Katalog

$ 8 EYLUL 1981 EKONDMİK YAŞAM Cumhuriyet 5 EKONOMİDE Renault zam yaptı Ekonomi Servisl Son günlerde otomotiv endüstrisinde gorülen canlanmaya paralel olarak otomobıl fiyatlarına da zam yapılıyor. Gectiğimlz hafta TOFAŞ'ın, urettiğı Şahın tlpı otomobılln flyatına 70 bin lıra zam yapmasından sonra Renault da ürettiği otomobillerin fiyatlarını 49 ve 45 bın lıra artırdı. Bu durumda eskı fıyatı 941 bın lıra olan Renault TS 990 bın liraya, yine eski fıyatı 950 bın lıra olan Renault Statfon da 995 bin liraya satılacak. Bütçe geltrieri, harcamalardan hızh arttı ANKARA, (ANKA) 1981 malı yılı butcesı uy gulamasına ilişkın ılk beş aylık gercekleşme verılerı ne gore, butçe gelırlerı gecen yıla gore yuzde 78 oranında arttı, butçe har camaları ıse yuzde 52 oranında çoğaldı. Malıye Bakanlığı Muhosebat Genel Müdiirlüğü Is tatlstık Şubesı yetkılilerın den alman bılgıye gore, temmuz ayı sonu ıtıbarıyle bütçe gelirlerı 527,8 mıl yar liraya ulaşırken, harcamalar 494,4 mılyar llra duzeyınde kaldı Geçen yılın eş döneminde gelırler 297,1 mılyar lıra, har oamalar ıse 324,9 mllyar llraydı Bütçe uygulamasının mart temmuz aylarını kap'sayan sonuçları, gelır lerın harcamalardan 33,4 milyar lıra daha fazla olduğunu ortaya koydu Geçen yılın ış döneminde ıse harcamalar 27,8 mılyar lıralık fazlalık qostermıştı Bu yılkı gelır fazlalığı özellıkle mayıs ayındakl yüksek gelır düzeyinden kaynaklandı Ancak mayıs ayında, dış kredılerın Turk lirası karşılıg'ı olarak bütçeye vaklasık 40 mılyar lı rolık gelır kaydedılmışti. Öncekı yıllarda da zaman zaman bütçe dengesı acısından başvurulan bu yön tem, İMF'nin ıtırazlarına vol açıyor. Döviz hütçesi, yılın' ilk 5 ayında 612 milyon dolar acık verdi Ekonomj Servisi THA'nın DPT'nın bır çalışmasından yararlanarok derledıği verılere gore Türkıye'nın «döviz bütçe9i» yılın ılk beş ayındakl uygulama sonucunda 612 mılyon dolarlık bır açık verdı DPT tarafından konuya ilişkın olarak yapılan çalışmada 1981 yılında ödemeler dengesinde yında kalırken toplam gıderlerin 4,1 milyar dolan aşması sonuounda 600 milyon doların üstünde bır aoığın ortava cık tığını gösteriyor. 1981 yılının ılk beş ayında ıhraoat gelırleri DPT'nın tahmlnlerine uygun bır gelışme gösterirken ıthalatın bu tahmlnlerin üstünde seyretmesi Son gelişmelere bakarak Ihracatın DPT'nin öngordüğu gıbı 4 mılyar dolar düzeyını bulması hatta bırkaç vuz milyon dolar aşması beklenıyor. Ne var kı ıthalatta beklenen artış daha da fazla DPT'nın 7 mılyar dolar olarak ongorduğu ıthalatın 8 mılyarı aşması hatta 9 mılyar dolara yaklaşması ongorulüyor Bu durumda DPT'nin yıl sonunda 3 mılyar dolar olarak tahmın ettıği dış tıcaret açığının gerçek te 4 mılya r dolan aşması kaçınılmaz görünüyor. Işçı dövızı gırışlerınde ıse, özellıkle temmuz ve ağustos ayı rakamlarma bakılarak, DPT tarafından ongorulen 2,5 mılyar dolarlık hedefin mutlaka aşılacağı ve 3 milyar doların üzerıne çıkılacağı ifade edılıyor Tüm bu tahminlerın gerçekleşmesi ve diğer gorunmeyenlerle kredı hareketleriyle borç odemelerınde de DPT tahmınlerının tutması halınde yıl sonunda dovız bütçesınin DPT'nın ongorduğü gıbı 100 150 milyon dolar değilse bıle yılın ılk beş ayındaki 612 milyon doların bıraz üstünda bır acıkla kapanması olanaklı gö runüyor. Yalçjı DÖĞAN Dıs Ticarette Ilk Kez... n güçlü tepki ttalyanlardan geldi. Amerika, Libya uçaklarını duşurduğunde, Italyanlar hiç zaman yitjrmeden açıklamayı patlattılar: 'Bu Ameriha da artik ayıp ediyor.» İtalyanlann bu 'Siyasal* açıklaması, aslında tam bir ekonomık» nitelık tajiyor. Çunkü, Libya pazarmı yıllardır elinde tutan ulkelerin başmda Italya geliyor. Ancak, son bırkaç yıldy aynı Italya gozden duşmeye ve Libya pazarlanndan zaman zaman «eîi boş dönmeye» başladı. İtalya, Libya ile dış tıcaretinde ilk sırayı gözlerı yaşh bicimde terkederken, son yıllar,da değil belki ama, son aylarda ilk sıraya bir ba^Ka ulke tırmanıyor: Turkiye... Libya'nın kendi yaptığı dışalımlarda ve muteahhıtlik hizmetlerinde son aylarda Türkiye'ye açık bir öncelık tanımakta olduğu ıstatistiklere ve dış ticaret rakamlarına da yansımış durumda. Sadece Libya'nın Türkiye'den satın aldığı ürünlerde değil, aynı zamanda dış yatınmlannda da Turkiye Libya'da önde geliyor. Turkiye'nin Libya'daki yatırımları şu anda 4.6 milyar dolar Öngorulen müteahhitlik hizmetlenyle bu rakamın bjrkaç yılda 7 mılyar dolara ulaşmaBi soz konusu. Buna Libya'da çalışan işçileri de katarsak, iki ülkenın dış ticaret hacminin hangı boyutlara ulaştığı kendiliğinden ortaya çıkar. Bonzer durum İran ve Iralc için de geverli. Dış ticaret rakamlanna bakıldığında, cumhuriyet tarihinın başlangıcından bugune dek geçen dönemde. ılk kez çok çarpıcı bir nitelikle karşılaşıldığı ortaya çıkıyor; Ürtadoğu ulkeleri elli yıldır ilk kez Turkiye' nin dış tıcaretinde Almanya, Fransa, Ingiltere gibi AET (Avrupa Ekonomık Topluluğu) ülkelerinl gerıde bıraktı. Dış ticaretimizde ilk kez Ortadoğu ağırlık kazanıyor. Özellıkle de, Turkiye'nin sattığı malları Ortadoğu ulkeleri AET ülkelerinden daha fazla •talep» eder oluyorlar. Libya öıneğipde olduğu gibi, üstelık bu «apır/ıfe» salt dışalım ve dışsatunlarla da sınırlı kalmıyor. Dış ticaret hizmeüeri ve Turkiye'nin dış yatınmlan da dikkate almırsa, ortaya gerçekten ilginç bir tablo çıkıyor. Tablonun ilginçliği şuradan kaynaklanıyor. Dış ticaretdn şu andakı gorunumu, gerçekte Türikiye'nin yıllardır izlediğı dış politikayla çelişiyor. Yıllardır Batı'ya ve özellıkle Amerika'ya «yatem» bir dış politika izlemiş bulunan Turkiye, dış tıcaretinda şimdi Ortadoğu ülkelerine dayanıyor. Bunu *geçıci» ya da salt «petrol bağlantılari' ile kabaran rakamlara Dağlamak da, güç görünüyor. İran Irak s&vaşı nedeniyle «ffcçici» görünen ya da «petroi faturası»na& somutlaşan ilişkiler, son aylarda galiba «biraz daha derinleşiyor*. Ve ilginç sonuçlar veriyor. İnsanın hıç de aklına gelemiyecek sonuçlar, bir anda bakıyorsunuz, şu ya da bu nedenden kaynaklanabıliyor. Ortadoğu ülkelerının Turkiye'nin dış ticaretınde giderek 'ağırlık» kazanmaları, her ne kadar ızlenen dış politikayla çelişiyor olsa bıle bu, izlenen dış politikanın 'değışmeyeceği* anlamma gelmez. Günun birinde, bır de bakmışsınız, dış ticaret dış pohtikayı öylesine etkilemiş ki, Turkiye "Üçuncü Dunya ülkesu ohna rayına oturmuş. Bugün için oldukça uzak bir olasıhk» gibi gorünen, ama dış ticaret zorlamalarıyla ortaya çıkabilecek boyle bir *değişim*, herhalde «tarıhsel bır dönemeç» oluşturur. Elbet ihmal edılmemesi gereken bir nokta var: Turkiye dış ticaret yoluyla da olsa, Ortadoğu ulkeleriyle giderek butünleşirken, Batı'nın Ortadoğu çıkarları, Batı'yı *nasıl» harekete geçirir?.. Türkljie'yi Ortadoğu ulkeleriyle daha da yakınlaşurmamak ıçın neler yapabilır'. Orneğin, 'mızmızlaşan yardımlar» daha mı hareket kazanır?.. Yoksa, Turkiye'nın onem taşıyan tekstil dışsatımma konulmuş bulunan 'ambargolar» bir anda kalkar mı?.. Onun hangi yöntemlerle gıderileceği ayn bır konu. Ancak bilinen şu kı, son aylarda dış tıcaretin gorunumu bir 'değışimu simgelıyor. Bu aeğişim dış politlkadan kaynaklanmıyor. Ama, dış politika ile dış ticaretin arasmda bir çelişki varsa, onun da uzun süre içindeki çelişMlerle birljkje silrmeyeceği, herhalde biliniyor. Çünkü, tersmm orneklsrine dünyada pok rastlanmıyor. • E Bugünkü döviz Dövizin Clnsl 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Eelçika Prangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Prangı 1 Hollanda Floriıü 1 îsveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 îtalyan Liretı 100 Japon Yeru 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinarı 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 Suudl Arabistan RiyaU Döviz Alış 121.10 138.90 7.11 49.85 3.05 15.92 20.83 44.93 23.21 57.53 9.96 52.45 101.14 427.23 19.94 220.22 35.42 Döviz Satış 123.52 141.68 7.25 50.85 3.11 16.24 21.25 45.83 23.67 58.68 10.16 53.50 103.16 435.77 20.34 224.62 36.13 kurlan Efektif Alış 121.10 131.96 7.11 49 85 2.yo 15.92 20 83 44 9» 23.21 O7İ3 946 49.8J 96.08 4U5.87 18.M4 220.62 33.65 Efektif Satış 124.73 143.07 7.32 51.35 3.14 16.40 21.45 46.28 23.91 59.26 10.26 54.02 104.17 440.05 20.54 226.83 36.48 1981 DOVİZ BÜTÇESİ 'Milyon Dolar) İhracat îşçı gelirleri Turızm Diğer gor, (net) Toplam IMF Dünya Bankası Kabul kredisi Diğer kredıler Toplam Gelir toplamı Giderler: 1. Dış borç 2. îthalât Giderler toplamı Fark 1. 2. 3. 4. İlk 5 aylık gerçekleşme DPT'nin yıllık tahmini 4.000.0 1.631.9 739.2 2.500.0 79.8 300.0 229.3 450.0 2.680.2 7.250.0 226.0 476.0 200.0 300.0 190.0 362.0 238 2 949.0 854.2 2.087.0 3.534.4 9.337.0 482.1 3.664.3 4.146.4 612.0 2.40.0 7 000.0 9.430.0 93 0 Altın Gümüs fiyatları 7 Eylül 1981 Cumhuriyet 11 350 11.500 • Reşat Kulpsuz 12.000 12.500 24 Ayar Standart 1.730 • 1.740 22 Ayar Bllezik 1.570 • 1.675 Gümüş 38 . 40 4 Eylülle fark 100 50 azaldı Fark yok 30 lira azaldı 2025 llra azaldıI 2 3 lıra arttı ve döviz bütcesinde görülebllecek açık ve fazlaların «kısa vadelj döviz hareketleriyle dengelenebileceğl» ve döviz bütçesı açığının yıl sonu itibarıyle 100 milyon dolar dolayında tutulabileceğı belirtiliyor Ancak yılın Ilk beş ayında alınan sonuçlar toplam döviz gelirleri 3,5 mllyar dolar dola ve Işci dövlziyle turizm gelirle rinin de yılın Ilk beş aylık dö neminde tahminlerden gerl kal ması sonucunda bu açık orta ya çıkmış bulunuyor. DPT'nin yıllık döviz bütçesl tahmınlerine bakıldığında yıl sonunda varılabilecek nokta konusunda daha ayrıntılı tahmınlere varmak da olası görünüyor. Emîâk Kredi, sermcsyesinin 4 kotı kadar HlSSE SENEDİ / TAHVJLLER / BANKERLER • AYLIK DEG£K < ARTIŞLARI: Şubat, Net : % 6,1 Mart Net : % 5 Nisan, Net : % 5 Mayıs, Net : % 5 Haziran, Net % 5,2 Temmuz, Net : % 5,2 Ağustos, Net : % 5,1 ÇAĞDAŞ YAYINLARI MNKERLÖCVE FÎNANSAL "OTTRIMLAR AS • Ataturk Bıılvcirı IMo 85/4 f7Ktiilay ANKÂRA Te»f 173535 17 9888 186173 ı BANKA MEVDTJAT SERTÎPlKASI VEYA TAHVİL YATmiMIYLA GELİRÎNÎZ DÖNEM SONU ÖDEMB NET: 3 AY VADE NET % 40 6 AY VADE NET % 45 1 YIL VADE NET % 55 2 YIL VADE NET % 58 AYLIK, 3 AYLIK 6 AYLIK ÖDEMELERLE NET: 6 AY AYLIR. % 42 1 YIL AYLIK % 46,2 1 YIL 3 AYLIK % 47 1 YIL 6 AYLIK % 48 2 YIL AYLIK % 60 2 YIL 3 AYLIK % 51 2 YIL 6 AYLIK % 62 • MERKEZ: Atalürk Bulvarı 85 Kızılay ANKARA 85/4 «Merkez Şube» 85/11 «Muhaseb*» 85/1314 «Araştırma Mer kezi» 85/17 «Genel MUdürlük!; Tel: 17 35 35 18 61 73 17 98 88 • ANKARA ÇANKAYA ŞUBESI: Cinnah Cad. No: 43/2. T*l 26 54 13. • ÎSTANBUL öTŞLl ŞUBESİ: Halaskargazi C. No: 358 Tel: 41 11 36 41 52 72 41 76 77 41 76 72 • IZMÎR EFES ŞUBESÎ Şehlt Nevres Bulvan No: 19/A Aisnncak IZMtR. Tel. No: 21 88 W S • ADANA ŞUBE31: Atatürlt Cad. Kkmefcçiler Apt. No: 171 Kurtuluş ADANA Tel. No: 11 »90 ANKARA, (a.a.) Sermayesini 20 milyar liraya çıkartan Türkıye Emlâk Kredı Bankası' nın, sermayesmin dort katına kadar tahvıl çıkarmasını hükme baŞlayan yasa, Resmi Gazate'nın dünku sayısında yayınlanarak yururlüğe girdı.. «4947 Sayılı Türkıye Emlâk Kredı Bankası Yasasının 8. maddesımn değiştirılmesı nak kıncia Yasa»ya gore, banka en çok 20 yılda itfa edilmek koşu luyla, Malije Bakanlığının uygun gorüşunü alarak odenmlş sermayesinın dört katına kadar tahvil çıkarabilecek.. Malıye Bakanlığı bu tahvillere ke falet etmeye yetkili olacak.. Tahvıllerın ıhraç şeklı ve ko şuUarmın Malıye Bakanlığının muvafakatı ıle saptanacağı hükmünün yer aldığı yasa uyarmca, bankanın ipotekle te mm edilmiş alacakları, bu tah villerın anapara ve faizlerinln ödenmesi Içın rüçhan hakkı sağlcyan bir karşılık teskil edecek. Ihraç edilecek bu tahvillere ait tüm ışlemler ile tahvillerın anapara, faiz ve ıkramıye lerl, vergi ve resım bakımından, kendilerinden önce çıkanl mış bulunan en son devlet tahvillerinin sahip bulundugu tüm muafiyetlerden yararlanacak. Tahviüerın kupon ve lkramiyeleri ödenmesi gerektiği tarihten itibaren beş yıl, İtfa bedelleri ise ödenmesi gerektiği tarihten itibaren on yıl sonra banka lehlne zaman aşımma uğrayacak.. • VADESÎZ YATIRIMLARINIZA 1 TAHVILLE NET % 36,5. 2 PARA IAHVİLLE NET % 36,i> 3 VADESIZ ORTAK PORTPÖY PA5Cİ İLE % 51 AYLIK ÖDEME VE ANA PARAYA DEĞER ARTIŞt Kapasite kuHonımsnda önemli artesİor MoSiye GelirEer Kontrolörlüğü Giris Sanovı • HER AY 8 AUET MüRAT 131 BORSAŞTAN. «> BORSAŞ SEÇONEKLERİNÎ BtRİKİM SAHİPLERİNİN HtiMETİNE SUNAR. • HÎSSE SENEDİ PÎYA> SASI ÎLGİLÎÜÖRÎNE: • BORSAŞ, B1B YIL VADELİ ORTAK PORTPÖY PAYl «»vmeğl üe blrilcım sahiplerjıe BEŞLl GÜVENCE >'LE ÇlPT OELİR OLANAGl SAÛLIYOR 1 AYLIK '3ELIR 2 ANAPARA.NI2A DE GER ARTIcJI ARANAN HİSSEJ SENETLER1: YtTKSEK VERİM BOKSAŞ 1 <tu vadeli Ortak Portiöy Payı Yatırımma % ö7 2 aylık ve rım garantı eunektedır. Yatınmınız 100 000 TL. ıse 1 yıl vadeu Ö.P.P. yatırımıyla 4 2'fl TL. ayaylık gelir atırsjuz ve aylık gelirinızın yanısıra ana paranız da artmaya devam eder. • > • «< • AKÇIMENTO BAĞFAŞ BASTAŞ ÇUKUROVA ELEKTRİK AYSEL le ı RAMAZAN ( SÖYLEV'in BELGELER bölümü olan • BORSAŞ HI.SSE SENEDİ ALMAK VE SAT MAK ISTEiTSNELERt DOĞRUDAN KARŞIKARŞIYA JET1RIYOR. YENI UYGQLAMAMIZ İÇİN ŞtŞLİ ŞOBEMİZ HİZMETİNÎZD&DÎR. 3. CÎLDİ DE ÇIKTI İSTEME ADRESİ CAĞALOGLU TÜRKOCAĞI ÇAD.NO: 3941İSTANBUL EDERI 200 LIRA ANKARA (THA) 1981 yılının ocak haziran döneminde kapasite kullanımlarının geçen yıla gore, onemlı ölçülerde artış kaydettiği belirlendi. Devlet Planlama Teşkilatı'nın verilerine gore geçen yıl kâğıt üretiminde kapasite kullanımı yüzde 34 iken bu yıl yüzde 41,6'ya ulaşıldı. Sigara üretlminde kapasite kullanımı ise, yüzde 31'den yüzde 47'ye yükseldi. Kapasite kullammları hamdemır sıvı çelik ve çimento da 5, Petro Kimya Sanayii kapsammda bulunan PVO de 16 ve sentetık kauçukta 12.4 puanlık artış gösterdi. SATILIK DAİRE Ziverbey'de 110 M2 kaloriferli asansörlü daire KELEPÎR.. Tel: 37 96 46.. Bir atölyede öğretmenlik yapmak için Akademi çıkışlı BİMTAŞ'ın İstanbul Şubesi açıldı İstanbul Haber Servisl Bir leşik Finansman, Yatırım ve Menkul Değerler Ticaretı A.Ş. BİMTAŞ Genel Muuuru Ahmet Akdoğan, kuruluşun tstanbul Şubesi'nın açılışında «Yurttaşlar, topladıkları paraları ne yap tıklan bellı olmayan turedı bankerlere karşı uyanık olmadırlar» dedî. Akdoğan, «Sermaye pıyasası, türedı bankerlerın yaptığı gibi para toplayarak belırsiz merkez lere aktarmak demek değıldır. Yurttaşlaıdan toplanan paranın, ülke gerçeklerine ve amaç larına uygun olduğu devlet tarafından da kabul edilerek hedef gösterilmiş sektörlere kaydmlması zorunludur. Plase edıldiği yer belli olmayan para, ba2a kışilerln serveti olmuş demcktir. Bu nedenle yurttaşlar, para yatırdıklan yere dikkat etmeli, turedı kuruluşlara emeklerinin bırikimini kaptırmamalı dırlar» bıçiminde konuştu. îstanbul, Ankara ve İzmır'de taaliyet gösteren BİMTAŞ'ın 50 milyon lıra ödenmış sermayesı bulunduğu ve Kastelli grubuna dahll olduğu helirtildl. • GÜBRE PABRIKALARI > • KORUMA TAHIM «< MAKİNA TAK1M • NASAŞ «> POLYLEN • RABAK BAŞAK SERAMİKÇİ aranıyor. 58 87 98 SOYLU Maliye Bakanlığınca 19 eklm 1981 pazartesi günü saat 9.00'do Ankoro ve Istanbul'do Gelirler Kontrolor lüğö glrlş sınavı açılacaktır. Sınavı kazananlar, üç yıllık staj doneml sonundo yapıiacak cYeterilk Sınavnnı da kazandıkları takdırde Gelirler Kontrolöru olarak göreve devam edecekierdır. Sınava Katılabilmek için: a) Devlet Memurları Kanununun 48'incl maddesindekl nltelıklere sahıp olmak, b) Sınavın açıldığı yılın ocak ayı başında 30 yaşını doldurmamış bjlunmak. c) Slyaeaı Bllgiler, Hukuk, Iktlsat ve Işletme Fakültelerlnden, Ataturk, Boğaziçi, Ege, Hacettepe ve Ortadoğu Teknık Ünıversıtelerinin Iktısat. Işletme Sıyasal ve idorl Blllmler FakOlte veyo bölümlerlnden iktisadı ve Tıcort llımler Fakulte, Akademi veya Vuksek Okulları İle bunlara eşltliğl Milll Eğıtım Bakanlığınca onanmış yurt Içl ve yurt dışı Faküıte vo Yuksek Okuilardcn birinl bıtlrmlş olmak; gerekır. Sınavıara glrlş şartlarını ve sınav konularım ayrmtılı olarok gösteren fSınav Broşürü» Gelirler Oenetım Hızmetlerı Başkaniığından veya Gelirler Kontrolorierının Ankara, İstanbul ve Izrnlr Grup Başkanlıkiarındon so<5lanabillr vevo ıstevenıerın adreslerlne gonrienlır I9teklılerin gerekiı Delgeıeri en geç 2b aylui 1981 cumu gunü meso1 bıtımıne kadar Ankarada Malıye Bakonlığı Gelirler Denödm Hlzmetlerı Başkoniıama (Cankırı Cad Boşik Sok No 7/3 Ulus ANKARAI vermeleri, ya da anılan tarıhte yukando belırtılen adreste olacak şeklide posto İle göndermelen (Postado vakl gecıkmelef kabul edılmez) gerekmektedır nişaniandılar. 5.9.1981 ISTANBUL • 538256 nolu ehllyetim 5.9.1981 günU lcaybolmuştur. HUkümsüzdür. Şattın CEBECİ • Nüfus cüzdaaımı fcaybettim. Geçersizdu. Emel Nilgttn SİM derece tarihi gayrimenkuller araıuyor. 43 03 38 eser (Basin: 19780) 7558 vergi dünyası SAHANE 900/1200.TL GUMÜLOÛB O» Yazarlarımız Ataturk'ü Arılatıyor DERLEYEN: Satılık yada kiralık daire Bostancı, Şenesenevler, Mlmoza Sok. Önalan Apt. Daire 23 2 oda L salon. Kömürlü kalorıfer, asansor MÜRACAAT: 30 6215 Sami KÂÜÂÖRII4 EDERİ • 200 LIRA UYGARLIK YAYINLARI Tel.: 27 54 88 27 22 35 İSTANBUL KAMP PLAJ GAZINO RESTAURANT «330 SonakNo 2V4 İZMIH 151139385