Katalog

4 OCAK 1982 Cumhunyet 7 Türkiyeden • Esiu oabdnUrtUn eğitimct Mustata, Necatı, otünıuımn od. jıldönümünde Müli Eğitim Bakanlığı'naa düzenlenen törenle anüdı. Anm» töreninde konuşmacüar, Mustala Necatl'nin Mllli Mdcadele sırasmda ve Atatürk devrteılerinin verleşmesi konnsunda yaptığı çaüşmalan anlattılar. • Milli Egitım Vakfı İstanbul Subesi taraiından yetişurme yurtlannda bannan çocuklar için düzenlenen çocuk şenliği îstanbul Şan Sıneması'nda yapüan bir törenle başladı. • Gültepe Ortabayır Alev Sokakta öncekl pece meydans gelen olayda, evinln Snünde dnran Durtmış Gültekin, Itbnliğl beltrlenemeyen üç klşiden birirün açtığı ateş sonucu karnmdan agır ' yaralandı. Olavm nedeni öğrenilemedi ve saldıreanlar kaçmayı başardı. • Otmeydanı Darülaceze Caddesi'hde yolun karşısına geçmek isteyen 40 yaşmdakl Güler Solakoğlu, Hallt ög'ün fcullandığı bır kamyonetin çarpması sonucu öldü. • tstanbul'd» kent içi, bölge ve çevre yollan traflk ekiplert sürdurdükleri deoettmler sonncu bir jr&nde 1 milyono 502 bin Ur» peşta par» cesssı kestl. Denetirrüerde 5 ehliyetsiz, bir irkUl ye sefere çıkamayacak dnrumda araba knllanan l î kişi yakaiadı. • istanbul îznüt Aöapazan hattında dünden itibaren yeni bir tren sefert kontüdu. Hwgün saat 07.10'd* Haydarpaşa'dan kalkacak olan eiektrikll tren îzmit'e uğrsyar&k saat 14.12'de Izmit'ten Adapazan'n» hareket edecek. Küçük 1. Sayfada) lırnecsğı oğıemldı. Danışrriu Meclısı Bütce Plan Komisvonu'nda Mal llve Bokanıığ 'nın 1982 bütçe vaso tasansı bugun e l e oi'nıvor Edınılen bılgilerde hotsayının 25'den 30'o ciKorılması, kücüî< dereooi' memurların aylıklarındakı ortışın yüzde 25'ın oıl'nda kalmasını onleyemed'ö' ıcin, bcska ı tedbırler a' f.ması gereğı doğdu Mai.ye Bakanlığı'n da bu sak'ı'cayı gıdermek için surdui' en caiıçmalor, kücuk ftrecelı memur laro yenı hu ek ücret verllmesı douıultusunda sur dOrüldü. Mal'ye Uckonlığı bütce goruşmeıe' sırasmda «A» «terecelerin ucunün kaldınlması» ile «yakacak yar dımmın bazı dereceler İCİn artırtlınasıı seçenekterınin tartışıiması bekleniyor. Maııye Bakanlığı'ndo daho önce yapıian caıışmamrdo a'.t derecelernın gecerll bır vöntem olmadığma ılı^km goruşler den Cıcünun kaldırıtmosırtın geceriı bir yontem olmadığma ''skın goruşler güc kazanöı Hükumet düzeyinde alı nan karar!ar doğrultusuntfa cYapılacdk değlşiklikl«r aonucunda d«v(et me murtonm,) aylıkiarında or talama yüzde 25 clvorındo bir orti9 olması» görüşü benımberımiştı. öte yanacn 1 Mart 1982 tarihmden venı yan ödeme kararnomesı katsoyı 6dan 3 e vukseltılereK de n Ûtştırılmış ocok, ayrıca şağlık pe'sone'ıne teknık persoaele ve üst yonetıcl ve denetiıT personelıne bu gene! artış dışırtda ek lyıleştırıcı ontemler yürurlüğe konulocok. Işçi saglığı (Baştaıat< 1. sayfoda) zere işyerinde en az bir doktorun bulunmasmı sağlayacak tı. Bu doktorlann colışma koşullarını ve görevlerini nasıl yürüteceklerine ıllşkin oynntılan ise yasanın cıkışmdan en gec 6 ay sonroya kadar yö rürlüğe girecek yönetmelik be lirleyecekti. Ancak Çalışmo Bakanlığı 1974 yıhnda yürürluğe giren tuzüğun öngördüğü vönelme liği 6 yı! 7 aytık bır süre icinde hazırlayabilmış ve ılgilı yö netmelik 4' temmuz 1980 tarlhli Resml Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştl. işyert doktorlannın yasa ve tuzüğun öngördöğü amaca yönellk görev yapmalarmo ilişkın Calışma Bokanlığı denetimleri de ancak bu tarihten sonra Yönetmelığin yururlüğe gırmesl İle başlamıştı. BOŞLUKTA KALDt Yönetmelik öncesl, Işyeri doktorluğunun, yalnızca blr vi zıte doktoru olarak görülduğünü vurgulayan Bakanlık mü fettlşleri, yönetmeliğin kalkması ile işci sağlığı denetiml nin yeniden boşlukta kaldığını vurguluyorlar, göruşlerıni soyle özetltyorlar«Yönetmelik öncwi, işveren ler, hekimlerl yıllar yılı yalnızca bir vlzite heklrnl olarak gö rup, calışma alanlarını hastalanan Iççilerln tedavi hizmetlerl İle sımrli tutmuşlardır. Uy guloma o kadar sorufnsuzca yapılmiftır kl, ceşttll saptama larda, 25 büyük fabrikonın tek blr Işyerf heklml tarofından (Idare edildlğl) göriilrmiftür. Bü tün bunlar Işcilerln koruyucu sağlık hlzmetlerlnl hic tanıma malanna, Iş koıalannın ve tsh llkeilzororlı maddelerin l?çllerln sağlığını olabildlğlnce etkl lermslne, blr cok meslek has taltğının gizll kalmasına yol acmıçtır. O kadar ki yıllardır, Işverenler ve işyerl heklmleri tarafından blldirilen meslek hastalığı sayısı beşonlarla sa yılabOmektedir. Bugün SSK' nın yeterslzliğinl kobul ettlğl toramo sonuclarına göre mes' lek hastalıkları yuzlerle sayıla bllmektedir. İşyeri Hekimlerl yönetmeliğl öncesl Iş yerlerln de yapılabilen koskoca blr sıfırdır.ı öte yandan yönetmeliğin Ip tall ıcin Danıştay'da dava acan işveren Konfederasvonu yetkılilerı ıse, yonetmeıığın uy gulanamaz olduğu içın iptalını ıstediklerini bildiriyorlar. İşve renl&r. 50'den fazla işcl calıs tıran ışyeri sayısının 200 bin civarında olduğunu, yönetmelığin oradığı nitelıkte o sayıda doktor bulunmasının olonaksız olduğunu söyluyorlar. Eleştirilerını özetlerken şöyle dıyor lar«Yönetmellğln en onemll sa kıncası, Iş güvenltğl muhendlsliğlne ilişkin gorevlerl, İşyerl hekinvne bırokmış olmosıydı. Teknik gorevlerden İşyerl hekiminln sorumlu olmo sı mumkön değfldir. İşyerl hekimlsrlnln nltelikle rine ve atanmalarına Illşkin hü kumler maksatlı duzenlenmişti. Hekimlerln blr grubuna Iş bulma amacına yönellktl. Bu nlteliktere göre Işyerlerinin he klm tutmak Istemelerl hallnde Türklye'deki hekim sayısı yeteril değlldlr. Bütün bu neden lerie Yönetmeliğin Iptal edllmlş olmasından memnunluk duyuyoruz.» «IŞVERENLERİN DOKTOR BULAMADIKLARI DOĞRU DEĞİL» Danıştay kararı henuz teblığ edılmedığl içın yürürlüktekı yonetmelığe göre denetimle rınl sOrduren iş müfettışleri ıse, zaten Bakanlık denetımlerinin cok yetersiz kaldığını ve yönetmellği işler hale sokocak denetimlerin yapılamadığından yokınıyorlor. clşv«renl« rtn doktor bulamadıkları doğru değlldir. Doktor yok dlyen Işverenlere biz buluyoruz. Ancak kabul etmlyortar. Sorun Iş verenlerln işcl «oglığı ve Iş güvenliği açmndon gerekll ön lemlert almaya gönüllü olmamalarından kaynaklanmaktadır. Çünkü bu önlemler Işverenlere onemll maddi yüküm lülükler getlrmektedlr. Ancak bu ek yükumlulukler yerlne ge tirilmedlğlnde de işclnin sağlığı ve yaşamı tehlikeye duşmektedlr.» diyorlar Bakonlık müfettlşlerl, ıptal kararı karşısmda doğon boşluğa acıl cözum bulunrrıozso, işcl sağlığı va güvenliği ocısın dan sorunların daha do büyüyeceğıni vurguluyorlar. olaylarm antaiKbAıi yanıtlandırmak gerekir: ÎMF reçeteJerinin faturasmı kim ödemehtedir? Hangi toplumsal kesitler darboğazdan çıkışın yuklerir.ı omuzlamak tadW> GazeteTiizın bu aianda uzmarilara yaptırdıgı a>"oştırma, bir çarpıcı gerçegi ortaya koymuştur Türkiye' de bir milyonu aşkm kamu görevlisi. iki müyonu afkın sigortah ışçi vardır. Toplam 4 müvona yaklaşık ücretli ve maash bulunmaktadır. Memur ve işçi sıgortah veva sıgortasız aıieterı 20 müyonu aşan bir nüfusu oluşturuyorlar Cumhuriyet'in ıncelcmeeınden çıkan sonuçlara göre 1981'de işçi ücreti gerçekte 1963 yıhndan daha duşüktur. 1963 yıh temel olarak alındığmda gerçek ücret 1978'de 23.74 lıra ıhen 1979' da 20 54'e düşmuş; bu dufüş hıztanarafe I980'de 15 34 ve W81'de 13.19 lıra duıeyine mmişiır. Memuun satınalma gucü de 10 y.lda yuz de 53 oranında gerilemistır Memurun gerçek maaşı 1970' te 1087 lira ıken. 1981de 506 liraya mmiştir. Gerçek maaş 1978'de 1069 lıraydı. 193O'de 591 liraya kadar gerilemistir. Bu gerçeklerin ışığında kaygı üe duşünmeh gerekir. Çünfeü enflasyon, oranı denen feavrom dar peîırJı ve bol gelirli yurttaşUıra oöre değişen bır şeydir. Türkiye'de halk dilinde pahaülık diye adlandırüan enflasyon oranı toplam yuzde yuzden yüzde 25'e düsürülse bile, bu sayılar memur ve işçi için bir anlam taşımıyor. Çunteü pahalüık, satın alma pücüne bağh değifken bir kavramdır Eğer ıfçı ve memurun, reel satınalma gucü genhyorsa, pahalıhğın durdurulması savı ancak bazı ftyot indekslerinde görülen ve hiç bir değeri olmayan soyut bir düşünce çerçevesind* kaU maktadır. Ulkemiz ekonomiiinin gU dişini İMF beğenmektedır: içerde bazı {} çevreleri de bu yorpıy» paylaşmaktadır; ama dar gelırli yurttaşın bu kamyı paylasması olanaksızdır Gelir dağüımının sosyal adalete gittikçe ters düştüğü bir süreç söz konusudur. Bu süreçte yatırım ve sanayileşme etkinhği de dur duğuna ve issizkk arttığına gore İMfnin ve Soyın Turgut Ozal'ın ülkemiz efeonomiaine dönük fikirlerine dar gelırli yurttas\n katüması bır yana: küçük termayecının ve orta düzeyde is adamının büe aynı kanıyı Daylaşması kolay değil. ••• .Başscratı 1 sayfada) Dünyada bugün (Baştaratı 3'uncu sayfada) laştırıldı. Irkcı buney Afrıka Yonetımı, her aianda bevazlardan ayrı tufuğu sıyahlara şımdı de ayrı bır televızyon ıstasyonu kurmaktadır. Ingilızce, Afrıkaca ııe Ingılızce dıllerinde hattada 42 saat yayın yapan bırinc kanal beyaz televızyonun tersıne, ıkmcı kanal sıyah televizyon Xhosas, Zulu ve Sotho dıllermde yavın yopacak Sıyah televizyon ya do m.ncı kanol Guney Afrıka'dakı ırkcı beycz azınlığın, tcpluiuklonn oyrı ayrı gelışme lerı pohtıkalannın bır urunu Son ccrecede ılgmç olanı, televızvonüa sıyah spıKer'.er kulianılacak olmosına korşılık tSoulh Afrıka Broadcastıng Coıporctıon»de yonetım.n tumuyle beyazların elınde bulunması Böylelikle beyazlar. sıyahlara ıstedıklen programları ızleiecekier. Aynı zamonda bu tetevır/onun ulKede bır dıl bırlığı yoratma yolunda en ufak bır cabası da bulunmaYacak. Yerei dıllerle yapılan ya/ının oltında ortck d !den altyazılar da buiunmayacak Ikıncı Kanal Sıyah Televızyonun bır başka ılginç yonü de bırıncı kanal beyaz televızyonda yayın suresınm %6 5'ını oluşturan reklamtarin ıkınc. kanaida %8'e ulaşması Uzmanlar bu reklam &aati fazıasının, ışadamlarır.ın ulkemn her yerıne televızyonun ulasması ıçın. hukumet uzerınde baskı yapmolanna ve boylelikle Olumlu sonuc lur doğmasma yo' acacağını soyluyorlar. Tabıı bu gözlemcılerın Güney Afrıkalı Beyazlar olduğunu söylemeve de gerek yok . Beyar yönetıcıler. televızyonda günde yarım soot haber programları da olacağını belırttikten sonra, bu haberlerın sorun yaratacak nitelıkte olmamcsına ozon çjosterileceğıni vurgularnayı da unutmuyoı.oı Aynı beyaz yonet'cı ve araştırıcıların ıleri surd'iklenne gore, zaten bu televızyonun ses'ensceğı top!u'u'''ıar polıtıkaaan cok muzlk vg spor ıstemektevmış.er SABC'nın beyaz yonet>cı!ennden Dirı, ıK.ncı kanal televızyonla ılgılı bır açıklomasmda ığrenc i'kcılığının butünüyle sırıttığı bazı tumceler de kuHanıyo.' ve dıyor kı. «Bu seslendiği kişüerin gelişmg duzeyi v? deneyımlerine yanıt getiren cok iyi bir hizmet olacak;.r.» Hıc kuşku yok ki, beyazlar sıyahlon uyiıtmak, soptırılmış haberlerle kandırmak gıbi amaçlcı.n yanısıra, on!ara tuketım mallarını da satmak gıbi bu gayeye yonelmışlerdif Ikıncı konal ya da öbür adıykı sıyah kcînal. Gune^ Afnko'dakı ırkcı repmın, iğrenc yanlarını b'r kez daho ortaya koyarken, yenılıklenn ve teknolo|'.ın yarar ya Qa zararının kullanılış bıcımine bogiı old^u gerceğını bır dıl edınmesmde buyük katkıları olabılırdi. Ne var kı, Guney Afrıka gıbi bır ulkeae, televii.onun slyah topluluklann gelişmesinde eğıtımmde coğunluğun ortak bır dıl edınmesmde buyuk katkıları olabılı.jı. Ne var kı, beyazlar bunu ıstememışler, tam tersıne .kınci kanalı ucurumy korumak ıçın getırmışle'dir Te'evızyonu budala kutusu olarak ku"3nan cok y6netım olmuştur. Amo. şımdıye dek onu toylesıns ığrenc kullanan bır ülke do gorulmuş tieöıld'.r Guney Afrikalı yonet cıler teknoloimın de ığrenc amaclar elinde nasıl ığrençleştığını butu.ı aunyayo gostermlşlerdır. Bravo onlara! Yunanistan ne istiyor (Baştarafı lO.'ncn Savtada) olmaktadırlar. Bugün Yunan Ünıversitelerinde öğ renim gören azınlık messubu Türk kökenli oğrencüerin sayısı yok denecek kadar az dır. Bu durumda okuyabilmek için Türkiye'dekl Unlversıtelere gelen ögreneiler ise dönuşlerinde issia kalmaktadırlar. Bugün Batı Trakya'da yalruzca Türk kö kenU valnızca birkaç doktor ve avukatın bulunmasuun düsündürücülUgunU okurla nmıza bıratayorua. LOZAN AÇIKÇA ÇtĞNENtYOR Bu uygulamalann btiyük bır bölünrtl Lozan anlaşması hükümlertni açıkça çiğn«mektedır Lozan'ı bir tarafa bırakalım, OhjsVararası alan da sbzleşmelerîe tanınnus en temel insan haklarau da çiğnemektedir. ömegin, Yu nanistan'ın da tınza atnuş oldugu Avrupa tnsan HakU n sözleşmesıni., Bu sözleşmeleri de bir ta rafa koyalım Yunan Anaya sası bütün vatandaşlann ya salar önünde eşit haklara sa hip nldujtunu tfade etmektedır Türinye bugüne kadar her vesiievle Batı Trakya'daki durumu Atına"nın önünds masaya getimaiştir. Ancak Yunan hukümetlerinin degiş meyen tutumu, bu ihlallerin varlıgıru inkâr etrnek olmuştur. Atına"ya göre «Ba. tı Trakya dlye bir «onın Toktur.» öjlekı, Yunanistan bu so runun varlıguıı kabullenmez ken Türkiye'nin 1974'te Kıb ns'a yaptığı çıkartmadan sonra Türkjye"yi Avrupa İnsan Haklan Komisyonuna şı kâyet edebümiştlr. Turlüye ise buçüne kadar Batı Trak ya'dakı uygulamalan Avrupa tnsan HaMan sösleşmeBi çerçevesinde Devlet sikayettne döntlşttirememiştir. Şimdi merak konusu olan, 198OTerto başm.da Batı ATrupa ile btitünleşmeye sovu nan Yunanistan'ın Avrupa Topluiugunun son derece de ger verdıfti insan haklan ko nusunda Avrupahhğı Batı Trakya'dakı kendi tutum ve davranıslan Ue nasıl bağ daştıra«agıdır. Un.\S DENGESt KALD1 Ml? Lozan Konleransı'nda, Bab Trakya'daki nUfus dengesi dörde bir Türklerde oldugu nalde Yunanistan'ın güvenlik gerekçesı ile bu bolgejı sınrrlan içine atanasına Türk tara£ı ıtiraz etmemiştı. Ancak buna karşın Turk tarafının güvenliğı ıçın adalann «Silahlantimlmam»sı» hükme bağlanmıştı. Boylelikle Lozan Konleransı Türk Yunan llişkileri açısından bır denge gbzetmekteydi. Bugün ıçin Lozan dengesinden söz ermek mümkün değıl Çünkü o dönemde Türk Yunan dostluguna emanet edilen Batı Trakya'dakı Türk azınlıgı Lozan'da kendılerine sağlanan haklanndan yoksun durumdalar. Türkiye'nin yani başında duran adalar ise ylne Lozan'a rağmen süah yığınagı halıne getirilmiş durumdalar. ADALARIN SOECNlj NEDIR? Balkan Savaşı'ndan sonra 1913'te toplanan Londra Kon feransı Yunanistan'm ısgal ettiğı Doğu Ege Adaian sorununa bır çozüm getirememiş ve bu adalann geleceğinın kararlaştınlması yet kisim 6 büyük devlete, (lngütere. Pransa, Almanya, A vusturya Macanstan împaratorlugu îtalya ve Kusya) vermisti. Bu devletin 19H'te Osmanlı Imparatoriuğu ve Yunarostan'a yaptıklan bildinrnle adalann statüsü belirlendi. Bu bildirimle Gökceada ve Bozcaada dışında kalan adalann egeraenliği Yunanistan'a. «Bn adalann «rflahsıılandırîlmaması» koşuluyla bırakıldı Adalann sllahsızlandınlmasına yol açan baslıca düşünce, bu ad3İann Türkiye'nin güvenliği yönünden taşv dığı önemdi. Aynca 1914 bildiriminde 6 devlet. karann uygulanması ve sılahsızlandırümış statülerinln korunmasmı garanti etmefc için Yunanistan nezdlndekl nüfuî larını kullanmayı da üstlenmişlerdi. Lozan Konferansı'nda da bu bildirimin aynen korurıması kabul edildl. Lozan Antlasması"nın 12 maddesi bu bildinme atıfta buluna rak. bütün adalann silahsızlandınlmış statüsünü kabu) eden bır hüküm Retirdl. Böylelikle anılan bildirim, »çerUliginl bugüne kadar korudu. 12 Ada, yine TUrkiye'nin güvenlıği düşüncesi ile 2. DUnya Savaşı'ndan sonra îtalya ile yapüan 1947 Paris Bans Antlaşması uyannca, sllahsızlandırılmalan koşulu ile Yunanistan'a vertldi. Yunanistan 1964'den ltiba ren söz konusu anlasmalardan doğan yükümlülüilerlrü ihlal ederek Doğu Ege Adflr lan"ndan bazılannı gizlice süahlaadırmaya başladı. Tür kiye, uluslararası anlaşmala n ihlal ettigini belirterek bu gellşmeye hemen itiraz etti. Yunan nükümetleri edal&n sllahlandırâıklanıu kabul et memekteydiler. Ancak 1914' de adatan silahlandırdıgını resmen kabul etti. NE GtBt StLAHlAR? Bu adalardan ömegın, Anadohı'nun hemen Güneybatısında yer alan Limm'de askeri bir hava&lanı, bir mi rage lilosu, askeri uçaklann lnlş ve kaikaşlannda kullanı lan radar cihazı sisteml, jet sıgınaklan ve uçaksavar yu valan bulıınduftij tahmin edüiyor. Semadorek. MidılU, îstanköy, Nikarya. Sisam ve Sa kız'da da değışen sayılarda uçaksavarlar, denız koman do birlikleri ve çok sayıda savaş birlikleri bulunuyor. Bu arada Midıllı'deki lıman denız UssU olarak da kulla nüabiür hale getırilmiş dunımda. Sakız'daKi havaalanı da benzer şekilde askeri uçaklann inls ve kalkışîann da kııUanılabilivor. Son gun lerde altnan haberler Andre es Papandreu'nun ıktidara (îelraesınden sonra YiBiaıustan'ın Adalârdakı silah yıgı nağını arttırdıgı yolunda. NE OLACAK? Antara, TUrkYvman %6rüşmelermde adalann silah landınlınası sorununu her seterinde masaya getlriyor. Ancak bu, henüz taraflar arasvnda bir müzakere konusu haline gelmiş değil. Görüşmelerde tııtanaklara geçıyor. Bu arada, Ankara'nın TUrkYunan sorunlan ile 11Kill resmi politika açıUama lartnda. Son zamanlarda ki nü kea Yunanistan'm adala n uluslararası anlaşmalara aylon olarak süahlandınlnrıa sına yer verilmemesi, kanımızca bir eksiklik olarak gö rülUyor. Ancak ylne de Ankara'nın degişmeyen resml tutumu, TürkYunan sorunlanna bulunacak bir çözünuln «Adalann ^nahsızlandırdınastnı da trapsaması ccrelrlie)» yolunda. YARIN: ROGERS PLANI NASIL OB.TAYA CIKTI? Yurt IBostı>toiı 1. Sayfada) rete'de yaymlanan teblıgi ne gore, yurt dışında çalişan ışçi, serbest meslek ve müstajsıl ış sahıbi yolcularla, yurt dışmda en az 6 ay kaldıktan sonra yurda dönen Türkiye'de yerleşık yolcular ve görevll olarak yurt dısına giden kamu personeli, TUrkiye'ye geUslerınde, satı eşy«ları dışında ek olarak, berabennde gümrük değeri 700 raark karşuıgı Türk Hrasına esit tutarda mal getirebılecekler. Tebiigde, Hac amacıyia ya da tedavi için yurt dışına gıdenler (refakatçl dahil) ve tlcarl maksatla yjrt dışma çıkanlarla, kendılerine doviz tahsıs edilmek suretıyle yurt dışına gidenlerin, geri dönüşlennde, bu olanaktan yararlanamayacaklan belirtıldi. Turk demz. hava ve karaulaştırma personeli ıse, bır deîada kuilanılmak uze re, fob değen 500 markı geçrneyen gumruk vergısine tabı mal, eşya veya makıneyı yanlannda getirebilecekler. Yurt dışında oturma süreleri 2 yildan az olmakl» bırlıkte en az 6 ay sürekll olarak yurt dışında kalanlardan kesın donüş yapanlar da zat eşyalarma ek olarak berabennde gümrüls vergileri toplamı 700 rnarls eşitı Türk lırası tutannda. eşya getırebilecekler. Bu rakam, daha önce 350 mark olarak belirlenmışti. Yurt dışındakı öğreniminl taraamlayanlann getırebileceklert mallann gumris bedeli de 600 marktan 300 mark karşılıgı TUrk llrasma çıkartıldı. Gümru|3 tabi oldugu hal de, yurt dışmdan donüşlerınds zati eşyalanna ek olarak çeşitlı miktariarda mal ve esya getirmelerine izın verilenlere, bu kanudaki talepleri, değeri 500 dolar veya eşiti dığer yabancı paralar karşılığt eşyalar için gumruk iadelen veya posta Kümrüklerinca değeri 500 dolardan fazla olanlann talepleri de ilgili kambiyo müdürlüklerince incelenip sonuçlandınlacak. Bedelsiz olarak ıthal edilebilecek ticari mal veya eşya ile sanayi mamtilleri için istenecek izinler ise Maliye Bakanlıgı'nca sonuca bağlanacak. Türk işadamı gözüyle (BaşUrafı 10,'ncu Sayfada) S1RMEN Bır de son yıltarda petroturetırmnde Polonya parası (Baştorafı t. sayfada, sik haber verdiler. a.a. Ajansı Varşova kaynaklı habennde Zloti'nin Amenkan Dolan karşısmda " o 56,8 oranında değer kaybına / ugradığını bıldırirken. AP Ajansı, Zlotı'ni n Amenkan Dolar n karşısmda " . 3 oranında aevaiue edıldığiru haber verdi. AP'W1 O ye gore, daha bnce 35 ZloU, bır Dolarken, sımdi bır Dolann karşılığı 80 Zloti oldu. Bu arada, hükümet öncekl gün duzenledlği basm toplantısında, küni besın maddelerinın tiyatlarını dort katına çıkaracak o\an büyük bır zam paketi hazırlandığını açıkladı. Devlet Piyat Komıs^onu Başkanı Zdzislaw Kraslnski'nin yaptığı acıklamalara göre, şundi 1050 Zloti olan şekerin kilosunun 46 Zlotiye, kilosu 44 Zloti olan sığır etı tıyatının ise 190 Zlotıye çıkanlması öngörülüyor. Rasmskı. tasannın hangi aşamada olduğunu ve ne zaman yürurlüfa gireceğini belirtmedi. AZLEDtLDÎLER Ulusal Savunma Komitesi Başkanı Yardımcısı Albay Zdizislaw Malına'nın bır açıklamasım yayımlayan Varşova Radyosu, «Norma! koşuUar aJtmda etkta blr seküde görevlerini yerine getiren» ancak sünyönetim altında istenen o'cüde başarı gösteıemeyen 90 idari görevUnin azledüdiğini duyurdu. Malina, «Dah» «orlu taleplere» cevap vermeyen 5 vali, ıkl vali yardjmcısı, Ud Belediye Başkanı ve 81 baş idari görevlinin, sıkıyonetimin illt haftasında azledıldiklenni kaydetti. Başbakan Yardımcısı Mıecyslav Rakowski ise, sıkıyönetimin bagımsîz «Davanışma» sendikasmca kazanürnıs hakların sonu demek olmadığını bildardi. Hakowski, 13 aralık öncesindekı anarşı dönemine donülemeyecegıni de vurguladı. Polonya"ya üıskin diSer bır gelişme de. tnjçütere'de yavınlanen «Sunday Times» gazetesi, Başbakan Yardımcısı Bakowski'nın oğlu Arthur Rakowskı"nın 4 ay önce gelmiş oldugu Federal Almanya'dan sıgınma hakla ıstediğini bıldirdl. a.a."nın haberıne göre «Sondav Ttmes», Arthur Rakawski'nin, geçen halta resmı bir zıyaret için Bonn'a gelen babasıyla herhang^ bir görüşme yapmadığıru, Polonya'dan aynldığındaa bert de hiçbir temaslan olmacUğını yazdı. Gazete, Arthur Kakotrakı'nin geçen ay ulkestnde sıkıyönetim ilan edilraesindea sonra sivasal sığınma haksı ıçin başvurmayı kararlaştırdıgını ve sonunda ailesuıe, Avustralya'ya götürmevı istedığini bildlrdi25 yaşmdaki Arthur RakowsJd, eşi ve küçük oğluyla bulunduğu Wiesbaden'den kavnakçı olarak iş anyor. Ancak Almanca bilmediSinden ve calışma izni bulunmadıjından zamanının çoğunu kendisıvle avnı dunımdakı Polonyalılarla eeçirivor. Rakowski. «Cevrenıde bn kadar çok Amerikan askeri varkt?n kmdiml eü. vı«n IçliHle cörmövorum. Ruslar harekete eecmeve kalkarlarsa illdn burara eellrler, Vvustralya ise. veni bir vaşama baslunak Için tehditleıtten veterince uzakts» dedi. PRAVDA SSCB Komünlst Partisi gazetesi «Pravüa», Washingtori"un Moskova"ya karsı uygulamayı kararlastardıgı ekonomik yaptınmlarla ilgili olarak Avruna'nın desteğini kazanamadığmı ve şimdi, silahlanmanm kontrolüne iliştan görüsroelerden vazgeçe» ceginî söyleverek Avrupalı mütteliklenne şantai yaptıgmı iddia etti. öte yandan, Varşova Radyosu «Dsvanışma» sendikasmın 9 fabrika lldertnin para ve7 yıla dek hanis cezalanna mahkum olduklannı açıkladı. Sendtkacılardan 5'inin H«ta Katovice çelik işletmelertnde erev düzenlemekten ve ülfce ekonomisine büyük zararlar vermekten suçlu gorüldükleri kavdedildi. tŞt YAVASLATMA EYLEMLERt AP*nin haberine göre, Varşova radyosu, öncekl gün ülkede işi vavaslatma evlemleri ve yönetimi sabote etme girîsimlerl übrüldügünü büdirerek. sorumluları ?iddetle kmadı.. Radyo, Dayknısma yanlısı ögrencilenn sıkıvönetune karsı eeldiklerini, bu arada bir dizi isyerindp isi vavaslatma ei'lemlerinin görüldüeünü belirtti. Varsova Radyosu «200 bin sosral parazlt, çalışTnaTi ve topInma katkıda bulunmayr reddedivor» dedl. AP aiansı, Varsova radvosunun nedep 2H0 bin rakammı kullandı&ınm anlaşüamadıSmı belu+H VfTJJEK MADENtERlNDE H KtŞt ÖLDÜ aA.'nın haberine göre Wujek madelerıni işgal eden Dayanış"ma Sendıkası üyesi ışçilerin madenlerden çıkarümalan sırasmda mej'dana gelen olaylarda 11 kişinin öldüğü, 79 ktşinin de yaralandığı bıldirildi. Bu rakamlara Ligota ve Ochojek bolgelenndeki olay larda ölen ve yaralananlar dahil. Dayanışma Sendikası tarafmdan ol altmdan dafıtılan bildirilerde verilen bilgiye göre ölenlerin hepsi işçi. Madende 2.000 işçinin bulunduğu ve bunlann hepsinm müısler tarafından tutuklandıgı belirtıldi. EAGLEBÜRGER: SOĞVK SAVAS ÇIK.\BÎLtR ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Lavrance Eagleburger, Sovyetler Bıriiğı'nın Polonya'dakı askeri müdahale olayma «Boğazına dek battığuu» söyledi ve Polonya sorununun derinlesmesi haUnöa yeni bır soğuk savaş döneminm açüacağmı öne sıirdü. SCH>ÜDT, ABD ÖNLEMLERlNt DESTEKLEMÎYOR Batı Almanya Sansölyesi Helmut Schmidt, Reagan yönetimlnln Polonya olaylan nedeniyle bu ülke ile SSCB'ye karşı uygulamayı planladığı ekonomik önlemleri desteklemedıjıni açıkladı. «New York TiTnes» gazetesine demeç veren Schmidt, bu müeyyidelerin ekonomik etkisirun çok az, buna karşılık sıyasal ve psikolojık etkilennın cok {azla olacagı kanısını taşıdığı için bunlan desteklemedığmi söyledı. Schmidt sah günü Reagan'la Beyaz Saray'da Polonya konusunu göıüşecek. Yalta Anlaşmasma da üeğinen Schmidt, Avrupa'daki «\üfux bölıcelerini» degiştirmeye çalışınaum bir savaşa yolaçabıleceğina dlkkati çeiîü. bir artıj soz konusu gaüba? KOÇMAN Evet Çın Denizinde petrol bulmusSar ve Çinliler ar tık bır petrol ülkesı olmak yolundalar. Son yülarda Ja.ponya üe yakın ekonomîk ili§kiler ıçindeler. Japonlar hemen çıkacak olan petrolün tümüne talip olmuşlar. Japonlar Pekin'de bütün kösebaş larını tutmuşlar. Pekın otelinde kalıyorlar ve orayı. büro olarak kulİEnıyorlar. Hatta Pekın Otelinin ıçınde bır Japon lokantası acmışlar. Hatta Pekin'de t«k tük görmeye başladıgınız tıcarı ilanlar da Japon ürmalannın ılanlan. S1RMEN Hiç Coca Cala ilanı gordurMZ mu? KOÇMAN Çok. Coca Cola var. Bir de Panta var. tkı şey gordüm ve oradan anladım kı, dışa açılma buyuk boyutlara varıruş. En ücra köşelerde mesela Çın seddine giderken küçük bır koyde bır Coca Cola bır Fanta ılanı gbrdüm. Bır de Japon te leviryonlann;n ılanlan var. Bır da Kodak ılanı var. SIRMEN Teievızyonlarda vofaancv film gosterıyorlar mı? KOÇMAN Hayır gbstermıyorlar. Ama televızyon renkli. Ne var ki, televizyon alıcısı az. Bunun dışında, ozellıkle tekstil sa nayiinde ıddıalılar. 1983 yılmda petrol ülkesi olacağız dıyorlar. Petro kimya endustrisvnı geliştirmeye çalışıyorlar. Bir de ılaç hammaddesi sanayıinde üretımleri var. SIRMEN fu.Tk.iye ile Çin arasındaki ticari ilişkileri gelıştirmeh ıçin ne yopılobılır? 105 Ermeni (Başturofı 1. »oyiodo) para sızdırmak» Iddıosıyla suc landı ve 18 ay hapis cezasıno çarptınldı. Bu ceza 5 yıl ıçın tecıl edıldi. Mohseredyan, 13 ocok 1981'de sınırdışı edılerek ABD'ye göndertldı. Yenıkuyumcuyan da Cenevro Aslıye Mahkemesınce yargılondı ve 18 oy hapıs cezasına corptırıldı. Cezası tecıl edıldı. aynco 15 \u süre İle İsYenikuvumcuyan, 10 şubat 1981'de Isvicre'den sınırdışı edılerek Lubnan'a gonderildi. 4) Mardiros Zamgocyan: 9 hazıron 1981 günü Cenevre Başkonsolosluğumuz sozleşmeli Sekreteri Mehmet Savaş Yerguz'u şehit etti. Ermeni asıl )ı Lübnanlı olon Zamgocvon, sılahı lla vakalondı ve «ASALA» milılonı olduğunu Hiraf etti. Ermeni terörist cTaammüden adatn öldürmek» sucundan 14 yıl 5 ay 8 gün hopis cezasına çarptınldı. 5) Vasken Sisilian, Abroham Gozllon, Arom Bosmccıyan. Agop Abraham Jufllon: cASALA» mlîltanı terörtstler. 24 eylül 1981 günü Paris Baskonsolosluğumuzu basarak korumo görevüsl Cemal özen'l şehlt ettüer. Malvette Başkonsolos Kaya İnal yorolcndı. Başkonsoloslukta bulunan 58 görevll. votandas ve yabancı yaklasık 15 saat sureyle rehln afındı. Tesllm olmalan özerlne tutuklonarak cezaevlne sevkedllen teröristter henüz yargı 6nüne cıkarılmadılar. KOÇMAN Hemen belirteyim ki, Çtn'de msanlarla konuşmaya başladıgınız zaman çok hoşunuza giden bir olayla karsılaşıyorsunuz. Çin'de büyuk bır Turk sevgısi var. Bunun dışmda ekono mik ve dıplomatik ıliskılenmıa çok yeni. Bız Çin'e 40 milyon do larlık mal satmışız, karşıhğında 5 mılyon dolarlık rnal almışız, Bu ticaret ilişkilennı geüştirmek açısmdan ilk akla gelen zor luk, uzaklık sorunu. Bu konuda ben onlara şunu onerdim: Boğazlardan geçip, Romanya'ya giden Çin gemüerinin düzenll ola rak İstanbul limanına da ugrasın. Türk ihracatcısı Çin gemilerinin limana gırdiğini görünce bu ılışkıleri geliştirme ye çalışacaktır. Diplomatık ılişki kurulduktan sonra, Çlnliler bir kaç yıl süreyle tzrnr Puarına katünıışlar. Ama çok ılgi görmediği içın olacak, daha sonra devam etraemışler. Onlann dünyaca ün lu Kanton Fuarlan var. Şımdi Izmir Puan ile Kanton Fuannı kardeş îuar ılan edelim derler. Aynca Türk ithalatçılannm Çin' in ne ürettığini görmesi bakımından bir Çın fuan açmayı öneriyorlar. îşadamlannvn karşılıklı birbirlerinin Ulkelerini ziyaret et melermi bneriyorlar. Ben ürma düzeyinde temaslarda bulunma dım. Ancak, Dışişleri Bakanı Sayın Turkrnen'ın yanında bir lşadamlan kuruiuşu temsılcisi getirmesini çok olumlu karşıladılar. Bu arada ben b;r de konferans verdlm Türk ekonomisiyle ilgıli olarak. KOÇMAN Bakan Yardımcıları, burokratlar ve ekonomik lsler le ilgili klşUer katıldılar konferansa. Büyük bır sükunetle dlnli yorlar. O kadar kı, soylediklerinlzle pek ilgilenmiyorlar sanryorsunuz. Ama konuşma bittıkten sonra öyle ılgi çekici somlar yö nelttller ki, Türkiye hakkmdaki bilgileri karşısmda ben şaşır dım. Zaten bütün dünyada olan e'ıionomik olaylan çok lyi izliyorlar. Sağlılc Bakanı: Verem önemini koruyor ANKARA (ANKA) Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Kaya Kılıçturgay Verem hastalığmdan korunmak amacıyia 1953 yılından bu yana Türkiye'nin 7 deîa taranarak 46 mılyon BCG aşısı uygulandıgını bildırdi. Sağlık ve Sosyal Yarcüm Bakanı Kılıçtutgay, Verem Eğıtım ve Propaganda Hastası*nın baslamısı dol&yısıyla ya.ptıgı açıklamada Verem Savaşı prog ramıyla bugüne Radar 37 milyon tüsirun de mikro ttlm taramasından geçirtldigini söyledı. 1960 yüından itibaren yaklaşık 750 bın Veremli hastanın dıspanserlerde tedavıye almdıgını bildiren Kılıcturgay halen 256 Verem Savaş Dispanseri Üe 28 Gofüs Hastalıklan Hastanesi'nin hizmet verdıgini kaydetti. Son yülarda bazı bilimsel kaynaklarca Veremın yeniden yaygınlaşmaya başladığı yolunda uyanlar olduğunu hatırlatan Küıçturgay, Ulusal Verem Savaşı Programına yeni bir yön vermek için çalışmalar yapıldığını söyledi. Sağîık ve Sosyal Yardım Bakanı Kılıçturgay, Verem hastaltgı ile mücadeleıie başanlı adımlar atılmış olmasına karşın hastalığın bulaşıcı oldugu içın Türkıye'nın önemlı sağlıb sorunlarından biri olarak önemini koruduğunu aa sozlerine ekledi. SIRMEN Sayın Koçman^ bu konferans ilgi çekti mi? SİRMEN Bir de Friedman Çin'de konferans vermisti galiba? KOÇMAN Evet, o konleransla Cgili espriler yapryorlar halâ. SİRMEN Türkiye ile aU? ticareti geliştirme bojfeo hangi istekleri var? honusunda Artvin Dev Yol davasına bugün devam ediliyor ERZURUM (THA) 31 kasımda başlayan ve bir müddet ara verilen 800 sanıklı Artvin Dev Yol davası suçlulann sor gulamalarının yapılmasıyle bugün devam edecektir. 9. Kolordu ve Sıkıvönetim Komutanlıgı 1 Numaralı Askeri Mahkemesi'nde devam edllecek olan davanın bncekl durusmalarında iddianamenin okunmas! tamamlantntstı. KOÇMAN Bir kere bizim onlara sattığunız kadar onlardan da almamızı istivorlar. Haklüar tabiı. Bir de dış ticaretimizı gelıştirmek bakımından birinci zorluk mesafe demiştim. İkınci zor luk da aynı ürünleri satmamız. Yenı ktnrduklan ihracata dönük her sanayi, bizde de thracata dönmeye çalışan sanayi dallan. Bu rekabet unsuru belkt dış ticaretimızin gelişmesinde olumsuz rol oynar. Ama vine de bu llişkileri gelistirmek mümkündür. Çın" in nüîusu düşünülürse, ilerde büyük pazar imkânlan çıkabiUr. Şunu belirtmek isterim. Ben ış dolayısıyla çok gezdim. Fakat Çin, Ulfcelerln hepslnuen değişik, adeta başka bir gezegen. Türkişadamlannın gazetecilerinin tanımalî: ve anlamak için bu ülkeye mutlaka gitmeleri gerekir. Bu temaslar sıklasmalı. SİRMEN Teşekkür ederim Sayın Koçman. İstanbul Telefon Başmüdürlüâünden 500 ADET TELEFON KABİNİ SATIN AÜNACAKTIR Başmudurluğümuz Ihtıyacı olarak 500 cdet telefon kablnl teknik şartname, teknik resım /e mühürtü numuneslne göre kapalı teklif alma suretlvle satın alanıcaktır. Bu Işe ait teknik şartrvame ve teknik resım Gayrettepe Yıldız Posta Caddesi'ndeki binamız 1. katında Malzeme Müdurlüğümüzdan temln edıleb'n'r. Istekll olanların bu Işe cit kapalı tekl'f mektuplarını en gec 7 ocak 1982 perşembe gunü saa* 11.00'e kodar Malzeme Müdürlüğümüze tevdl etmelsıi ilon olunur. (Basın: 25221 10642) RUHSATSIZ AV TÜFEĞİ BULUNDURMAK SUÇ DEĞİL ANKARA (CBA) Yargıtay, ruhsatsız av tüfeginin taşınma smm TCK*na göre vasak olduğunu, ancak ruhsatsız av tufeklerinin evde bulundurulmasmın suç teşkil etmeyeceğine karar verdi. ANMA Birldk Kardesim StJ. Avnkat OKTAY ATILGAN'ı (195&1979) Ped, bir tren kazasmda yiürişteüzdn 3. yümda hasret ve gozyaşlanyla anıyoruz. AB1AS1: Av. PERtBAN PEKEL Tecrübeli Öğretmen Orta ve Use öğrencilerinl PWk ve Matematik'ten yetistırir. ÖgTenciyl okulunda takip eder. Tel.: 23 0Î 46