Katalog

17 EYLÜL 198İ Cumhuriyet 7 72 mahalleden 6(Tı gecekondu niteliğinde Adana'nın yandaki müıyatürü, Evliya Çelebi'den bir yüzyıl önce yaşamış olan Matrakçızade Nasuh tarafmdan Alten ÖYMEN ORAL 3' Cenabt Hok bu haklri, Evllya ve Enblya hakkı lcln sıhhat ve selametle tekrar Istanbul'a kavuşturmak naslb ede... Üsküdar'dan kalabalık blr topluluk !le kalkıp Kadıköyü'nün Bostancı Köprüsünü Ikl saatte geçtik, diye 1648 yılında İstanbu!'* dan Şam'a hareket eden Evliya Çelebi, yolda Adana'dan da geçmiş, kentl vs etrafını gezlp Incelemiştir. Blr kere de 167Vde glttlğl Adana'nın halkı Için gözlemlori şöyledlr: «Uleması çoktur... Halkı ehll sünnettendlr. Köprü başında tüccardan boc ve gümrük alınır... Şehrln temmuzda havası gayet ağır olur... Yaylada herkesln mülkü, bağ ve bahçesi vardır... Ancak Adana'da paşa, molla, garlpler, tüccarfar kalır... Llmonu, zeytlnl, Inclrl, narı, şeker kamışı ve pamuğu çoktur.. Hepsl coğunlukla Oğuz talfesldlr... Hepsi külah üzerlne destar ve taylosan sarkıtırlar. Çuha, ferace ve elvan boğası kaftan, kadınları ayaklarına sarı çlzme giyerler ve sivri takke üzerine beyaz çarşaf bürünürler. Çok terbiyeli klmselerdlr...» Halkını böylece övdükten sonra ve Ikliml lcin de«Bolluk blr yerdir, Dördüncü Iklimin ortasındadır» dedikten sonra, Celebi, şehrln durıımuyla llglll gözlemlerlni de şöyle sıralıyor: «... Sokakları kaldırımsızdır... Bahceiere cıkacak yoüannda büyük hendekler kesmlşlerdîr... 8700 ev ve konaklar vardır. Evlerlnin duvarlan kerpictlr... ... Şehis nehlrden yüksek olduğundan dolaplar vosıtasıya şehre su getirillp halka takslm olunur... Yine de su yetişmediğinden her evde.. (Burasını eserl yenl harflerle baskıya hazırîayan Zuhuri Danışman eskl yazıdan okuyamamıştır... Belkl ier evde «Sıkıntm cekildiğlnden söz ediyor... Belkl suyu sağayaca* bnşka blr tertip alırtdığından?.. «Kuyu» gibl... Ya da /eni usulle nÇakma su» gibi?...) ... Nehir taşıp Adana ovasını su kapladı... Ark sahası çinde dört saat gidip, nehrl bln güçliikle atlarımızla geçip..» yapılmıştır. Kanunî Sultan Süleyman'ın tran seferine katılmış olan Nasuh, Adana'nın 16'ncı Belediye Başkanı Albay Korkmaz, «Aralık sonuna kadar Adana'da elektriği, suyu olmayaıı, asfaltı yapıİmamış olan hiç bir sokak kalmayacak» diyor.. Başkanı olan All Münlf Bey... Seleflnln başlattığı Imar hareketlerln : sürdürüp Başkanlıkta 12 yıl kalarak şehre blrtakım caddeler, parklar, anıtlar kazandıran Tu'rhan Cemal Berlker... İklnci Dünya Savaşının sıkıntıları lclnde gene de bazı düzenlemelere girişen Kasım Ener. Sonra 1950'den sonrakller: Zahlt Akdağ, All Sepici, Erdoğan özlüşen, Ege Bagatur, Selahattln Colak... Hepsl bir şeyler yapmaya çalışmışlar... özelllkle son zamanlarda Belediyenin asfaltlama işlerinl, kltle taşımacılığını vs ötekl bir kısım işlerinl yürütmek lcln kendislne alt olanaklara, tesislere kavuşmcsı acısından önemll aşamalar kaydedilmlş... Ama büyük hızla artan blr nüfusun Ihtiyaçlarına yetişmek elbette kolay değll... yüzyıldaki durumunu böyle göriiyor. yapımının kısa zamanda sonuçlandınlacağını ve traflk sıkışıklığını glderecek köprü sistemlerinln de tamamlanacağını söylüyor. lcin değil, aynı zamanda şehrln icme suyunu da sağlayacak şekilde yapılmış.. Bara|dan su alıp bunu arıtarak şehre dağıtmak lcin ise, yıllar yılı kaynok bulunamamış. Bugünkü fiyatlarla bunun maliyetj 17 milyar llra.. Ama bu 17 milyar lira bulunup gereken yapılmazsa, Adana devamlı olarak büyük solgın hastalıkların tehdidi altında kalmaya devam edacek.. SU KANALİZASYON ELEKTRİK Uzun vadell sorunlar lcln Ise Adana Belediye Başkanının görüşü şöyle: Su, kanallzasyon, «lektrlk.. Bu konular da kısa zamanda CÖzüm bekllyor kl, bu çözümler lcln de gerekll çalışmaları yaptık. Ama bunları gerçekleştirmeya Belediyenin kendl Imkanları yetmlyor tabll. Bu sorunların öneml de Başkanın verdlğl şu örneklerle görl«r önünde: Su: Adana'nın suyunun tümü «cakma su» denilen usulle, yerde kazılon kuyularla sağlanıyor. Belediyenin sağladığı su da böyle.. Sadece 26'sında klorlama tesisl buiunan 52 kuyusu var Belediyenin.. Ama bu yetmeyince oteller, fabrikalar, bazı evler de kendln kaz, kendln akıt» metoduna başvurmuşlar. Adana'dan top rak altı suyu almak da kolay.. Böylece kazmalar vuruldukça şehirde düzenlj bir su şebekesl yerine yaygın bir «çakma su» uygulaması gelişmiş.. Bunun ekonomik bakımdan yarattığı ısraf bir yana, sağlık bakımından yarattığı tehlike Ise büyük.. Hıfzısıhha yönetmeliği istediği kadar: « İcme suyu sağlcnan kaynak insanların oturduğu, hayvanların beslendiği, tarımın yapıldığı yerlerden en az 100 metre uzak olacaktır..» desin. bunu dinleyen olmamış.. Sonuç olarak da, icme suyunun kanalizasyonla kanşması, hayvanlar, ya da tarımsal maddelerle kirlenmesi gibi olaylar olağan hale gelmiş.. Halbuki şehrin dibinde kocn Seyhan Barajı duruyor.. Ve bu baraj 26 yıl önce yapılırken, sadece enerji üretimi ve sulama SU KANALLARININ TEHLİKESÎ Kanallzasyon: Hele bu konuda uzun lafa hiç gerek yok: Düşünön kl blr çok binayla birllkte şehir Içindeki dört hastanenin, Numune Hastanesi, Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesl, Göğüs Hastalıkiarı Hastanesi ve Askerl Hastanenin kanalizasyon suları, tabii her ceşit mikrobuyla birükte şehrin içinden geçen su kanaliarına dökülüyor.. Ve bırakınız bu suyun ceşitli ihtiyaçlar için kullanılmasını, yasaklanmış olmasına rağmen cocukların bu suya girip yüzmesi de devam edlp gidiyor.. Kanalizasyon sisteminin yenilenmesi için de gene 20 milyar lira gerekli.. Ama bu 20 milyar bulunup durum değiştirilmezse, yıldan yıla artan tehlikell bağırsak hastalıklarının önüne gecilebileceğl de cok şüpheli.. Ayrıca sivrisineklerin, yanl sonuç olarak sıtmanın da.. 1960"lı yıllarda yılda ancak 67 kişide görülürken bugün yılda 30 bln vak'aya kadar çıkmış olan sıtmanın.. Adana'nın. Belediye Başkanının da belirttlğl gibi yetersiz elsktrik şebekesinin yenilenmesinden ekonomik gelişmesine uygun bir fuar atanına kador pek cok büyük ihtiyacı var.. Beledıyede bunların hepsiyle iigili çalışmalar sürdürülüyor. Ama su ve kanalizasyon. kentin eski deyimiyle «hayati» yenl deyimiyle «yaşamsal» sorunları.. Kelimenin tam anlamıyla yaşamsal.. ŞİMDİKİ BAŞKAN: NURt KORKMAZ Şimdikl Belediye Başkanı Kurmay Albay Nurl Korkmaz da bu güçiükleri bilerek. bunların üstesinden gelmek Için yoğun blr çalışma halinde... Genc ve dinc görünüşlü, şehrln konularını ezbere bilen, azimli bir Başkan... Kendisiyle makamında görüştük... Adana'nın sorunlarını Iklye ayırdık.. dlyor, Bunlardan Belediyenin Imkanlarıyla çözüme kavuşturulabilecek olanları kendl yarattığımız kaynaklarla ve hızla cözüyoruz. Adana'nın 72 mahallesi var.. Bunlardan 6O'ı gecekondu karakterindedir. Coğunda altyapı tesislerl ya yoklur, ya eksiktir.. Bu yoklukları ve eksikliklerl ortadan kaldırıyoruz. Aralık ayı sonuna kadar Adana'da elektriği suyu olmayan, asfaltı yapıİmamış olan hlcbir sokak kalmayoeaktır. Başkan, bunun yanında şehrı güzelleştirecek bulvarların, meydanların, havuzların, oyun alanlarının, çocuk bahçelerinin KtMLER GELDt, KİMLER GEÇTt Gözlemlerln yapıldığı yıl, 1648 1671 yıllan, o zamandan sonrakl zomanı atlayıp bugüne dönersek... Kaldırımsız (ya da asfaltstz) sokaklar.. Hendekler (ya da :anallar)... Susuzluk... Sel tehlikesl... Bu kavramlar insana bugün de fazla yabancı gelmlyor... Aradan gecen 300 küsur yıl Içlnds yapılanlar az mı?... 5lr anlamda 07 değil... Ama şohlr. halkının sayısı, yenl yenl YARIN: Turizmin yayla turizmi bölümü... İlk Belediye Başkanı, AHana'nm ekmeğini daha da nefis yapmak için uğraşan Gözltiklü Süleynıan Efendi.. Son zamanlarda Belediyenin bazı hizmetleri yürütmek için kendisine ait olanaklara kavuşmasryla önemli aşamalar kaydedihniş.. İçme suyunun kanalizasyonla kanşması, hayvanlar ya da tarımsal maddelerle kirlenmesi " olağan hale gelmiş.. öçlerie çığ gibl artan, tarımdan sanayle. sanaylden büyük saayie gecişi gittikçe hızlcnan, dinamik nitelikte bir şehir... Osmanlı İmparatorluçju döneminde de, Cumhuriyet dönelinde de nice valiler gelip geomiş... Şair Ziya Paşa, Ressam bidin Dino'nun dedesi Abidin Paşa, İttihat Terakkl'nln Bahrls Nazırı Cemai Paşa... Cumhuriyet döneminin İçlşlerl Bakanırından Hilmi Uran, dönemlerinin tanınmış idarecllerinden avfik Had' Bey Zühtü Durukan, Ahmet Kınık... sonrakl Bakanrdan, polltikocılardan Akif jyidoğan, Hilml İncesulu, Turhan aponlı, Mukadder Öztekin... Son dönem yöneticilerinden Neh Okuş Alaattin Özkiper.. Tahir Gençağa.. Lütfl Tuncel... 1 Şimd de Hayrl Kozakçıoğlu... Ve 187" 'do ilk Belediye örgütünün kurulmasından itlbaren alediye 8aş!<anlan... ilki, o zamanlar nadir kullanılan bir aç ola.; gözlük taktığı icin bu niteliğiyle anılan ve Evliya Evliya Çelebi, Adana'nın halkını över ve iklimi için şöyle der: «Bolluk bir yerdir. Dördüncü iklimin ortasındadır» «Adana'nın yotlan taştan...» MİLU EĞİTÎM BAKANMĞI. Mİ1U Et*.tim Müdürü AH GUr Milli Eğitim Müdür Yardımcılan, Mehmet Algan, M. Tekin Durak, D. Ali Gül, Ealet Kameroğlu, Mahmut Korkulu, Yusuf Karadut, Bayram Ali Tetik, Orhan ERKUN, Yalçın Ersoy. tlköğretim Müdürü: Ze keriya tnal. Halk Eğitim Mer kezi Müdürü: Osman Bakacak. Eğitim Araçian Mer. Müdürü. Mithat Kara. Behberlik Merkez Müdürü: Ahmet Bolat. İlk öğretim Müfettişler Kurulu Başkanı: Ali Tunç. BAYINDIRLIK BAKANLIĞI Adana 14. Bölge MüdUrU: RUs tem Kuytul, Bölge Müdür Muavini: Ali Rıza Ağun, Bayındır hk Müdürü: Şahin Doğan, Bayındırhk Müdür Muavinleri: İbrahim ÖZÇINAR, Selma Dalgıntekin, Mansur Yıldız; Karayollan 57. Şube Şefi: Faruk Kargıner, Adana ÎmamoğluKo zan Yolu Kontrol Mühendisligi: Hüseyin Dündar, Adana Koaan 56. Şb. Şefi: HUseyin Avnl Türktan, Adana Yeşiloba Asvalt Tamir İşleri ve 2 nolu asvalt şefi: M. Akif Ersoy, Hava Meydanlan ve Akaryakıt Teslsleri İnşaat Kont. Amiriiğl Sakine Renklibulut. TtCARET BAKANLIĞI Çukobirlik Genel Müdürü: PROTOKOL LISTESI Kur. Alb. Muzaffer Pekçağlayan; Bölge Ticaret MUdürü: Şeref Bağcıoğlu. Bölge Başeksperligi L. Fikri Tamer, Top rak Mah. Of. Md.: Yahya Türk. SAfiLlK VE SOSYAL YARDTM MÜDÜRLÜĞÜ Sağ. ve Sos. Yard. Müdürü: Dr. Adnan Akciğer, Sıtma Erdikasyon Bölge MUdUril: Şita hi Çığ, Hıfzıssıhha Enstitüsü Müdürü Yılmaz Çanga, Devlet Hastanesi Baş Tabibi: Eşref Cengiz Yorgancı, Trahom Sa vas Bas Tablbl: Sefa Ürgenç, Verem Savaş Dispanseri Bas Tb. Feyaz Etiz. Göğüs Hastalık ları Baş Tabibi: Ziya Eren, Sağlık Koleji Müdürü: Leman Karahan, Numune Hastanesi Baş Tabibi: Doç. Dr. Selçuk Yüoetan, Doğumevi Bas Tabibi: Dr. Mehmet Ankan, Deri Tenasül Dispanseri Müdürü: M. Mercan Gül, 06 Yaş Çocuk Bakım Yurdu Müdürü: Süleyman Yançatarol. Yaşlılar Huzurevl Müdürü: Necmettin Emiroğlu, Labaratuvar Sağlık Kolu MUdürü: Ayşen San. Böl ge Tamirhane Atölye Müdürü: Yakup Ağca, Nüfus Planlama Başkanı: C. Bilgen, Merkez Hü kümet Tabipleri: Dr. Feride Selçuk, Süheyla özgören, Ayla Nilgin Çatallıalm, Belediye Tabipleri: Dr. Halit Deniz, Eü seyin Özgören, Ana Çocuk Sağ lıgı yöneticileri: Dr. Şükriye Doğruol, Dr. Canan Stmgur, Dr. Sedat Yftlçın, Yılmaz Mensi, Rahmi tplik. GÜMRÜK VE TEKEL BAKANLIĞI Tekel Yaprak Tütün ts Merkez MüdUrU: Bısa Utkan, Güm rük Müdürü: Yüksel Elben, Gümrük Muhafaza Müdürü: Hasan Cankurtaran, GUmrüli: Muhafaza Kısım Amirleri: İbrahim Baydar, M. Bilal önal, Ismail Çifter, Hamza Gülşen Gümrük PTT Yöneticisi: Alaaddin Kupta, Çaykur Satış Reyonu: Kamer Ftku. Adana Sigara Fabrikası: Doğan Sarmak, ULAŞTIRIMA BAKANUĞI PTT. Bölge Başmüdürlüğü: Erol Başkak, D. Hava Meydan Müdürü: İsmail Kapu, DJ3.Y. ls Müdürü: Saîm Işıldak, THY Işletme Müdürü: Ahmet TUrkmenilli, THY Satış Md. Yılmaz Maskallıoğlu.. (Devam edecek) Belediye Gelirleri Yasasma iliskin 7 tebliğ yayınlandı Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Içişleri Bakanlığı Belediye Gelirleri Yasasına llişkin sekiz tebliğ yaymlayarak Belediyelerin yükümlülüîderini belirledi. Resmi Gazetede dün yayınlanan tebliğlerin ilkinde, Belediye Gelirleri Yasasmın mücavlr alanlarda ııygulanabilmesinin esasları belirtiliyor. Buna göre, yasanın 104'ncu maddesinde sayüan vergi ve harçlan n uygulanabilmesi için bu alanlara yol yapılmış ve bakima alınmış olması, sağlığa uygun içme, kullanma suyu bulunması koşuluna bağlanıyor. Bellrtilen genel koşullarm yerine getirilmesi durumunda bu yörelerde yaşayan yurttaşlara meslek vergisi ile lşyeri açma iznl harcı, imarla ilgill harçlar tesislerin abonelere dağıtım yapabilecek duruma getlrilmiş olması şartı ile elektrik ve havagazı tüketim vergisi, temizleme ve ayrîmlatma hiz metlerinin Belediyece yerir.e getirilmiş olması şartı ile «Temizleme ve aydınlatma har cı» uygulanacak. Tebliğde temiz!etme ve aydınlatma haıcına ilişkin hükümler 1 mart 1982 öteki vergi ve harçlarla UgUi hükümlerin ise 1 temmua 1981 tarihinde yürürlüğe gireceğl belirtiliyor. tçişleri Bakanlığı tebliglerinde sigorta şirketleri yangm sigorta işlemleri ile iigili yaptıklan işlem'.eri ve tahsil ettikleri vergilerin miktarını belirten beyannameleri belediyelere bir ay içinde sönderecekler. PTT Idaresi, Belediye Gelirlerl Yasasmda belirtilen lıaberleşme vergisi bcyannamesinı ilgill belediyelere eönderecek. Tebliğe göre bu hüküm 1 temmuz 1981 tarihinde yürürlüğe girecek. DENİZ ARAÇLARI Dün yayınlanan 5 numaralı tebliğde, göl, nehir ve deniz motorlu taşıtlan için belirtilen tarife esaslan açıklanıyor. ACiklamada, «Geml. liman VÇT» Belediye siclline kayıth olsun veya olmasın bütün göllerde (Van gölii harlç) baraj göllerinde ve deniz araçlannm giremediği iç sularda yolcu ve rük taşımak için kullanılan ve makina kuvvetf İle harekel eden bütün teknelere tonllatnlan oe olursa olaun (göl ve nehir aracı), Van sölü dahll ol mak üzere denlzde yolcu ve yitk taşımak için kullanılan bütün gemi tekne ve benrerlerlne (denlz taşıma aracı) deniUr» diye tanrnı yapılıyor. tebliğde, «Meslek verRisi uygularaası bakımından icten dıştan takma motnrlarla hareket pden araçlar da gnl, ııchir ve deniü taşıma aracı sayılacağı» belirtiliyor. îçişleri BakanUğı tebliğlerinden bir başkasında ise, «ilan ve reklanıcıHkla uğraşanlar» da Belsaiyelere bevanname verecekler. Içişleri Bakanlığının bir tebliğinde ise Belediye Gelirleri Yasasının elektrik ve havagazı tüketim vergisine ilişkin 39'uncu maddesinin uygulanabilmesi için «ElekMfe ve havagazı dağıtan kııruluşlar tarafmdan hazırlanacak beyannameler» Belediyelere verilecek. 7 numaralı tebliğde, Maliye Bakanlığı ve DPT görüşleri allnarak Belediye griTOİan belirlendi. Nüfusu ldo bin ve daha yııkan olanlar l'nci grup. 50 bin ile 100 Wn arasmda olanlar 2'nci grup olaoak. bir sokak... Istanbul'da trafik keşmekeşligi bir türlü önlenemiyor. Ne çekicilerle, yasal dışı olarah park yapan araçlann kaldınlıp götürülmesi, ne kesilen cezalar, hiçbir şey bu keşmekeşi önleyerniyor. Kuşkusuz bunda, İsianbul'un trafiğini düzenlemekle görevli olanların sayıca azhğı, araç gereç yetersizliği, gerekse sürücülerin yeterli eğitim düzeyinde olmama!an başrolü oynuyor. Bir de yollann gereksinimi karşıîcyamaması.. Özellihle i? merhizlerin.de, neredeyse ts tanbul'un tarihi tienli eski sokaklarmda trafik daha bir içinden çıkılmaz duruma dönüşüyor. Parh yeri bulamayıp, gelişi güzel araç lantn bırakanlar.. Çevredeki işliklere mal yühleyip boşaltmah için yolun tam or~ tasına sorumsuzca parh ediverenler. Fotoğrafta; Yeşil* r di eh'e inen yollardan birU nin karmakarışık durumu nu görüyorsunuz. (Fotoğraf: Ali ALAKUŞ)' ebi'nln «Beyaz ekmeğl çok nefistlr» dedlğl Adana akmeğldaho da nefis yapmak Için uğraşan Gözlüklü Süleyman ndi... Ünlü Saat Kulesinl yaptıran Hacı Yunus Ağa... Şehrin ıde Tabakhoneyl kaldırıp oraları oturulur hale getiren Debj Zade Hacı All Efendi... Ve eski beyliklerinin hatırasına ediye Başkanlığını bir süre babadan oğula, kardeşten kar« devralarak yürüten Ramazanoğulları'ndan Kasım Bey, Aht Tevfik Bsy Suphi Paşa, Tevflk Kadrl Bey, Tevfik Bey... ie cılbsel şöhretlerden Dıblanzade Mehmet Fuat Bey, Yelağalar'dan Osmanlı döneminde Bayındırlık Bakanlığı yapan sonra Adana'nın bayındırlığı lle uğraşmayı daha yeğ ıp, memleketlne dönerek Cumhuriyet döneminin ilk Boledlye