEBİLİRİZ. lınmıştı. Batı Trakya'nın tam ortasından Ege denızıne gıren 26. boylam guneye doğru dık bır çızgı halmde merek Gınt adasmm uzermden geçıyor. 1964 yılına kadar bu hattm dogusjnda kalan aian.ar Turkıye'nın, batısmda kalan alanlar ıse Yuna nıstan'ın komuta kontrolu al tındai'dı. Kıbns'ta başgosteren krızden sonra Yunanıstan'ın baş vurusu uzeruıe NATO Avrupa Müttefık Kuvvetleti Komatanı (Saceur) tek tarafVı olarak bu statuyu değıştırdı. Saceur'un kararına gore, Yu nanistan'm sorumluluğu 26. boylamın doğusuna geçerek, Turk karasularmı ızleyen FIR hattı sırunna kadar yajnldı. Saceur'un tek taraflı duzenlemesı Ege'nın komuta sorvmluluğunu tumuyle Yunanıstan'a vermış oldu. Turkıye, o tarıhte Saceur'un bu duzenlemesıne ses çıkarmadı. Bızım burada dıkkat çekecegımız nokta, Saceur'un tasarnıfunun yalnızca Askerı Komıte'den geçtıİı ve <cesın onay ıçm sıvası karar orçanı olan Bakanlar Konsevme goturulmediğıdır. Başka bır deyısle, 1964'ten 1974'e kadar geçen sure ıçm de Yunarlıstan'ın Ege'de ış?al ettığı statu. vasal zemını oırravan. fıılı bır statudür Yme 1974 öncesındekı fıill staıude Ege'nın hava savunması Izmır"de'sı NATO Altın nada docüş ıçm öne surdugu koşulıarm başında Turkıye'nm Ada'dakı bırlıklennı geri çekmesı gelıyorau NATO'nun Guneydoğu .tanadm da başgosteren bunalım ABD ve NATO'yu kaygılandırsa da 197O'lı yılların rahat konjonkturunde fazla bir sorun yaratmadı Yunanıstan'da.n asken kanada donmek ısteğme ılışkm ılk ışaretler 1976 yılında gelmeye başladı. Aslına bakılırsa Y'unanıstan asken kanattan tumuyle çıkmış sayılmazdj Çunku askerı komıte, nukleer planlama grubu, butçe komitesi ve ozel gnıpta yer almaya devam et mekte, İzmır dışuıdakı NATO karargahlarmda temsılcl bulundurmakta, ayrıca bırçok NATO enfrasturüktür faltyapı> projelerme katılmaktaydı. Eır ABD'li yetkılıye gore. «Yunanistan birçok amaçlar için zaten aske ri kanada donmiis sayılırdı..» Yunanistan. 1978 yılında askerı kanada donmek ıçm kararmı resmen duyurduğun da bır başka onemlı gelışme meydana geldı. NATO içmde alman bir kararla. îzmır'dekı karargahm komuta sı ABD'h generalden almarak siıreklı olmak uzere bır Turk generalıne venldı. Haıg • Davos anlaşması, Y'unanıstan lehmdekı ve yasa; zemını olmayan 1974 oncesı satuyu aynen gerı getırmekteydı Tek fark. Yunanlı generalın Izmır'den La rıssa'ya taşınmasıydı Turkı ye. bu formjle Y'unar.ıstan asken kanada dondukten sonra geçıcı statunun surek lılık kazanacağmı belırterek karsı çıktı. Turkıye. NATO muttefiklennm destekledıkleri bu formülu etkın bır şe kılde veto etti Bırmcı deneym başansızlı ğa ulaşmasından sonra Haıg, taraflan bır araya getırmek uzere ıkıncı bır plan hazırladı. îkmcı Haıg formulune gore, Ege'run onemlı bir bolumunun sorumluluğu Larissa'daki Yunanh komutana verılecektı Ancak bu duzenleme bellı durumlarda da, Turk komu'•anına Ege"nm ortalanna kadar uzanan alanlarda ve Yunan adalarının bır bölümunun uzermde soromluluK yetkısı vermekteydı. Ankara'nın kabul ettığı bu planı by kez Atma reddedirıce Ha ıg'm çabaları vme suya duş tü Haıg, yılmadı ve uçuncu bır formul gellstırdı. Uçun cü Haıg formülü de şu nok taları ıcpnvordu 1) Larissa karareahı adalar da dahil ol rnak iızere Yunan ulusal ha va sahasının tumunün bnlgesel harekat denetimini a İzzet Rıza YALIN LEFKOŞE TC Başoakanlık Kıbrıs Işlerı Musteşarı Vahıt Gonerı'nın Kıorıs a gelmesı ve ıkı sıyasal partinin TC Buyukeıçılıgınde tııraraya getınlmesır.ın ardından, Ulusal Bırluc Partısı \e Toplumcu Kurtuluş Partibi'nın oluşturduğu «Koahs>on Komiteleri» dun «Karma Kabine» kurma goruşmelerme resmen baştadı. Bu nedenle KTFD Baskanı Rauf Denktaş ıkı partı arasında goruşmeler surdugu ıçın Başbakan atamajı ertelemejı kararlaştırdı. UBP'nın Genel Başkanı Mustafa Çağatay, Genel Sekreter Irsen Kuçuk, Grup Başkanvekıl len Dervış Eroglu ve Taşkeııt Atasayan'dan oluşan «Koalisyon Komitesi» ıle, TKP'nın Geneı Başkanı Alpay Durduran, Genel Sekreter Turgut Afşaroğlu. Grup Başkanvekıllen; Fuat Vezıroglu ve Erdal Sureç'den olaşan «Koalisyon Komitesi» dun saat ll'de Federe Meclıs'te goruşmelerm yontemı uzerjıde tartısmaya baş! adı. Koalisyon gorusmelen, ıki partı genel başKamnın daha or.ce ar.lasmalanna karşın, UBP Genel Baskanı Mustafa Çağatav'ın toplantıya katılmaması uzerıne tar'ışmalı başladı. Ça ğaray toplantıya TKP Genel Baskinı Alpay Durduran'ua kendisını telefonla araması uze rme gelcti Ancak toplantıda uzun sure kalmayarak avrıldı. TKP Genel BasKanı da, bunun uzerıne aoruşmelerden ayrıldı. Toplan*ıda. TKP Komitesi, Devlet Easkanı'nın bu safnada Başbakan a^amasına gıtmesını sakmcalı ve ısı partı arasın daiu anlasmalara a\kın buldu. UBP Hevetı :se. Devlet Baskanı nın garevlendırmede bulunmasınm nak.ı oldugunu savunau. DENKTİŞIN TEMASLARI KTFD Ba«kanı Denktas, dım Turk Bırlıgı Partısı Genel Bas kanı Ismaıl Tezer, DemoKratık Halk Parns' Başkanı Neıat Ko nuk ve Cumhjrıyetçı Turk Par tısı Genel Baskanı Ozker Ozgrur"e Basbakan a^aması konusunu eorustu Tezer ve Konuk, gorusmeden, Denktas ın Basbakanı atavacagı ı?'.enımmı ecundıkiermı bıldırırken, Ozker Ozşur, bovle bır ızlemme varmaaıgmı açıkladı Denktaş. oğledpn sonra da Alpav Durd ıran ve Mustafa Çağatav'la bı rer gonısme vaptı Denktaş. temaslan sonunda, TJBP ve TKP koahsvon komıte len arasındak: goruşmeler sur dü?ü ıçm Başbakan atamayı, gorusmeler sonucuna gore yap mayı iararlaştııdı. Rogers planı Turkıye'ye Ege de ne getırdı? Batı'mn baskılannm dınmesi dışında. «hiçbirşey» dıyebüıriz. Bunu anlatmak ıçm once son derece teıcmk \e karma şık mtelıkler arzeden NATO ıçm «komuta kontrol alanları» terımıne açıklık getırelım Dana sonra da Ege'de Yunamstan'ın asken kanartan çekıldığı 1974 oncesındekı statuyu, sonrasmı ve Rogers Planı ıle ge.en «Statusüz» durumu mcelej'elım. Ancak, bunları avd:nlığa ka vus*urduktan sonradır kı, Rogers Planı'nm tam bır değerlendırmesını vapabılırız. «Command Control Reçion», bır NATO terımı Turkçeye tam çe^r.sı, «komuta kontrol alanı.» Bu terım, NATO :çmde yapılan gorev dağılımı sonucu manevralar sırasında ya da alarm halınde bellı bır kararsâhm ha Komuta kontrol alanları Ne çetirdi? Anla^rra somut hıçbırşe^ eetırmem:st:. Turkıye goruru=te tatmm edılmıstı, çunku kotrol ve «orumlu luk aiarlan venıd»n saptanacaktı Demek kı, YunanısArkası 7. Savfada Alexander Haig sahnede Bugun Reagan yonetiml Kacak elekîrik kullanmakfan bıkan mahalle trafo yaptıracak Istanbul Haber Servısı Maltepe de slektmsız bır gecekon au manallesı ha Ikı Kanca aîıp kaçck e ektrık kullcnmaktan bır kınca trafo yapt rmaya karar verdı Maha !e sakınlerı semtı cok kucuk b r bolumunun ,skan ıznıne sahıp olaı gunu, dolayısıv lo buyuk kssımın elektrıksız bu'unduğunu bıld'rdıler. Yıllardı r elektrık alaTiodıkıarını soyleyen mahalle halkı, sonunda enerr nakıl hattmdan kccck elektrık kullannava baçı. dıklannı ancak kısa bır sure ıcmde bılg sızhkten kazaJar g c u öuğunu ve kan ca atmaya calısırken olenler olduğunu so,led'£r Yaklaşık bu tjı konutların da TV camcsır rrakınesı bu;1cabı ve dığs' eıektr klı ev oletlerı bulunon mahalle tarafınaoı ozellıkle ge ceterı aydmlanma ıçın kullonılan tup gtızlorıi r,o tehlıked ol duğunu anlayan Tiohaile ha'kı son o'arak 5 kışılık bır aılenır tupgaz zehırlenmpsınden hcvatlcnp ^ıtırdıklarnı vurgulayarak trafo yaptırmaya karar verdıklerını belırttı'er. KANCA İLE KACAK ELEKTRIK Tun elekîrıK oiıp temın eden Maltepe dekı bır geçekondu ıhtıyaclannı fotoğrafto gorülen d reğe kanco mahallesı, (Fotoğrat. Ender ERKEKJ