Katalog

19 EYLÜL 1981 •••* Cumhuriyet 9 Beyrut'tan geliyorum (Baştarafı 1. Saytada) luşturan rüzgâr, kıyıya dönük yüzii denizden beşyüz altıyuz metre kadar içerde olan otelimize kadar ulaşmıyor, gürültüsü geliyor, kendl gelmiyor. Garip. Lübnan'da ve özellikle Beyrut'ta yaşam ve savaş da böyle. Savas Uçyüz, beşyüz metre, üç, beş, on kilometre ötedo oluyor, gürültüsü duyuluyor, ama bazı yerlere ve bazı kişilere ulaşmıyor. Ya da ulaşmıyor demeyelim, çünkü Lübnan'da savaşın yaşamını etkilemediği kişi yok, ama hiç değilse başkalannı etkiledlği, başka yerleri yıktığı kadar kimilerinl etkilemiyor, kiml yerleri yıkmıyor. BEYRUT'UN DAĞLARI Beyrufun dağlan, kentin 1 çinden hep üç, beş derece daha serin oluyor. Beyrutlular yazlan bu dağlarda geçiriyorlarmış. Kentin plajları daha çok turistlere kahyormuş geçmişte, ya da yerliler bu plajlardan yararlansalar bile arabayla bir saat büs sünneyen dag evlerine dönüyorlarmış. Şimdi yazlık dağlar da kent gibi ortadan ikiye aynlmış, kentin Hıristiyan ve Müslüman kesimtoi ayıran çizgi dağlar a' rasındaki vadiden de geçiyor ve güney dağlarda Müslümanlar, kuzey dağlarda Hıristlyanlar oturuyorlar. Pazar güntl, Iki kesiml ayıran çizgiyi tek geçiş noktasından aşıyoruz (tara bir gün önce ünlü Müze geçîdi de açılmıştı ama, Beyrut'ta oturanlar ne olur ne olmaz diye ilk günler bu geçitten pek geçmediler). çizginin biraz ötesinde Tel Es Zaatar kampım daha doğrusu bir zamanlar bu Filistin mülteci kampuıın bulunduğu yer var. Şimdi yerte bir edilmiş olan kamp ve kampın içüıdekl Filistinlilerin kahramanca direnişleri, Filistin tarihine altın harflerle geçeeek bir kahramanhk ö'yküsü bir destandır. Bu konuya döneceğiz. DAHA TEMÎZ VE DÜZENLÎ Kentin Hıristiyan kesimi, Müsltiman kesiminden daha temiz daha derli toplu. Yüzeysel bir bakışla eğilirseniz konuya, iki topluluk arasuıdaki eğitim farkına, ya da iki kesimin temlzliğe gösterdigi özenin önem derecesine verebilirsiniz bu farklılığı ve böyle bîr şey yapınoa da büyük bir yanılgmın içine düşersiniz. Hıristiyan kesimde, güneyden göçenler yok. Hıristiyan kesimde çeşitli gruplann çekişmesi yok. Paşist falanjistler, varlıkü kesimde olanaklan kullanarak, Belediye hizmetleri 1 çin haraç topluyorlar, doğrusu bu haracı da amaçlarına uygun kullanıyorlar. Müslüman kesimdeld gibi köylerden dağlardan gelmiş aileler, birbirleri U zertae yığılmış küçük apartman dairelerinde oturmuyorlar buralarda. Ve üstelik bu bolgeye ikide bir İsrail saldırılan olmuyor. Müslüman kesimde, nü fusun en yoğun olduğu bölge Fakhani'ye yapılan tsrail saldırısmdan sonra, kentin o kesiminin değil temizlenmesi, ki yıkıntı kaldırma çalışmalan hâlâ kaçımlmaz olarak toz top rak içinde sürüyor salgııı has talıkların önlenmesi bilg, bir Paris'i, bir New York'u temizlemek kadar büvük bir basan. FRANSIZ LOKANTALARJ Hıristiyan kesim içinden doğuya kıvnlıp dağlara tırmanıyoruz. Geleneksel taş yapılar yavaş yavaş betonarme binalann yerini alıyor ve gitgide, eski Lübnan'ı Fransız kültürünün egemen olduğu ülkeyi. Fransa ve İsviçre dağlık bölgelerine benzeyen yepyeni bir alemi görmeye başlıyoruz. Küçük yerleşme bölgeleri, temiz düzenli bahçeler içinde kâşâneleriyle daglar, deniz kıyısında yorgun bitkin, sıcaktan soluksuz uza» nan kirli kentten çok değişik. Burada rahatlık. temizlik, lüks var. Savaşm tek bir izine rastlayamıyorsunua dafclarda. Yoksulluğun yerini şıklık alıyor. Hava serin, mis gibi cam kokulan, her türlü Avrupa malı, Fransız lokantalan, îtalyan don durmacılan, Amerlkan stili ma kinah ovun salonlan ve sokaklarda umursamaji gezen gencler. Beyrut*un daglarına uğramamış savaş. Ve buralarda yaşayanlar, savaşı da, Filistinlileri de, güneyden gelenleri de, cağrısız konuklar gibi görtivorlar. O güzel, o kaygısız o rahat günleri cehenneme çeviren çağrısız hoşlanılmayan konuklar on. lara göre veni gelenler. CAStNO DE LtBAN Cunya körfezi, kuşkusuz Beyrut'un en güzel yerlerinden biri, çam kokulu serin dağlardan Cunya körfezine iniyoruz. Kıyı yat limanlan salaşından en lüksüne kadar binbir türlü lokanta ve meyhaneyle dolu. Körfezin en kuzey ucunda, tüm görüntüye egemen koskocaman bir saray gibi kurulmuş oturuyor Casino de Liban. Türkiye'ye döndüğümde kime Casino de Liban'dan söz etsem tepki avnı oldu: Aaa Gazino açık mı? Evet Casino de Liban ve ünlü kumar salonları açık. Ama, eski görkem binanın yapısında kalmış, koskoca giriş teki havuzun sulan eskiden olduğu gibi duru değil. Suların, renklerin ve cıbıl dilberlerin cümbüşüyle, Lido'nun Moulin Rouge'un Show'lanna taş çıkar tan gösterilerln yapıldığı Salon des Ambassades kapalı. Tabii kumarhanenin gelirleri de azal mış. Las Vegas geleneği dünyarun tüm kumarhanelerine girmiş. Monte Carlo'da bile var diyorlar gürültülü para makineleri. Casino de Liban'm kumar salonunda da, çepeçevre para ma kinaları duruyor. Ortada Black Jack, ve rulet oynamyor. . 45 DAKİKADA Bir masada bir Lübnanlı zen gin, Black Jack oynuyor. Hep de büyükten büyükten gidiyor. Yanımızdakilerden biri masa çevresindeki beş kişinin arasında oturan kadını gösterdi: Amma kötU oynuyor sürekli oyunu kesiyor. Bu yüzden şu adam (Lübnanlı zengini gös teriyor) 45 dakikada 50.000 Lüb nan lirası kaybetti (1.250.000 TL.) diyor. Evet savaş var Lübnan'da Casino de Liban'ı da etkilemiş, her yeri etkilediği gibi. Ama balkona sesi gelen dalgaların esintisinin tam ulaşmaması glb) yine de Casino de Liban savaşm dışında ruletlerini döndü rüyor. BİR OTEL: SUMMERLAND Savaşm ulaşamadığı, ya da kendini duyurmakla birlikte tü müyle değiştiremediği yer, yalnızca Hıristiyan kesimindeki Casino de Liban ve Cunya kör fezi değil kuşkusuz. İşte MüslU man kesimin hemen Kuzeyinde, adeta abluka altındaki, BU yükelçinin odasının duvarlannda mermi izleri hâlâ duran, ge celeri &rip çıkılması oldukça tehlikeli olan TUrk BUyükelçili. ginin bir kilometre kadar ötesindeki Summerland. Summerland bir petrol zengininin oteli. Bir otel değil düş alemi. özel plajı, koskoca yüzme havuzu, şelaleli ikinci yüz me havuzu ve şelalenin dibinde ki barı, gece kulüpleri, lokantala rı satış merkezleri (altın pıpo karıştıracağı, vizon ve mink kürkler vb. eşyalar satılıyor burada) ile Türk parasıyla mil yara varan bir yatırım. Binbir gece masallan yaşarsınız Summerland'de. Sanki burası bir yaz ülkesi değil de, bir düş ülkesi. Summerland savaş içinde yapılnuş. Eunca eavaşa karsın yine de geleni gideni oluyor. Arada sırada Israilliler çıkar ma yaptıklarmda, mermiler, bombalar otelin Uzerinden geçi şiyormuş vızır vızır, ve müsteriler geceleri, masaların ya da yatakların altmda geçiriyorlarmış böyle zamanlarda. Ama Summerland yine de boş değil. Savaşan LUbnan'm yanında savaşmayan Lübnan, eski yaşa mını sürdürmek için elinden geleni yapıyor. Kuşkusuz, yaşantılan, kazançlan etklleniyor bu durumdan. Rahatları da kaçmış, eski günleri aramıyor değiller. Ve bu savaşa neden olanlara çok da kızıyorlar. Zaten İsrail saldınlarının başlı ca amacı da bu. Filistinlileri ve onlan destekleyen müslümanlan, Lübnan içinde yalnız bırakmak. Bir ölçüde de basarı kazanmamışlar değil. Savajmayan Lübnan, savaşan Lübnan'a kızıyor ve savaşın dışmdakl yaşantısmı sürdürmek için elinden geleni yapıyor. Kaçanlar kaçmış, kaçmayanlar ise artık duruma alışmaya başlamışlar. Herşeyin eskisi gibi olacağı günü bekllyorlar. Aeaba herşey bir daha eskisi gibi oiacak mı? Çok kuşkulu bu nekta. YARIN: Savsssn Lübnan ve FİUsHnUIer Sendikalar (Bastarafı 1. Sayfoda) göre ml, ışyerine göre mi yopılması gerektiği konusunda, henüz kesm bir sonuca varılmış değil. Ancak, bir Işkolunda birden fazla sondlka kurulabilmesi düşünülüyor. Gerek sendikalar yasa taso rısınırt, gerekse grev lokavt vg toplu sözİ8şme yasa tasorılarının, toplanacak bir Çalışma Meclisi'nde göruşülme8i, tartışılması, ondon sonra tosarılaro son blcimin verilmesl düsünülmekte. Ancak, bu yoldakı düşünceler, henüz ks sin blr sonuca bağlanmış üe0II. Çalışmo Meclisinin toplanması gerektiği yolundakl ön«ri, Calışma Bakanlığı'ndon, Başbakan Bülend Ulusu'ya da yansıdı. Bu konudakl kararı hükümetin vereceğl sanılıyor. 275 sayılı yasada yapılacak değlşlkliklerin boşında, tgr«vler» geliyor. Grev uygulamalorında geçmişte görülen aksak lıkların glderllme3| Için önlem ler düşünülüyor. Örneğin, grev kararı alındıktan sonra, belll süre lcind e greve gitme koşulu getiriliyor. Örneğin, tasarıya, grev kararı alındıktan sonra 6090 gün loinde, grev hakkının kullanılacağı gibi hükümler konabileceğl, dünyanın hemen hsr yerinde uygulamanm böyle olduğu belirtiliyor. Sendikalar arasında «y»tkl» konusu da. üzerlndg durulan yeniden düzenlenecek hükümlerden. Ancak, «referandum» yöntemi düsünülmüyor. Sendi kaların birblrlerlyle rekabeti. demokratik vöntemlerl© olsun isteniyor. Blr yetkili, «sarı sen dlkalan önlüyoruis bicimlnde konuştu. Calısma Bakanlığı'ndakl yet kili, «Hanrlıklar bltlnce bütün slıtem ortayo çıkacak. Henüz. »Istemln Iskeletlnl kurmak saf hasındayız.» dedl. Toplu sözleşme grev ve lokavt yosaların dan başka, 1475 sayılı iş yasa sı üzerinda de calışılıyor. olayların ardındaM GERCEK (Baştarafı 1, Sayfada) Odünç Para Vernıe Kanununda değişiklik yapan >eni yasayla Maliye Bakanlığınm tebliğleri çesitli biçımde yorumlara açık sayılmaktadır. Uzmanlar, ilgüiler vi bankerlerin verdiği demeçler çelişküidir. Yasa ve tebliğlerde kullanılon kavramlann sınırları kesinlikıe saptanmadığı sürece belirsizlik sürebilir. Maliye Bakanlığının duruma bir açıkhh getirmesi gerekmektedir, Olayın yüzeystl mü budur. görünü GÖZLEM (Baştarafı 1. Sayfada) lerl, gellr durumunu gösteren belgeler, banka cüzdanları» istennııştir. Başkonsolosluk, eldeki rapora ve davetiyeye karşın, ne olur, ne olmaz diye, Cavidan Oran'ın, Almanya'ya çalışmak amacıyla' mı gitmek istedığini araştırmaktadır. Bu arada gunler gecmekte, ölümcül hastonın son günlen yaklaşmaktadır. Vıze Işlemlerinln sürüncemede kaiması üzerine haslanın öteki kardeşı, opera sanatçısı Türkan Yolac, Federal Almanya Büyükelclsl öncken'e, Boşkonsolos Pıecho'ya başvurarak, durumu anlatmaya calışmıştır. Arado oıan oımuş; hasta Ülker Yümnü yaşamına gozlerinı yummuştur. İstenen vlze ancak ölümden sonra verılebilmişti't «Bu blr kötü rastlantıdır» diyebillrsini?; «Ne yapalım, adamlar, araştırıp, »oruşturacaklar» diye düşünebilirsinız, ama ışıe «Vıze» dediğirnız izin Turk yurttaşlan icm boyle uyguıanmaKtadır. Okuduğunuz oyka. binlerce olaydan yüınızca bir tanesidır. Kimbilir başka ne dramlar yaşanmaktadır? Türkiye, uluslararası antiaşmalara gore «Baıılı» sayılan bir ülke aeğil mıdir? Türk Insanının, ötekı «Batılı» ülke yurttaşları gibi, Avrupa'da «serbestçtı dolaşmo hakkı» yok mudur? Ve Türk ınsanı, ötekl Avrupo ülkelerinin yurttaşianna göre, ikinci sınıf, ücüncü sınıf yurttaşlardan mı sayılmaktadır? Nedır bu baskının, DU hor görmenin, bu aşağılamanın amacı? Bu can sıkıc, can sıkıcı olduğu kadar onur kırıcı işlemler, formaliteler, Batılı ulkelere sığınan teroristler lcln nlcin uygulanmaz da böyle ölümcül hastalıklara tutulmuş yakınlarını dünya gözü ile son bir kez görmek isteyenlere uygulanır? Meıak eder dururuz, bunca sıkı işlem, bunca form a ü K nlcln katil Mehmet Ali Ağca'ya, kaçaKcı Ömer Marşan'a ve terörist eylemlerinden ötürü aronan daha •Yıcelerine uygulanmaz, nicın, acaba niçin? «Alman dlslplini», şu unlü Alman disiplinl, Almanya'da barınan katillere, kacakcılaro işlemez de nlcin şu namuslu yurttaşları Konsotosluk kapılarında süründürür? Batı Berlin'den Doğu Berlin'e geçiş ücreti, birkac Mark artırılınca, ortalığı birbirine katan Federal Alman dostlarımız, Türk yurttaşlarına bu vizeyl «Alman uygarlığı» adına mı koyuyorlar? Böyle değilse, ne adına bu zulüm? YHK (Baştarafı 1. Sayfado) nun sözleşmesinin «taraf sen* dikaya» ılişkin bölümüne ltiraz da bulundular. Işçilerin, iş yeri kesinleşmiş yetki dağılımına ilişkin îstanbul Bölge Çalışma MUdurlüğü'ne yaptıklan başvurular. Genel ts'in daha önce iş kolu sözleşmesi yaptığı ve ancak Bakanhğa başvurulabileceği gerekçesi ile reddedildi. Bunun üzerine işçiler mahkemeden aldıkları ve Yargıtay'da kesinleşmiş İş yeri yetki belgeleri ile YHK'na başvurdular. YHK*nun başvuru üzerine, dün belgelere dayanarak yaptığı inceleme sonunda, sunulan kesin yetki belgelerinin gereği değişiklikleri yaptığı ve ÎETT sözleşmelerinin bir bölümünde taraf sendikanın değiştiği bildirildi. YHK'na İşçiler tarafmdan sunulan yetki belgelerine göre, taraf sendikanın Türkiye Genel • tş yerine, Genel İş olduğu bildirilen işyerlerinin dağıhmı şöyle: ÎETr îşletmeleri Genel Müdürlüğü'ne bağlı Topkapı Otobüs Garajı, Harefcet, Garaj Atölye ve Revizyon, Şişli Garajı Otobüs Deposu, Hareket, Merkez Oto Atölyesi. Garaj Atölyesi, Revizyon. Ancak garçeh sorunlar bu gbrünümün ardında yatıyor VB piyasada olumsuz bir ptlişme izleniyor. Çünkü yeni alınan önlemlerin banhnrlik ve banka kesimlerindt yıkımlara yolaçahileceği söyUntileri en yetkili ağızlardan duyulmaya başlanmiftir. Bu yıhımların zincitleme patlamalar yaratman haygısı yaygmiaşmaktadır. Tehlikeli olan da budur. Küçüh birikimeiyi (küçüh tasarrut sahibinü horumah için alındığı söylenen önlemlerin sonunda. küçük birihimeinin zararına sonuçiar vermesi olasüığı vardır. Türhiy* sermaye birikiminin büyük kurulugUıra doğru yoğunlafması sürecini ya$amaktadır. Olayın ardmda yatan gerçeh budur. Ne var ki, bu olu(umun giderek hızUınması bü yüfo toplumsal sarsıntılara yalaçabilir ve ekonomide beklenmeyen olumsuz gelifmelen de gündeme getirebilir. Gaza değil. frene basmafe zamanı acaba gelmemiş midir? •** Kürtaj (Baftarafı 1. Soyfoda) sl» konusundakl yasa taslağını benimsedi. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanhğı'ndan yapılan açıklamaya göre, YUksek Sağlık Şurası gündeminde bulunan yasa ta sansı tüzük ve yönetmeliklere ilişkin çalışmalan tamamladı. Çalışmalarla ilgili bilgiler açık lamada şöyle yer alıyor: «557 'Sayılı Nüfus Planlaması Kanunn ile 765 Ssyılı Türk Oza Kanunu'nun bazı maddelerinde değişiklik yapılmasma dair tanan ile hızlı nüfus artışuu önleyecek ve etkin blr nüfus planlamasını düzenleyecek önlemlerl onaylanustır.» KISAKISA Türkiyeden # Bokanlar Kurulu, yurtdışmdn basılon «Gercek Yaşam», «Değerli Arkodaş», «Başlangıçta Allah», «Yeryüzünde ilk Adam Öldürme» ve «Kuvvetll Işık» adlı kıtopcık ve broşürlerln Türkiye'ye sokulmgsını, dağıtılmasını yasakladı. • Kredi va Yurtlar Kurumu'nun İstanbul Bölge Müdürlüğü'ne bağlı yurtlara girmek isteyen öğrencilerin başvuruları 6 ka•ımda sona eriyor. • Çağdaş Gazeteciler Derneği yöneticileri, dun Anayasa Mohkemesi Başkanı Şevket Müftügil'i ziyaret ederek, «Kapsamlı bir baaın offı» çıkanlması konusunda Adalet Bakanı Cevdet Menteş'e bir süre önce verilen dilekçenin bir örneği ile 1402 sayılı yasadc yapılan, gazete ve dergi cıkarılmasındo Sıkıyönetim Komutanlıklarından önceden Izın alınması hükmünü getiren değişikllkle ilgili acıklamanın bir örneğini verdiler. • Uluslararası Mühendislik Jeolollsl Sempozyumu sona erdl. 20 kadar ülkenin katıldığı sempozyumda «erlyebllen kayalar üzerlndakl yapılan mühendislik (eolojlsi» konusu incelendi. Bu da oyun kagıdı (Baştarafı 1. Savfada) birlikte 309 liraya veriliyor. Öte yandan. geçttğimiz yülarda ithali yasaklanan oyun hdğıdı için Maltye Bakanlığının Kızılay'a bu yıl 250 bin dolarlik ithal izni verdiği de öğrenildl. Kızılay Genel Başkam Dr. Kemal Demir. Türkiye'de oyun k&ğıdı imalâtını cerçeklejtirmek için çdhşmalann sürdürüldüğünü hildirdi. Dr. Demir, SEKA'nm oyun kâğidı için gerekll kar tonu yaptığını, ancah kartonun parlak duruma getirümetl konusunda güçlükler çıhtığmı açıkladı. ^ItlllllltlllHIHIIIİIIIIIHimillllllllllllltlllllll!^ LÎYE BAKANLIĞINDAN Tasarruflarınıza Devlet Garantisi Yalnız T.C. Hazinesinin Satışa Sunduğu Devlet Tahvilleri ve Hazine Bonolarında BulunmaktadBr H.\ZEVE halkımızın tasarruflarını en verimli ve devlet garantisi altmda değerlendirmelerini sağlamak için bıuıdan böyle: I. a) % 30 net faizli 3 ay vadeli (X) b) % 32 net faizli 6 ay vadeli Hazine bonölarını hergün II. % 34 net faizli 1 yıl vadeli ve faizi üeer aylık fcuponlarla ödenen Devlet Tahvillerini her ay (XX) T.C. Merkez Bankası, T.C. Ziraat Bankası Subelerinde devamlı olarak satısa suıımakladır. « NOT: Hazine Bonolaruını ve Devlet Tahvillerinin faizi yürürlükteki vergiler, ödeme sekli ve vadeler dikkate alındığmda; a) % 34 net faiz % 51.4 b) % 32 net faiz % 46.1 c) % 30 net faiz % 44.7 Faizin randımanma esittir. (X) 14 Eylül 1981 gunünden itibaren (XX) 1425 Eylül gunleri arasında ve bundan sonra her ay belîrlilecek günJerde | | | 1 1 | ll |I IIÜİIIIllllliHIIIIIUlllllllilillIiilillillIllllUIIIUIUIliIIIIIİİfllUIİIlIlliilllllll^