Katalog

ft 8 EYLÜL 1981 DIŞ HABERLER Cumhuriyet 3 Dayanısma: Totaliter eğilimli bir devlet içinde, yeni bir hayatı başlattık • POLONYA'DA DAYANISMA SENDİKASI'NIN 1. KURULUŞ YILDÖNÜMÜ NŞDENİYLE DÜZENLENEN KONGRE ÇALIŞMALARINI SÜRDÜRÜYOR. sendikayı bir yü önce araların. da vanlan anlaşmanm hükumlerine uymamakla suçladı. Polonya hükümetinin Sendikalarla Ilişkiler Bürosu tarafından yayınlanan bir raporda, hükümetin bir yıl önce Gdansk taki grev komitelerine verdiği sözleri fazlası ile tutmasına kar şılık, Dayanışrna'n» ülkede sürekli olarak bir gerilim havası yarattığı belirtildi. Raporda, bir yıl önce grev komitelerinin Polonya'da Komünist Partisinin önoti rolünü kabul etmelerine karşm, Dayanısma Sendikası'nın bir yıl boyunca bir siyasi parti gibi davranmaya çalıştığı kaydedildi. GDANSK (a,a.) Polonya'nın Gdansk kentinde yapılmakta olan Bagmısız Dayanısma Sendikasınm kongresinde delegeler Papa'ya bir mesaj gönderilmesini kabul ettiler. Mesajda Dayanışma'run özgürlük, gerçek hoşgörtl ve insanlık onuru gibi Papa tarafmdan savunulan değerler için mücadele etmekten vazgeçmeyeceğı belirtildi. Öte yandan, sendikanın, görev süresi dolan Yönetim Kurulu tarafrndan sunnlan faaliyet raporanda «Totaliter hevesler besleyen bir devlet içinde yenl bir hayatın çekirdeğini oluşturduğu» öne sürtildü. Kongreyo sunulan raporda beklenen açıklamalann yanında yöneticileri son derece tedirgin edecek deyim ve yorumlara da yer verildl ve geçen yılın ağustos ayrnda yapılan genel grevlerin, insan haklan ye insanlık onurunu savunmak amacını taşıdığı belirtildi. Bu arada Dayanısma Sendikası'nın kongresini izlemek amacıyla Polonya'da bulunan în gjliz TV Şirketi BBC ekibinden tilkeyi terketmesi istendi. Bir îngiliz gazeteciye göre, yetkililer bu karan ekibin «stra te.flk bir hedef» oluşturan Gdansk rafinerisini fUme almalan üzerüıe vermişlerdir. Dayanısma Sendikasınm, Gdansk kentindeki ilk kongresi sürerken, Polonya hükümeti, Tass: Sedat, Camp Davîd'e karşı cıkanları temizlîyor Mısır Kopt Kilisesi Patriği, çöl manastırına sürgüne gönderildi KAHİRE (aA.) Mısır Devlet Baskanı Enver Sedat tarafından tüm yetkileri elinden alınan Kopt Kilisesi Patriği Papa Shenouda IIFün bir çöl manastınna sürgüne gönderildiği bildirildl. Sedat'ın iktidardakl «Ulusal Demokratik Partisi» yaym organı «Mayo» gazetesi, ülkede ve yurt dısındakl Koptik (Kıpti) Hıristiyanlar arasmda paniğe yol açmak ve Mısır yönetimini lekelemekle suçlanan Papa"nın Mısır'ın doğusunda Vadi Nat Poîîtikada onınlar En Kremlin'in Büyük Dostu ikkat ederseniz ABD ile Sovyetler Bırliği arasmda çok ilgınç bir ılışki var. Şöyle ki: Ikı super guçten birının kendı çıkarlan doğrultusunda yaptıgı onemlı bir harrüe başlangıçta oteki süper gucu guç durumda bırakıyor, ama bir sure sonra bu tablo değişıyor ve hamle onu yapanın zararına JiarşıdaJa super gucun de yaranna sonuç doğurmaya başhyor. Diğer bir deyişle geri tepiyor. Başkan Nıxon 1973 yılmda Kuzey Vietnam'a karşı tanhın en korkunç bombardrmanlannı başlattığı zaman, nukleer savaşı go^e almayıp, sosyalist bir ulkerin yerle bir edıimesmı seyretmek zorunda kalan Sovyetler Birliğı, başlangıçta çok griç durumda kalmıştı. Ama korkunç bombardımanlar gerek ABD'nın içinde gerekse dı^arıda bizzat Washington'un müttefıklerı arasmda oylesine sert tepkilere yol açtı ki, bu ortamda Kremlin'in tutumu ABD'nin en yakm mütteftkleri tarafından bile, temMnli ve sorumlu olarak mtelendinldi. Boylece Nixon' un silahı geri tepmiş, Beyaz Saray, bir süper devlet olarak ABD'nin gucunü kanıtlamaya çalışırken, öteki süper gücün prestijinin artmasma yol açmıştı. Afgaıustan olaymda aynı şey bu kez Sovyetler'in başma gelmıştir. Rehineler bunalımmm en yoğun aşamasmda olduğu bır donemde, Başkan Carter'in başmı kaşıyacak zamanı bulunmayışını fırsat bilen Sovyetler Birhği'nin Afganistan'a karşı gerçekIeştırdığı saldın, Beyaz Saray'ı hazırhksız yakaladı. Şaşkınlığını saklamaya çalışan Washington'un savurduğu kuru sıkı tahditler inandırıcıhktan uzak kahyor, Moskova önemli bir stratejik avantai sağlamış olmanın rahathğı içmde fırtmanın dinmesini bekliyordu. Ne var ki soııralan bu tablo değişmeye başladı. Afganistan'a yapılan müdahale Batüılann saflarını sıklaştırmalanna yol açarken, Sovyetler Birlıği'nin de prestijine, ozelhkle üçüncu dunyada, ağır bır darbe indirmişti. ABD ise bunu fırsat bilerek propaganda savaşmı yoğunlaştırmış ve Sovyetler'© karsı savunmak gerekçesi ile Ortadoğuya iyiden iyiye yerleşmeye başlamıştı. Nitekim. Afganıstan olaymdan sonra ABD ile Umman, Somali ve Kenya arasında us konusunda temaslar yapılmış, Washington Basra Korfezi bolgesınde dünyanm en güçlü donanmasını toplamıştır. Öte yandan Müslüman gerillalann Kremlin'in hiç beldemediği biçimde inatla direnmeleri ve kukla Karmal hukumetinin ülkede hiçbir denetim sağlayamayışı yuzunden, Afganıstan olaymın astarı yüzünden pahahya mal olmaya başlamış'tır Moskova'ya. Şimdi, kendı çıkışlannm karşı tarafın ekmeğine yağ surdugünü seyretme sırası x\BD'ye gelmişe benziyor. Başkan Reagan, Beyaz Saray'a geldiğinden bu yana *güçlu Amerika» sloganınıa boş bir lâf olmadığı nı kanıtlaımak amacı ile dunya çapında bir kışkuiana politikası izlemektedir. Sılahlanma giderlerinin büyük ölçude arttınlması ile desteklenen bu politika Orta Amerika'da El Salvador'da başlamış, Ortadoğu'daki tırmanma ile devam etmiş ve Afrika. kıtasında Angola bunalımına kadar uzanmıştır. Ancak dogurduğu sonuçlar tünı bölgelerde de ABD'nin zar rarına, Sovyetler Birligi'nin de yararma olmuştur. VVashlngton'un El Salvador konusunda kopardığı fırtına, batılı müttefikleri ile arasının açılmasından başka sonuç vermemiş, Moskova ise bu olguyu herhalde kıs kıs gülerek seyretmiştir. Nitekim son olarak Fransa, El Salvador'da ABD'nin «feomünist tedhişçiler» olarak nitelediği iki gerilla grubunu resmen tanıdığmı açıklamıştır. Ortadoğu'da ise Beyaz Saray'm yeşil ışık yaktığı İarail'in saldırgaıı tutumu, Başkan Reagan'm "Sovyet tehdidi* üaerine kurmaya çalıştığı politikayı temellerinden sarsmış, Arap ülkeleri bölgede banşa gerçek tehdidin nereden geldiğini apaçık görmüslerdir. Amerikan basınında, Reagan yönetimi içinde İsrail'in tutumundan tedirgin olanlann sayısının glderek aarttığına ılişkin haberler siklaşmaıktadır. Washington'un tutumundan yüreklendlğine kusku olmayan ırkçı Güney Afrika Cunıhuriyeti'nln Angola'ya yönelttigl saldın, silahın geri tepmesinin diğer bir örnegini oluşturuyor. Güney Afrika'nın sdldınsı yuzunden Washington, batılı müttefikleri ile derin görüş ayrılığtna. düşmuş, BM Güvenlik Konseyi'nde Güney Afrika'nın saldmsını kınayan karar tasansını ABD veto ederkea, Fransa tasanyı desteklemiştir. Güney Afrika'nın saldırısı ayrıca Angola'daki Küba askerleri ile Sovyet danışmanlanna karşı fazla sempati beslemeyen siyah Afrika ülkelerinin, tepkilerinin Güney Afrika Cumhuriyeti ile ABD üzerinde yogunlaşmasına neden olmuştur. Öte yandan nötron bombasının yapımma başlama karan ABD ile müttefikleri arasmda yenl bir sürtüşmeye yol açarken, Sidra Körfezi üzerinde Sovyet yapımı modası geçmiş iki Libya uçagmın düşurülmesinden Beyaz Saray'ın duyduğu kıvanç, ktmi Amerikan yazarları için bile mizah konusu olmuştur Başkan Reagan'ın sekız aylık sertlik politikasının sonucunda, Afganıstan olayı geri planda kalmış, Orta Amerika'dan Asya'ya, Ortadoğu'dan Afrika'ya kadar Washington'un tutumunun yol açtıgı kaygı ve tepkiler ön plana geçmiştir. Kimi çevreler, Moskova'nm da sonunda Washington'a sert karşılık vereceğiıiden ve dünyanm çok tehlikeli bir çatışmaya surükleneceğinden korkuyorlar. Dogrusunu isterseniz biz fazla kaygılanmıyoruz. Kremlin liderleri, herhalde Beyaz Saray'da en büyük dostiannm oturdugunu görecek kadar akılhdırlar. Güney Afrika hın Angola daki saldırısı sürüyor LUANDA (THA) Güney Afrika'nın Angola'yı işgalinın sürdüğü ve askeri hedeflere ha va ve kara saldınlarımn devam ettiğl bildirildl. Gelen haberlere sröre, Güney Afrika uçaklan An»ola hava sahasını kontrol ed:yor ve sivilaskeri hedefleri bombalıyor. Bu arada Güney Afrika birlikleri 6 Angola şehrini ellerınde bulunduruyorlar Güney Afrika bir'jklerinln elinde olan Angola kenileri şunlar: «Ondjlya, Xangongo, Ouamato, Mongııa, Humbe ve Mupa.» 11 bın kadar Güney Afrika askerinin Angola tcpraklarında bulunduğunu kaydeden yetkililer işgalin başladığı 23 ağus tos tarüıınden ben 10 Güney Afrika savaş uçağı ile iki helıkopterin düşürüldüğünü açık ladılar. Bu arada Angola hükümeti tarafmdan davej; «diler 24 kişilik yabancı gazeteoi topluluğu Güney Afrika birliklerine karşı savaşan hiç bir Kübalı ya da Sovyet askeri g^rmediklerıni söyledıler. Ancai Sovyet askeri danışmanıniıi Lubango'daki hava üssünde buiundukları ve buradakı Sovyet MÎG Sa vaş uçaklarmı Küban pılotlarm kullandıkları da siviı kaynaklar tarafından bijöıriliyor. Angola askeri kaynaklanna göre, Güney AfrİKa uçaklan Angola hava sahasmı 1 eylül günü 36 kere, 2 eylül günü 21 kere, 3 eylül günü 15 kere ve 4 eylül günü 14 kere ihlal ettıler. Ancak askeri kaynaklar ölü sayısı hakkında biı açıklama yapmadılar. run çöl bölgesindeki manastırda yaşaması ve başkent Kahıre ile Iskenderiye şehirlerine gırmemesi yolunda tavsıyede bulunulduğunu yazdı. Gazeteye göre, Papa Shenouda'nın ayrıca halkın güvenlıği ve kilisenin itiban nedeniyle vaaz vermesi de yasaklandı. TASS, ELEŞTİRDt Sovyet resml haber ajansı «TASS», Enver Sedat'ın ülkedeki aşın dlnci gruplara karşı aldığı son önlemleri eleştirdi ve Sedat'ın bu karanyla kendi yarattığı «demokrasi oyunundan» vazgeçerek Camp David anlaşmasına karşı çıkan guçleri açık ça tasfiye etmeye yöneldiğmi ileri sürdü. B NATO tatbikatında 5 gemilik fiioya Türk Albay komuta edecek NİSİDA (İTALYA) (a.a.) Önümüzdeki perşembe günü başlayacak olan NATO'nun Akdeniz manevrasına katılacak 5 savaş gemisinden oluşan filonun ttalya ve Fransa'da 3 limana uğrayacağı açıklandı. Bir bildiri yayınlayan NATO, gemilenn geçtiğımiz 19 agustosta iki Iibya uçağınm düşürüldüğü Libya sahili açıklanndaki Sidra Körfezine yaklaşmayacağını duyurdu. NATO Akdeniz tatbikatına katılan savaş gemıleri Cenova ve İtalya'nın Katanya ile Fransa'nın Toulon limanlanna uğrayacak. «Cihanda Sulh» tatbikatına katılan 5 savaş gemisi NATO'nun «Kararlılık Gösterisi» adı altındaki geniş çaplı sonbahar manevralannda yer alacak Türk, Amerikan, îngiliz, İtalyan ve Yunan savaş gemilerinden olusan fiioya Türk Komutan Deniz Albayı Gökmen Keçeci komuta edecek. BEYRUT (a.a.) Lübnan'ın Kuzey Liman kenti Trablus'da önceki gün solcu mÜE'üman ge rillalar arasmda çatif~ma çıktı. Olayda beş kişi öldü. Bu arada Lübnan hükümeti, Arap Bırliği Arabulucu Komitesi'nin karan na uyarak Hiristiyanlarla Müslümanlar arasında bolunmüş olan Başkent Eeyrut'taki geçış noktalannm yeniden açılacağını duyurdu. Bağımsız En Nenar gazetesi, Trablus'daki çatışmaların Mos kova yanlısı Demokratik Parti militanları ile «Halk Direnlş Cephesi» adh örgutür mılitanlan arasmda meydana geldıgini bildirmekte. Lübnan'da solcu gerillalar çatıştı; 5 kişi öldii ONEMLE DUYURUIUR Ûlkemizin guncel konusu ekonomisi ve onun en büyük sorunu PARADlfL Parayı tasarruf sahıbınden ekonomiye faydalı hale ' getıren kururrilar arasmda BORSA BANKERI kuruluşlar onemlı rol oynar. Ekonomimizin bugünkü durumuna göre paranın gelıri olan FAIZ için verılebîlecek en yüksek oranı da aşarak halkımızın BİRİKIMLERİNİ ve yeni düzenlenen sermaye piyasasını KHlîKtlfl düşürmeye kimsenın hakkı olmadığının bılıncındeyiz. o En yüksek faiz.en güvenli FAİZ degildir. o En güvenli faiz oranını verme çalısması ıçindeyız o Faiz yarışında değıl, • güvence ve saygınlık yarışında önaeyız. Dünyâdan K|SA • KÜBA'nın başkenti zs 28 50 J Havana'da toplanan Latin Amerikalı ve Antillı 300 dolaymda aydın, ABD'nin «Emperyalist baskılanna» karşı bir savunma komitesi kurmayı kararlaştırdı. Komiteye aday olarak Kolombıyalı yazar Gabrıel Garcıa MarQuez Brezilyalı müzikçi Chico Buarıce, Dominık'ın eski Devlet Başkanı Juan Bosch ile Arjantin'li yazar Julıo Cortazar aday olarak gösterildi. Kurulması tasarlanan «Latin Amerikalı Ayduüar Federasyonunun» ilk adımını oluşturacak Komite"nın bugünkü oturum da onaylanması bekleniyor. Toplantıda hazırlanan sonuç bildirısinde ABD kınanıyor ve «Dünyayı yerle bir edecek yeni bir savaşa haarlanmakla» suçlanıyor.. • PERU'da Devlet Hastanelerinde çalışan doktorların ücret artışı isteği ile bir ay önce başlattıkları grevin sona erdiğl bildiriliyor.. Grev sonunda yiizde 56 oranında ücret artışı sağlamayı başaran doktorların, grev sırasmda hastaları ücretsiz olarak kiliselerde muayene cvtiklerı fakat hastanelerde çalışmayı reddettikleri belirtlliyor. özel kliniklerde çalışan doktorların greve katılmadığı belirtiliyor.. Doktorların grevinin ba?arı ile sonuçlanması üzerine Peru'da işçiler ve memurlar arasmda ücret artışı istemi ile yeni bir grev dalgasının başladığı bildiriliyor. C FRANSA Savunma Bakanlığı, bir Pransız keşif uçağının Sidra korfezinde Libya jetlermın saidırısına uğradığı yolunda Paris'te yayınlanan bir gazetede çıkan haberi yalanladı. Bir pazar gazetesinde çıkan konuya ilişkın haberde iki Libya SC22 savaş uçağmm bır Pransız «BreguetAüantıc» tipl keşif uçağına saldırdığı öne sürulmuş, olayın tarihi konusunda ise herhangi bir bılgi verilmemişti. Jd ABD Kongresine sunulmak iizere hazırlanan bir n.porda Sovyetlerin 1980 yılı içinde ABD'nin yaptığı taııklarm dört katı da ha tazla tank imal ettikleri belirtildi. Raporda ayrıca 1979 yılında Sovyetler'in 700, ABD'nin 175 helikopter yaptığı ve her bir ABD denizaltısı için I I denizaltı inşa ettip bildirilınjştib. KISA l^HC^A