Katalog

II 28 OCAK 1982 KÖLTÜR YAŞAM Cumhuriyet 5 düşunce inceleme arastırma Baslarken Lüenuzde geaış anlarcda sosyal b lımler (ıktısat sosyolojı sıvasct bıbrru p^ıkolon sosyal antropolon. tanh hukuk vb) ve felsefe dalla nnda küçümsenmevecek bovutlara ula şan bır yayro ha\atı var 1970'lenn son yıllarmda yayınlanan kıtap sayısmda belırlı bır oranda azalma çörülüyorsa da, yıne her vıl tehf veya tercüme top lam 6000 doîaymda kıtap yavınlanıvor Ote vandan ceşıtlı ülkelerdekı Turk ve yabancı duşünur ve bılım adam'an tarafından yabancı dıllerde yazılan o zellıMe Turkjye toplumu ve dusun haja tı iJe ılgılı yaymlann da gıderek çoga! djğı görulmekte Ulkenuzde özel olarat yavınlann tanıtılmasına yönelık çalışma lann hayli suurlı olduğu da dıkkate aim diCTnda vpni yavinlann genel bır baki$!a da olsa izlenmesi gıtgıde güçlesıvcr Bu süturüarda daha önce beilrli!f>n bihm dalla'mda. ulasabı]dı6ımız ve dıkkate deeer buldushımuz yavmlann her hafta bırkaçını tanıtarak okurlara olanaklannnz ölçüsünde yardımcı obna I Ui şahin alpay a çal şacafeız Burm vapancen. yurdun her yenndekı ve özelhkle buyuk kent lenn olanaJdanna s&h'D olma\an genış a/dın cevreıne ıı'aşabîlmeyı amaçhyoruz Her hafla bugon oncelıkle yenı vaMnıan ele alacagız ve 1980 den önce çık mış vayınlara ancak dolavh olarak decrınebılecegız Yer ol&naklanmız sınırh olduanndan tanıtma va/ılannda ancak ^ivinlann kon''lan ve *capsamlan hek kında OZ!J bMcı ^erraek hangı acı'ardan ılgmç ve onemlı olduklanna kı^ara de ffinmek ve belk de bırVac eleştmcı göruş behr'mp'c m ımkün olacak Yayınlan dolayısıyla vazarları da *anıtmaya dıfter yapıtlan ve ilgıli olduklan daJda ruznvtleri üzerine bılgi ver meye çahşacağız Avnca oianak bu!dukça vazarlarla vapacaerımız konuşma lan stınacaâı? Çok genış bır vavın aU nını ana çızgilenvle vansıtmavi çahşirk°n okurlann ılgı ve uvanlanvla bu cahçman'n daha venmlı kılınabileceğıne ınanıyoruz. (Fotoğraf: Şahln KA1GUN) Mete Tunçay, TÜRKİYE CUMHURİYETfNDE TEK PARTÎ YÖNETİMİ'NİN KURULMASI (1923 1931), Yurt Yayınlan, Ankara, Arahk 1981, 486 s. sonrakl eiyasa' gellşmesl uzerlnde cok etkll! olon bır donemdır 1345 yılına kadar devam edecek olon tekporti yonetımının yerleşmesı bu yıllardaki gelışmelenn sonucudur Yakın tarıhımızın bu önemiı donemı uzerine mevcut eserler, genellıkle sıvasol anılar ve tarıh colışmaları nıtellğındedır Mete Tuncay'ın sekız yıllık bir cohşmonin urunü o'on son kıtabı bu donemın sıyoset bılımı acısındon cozumleyıcl bır ıncelemesını yapıyor Kitobın «Gırış> bolumunde sıyaset bılımınde tekpa^ tı sıstemlerlmn ya do reıımlerının mcelenmesınde gelıştırjlen teorık yaklaşım ve kavramlar. bu yoklaşımlann Turkiye orneğıne uygulamaları kısaco tartışılıyor Kıtabın beş ana bolünu, bu tartışmanın ortaya attığı sorulann cevaplandın'ması amacıyla eldekf tanh malzemesınl değerlendırmektedır Yazar, tarıh mclzemesıyle ılgıll olarak Cumhunyet donemı devlet arşıvlerının düzsnlenmemış ve henuz aroştırmacılora acılmamış oluşunun ve CHP've oıt «eskı belgelerın Bırmcı TBMM bınosıyla veni Meclıs Kutuphanesının alt kctlonnda» durmakta olmostnın getırd ğı sınıriamolaro değınıyor 'Taknrl Sukun Konunumı Gidış' boşlıklı 1 bolunv tfe. Sıvos Kongresı'nden baslayarak Eylul 1923'te Halk Fırkasmın doğuşuna kodar olon gelısmeler hılafetln koldınlması HF na ka'şı muhalefet (Kasım 1S24 ts Terakkıperver Cumhunyet Fırkosınm kuruluşu) ele annıyor. TakrirI Sükun Donemi' üzerıne 2 bolüm man 1925'te sâz konusu kanunun cıkonlışından ekım 1927'de Atatürk'un Buyük Nutku'na kadar olan donemi 'Muhalefetın Susturulması* ve *Yenl Devrlmler ve Tepkıler* konulon cevresınde Inceliyor. 3 bolüm, kronolofık ıncelemeye bır parontez acarak tekportl yönetlmının ıkl temel dayanoğı olarak alınon ekonoml ve laıklık polıtıkalannın değerlendırmesıni yaptyor 4 bölum 'Güdümlü Blr Demokrosl Deneyi* başlığı altında 1930 yılındo Serbest Cumhurlyet Fırkası'nm kuruluş ve kapamşını, dığer sıvasi partl kurmo gırlşimlerini ıncelıyor TekParti Yone«ımininfn Yerloşmesi' sürecini ele alan 5 bölüm CHP'nın moyrs 1931 'dekı 3 Kongresıne kodar olan ge!tşme1«rl Irdehyor. Kltabın sonuc bölümünde calışmanın başlonOicta ortaya otılan sorulara getlrdıği cevaplar ve esas olorak 192331 dönemlnde tekparti reiımınin nltelığl uzerire yazann değerlendırmelerl verılmektedır Konımızca, önsoz'de de bellrtıldığl gıbl. 1945'a kador uzonan tekparti donemının 1931'den sonrakl yıllannın da irtcelenmesı konunua butünune oydınlık getırecektır Eserın 450 6ayfalık ana metnının 43 sayfası bölüm sonlarına konan 'Aro Belgeler* ve 120 savfası da en sonda yer alan 'Ek Belgeler'den otuşuyor. Sunulart be1geler orasındo Anadolu ve Rumell Mudafaal Hukuk Ce I mlyetl Nfzamnamesl (1S191 Terakklperver Cumhur'yet Fırkası Bevonnomesl, Prograrnı vs Nızamnamesl (1924), Serbest Cumhuriyet Fırkası Yasası ve Programı (1930) CHF Ntzamnomes) ve Programı (1931) bulunuyor Kıtabın ono metnının ücte btnne yakın bır bolümünu kapsaycm dıpnotlarda ^azar aydınlatıcı acıklcmolcr ve voaımlarda bulunuyor Mete Tuncoy'ın bu son yapıtının ulkemizde en der rastlanon Ikl önemll özellığlnın konusunu eleştırıcJ ve cozümleylcl bır yoklaşımla e's alması ^e ulaşılabıldıği olcüde zengln blr tanh malzemestnı tıttzlikte kullanmosı olduğunu söyleyebdırlz. Bu kitobın sıyaset bılıml ve yakın sıyasol torihlmlzle l'gtlenen'ercs okunmosı zorunlu oldu^una kuşku yok Yayın raporu 0 Enver Gökçe Yaşamı Butfio Ştirlert. ATko Yayınlan. 130 llra. Geçen yıl yıtırdığımla 1940 kuşagrnın ozgun şairl Enver Gokçe"nın yaşamı va bütun şılrlen bu kıtapta yer alıyor. Kıtabın başmda Gokçe'nln kendi kalemınden yaşamı rar. Yaşarnı bolumunde ver yer Gokçe'mn toplumcu sanat, şı iri tızenne duşıinduklenne de rasUıyoruz Dost Dost llle Kavga ıle Panaerler Üstümuze Kalkar adlı fataplanndan baş ka, dergllerde kalmış şıırlen de bu kıtaba gırdı Gözlemevinde bir sair Kimlikleriniz Kemal OZER Lütfen endi kuşağımın blr ustastdır Kemal özer Blr cok edeblyat akımını aynı ölcütlerte değerlendırmış, oynı yergiterde ve övgulerde bulunmuşuzdur Şıınnln yaptığı değlşıklıkleri bıle ılgıyle ızlemış, sevmışımdır Gül Yordamı ndan Kımlıkler nız Lütfen e kadar ıziedığ mız Kemal Ozer bireysel duyarlıklardon toplumsal duyarlıklara doğru yol almıştır Bir ozellıği vardır şıirlerlnın, yazdıklarını okurken saydam bır perdeden poetıkasını gorebılırsınız Ustolığını kendıne saklamaviD ele verme^l yeğler. Şıırınden Kavganın Yureğı nden bu vano cok kışınn tod alması çıınn ışlevının bır şeyleri değıştırmek olduğunu konıtlar. Kımlıklenrız Lütfen ın Kemal Özer ı dn gene yalır, soz oyunlarından bucak bucak kacon, kotarılmış kapchlıktan sıyr lan br şılr anlayışıyla cıkıyor karşımıza Kimlikleriniz Lütfen Şaır kendi kendıne soruyor ılkin bu sonjyu. sonra da boşkolarına yoneltıyor. Özer'ın şııri gıttıkce yolın blr kımlık kazo m/or Bu valmlıkta Özer şıırden o kerdlne ozgu Imge yapısından özverıde bulunmuyor Bır duzvazı anlas lırtığı Ile şıır nasıl yazılır bunun en başorılı orneklerınl verlyor Ozanın Gezl Günlüğunaen, sairın kıml'ğlni ortaya koyuyor Nedır şaır' Kimdır^ Işlevl nedır^ Şu Insanoğluna re vermlştır^ Sevınclerınde acılarında kı/ımlarında hasodmda ses alıp ses vermiş mıdır'? Nasıl dlzeve qetırmış tır butün bunlan? Ozanın Gezl Günluğunden durmadan soran durmadan karşılık orayan şı ırın ve şaırın ışlevınl oydınlığa c'karmak ısteyen bır colışma Özer'ın şıırlemde Imge düzenme bu/utecle eğıldığımızde llgı cekıcl bır kurgu ıle karşılasıyoruz Benzetmeler coğunlukla zanaat tenmlerınden seçılmıştlr Somut bır Inandıncılık kazandırmak amacıyla yapılmıştır «Bılıyo rum sona ermeyecek bu şılr Bır doköm ocağı nın koruğü gıbl sesler devş.recek dızelenm» YAZKO Yaymlan, 60 Lira cev'l Dmlerken> odmı taşryor Şairin penspek tıfının genışlığıne değınen, şaırı yucelten, Özer'ın şıır kuruşuna da ömeklık edecek usto lıkta bır yapıttır bu Bolumlenn başına konan «Bır gozlemevldır ozan» dızesı güzel yıne 'emenın de modern şıırdekl uygulamosı olarak karşılanabılır. Bu şıırde, soırin yalnız bazı te ma'lara yonelmış sabıt bır ışıldak olmodığını belgeler, gercekle Imge arasında gıdıp gelen ama nsonı aydınlatan blr şıır ışıldağından yanadır o «B r gozlemevıdır ozan / yalnız bulutlara değıl bakar sıradan bır Insanın / günlük aertıerle dolu yaşamına da / bır yenıyetme\e de bakar / kısalmış paçalarınm utancıy'» la / kalabalık ıcıne cıkamayan » «Sıradan bır insanın yaşamı » özer nlcedır on arın sıınnı yozmıyor mu 9 . Onları toplumun acılarınıi ve mutluluklarının şıırsel gostergesı saymuor mu 9 . Sıradanlığın şlırını yazmayı başanyor. Sıradon ınsonların şıırını yaratma cabasını surduruyor Karşıt temalarla sarmal b cımde gellşen bu şılrl ozellıkle okumanızı ısterım Tekduze br şıır değıloır Ozer'ın şiırl C« sıîfılıkten yanadır Hem «dırencın geleneğının turküsunü» cağmr herrt de ctaşın altınaan fışkıracak gel ncıklerın » Hem yenl ocmış bir gıılun kokusunu ılk duyan uzunyol sürücüsü olur hem de kabaran taşan huzne bılet keser. Geleceğe umutla bakmak ondan bır şeyler beklemek yaşcmm bır hedefe yonelık olunco bır anlam taşıdığını soylemek. Bu ştırler bu şlevı yuklenm sler tBakmaklo» «gormek» ara j s ndakl farka cıkkatı cekı/or bu şıırler Bılınenın ardında bılnmeyenı vurguluvor Tarıh'ın kah rcmantık dıye anlattıklannın yazdıklarının ak kağrt üstune duşen sıyah sadrlora kan bulandığını yczıycr Bır torıh yorumu getırryor «Bır YaniTi GoceDe Bır Yanım Coğdaş» sıl rl bana n ce cağrışımlar getırdı. Bır şıırın dar kalıplarını kınp bır kultür kuramına göturdu benı «Kopamıştım evimın kapısıni. / gerıde kalmıştı Asyo» Kimlikleriniz Lütfen. Kemal Özer'ın şitrlne getlrmek ıstedığı yalmlıkta bır ustalık durağı m daho astığını go3tertyor Şıirın salt şıır olmakla cılızlasacagını bır bıldlrıyı iletmekıs de yükumlü olduğunu durmadan yınelı/or Ama boşımıza vura vura değıl dızelerde ustoco Işlsye şle/e Hans Reichenbach, BİLİMSEL FELSEFENİN DOĞUŞU, Çev: Cemal Yıldınm, Remzi Kitabevi, Lstanbul, 1981, 231 s. eıchenboch (18911953) ünlü bır f'zık bılgınl ve bllım felsefecısıdır. 1920 lerde gelışen ve 'Vıyona Cevresı" dıye de anılon mantıkcı pozıtıvıst (empirlst) bılım felsefesı akımının Berlın'dekı temsılcısıdir Ozgun aaı The Ris« of Scientific Phılosophy (1951) olan bu esen. mantıkcı pozıtrvıst bılım anla/ışının genel bır acıklanışını veren temel eserlerden sayılmaktadır Reichenbach ın Turk okurlar bakımından ılgınc bır yanı, Hıtler laşızmınm ıktıdaro gelmesı uzerıne ulkesınl terkederek. aldığı Oavet üzerıne Turkıye'ye yerleşmış olmasıdır Ulkemızde bulunduğu 19331938 yıllan orasında (stanbul Unlversıtesınde felsefe profesorlugu yapmışür O donemde Istonbul Unıversıtesmde gorev alan multecı Almon bılım adam ları arasında en buyj< une sahıp olan da Reichenbach'l<r Aralarında ozellıkle Nusret Hızır'ın da bulunduğu mes le<tas!arı ve ogrencılerı uzerınde etkıli olmuştur (Bkz. N Hıztr. Felsefe Yazılan, 2 b 1981) Ulkemızden ayrıldı<ian son'a ABD'ne gıtrrış ve olümüre kadar Kalıfornıva Unıversıtesı nde (Los Angeles) calışmıştır Bılimsel Felsefenin Doğuşu'nu da orodo yozmıştır ıReıchenbach' n Turkıye'deKi yıllan v» caıışmaları ıcın bkz. Wıdmann, 1981 s 86S7> Ulkem zde bilîm felsefesın© olon llginın oor akademık cevrelerlo sınırlt kaldığmı soylemek yanlış olmayacaktır Bunda, bu alandakl önemlı eserlenn buyük cogun luğunun Turkceye cevnlmemış olmasının etkısı bü/uktür. Oyso, cok genel bır tanımla, bılımın ne oldugu sorusuyla, bllımsei duşünme ve arastırma yöntemlennı konu alan bıhm felsefesı, bılımle az veya cok ılgılenen gentş bır cevre bakımından onem taşımaktadır ODTU oğretlm üyelerınden Prof. Cemal Yıldınm Blllm Fetsefesl (1 Basım Gerçek Yayınevı, lstanbul, 1973 2 Basım Remzl Kıtobevi. lstanbul, 1979) adh cal şmasmda bu dısıplının temel konu ve sorunlorını ınceîeyerek. Blllm Torıhl (Gercek Yayınlan, lstanbul, 1974) adlı dığer blr kıtcbında da bllımın torıh ıçınde gelışımlnı anlatarak, bu dalların genış cevrelere tanıtı'ması yönünde de^erli bır ruzmette bulunmuştur. Reıchenbach'ın Turkceye kazandırıiması bu alandakl yenl bır hızmetıdır K R £ Atatürk'ten Scçme Sözler Dtrleyen: Clh»t tmer Remri Kitaberi. 150 llra. Atatürk*un doğumunun 100 yilddnümü doiayısıyla 1981 yılında çok sayıda Ataturk'le ılgılı kıtap 5ayınlandı. Çoğu bılınen gerçeklen yınelemekten oteye gıdemedl. yenı yorumlann ışığmda yenı bakış açılan getırene pek rastlanmadı Cihat îmer, Atatürk'ün çeşı'h konularda soyledıklennden bır seçme japmış. Cumlıu nyetçılıkten koyculuğe kadar Atatürk'ün neler duşündugunü genel çızgılenyle de olsa bu derlemeden oğrenebılınz Cıhat Imer'm derlemeyi vaparken benımsedıgı bır tutumu ovmek ıstenz. Îmer, Ataturktln düşüncelerıaj özglın dılıyle blze ıletıyor, bugünku krışaklann anlayamayacagı EOZ cuklerın yanma da Turkçe kar şılıklannı koymuş. Atatürkten Seçmp ScSzler. V tatürk kltaplan turyasında yararlı bir derleme. # Halley Kimi Kurtanr kısa kısa... M. FÜAD KÖPRtLÜ. OSMANLI tMPARATOBLCGC NUS KURLLLŞIJ. YAYINLAYAN: ORHAN F KÖPRtLÜ, ÖTCKEN* YAYINLARI, tSTA.NBtX, 1981 X\T + 390 s. ÎDc olaraîç 1935 yılında Pnn s t e , 1959'da da Turk TaTth Kurumu tarafından yaymlanan, Rusca ve Sırp çaya çevnlen kıtaom yenı baskısı, yazann aynı konu ıle ılgılı «Osmanlı Im paratorlugunun Etruk Menşed Meselelerl» rs «Kavı Kabılesı Hakkmda Yenı Notlan» adh lncelemelerlîü de ıçme almaktadır. E&enen yeni notlar ve aynntılı bir dizlıü kap samaktacur. Horst Widmann, ATATÜRK ÜNİVERSİTE REFORIVrLT, çev: Aykut Kazancıgil Serpil Bozkurt, L Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Atatürk'ün 100. Doğtun Yılını Kutlama Yayınlan, lstanbul, 1981, XXII 296s. 933 lstanbul Ünlversltesl reformu. kultür hayatımızm I etkllerini günümuzo kadar sürdüren önemll bir olayıdır. Ankara'da Devlet Konservotuarı'nın, Gaz) Terblye'nln, Dll ve Tarfh Kurumlan'nın acılması. Dfl Tarlh ve Coğrafya Fokultesı'nin, Yüksek Zıraat Enstltüsu'nün kuruluşu, ünlversıte kurma hazıriıkları ve nıhayet o zaman ul kemizdekl tek ünıversıte olan lstanbul Ünıveraıtesi'nın gelıştlrılmes), yüksek öğretıml cağdaş düzeye getirmeye yönellk reform hareketlnın parcalorıdır. lstanbul Ünıversltesl'nde reforma karor verlldlkten •onra, tarıhsel bir raslantıylo ırksal nedenlerie Almonya'dan kacmak zonında kalan bılım adamlarının Turklye'de görev almalan, bu reforma önemli bir katkı yapmıştır. 1933 reformu konusundo Turkıye'.de pek cok makole yozılmış, goruş ılerl sürülmüşse de, konuyu bütunüyle ele alan herhangl bır calışma Yapılmamıştır. Prof E. E. Hır8ch'in Turkıye Üniversıtelerl (Ankara. 1950) ve C. Bılsel'ın Istonbu! Universitesl Torlhl (lstanbul, 1943) adlı kıtaplan esos olarak yasal düzenlemelerı derleyen calışmalardır. Exil und Bildungshirfe (Multecıler ve Eğitım Yardımı) adıyla 1973 yılında Almanya'da basılan eseri Türkceye cevırenler kltabı ozgün adıyla yayınlamoyışlann! şoyle acıkltyorlan Alman mültecl proîesörler chayatlarını kurtormak lcln Türkıye'ye gelmışler ve hangı sahalorda calışacaklannı da lltıca ettıklen ülke» belırlemıştır. «... Genellıkle memleketımiz lcm cok faydalı olmuşiardır. An cak bu hıç bır şekılde eğıtlm yardımı olarak adlandırılamaz > Dört kısım ve on bölümden olusan kitabm Glrişi'nde yazar «Istanbul'un 1933'ten sonrakı ılk yıllarda o donemde en fazla sayıda mülteci profesöre sahıp ünıver8ite olması» nedenl Ile, Almanca konuşulan ülkelerden Türkıye'ye beyın gocünü Incelemeye yoneldığını soylüyor. Bırıncl Kısım'da «Türk Yüksek Okullanmn Kıso Tanhcesı» başlığı altında yenılesme hareketlerınde yanancı külturlerın etkılerl; 1 Dünya Savoşı sırosında Darulfü'nun'a gelen Alman hocalar konusu ana hatlan ıle ıncelenmekte Daha sonro T933 reformunun gerekcelerı, Alman profesorlerın reforma katkıları değerlendır lıyor Ikıncl Kısım'da yabancı öğretım üyelerlnın istanbul ve Ankara ünıversıtelerindekl calışmaları ele clınmakta ve mültecl profesörlerln Türkıye'den ayrılışları anlatılmayta. Ucüncu Kısım'da Turklye'dekl yüksek okullann gelışmeslne mülteci öğretım üyelennin yaptıkları katıkılar ve bunlann uzun sürell etkılerl tartışılıyor Dördüncü Kısım ek bllgıleri, mültecl billm adamlarının hayatları ve yayınlorı Ile Ilgll! ozet notlan kapsamakta Calışmo, kormaşık ve bütünü fle derlenmesl zor bir konuyo oydınlık getlımektedır. Gerek Turk kaynaklanndan, gerekse Alman arşlv belgelerinden yararlanılmış clmosı Incelemenlrt güclü yanıdır. Cevırtyi yapanlonn d'Pnotloro koyduklan coV mıktnrdo ek konuyu dahn ryl dflÛ«r1endlrmey» yordımcı olmaktadır. Salâb Birsel. YAZKO Ysvnv lan. 130 Urs. Deneme türünün ustası Salâh Btrsel'ın yenl denemelerl Bırselin denemelennden hem çok şey öğrerursınız hem ae duşunce uflcunuz genlşler. lnce alayla, bılgıyle bezeh denemeler, sanınm bu türiı sevenlenn gene başucu kıtabı olacaktır. Halley lnıyruklu nldnmdan Abdtllhamife, Sahaflar'dan Yaa ya Kemal'e kadar bır cok kıçinln ve mekanın gırdiğı bu denemeler; Turkçe'nın de Salah Birsel süzgecınden damıtılmış özgün tadmı veriyor. Şalnn ceşltll donemlerde ceşltll anma toplantıları dolayısıyla gıttığı Bulganstan gezl sının izlenımlerini vansıtıyor. Özer'ın yukarda da sozunü ertığımlz şa!' rın ışlevl üzenne duşCncelerım secık b'r blcırnde sergıleyen şnrı f2 Haziran Düşenler Gü nu Belogradcık Göğü Altında Lubomir Lev Ozanın Gezi Gunlüğünden yaym dünyasmdan... Sartre Yılları Georgcs Mıchel'ın Sartre ile ilgıli amlanra yazdıgı Idtaa Hachette yayınlan arasında çıktı. 28 arahk 1960'da, Bellevılle'de saatcılık yapan avm zamanda oyun da yazan Georges Mıchel, Sartre m Bonapare sokağındakı evınm kapısmı çalar. Sartre e\nnde joktur Yazann annesi, Georges Mıchel'ın getırmış olduğu ffOjuncaklar» adJı metnı alır ve masanın ılzerlne, goze gorunür b.r jere koyar BTr bııluşamamadan kaynaklanan dostluk bovle başlar ve telefonlarla. oğle yemeklerıvle kuçuk araganlarla, sohbetler ve suç ortaklıklanyla yoğıınlaşır Bazı alnaşmazhklan olur, ama hıçbır zaman b'r çatışma çıkmaz aralarında Kitabı tarutan Jean Moreau, yırmı yıllık tn7 dostl'Ktan dogan sımsıcak, çoştoı dolu ıkîyuz sayfa, dıve jazmakta. £ M. FCAD KÖPRULC, BIZANS MUESSESELERİNtN OS'VUNLl MtESKSESELERtNE TEStRI, YAYINL.1YAN ORHA> F. KÖPRl>LU, ÖTUKEN YAYINLARI. ISTANBIL, 1981, \ l l + "«»!,. Aınacı Osmaruı kurumlannın Bizans» kurumlan mn bır taklıdı olmayıp kendi çızg.lennde gelı^cn o^ün yapılar oldıığunu be lırtmek olan bu kıtap .U olarak 1931 yılında yapümış ve 1953'de Italyanca va çevnlmıştır Yazann «Osmaniı Imparatorlugı> nım Kuruluşu» aalı eseri kıtabı ıle dolaylı olarak ıımnlıdır. Bu baskıda aynntüı bır dınn ekienerea kolaylıkla yararlanılabılır hale getırllmıştır. YA Sürdürülen Bir Şarkının Tarihi Islâmda Kadın 'ft'alther'n «Islâmda Kadın» adlı yapıtı Pransa'da yayımlandı Bu nedenle jazdığı tanıtma yazısında Keınze Mourad, yapılan pro pagandalar «onucunda musluman kadımn iıç kelimeyle özetlendıgım sövlemekte Carşaf. çok kocalılık ve taşa rtıtarak oldürme cezası Bu gun sozkonusu kadınlsr beş •nılyon lcı?ıyı, yanı kadın nufusun dortt« bınnı oluşturmakta Wıebke Walt«r adı ee çen kitabmda kıbar, ker.dım dıne vermiş va da polıt'kaya atılmış muslüman kadıniann davranışlannı etkılej en torel, erotık, toplumsal gonışlenn. anlayışların »envellerını, rerelerden kaynaklandıklanm açıklamaya çalışmakta «1«lamda Kadm» gerek rp.e^nl gerekse ıçındekı rssımlerle dıkkatı çeken bır kıtap. NISRET HIZIR. FELSEFE YUILARI. ÇAĞD4Ş YINLARI, 2 b, ISTANBLL. 1981. 302 s. Yazann çeşıtll dergllerde 1942'den sonra çıkmış vazüarııu bır ara\a getıren kıtap 37 değışıic cna.caleyı ıçerrrp.itecur Vıyana çevresıne (oze'.lıkle H. Reıchenbach'a> ugı duyan yazar, genış bır çerçe\e ıcınde çeşıtlı felsefe meselelenaı ıncelemektedır YALÇ1N KIÇTK, SEÇJIE TEKNÎK ÇALIŞ>L4LAR, A.t.T.IA. Y4\1M, A\It\R\. 1981, XIV + 290 s. Yazann çeş.tlı douemlerde yaptığı çalısmaları belırlı bır sıralama ıçmae veren eser, genel çızgıleriyle konulan açıklayan bır Önsoz ıle 9 yazıdan o luşuyor Bunlar sırasıjla «BJımde Yontem», «Tur kıye'de Vergı Sısterrun n îstatıstıkı Analızı» (U Eğecı ıle); «Turkıye'de Sermaye Hasıla Katsayısı» (G Canalp ıle), «Turk Planmda Makro Model», «Plan'ın Sektor Programu eTurklye'de Montajcüığın Yapısı»; «Tetaolojı Transferı Yoluyla Kım\a Sanayıınde Bagımlılıgm Artışı» (E Turkcan üe); «DordüncU Plan Etonemı»; «Turkıye'de Büım Polıtıkası Tartışmalan Eleştırel İnceleme» (A. Aksoy ıle) başlulannı tîLşıyor. Bılunde yontem, planlama ve biltm polıtıkası konulanyla ılgilenenler lçln ügl çekıcı bır kltap. Ahmet Oktay. Tan Yayınlan. 150 lira. Surgun'den bu yana ustalık gösterüeri yapıyor Ahmet Oktay. özenll şıır işçılığı. bu ısçılığe bıçtıği ıçenk, Oktay'ı şıır çızgımızde ozgıto bır şaır kılıvor. Esınlennl buyük bır poetıkada enten OJrtay, çağdaş bır şılr modelı çizijor tljc Şiirın Adı'ndan son bölümü buraya aktanyoruz «l nut dnceld yolculuklann» / Yeniden oğreneoek içindetd barbar ' Kentlerin. uğultulu rüzgârlann / Sereceein kadının ve olnsların adını .„ Merhaba de eöreceğin fik canhya / Adını koluna dağla en iyisi... llfc şlirin onurüa boşlavacak» Ahmet Oktay'm venı kıtabı şıırı emekle sevenlenn begeneceğı bır kıtap % Osmanh'ya Dair Hikâyat Yeni bîr yayınevı kuruldu Yayın ortamcnıza yenl bır vayınevı daha katıldı ödul Alan K.tapiar Yayınevı: odul kazanan saırlenn, vazarların kıtaplannı ysvınlayacak Genç kuşagın urunlennm gun ışı gma çıkmasını sağlamak amacıjla kurulan vavm^vı ılk altı kıtabmı kıtapçüara dağlttL Ödül Alan Kitaplar Yaymevi şu kltaplan yaymladı: Osmanlıya Daır, Hikâyat Murathan Mungan, Yılan lslıgı Orhan Çubukçu, Saba'n Yolcusu Fevza Hepcılıngır I°r, An Turku Hıısevm Hajdar, Han îe N'ne'den Oykuler Nadır Gezer, Gozyaşından Okyanusa Yıldınm Türker. HlLMt ZtY* ILKEN, AŞK AHLAKI, 44. BASIM, ÜLKEN Y\Y1NL\I», IST\NB1X, 1981, 285 s. tlk olarak 1931 yılında yavınlaran, daha sonra 1958 vc 1971 vıllannda yeruden basılan bu kıtap, çok vönHı Wr düşünur olan Ül ken'ın C1901 19741 ü yapıtla.nndan Wrldır. en önemll çaüşmalanndan bın, C. O. TUtengll'ın sunuş yazısıyla 1kJnd baskısı yapılan Tflrkfyede Çağdaş Dfişünce Tarfhi'dir (Ülken Yaymla» n, tstantml, 1979'». Murathan Mungan. ödül \lan Kitaplar Yavınevi. 120 llra. Genç şaırler çızelgesınde en önemlı sırada Murathan Mungan gelıyor. 1980 Akademı Kıtaoeın Snr Başan Ödulu'nlı kazanan Murathan Mungan"ın Osmanlı'ya Daır Hıkâyat'ı içın Şennur Sezer şoyle demlş: «Siirimirin geçirdiği bntfin değışimlerden ctki panm almıj bir şlir Mnngan'ın Nsznn Hikmctten Ece Ayhan'a söyleyış özelliklerini kendlnce birleştirmiş bir şairj. Mungan bır tür çağdas divan Mungan, eskı sozcukleri yenı bir dıze yapısı ıçınde kullanınca geleneksel şiınmızden yararianılarak ortaya koyan çaSdas bir şür ortaya çıkıyor. Başanyla sonuçlanmış bır çltr deoemesini mutlaka okoyun. Sempe'nin son albümü yayınlandı Geçtığimız Aralık ayının başlarında Unlü karikaturist Sempe'nın 108 sayfalık son albümü Denoel Yaymevi tarafmdan yayımlandl. AnUk dramlan yansıtan altmış resunde Sempe çağnun havasmı ustalıkla yakalamakta. Bu arada «engel lenmesı gereken şey, Yeru Roman'ı ulusallaştırmaya kalkmalan» gıbl yazınsal kokteyüer de vapmayı boşlamamakta Zaman zaman ıgnelemenın de Uzer.ne çıkan yersıleri sonunda gerçek bır şııre varmakta Halk yıgmlannn arasma u"=taca sızan Sempe, ınce bır zevkle tıklım tıklım doldurulmuş kent soylu evlenne de aynı başanyla gırmekte. Sanatçmın bu son b adı ise «Bır Rastlantı Gıbi»