Katalog

Cumhuriyet 2 ıllardan beri Aıücara'nın hava kirlibgı üzenne çok yazılar yazıldı Araştırmalar ıncelemeler yapıldı Çozümler arandı Nıtekiro, bır vakitler, NATO gTindemmde hava kirlıhğı Üe savaş konusunda yapılacak çalışmalarda, Ankara'nın pılot şehır olarak seçılmesı karara bağlanmıştı Fakat tum bu uğraşlara karçın, ne yazıi ki, bugünlerde Aakara'nın boğulan bır kent görunumune düşmüş oldu|ru. havasımn korkunç derecede kırlendığı, biümsel olçutlerle saptanmış bulunmaktadır Oysa, hava heprmizin doğumdan ölene kadar, her an teneffus ettıgııruz, yeryuzü nun su gıbi, toprak gjbı ınsanlara bahşeıtıgi yaşam ıçın gerekli olan asal ıumetlerden bındir. Hava, her canlıya sosyal adaîet ilkesine uygun olarak sunulan bır temel gıda. maddesıdlr Boylece zengın veva falnr, ne olursa olsun her insan gunde 12 metrekup, yanl 16 kilo kadar hava tuketmektedır Bu hava kan tarafmdan çok bol bır biçımde sulanan 100 metrekarelık akcığer yüzeyine dağilarak emılmektedır Bı nedenJe, havaya kanşmış zararh unsurlann değıl yuksek düzeyde. çok az oranda bMe olsa, sağlık açısından ne buvuk tehlıkeler yaratabıleceğı kolayca anlasılabıbr OLAYIAR VE GÖRÜŞLER Vabrîka ve kalonfer bacaları ile motorlu taşıtlann ekzoslanndan yayılan au manlar, hava kırienmesının en ongmh nedenım oîufturmahtadır Ozeüıkle. evlerds kotü kahteh komurun, kullanıma uygun olmayan sobalarda tyı bır şekılde yanmama sı yuzde 60 enern kavoı üe bırhkte karbon monoksıt gazı çıkmasına sebeo olmakta aır Bu gaz da fazla oranda hava>a karış tıgında ınsanlarda bunalma zıhnı bulanıklık şuur kaybi ve bazı kjmselenn olu mune de neden olabılmektedır Ha^a kirîenmesmde motorlu taşıtlann pav vuzde 25 kadardır Otomobiü^nn ek?osundan çıkan gazda karbon dioks^ tar bon monoksıt yanmamış hıarokarbon'ar kukurt dıo\s]t kurum vb gıbı maddeler bulunmdk adır Bır ken»ın havas;nda karbon monoksıt mıktarının artması o kentm havasımn motorlu taşıtlar tarafmdan kırletıldıgınm en oneırlı bır ısaretıdır 18 OCAK 1982 Y Ankara'nm Cilesi TRAFİĞİ SIKIŞIK KENTLERDE, MOTORLU TAŞITLARIN ÇIKARDIĞI DUMANLARLA HAVAYA KARIŞAN KARBON MONOKSİT GAZLARI İNSANLARDA SÜREKLİ KANSIZLIK YAPAR Elips ve Çember Prof. Dr. Kemal OZAN dıoVsit gan ve to?!arla tehhke varatmaktadır Hava kırienmesının yaptıgı bozukluk veya r'astaliK tarn bır şekılde tanımlana maz ıse de bazı astım eskı ve venı bron şıt olavlan hava kırlenmesme baglanabı lır Boylece hava kırienmesının arttığı aylarda ölümlenn de arttıgı görulmektedır çıçek açmadıklan görülrnektedır Kı>'ı havalı yerlerdeki agaçlann cıçek armas nı engelleyen motorlu taşıtlann ha\a>a b1 •aktıklan karbon mono'csıt \e etılen gıbı eaz \b ogeıerdır Motorlu Tasît!?nn Payı D Kanser Yaoar mı? Hava ve Kansızlık Ozellıkle trafıeı sıkısık kentlerde motorlu taşıtlann çıkardığı dumanlarla havaya kanşan karbnn monoksıt gazlan ınsan larda surekh ! MI lık vaDar Çocuklann beruzlennı so'dıvur ^ynı şekılde kırlı ha va sınır sısteTiını de bozarak baısak ve den ütıhaplanma'arına da vol açabılmek tedır Hava kjrlenmesının zararlanna sadece lnsanlar degıl. hajvarüar bıtkıler hana cansız doğa b'ie ır.aruz kalmaktadır B^r vakitler dış etkılere 30 yıl dayanan çınko çatılar bugun mazot yakılan verlerde çıkan sulfür dumanlan nedenıyle sadece 10 yvl dayanabılmektedir Hava kırlenmesıne en duyarlı yaratıklardan bır baskası da bıtkilerdır Havası klrli olan bolgelerde, kentlerarası trafıpı kalabahk olan vol kenarlanndakı bitkılenn kurudugu ve bu gıbı yerlerdeki agaçlann Insanoğlu öbür gıdalannı seçerek alma yetkisine sahip olmasma karşın havayı, ıster temız ısterse kırh olsun yaşayabılme8i için teneffus etmek zorundadır tşte bu nedenle havanın duman, zehirli gaz ve zerredklerle kırleıunesı. öncelikle ınsan sa&hginda çeşıth bozukluklardan. kanser ve ölumlere varan sonuçların belircnesma yol açabılmektedır Hava tarlenmeslnln tehlikelerine en fazla maruz olanlar çocuklar yaşlılar. soItmum yollan hasta olanlar, ile kalp hastalandır. Hava özellikle kapsadığı kükürt Seçimi Olmıyan Konu Kırh havanm kanser vapabueceğı hav vanlar uzennde yapılan deneylerle goste r.lmeve çahşılmıştır Arasfırıc]lar havadan topladıklan zararlı unsurlan farelere şı nnga ettıklenn'le. bu hayvanlann vuzde 8 ınde kanser olustugu saptannıştır Ve bu ç b' kanserler haiada\ı zararlı madde lerın şmnga pdılmesını ı^îeven 5 ı'e 16 av ıçerı^ınde mevdana çıkrm^tadı1" Bazı araştırıcılar da dogrucian d o r u ya havası kırlı kentlerden aldıklan hava vı uzun süre fareîere tenefus ettırmışler dır Ve bu jrıbı kırlı havayla yaşavan farelerde akcığer kanserlennın arttıgı gozlenmiştır Kansere neden oîan öğe kırlı havada bulunan benzopıren maddesıdir Havası kır li kentlerde vapılan ıncelemelerde soz ko nusu bu madde yuksek duzeyde saptan maktadır Mıktarı da yaz avlarına oranla kışın çok daha fazla artmaktadır Bu ÖA kış aylan konutlardaki kalonferlenn yan ması ıle ılgJı bulunmaktadtr ARVVlN'ı coğu kişi okul sıraiarındon tonır; az eok murekkep yalamış bırısı Haaa dıye anımsar, Darwın ınsonın maymurKlon turedığını so/le^en btlgın değll rnı*> Yalan yanlış da o sa Darjvın'ı tanımatyan yoktur Benhğımızi altust eden bu bılgın, sokaktakı adamm kotasına b r dız, soru çengelı lakmıştır. Acaba aedemızm dedesın n decesının dedesı nosıl bır yorotıktı^ Bugünkü /apımıza cok uzun bır evrımle mı ulaştık1' Eğer ınsan evrımle ınsan olauysa ruh ne zaman oluştu? MGvnuna baktıkca ınsanlığın gecmlşini anımsafnol» acılı gulunclu cağırışınnlara yol acmıyor mu? On'em Oîarak Onlem olarak fabnkaler dumanian ruzs'âr veva ısı değişıklıSi ıle kent uzenne gı^me'jecek baigeierde karulma!ıd\r Ev lerde kok gaz el°ktnK gıbı az duman çı karan veva dumansız ya^acak kuilanılma hdır Ote \anaan zorunlu durumlarda ku kunlu alınmıs komur \a da mazot kulla nılmalıdır Ha kın komuru tam \akma\a elvenslı sob'lar kul'anması baglanraahdır Motorlu taşıtlann havavı kirletmesme engel olmak ıcın de ozellıkle trafık sık' şıklışına vol açmavacak bır trafik duzem kurulmalıdır Çünku motorlu taşıtlann ek zos'armdan çıkan zararlı gıi^)a.r hızh seyır hahnde çok az normalde bmde 4 trafık sıkışıklı* nda ıse bınde 38 kadardır Bu nedenle hava kırlenmesıyle savaşta yaz ve>a kışın olsun trafık akisı çok önemlı bır yer tutmaKtadır fHjvlov dc bu olanaa Darvvın'den aşağı kalmıyor Ccğımızda ruh hastalıklan yuzunden doktora gıden coktur Hele Amerıka'do neredeyse herkesın bırer peiKıyotrı var Bunlar katolık papazları g bı muşterılenn gunahlarını d nlıyortar rijrtsoi dengelerını sağlamaya cobo'.ı/O'tor O/sa unıu bı'g n Pav'ov hayvanlarm ruh sağlıklorı alannda şaşırtıcı bıigılerı mscnlığa sunmuştur 19 uncu yuzyılın crtalorında doğup 20'ıncı yuzyılın ilk ceyreğırde eîkınlığını surduren Pa^lov neler yapmış'' Cok şey... (okurlarelan... UAUin ÖHiI" OKTAY AKBAL Sakarya Öncesi Orman köylüsünün acı türküsü Ormanda yaşavan halkımınn en önemlı sorunu topraksızlıktır. Her yıl açma yolu ile ormandan kazanılmaya çalışılan tarım alanı ağır bedeller odenmesıne neden olur 6831 sayıh Orman Yasası'nın (?etırdığı yaptınmlar, iıer an orman koyİüsünun karşısına çıkmaktadır Onnanda yasaroak orman EUÇlusu durumuna düsmekle eş anlama dönüşmüştür. TopraK yetersizligi, blr türlü gehşmeyen hayvancılık, orman köylertnde işstzliğin yogunlaşması sürecinln etkenleridlr. Basının v«rilerlne göre, gerek açma yolu İle gerekse dejtlşlk nedenlerle kavbedilen orman alanı yılda 15 bin hektan bulmaktadır. Gene basının belirttîğine göre yılda orman suçlan için 85 bin dava açüdıgı vurgulanmaktadır. Orman gorununun srtık zaman geçirmeden ele alınması, bilimsel verilere dayanarak konuya gerçekci yak.laşımlarla temel çörtlmler bulunznası, blr anlamda hızla artan Ulke nUfusunun ormanlanmıa olumsuz etlcllemeslnln de önlenmesl olacaktır. Aksi halde orman Urünleri açıgı artarak devam edec«ktlr. Çöıüın, cezal yaptınmlann, tel örgülerm, Orman Bakanlıjh lcurulu?lannın en son iletislm sraçlan ile hellkopterlerle, dlğer araç ve gereçlerle donatılması yöntemlnin dısında yatmaktadır. GUnUreüzde toplumla', her olayın her sorunun kokenini ekonomlk kültürel etmenlerde aramak yolunu arbk benlmsemektedlrler Bu da, toplumlann artan billnç düıseylnden kaynaldanmalrtadır. Orman köylUsünün çözümlen meyen sorunlan Içerisinde ulajım, saglık, elektrik ve okul sorunu yer almaktadır. Tum bu Borunlann Ustesinden gelebilmek ancak. devletln konuya gereken önemi vererek yaklaş ması ile olanakhdır Ormantn lıkta devlet işletmecilıglnın yo ğunlastırılması ve devam ettı rilmesı avnı ramanda devlet mulkıyetintn esas almması Re rekmektedır Aynca orman ka dastrosunun hı?landınlması ne tıcesınde müUciyet uvusmazhk larının çözümünün tamamlanması da sağlanmış olacaktır öncelikle orman iclnde yaşavan kdylünun. zamanla plan lı bfr uygulama ile orman alanı dışına jerleştinlmesı ve onun sos^'o ekonomik koşul lannı, }apılacak tutarlı bır tonrak reformu ile elde eöe ce*ı topragı savesmde ıstenen duzeve çıkarabılmesi saglanma lı Orman k°nannda bulunan koylen de, dığer yakın Köyler le birlestirerek belli bir merkez çevresinde yogunlaştırarak köy kent uygulamasına gidllmelı, buralan birer tanm ya da orman kenti gorumune ulaştırılarak orman ışletmecılıgının o'anaklan götümlrooli, boyiece birer kent merkerine dönuşt'Jrülecek orman kenar kovlen tum SOSVEI kul'ureî ve ekonomik olanaklardan vararlanmış olacaktır E. Orhan ÖZKAY* Mühendls BoİRe Tapulama ^Tüdürü DENİZLİ UNAN'ın AnkaraVo yaklaştıği günler... 1921 yıtının Hazıran ve Temrnuz aylan. 12 Hazıran 1921 de Yunanıstan Kralı Konstantin Izmır de Karşıyaka'ya ayak bosmıştır. Hoc'ı seferlennın unlu komutanı Aslan Yürekll Rlşar'ın Anadclu'va cıktığı yerdır burası. Yüzvıllar sonra Yunan kralı da yeni bır Haclı Seferı'nin komutonı olmaya kalkışmaktadır Kralı korşılayanlor orosındo mavl beyaz glysll 1 oüzel blr Rum kızı, Konstantln'ln ayoklarına cıcekler 6erper ve ona şoyle seslenlr «Ben Yurtanlılığın Anadolu'dakl ruhuvum. Uzur\ Y'llar acı ceken, umut besieyen ve duş ıcınde yaşayan Hom«ros'un altın kelebek ülkasinln cocuklannın ruhu... Ayoklarımızın altına döktuğumüz şu güller. tutsak olarak yaşayan ve olurken dudoklarından Konstontm Pal«olog adı dökulen kardeşlenmlzln kanıyla boyanmıştır>. Krai Konstantin Ankara'yı ele gecırmek. sonra da Istanbul'u elde etmek, Anadoludaki Türk egemenllğıne son vermek amacıyla Yunan ordulannın baş komutanlıömı üstlenmiştır. Ordulortna yaymladıöı blldırldo şunlan söyler; Y Bır küçuk kopek uzennde deneyler yaparmış Pavlov; yemek vermeden once hayvana cember bıcımınde va eleMrık şoku vermeden once de elıps bıcımmde porlok bır ışık gösterırmiş Köpek okıllı bır yarattk olduğunaan kıso şurede koşullanmış, porlok cennberi gorunc» sevınıyor, Kuyruâunu sailıyor, elıpsı gorunce haviomaya. hırlamaya, ulurroya boşlıyormuş. Bılgın. yavaş yavaş elıpsı (ovallığını gidererek) çarn berleştırmeye başlormş Kopek oncelerı cemberleşen enpa'e gerçek cemberi blrbırınden ayırmakta olağanü«ü bır yetkınlık sos'ennış, arra oyle blr noktaya gelmis kl kopekcığln ayırım gucu czalmış kuşkuları yoğunlasmış Yaklaşan ışık elıps <rP Cember mı''... Yonl, elektnk şoku ne zaman gelecek 7 . Yemek ne zaman sunulacak'» .. Hayvan bılemıyor Şaşırıyor. Yemek beklerken elektrık şokuylo korşılaşıyor acı duyuyor: şok geııyor derken yemek sunuluyor Hay/an huysuzlaş mayo boşlamış Eskiden uslu uslu otururken dumadan çırpınmaya, Yuvarlanmaya, ulumaya yönelmış Bır ceşıt ruh hastası olmuş''... Acabo kopekte ruh vor mı?. . Pavıov deneyı tersine cevırıp elıpsın bıçımınl ryiden lyıye ovoıe donuştürdukten sonro görmuş KI köpeğın lyıieşmesı ve eski durumuna donuşmesı cok zordur Hayvamn kendıne gelmest benlığ nın durulması, eskı denge'erının sağlanrrvası kolay değıl "BOĞAZİCİ FAO'ASI,, «Şehlr Hatlan tşletmesl, klmi hatlardakı seferleri azaltma karan aldı ve bu karannı uygulamaya haşladı. v Bu haber bile dUsUndUrUcU. Istanbul'un nufusu azalmadıgı na, tam tersine, günden güne Brttıgma göre, seferlerin azaltılması tstanbul'da ya^ayanlan birtakım sıkıntUara katlanmaya corlamak demek. Yıgışunlara yol açılması, dolayısıyla kaza olasılıgının artması demek. Kısacası, «hizmet sek«irUnün güçlendirümesi»nden soz edlldiği bir çagda, hizmet yerlne külfet götürmek anlamı na geliyor bu. Dahası var. Her gun, gtlnUn çeşitli saatlertnde atol almaa «faciaslar yasanıyor. ömek olarak Bogaziçi'nın bir kesıminde olup bitenlen düe getireceginr GünUn ylrmi dört saatl siiresuıce Kuzguncuk • Eeylerbeyi Çengelköy • Vanlköy hattında on bir dönüs, on bes gidis »eferi yapıhrdı. Ve en yas lı, aynı zamanda en küçük vapurlar bu hatta ç&lıştınlırdı. Otuz yıllık vapurlar, bu hat İçin «yenı» sayılır. Sallana sallana, tarifedekl süresinden on, on beş daklka sonra eellr ve sallana sallana gider. Ilk ya da Ikincl iskelede doldugundan, yolcular ayakta kalır . Oysa Bogaziçi sırtlan, îstanbul'un her yanında olduğu gı bi, son YiUarda yogun nufus banndıran yerleşim bölgeleri olmuştur. Çamlıca etekleri, Beylerbeyi'nm KüplUce yöresı blnlerce gecekonduyla sıvan mıştır. Belediye bile bu «ruh satsız, plansız» yerleşim, olgusunu görmezliltten gelememiş, «Kırazlıtepe», «GUzeltepe» glbi otobüs hatlan açmış, buralara sık sık otobus seferleri duzenler olmuştur Buralarda oturan on binlerce klşinin Rume11 yakasıyla bağlantüan da sözünU ettiglmiz Bogaziçi lskeleleri ile sağlanmaktadır. tşte bunca insan vapur se(erlerinln azlığından, vapurlann yetersızlığinden, kohneıı ginden, zamanında gellp gıtme mesinden yakınırken Şehir Hat lan tsletmesi «seferlen azalt ma» uygulaması ile dort beş sefe». kaldırınca tytc« güç durumda kalmışür. «Ancak, «güç durumda kalmaw olgusunu «faciasya dönüştüren başka uygulamalarla da karşılaşılmaktadır: Ea kalabahk saaüerde iskelede yüzlerce kişl geclkmış olan «tartfeli» va puru beklerken bir lskele memuru çıkıp bagınvennektedir: «8 10 vapuru iptal edildi. Boşun ı oeK>meyln, gelmevecekl» Ya da iskele gışesınde bir yafta «Eugun 7 05 ve 7^5 iptal » Sık sıX karşılaşılan bu t&riîe dışı ıptallerden sonra yüzlarce kışi otobus duraklanna kosar Tıkabasa dolmuş otobüslere sı gışıp Üsküdar'a gltme savası rnına girişır. tşıne gcç kalan insanlann otobüs duraklanndaki umarsız koşuşması, toplumsal yaşamınuzdan bır kesıt Ur. Esküer, Şirketı Hayriye s*ferlenmn sıs, lodos giM neden ler dışmda, keyfi demeyelim de anlaşümaz gerekçelerle «iptal» edilişine tanık olmadıklarını söylüyorlar Şu jet çagmöa va Anayasanın «kunseye ezıyet ve ışkence edılemez» maddesıne karşın, (Murat Belge'mn Cunıhnrijette dıle getlr dığı) bir gunluic «Jeton facıası»ndan sonra her gün bınlerce kışiye «Bogaziçi faciası» yaşatan Şehir Hatları tsletmesi jetküüerınden akla yatkın bir açıklama beklemek haktamızdır. Yoksa, unlu Maanl Nâzırı Emrullah Etendı orneğinde olduğu gıbı, «Şu vapurlar olmasaydı Şehır Hatlannı ne gü zel ıdare ederdikv mi diyecekler? Alpay KABACALI tUğruna savastığınız soylu ulköyu bfHvorBunuz Bu kutaal topraklar 06tünde dunyanın horyran olageldlğl eşslz uygarlığı yaratrnıç olan Yunan ülküsü lcln carpışıyorsunuz Kahramanlığınız zaferln oüvencesldlr. Kralınız slzlnle beraberdir. Slzl yurdun emrettiâl yere götürmektedir Hoklı savaştnnızı Tonrt takdıs etsln » Yapı ve Krodl Bankası tarafmdan yayınlanan «Sakarya» nd!ı kltabın blrincl cildinl buyuk bir llglyl» okudum Alptekl n MOderrisoğlu'nun bu yapıtı büyök ve özenII bır calışmanın ürünüdur Bugüne dek Bağımsızlık Savaşımızm bir cok yonleri gozler 6nüne serllmiştl Billnmeyen, daha doğmsu karanlıkta kalan yönü Yunan ordusunun Kutahya'vı Esklşehlr") ele gecırdıkten sonra Sokarya'ya. orodan da Ankara'ya doğro yürümesidlr. Hazıran Temmuz 1921 günlerlnln olaylan Dzerlnde e«reğınco durulmamış, bu tarıhsel sörec gözlerden »aklanmak istenmlştlr. cHottı mödafaa yok. sathı mödotaa vordır» dlyen Mustafa Kemal Paşa'ya göre, Batı Ordulanmmn yenilgiye uğrayarok gsri cekllmelerl gercekte blr bozgun değildlr. bir toporlonma sürecldlr. Ismet Paşa komutasmdakl Batı Cephesl buyük takvly» olan, güclenan, dış yordımlarla destekienen Yunan ordusu karşısında bir ara cökmüştör Mustafa Kemal Paşa Başkomutanlığa secılıp ordunun başına gectncey* dek bu bozgun havosı, bu yenılgi heyecanı sürmöştür işte Muderrlsoğlu'nun «Sakaryaı kltabı gün gün bıze bu ocı günlerin öykusunO anlatıyor Yazar, ceşitll koynaklardan yararlanmış. dünvonın pek cok kltaplığındckl belgelert gun ışığına cıkarmış bıze bu «bozgun» gOnlerinln gercekcl blr »ergilemesını yapmıs Hlç bir durumu örtbas etmeden, hlc bir yanlışı saklamadan tam blr yansızlıkla. blr blllm adammın dlkkatl ve tlttalffllyle... Ordumuzdan askerler kacmaktadır, kaçoklar cet»ler kurmcktadır; Ankaro'da milletvekfllerl arasında umutsuzluk ılerl aşamaya varmıştır; bütün dünya, en başta da Istanbul'dakl Pcdışahcılar Anadolu devriminin v» onun önrieri Mustofa Kemal Paşa'nm sonu geldiğıne manmaktadır Başkent Ankara boşaltılmaya başlanmıştır. Bır umut daha vardır; Azerbeycan'do toplanan Enver Paşa ordusunun Anadolu'ya gecıp istilâcılora karşı çıkması.. Müderrlsoğlu, belgelerden parcalor tunarak, o gunlenn komutanlannın, en başta da Mustafa Kemal Paşa'mn yaşamından kesıtler vererek 1921 yaz avlannın gercekcl bir tablosunu cızmektedir. Müderrlsoğlu önsözde şöyle dfyor, Yuzyılımızda bircok ulustın bağımsızlık sovası TOrk Kurtuluş savoşı ömeğınden güc kazanılarak başlatılmıştır. Ne var kı, bu girlşımlerin coğu savoşcılannın yıkımıyla sonuclanmıştır Türk Kurtuluş Savaşı da blr ora, sonu yıkımla bitebilecek çok tehlıkeli gunlar geclrmla, Ankora'nm altmış kilometre yakınına dek sokulan Yunan ordusu Sakarya boylarındc gecell gundüzlü ylrml Ikl gün süren kanlı dövuşten sonra geri püskürtülmuştOr. Sakarya'dakı bu bOyük direnlş başarr/a ulaşmasaydı, vervüzündekı son bağımsız Turk devletl de yerinl blr Blzans devletıne bırakarak tarlhe kanşmış olacaktı» Bugünü lyl antamak, yannı daha güzel biçlmde kurmak ulusal bütünlüğümüzun ne denll ön«mll ve gorekll olduğunu bilmek Icın Kurtuluş Savaşımızın, Mustafa Kemal Paşa'mn. komutosında ve yönetlmlnde Türk halkının verdlğl «oteşle sınav»m tüm gerceklerml bilmek g«rekiyor Pek coğumuz bunu gereğl glbl bllmlyoruz. Değerlendirmelerl tom yapabllmek, Mustofa Kemal ve arkadcşlarının boşardıkları buvük zoferin ne denll yaşomsal olduğunu anlamak Icın «Sakaryo» glbl Incelemelerl oKumakta yaror vor Okumak ve tum okullarda okutmakta o^retmekte Müdernsoğlu'nu bu 6nemll yapıtından dolayı kutlamak Istenm «Sakarya»nın Ikincl clldlnl Sokarya sovaşını anlatan bölümunü ılgıyle bekleyeceğım. Pavlov'un bılımsel verılernın antomları bu koşenın cerçevesını cşar Ne var kı ınsanoğlunu ıster moymunaan turemış sayın, ıster oşağılık bır kopeğın koşullarıyla değerlendırın, belırsızl.k Karşısındokı tutumu bellıdır Akşom hangı surat'a kapıyı coiacağını bılmcdığı kocasını beklerken tedırgmdır, eşının kertdlsmı aldottığını sanan kocanın tepkıleri oiumsuzdur Toplumsol yoşomdo neym ne olduğunun bıllnmesı, kışlnm ruhuna dıngınlık toplumo do dırlık duzenlık verir Sözgelımı her Tannnın oünü ışınden kovulmak Kor kusuyla yaşayan kimsenin ruhsal dengesmin bozuiması aoğaldır Önce hukuk devletinm ve ardından sosyal devletln oluşrrvası bu yalın oerekceden doğmuştur Insanca bile değıl hayvanco bır ıcgudünün dCırtul*nyle kışıoğlu tanh boyunca guvence aramıştır Guven c« oimayan yerde en zor durumda olanlor da yonoticl lerdir. Cunkü Povlov'un kopeğı bır denev hayvanıydı ve zmcirle bağ'nydı Oysa cağımız dünyasındo mılyonlarca Insanı lomoya olanak yok. (Cumhuriyet IB^BLHBBS.) 18 OCAK 1932 (5OVL0nCE) İSMET PAŞA HZ. VE ZİRAATİMtZ ANKARA 17 (Telefonl») Zıraat mekteplen tnezunlan kongresınln tazımatını arz«tmek Üzere kongreden bir heyet Basvekıl Ismet Paşa Hz ru zıyaret etmislerdir Heyeti kabul eden Ismet Paşa Hz. memleketlmlz elraati hakkmda şunlan söylemiş lerdir: « Menüekette liraatta gelişmesl için her şeyi ya pıyoruz. Ankara'da tests edllen enstıtülerîn taaliye te geçmış olmasından çok memnunum. Zlraat mezunlan memleket iktlsadi yatında btlvük bir vasslfe yüklennıişlerdır » tsmet Paşa Hz. bundan sonra heyette bulunan gençlere hitaben şunlan soylemişlerdir: « BUhassa siz eliniz« geçen fırsatlardan istifafle edmıı. Bir çoklarınız memlekette yuksek tahsilde bulunduktan sonra ihtı&aa ıçın Avrupa'ya gondenldıniz. Beraber çalıs' tıgınız ecnebı mutehassı» lardan istılade etmek Iırsatuu kaçırmayınız. Blr tam adam bin yanm sr damdan daha kıymetlldlr. 1 Her tnariflff^ ^ yariRilan bırleştmlerek bir bütün meydana geUrebılır. Fakat bu kaıde yalnız insan lar ıçın geçerli deglldir Aynı heyet sonra srrar sıjla Meclıs Reısi Kâzım Paşa Hz 'nı, Partı umumı katıbı Recep, Zıraat Veklh ?luhlıs, îktısat Vekıll Mustafa Şeref Beyleri de zıyaret etmişler ve yuKsek ıltıiaüara naıl olmuşlardır. KOLAY PARA KAZANMA YOLU Tübaşuıda 17 mllyon piyanfo blletl satışa sunulmuş ve bu bıletlerin yaklaşık yüzde 90"ı da satılmış. Bu ne demektır? Ulkemizde her üç kişıden birt MilU Pıyango bıletl alıyor demektir. OvunUlecek bır şey mldir bu? Aslmda ülke uüfusunun yıizde 40'ınuı da 15 yaşından uiak olduğu da düşünulur se yetişkin insanlanmızm ne denll Mılll Pıyango aşıklısı oldugu açıga çıkar, hem de dört beş tane piyango blletl almalc ıçın bır lşçınuı yanm aylıgını ödemesi de gerekmektedır. Ay nca her haftada 2 milyona yakın klşı Spor Toto oynamaJctadır At yanşlannı da bunlara eklersenız karşınıza korkunç rakamlar çıkar. Burüar Türk haikınm ne kadar para düşkUnU olduğunun katutı mıdır yoksa kolay para kazanma hırsı mıdır, billnmez. Aynca halkımızm paraya çok gereksınim duydugunun da bir goster gesıdır. Aslında paraya kım ge reksinim duymaz kı gozli çık sın Acaba halkınuz tum umutlannı bır pıyango biletının ya da bır Spor Toto kolonunun sırtına mı yükledı? Geçen lerde blr gaaetenuzde ktıçuk bır haber vardı. «Şans oyonlanna aşın derecede düşkün olanlann ruhsal, clnsel bazı BItontüan olabileceği ve böyle Idsilerln genelde dengesiz oldu ğu öne gürülüyordu.» O balde bız topyekün dengesız bir ulus muyuz, oyle ya yetişkinlenmizm bıjjilk çogunlugu şans oyunlanna aşın düşkünlük gos termedeler. tşimizi şansa bırakmış insanlar olmaktayız, kolay para kazanmamn yollannı arayan msanlar olmaktayız. Cmnlmr CAZGIR Pangaltı / îstanbul 9. Senfoni ve başarılı yönetmen: R. Gökmen Beethoven, daha Eonn'da 1 ken, meşhur Alman şaırl Schlller'm «Neşe'ye Ovgti» adU şıirinı, tariinmış bır aılenln, Bre unmglenn evinde, El^nore'nın yanında okuma ve tanıma şan sına sahip olmuştur. Schıller, parasız kaldıgı, tnsanlardan, tanıdıklanndan, dunj"adan nefret ettığı ve hatta ıntıhan bile düşündügü bir sırada, Ona yardım elıni hemen uzatan, Ona yeruden cesa ret ve yaşanıa ümidl veren Ch nstıan Gottrled Korner ve genç Maasa için, 1785 yıiında henuz 25 yaşında ıken, Gohlıs koyünde huzura ka\uştugu rahat bır zamanında, bu güzel, anlamlı ve insanhğa, kardeşii ğe ve dostluga hıtap eden şiinnı yazmıştır Schiller, «Sevınç, sevınç» diye feryat etmek tpdır. Sevmç ılâhı kıvılcım Bu hankulade güzel şıırden 1 1 ham alan Beethoven «Re nunör Nr. 9 Opus 125 Sentonlsuu 1823 yılı sonunda tamamlamıştır. 9. Setıfom, ük oîarak, bagım Eiz bır programla, 7 mayıs 1824'te Vıyana'da Mıchael üm lauf yonetımınde lcra edilmiştır. Bu konser başan kazanmış, salon dotmuştur. Schuppanzıgh konzertmeıster oiarak orkestrada bulumnuştur. Gazette Uruverselle de Leıpzıg, bu muazzanı ve muhteşem konser ıçın şby.e yazmıştır: «San'at ve hakıkat, burada kat'i zaferlennı tam bir adaletle kutlujorlar, bundan daha yuksek bır şey olamaz. Bu enşumez hudutlan aşmak kıme nasip olabiieceküı?» tstanbul'da ıse, ilk olarak 1930 yılında Beethoven'in 9. Senfonısi, zamanın keman hocalanndan Prol. Vahram Mıihendisyan ydnetiminde san'atsever halkımıza sunulmustur. Bugıme kadar koro, orijinal yazıhşı ile Almanca olarak okumuştur. Bu def'a, biri hayrette bırakan, jetenekli blr genç Orkest ra ybnetmeni Eengun Gökmen ydnetiminde, tstacbu] musüasever ve sanatsever halkına takdim edüdi. îyl yetlsmış, bil glll ve dlrayetll blr genç yönet men ıle karşı karşıya oluşumuz, daha ük atak vuruşuadan anlaşıldı. tstanbul'da İlk o larak Turkçeleştirilmis olarak okundu ve rağbet gördü. Saym Rengim Gökmen'in bırlen adeta büyUledlğini iüraf etmelıyiz. Aynca koroyu vetıştıren Saym Gdkçen Koray* ı butun solist ve tştirak eden muzısıyenlerı bu başanlanadan dolap candan kutlanz. Berç Gmro ŞÎGAHEH Yetersiz beslenme başanmızı engelliyor Bızler, Balıkesir Necatl Yüksek Oğretmen Okulu öğrencilenndemz. Önemlı bır sorunumuz olan, okulda yemek çıkarüması konusunu bu kez okurlardan sütunundan iletmeyi uy gun bulduk Agır ekonomik koşullar altın da yaşamını surdürmeye çalı şan aılelenmızm gdnderdıği ye tersiz para ıle okuma savaşımı vermekteyız. OkulumuTda oğ renım, saat \&ya. kadar sür mekte. Parasal olanaksızlıklar yuzunden öğleyin lokantaya git meyıp de, kantinde kalmakta ve yıne çoğumuz besin değerl olmayan sımitle açlıSımızı gıdermeye çahşmaktayız. Okulumuz geçmişte yatılı idl Bu nedenle yemek çıkması ıçın gerekli koşullar bulunmakta dır. 1978 yıiında ftgretmenlerimıze, 1980 yılında da 3 yıllık kursıver oğrencılere yemek çıkanlmıstır. 1981 yılında Ise, okulun malı olan yemek takırrüan gerekslnmeal olmadıffı halde Savastepe O6retmen LJsesi'ne gdnderılmıştır Bu yıl dgrenci sayısı 900'» yaklaşmıştır. Okulda vemek çıkarürnası konusunda yonetımm içten çabasını beklıyoruK. Sağlıklı çalışmamızı engelleyen sorunlanmızdan bır tanesı olan vemek sorunumuzun çozumlenmesım istıyonoz Necaö Tfiksek Ofretmen Okulıı'ndan blr pnıp öğrenci B\LIKEStR Cumhuriyel Sahib!: Cumhuriyet MatbaacılıkveGazetecılık T.A Ş. adına , NADİR NADİ CenelYavınMOdürO: Müessese Müdürü Yazı Ijlerı MüdurüBasan v« Yayan HASAN CEMAL . • EMİNE UŞAKLIGİL OKAY CÖNENSİN Cumhuriytt Matbaaeılık »• Gazttacilık T A.Ş. PostaKulusu 246 ISlanbul Tel 20 97 03 (5 Hat) BÜROLAR. • ANKARA:KonurSokıkno. 24/4 Yenışahlr Tel 17 58 2 5 1 7 58 66!da'e 1 8 3 3 3 5 • İZMİR: H a l i t Z l y ı B u l v » n N o : 65ı3 Tel:25 47 09131230 • AOANA: AtatOrk Caddasi, TOrk Hava Kurumu Ishanı Kat 2" Tel: 14 55019 731 KİTAP İSTEĞt Bucagımız îlkokulu'nda At». rlirk Kıtaplığı kurmafc istıyoruz. Bunun için Ataturk'le ılgüt kıtap, derği. broşur. resım pıbı materjallere gereksmım var. Kıtaphgm kurulmasmda katkıda bulunursanız, bızleri sevınaınrsınız. Mehmet CAN Ataturk tlk. öfretmeni Çandır/ÇAYmALAN TAKVtM İMSAK 6.39 GÜNEŞ 8 21 ÖĞLE İKİNOİ 15 53 18 OCAK 1982 AKŞAM 18 08 YATSI 19 V